Podróż przez najbielsze miasta Ameryki
-
0:00 - 0:08Wyobraźcie sobie miejsce, w którym
sąsiedzi znają wasze dzieci po imieniu, -
0:08 - 0:11z którego rozpościerają się piękne widoki,
-
0:11 - 0:14oddalone o zaledwie 20 minut od miejsca,
-
0:14 - 0:16w którym przycumowaliście żaglówkę.
-
0:17 - 0:19Kuszące, co?
-
0:20 - 0:22Ja nie mieszkam w takim miejscu.
-
0:22 - 0:24(Śmiech)
-
0:24 - 0:33Ale w 2 lata przejechałem 43 000 km,
docierając do hrabstw, -
0:33 - 0:37które rozrastają się najszybciej i mają
największy odsetek białej ludności w USA. -
0:39 - 0:40Czym jest "biała utopia"?
-
0:41 - 0:44"Białe utopie" charakteryzują się tym,
-
0:44 - 0:51że od 2000 roku liczba ludności
wzrosła tam co najmniej 6%, -
0:51 - 0:56a na przyrost ten złożyli się
głównie biali migranci. -
0:56 - 1:00Poza tym "białe utopie"
są niesłychanie czarujące, -
1:00 - 1:03tak piękne i urocze,
-
1:03 - 1:04że aż brak mi słów.
-
1:04 - 1:08(Śmiech)
-
1:08 - 1:12Żeby się przekonać, jak funkcjonują,
-
1:12 - 1:17spędziłem po kilka miesięcy
w trzech takich miejscach: -
1:17 - 1:20pierwszym z nich było St. George w Utah;
-
1:20 - 1:23drugim Coeur d'Alene w Idaho;
-
1:23 - 1:25ostatnim zaś Forsyth County
w stanie Georgia. -
1:27 - 1:32Pierwszy przystanek, St. George,
kraina pięknych czerwonych gór. -
1:32 - 1:38W latach 50. XIX wieku Brigham Young
sprowadził rodziny do St. George, -
1:38 - 1:41aby uprawiały wełnę
w ciepłym, suchym klimacie. -
1:41 - 1:46Nazwali to miejsce Utah Dixie
i tak zwie się do dziś. -
1:48 - 1:53Każdą odwiedzaną "białą utopię"
badałem z perspektywy antropologa. -
1:53 - 1:58Stworzyłem listę szarych eminencji
w społecznościach lokalnych, -
1:58 - 2:01kogo trzeba spotkać, gdzie trzeba być,
-
2:01 - 2:05i wszedłem w te społeczności
z ogromnym entuzjazmem. -
2:05 - 2:07Chodziłem na zamknięte zebrania zarządu,
-
2:07 - 2:11Chodziłem do klubów
Demokratów i Republikanów. -
2:11 - 2:13Uczestniczyłem w partyjkach pokera.
-
2:15 - 2:20Wynająłem dom w Entrada w St.George,
-
2:20 - 2:23jednej z najbardziej prestiżowych
zamkniętych miejscowości. -
2:23 - 2:28Nie dla mnie motel czy hotel.
-
2:28 - 2:32Przebywałem w "białej utopii"
jako mieszkaniec, a nie jako turysta. -
2:33 - 2:37Wynająłem sobie ten dom przez telefon.
-
2:37 - 2:40(Śmiech)
-
2:40 - 2:41(Brawa)
-
2:41 - 2:47Golf to uwodzicielski
symbol "białej utopii". -
2:48 - 2:50Zanim wyruszyłem w podróż,
-
2:50 - 2:53nie miałem kija golfowego w rękach.
-
2:53 - 2:57Przed wyjazdem stamtąd grałem w golfa
przynajmniej 3 razy w tygodniu. -
2:57 - 3:00(Śmiech)
-
3:00 - 3:03Golf zbliża ludzi do siebie.
-
3:03 - 3:09Najlepsze wywiady, jakie przeprowadziłem,
miały miejsce na polach golfowych. -
3:10 - 3:15Jeden z inwestorów zaprosił mnie
na golfa w swoim prywatnym klubie, -
3:15 - 3:17do którego należą sami biali ludzie.
-
3:19 - 3:20Poszedłem również na ryby.
-
3:20 - 3:22(Śmiech)
-
3:22 - 3:25Nigdy wcześniej nie wędkowałem
i ten gość musiał nauczyć mnie, -
3:25 - 3:28jak zarzucać wędkę i jakiej przynęty użyć.
-
3:31 - 3:34Grałem także w pokera w każdy weekend.
-
3:34 - 3:37Był to teksański klincz
ze stawką po 10 dolarów. -
3:38 - 3:42Moi kumple od pokera mogli blefować
jeżeli chodzi o wyciągane karty, -
3:42 - 3:46lecz nie blefowali mówiąc
o swoich przekonaniach społecznych. -
3:46 - 3:49Najbardziej żywiołowe, mocne rozmowy,
-
3:49 - 3:51jakie odbyłem podczas tej podróży,
-
3:51 - 3:53miały miejsce przy stole do pokera.
-
3:53 - 3:55Jestem duszą towarzystwa.
-
3:56 - 3:58Uwielbiam gotować.
-
3:58 - 4:00Organizowałem wiele przyjęć
-
4:00 - 4:03w zamian za co zapraszano mnie na kolacje,
-
4:03 - 4:06na grille, imprezy przy basenie
-
4:06 - 4:08oraz imprezy urodzinowe.
-
4:09 - 4:11Nie zawsze dobrze się bawiłem.
-
4:12 - 4:16Imigracja okazała się być dużym
problemem w tej "białej utopii". -
4:16 - 4:20Rada do spraw nielegalnych
imigrantów w St. George -
4:20 - 4:24organizowała regularne i stanowcze
protesty przeciwko imigracji. -
4:24 - 4:30Zobaczyłem tam, jak zażartą
debatę wzbudza ten problem. -
4:30 - 4:34To była zapowiedź rzeczywistych wydarzeń.
-
4:35 - 4:40Następny przystanek: Przedsionek Nieba.
-
4:40 - 4:44Wynająłem domek w Coeur d'Alene,
przepięknym zakątku północnego Idaho. -
4:45 - 4:48Też przez telefon.
-
4:48 - 4:49(Śmiech)
-
4:51 - 4:55Książka "Tysiąc miejsc, które musisz
zobaczyć" zawiera Coeur d'Alene. -
4:55 - 4:59To zachwycający raj dla myśliwych,
wodniaków i wędkarzy. -
5:01 - 5:04Przydała mi się rosnąca wprawa
w grze w golfa. -
5:04 - 5:07Grałem z emerytowanymi
policjantami z Los Angeles. -
5:08 - 5:13W 1993 roku 11 000 rodzin i policjantów
-
5:13 - 5:19uciekło z Los Angeles z powodu
niepokojów na tle rasowym -
5:19 - 5:23do Północnego Idaho, gdzie założyli
miejscowość ekspatriantów. -
5:25 - 5:28Biorąc pod uwagę konserwatyzm policjantów,
-
5:28 - 5:33nie dziwi silne przywiązanie do tradycji
związanych z posiadaniem broni. -
5:33 - 5:39Mówi się, że to miejsce ma więcej
sklepów z bronią niż stacji benzynowych. -
5:42 - 5:44Co trzeba zrobić, żeby się wpasować?
-
5:45 - 5:47Ruszyłem do klubu miłośników broni.
-
5:47 - 5:50Kiedy wypożyczałem broń,
-
5:50 - 5:53ekspedient był niezwykle miły i uprzejmy,
-
5:53 - 5:56dopóki nie pokazałem mu mojego
prawa jazdy z Nowego Jorku. -
5:57 - 5:58Wtedy się zaniepokoił.
-
6:00 - 6:03Nie jestem tak złym strzelcem,
za jakiego się uważałem. -
6:04 - 6:11W północnym Idaho nauczyłem się
przedziwnego rodzaju paranoi, -
6:11 - 6:16która może pochłonąć miejscowość
tak pełną policjantów i broni. -
6:18 - 6:23W Idaho trzymałem notes
-
6:23 - 6:24w moim czerwonym pick-upie.
-
6:25 - 6:29Naliczyłem więcej flag
konfederatów niż Murzynów. -
6:30 - 6:34Widziałem flagi Konfederacji
jako breloczki do kluczy, -
6:34 - 6:37jako akcesoria do telefonów komórkowych
-
6:37 - 6:38oraz na samochodach.
-
6:40 - 6:43O 7 minut jazdy z mojego
ukrytego nad jeziorem domku -
6:43 - 6:46znajdował się obóz Aryjskich Narodów,
-
6:46 - 6:48ugrupowania białej supremacji.
-
6:50 - 6:55Religijne skrzydło Aryjskich Narodów,
America's Promise Ministries, -
6:55 - 7:00akurat uczestniczyło wtedy w rekolekcjach.
-
7:01 - 7:03Zdecydowałem się tam zjawić.
-
7:03 - 7:05(Śmiech)
-
7:05 - 7:10Nie znam innego nie-aryjskiego
dziennikarza, który by to zrobił. -
7:10 - 7:11(Śmiech)
-
7:11 - 7:16Jedna z wielu niezapomnianych
chwil podczas rekolekcji... -
7:16 - 7:17(Śmiech)
-
7:17 - 7:21to ta, kiedy Aryjczyk Abe
podszedł do mnie. -
7:21 - 7:26Klepnął mnie w kolano: "Hej, Rich,
chciałbym, żebyś zrozumiał jedną rzecz. -
7:26 - 7:31Nie jesteśmy białymi suprematystami.
Jesteśmy białymi separatystami. -
7:31 - 7:33Nie uważamy się za lepszych od ciebie,
-
7:33 - 7:35chcemy być tylko daleko od ciebie".
-
7:35 - 7:39(Śmiech)
-
7:39 - 7:45W rzeczy samej, większość
białych w "białych utopiach" -
7:45 - 7:48nie jest ani suprematystami
ani separatystami. -
7:48 - 7:52Nie mieszkają tam z jawnie
rasistowskich powodów. -
7:52 - 7:55Raczej emigrują tam
-
7:55 - 7:59dla życzliwości, wygody, bezpieczeństwa,
-
7:59 - 8:04czyli przyczyn skrycie
utożsamianych z samą białością. -
8:05 - 8:07Następnym przystankiem była Georgia.
-
8:08 - 8:12Tam zatrzymałem się w zamożnej
miejscowości na północ od Atlanty. -
8:13 - 8:15W Utah odkryłem pokera,
-
8:15 - 8:17w Idaho odkryłem broń,
-
8:17 - 8:18w Georgii odkryłem Boga.
-
8:18 - 8:19(Śmiech)
-
8:19 - 8:23Sposobem na zanurzenie się
we wspomnianej "białej utopii" -
8:23 - 8:26było zostanie aktywnym członkiem
kościoła First Redeemer Church, -
8:26 - 8:30kościoła tak olbrzymiego,
że używa wózków golfowych -
8:30 - 8:35do odwożenia wiernych
na jeden z wielu parkingów. -
8:36 - 8:38Działałem jako ministrant
w latach młodzieńczych. -
8:38 - 8:43Osobiście czułem się znacznie
swobodniej w tej "białej utopii" -
8:43 - 8:48niż w Kolorado, Idaho czy nawet
podmiejskiej części Bostonu. -
8:49 - 8:52Wynika to z faktu, że w Georgii
-
8:52 - 8:57ludzie biali i czarni są
historycznie zbliżeni do siebie. -
8:57 - 9:00Byłem mniej egzotyczny
w tej "białej utopii". -
9:00 - 9:02(Śmiech)
-
9:03 - 9:04Co to wszystko właściwie oznacza?
-
9:05 - 9:10Marzenia o utopii, migracje między białymi
utopiami to zjawisko dwubiegunowe, -
9:10 - 9:15pełne zatrważających bodźców
i urzekających zachęt. -
9:15 - 9:21"Biała utopia" funkcjonuje na poziomie
świadomych i nieświadomych uprzedzeń. -
9:22 - 9:26Możliwe, że mieszkańcy osiedlili się tam
-
9:26 - 9:30nie z rasistowskich powodów,
lecz skutki są rasistowskie. -
9:32 - 9:36Wielu utopijczyków
irytuje nielegalna imigracja -
9:36 - 9:41nadużywanie opieki socjalnej, mniejszości,
przeludnienie, przepełnione szkoły. -
9:41 - 9:46Wielu z nich przyciągają
zalety tych miejsc, -
9:46 - 9:52wolność, urok posiadania,
sprywatyzowane miejsca i ludzie, -
9:52 - 9:53prywatne rzeczy.
-
9:53 - 9:56[Jak może istnieć rasizm bez rasistów]
-
9:56 - 10:01W "białych utopiach" dowiedziałem się,
jak kraj może mieć problem z rasizmem -
10:01 - 10:02bez udziału rasistów.
-
10:03 - 10:06Wielu moich próżnych
liberalnych miejskich przyjaciół -
10:06 - 10:09nie wierzyło, że udam się w taką podróż.
-
10:09 - 10:15W istocie, wielu białych Amerykanów
jest życzliwych i miłych. -
10:16 - 10:20Stosunki między ludźmi
różnych ras, wzajemne traktowanie, -
10:20 - 10:24uległy znacznej poprawie w porównaniu
do czasów pokolenia moich rodziców. -
10:25 - 10:29Możecie sobie wyobrazić
mnie w takiej podróży 40 lat temu? -
10:30 - 10:31Co to by była za wycieczka.
-
10:32 - 10:33(Śmiech)
-
10:33 - 10:35Lecz niektóre kwestie nie zmieniły się.
-
10:36 - 10:42W USA społeczeństwo podlega segregacji
pod względem zamieszkania i edukacji, -
10:42 - 10:45tak samo jak w latach 70. ubiegłego wieku.
-
10:48 - 10:52Amerykanom udaje się gotować dla innych,
-
10:52 - 10:54zatańczyć z innymi,
-
10:54 - 10:56ugościć się wzajemnie,
-
10:56 - 11:01ale czemu nie przekłada się to na sposób,
w jaki traktujemy się jako wspólnoty? -
11:01 - 11:03Oznaką przerażającej ironii jest fakt,
-
11:03 - 11:07jak daleko zaszliśmy jako jednostki,
-
11:07 - 11:09a jak bardzo cofnęliśmy się
jako wspólnoty. -
11:12 - 11:16Jeden z poglądów propagowanych
w "białych utopiach", który mnie uderzył, -
11:16 - 11:18jest wyrażony w powiedzeniu:
-
11:18 - 11:22"Jeden Murzyn to uroczy gość na kolacji,
-
11:22 - 11:2450 Murzynów to getto".
-
11:29 - 11:36Kontekstem mojej podróży
do "białych utopii" był rok 2042. -
11:37 - 11:43Do tego czasu biali ludzie przestaną
stanowić większość w Ameryce. -
11:43 - 11:47Czy wobec tego powstanie
więcej "białych utopii"? -
11:49 - 11:51Rozważając ten problem całościowo,
-
11:51 - 11:57"białe utopie" stanowią ryzyko,
bo im większą mamy segregację, -
11:57 - 12:03tym bardziej nie konfrontujemy
świadomych i nieświadomych uprzedzeń. -
12:06 - 12:11Podczas mojej dwuletniej podróży
przemierzyłem 43 000 km, -
12:11 - 12:16aby dowiedzieć się, dokąd, dlaczego
i w jaki sposób biali ludzie uciekają. -
12:16 - 12:19Nie spodziewałem się jednak
tak dobrej zabawy. -
12:19 - 12:20(Śmiech)
-
12:20 - 12:22Nie spodziewałem się dowiedzieć się
tak wiele o samym sobie. -
12:23 - 12:27Nie sadzę, żebym kiedykolwiek
zamieszkał w "białej utopii", -
12:27 - 12:29lub czarnej, dla ścisłości.
-
12:30 - 12:33Planuję trenować grę w golfa
przy każdej możliwej okazji. -
12:33 - 12:35(Śmiech)
-
12:35 - 12:39A broń i wypasione kościoły
zostawiam w "białych utopiach". -
12:41 - 12:42Dziękuję.
-
12:42 - 12:48(Brawa)
- Title:
- Podróż przez najbielsze miasta Ameryki
- Speaker:
- Rich Benjamin
- Description:
-
W miarę jak Ameryka coraz bardziej zróżnicuje się kulturowo, Rich Benjamin zaobserwował pewne zjawisko z tym związane: niektóre społeczności w rzeczywistości stały się bardziej monolityczne. Chwycił więc mapę, wyszukał najbardziej białe miasta Ameryki - i wyruszył w podróż. W swej zabawnej, szczerej, ludzkiej prelekcji ten Afroamerykanin dzieli się z nami wiedzą, którą zdobył podróżując po „białych utopiach”.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 13:01
Rysia Wand approved Polish subtitles for My road trip through the whitest towns in America | ||
Rysia Wand accepted Polish subtitles for My road trip through the whitest towns in America | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for My road trip through the whitest towns in America | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for My road trip through the whitest towns in America | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for My road trip through the whitest towns in America | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for My road trip through the whitest towns in America | ||
Katarzyna Szostkowska edited Polish subtitles for My road trip through the whitest towns in America | ||
Katarzyna Szostkowska edited Polish subtitles for My road trip through the whitest towns in America |