WEBVTT

00:00:06.749 --> 00:00:11.784
Ülkenizin zorbalıkla yönetilmeye doğru
gittiğini düşünseniz ne yapardınız?

00:00:11.784 --> 00:00:16.091
Bir kişinin aşırı güç kazandığını
görseniz, onu durdurmayı dener miydiniz?

00:00:16.091 --> 00:00:20.429
Hatta bu kişi en yakın arkadaşınız 
ve müttefikiniz olsa bile?

00:00:20.429 --> 00:00:27.331
Bu sorular M.Ö. 44 yılında Roma Senatörü 
Marcus Junius Brutus'ün aklını kemiriyordu

00:00:27.331 --> 00:00:31.524
o yıl Julius Caesar 
suikaste kurban gidecekti.

00:00:31.524 --> 00:00:35.779
Kontrolsüz güce karşı çıkmanın Brutus için
sadece siyasi bir önemi yoktu;

00:00:35.779 --> 00:00:37.470
özel bir nedeni de vardı.

00:00:37.470 --> 00:00:40.385
Brutus, II. Tarquin olarak bilinen 
zorba kralı devirmeye

00:00:40.385 --> 00:00:45.675
yardım eden Lucius Junius Brutus'ün
varisi olduğunu iddia ediyordu.

00:00:45.675 --> 00:00:47.485
Gücü elinde tutmak yerine,

00:00:47.485 --> 00:00:51.135
yaşlı Brutus, halkın bir daha asla 
bir kralın yönetimi ele geçirmesine

00:00:51.135 --> 00:00:54.777
izin vermeyeceğine dair büyük
yemin etmesine önderlik etti.

00:00:54.777 --> 00:00:56.003
Roma, tek bir kişinin

00:00:56.003 --> 00:01:00.239
otoriteyi elinde tutamayacağı
temeline dayanan bir cumhuriyet oldu.

00:01:00.239 --> 00:01:04.763
Şimdi ise; dört buçuk yüzyıl sonra,
bu temel tehdit altındaydı.

00:01:04.763 --> 00:01:08.384
Julius Caesar'ın konsülde
güçlü duruma gelmesi

00:01:08.384 --> 00:01:10.080
çok etkileyiciydi.

00:01:10.080 --> 00:01:14.374
Yıllardır kazandığı askeri zaferler onu
Roma'nın en zengin adamı yapmıştı.

00:01:14.374 --> 00:01:18.777
Rakibi Büyük Pompey'i zorlu bir savaşta
yenilgiye uğratmasının ardından

00:01:18.777 --> 00:01:21.540
gücü zirveye ulaştı.

00:01:21.540 --> 00:01:25.301
Zaferleri ve aldığı toprakları yoksullara
dağıtmak gibi girişimleri

00:01:25.301 --> 00:01:27.138
halkın ona olan ilgisini çoğaltmıştı


00:01:27.138 --> 00:01:32.243
ve birçok senatör de onun övgüsünü 
kazanmak için yarışıyordu.

00:01:32.243 --> 00:01:34.832
Heykeller yapıldı, 
tapınaklar ithaf edildi

00:01:34.832 --> 00:01:40.197
ve bugün hala kullanıldığı gibi
bütün bir aya onun adı "July" verildi.

00:01:40.197 --> 00:01:42.654
Daha da önemlisi;
birbirini izleyen başarıları,

00:01:42.654 --> 00:01:45.957
Caesar'a savaş zamanında 
geçici olağanüstü hal yetkileri vermek

00:01:45.957 --> 00:01:50.443
anlamına gelen diktatör unvanını vermişti.

00:01:50.443 --> 00:01:54.438
M.Ö. 44 yılında ise, kalıcı olarak
diktatör ilan edildi,

00:01:54.438 --> 00:01:57.252
potansiyel olarak sınırsız
bir süre diktatör olacaktı.

00:01:58.486 --> 00:02:01.772
Bütün bunlar, atalarının ortadan 
kaldırmak için savaştığı monarşiye

00:02:01.772 --> 00:02:05.718
tekrar dönülmesinin yanısıra
kendi yetki ve arzularının

00:02:05.718 --> 00:02:09.144
Caesar tarafından engellenmesinden 
korkan senatörler için

00:02:09.144 --> 00:02:12.036
haddinden fazlaydı

00:02:12.036 --> 00:02:15.786
Kendilerini kurtarıcı ilan eden
bir grup komplocu

00:02:15.786 --> 00:02:20.018
gizlice suikast planları
tartışmaya başladı.

00:02:20.018 --> 00:02:23.451
Liderleri, senatör Gaius Cassius Longinus


00:02:23.451 --> 00:02:26.928
ve hem arkadaşı hem de
kız kardeşinin eşi Brutus idi.

00:02:26.928 --> 00:02:30.616
Bu komploya katılmak Brutus için
kolay bir seçim olmadı.

00:02:30.616 --> 00:02:34.432
Brutus'ün talihsiz iç savaşta Pompey'in 
tarafında olmasına rağmen,

00:02:34.432 --> 00:02:38.682
Caesar onun hayatını kurtarmak için
duruma bizzat müdahale etmişti;

00:02:38.682 --> 00:02:42.890
sadece onu bağışlamakla kalmamış, hatta
onun yakın danışmanı olmasını kabul etmiş

00:02:42.890 --> 00:02:45.708
ve onu önemli makamlara yükseltmişti.

00:02:45.708 --> 00:02:50.399
Brutus kendisine oğlu gibi davranan adama
karşı komplo kurmakta tereddütlüydü,

00:02:50.399 --> 00:02:52.414
ancak sonunda Cassius'un ısrarları ve

00:02:52.504 --> 00:02:58.185
Brutus'un kendi kendine Caesar'ın
hırslarından korkması galip geldi.

00:02:58.185 --> 00:03:01.707
Bekledikleri tarih 15 Mart geldi.

00:03:01.707 --> 00:03:03.170
Caesar'ın bir sonraki

00:03:03.170 --> 00:03:07.166
askeri harekatı için ayrılmasından önce
bir senato toplantısında

00:03:07.166 --> 00:03:10.377
60 kadar suikastçı çevresini sardı,

00:03:10.377 --> 00:03:15.546
kuşaklarından hançerlerini çıkardı ve
her tarafına sapladılar.

00:03:15.546 --> 00:03:17.058
Anlatılanlara göre,

00:03:17.058 --> 00:03:21.627
Caesar şiddetle mücadele etmişti
ta ki Brutus'ü görene kadar.

00:03:21.627 --> 00:03:25.183
Shakespeare'in meşhur dizesi
"Sen de mi, Brtuts?"e rağmen,

00:03:25.183 --> 00:03:28.509
Caesar'ın ölürken söylediği 
asıl sözleri bilmiyoruz.

00:03:28.509 --> 00:03:31.237
Bazı antik kaynaklar hiçbir şey 
söylemediğini iddia eder,

00:03:31.237 --> 00:03:34.222
bazılarında ise Brutus'ün Caesar'ın 
gayrı meşru oğlu olduğu

00:03:34.222 --> 00:03:39.522
spekülasyonlarını körükleyen
"Sen de mi, oğlum?" tabiri kayıtlıdır.

00:03:39.522 --> 00:03:43.072
Ancak hepsi Caesar'ın saldıranların
arasında Burtus'ü gördüğü anda,

00:03:43.072 --> 00:03:46.739
yüzünü kapayıp mücadeleyi bıraktığı,


00:03:46.739 --> 00:03:51.681
23 kez bıçaklandıktan sonra
yere yığıldığı konusunda hemfikirdir.

00:03:51.681 --> 00:03:52.984
Maalesef Brutus

00:03:52.984 --> 00:03:56.788
ve diğer komplocular Caesar'ın 
kendisini etkili bir lider

00:03:56.788 --> 00:03:58.856
ve senatoyu ise yozlaşmış asiller zümresi


00:03:58.856 --> 00:04:01.284
olarak gören Roma halkının 
gözündeki popülaritesini

00:04:01.284 --> 00:04:04.621
hafife almıştı.

00:04:04.621 --> 00:04:08.764
Caesar'ın suikastının ardından
dakikalar sonra Roma'yı bir telaş sardı.

00:04:08.764 --> 00:04:11.264
Diğer senatörlerin çoğu kaçarken,

00:04:11.264 --> 00:04:14.853
katiller kendilerine
Capitoline Hill'de barikat kurdular.

00:04:14.853 --> 00:04:17.895
Caesar'ın yakın arkadaşı ve 
konsüldeki ortağı Mark Antony

00:04:17.895 --> 00:04:20.498
avantajı yakalamada hızlıydı;

00:04:20.498 --> 00:04:24.250
Caesar'ın cenazesindeki dokunaklı 
konuşmasından günler sonra,

00:04:24.250 --> 00:04:28.229
halkı bir acı ve öfke taşkınlığı sardı.

00:04:28.229 --> 00:04:31.564
Sonuç olarak, "kurtarıcılar" Roma'dan
ayrılmaya zorlandı.

00:04:31.564 --> 00:04:35.287
Ardından gelen iktidar boşluğu
bir dizi iç savaşa sebep oldu,

00:04:35.287 --> 00:04:40.629
bu sırada Brutus kendisinin de 
hayatına mal olan ağır yenilgiye uğradı.

00:04:40.629 --> 00:04:42.639
Ne gariptir ki, nihai son

00:04:42.639 --> 00:04:46.104
komplocuların başarmayı umduğunun
tam tersi bir şekilde olacaktı:

00:04:46.104 --> 00:04:47.480
Cumhuriyetin sonu ve

00:04:47.480 --> 00:04:51.648
gücün imparatorun sorumluluğu 
altında toplanması.

00:04:51.648 --> 00:04:55.735
Caesar'ın suikastına dair görüşler 
başlangıçta ikiye ayrıldı

00:04:55.735 --> 00:04:57.388
ve öyle de kaldı.

00:04:57.388 --> 00:04:58.715
Brutus'e gelince,

00:04:58.715 --> 00:05:02.701
birkaç tarihi şahıs böyle çelişkili 
bir olaydan ilham aldı.

00:05:02.701 --> 00:05:06.990
Dante'nin "Inferno"sunda, Brutus
cehennemin tam merkezine yerleştirildi

00:05:06.990 --> 00:05:12.198
ve ihanet suçundan dolayı 
sonsuza dek şeytana yem oldu.

00:05:12.198 --> 00:05:14.728
Ancak Swift'in 
"Gulliver'in Maceraları"nda ise,

00:05:14.728 --> 00:05:18.522
gelmiş geçmiş en erdemli ve iyiliksever
kişi olarak tanımlandı.

00:05:18.522 --> 00:05:22.994
Brutus'ün diktatörlüğe karşı özverili
bir savaşçı olarak ya da

00:05:22.994 --> 00:05:25.291
fırsatçı bir vatan haini 
olarak yorumlanması

00:05:25.291 --> 00:05:28.378
tarih ve siyasetin gelgitinde 
değişime uğramıştır.

00:05:28.378 --> 00:05:31.330
Ancak bugün bile,
2000 yıl geçmesine rağmen,

00:05:31.330 --> 00:05:33.338
hürriyetin bedeline dair sorular,

00:05:33.338 --> 00:05:36.656
kişisel sadakat ve evrensel idealler
arasındaki çelişki

00:05:36.656 --> 00:05:42.353
ve istenmeyen sonuçlar daha önce
hiç olmadığı kadar bağlantılıdır.