0:00:06.749,0:00:11.494
Bạn sẽ làm gì khi đất nước[br]đang trên đường đến với chủ nghĩa độc tài?

0:00:11.494,0:00:15.761
Nếu bạn thấy một người đang nắm quá nhiều [br]quyền lực, bạn sẽ ngăn ông ta lại chứ?

0:00:15.761,0:00:20.079
Cho dù đó là một người bạn, [br]người đồng chí thân thiết nhất của bạn?

0:00:20.079,0:00:27.251
Những câu hỏi này đã ám ảnh nghị sĩ La Mã[br]Marcus Junius Brutus năm 44 TCN

0:00:27.251,0:00:31.294
khi Julius Caesar bị ám sát.

0:00:31.294,0:00:35.549
Phản đối quyền lực chưa giám sát[br]không chỉ là vấn đề chính trị với Brutus

0:00:35.549,0:00:37.170
mà còn là vấn đề cá nhân.

0:00:37.170,0:00:40.385
Ông tự xưng là hậu duệ của [br]Lucius Junius Brutus,

0:00:40.385,0:00:45.345
người đã giúp lật đổ vị vua độc tài[br]được biết với tên gọi Tarwuin Kiêu Hãnh.

0:00:45.345,0:00:47.485
Thay vì nắm toàn bộ quyền lực trong tay,

0:00:47.485,0:00:51.135
Brutus cha đã tuyên thệ với người dân

0:00:51.135,0:00:54.617
rằng sẽ không bao giờ cho phép [br]một vị vua nào cai trị đất nước.

0:00:54.617,0:00:56.003
Rome trở thành nước Cộng hoà

0:00:56.003,0:01:00.239
dựa trên nguyên tắc không có bất kỳ ai[br]nắm quá nhiều quyền lực.

0:01:00.239,0:01:04.753
Giờ đây, 4 thế kỷ rưỡi sau,[br]nguyên tắc đó có nguy cơ bị phá vỡ.

0:01:04.893,0:01:08.384
Sự nổi lên của Julius Ceasar với chức vụ[br]quan chấp chính đầy quyền lực

0:01:08.384,0:01:10.080
đã rất được quan tâm.

0:01:10.080,0:01:14.374
Nhiều năm thắng lợi về quân sự đã đưa[br]ông trở thành người giàu có nhất ở Rome.

0:01:14.374,0:01:18.777
Và sau khi bánh bại đối thủ Pompey Vĩ đại[br]trong một cuộc nội chiến ác liệt,

0:01:18.777,0:01:21.460
quyền lực của ông đã lên đến đỉnh cao.

0:01:21.460,0:01:25.301
Những chiến thắng và sáng kiến của ông[br]như phân phát đất đai cho người nghèo,

0:01:25.301,0:01:27.138
đã giúp ông nổi tiếng với dân chúng,

0:01:27.138,0:01:31.963
và rất nhiều nghị sĩ đã cầu cạnh sự ưu ái[br]bằng cách tôn sùng ông.

0:01:31.963,0:01:34.832
Các tượng đài được dựng lên,[br]các ngôi đền dành riêng cho ông,

0:01:34.832,0:01:39.817
và tên ông được đặt cho một tháng,[br]ngày nay nó chính là tháng 7.

0:01:39.817,0:01:42.654
Quan trọng hơn,[br]danh hiệu nhà độc tài,

0:01:42.654,0:01:45.957
được trao tạm thời cho quyền lực [br]khẩn cấp trong chiến tranh,

0:01:45.957,0:01:50.443
lại được trao cho Caesar[br]nhiều lần liên tiếp.

0:01:50.443,0:01:54.438
Vào năm 44 TCN, ông được biết đến[br]như ''dictator perpetuo'',

0:01:54.438,0:01:57.942
tức là nhà độc tài có khả năng[br]vô thời hạn.

0:01:58.766,0:02:01.772
Với các nguyên lão, điều đó[br]vượt quá sức chịu đựng,

0:02:01.772,0:02:06.628
khi hình dung sự trở lại chế độ quân chủ [br]mà tổ tiên đã chiến đấu để loại bỏ,

0:02:06.628,0:02:09.144
và cũng như với những ai [br]có quyền lực và tham vọng

0:02:09.144,0:02:12.036
sợ rằng sự cai trị của Caesar[br]sẽ gây trở ngại.

0:02:12.456,0:02:15.786
Một nhóm các chủ mưu tự gọi mình[br]là những nhà giải phóng

0:02:15.786,0:02:20.018
bắt đầu bí mật bàn về[br]kế hoạch ám sát.

0:02:20.018,0:02:23.451
Chỉ huy họ là nguyên lão[br]Gaius Cassius Longinus

0:02:23.451,0:02:26.928
cùng với bạn ông, [br]đồng thời là anh rể của ông, Brutus.

0:02:26.928,0:02:30.616
Tham gia vào âm mưu lật đổ[br]là một quyết định khó khăn của Brutus.

0:02:30.616,0:02:34.432
Mặc dù Brutus đã cùng phe với Pompey[br]trong cuộn nội chiến bất hạnh đó,

0:02:34.432,0:02:38.512
nhưng Caesar đã đích thân can thiệp[br]và cứu lấy mạng sống của Brutus,

0:02:38.512,0:02:42.890
và không chỉ dành cho ông sự ân xá[br]mà còn xem ông như một cố vấn thân cận,

0:02:42.890,0:02:45.708
thậm chí còn bổ nhiệm ông [br]vào các vị trí quan trọng.

0:02:45.708,0:02:50.399
Brutus đã do dự khi âm mưu chống lại[br]người đã đối xử với mình như con đẻ,

0:02:50.399,0:02:51.454
nhưng cuối cùng,

0:02:51.454,0:02:53.175
sự thuyết phục của Cassius

0:02:53.175,0:02:57.905
và nỗi sợ hãi của chính Brutus trước[br]tham vọng của Caesar đã thắng thế.

0:02:57.905,0:03:01.347
Thời khắc mà họ chờ đợi[br]đã đến, vào ngày 15 tháng 3.

0:03:01.347,0:03:02.950
Tại cuộc họp của Viện nguyên lão,

0:03:02.950,0:03:07.016
tổ chức ngay trước khi Caesar xuất chinh,

0:03:07.016,0:03:10.207
khoảng 60 kẻ chủ mưu bao vây ông,

0:03:10.207,0:03:15.546
rút dao dấu dưới lớp áo choàng[br]và đâm vào ông từ mọi phía.

0:03:15.546,0:03:17.058
Mọi thứ diễn ra như thế,

0:03:17.058,0:03:21.627
Caesar chống trả quyết liệt [br]cho đến khi ông nhìn thấy Brutus.

0:03:21.627,0:03:25.183
Ngoài câu nói 'Là ngươi ư, Brute?'' [br]nổi tiếng được viết bởi Shakespeare,

0:03:25.183,0:03:28.509
chúng ta không biết thực sự Caesar [br]đã nói gì trước khi chết.

0:03:28.509,0:03:31.077
Vài nguồn lịch sử nói rằng[br]ông không nói một lời nào,

0:03:31.077,0:03:33.852
một số khác ghi lại câu nói:[br]''Cả con nữa à, con trai?''

0:03:33.852,0:03:39.192
tạo suy đoán rằng Brutus có thể chính là [br]con trai ngoài giá thú của Caesar.

0:03:39.192,0:03:43.072
Nhưng tất cả đều xác nhận khi Caesar[br]thấy Brutus trong số những kẻ tấn công,

0:03:43.072,0:03:46.739
ông che mặt lại và bỏ cuộc,

0:03:46.739,0:03:51.681
ông gục ngã sau 23 nhát đâm.

0:03:51.681,0:03:52.984
Không may cho Brutus,

0:03:52.984,0:03:57.208
ông và những kẻ lật đổ khác[br]đã đánh giá thấp sự ảnh hưởng của Caesar

0:03:57.208,0:03:58.856
đối với dân chúng La Mã,

0:03:58.856,0:04:01.284
rất nhiều người xem[br]ông như một vị lãnh đạo tài ba,

0:04:01.284,0:04:04.431
và xem Viện nguyên lão như tầng [br]lớp quí tộc tham nhũng.

0:04:04.431,0:04:08.764
Thời điểm Caesar bị ám sát,[br]thành Rome rơi vào hoảng loạn.

0:04:08.764,0:04:11.154
Hấu hết các quan chức khác bỏ chạy,

0:04:11.154,0:04:14.853
trong khi những kẻ sát nhân tự bảo vệ mình[br]trên đồi Capitoline.

0:04:14.933,0:04:17.895
Mark Antony, một người bạn [br]và đồng quan chấp chính của Caesar,

0:04:17.895,0:04:20.498
đã nhanh chóng nắm được thế thượng phong,

0:04:20.498,0:04:24.250
khi phát biểu đầy cảm xúc[br]trong đám tang của Caesar

0:04:24.250,0:04:28.229
cuốn đám đông vào cơn lốc[br]đau thương và phẫn nộ.

0:04:28.229,0:04:31.304
Kết quả là những kẻ giải phóng[br]buộc phải rời khỏi Rome.

0:04:31.304,0:04:35.287
Quyền lực không còn nằm trong tay kẻ nào [br]đã dẫn đến các cuộc nội chiến,

0:04:35.287,0:04:40.629
trong lúc đó, Brutus bị đánh bại [br]và ông đã tự kết liễu đời mình. [br]

0:04:40.629,0:04:42.639
Mỉa mai thay, kết quả cuối cùng

0:04:42.639,0:04:45.894
lại đi ngược lại với những gì mà[br]các kẻ chủ mưu mong đạt được

0:04:45.894,0:04:47.480
chính là cái kết của nền Cộng hoà

0:04:47.480,0:04:51.648
và mọi quyền lực đều[br]nằm trong tay Hoàng đế.

0:04:51.648,0:04:55.735
Có rất nhiều ý kiến khác nhau về[br]cuộc ám sát Caesar ngay từ lúc đầu

0:04:55.735,0:04:57.388
và bây giờ vẫn như thế.

0:04:57.388,0:04:58.715
Nhắc đến Brurus,

0:04:58.715,0:05:03.091
ông là hình mẫu cho rất nhiều nhân vật[br]lịch sử với những góc nhìn đối lập nhau.

0:05:03.091,0:05:06.990
Trong trường ca ''Hoả Ngục'' của Dante,[br]ông bị đầy xuống tâm của địa ngục

0:05:06.990,0:05:12.198
và mãi mãi bị quỷ Satan nhai[br]ngấu nghiến bởi tội phản bội.

0:05:12.198,0:05:14.328
Nhưng trong tác phẩm [br]''Gulliver du kí'' ,

0:05:14.328,0:05:18.522
Swift miêu tả Brutus như một trong những[br]người sống đạo đức và nhân từ nhất.

0:05:18.972,0:05:22.994
Brutus vừa được xem như một nhân vật đấu[br]tranh hết mình chống lại chế độ độc tài

0:05:22.994,0:05:25.291
vừa được xem là một kẻ phản bội cơ hội

0:05:25.291,0:05:28.378
đu theo trào lưu lịch sử và chính trị.

0:05:28.378,0:05:31.330
Nhưng đến ngày nay, hơn 2000 năm sau,

0:05:31.330,0:05:33.338
câu hỏi về ý nghĩa của sự tự do,

0:05:33.338,0:05:37.646
sự đối lập giữa lòng trung[br]thành, lý tưởng chung của số đông,

0:05:37.646,0:05:42.173
và những kết cục khó lường[br]vẫn còn đáng bàn luận hơn bao giờ hết.