Return to Video

Không một ai nên chết chỉ vì họ sống xa với bác sĩ

  • 0:01 - 0:04
    Tôi muốn chia sẻ với các bạn
    một điều cha tôi đã dạy cho tôi:
  • 0:05 - 0:08
    Không tình trạng nào là mãi mãi.
  • 0:09 - 0:12
    Đó là một bài học ông chia sẻ
    với tôi lần này đến lần khác,
  • 0:12 - 0:16
    và tôi đã nhận thấy là nó đúng
    theo cách khắc nghiệt nhất.
  • 0:17 - 0:20
    Đây là tôi hồi học lớp bốn.
  • 0:20 - 0:23
    Đây là bức ảnh kỉ yếu của tôi
    được chụp tại lớp ở trường học
  • 0:23 - 0:25
    tại Monrovia, Liberia.
  • 0:26 - 0:30
    Cha mẹ tôi di cư từ Ấn Độ
    sang Nam Phi vào những năm 1970,
  • 0:30 - 0:32
    Và tôi đã có may mắn được lớn lên ở đây.
  • 0:34 - 0:35
    Khi tôi được 9 tuổi,
  • 0:35 - 0:37
    Tôi yêu thích đá bóng,
  • 0:37 - 0:39
    và tôi đã từng là
    một kẻ nghiện toán và khoa học.
  • 0:39 - 0:43
    Tôi đã sống một cuộc sống mà thật sự
    bất kì đứa trẻ nào cũng mơ ước.
  • 0:45 - 0:48
    Nhưng không tình trạng nào là mãi mãi.
  • 0:48 - 0:51
    Vào tối Giáng Sinh năm 1989,
  • 0:51 - 0:54
    nội chiến nổ ra ở Liberia.
  • 0:55 - 0:57
    Cuộc chiến bắt đầu ở vùng nông thôn,
  • 0:57 - 1:01
    và trong vòng vài tháng, lực lượng nổi dậy
    đã hành quân đến thành phố quê tôi.
  • 1:01 - 1:02
    Trường học của tôi đóng cửa,
  • 1:02 - 1:06
    và khi cánh quân nổi dậy
    chiếm sân bay quốc tế duy nhất,
  • 1:06 - 1:08
    mọi người bắt đầu hoảng loạn và di tản.
  • 1:10 - 1:13
    Vào một buổi sáng. mẹ tôi gõ cửa
    và nói: "Raj, hãy đóng hành lí của con,
  • 1:13 - 1:14
    chúng ta phải rời đi."
  • 1:15 - 1:17
    Chúng tôi hối hả chạy đến
    trung tâm thành phố,
  • 1:17 - 1:21
    và ở đó, trên đường băng,
    chúng tôi bị chia ra làm hai hàng.
  • 1:23 - 1:25
    Tôi đứng với gia đình mình ở một hàng,
  • 1:25 - 1:28
    và tôi bị nhồi nhét vào
    một hầm chứa hàng hoá
  • 1:28 - 1:29
    của một chiếc máy bay cứu hộ.
  • 1:29 - 1:32
    Và ở trên băng ghế,
    tôi ngồi đó tim cứ đập thình thịch.
  • 1:32 - 1:35
    Khi tôi nhìn ra ngoài hầm lúc nó mở,
  • 1:35 - 1:38
    Tôi thấy hàng trăm người Liberia
    trong một hàng khác,
  • 1:38 - 1:40
    trẻ em được đeo bằng dây trên lưng.
  • 1:41 - 1:43
    Khi họ cố gắng nhảy vào với chúng tôi,
  • 1:43 - 1:46
    tôi thấy các quân lính cản họ lại.
  • 1:47 - 1:48
    Họ không được phép di tản.
  • 1:49 - 1:51
    Chúng tôi là những người may mắn.
  • 1:51 - 1:53
    Chúng tôi đã mất những gì chúng tôi có,
  • 1:53 - 1:55
    nhưng chúng tôi đã tái định cư tại Mỹ,
  • 1:55 - 1:59
    như những người nhập cư, chúng tôi nhận
    lợi ích từ cộng đồng các nhà hỗ trợ
  • 1:59 - 2:00
    tập hợp lại quanh chúng tôi
  • 2:02 - 2:04
    Họ đưa chúng tôi vào ở nhà của họ,
  • 2:04 - 2:05
    họ chỉ dạy cho tôi.
  • 2:06 - 2:08
    Và họ giúp cha tôi mở
    một cửa hiệu quần áo.
  • 2:08 - 2:11
    Tôi hay thăm cha tôi vào cuối tuần
    khi còn là thiếu niên
  • 2:11 - 2:13
    để giúp ông bán
    giày thể thao và quần jeans.
  • 2:13 - 2:15
    Và mỗi khi việc kinh doanh trở nên tồi tệ,
  • 2:15 - 2:18
    ông sẽ nhắc tôi về câu thần chú:
  • 2:18 - 2:20
    Không tình trạng nào là mãi mãi.
  • 2:21 - 2:25
    Câu thần chú đó, sự kiên trì của ông bà
    và cộng đồng những người giúp đỡ
  • 2:25 - 2:28
    đã giúp tôi hoàn thành bậc cao đẳng
  • 2:28 - 2:29
    và cuối cùng là vào được trường y.
  • 2:30 - 2:33
    Tôi từng có những hy vọng
    mà bị dập tắt trong chiến tranh,
  • 2:34 - 2:35
    nhưng cũng vì chúng,
  • 2:35 - 2:38
    Tôi đã có cơ hội theo đuổi
    giấc mơ trở thành một bác sĩ.
  • 2:39 - 2:41
    Tình trạng của tôi đã thay đổi.
  • 2:43 - 2:45
    Đã 15 năm trôi qua kể từ khi
    tôi di tản khỏi sân bay đó,
  • 2:45 - 2:48
    kí ức về hai hàng người vẫn
    chưa biến mất khỏi tâm trí tôi.
  • 2:48 - 2:51
    Tôi là một sinh viên y khoa
    vào giữa tuổi đôi mươi.
  • 2:51 - 2:52
    Và tôi đã muốn trở lại
  • 2:52 - 2:55
    để xem mình có thể phục vụ
    những người đã bị bỏ lại hay không.
  • 2:56 - 2:57
    Nhưng khi tôi trở lại,
  • 2:57 - 2:59
    thứ tôi tìm thấy là sự huỷ hoại hoàn toàn.
  • 2:59 - 3:01
    Cuộc chiến để lại
    cho chúng tôi chỉ 51 bác sĩ.
  • 3:01 - 3:03
    để phục vụ cho một đất nước bốn triệu dân.
  • 3:03 - 3:07
    Nó giống như việc thành phố
    San Francisco chỉ có 10 bác sĩ vậy.
  • 3:07 - 3:10
    Nên nếu bạn mắc bệnh ở thành phố
    nơi vài vị bác sĩ đó còn ở lại,
  • 3:11 - 3:12
    bạn có thể còn có cơ hội.
  • 3:12 - 3:16
    Nhưng nếu bạn mắc bệnh ở một cộng đồng
    ở rừng mưa nhiệt đới xa xôi,
  • 3:16 - 3:18
    nơi bạn phải mất nhiều ngày
    để đến phòng khám gần nhất,
  • 3:18 - 3:22
    Tôi đã thấy các bệnh nhân của mình chết
    vì những bệnh không đáng.
  • 3:22 - 3:24
    Tất cả là bởi vì họ tìm đến tôi quá trễ.
  • 3:24 - 3:28
    Giả sử bạn có một đứa con 2 tuổi
    thức dậy vào buổi sáng với một cơn sốt,
  • 3:28 - 3:30
    và bạn nhận ra đứa bé
    có thể đã bị sốt rét,
  • 3:30 - 3:33
    và bạn biết cách duy nhất để lấy
    thuốc mà con bạn cần
  • 3:33 - 3:35
    là mang con bạn đến bờ sông,
  • 3:35 - 3:37
    gọi một chiếc thuyền độc mộc,
    chèo qua bờ bên kia
  • 3:37 - 3:40
    và rồi đi bộ đến hai ngày qua khu rừng
  • 3:40 - 3:42
    chỉ để đến với phòng khám gần nhất.
  • 3:42 - 3:45
    Một tỉ người đang sống ở các cộng đồng
    hẻo lánh nhất thế giới,
  • 3:45 - 3:49
    và mặc dù các tiến bộ ta có
    trong dược phẩm và công nghệ hiện đại,
  • 3:49 - 3:52
    các đổi mới của ta không tiếp cận được
    dặm đường cuối cùng.
  • 3:52 - 3:54
    Các cộng đồng này đã bị bỏ lại phía sau,
  • 3:54 - 3:56
    Vì họ được cho rằng là rất khó để tiếp cận
  • 3:56 - 3:57
    và rất khó để phục vụ.
  • 3:58 - 4:00
    Bệnh tật là ở mọi nơi;
  • 4:00 - 4:02
    nhưng việc tiếp cận y tế
    thì lại không như vậy.
  • 4:02 - 4:05
    Và việc nhận ra điều này
    thắp lên ngọn lửa trong tâm tôi.
  • 4:05 - 4:09
    Không một ai nên chết vì họ
    sống quá xa một bác sĩ hay phòng khám.
  • 4:09 - 4:12
    Không tình trạng nên là mãi mãi.
  • 4:13 - 4:16
    Và sự giúp đỡ trong trường hợp này
    không đến từ bên ngoài,
  • 4:16 - 4:18
    nó thực ra đã đến từ bên trong.
  • 4:18 - 4:20
    Nó đến từ chính các cộng đồng
    hẻo lánh này.
  • 4:20 - 4:21
    Hãy gặp gỡ Musu.
  • 4:21 - 4:23
    Rất xa ở vùng nông thôn Liberia,
  • 4:23 - 4:27
    nơi đa số các bé gái đã không có cơ hội
    hoàn thành bậc tiểu học,
  • 4:27 - 4:29
    nhưng Musu đã rất kiên trì.
  • 4:30 - 4:32
    Ở tuổi 18, cô đã hoàn thành
    trung học phổ thông,
  • 4:32 - 4:34
    và cô trở lại cộng đồng của cô.
  • 4:35 - 4:37
    Cô thấy rằng không có đứa trẻ nào
    được chữa trị
  • 4:37 - 4:40
    cho các bệnh mà chúng cần được chữa trị -
  • 4:40 - 4:42
    những căn bệnh chết chóc,
    như sốt rét hay viêm phổi.
  • 4:42 - 4:44
    Vì vậy, cô đăng kí
    làm một tình nguyện viên.
  • 4:46 - 4:49
    Có hàng triệu tình nguyện viên như Musu
    ở các vùng nông thôn trên thế giới,
  • 4:50 - 4:51
    và chúng ta phải nghĩ rằng,
  • 4:51 - 4:55
    các thành viên của cộng đồng như Musu
    có thể thực sự giúp ta giải bài toán đố.
  • 4:56 - 4:59
    Hệ thống chăm sóc sức khoẻ y tế
    được cấu tạo theo cách
  • 4:59 - 5:03
    mà việc chuẩn đoán bệnh và cho thuốc
  • 5:03 - 5:06
    bị giới hạn trong một nhóm
    các y tá và bác sĩ như tôi.
  • 5:06 - 5:09
    Nhưng các y tá và bác sĩ
    lại tập trung ở các đô thị,
  • 5:09 - 5:12
    nên các cộng đồng nông thôn
    như của Musu đã bị bỏ lại phía sau.
  • 5:12 - 5:14
    Nên chúng tôi bắt đầu đặt một vài câu hỏi:
  • 5:14 - 5:17
    Sẽ ra sao nếu ta tổ chức lại
    hệ thống chăm sóc y tế?
  • 5:17 - 5:20
    Sẽ ra sao nếu ta có các thành viên
    cộng đồng như Musu
  • 5:20 - 5:23
    là một phần hay thậm chí là trung tâm
    cho đội ngũ y tế của chúng ta?
  • 5:23 - 5:26
    Sẽ ra sao nếu Musu có thể giúp ta
    mang việc chăm sóc y tế
  • 5:26 - 5:28
    đến ngưỡng cửa
    của những người hàng xóm của cô?
  • 5:31 - 5:33
    Musu đã 48 tuổi khi tôi gặp cô ấy.
  • 5:33 - 5:35
    Và mặc cho tài năng tuyệt vời và sự can đảm
    của cô ấy,
  • 5:35 - 5:40
    cô vẫn chưa có được một công việc
    trả lương trong suốt 30 năm.
  • 5:41 - 5:44
    Vậy sẽ ra sao nếu công nghệ
    có thể hỗ trợ cô?
  • 5:44 - 5:48
    Sẽ ra sao nếu ta đầu tư vào cô ấy
    với việc tập huấn thật sự,
  • 5:48 - 5:51
    trang bị cho cô các loại thuốc,
  • 5:52 - 5:54
    và giúp cô ấy có một việc làm?
  • 5:57 - 6:00
    Nào, vào năm 2007, tôi đã
    cố trả lời những câu hỏi này,
  • 6:00 - 6:03
    và vợ tôi và tôi sắp kết hôn vào năm đó.
  • 6:04 - 6:08
    Chúng tôi yêu cầu những người thân
    bỏ qua việc tặng quà cưới
  • 6:08 - 6:10
    và thay vào đó là quyên tặng một số tiền
  • 6:10 - 6:12
    để chúng tôi có một số vốn ban đầu
    để tạo một tổ chức phi lợi nhuận.
  • 6:13 - 6:16
    Tôi hứa với bạn rằng,
    tôi lãng mạn hơn thế nhiều.
  • 6:16 - 6:17
    (Tiếng cười)
  • 6:17 - 6:20
    Chúng tôi góp được $6000
  • 6:20 - 6:22
    hợp tác với một số
    người Liberia và người Mỹ
  • 6:22 - 6:25
    và thành lập tổ chức phi lợi nhuận
    Last Mile Health.
  • 6:25 - 6:30
    Mục tiêu của chúng tôi là mang một nhân viên y tế
    đến với mọi người, mọi nơi
  • 6:30 - 6:32
    Chúng tôi nghĩ ra một quy trình
    ba bước:
  • 6:32 - 6:34
    đào tạo, trang bị và trả lương.
  • 6:34 - 6:37
    để đầu tư sâu
    vào các tình nguyện viên như Musu
  • 6:37 - 6:39
    để họ thành các chuyên viên đa năng,
  • 6:39 - 6:41
    đề họ thành các nhân viên
    sức khoẻ cộng đồng.
  • 6:41 - 6:46
    Đầu tiên chúng tôi huấn luyện Musu
    cách phòng ngừa, chuẩn đoán và điều trị
  • 6:46 - 6:49
    top 10 bệnh ảnh hưởng đến
    các gia đình trong làng của cô.
  • 6:50 - 6:53
    Một y tá giám sát sẽ ghé thăm cô
    mỗi tháng để tập huấn cho cô.
  • 6:54 - 6:56
    Chúng tôi trang bị cho cô
    công nghệ y tế hiện đại,
  • 6:56 - 7:00
    ví dụ như que thử nhanh
    sốt rét giá 1 đô-la này
  • 7:00 - 7:04
    và bỏ vào một ba-lô đeo lưng
    chứa đầy các loại thuốc như thế này
  • 7:04 - 7:06
    để điều trị các ca nhiễm trùng
    như viêm phổi,
  • 7:07 - 7:08
    và rất quan trọng,
  • 7:08 - 7:10
    là một chiếc smartphone,
  • 7:10 - 7:13
    để giúp cô theo dõi
    và báo cáo tình hình bệnh dịch.
  • 7:13 - 7:16
    Cuối cùng, chúng tôi công nhận
    giá trị của công việc của Musu.
  • 7:16 - 7:19
    Cùng với nhà nước Liberia,
    chúng tôi tạo một hợp đồng,
  • 7:19 - 7:20
    trả lương cho cô
  • 7:20 - 7:22
    và cho cô cơ hội
    để có một việc làm thực thụ.
  • 7:22 - 7:24
    Và cô ấy thật tuyệt vời.
  • 7:24 - 7:27
    Musu đã học được hơn 30 kỹ năng y tế,
  • 7:27 - 7:30
    từ việc kiểm tra liệu các đứa trẻ
    có bị suy dinh dưỡng,
  • 7:30 - 7:33
    đến đánh giá nguyên nhân cơn ho
    của một đứa bé với chiếc smartphone,
  • 7:33 - 7:36
    đến việc hỗ trợ những người nhiễm HIV
  • 7:36 - 7:40
    và cung cấp việc chăm sóc tiếp tục
    cho các bệnh nhân mất các chi trên cơ thể.
  • 7:42 - 7:44
    Làm việc như một phần của nhóm chúng tôi,
  • 7:44 - 7:46
    làm việc như các chuyên viên đa năng,
  • 7:46 - 7:48
    nhân viên sức khoẻ cộng đồng
    có thể giúp đảm bảo
  • 7:48 - 7:50
    rằng nhiều thứ bác sĩ gia đình
    của bạn làm
  • 7:50 - 7:54
    đến được những nơi đa số
    các bác sĩ gia đình không thể đến được.
  • 7:54 - 7:57
    Một trong các việt tôi thích làm nhất
    là chăm sóc các bệnh nhân
  • 7:57 - 7:59
    cùng các nhân viên
    y tế cộng đồng.
  • 7:59 - 8:01
    Vì vậy năm rồi tôi có ghé thăm A.B.,
  • 8:01 - 8:04
    và như Musu,
    A.B., đã có cơ hội để đi học.
  • 8:04 - 8:08
    Anh đang học trung học cơ sở, lớp 8,
  • 8:08 - 8:09
    khi cha mẹ anh mất.
  • 8:09 - 8:11
    Anh đã thành một đứa trẻ
    mồ côi và phải bỏ học.
  • 8:13 - 8:15
    Năm ngoái, chúng tôi
    tuyển dụng và tập huấn A.B.
  • 8:15 - 8:18
    thành một nhân viên sức khoẻ cộng đồng.
  • 8:18 - 8:21
    Và khi anh đang tuyên truyền
    từ nhà này qua nhà khác,
  • 8:21 - 8:23
    Anh đã gặp bé trai tên Prince này,
  • 8:23 - 8:27
    mẹ của bé đạ gặp khó khăn khi cho bé bú,
  • 8:27 - 8:30
    và trước khi được 6 tháng tuổi,
    Prince đã bắt đầu yếu dần đi.
  • 8:30 - 8:33
    A.B. vừa mới được chỉ dẫn cách dùng
    thước dây được mã hoá bằng màu
  • 8:33 - 8:37
    để quấn quanh phần trên cánh tay của một
    đứa trẻ để chuần đoán suy dinh dưỡng.
  • 8:37 - 8:39
    A.B. nhận thấy rằng
    Prince đã trong vùng đỏ,
  • 8:40 - 8:41
    nghĩa là bé phải được nhập viện.
  • 8:41 - 8:44
    Vì vậy, A.B. dẫn Prince
    và mẹ bé đến con sông,
  • 8:44 - 8:45
    lên một chiếc thuyền độc mộc
  • 8:45 - 8:48
    và chèo 4 giờ liên tục để đến bệnh viện.
  • 8:48 - 8:50
    Sau đó, sau khi Prince được xuất viện,
  • 8:51 - 8:55
    A.B. dạy cho mẹ bé cách cho bé ăn
    một loại thực phẩm bổ sung.
  • 8:56 - 8:58
    Một vài tháng sau,
  • 8:58 - 9:01
    A.B. dẫn tôi thăm Prince,
    và bé đã là một bé trai bụ bẫm.
  • 9:01 - 9:02
    (Tiếng cười)
  • 9:02 - 9:05
    Bé đang tiến đến các cột mốc đầu đời,
    bé tự kéo mình đứng dậy được.
  • 9:05 - 9:07
    Và thậm chí bắt đầu nói được một vài từ.
  • 9:07 - 9:10
    Tôi rất hứng khởi về các nhân viên
    sức khoẻ cộng đồng này.
  • 9:10 - 9:12
    Tôi thường hỏi họ
    tại sao họ chọn làm việc này,
  • 9:12 - 9:14
    và khi tôi hỏi A.B.,
  • 9:15 - 9:19
    anh nói, "Thưa bác sĩ,
    từ khi tôi bỏ học, đây là lần đầu tiên
  • 9:19 - 9:21
    tôi có cơ hội cầm
    một cây bút trên tay để viết.
  • 9:22 - 9:24
    Trí óc tôi đang dần tươi mới hơn."
  • 9:26 - 9:30
    Những câu chuyện của A.B. và Musu
    đã dạy tôi một điều cơ bản
  • 9:30 - 9:31
    về việc làm người.
  • 9:32 - 9:34
    Sự sẵn lòng của ta
    để phục vụ người khác
  • 9:35 - 9:39
    có thể thực sự giúp ta thay đổi
    hoàn cảnh của bản thân mình.
  • 9:40 - 9:42
    Tôi rất cảm động bởi
    sức mạnh của sự sẵn lòng
  • 9:42 - 9:44
    phục vụ những người xung quanh ta.
  • 9:44 - 9:45
    một vài năm trước,
  • 9:46 - 9:48
    khi chúng tôi đối mặt
    với một thảm hoạ toàn cầu.
  • 9:49 - 9:50
    Tháng 12 năm 2013,
  • 9:50 - 9:54
    Một sự kiện đã xảy ra ở các rừng mưa
    nhiệt đới bên kia biên giới ở Guinea.
  • 9:54 - 9:59
    Môt đứa bé tên Emile ngả bệnh với
    biểu hiện ói mửa, sốt, và tiêu chảy.
  • 9:59 - 10:01
    Đứa bè sống ở một vùng
    nơi đường xá thưa thớt
  • 10:01 - 10:04
    và có sự thiếu hụt
    nhân viên y tế nghiêm trọng.
  • 10:05 - 10:06
    Emile đã tử vong,
  • 10:06 - 10:08
    và một vài tuần sau chị của bé mất,
  • 10:08 - 10:10
    và một vài tuần sau mẹ của bé mất.
  • 10:10 - 10:13
    Và căn bệnh này đã lây lan từ
    cộng đồng này sang cộng đồng khác.
  • 10:13 - 10:15
    Và mãi cho đến 3 tháng sau,
  • 10:15 - 10:18
    thế giới mới khám phá ra đó là Ebola.
  • 10:18 - 10:21
    Khi mỗi phút đều quí giá
    thì ta đã lãng phí hàng tháng,
  • 10:21 - 10:24
    và khi đó, vi-rút đã lây lan
    như các cơn cháy rừng khắp Tây Phi,
  • 10:24 - 10:27
    và cuối cùng đến
    các phần khác của thế giới.
  • 10:27 - 10:30
    Các doanh nghiệp đóng cửa, các hãng
    hàng không bắt đầu huỷ lịch trình.
  • 10:30 - 10:31
    Ở cao điểm của cơn khủng hoảng,
  • 10:31 - 10:36
    khi chúng tôi được bảo là
    có 1.4 triệu người có thể đã nhiễm bệnh,
  • 10:36 - 10:39
    khi chúng tôi được bảo là
    đa số họ sẽ tử vong,
  • 10:39 - 10:42
    khi chúng tôi gần như mất hết hy vọng,
  • 10:44 - 10:46
    tôi nhớ việc đứng giữa nhóm
    các nhân viên y tế
  • 10:46 - 10:49
    trong khu rừng mưa nhiệt đới
    nơi đợt bùng phát vừa diễn ra.
  • 10:49 - 10:52
    Chúng tôi đang giúp tập huấn
    và trang bị cho họ cách đeo mặt nạ,
  • 10:52 - 10:54
    bao tay và áo choàng mà họ cần
  • 10:54 - 10:56
    để đảm bảo an toàn
    bản thân trước vi-rút này
  • 10:56 - 10:59
    khi họ đang giúp đỡ các bệnh nhân.
  • 10:59 - 11:01
    Tôi vẫn nhớ nỗi sợ trong mắt họ.
  • 11:02 - 11:07
    Và tôi vẫn nhớ việc thức trắng đêm,
    lo sợ liệu tôi đã làm đúng hay không
  • 11:08 - 11:10
    khi giữ họ trong vùng dịch bệnh.
  • 11:11 - 11:15
    Khi Ebola đe doạ làm sụp đổ
    các hoạt động nhân đạo,
  • 11:15 - 11:19
    các nhân viên sức khoẻ cộng đồng
    Liberia đã không đầu hàng nỗi sợ.
  • 11:20 - 11:22
    Họ đã làm những gì họ đã luôn làm:
  • 11:22 - 11:25
    họ trả lời các cuội gọi để
    phục vụ lối xóm của họ.
  • 11:26 - 11:29
    Các thành viên cộng đồng khắp Liberia
    học các triệu chứng của Ebola,
  • 11:29 - 11:33
    lập nhóm với các y tá, bác sĩ để đến
    từng nhà và tìm những người bị nhiễm
  • 11:33 - 11:35
    và cho họ sự chăm sóc cần thiết.
  • 11:35 - 11:38
    Họ phát hiện và theo dõi hàng ngàn người
    đã từng phơi nhiễm với vi-rút
  • 11:38 - 11:40
    và giúp phá vỡ chuỗi lây nhiễm hàng loạt.
  • 11:40 - 11:44
    Gần 10 ngàn nhân viên sức khoẻ
    cộng đồng phó mặc tính mạng mình
  • 11:44 - 11:47
    để giúp săn lùng loài vi-rút này
    và chặn đứng nó lại.
  • 11:48 - 11:53
    (Tiếng vỗ tay)
  • 11:55 - 11:58
    Ngày nay, Ebola đã được
    khống chế ở Tây Phi,
  • 11:58 - 12:00
    và chúng tôi đã học được vài điều.
  • 12:00 - 12:03
    Chúng tôi học được rằng
    điểm mù của hệ thống y tế nông thôn
  • 12:03 - 12:05
    có thể trở thành điểm nóng của dịch bệnh.
  • 12:05 - 12:07
    và nó đặt tất cả chúng ta
    vào mối nguy hiểm lớn hơn.
  • 12:08 - 12:10
    Chúng tôi học được rằng
    hệ thống cấp cứu hiệu quả nhất
  • 12:10 - 12:12
    thực ra là một hệ thống thường nhật,
  • 12:12 - 12:15
    và hệ thống đó phải tới được
    với tất cả các cộng đồng,
  • 12:15 - 12:18
    bao gồm cả các công đồng
    nông thôn như của Emile.
  • 12:19 - 12:20
    Và hơn cả,
  • 12:20 - 12:23
    chúng tôi đang học từ sự dũng cảm
    của các nhân viên sức khoẻ cộng đồng Liberia
  • 12:23 - 12:27
    rằng chúng tôi không xác định được
    tình huống mà chúng tôi phải đối mặt
  • 12:27 - 12:29
    dù họ vô vọng đến thế nào
  • 12:30 - 12:32
    chúng tôi được xác định bởi việc
    chúng tôi đối mặt như thế nào
  • 12:34 - 12:36
    Khoảng 15 năm trước,
  • 12:37 - 12:39
    Tôi đã nhận thấy được
    sức mạnh của ý nghĩ này
  • 12:39 - 12:43
    để biến những người bình thường thành
    nhân viên y tế cộng đồng
  • 12:43 - 12:45
    rồi thành những người hùng thường nhật
  • 12:46 - 12:48
    Và tôi thấy nó diễn ra ở mọi nơi
  • 12:48 - 12:50
    từ cộng đồng sống trong rừng ở Tây Phi
  • 12:50 - 12:52
    đến các làng chài nông thôn ở Alaska
  • 12:53 - 12:54
    Đó là sự thật
  • 12:54 - 12:57
    những nhân viên y tế cộng đồng này
    không có vấn đề về thần kinh
  • 12:57 - 12:59
    nhưng họ khiến nó thành có thế
  • 12:59 - 13:02
    để mang sự chăm sóc sức khỏe
    đến với mọi người ở mọi nơi
  • 13:04 - 13:05
    vậy bây giờ thì sao?
  • 13:06 - 13:10
    chúng ta biết rằng vẫn có
    hàng triệu người chết
  • 13:10 - 13:11
    bởi những nguyên nhân
    không tránh khỏi
  • 13:11 - 13:13
    ở những vùng nông thôn trên thế giới
  • 13:13 - 13:17
    và chúng ta biết rằng phần lớn
    những cái chết đó đang xảy ra
  • 13:17 - 13:19
    ở những quốc gia được tô màu xanh
  • 13:20 - 13:21
    chúng ta cũng biết
  • 13:21 - 13:24
    rằng nếu chúng ta đào tạo một
    đội ngũ nhân viên y tế cộng đồng
  • 13:24 - 13:28
    để chỉ học 30 kĩ năng sống còn
  • 13:29 - 13:33
    chúng ta có thể cứu được khoảng
    30 triệu người đến năm 2030
  • 13:34 - 13:38
    Ba mươi dịch vụ đó có thể cứu được
    30 triệu người đến năm 2030
  • 13:38 - 13:40
    Nó không chỉ là một dự đoán
  • 13:40 - 13:42
    chúng tôi đang chứng minh
    điều này có thể được thực hiện
  • 13:42 - 13:43
    Ở Liberia
  • 13:43 - 13:47
    Chính phủ Liberia đang huẩn luyện
    hàng ngàn nhân viên như A.B và Musu
  • 13:47 - 13:49
    sau Ebola,
  • 13:49 - 13:52
    để mang sự chăm sóc y tế đến với
    mỗi đứa trẻ và mỗi gia đình trên đất nước
  • 13:52 - 13:54
    Và chúng tôi đã vinh dự được làm việc với họ
  • 13:54 - 13:57
    và bây giờ đang hợp tác với một số tổ chức
  • 13:57 - 13:59
    để hoạt động ở khắp các quốc gia khác
  • 13:59 - 14:01
    để cố giúp họ làm điều tương tự
  • 14:02 - 14:05
    Nếu chúng tôi có thể giúp các quốc gia này
    có qui mô
  • 14:06 - 14:07
    chúng tôi có thể cứu được
    hàng triệu sự sống
  • 14:07 - 14:09
    và ngay lúc đó
  • 14:09 - 14:10
    ta có thể tạo ra hàng triệu công việc
  • 14:12 - 14:15
    nhưng chúng tôi không thể làm
    mà không có công nghệ
  • 14:15 - 14:18
    Con người lo lắng rằng
    công nghệ sẽ cướp đi việc làm của họ
  • 14:18 - 14:21
    nhưng khi nó đến với nhân viên y tế cộng đồng
  • 14:21 - 14:24
    công nghệ thực sự quan trọng
    khi tạo ra công ăn việc làm
  • 14:24 - 14:26
    không công nghệ,
    không smartphone
  • 14:26 - 14:29
    không có những bài kiểm tra nhanh
  • 14:30 - 14:34
    chúng tôi không thể thuê A.B và Musu
  • 14:35 - 14:38
    và tôi nghĩ đã đến lúc công nghệ
    giúp chúng ta đào tạo,
  • 14:38 - 14:42
    giúp chúng tôi đào tạo con người tốt hơn
    và nhanh hơn trước
  • 14:43 - 14:44
    Là một bác sĩ,
  • 14:44 - 14:47
    tôi dùng công nghệ để luôn cập nhật
    và giữ các chứng nhận,
  • 14:47 - 14:50
    Tôi dùng smartphone,
    các ứng dụng và các khóa học trực tuyến
  • 14:50 - 14:52
    Nhưng khi A.B muốn học,
  • 14:52 - 14:54
    anh ấy phải nhảy xuống chiếc ca nô
  • 14:55 - 14:57
    và đến trung tâm đào tạo
  • 14:57 - 14:59
    và khi Musu xuất hiện ở buổi training
  • 15:00 - 15:03
    người hướng dẫn của cô ấy bị kẹt
    với bảng trắng và bút lông
  • 15:04 - 15:09
    tại sao họ không có
    quyền học tập như tôi?
  • 15:10 - 15:14
    nếu chúng ta thực sự muốn các nhân viên y tế cộng đồng
    trở thành chuyên gia về kỹ năng sống còn
  • 15:14 - 15:15
    và hơn thế nữa,
  • 15:16 - 15:19
    chúng ta phải thay đổi mô hình
    trường học cũ kỹ này trong giáo dục
  • 15:20 - 15:22
    Kỹ thuật có thể thật sự trở thành
    một sự thay đổi trò chơi ngay tại đây
  • 15:22 - 15:26
    Tôi đã rất quan tâm đến cuộc
    cách mạng giáo dục kĩ thuật số
  • 15:26 - 15:29
    Nó tương tự như học viện Khan
    và edX đang dẫn đầu
  • 15:30 - 15:33
    Và tôi đang nghĩ ngay lúc này đây
  • 15:33 - 15:34
    Đã đến lúc cho sự va chạm
  • 15:34 - 15:36
    giữa cách mạng giáo dục kỹ thuật số
  • 15:36 - 15:38
    và cách mạng sức khỏe cộng đồng
  • 15:39 - 15:43
    Và vì thế, nó mang tối đến với mong ước
    Ted Prize của tôi
  • 15:44 - 15:46
    Tôi ước
  • 15:46 - 15:48
    Tôi ước bạn sẽ giúp chúng tôi tuyển sinh
  • 15:48 - 15:52
    đội quân nhân viên sức khỏe cộng đồng
    lớn nhất thế giới
  • 15:52 - 15:55
    Bằng cách tạo ra học viện
    sức khỏe cộng đồng
  • 15:55 - 15:58
    một nền tảng toàn cầu để đào tạo,
    kết nối và trao quyền
  • 15:59 - 16:00
    Cảm ơn
  • 16:00 - 16:01
    (Tiếng vỗ tay)
  • 16:01 - 16:05
    Cảm ơn
  • 16:08 - 16:09
    Đây là ý tưởng
  • 16:09 - 16:11
    Chúng tôi sẽ thành lập
    và phát triển
  • 16:11 - 16:16
    Nguồn giáo dục kỹ thuật bậc nhất
  • 16:16 - 16:19
    Chúng tôi sẽ mang nó đến với các nhân viên
    y tế cộng đồng trên khắp thế giới
  • 16:20 - 16:23
    bao gồm cả A.B và Musu.
  • 16:23 - 16:24
    Họ sẽ nhận các bài học qua video
    về việc tiêm vacxin cho trẻ em
  • 16:24 - 16:28
    và có khóa học trực tuyến về việc phát hiện ra
    các ổ dịch tiếp theo,
  • 16:29 - 16:31
    vì vậy họ không bị vướng vào
    mấy cái bảng
  • 16:31 - 16:34
    Chúng tôi sẽ giúp những nước này
    tạo uy tín cho nhân viên,
  • 16:34 - 16:37
    vì thế họ sẽ không bị vướng với những tổ chức
    không được công nhận và không có giá trị
  • 16:37 - 16:42
    những trở thành một nghề có tiếng và quyền,
  • 16:42 - 16:43
    như y tá và bác sĩ
  • 16:45 - 16:48
    Và chúng tôi sẽ tạo ra một hệ thống giữa
    các công ty và doanh nhân
  • 16:49 - 16:50
    những người đã tạo ra các sáng kiến
    để cứu lấy cuộc sống
  • 16:51 - 16:53
    và giúp họ kết nối được với
    các nhân viên như Musu
  • 16:54 - 16:56
    do đó cô ấy có thể giúp ích nhiều hơn
    cho cộng đồng của cô ấy
  • 16:57 - 17:00
    Và chúng tôi sẽ làm việc không mệt mỏi
    để thuyết phục chính phủ
  • 17:00 - 17:03
    để tạo nên những nhân viên y tế cộng đồng một nền tảng
    cho kế hoạch chăm sóc sức khỏe của họ
  • 17:06 - 17:09
    Chúng tôi dự định nghiên cứu và thử nghiệm
    học viện ở Liberia
  • 17:09 - 17:11
    và một số nước bạn khác,
  • 17:11 - 17:13
    và sau đó sẽ là kế hoạch toàn cầu,
  • 17:13 - 17:15
    gồm vùng nông thôn Bắc Mĩ.
  • 17:16 - 17:17
    Với sức mạnh của nền tảng,
  • 17:18 - 17:19
    chúng tôi tin các nước có thể được
    thuyết phục
  • 17:20 - 17:23
    rằng cách mạng chăm sóc sức khỏe
    thật sự khả thi
  • 17:24 - 17:28
    Giấc mơ của tôi là học viện này sẽ
    đóng góp cho việc đào tạo
  • 17:28 - 17:29
    hàng tràm hàng ngàn các thành viên
    trong cộng đồng
  • 17:30 - 17:33
    để giúp mang sự chăm sóc sức khỏe
    đến với các bạn láng giếng
  • 17:33 - 17:35
    hàng trăm triệu người trong số họ
  • 17:35 - 17:35
    sống ở những cộng đồng xa xôi nhất thế giới,
  • 17:35 - 17:38
    từ những dân tộc trong rừng vùng Tây Phi
  • 17:39 - 17:41
    đến các làng chài vùng nông thôn Alaska;
  • 17:41 - 17:43
    từ đỉnh đồi Appalachia,
    đến vùng núi Afghanistan.
  • 17:43 - 17:49
    Nếu tầm nhìn này phù hợp với bạn,
  • 17:49 - 17:52
    hãy đến với communityhealthacademy.org,
  • 17:52 - 17:55
    và tham gia vào cuộc cách mạng này.
  • 17:57 - 18:01
    Hãy để chúng tôi biết liệu bạn hoặc tổ chức của bạn
    hoặc ai đó mà bạn biết có thể giúp chúng tôi
  • 18:01 - 18:04
    như chúng tôi cố xây dựng học viện
    qua năm sau
  • 18:05 - 18:07
    Bây giờ, khi tôi nhìn ra khỏi căn phòng này,
  • 18:07 - 18:09
    tôi nhận ra rằng hành trình của chúng ta
    không phải tự lập
  • 18:09 - 18:12
    chúng được tạo ra bởi những người khác
  • 18:12 - 18:15
    và ở đây có rất nhiều người là
    một phần của mục đích này
  • 18:16 - 18:18
    Chúng tôi rất vinh dự được tham gia vào
    cộng đồng này
  • 18:18 - 18:21
    và một cộng đồng sẵn sàng chấp nhận
    một mục đích táo bạo như vậy
  • 18:22 - 18:25
    vì vậy tôi muốn cho đi, khi tôi kết thúc,
  • 18:25 - 18:26
    một sự phản hồi,
  • 18:27 - 18:30
    Tôi nghĩ nhiều hơn về những gì
    cha tôi đã dạy tôi
  • 18:31 - 18:33
    tôi cũng đã làm cha
  • 18:35 - 18:36
    Tôi có 2 con trai,
  • 18:36 - 18:38
    và vợ tôi và tôi học được khi cô ấy mang thai
    đứa con thứ ba của chúng tôi
  • 18:38 - 18:39
    (Tiếng vỗ tay)
  • 18:39 - 18:40
    Cảm ơn
  • 18:40 - 18:41
    (Tiếng vỗ tay)
  • 18:43 - 18:47
    Tôi gần đây chăm sóc
    cho một phụ nữ ở Liberia
  • 18:47 - 18:50
    như vợ tôi, cô ấy đang
    mang thai đứa thứ 3
  • 18:50 - 18:51
    Nhưng khác vợ tôi là
  • 18:51 - 18:55
    cô ấy không có sự chăm sóc
    trước khi sinh 2 đứa con đầu
  • 18:57 - 19:02
    Cô ấy sống trong một cộng đồng bị cách ly cô lập
    trong rừng khoảng 100 năm rồi
  • 19:02 - 19:04
    không có sự chăm sóc sức khỏe
  • 19:04 - 19:05
    đến khi...
  • 19:05 - 19:09
    đến khi năm ngoái khi y tá huẩn luyện
    cho hàng xóm của cô ấy
  • 19:09 - 19:12
    để trở thành nhân viên chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
  • 19:12 - 19:13
    Vì thế tôi đã ở đây,
  • 19:14 - 19:17
    thấy bệnh nhân này
    ở kì ba tháng lần 2 trong thai kì
  • 19:17 - 19:19
    và tôi đã siêu âm
    để kiểm tra em bé,
  • 19:19 - 19:23
    cho cô ấy bắt đầu kể cho chúng tôi
    về câu chuyên của 2 đứa con đầu,
  • 19:24 - 19:26
    và tôi siêu âm để dò bụng cô ấy,
  • 19:26 - 19:29
    và cô ấy ngừng nói giữa chừng.
  • 19:30 - 19:32
    Cô ấy quay sang tôi và nói,
  • 19:32 - 19:35
    "Bác sĩ, tiếng gì thế?"
  • 19:37 - 19:41
    Đó là lần đầu cô nghe thấy tiếng nhịp tim đập của con mình
  • 19:42 - 19:46
    Và mắt cô ấy sáng lên như cách mà
    mắt vợ tôi và tôi
  • 19:46 - 19:49
    khi chúng tôi nghe thấy nhịp tim của con chúng tôi
  • 19:52 - 19:54
    Đối với lịch sử loài người,
  • 19:54 - 19:57
    bệnh tật ở mọi nơi và
    cơ hội được chăm sóc là không có.
  • 19:57 - 20:00
    Nhưng khi một người uyên bác đã nói tôi rằng:
  • 20:01 - 20:04
    không tình trạng nào là vĩnh viễn.
  • 20:06 - 20:08
    Lúc này là để chúng ta đi xa hơn
  • 20:08 - 20:12
    để thay đổi hoàn cảnh sống với nhau
  • 20:12 - 20:13
    Cảm ơn
  • 20:13 - 20:15
    (Tiếng vỗ tay)
  • 20:15 - 20:16
    (Tiếng vỗ tay)
  • 20:16 - 20:17
    (Tiếng vỗ tay)
Title:
Không một ai nên chết chỉ vì họ sống xa với bác sĩ
Speaker:
Raj Panjabi
Description:

Bệnh tất ở mọi nơi - nhưng cơ hội chăm sóc thì không có. Bác sĩ Raj Panjabi có một cái nhìn dũng cảm để mang sự chăm sóc sức khỏe đến với mọi người, ở mọi nơi. Với TED PRIZE 2017, Panjabi sẽ xây dựng một Coomunity Health Academy, một nền tảng toàn cầu với mục tiêu hiện đại hóa việc làm thế nào để nhân viên y tế cộng đồng học được các kỹ năng thiết yếu và tạo ra nghề nghiệp theo cách này

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
20:18

Vietnamese subtitles

Revisions