Czemu mamy tyle rodzajów jabłek? - Theresa Doud

Zobacz pełną lekcję: http://ed.ted.com/lessons/why-are-there-so-many-types-of-apples-theresa-doud

Czy zastanowiło cię kiedyś w warzywniaku, skąd wzięły się te wszystkie gatunki jabłek? Jest SnapDragon, Pixie Crunch, Cosmic Crisp, Jazz czy Ambrosia obok bardziej znanych jak Red Delicious i Granny Smith. Czemu jest ich tych wiele? Theresa Doud opisuje tajniki hodowania jabłek.

Lekcja: Theresa Doud, animacja: Adriatic Animation.

Czy zastanowiło cię kiedyś w warzywniaku,

skąd bierze się taka różnorodność jabłek?

Jest SnapDragon,

Pixie Crunch,

Cosmic Crisp,

Jazz

czy Ambrosia

tuż obok bardziej znanych
Red Delicious i Granny Smith.

Te rozkoszne nazwy

należą do zaledwie paru
z ponad 7500 odmian jabłek.

Ta ogromna różnorodność bierze się głównie
z prób tworzenia nowych owoców.

Hodowla owoców ma spełniać
oczekiwania farmerów i konsumentów,

którzy poszukują konkretnych cech jabłka.

Farmerzy chcą owoców odpornych
na przechowywanie i choroby.

Konsumentów pociąga
wygląd, smak i nowinki.

Hodowcy muszą wziąć wszystko pod uwagę,

od różnic w hodowli jabłek
w zależności od kilmatu

do ich koloru, smaku i rozmiaru.

Czasem znalezienie ideału
wymaga wyhodowania nowej odmiany.

Aby stworzyć jabłka o pożądanych cechach,

hodowcy muszą najpierw znaleźć
gatunki-rodziców mających te cechy.

Po wybraniu rodziców

czeka się na wiosenne kwitnienie.

Wtedy hodowca pobiera pyłek
z jednej odmiany, zwanej ojcem

i przenosi ją do drugiej, zwanej matką,

poprzez proces zwany zapyleniem krzyżowym.

Gdy tylko kwiat zmienia się w jabłko,

plony zostają zebrane,
a następnie zasadzone.

Trzeba około pięciu lat,
by takie sadzonki wyprodukowały jabłka,

ale przez mechanizm dziedziczenia cech

wszystkie sadzonki
mają różne zestawy genów

oraz cech szczególnych.

Oznacza to, że uzyskanie pożądanej jakości

wymaga licznego potomstwa,

o cierpliwości rolnika nie wspominając.

Kiedy sadzonka owocuje
owocami o określonych cechach,

wybiera się ją do dalszej oceny.

Z pierwotnie skrzyżowanych sadzonek

może jedna na pięć tysięcy
dociera do tego prestiżowego etapu.

Wysyła się je na inne farmy,

gdzie sadownicy mogą ocenić,
jak różne klimaty i typ ziemi

wpływają na rozwój rośliny.

Owoc sadzonki i wiele ich klonów

trzeba potem zebrać i wypróbować,
żeby zachować spójność.

Hodowcy badają 45 cech jabłka,

takich jak tekstura czy jędrność owocu

podczas dojrzewania,

a także słodycz soku

i długotrwałość świeżości.

Przez kilka lat eliminuje się
wszystkie nieodpowiednie jabłka,

wybierając tylko takie,
których owoce są najlepsze.

Te ekskluzywne rośliny
oficjalnie tworzą kultywar,

czyli nową odmianę jabłka.

Aby zapewnić dokładną kopię odmiany,

wszystkie owoce muszą być
szczepem oryginalnych sadzonek.

Gałęzie, zwane odroślą,

obcina się z właściwego drzewa
i hoduje tak, żeby dały kolejne odrośla.

Fragmenty drzew wszczepia się kłącze,

czyli dolną część innego drzewa,

wybranego z innego kultywaru

z uwagi na wyjątkowość korzeni
oraz możliwości wzrostu.

Ostatecznie połączenie to daje nową jabłoń

o pożądanych cechach.

Każda nowa roślina
potrzebuje do czterech lat,

zanim zacznie produkować jadalne owoce.

Hodowla jabłek może być trudną sztuką,
jest jednak dostępna dla każdego:

uniwersytety,

firmy,

a nawet pojedyncze osoby
mogą tworzyć nowe kultywary.

Aby jednak "posiadać" jabłko,
hodowca musi sprostać ostatniemu wyzwaniu.

Musi je nazwać.

Podczas patentowania kultywaru

hodowca wybiera nazwę jako znak handlowy.

Ten ostatni krok zapewnia mu
długoletnie prawa do jabłka i jego klonów.

Nazwa musi być całkowicie oryginalna,

a im bardziej chwytliwa,
tym oczywiście lepiej.

Mamy już 7500 odmian i dochodzą kolejne.

To dlatego istnieją jabłka
takie jak Różowa Panna,

Słodkie Tango,

Kiku

czy ZawszeChrupkie.

Im więcej korzystamy z szczodrości natury,
tworząc nowe kultywary,

tym kreatywniejsze
i rozkoszne będą ich nazwy.