Як фарбай можа ператвараць супольнасці

Мастакі Ерун Колхас і Дрэ Урхан ствараюць арт-суполкі, расфарбоўваючы цэлыя кварталы з удзелам мясцовых жыхароў -- ад фавэлаў Рыа да вуліцаў Паўночнай Філадэльфіі. Што зрабіла іх праекты паспяховымі? У гэтай смешнай і натхняльнай прамове мастакі растлумачаць свой перадусім мастацкі падыход -- і важнасць шашлыкоў на раёне.

Дрэ Урхан: Гэты тэатр пабудаваны
на Копакабана,

самым вядомым пляжы ў свеце,

але за 25 кіламетраў адсюль

у Паўночнай зоне Рыа

знаходзіцца супольнасць,
якая завецца Віла Крузэйра,

і каля 60 000 чалавек жыве там.

Насельніцтва Рыа ў асноўным ведае

Віла Крузэйра з навінаў,

і нажаль, навіны з Віла Крузэйра

часта нядобрыя.

Але Віла Крузэйра -- яшчэ і месца,

дзе пачалася наша гісторыя.

Ерун Колхас: 10 гадоў таму
мы ўпершыню прыехалі ў Рыа

здымаць дакументальны фільм
пра жыццё ў фавэлах.

Тады мы даведаліся, што фавэлы --

гэта нефармальныя супольнасці.

Яны з'явіліся цягам гадоў,

калі імігранты з правінцыі

прыязджалі ў гарады ў пошуках працы,

як гарады ў гарадах,

вядомыя па праблемах крыміналу, беднасці,

і гвалтоўнымі наркатычнымі войнамі

паміж паліцыяй і
бандамі наркагандляроў.

Тое, што нас уразіла,

гэта супольнасці людзей,
якія жывуць у дамах

пабудаванных сваімі рукамі,

без генеральнага плана,

быццам вялікая работа ў прагрэсе.

Там, адкуль мы, у Галандыі,

усё спланавана.

Мы нават маем правілы,
як прытрымлівацца правілаў.

(Смех)

Д.У.: У апошні дзень здымак мы скончылі

ў Віла Крузэйра, адпачывалі і выпівалі,

і аглядалі гэты ўзгорак

з ўсімі хатамі,

і большасць з гэтых хатаў
выглядалі няскончанымі,

і сцены былі з голай цэглы,

але мы ўбачылі некаторыя хаты,

якія былі атынкаваны і пафарбаваны,

і раптам да нас прыйшла ідэя:

на што гэта было б падобна,
калі б ўсе гэтыя хаты

былі б атынкаваныя і размаляваныя.

І мы ўявілі адзін вялікі дызайн,

адзін вялікі мастацкі твор.

Хто мог бы ўявіць нешта падобнае

ў месцы, як гэта?

Мы падумалі,

ці гэта рэалізуема?

Спачатку мы пачалі лічыць хаты,

але неўзабаве згубілі лік.

Але чамусьці гэтая ідэя нас не пакідала.

Е.К.: Мы мелі сябра.

Ён распачаў НДА ў Віла Крузэйра.

Яго імя было Нанко,

і яму таксама спадабалася ідэя.

Ён сказаў: "Вы ведаеце, усе тут

былі б радыя, калі б іх хату

атынкавалі ды пафарбавалі.

Гэта азначае, што дом скончаны.

І ён пазнаёміў нас з патрэбнымі людзьмі,

і Вітор з Маўрыньё
сталі нашай камандай.

Мы выбралі тры дамы ў цэнтры супольнасці

і мы пачалі тут.
Мы зрабілі некалькі праектаў,

і ўсім спадабалася гэты дызайн

хлопчыка з паветраным змеем больш за ўсё.

мы пачалі фарбававаць,
і першае, што мы зрабілі,

зафарбавалі ўсё блакітным,

гэта ўжо выглядала даволі добра.

Але ім не спадабалася.

Мясцовыя жыхары ўзненавідзелі колер.

Яны сказалі, "Што ты зрабіў?

Ты размаляваў наш дом у такі ж колер,

як паліцэйскі пастарунак."

(Смех)

У фавэле гэта не вельмі добрая рэч.

Таксама такі ж колер,
як у турэмнай камеры.

Тады мы хутка намалявалі зверху хлопчыка,

і тады вырашылі, што скончылі,

мы былі сапраўды шчаслівыя, але ўсё ж,

гэта не было добра,
бо дзеці пачалі прыходзіць да нас,

і казаць:
"Вы ведаеце, ёсць хлопчык з паветраным змеем,

але дзе яго змей?"

Мы сказалі, "Ну, гэта мастацтва.

Вы ведаеце, вы павінны ўявіць сабе змея."

(Смех)

І яны адказалі:
"Не, не, мы хочам бачыць змея."

Мы хутка ўсталявалі змея

высока на ўзгорку,

каб было бачна хлопчыка, які запускае змея

і было відаць самога змея.

Мясцовыя навіны пачалі пісаць пра гэта,

і гэта было выдатна,

а потым нават The Guardian напісаў пра гэта:

"Сумна вядомыя трушчобы становяцца
галерэяй пад адкрытым небам."

Так, натхнёныя гэтым поспехам,

мы вярнуліся ў Рыа для другога праекта,

і натыкнуліся на гэту вуліцу.

Яна была заліта бетонам,
каб прадухіліць апоўзні,

і нейкім чынам мы ўбачылі ў гэтым раку,

і мы ўявілі сабе гэтую раку
ў японскім стылі

з карпам, які плыве супраць плыні.

Таму мы вырашылі намаляваць гэтую раку,

і запрасілі Роба Адмірала,

тату-майстра,

які спецыялізуецца на японскім стылі.

Мы не ўяўлялі, што патрацім

амаль цэлы год, каб намаляваць гэту раку

разам з Джавані, Рабіньё і Віторам,

якія жылі побач.

І мы нават пераехалі ў раён,

калі адзін з хлопцаў,
якія жыў на той вуліцы, Эліяс,

сказаў нам, што мы маглі б пераехаць
і жыць у яго доме,

разам з яго сям'ёй,

якая была фантастычнай.

На жаль, цягам гэтага часу

яшчэ адна вайна пачалася паміж паліцыяй

і бандамі наркагандляроў.

(Страляніна)

Мы даведаліся, што ў такія часы

людзі ў супольнасцях
сапраўды трымаюцца разам

падчас гэтых цяжкіх часін,

але мы таксама даведаліся
пра вельмі важны элемент,

важнасць шашлыкоў.
(Смех)

Таму што, калі вы
далучаецеся да шашлыкоў,

гэта ператварае вас з госця ў гаспадара,

так што мы вырашылі
хадзіць на шашлыкі

амаль штотыдня,

і пазнаёмліся з ўсімі на раёне.

Мы па-ранейшаму не пакідалі
ідэю з пагоркам.

Д.У.: Так, так, мы гаворым

пра маштабы гэтага,
таму што гэтая карціна

была неверагодна вялікая,

і па-вар'яцку дэталёвая,

і гэты працэс амаль
зрабіў вар'ятамі нас саміх.

Але мы вырашылі, што,
магчыма, падчас гэтага працэсу,

увесь час, што мы правялі ў ваколіцах

быў, магчыма, нават больш важным

за сам малюнак.

Е.К.: Пасля ўсяго гэтага часу,

гэты пагорак, гэтая ідэя
заставаліся з намі,

і мы пачалі рабіць эскізы,

мадэлі, і нешта зразумелі.

Мы зразумелі, што нашы ідэі, нашы праекты

мусілі быць трохі прасцейшымі
за нашы папярэднія праекты,

каб больш людзей маглі працаваць

і адначасова зафарбаваць больш дамоў.

І ў нас была магчымасць паспрабаваць

у суполцы ў цэнтральнай частцы Рыа,

якая называецца Санта Марта,

і мы зрабілі дызайн для гэтага месца,

які выглядаў так,

і затым мы знайшлі людзей,
каб працаваць разам,

таму што апынулася, што калі
ваша ідэя да смешнага вялікая,

лягчэй знайсці людзей,
якія за вамі пойдуць. (Смех)

І людзі з Санта Марта

сабраліся разам і за месяц з нечым

змянілі гэтую плошчу вось так.

(Плясканні)

І гэтае фота неяк абыйшло ўвесь свет.

Д.У.: Потым нам нечакана затэлілі

з "Праграмы мураляў" у Філадэльфіі

і запыталі наступнае:

ці гэта ідэя, наш падыход

ці гэта спрацуе
ў Паўночнай Філадэльфіі,

якая з'яўяляецца адной з бяднейшых

ваколіц у Злучаных Штатах.

І мы адразу ж адказалі Так.

Мы не ўяўлялі, як гэта зрабіць,

але гэта быў вельмі цікавы выклік,

таму мы зрабілі тое ж самае,
што і ў Рыа,

мы пераехалі ў раён

і пачалі хадзіць на шашлыкі.

(Смех)

Так праект заняў амаль 2 гады,

мы зрабілі індывідуальныя дызайны

для кожнага дома на вуліцы,
якую размалёўвалі,

і мы рабілі дызайны разам

з мясцовымі ўладальнікамі крам, дамоў,

і камандай больш за дзясятак
маладых хлопцаў і дзяўчат.

Яны былі нанятыя, абучаны фарбаваць,

і разам пераўтварылі
сваё ўласнае наваколле,

усю вуліцу, у гіганцкі
рознакаляровы дыван.

(Плясканні)

І ў рэшце рэшт, горад Філадэльфія

падзякаваў кожнаму з іх

і выказаў павагу за іх дасягненні.

Е.К.: Мы размалявалі цэлую вуліцу.

Як наконт таго, каб дамаляваць
той пагорак?

Мы пачалі шукаць фінансаванне,

але замест гэтага
мы сутыкнуліся з пытаннямі.

Колькі дамоў вы збіраецеся пафарбаваць?

Колькі квадратных метраў гэта?

Колькі фарбы вы збіраецеся выкарыстаць,

і колькі людзей вы збіраецеся наймаць?

І мы сапраўды спрабавалі цягам гадоў
напісаць план

для фінансавання
і адказаць на ўсе гэтыя пытанні,

але потым падумалі, што

для таго, каб адказаць
на ўсе гэтыя пытанні,

мы павінны дакладна ведаць,
што збіраемся зрабіць,

перш чым на самой справе
трапіць туды і пачаць.

І, можа быць, так думаць памылкова.

Мы згубілі б частку той магіі,
якой навучыліся:

калі некуды едзеш,

і бавіш там час,

а праект расце арганічна

і мае сваё асабістае жыццё.

Д.У.: Мы вырашылі

ўзяць гэты план і адмовіцца

ад усіх лічбаў,

ўсіх ідэй і здагадак

і проста вярнуцца да базавай ідэі,

якая павінна была ператварыць гэтую гару

ў гіганцкі мастацкі твор.

І замест таго, каб шукаць фінансаванне,

мы пачалі краўдфаўндынгавую кампанію,

і за месяц з нечым

больш за 1500 чалавек сабралі

і ахвяравалі больш за 100 000 даляраў.

Для нас гэта быў чароўны момант,
таму што цяпер --

(Плясканні)

таму што цяпер мы, нарэшце, мелі свабоду,

каб выкарыстаць усе тыя ўрокі,
якія мы засвоілі,

і стварыць праект, які быў пабудаваны

такім жа чынам, што і фавэлы:

знізу ўверх,

без генеральнага плана.

Е.К.: Мы вярнуліся і нанялі Анджэла,

мясцовага мастака з Віла Крузэйра.

Ён вельмі таленавіты
і ведае там амаль усіх.

Таксама мы нанялі Эліяса,
нашага сябра,

у якога жылі раней.

Ён выдатны будаўнік.

Разам з імі мы вырашылі, з чаго пачаць.

Мы выбралі гэта месца
ў Віла Крузэйра,

і пакуль мы гаворым,
яны атынкоўваюць хаты.

Чым яны карысныя для праекта:

яны вырашаюць,
якія хаты будуць наступнымі.

Яны нават надрукавалі цішоткі,

яны ўсталёўваюць банеры,

якія тлумачаць усё для ўсіх,

і размаўляюць з прэсай.

Так з'явіўся гэты артыкул пра Анджэла.

Д.У.: Пакуль гэта адбываецца,

мы распаўсюджваем ідэю па ўсім свеце.

Так як мы рабілі праект у Філадэльфіі,

нас запрасілі зрабіць семінары,

напрыклад, у Кюрасао,

і цяпер мы плануем вялікі праект на Гаіці.

Е.К.: Фавэлы былі не толькі месцам,

дзе гэтая ідэя пачалася,

яны таксама сталі месцам,
дзе стала магчымым

працаваць без плану,

таму што гэтыя суполкі нефармальныя.

Мы натхніліся

і працавалі разам з мясцовымі жыхарамі.

Мы былі быццам у аркестры,

дзе сто інструментаў граюць разам,

каб стварыць сімфонію.

Д.У.: Мы хочам падзякаваць усім, хто

пажадаў стаць часткай гэтай мары

і падтрымліваў нас на шляху,

і мы шукаем працягу.

Е.К.: Аднойчы, мы спадзяемся,

калі гэтыя сцены зайграюць
яскравымі колерамі,

яшчэ больш людзей далучацца да нас,

стануць часткай гэтай вялікай мары,

і ў адзін цудоўны дзень
уся Віла Крузэйра

будзе пафарбавана.

Д.У.: Дзякуй.

(Плясканні)