Videoxogos e cerebro

Como afectan os videoxogos de acción ao cerebro? Entramos no laboratorio con Daphne Bavelier, neurocientífica cognitiva, para descubrir cousas sorprendentes sobre como os videoxogos, mesmo os de acción e tiros, poden axudarnos a aprender, a centrar a atención e mesmo a facer varias cousas a un tempo. (Filmado por TEDxCHUV.)

Eu son neurocientífica, e como tal

interésame saber cómo
aprende o cerebro,

especialmente a posibilidade

de facer os nosos cerebros máis
eficaces, mellores e máis rápidos.

Neste contexto voulles falar

sobre os videoxogos. Cando
falamos de videoxogos

moitos de vostedes xa están
pensando en nenos.

Non lles falta razón. O noventa por cento
dos nenos xogan con eles.

Pero sexamos sinceros.

Cando os nenos van para a cama,
quen queda diante da PlayStation?

Moitos de vostedes.

A idade media dos xogadores
é de 33 anos, non de oito;

de feito, se miramos as
proxeccións demográficas

dos videoxogos,

os videoxogadores do mañá serán os vellos.

(Risas)

En suma, os videoxogos
xa son omnipresentes.

Están aquí para quedar.

Teñen un impacto enorme
na nosa vida diaria.

Vexan estas estatísticas
facilitadas por Activision.

Ao cabo dun mes do seu lanzamento,

o xogo "Call Of Duty: Black Ops"

xa se xogara durante 68.000 anos

en todo o mundo.

Alguén se preocuparía se fosen
exercicios de álxebra lineal?

Así que no laboratorio

preguntámonos cómo
aproveitar esa potencia.

Pero volvamos un paso atrás.

Seguro que máis dunha vez ao chegar á casa

atoparon aos nenos
diante destes videoxogos.

(Disparos)

O obxectivo deste xogo é

pillar aos enemigos zombies

antes que te collan eles a ti.

E case seguro que a maioría
de vostedes pensaron:

Veña, non podes facer algo
mais intelixente

que matar zombis?

Gustaríame que comparasen
esta reacción instintiva

co que pensarían

se atopasen á súa filla facendo un sudoku

ou ao seu fillo lendo a Shakespeare.

Moitos pais consideraríano xenial.

Vale, non lles vou dicir que
xogar cos videoxogos

todo o día sexa bo para a saúde.

Claro que non, abusar nunca é bo.

Pero si defendo que en doses razoables,

xogos como o que lles amosei antes,

eses xogos de acción e disparos,

teñen efectos bastante potentes,

efectos positivos,

en moitos aspectos do comportamento.

Non hai semana que non nos atopemos

con grandes titulares na prensa

sobre se os videoxogos son bos ou malos.

Bombardéannos con eles.

Gustaríame sacar este asunto
do faladoiro de café

e que entremos no laboratorio.

O que facemos alí e medir

directamente, cuantitativamente,

o impacto dos videoxogos no cerebro.

Voulles amosar algúns exemplos
deste traballo.

En primeiro lugar, seguro que oíron
máis dunha vez

que botar moito tempo
diante da pantalla

prexudica a vista.

Unha afirmación acerca da visión.

Seguro que aquí hai alguén que
investiga sobre a visión.

Pois podemos poñer a proba
esta afirmación.

Podemos ir ao laboratorio e medir
cómo andamos da vista.

E saben o que atopamos?

As persoas que non xogan
moito con videoxogos,

que non botan moito tempo
diante da pantalla,

teñen unha vista normal.

Correcto.

O caso é qué pasa con eses outros

que botan 5, 10 ou 15 horas á semana
cos videoxogos.

Debemos supoñer que teñen a vista fatal.

Pois saiban que a súa vista é moi boa.

Mellor que a dos que non xogan.

E é mellor en dous aspectos.

O primeiro, que captan mellor os detalles

nun contexto desordenado,

o que significa que son quen

de ler a letra pequena dunha etiqueta

sen ter que usar unha lupa,

poden lela a simple vista.

A outra cousa que fan mellor

é distinguir niveis de grises.

Imaxínense conducindo con néboa.

Iso marcará a diferenza entre ver
ou non o coche que vén de fronte,

entre ter ou non un accidente.

Así que estamos a traballar

no deseño de xogos

para pacientes con baixa visión,

para readestrar o cerebro
e mellorar a vista.

En resumo, que o tempo diante da pantalla

con videoxogos de acción,
non lle fai dano á vista.

Outra afirmación que seguro que oíron:

os videoxogos provocan problemas
de atención e distractibilidade.

Pois no laboratorio podemos
medir a atención.

Voulles poñer un exemplo de cómo facemos.

Voulles pedir que participen,

teñen que xogar comigo.

Voulles amosar palabras de cores.

Teñen que dicirme a cor da tinta.

Aquí está o primeiro exemplo.

["Cadeira"]

Laranxa, correcto. ["Mesa"] Verde.

["Taboleiro"] Público: vermello
Daphne Bavelier: vermello

["Cabalo"] DB: marelo. Público: marelo.

["Marelo"] DB: voxo. Público: marelo.

["Azul"] DB: marelo.

(Risas)

Vale, collérono, non si?

Van mellorando, pero é difícil. Por que?

Porque introducín un conflito entre

o significado da palabra e a súa cor.

O que determina a rapidez en resolver
o conflito é o boa que sexa a atención,

así que os máis novos aquí,

probablemente o fixeron un pouco mellor

que os que somos máis vellos.

O que vemos con este tipo de tarefa

é que as persoas que xogan moito
con videoxogos de acción

son máis rápidas resolvendo o conflito.

Así que está claro que
os videoxogos de acción

non provocan problemas de atención.

En realidade, estes videoxogadores

teñen moitas outras vantaxes
en termos de atención,

e un aspecto no que melloran

é a capacidade para seguir
obxectos coa vista.

Facemos isto todo o tempo.
Cando conducen,

seguen coa vista os coches de arredor.

Seguen coa vista ao peón,

o can que pasa a correr,

e iso chámase conducir ben.

Cando a xente vén ao laboratorio,

sentámolos diante dunha pantalla

e poñémoslles tarefas como esta
que lles propoño agora.

Van ver caras marelas ledas

e algunhas caras azuis tristes.

Son nenos no recreo,
en Xenebra no inverno.

Os máis deles están ledos. É o recreo.

Pero algúns están tristes e azuis
porque esqueceron o abrigo.

Todos empezan a moverse,

e a súa tarefa é

identificar aos que tiñan abrigo
ao comezo e aos que non.

Voulles poñer un exemplo

no que só hai un neno triste.

É doado, poden seguilo coa vista.

Ségueno e, cando para,
aparece unha interrogación

e pregúntolles: este neno levaba
ou non o abrigo?

Era marelo ou azul ao comezo?

Oio algúns marelos. Ben. A maioría
teñen cerebro.

Ímolo facer de novo, pero agora
un pouco máis difícil.

Vai haber tres azuis.

Non movan os ollos.

Por favor, non movan os ollos.

Mantéñanos fixos e expandan a atención.

É a única forma de facelo.

Se moven os ollos perden.

Marelo ou azul?

Público: marelo. DB: correcto.

Ou sexa, que un mozo adulto típico

pode atender a tres ou catro
obxectos a un tempo.

É o que acabamos de facer.

Pero un xogador de videoxogos

pode atender a seis ou sete,

que son os que aparecen neste vídeo.

Isto é para os videoxogadores do público.

Un chisco máis difícil, non si? (Risas)

Marelo ou azul?

Azul. Hai algúns bos entre o público, si.

Ben. Igual que estamos a ver

os efectos dos videoxogos na conduta,

podemos usar a neuroimaxe para estudar

o impacto dos videoxogos no cerebro.

E atopamos moitos cambios,

pero os máis importantes están nas redes
neuronais de control da atención.

Unha parte é córtex parietal,
que controla a orientación da atención.

Outra é lobo frontal, que controla
o mantemento da atención,

e outra o xiro cingular anterior,
que controla

cómo localizamos e regulamos a atención

e resolvemos os conflitos.

Coa neuroimaxe atopamos

que estas tres redes son
moito máis eficientes

na xente que xoga a videoxogos de acción.

O que nos leva a un resultado
contraintuitivo

na literatura sobre a tecnoloxía
e o cerebro.

Todos vostedes oíron falar da multitarefa.

Todos caen nela

cando conducen e collen o móbil.

Mala idea, moi mala.

Por que?

Porque cando a atención
se desvía cara ao móbil,

Pérdese capacidade para
reaccionar con rapidez

cando o coche de diante frea,

e aumenta o risco de ter un accidente.

No laboratorio podemos medir
este tipo de habilidades.

Claro que non lle pedimos
á xente que conduza

para ver cantos accidentes teñen.

Iso sería un tanto caro.

Pero deseñamos probas de ordenador

coas que medimos, con precisión
de milisegundos

o bos que son cambiando
dunha tarefa a outra.

Cando o facemos, atopamos que a xente

que xoga a xogos de acción e moi, moi boa.

Cambian moi rápido. E cun custo moi baixo.

Agora quero que lembren este resultado

e pensen nel en relación con outro grupo
de usuarios de novas tecnoloxías,

un grupo moi admirado nesta sociedade,

a xente multitarefa con distintos medios.

Que é ser multitarefa? É o que fan
moitos de vostedes,

moitos dos nosos fillos,

que escoitan música ao tempo que

navegan por internet

e que charlan no Facebook cos amigos.

Iso é ser multitarefa.

Uns colegas de Stanford fixeron un estudo

que nós replicamos, e que amosa que

a xente que se identifica como multitarefa

en realidade son moi malos niso.

Cando os medimos no laboratorio,
son realmente malos.

Ben, pois estes resultados

demostran dúas cousas.

A primeira é que non todos
os medios son iguais.

Non se pode comparar
o efecto da multitarefa

co dos videoxogos de acción.

Teñen efectos totalmente distintos
en diferentes aspectos

da cognición, a percepción e a atención.

Mesmo entre os videoxogos,

eu estoulles a falar dos de acción.

Distintos videoxogos teñen
efectos distintos no cerebro.

Así que temos que ir ao laboratorio

e medir o efecto de cada un deles.

A outra lección é que o saber popular
non sempre acerta.

Como veño de explicarlles,

podemos ver que malia pasar
tanto tempo diante da pantalla

os videoxogadores de acción
teñen boa vista.

Pero o realmente rechamante
é que eses estudantes

que se autodefinen como multitarefa

están convencidos de que bordaron o test.

Así que cando lles amosas os datos,
o malos que son,

din "Imposible!".

Están convencidos de que
o fixeron moi ben.

Esta é outra razón pola que convén
pasar ao laboratorio

e medir o impacto da tecnoloxía
sobre o cerebro.

Dalgún xeito, podemos pensar que

o efecto dos videoxogos
no cerebro é semellante

ao efecto do viño sobre a saúde.

Hai formas moi prexudiciais de beber.

E hainas tamén no uso dos videoxogos.

Pero consumido en doses razoables,

e á idade adecuada,

pode ser bo para a saúde.

De feito hai certas moléculas

no viño tinto

que parecen aumentar a esperanza de vida.

Do mesmo xeito, os videoxogos de acción

teñen certos ingredientes moi bos

para a plasticidade cerebral,
a aprendizaxe, a atención, a visión, etc.

así que o que necesitamos e
o que estamos a facer

é identificar cales son eses ingredientes

de modo que poidamos aproveitalos
para crear videoxogos

no campo da educación ou
da rehabilitación de doentes.

Posto que o que nos interesa é mellorar

a educación ou a rehabilitación,

non nos interesan aqueles de vostedes

que xogan durante horas e horas.

Interésanos mais convencer
a algúns de vostedes

de que xogando a videoxogos de acción

pode mellorarlle a vista

tanto se lle gusta xogar como se non.

Aí está a cousa na rehabilitación
ou na educación.

A maioría dos nenos non van á escola

dicindo "Xenial, dúas
horas de matemáticas!"

Así que este é o reto da investigación,

e para conseguilo temos que
avanzar outro paso.

Ese outro paso é facer estudos
de adestramento.

Deixen que lles explique este paso

cunha tarefa que chamamos
de rotación mental.

A rotación mental é unha tarefa,
na que lles pedimos,

e voulles poñer a tarefa aquí,

que miren para esta figura;
estúdena, é a figura obxectivo,

e agora preséntolles outras catro figuras.

Unha é unha imaxe rotada da primeira.

E teñen que dicirme cal delas é:

A primeira, a segunda,
a terceira ou a cuarta?

Vale, axúdolles: é a cuarta.

Outra vez. Poñan os cerebros a funcionar.

Esta é a figura obxectivo.

A terceira. Correcto!

É difícil, non si?

Púxenlles esta proba porque

con ela nótase como renxe o cerebro.

Non é como eses videoxogos de acción
sen sentido.

Ben, o que facemos nos
estudos de adestramento

é traer á xente ao laboratorio
a facer tarefas como esta,

Logo obrigámolos a xogar a
videoxogos de acción durante dez horas.

Non xogan dez horas seguidas.

Xogan durante intervalos de 40 minutos

varios días ao longo de dúas semanas.

Despois deste adestramento,

volven uns días máis tarde

e fan de novo a tarefa de rotación mental.

Este estudo fíxoo un colega de Toronto.

E amosou que, inicialmente,

os participantes renderon na tarefa como
se esperaba de acordo á súa idade.

Despois das dúas semanas de
adestramento cos videoxogos de acción,

fixérono mellor,

e a melloría seguía presente
cinco meses despois.

Isto é realmente importante.

Por que? porque se queremos
usar estes xogos

para a educación e para a rehabilitación,

necesitamos saber qué efectos
teñen a longo prazo.

Chegado este punto, moitos de vostedes
estarán preguntándose

qué esperamos para lanzar ao mercado

un xogo que mellore
a atención da miña avoa

e co que ademais se divirta.

ou un xogo xenial para rehabilitar a vista

do meu neto que ten ambliopía, por exemplo.

Ben, estamos a traballar niso,

pero aquí topamos cun reto.

Hai neurocientíficos coma min
que empezamos a entender

cales son os ingredientes bos dos videoxogos

para promover efectos positivos,

o que eu chamo o lado brócoli da ecuación.

Hai unha industria do software
de entretemento

extremadamente eficaz lanzando

produtos aos que non podemos resistirnos.

É o lado chocolate da ecuación.

A cousa é que necesitamos xuntalos,

e vén sendo como coa comida.

A quen lle gusta o brócoli con chocolate?

A ninguén.

E seguro que tiveron esa sensación

ao xogar cun xogo educativo,

esa sensación de, mmm,

non é entretido, non engancha.

O que precisamos é unha
marca nova de chocolate,

unha marca irresistible,
á que de verdade queiramos xogar

pero que teña todos os bos
ingredientes do brócoli,

que non o notemos

pero que funcionen no cerebro.

Estamos traballando niso,

pero iso require xuntar

aos neurocientíficos

coa xente da industria do software
de entretemento

e cos editores,

e esa non é xente que
se xunte habitualmente.

Pero é posible,

e estamos nesa liña.

Gustaríame que queden con esa idea,

e grazas pola súa atención. (Aplausos)

(Aplausos)