Return to Video

Co to jest bozon Higgsa?

  • 0:00 - 0:04
    Co to jest Higgs?
  • 0:04 - 0:07
    Idea istnieje od 1964 roku,
  • 0:08 - 0:11
    kiedy to Englert, Brout i Higgs wysunęli hipotezę,
  • 0:12 - 0:15
    że pusta przestrzeń jest jak medium,
  • 0:16 - 0:20
    a niektóre cząstki, przemierzając to medium,
  • 0:20 - 0:22
    wchodzą w oddziaływanie z nim,
  • 0:22 - 0:24
    inne zaś nie.
  • 0:24 - 0:27
    Te, które oddziałują wzajemnie na medium,
  • 0:27 - 0:29
    uzyskują masę,
  • 0:29 - 0:31
    a te, które przemieszczają się bez oddziaływania,
  • 0:32 - 0:34
    pozostają cząstkami bez masy.
  • 0:34 - 0:36
    Pozwolę tu sobie na porównanie:
  • 0:36 - 0:40
    wyobraźmy sobie nieskończone pole śniegu
  • 0:40 - 0:43
    rozciągające się na całą przestrzeń kosmiczną,
  • 0:43 - 0:47
    w każdym kierunku, płaskie, jednolite,
  • 0:47 - 0:50
    może jak pośrodku Syberii.
  • 0:50 - 0:52
    A teraz wyobraźcie sobie, że próbujemy przejść
  • 0:52 - 0:54
    przez to pole śniegu.
  • 0:54 - 0:56
    Może jesteśmy jak narciarze,
  • 0:56 - 0:59
    szusując po wierzchu,
  • 0:59 - 1:00
    tak jak te cząstki,
  • 1:00 - 1:02
    które nie oddziałują na pole Higgsa,
  • 1:02 - 1:06
    które nie toną w śniegu i mają dużą prędkość.
  • 1:06 - 1:10
    To tak jak bezmasowe cząstki przemieszczające z prędkością światła.
  • 1:11 - 1:13
    A może mamy na sobie rakiety śnieżne,
  • 1:13 - 1:17
    wtedy śnieg nam się lekko zapada pod butami,
  • 1:17 - 1:21
    mamy niższą prędkość niż narciarz,
  • 1:21 - 1:23
    mniejszą niż prędkość światła.
  • 1:23 - 1:26
    To tak jak cząstki posiadające masę,
  • 1:26 - 1:29
    gdyż łączą się, oddziałują ze śnieżnym polem Higgsa.
  • 1:30 - 1:33
    A jeśli mamy na sobie ciężkie śniegowce,
  • 1:33 - 1:36
    nasze stopy toną w śniegu głęboko,
  • 1:36 - 1:38
    poruszamy się bardzo powoli,
  • 1:38 - 1:40
    jak cząstki posiadające wielką masę.
  • 1:41 - 1:45
    Zatem, skoro pole Higgsa jest
  • 1:45 - 1:47
    jak to powszechne pole śnieżne,
  • 1:48 - 1:52
    gdzie w tym układzie sytuuje sie bozon Higgsa?
  • 1:52 - 1:55
    Wszyscy wiemy, z czego się składa śnieg, prawda?
  • 1:55 - 1:57
    Składa się z płatków śniegu.
  • 1:57 - 2:02
    Tak samo, powszechne, śnieżne pole Higgsa
  • 2:02 - 2:05
    składa się z małych kwantów.
  • 2:05 - 2:10
    Kwanty, te płatki śniegu, nazywamy bozonami Higgsa.
  • 2:13 - 2:17
    Zadaniem bozonów Higgsa jest nadawanie masy
  • 2:17 - 2:19
    wszelkim innym cząstkom elementarnym.
  • 2:22 - 2:25
    Jeśli spojrzymy na podstawowe równania
  • 2:25 - 2:30
    Modelu Standardowego, wydrukowane na mojej koszulce,
  • 2:30 - 2:33
    widzimy ich symetrię po sposobie, w jaki
  • 2:33 - 2:36
    różne cząstki są podobnie ułożone.
  • 2:36 - 2:39
    W dwóch górnych rzędach nie ma nic,
  • 2:39 - 2:43
    co odróżniałoby cząstki, które mają różne masy.
  • 2:44 - 2:46
    Ale na tym nasza symetria się kończy,
  • 2:47 - 2:49
    elektrony są lżejsze niż miony,
  • 2:49 - 2:51
    kwarki szczytowe są o wiele cięższe
  • 2:51 - 2:54
    niż te wchodzące w skład pospolitych jąder atomowych.
  • 2:54 - 2:58
    Zatem, dwa górne rzędy, te symetryczne
  • 2:58 - 2:59
    to nie wszystko,
  • 2:59 - 3:02
    musi być coś, co wprowadza rozróżnienie
  • 3:03 - 3:05
    pomiędzy różnymi rodzajami cząstek.
  • 3:06 - 3:08
    To zadanie spełnia bozon Higgsa,
  • 3:08 - 3:11
    to jest zadanie tych dwóch dolnych rzędów.
  • 3:11 - 3:15
    Uwazamy, że zależnie od tego, jak różne rodzaje kwarków,
  • 3:16 - 3:18
    elektronów czy mionów,
  • 3:18 - 3:23
    łączą się z polem Higgsa i z bozonami Higgsa,
  • 3:23 - 3:25
    tak otrzymują różne masy.
  • 3:25 - 3:28
    Symetria pomiędzy tymi cząstkami zostaje złamana.
Title:
Co to jest bozon Higgsa?
Description:

John Ellis,fizyk teoretyk, odpowiada na pytanie "Co to jest bozon Higgsa?" w przygotowaniu do konferencji prasowej po prezentacji wyników poszukiwań bozonu Higgsa (4 lipca 2012, w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych). Więcej szczegółów na:http://cern.ch/press/PressReleases/Releases2012/PR16.12E.html

[video dostępne także na: https://cdsweb.cern.ch/record/1458922]

more » « less
Video Language:
English
Team:
Volunteer
Duration:
03:30
Anna Beck added a translation

Polish subtitles

Revisions