Return to Video

What is the Higgs boson?

  • 0:00 - 0:04
    Higgs ဆိုတာဘာလဲ။
  • 0:04 - 0:07
    ၁၉၆၄ ကတည္းက ငါတို႕ ဒီလိုအၾကံဥာဏ္ေတြလုပ္ဖို႕
  • 0:08 - 0:11
    အင္ကလပ္ ဘေရာက္ ႏွင့္ ဟန္႕မွကမ္းလမ္းခဲ့ပါတယ္။
  • 0:12 - 0:15
    ဘာလဲဆိုေတာ့ ဘာမွမရွိတဲ့ေနရာတစ္ခုဟာ အလယ္အလတ္နဲ႕တူတယ္။
  • 0:16 - 0:20
    ျပီးေတာ့ အဲဒီအလယ္အလတ္ဆီကို အလည္အပတ္သြားတဲ့အမႈန္ေလးဟာ
  • 0:20 - 0:22
    တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ အရာေတြနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္မိၾကတယ္။
  • 0:22 - 0:24
    ဒါေပမယ့္တစ္ခိ်ဳ႕ဟာေတြကေတာ့ လံုး၀မခ်ိတ္ဆက္မိၾကပါဘူး။
  • 0:24 - 0:27
    ဒီလယ္အလတ္နဲ႕ ဆက္စပ္မိခဲ့သူဆိုရင္ေတာ့
  • 0:27 - 0:29
    သူတို႕ မွာ ဓာတ္ထုရွိဖိုလိုပါမယ္။
  • 0:29 - 0:31
    ျပီးေတာ့ဒီအလယ္အလတ္ကို မခ်ိတ္ဆက္မိဘဲ သြားတဲ့သူေတြက
  • 0:32 - 0:34
    ဘယ္သူေတြနဲ႕တူသလဲဆိုေတာ့ ကိုင္တြယ္ရာမဲ့တယ့္အရာတစ္ခုနဲ႕တူပါတယ္။
  • 0:34 - 0:36
    ကဲ ငါကို အသြင္တူေသာ အရာႏွစ္ခုကို မင္းကို ေပးပါရေစ။
  • 0:36 - 0:40
    ေတြးၾကည့္ပါ အဆံုးမရွိတဲ့ ႏွင္းထုကြင္းထဲမွာ
  • 0:40 - 0:43
    အဲဒီတစ္ေလွ်ာက္မွာေနရာအက်ယ္ၾကီး ခ်ဲ႕မယ္ဆိုရင္
  • 0:43 - 0:47
    ကြင္းျပင္ၾကီးေတြ ပံုသ႑န္မဲ့အရာေတြဟာ ဦးတည္မႈေတြ
  • 0:47 - 0:50
    ဆီးဘာရီးယား အလယ္မွာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္သြားမယ္။
  • 0:50 - 0:52
    အခု မင္းဟာႏွင္းထုကြင္းၾကီးကို ၾကိဳးစားျပီး
  • 0:52 - 0:54
    ျဖတ္ေက်ာ္သြားတယ္ဆိုျပီးပံုေဖာ္ၾကည့္ပါ။
  • 0:54 - 0:56
    ဒါနဲ႕ မင္းဟာ ေရခဲျပင္ေလွ်ာ္စီးသမာတစ္ေယာက္အေနနဲ႕ဆိုပါစို႕
  • 0:56 - 0:59
    ျပီးေတာ့ မင္းဟာ ထိပ္ဆံုးအထိျဖတ္ေက်ာ္နိုင္ေအာင္လုပ္နိုင္ခဲ့ျပီပဲထား
  • 0:59 - 1:00
    အဲဒီအရာဟာလည္း အမႈန္တစ္ခုလို
  • 1:00 - 1:02
    ဘာလဲဆိုရင္ေတာ့ အဲဒါက Higgs ကြင္းျပင္ၾကီး နဲ႕မခ်ိတ္ဆက္မိဘူးဆိုရင္
  • 1:02 - 1:06
    အဲဒါက ႏွင္းထုထဲကို ျမဳပ္၀င္မသြားႏိုင္ပါဘူး အဲဒါက အလြန္ျမန္ဆန္ပါတယ္
  • 1:06 - 1:10
    အဲဒါက ဘာနဲ႕တူသလဲဆိုေတာ့ ဓာတ္ထုမရွိတဲ့အလင္းရဲ႕ ခရီးလိုပါပဲ။
  • 1:11 - 1:13
    ဒါေပမယ့္ အကယ္လို႕ မင္း နွင့္ဖိနပ္တစ္ခု ရတာပဲထားအံုး
  • 1:13 - 1:17
    ဒီေနရာမွာေတာ့ မင္းဟာHiggs ႏွင့္ထုကြင္းၾကီးကို နွင့္ျမဳပ္သြားသလိုပါ။
  • 1:17 - 1:21
    မင္းဟာအရွိန္နည္းတဲ့ စကိတ္စီးသူလိုပါပဲ။
  • 1:21 - 1:23
    ေနာက္ျပီအရွိန္ေပ်ာ့တဲ့အလင္းလိုဆိုရင္လည္းဟုတ္ပါတယ္။
  • 1:23 - 1:26
    အဲဒါကဘာနဲ႕တူသလဲဆိုရင္ေတာ့ အေလးခ်ိန္ရွိတဲ့ အရာတစ္ခုပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့
  • 1:26 - 1:29
    မင္းမွာHiggs ႏွင္းထုၾကီး ဆက္ႏြယ္မႈ၊ ခ်ိတ္ဆက္မႈ ရွိတဲ့ပံုစံလိုပါပဲ။
  • 1:30 - 1:33
    တစ္ကယ္လို႕ ျပီးေတာ့ ေနာက္ဆံုးမွာ နွင္းမိရံုေလးပဲထား
  • 1:33 - 1:36
    ေနာက္ဆံုးမွာ မင္းမင္း နွင္းထုထဲကို နွစ္ျမဳပ္သြားမွာပဲ
  • 1:36 - 1:38
    မင္းအရမ္း ျဖည္းျဖည္းသြားေပမယ့္လည္း
  • 1:38 - 1:40
    အဲဒါဟာ ထုထည္ၾကီးမွားတဲ့ အရာတစ္ခုလို ျဖစ္သြားပါတယ္။
  • 1:41 - 1:45
    ဒါေၾကာင့္ ဒီHiggs ႏွင္းထုကြင္းၾကီးကို
  • 1:45 - 1:47
    တစ္ေလာကလံုးရဲ႕နွင္းထုျပင္ၾကီးအလားသတ္မွတ္လိုက္ပါ။
  • 1:48 - 1:52
    အခု Higgs ရင္ကြင္က ဘယ္ထဲကို တိုးေ၀ွ႕သြားမွာလဲ။
  • 1:52 - 1:55
    ငါတို႕အားလံုးသိထားတာက ႏွင္းဆိုတာ ဘာနဲ႕လုပ္ထားတယ္္ဆိုတာ သိျပီးသာေနာ္
  • 1:55 - 1:57
    အဲဒီႏွင္းဟာလည္း နွင္းအလွြားေလးေတြနဲ႕ေပါင္းစပ္ထားပါတယ္။
  • 1:57 - 2:02
    တူညီမႈအေနနဲ႕ေလာက Higgs နွင့္ထုကြင္းၾကီးဟာလည္း
  • 2:02 - 2:05
    ေသးငယ္လြန္းတဲ့အရာေတြနဲ႕ စုစည္းထားတာပါ
  • 2:05 - 2:10
    ဘာေတြလဲဆိုေတာ့ ေသးငယ္တဲ့ဟာေတြက ႏွင္ထုလွြာပမာ ေနာက္ျပီး အဲဒါကို ငါတို႕ကHiggsရဲ႕ရင္ခြင္လိုေခၚၾကျခင္းျဖစ္တယ္။
  • 2:13 - 2:17
    Higgs ဟာ ဓာတ္ထု ေတြကိုေပးပို႕အလုပ္ျဖစ္ျပီး
  • 2:17 - 2:19
    အျခားအရာေတြျဖစ္တဲ့ ေသးငယ္စအမႈန္ေတြအထိပါ။
  • 2:22 - 2:25
    အကယ္လို႕မင္း ဒီ
  • 2:25 - 2:30
    Standard Model အေျခခံနည္းအတိုင္း ငါ့အကၤ်ီထဲကအတိုင္းလိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္
  • 2:30 - 2:33
    သူတို႕ကအလြန္ လိုက္ဘက္တူညီေနမွာပါ။ ဆိုလိုခ်င္တာက
  • 2:33 - 2:36
    ဒီအမႈန္ေလးေတြရဲ႕ ပံုသ႑ာန္ဟာအေတာ္တူေနတာေတြ႕ရပါမယ္။
  • 2:36 - 2:39
    အနည္းဆံုးေတာ့ အဲဒီ ထိပ္ဆံုး လိုင္းႏွစ္ခု ကို
  • 2:39 - 2:43
    ဘာမွ သတ္မွတ္ကြဲျပားဆက္ဆံစရာမလိုပါဘူး ဘာလဲဆိုေတာ့ အဲဒီမွာက ကြဲျပားတဲ့ ဓာတ္ထု ဥပမာအျဖစ္ရွိေနလို႕ပါပဲ။
  • 2:44 - 2:46
    ဒါေပမယ့္ ဒီ တူညီတဲ့ပံုေတြက က်ိဳးပဲ့ပံု ေပၚေနသလို
  • 2:47 - 2:49
    အီလ်က္ထြန္ ေတြဟာ ေျပာင္းလဲႏိုင္တ့ဲ ျဒပ္စင္ ေတြထက္ေပါ့ပါးျပီး
  • 2:49 - 2:51
    ထိပ္ဆံုးပရိုထြန္ကေတာ့ ပိုပိုျပီး
  • 2:51 - 2:54
    ေန႕စဥ္ေန႕တိုင္းသံုးေနတဲ့ န်ဴကလီယားထက္ ေလးလြန္းပါတယ္။
  • 2:54 - 2:58
    ဒါေၾကာင့္ ထိပ္ဆံုးႏွစ္ခုမ်ဥ္းမ်ား ၊ တူညီတဲ့မ်ဥ္းမ်ား
  • 2:58 - 2:59
    အဲဒီမ်ဥ္းေတြဟာ အတူတူအားလံုးအဲဒီမွာမရိွပါဘူး
  • 2:59 - 3:02
    ခြဲျခားဖို႕လည္း တစ္စံုတစ္ရာမရွိပါဘူး။
  • 3:03 - 3:05
    မတူကြဲျပားတဲ့အမႈန္ေတြကိုခြဲျခားသတ္မွတ္ဖို႕လည္းမရွိပါဘူး
  • 3:06 - 3:08
    ျပီးေတာ့ အဲဒီအလုပ္က Higgs ရဲ႕ရင္ခြင္လိုပါပဲ၊
  • 3:08 - 3:11
    ေနာက္ျပီး ေအာက္မ်ဥ္းႏွစ္ခုရွိတဲ့အလုပ္ပါပဲ။
  • 3:11 - 3:15
    ဒါေတြဟာ ဒီ မ်ိဳးကြဲတဲ့ အီလ်က္ထြန္ နဲ႕
  • 3:16 - 3:18
    ပရိုတြန္ ေပၚမွာသာမူတည္ေနပါတယ္။
  • 3:18 - 3:23
    ဒါေတြဟာလည္း သူတို႕ Higgs ကြင္းျပင္ကိုဘယ္ေလာက္ဆက္ႏြယ္ေနလဲဆိုတာပါ ဘာလိုဆိုေတာ့ အဲဒါက Higgs ရင္ခြင္လိုပါပဲ။
  • 3:23 - 3:25
    သူတို႕မ်ိဳးကြဲတဲ့ဓာတ္ထုေတြရတာကိုငါတို႕ယံုၾကည္ပါတယ္။
  • 3:25 - 3:28
    ဒီမ်ိုးတူတဲ့အရာနဲ႕ အျခားအမႈန္ေတြႏွစ္ခုၾကားမွာ ေပါက္ကြဲသြားခဲ့ပါျပီး
Title:
What is the Higgs boson?
Description:

John Ellis,theoretical physicist, answers the question "What is the Higgs boson?" in preparation for the press conference following the seminar on LHC 2012 results on the Higgs boson search, due on July 4 2012 at CERN. For more details: http://cern.ch/press/PressReleases/Releases2012/PR16.12E.html

[video also available via https://cdsweb.cern.ch/record/1458922]
more » « less
Video Language:
English
Team:
Volunteer
Duration:
03:30
Thar Htoo edited Burmese subtitles for What is the Higgs boson?
Thar Htoo added a translation

Burmese subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.