Zahra' Langhi: Tại sao cuộc khởi nghĩa Lybia không mang lại kết quả -- và điều gì có thể mang lại kết quả

Tại Libya, Zahra' Langhi từng tham gia vào sự kiện "ngày thịnh nộ" và đã góp phần lật đổ nhà độc tài Gaddafi. Nhưng -- sau đó ra sao? Trong những cuộc bầu cử đầu tiên, người dân Libya đã thử nghiệm một danh sách ứng cử viên có tính chất đổi mới "lá phiếu khoá kéo", để đảm bảo cho sự đại diện bình đẳng từ hai phía nam giới và phụ nữ. Tuy nhiên, sự ách tắc tương tự về chính trị của sự thống trị và loại trừ đã đến mức không thể chịu đựng được nữa. Cái mà Libya cần ngay bây giờ, Langhi cho rằng, là sự cộng tác chứ không phải cạnh tranh, lòng khoan dung chứ không phải sự phẫn nộ.

Tôi chưa bao giờ quên những lời bà tôi dặn dò -

bà đã qua đời trong cảnh tha hương:

"Này cháu, hãy chống lại Gaddafi. Hãy chiến đấu chống lại hắn.

Nhưng đừng bao giờ biến thành

một dạng người cách mạng kiểu Gaddafi."

Gần hai năm đã trôi qua

từ khi cuộc Khởi Nghĩa ở Libya nổ ra,

được tiếp thêm sinh lực bởi những làn sóng động viên trên diện rộng

từ những cuộc khởi nghĩa ở Tunisia và Ai Cập.

Tôi tham gia vào các lực lượng trong và ngoài Libya

để kêu gọi cho ngày của thịnh nộ

và để khởi đầu một cuộc khởi nghĩa chống lại chế độ chuyên chế Gaddafi.

Và đó là một cuộc cách mạng vĩ đại.

Nam nữ thanh niên đứng đầu chiến tuyến

đòi lật đổ chính quyền,

giơ cao những biểu ngữ về tự do, phẩm giá, công bằng xã hội.

Họ đã tỏ rõ một tấm gương về lòng quả cảm

trong việc đối đầu với chế độ độc tài tàn bạo của Gaddafi.

Họ đã cho thấy một tình đoàn kết keo sơn

trải từ đông sang tây và kéo dài đến tận miền nam.

Cuối cùng thì, sau 6 tháng chiến tranh ác liệt

với tổng thương vong lên đến 50,000 người

chúng tôi đã xoay sở giải phóng đất nước mình và lật đổ tên bạo chúa.

(Vỗ tay)

Tuy nhiên, Gaddafi đã để lại một gánh nặng,

một di sản của chính thể chuyên chế, tham nhũng và những mầm mống chia rẽ.

Trong suốt bốn thập kỉ, nền chuyên chế tàn bạo của Gaddafi

đã phá huỷ cơ sở hạ tầng cũng như nền văn hóa và nền tảng đạo đức của xã hội Libya.

Nhận thức được sự huỷ hoại và những thách thức,

tôi cũng như bao nhiêu phụ nữ khác, hăm hở tái xây dựng xã hội dân sự của Libya,

kêu gọi sự toàn diện và quá trình chuyển tiếp

sang nền dân chủ và hoà giải quốc gia.

Gần 200 tổ chức được thiết lập tại Benghazi

trong suốt thời gian đó và ngay sau Gaddafi sụp đổ --

gần 300 tại Tripoli.

Sau 33 năm trời tha hương, tôi trở lại Libya,

với một lòng nhiệt huyết độc nhất,

tôi bắt đầu tổ chức các lớp huấn luyện

nâng cao năng lực, phát triển con người về kỹ năng lãnh đạo.

Cùng một nhóm phụ nữ tuyệt vời,

tôi đồng sáng lập Cương Lĩnh Phụ Nữ Libya vì Hoà Bình (Libyan Women's Platform for Peace)

một phong trào của phụ nữ, các nhà lãnh đạo từ mọi thành phần khác nhau trong xã hội,

để vận động hành lang cho sự trao quyền chính trị xã hội cho phụ nữ

và để vận động cho quyền của chúng tôi

được bình đẳng tham gia xây dựng nền dân chủ và hoà bình.

Tôi đã ở trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn giai đoạn tiền bầu cử,

một môi trường ngày càng phân cực,

một môi trường được thành hình bởi quan điểm chính trị ích kỷ đầy tính thống trị và loại trừ.

Tôi dẫn đầu một sáng kiến của Cương Lĩnh Phụ Nữ Libya vì Hoà Bình

để vận động hành lang cho một luật bầu cử mang tính toàn diện hơn,

luật mà có thể mang đến cho mọi công dân, dù họ xuất thân ra sao,

quyền được bầu và tranh cử,

và quan trọng nhất là đặt quy định cho những đảng chính trị

phải đan xen các ứng cử viên nam và nữ

theo cả chiều dọc và chiều ngang trong danh sách của họ

tạo ra danh sách hình khoá kéo.

Cuối cùng thì sáng kiến của chúng tôi cũng đã được tiếp nhận và thành công.

Phụ nữ thắng 17,5 phần trăm trong Quốc Hội Nhà Nước

ở những cuộc bầu cử đầu tiên trong vòng 52 năm trở lại đây.

(Vỗ tay)

Tuy nhiên, từng chút từng chút một, sự hưng phấn từ các cuộc bầu cử

và của cuộc cách mạng nhìn chung

biến mất dần --

khi từng ngày qua đi chúng tôi thức dậy với các tin tức về bạo lực.

Một ngày chúng tôi thức giấc với tin tức về

sự báng bổ các đền thờ cổ và lăng mộ của người Sufi.

Ngày khác chúng tôi thức dậy với tin tức

về vụ tàn sát đại sứ Mỹ và vụ tấn công vào lãnh sự quán.

Ngày khác nữa chúng tôi thức dậy với tin

về vụ ám sát các sỹ quan quân đội.

Và mỗi ngày, mỗi ngày chúng tôi thức dậy với luật lệ của lực lượng dân quân

và những sự vi phạm liên tiếp của họ về quyền con người với tù nhân

cũng như sự không tôn trọng các quy định trong luật pháp của họ.

Xã hội của chúng tôi, thành hình bởi các tư duy cách mạng,

trở nên phân cực hơn

và đã rời xa các lý tưởng, các nguyên tắc

về tự do, phẩm giá, bình đẳng xã hội

mà chúng tôi theo đuổi lúc ban đầu.

Tính không dung thứ, loại trừ và báo thù

trở thành biểu tượng của thời (hậu) khởi nghĩa.

Tôi tới đây không có ý định truyền cảm hứng cho bạn

với câu chuyện thành công trong việc tạo ra danh sách hình khoá kéo và các cuộc bầu cử.

Mà tôi đến đây để thú nhận rằng

chúng tôi - toàn bộ đất nước đã lựa chọn sai lầm, đã quyết định sai lầm.

Chúng tôi đã không ưu tiên quyền công dân.

Vì những cuộc bầu cử không đem lại hoà bình, sự ổn định hay an ninh cho Libya.

Liệu danh sách hình khoá kéo và sự dan xen giữa các ứng cử viên nam và nữ

đã đem lại hòa bình và hoà giải cho đất nước chăng?

Không, không hề.

Vậy cuối cùng nó đã giúp ích gì?

Tại sao xã hội chúng tôi tiếp tục là một xã hội phân cực và thống trị

bởi những nền chính trị ích kỷ của sự thống trị và loại trừ, bởi cả hai giới nam và nữ?

Có thể sự thiếu sót không chỉ là về mặt bình quyền của phụ nữ

mà còn là những giá trị tính nữ về lòng trắc ẩn, sự khoan dung, và tính toàn diện.

Xã hội của chúng tôi cần một cuộc đối thoại cấp quốc gia và sự đồng lòng xây dựng

hơn là cần những cuộc bầu cử

điều mà, chỉ làm tăng sự phân cực và chia rẽ hơn thôi.

Xã hội của chúng tôi cần những sự đại diện có phẩm chất từ nữ giới

hơn là cần những con số và số lượng về sự đại diện mang tính nữ giới.

Chúng tôi cần dừng việc hành động như những sứ giả cuồng nộ, dừng việc ủng hộ những ngày cuồng nộ.

Chúng tôi cần bắt đầu hành động như những sứ giả của lòng trắc ẩn và khoan dung.

Chúng tôi cần phát triển một cuộc đàm luận mang tính nữ

không chỉ vinh danh mà còn phải thực hành

sự khoan dung thay vì thù hằn, cộng tác thay vì cạnh tranh,

bao hàm thay vì loại trừ.

Đây là những ý tưởng cần thiết mà một đất nước đã bị chiến tranh tàn phá như Libya

tuyệt đối cần để có thể gặt hái được hoà bình.

Bởi vì hòa bình như thuật giả kim,

nó cần đến sự hoà quyện, sự đan xen

giữa các quan điểm nam và nữ.

Đó mới là cái khoá kéo thật sự.

Và chúng tôi cần thiết lập yếu tố sống còn đó

trước khi thực hiện mặt chính trị - xã hội.

Theo một đoạn thơ trong Kinh Koran

"Salam" -- hoà bình -- "là từ của Chúa Trời đầy lòng khoan dung, raheem."

Tiếp theo, từ "raheem" được biết đến trong các truyền thống của Abraham

có chung nguồn gốc với tiếng Ả Rập là "rahem" -- tử cung--

biểu hiện cho tính nữ - tình mẹ bao bọc lấy nhân loại

nơi mà đàn ông và đàn bà,

từ mọi bộ lạc, mọi dân tộc, được sinh ra.

Và bởi vì tử cung bao bọc hoàn toàn phôi thai đang phát triển trong lòng nó,

ma trận thiêng liêng của tình thương nuôi dưỡng toàn bộ sự sống đó.

Vì thế chúng ta được dạy rằng "Sự khoan dung của ta bao trùm vạn vật".

Vì thế chúng ta được dạy rằng "Sự khoan dung của ta chiến thắng cơn phẫn nộ".

Cầu cho mỗi chúng ta được ân sủng của lòng khoan dung.

Vỗ tay

Cám ơn

Vỗ tay