مێژووی چۆکلێت
-
0:08 - 0:11ئەگەر ناتوانیت ژیان بەبێ
چۆکلێت بهێنیتە بەر چاو، -
0:11 - 0:16ئەوە تۆ بەختت هەیە کە بەر
لە سەدەی ١٦ لە دایک نەبوویت. -
0:16 - 0:19تا ئەو کات، چۆکلێت تەنها لە
ئەمریکای ناوەڕاست بوونی هەبوو -
0:19 - 0:22بەشێوازێکی جیاواز لەوەی ئەمڕۆ هەیە.
-
0:22 - 0:25تا ١٩٠٠ پێش زاین،
-
0:25 - 0:28خەڵکی ناوچەکە فێر بووبوون کە تۆوی داری
-
0:28 - 0:31کاکاوی ڕەسنەی ناوچەکە بپارێزن.
-
0:31 - 0:33مێژوو پێمان دەڵێت،
کە تۆوی کاکاو تێکدەشکێنران -
0:33 - 0:36و لەگەڵ بیبەری تیژ و دانەوێڵە تێکەڵ دەکران
-
0:36 - 0:38تا خواردنەوەیەک بەرهەم بێت
-
0:38 - 0:40هاوشێوەی کوپێک کاکاوی ئێستا نەبوو،
-
0:40 - 0:45بەڵکو خواردنەوەیەکی
تاڵ بوو و کەفی دروست دەکرد. -
0:45 - 0:48ئەگەر پێتوایە ئێمە زیاتر
گرنگی بە کاکاو دەدەین، -
0:48 - 0:51ئەوا هەڵەیت، چونکە خەڵکی ناوەڕاستی
ئەمریکا زۆرتر گرنگییان پێ داوە. -
0:51 - 0:54باوەڕیان هەبووە کە کاکاو خواردنێکی پیرۆزە
-
0:54 - 0:57بە دیاری لە لایەن خواوەندی
مارەوە بە مرۆڤ بەخشراوە، -
0:57 - 1:00ئەم خواوەندە لەلای
ماییەکان بە کوکوڵهان ناسراوە -
1:00 - 1:03و لای ئیزتیکسەکان بە کیتزالکواتل ناسراوە.
-
1:03 - 1:05ئیزتیکسەکان تۆوی کاکاویان
وەک نەختینە بەکار هێناوە -
1:05 - 1:08لە ئاهەنگە شاهانەکاندا
نۆشیان کردووە، -
1:08 - 1:11وەک خەڵات بە سەربازە
سەرکەوتووەکانی جەنگ بەخشراوە، -
1:11 - 1:13لە بۆنە ئاینییەکان بەکار هاتووە.
-
1:13 - 1:18لە ساڵی ١٥١٩ بۆ یەکمجار
چۆکلێت بۆ ئەوروپا دەگوازرێتەوە -
1:18 - 1:22کاتێک هێرنان کۆرتیز سەردانی
کۆشکی پاشا مونتيزوما دەکات -
1:22 - 1:23لە تينۆچیتالان.
-
1:23 - 1:26یەکێک لە سەربازەکانی
کۆرتێز بۆمان دەگەڕێتەوە، -
1:26 - 1:31پاشا ٥٠ کوپی لە زاخاوی ئاڵتونی
هەبوو کە چۆکلێتی تێکرابوو. -
1:31 - 1:35کاتێک داگیرکەران چەندین
تەن تۆوی کاکاویان بردەوە وڵاتەکانیان، -
1:35 - 1:38گەریدەکان دەیانگوت ئەم
خواردنەوەیە توانای سێکسی -
1:38 - 1:42دانیشتوانە ڕەسەنەکان بەرز دەکاتەوە
و ئەمەش بووە ناسێنەری چۆکلێت. -
1:42 - 1:46سەرەتا، بەهۆی تاڵییەکەیەوە،
بۆ چارەسەری دەرمان گونجاو بوو، -
1:46 - 1:48وەک ئازاری گەدە،
-
1:48 - 1:51بەڵام بە تێکەڵ کردنی شیر، هەنگوین و ڤانێلا
-
1:51 - 1:55کاکاو دەبێتە خواردنەوەیەکی
نایاب لە کۆشکەکانی ئیسپانیا. -
1:55 - 2:02بۆیە زوو، هیچ ماڵێکی شاهانە
نەبوو بەبێ بوونی چۆکلێت. -
2:02 - 2:05بەرهەمهێنان و ئامادەکردنی ئەم
خواردنەوەیە نایابە لە ئاستی -
2:05 - 2:07بازرگانی قورس بوو.
-
2:07 - 2:10پێویستی بە چاندن و هاوردەکردنی
دەستی کاری کۆیەلە -
2:10 - 2:15لە ناوچەکانی کاریبی و ئەفریقا هەبوو.
-
2:15 - 2:18لە ساڵی ١٨٢٨دا، جیهانی
چۆکلێت بۆ هەمیشە دەگۆڕێت، کاتێک -
2:18 - 2:24کۆینراد ڤان هۆوتن لە ئامستردام، ئامێری
ئامادە کردنی کاکاوی لە ژێر پەستان ناساند. -
2:24 - 2:29ئامێرەکەی هۆوتن دەیتوانی
چەوری و کەرەی کاکاو جیا بکاتەوە. -
2:29 - 2:33ئەمەش دەبووە هۆی دروستبوونی تۆز،
کە دەکرا خواردنەوەی لێ دروست بکرێت -
2:33 - 2:35یان لەگەڵ کەرەی کاکاو تێکەڵ بکرێتەوە
-
2:35 - 2:38بۆ بەرهەمهێنانی ئەو
چۆکلێتەی ئێمە دەیناسین. -
2:38 - 2:42ماوەیەک دواتر، چۆکلێت دروستکەرێکی
سویسری بە ناوی دانیاڵ پیتەر -
2:42 - 2:45تۆزی شیری بۆ گیراوەکە زیاد کرد،
-
2:45 - 2:48چۆکلێتی شیری بەرهەم هێنا.
-
2:48 - 2:51لە سەدەی ٢٠مدا، چۆکلێت چیتر
خواردنێکی شاهانە نەبوو، -
2:51 - 2:54بەڵکو بۆ هەموو کەس بەردەست بوو.
-
2:54 - 2:58بە هۆی خواستی زۆر لە سەر کاکاو،
چاندنی کاکاویش پەرەی سەند، -
2:58 - 3:01کە تەنها لە ناوچە کەمەرەییەکان دەچێنرێت.
-
3:01 - 3:04ئێستا، لە بری ئەوەی کۆیلە
ئەفریقییەکان ببنە ئەمریکا ناوەڕاست، -
3:04 - 3:06بۆ چاندن و گەشەی کاکاو،
-
3:06 - 3:09چاندنی کاکاویان بردە ڕۆژهەڵاتی ئەفریقیا
-
3:09 - 3:15لە ساڵی ٢٠١٦کواتدیڤوار، نزیکەی دوو
لە سەر پێنجی کاکاوی جیهان بەرهەم هێناوە. -
3:15 - 3:17لەگەڵ گەشەی بازرگانی کاکاو
-
3:17 - 3:20چەوساندنەوە و پێشێلکردنی
مافی مرۆڤیش گەشە دەکات. -
3:20 - 3:22بەشێکی زۆری کێڵگەکانی
کاکاو لە ڕۆژئاوی ئەفریقیا -
3:22 - 3:24،پێداویستی کۆمپانیا
ڕۆژئاواییەکان دابین دەکەن -
3:24 - 3:27دەستی کاری کۆیلە و منداڵ بەکار دەهێنن،
-
3:27 - 3:32کە لەوانەیە ٢ ملیۆن منداڵ کاریگەری
بەرهەم هێنانی کاکاویان لەسەر بێت. -
3:32 - 3:34ئەم کێشە ئاڵۆزە بەردەوامی هەیە سەڕەڕای
-
3:34 - 3:39هەوڵی کۆمپانیا زەبەلاحەکانی چۆکلێت بە
درووستکردنی هاوبەشی لەگەڵ خاوەن کێڵگەکان -
3:39 - 3:43بۆ ئەوەی سنورێک بۆ
چەوساندنەوەی منداڵ و کۆیلە دابنێن. -
3:43 - 3:48ئەمڕۆ چۆکلێت وەک بەشێک لە
کولتوری مرۆڤی سەردەم سەیر دەکرێت. -
3:48 - 3:51بەهۆی پەیوەندی لەگەڵ کلتوری
خەڵکی داگیرکەر، -
3:51 - 3:54و هێزی ڕیکلام کردن،
-
3:54 - 3:57چۆکلێت خاسییەتی شتێکی روحی،
-
3:57 - 3:58هەوایەکی شاعیری
-
3:58 - 4:00و پیرۆز وەردەگرێت.
-
4:00 - 4:03بەڵام ئەگەر مێژووی سەرنج
ڕاکێش و دڵ ڕەقی چۆکلێت بخوێننینەوە، -
4:03 - 4:06لەگەڵ شێوازی بەرهەم هێنانی ئەمڕۆی،
-
4:06 - 4:09پێمان دەڵێت ئەم ڕەسەنایەتییە لە کوێوە دێت
-
4:09 - 4:11و چ شتێک حەشار دەدات.
-
4:11 - 4:14بۆیە، جاری داهاتوو کە
کاغەزی سەر چۆکلێتەکەت دەکەیتەوە، -
4:14 - 4:20بۆ یەک چرکە بیر بکەوە کە سەرجەم
لایەنەکانی چۆکلێت شیرین نییە.
- Title:
- مێژووی چۆکلێت
- Speaker:
- ديانا بوچاريلی
- Description:
-
more » « less
ئەگەر ناتوانیت ژیان بەبێ چۆکلێت بهێنیتە بەر چاو، ئەوە تۆ بەختت هەیە کە بەر لە سەدەی ١٦ لە دایک نەبوویت. تا ئەو کات، چۆکلێت تەنها لە ئەمریکای ناوەڕاست بوونی هەبوو، لە شێوەی خواردنەوەیەکی تاڵی سەر بە کەف. چۆن خواردنەوەیەکی تاڵ بۆ پارچە چۆکلاتی ئەمرۆ دەگات؟ ديانا بوچاريلی باسی مێژووی سەرنج ڕاکێش و تاڕادەیەک دڵرەقی چۆکلێتمان بۆ دەکات. لە لایەن TED-Ed کاری دەرهێنانی بۆ کراوە و لە لایەن ئادیسۆن ئاندرسۆن دەخوێنرێتەوە.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:41
|
halo fariq approved Kurdish subtitles for The history of chocolate | |
|
|
halo fariq accepted Kurdish subtitles for The history of chocolate | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for The history of chocolate | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for The history of chocolate | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for The history of chocolate | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for The history of chocolate | |
|
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for The history of chocolate | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for The history of chocolate |