WEBVTT

00:00:06.749 --> 00:00:11.784
Wat zou jij doen als je dacht dat
je land op weg was naar tirannie?

00:00:11.784 --> 00:00:16.091
Als één man te veel macht kreeg,
zou je hem proberen te stoppen?

00:00:16.091 --> 00:00:20.429
Zelfs als die man een van je beste
vrienden en bondgenoten was?

00:00:20.429 --> 00:00:27.331
Deze vragen kwelden de Romeinse senator
Marcus Junius Brutus in 44 v.C.,

00:00:27.331 --> 00:00:31.524
het jaar waarin Julius Caesar is vermoord.

00:00:31.524 --> 00:00:35.779
Zijn verzet tegen ongebreidelde macht
was niet enkel een politieke kwestie,

00:00:35.779 --> 00:00:37.470
maar ook een persoonlijke.

00:00:37.470 --> 00:00:40.385
Brutus beweerde een nazaat te zijn
van Lucius Junius Brutus

00:00:40.385 --> 00:00:45.675
die de tirannieke koning Tarquinius
Superbus mee ten val had gebracht.

00:00:45.675 --> 00:00:47.485
In plaats van zelf de macht te grijpen

00:00:47.485 --> 00:00:51.135
liet de oudere Brutus het volk
met een inspirerende eed zweren

00:00:51.135 --> 00:00:54.777
om nooit meer een koning toe te laten.

00:00:54.777 --> 00:00:56.003
Rome werd een republiek,

00:00:56.003 --> 00:01:00.239
gebaseerd op het principe dat niemand
te veel macht mocht hebben.

00:01:00.239 --> 00:01:04.763
Nu, 4,5 eeuwen later,
werd dit principe bedreigd.

00:01:04.763 --> 00:01:08.384
De klim van Julius Caesar
naar de machtige functie van consul

00:01:08.384 --> 00:01:10.080
was indrukwekkend.

00:01:10.080 --> 00:01:14.374
Jaren van militaire zegetochten hadden
van hem de rijkste man in Rome gemaakt.

00:01:14.374 --> 00:01:18.777
En nadat hij zijn rivaal Pompeius de Grote
in een bitse burgeroorlog had verslagen,

00:01:18.777 --> 00:01:21.540
bereikte zijn macht een hoogtepunt.

00:01:21.540 --> 00:01:25.301
Door zijn overwinningen en initiatieven,
zoals grond geven aan de armen,

00:01:25.301 --> 00:01:27.138
was hij geliefd bij het volk,

00:01:27.138 --> 00:01:32.243
en senatoren trachtten bij hem in de gunst
te komen door hem met eer te overladen.

00:01:32.243 --> 00:01:34.832
Standbeelden verrezen,
tempels werden aan hem gewijd

00:01:34.832 --> 00:01:40.197
en de maand juli werd naar hem genoemd.

00:01:40.197 --> 00:01:42.644
Belangrijker was dat 
de titel van dictator,

00:01:42.644 --> 00:01:46.286
bedoeld om in oorlogstijd tijdelijk
verregaande bevoegdheden toe te kennen,

00:01:46.286 --> 00:01:50.443
meermaals na elkaar aan Caesar 
was toegekend.

00:01:50.443 --> 00:01:54.438
En in 44 v.C.
werd hij dictator perpetuo,

00:01:54.438 --> 00:01:56.882
dictator voor het leven.

00:01:59.326 --> 00:02:01.772
Dit alles was te veel voor de senatoren

00:02:01.772 --> 00:02:06.443
die een terugkeer vreesden naar de door
hun voorouders afgeschafte monarchie,

00:02:06.443 --> 00:02:09.557
en voor de mensen die Caesar zagen

00:02:09.557 --> 00:02:12.671
als een belemmering voor hun eigen
macht en ambitie.

00:02:12.671 --> 00:02:15.786
Een groep samenzweerders,
die zichzelf "de bevrijders" noemde,

00:02:15.786 --> 00:02:20.018
begon in het geheim
een moordplan te beramen.

00:02:20.018 --> 00:02:23.451
De leiders waren
senator Gaius Cassius Longinus

00:02:23.451 --> 00:02:26.928
en zijn vriend en schoonbroer, Brutus.

00:02:26.928 --> 00:02:30.616
Deel uitmaken van het complot was
geen makkelijke beslissing voor Brutus.

00:02:30.616 --> 00:02:34.432
Hij had in de noodlottige burgeroorlog 
namelijk partij gekozen voor Pompeius,

00:02:34.432 --> 00:02:38.682
maar Caesar had persoonlijk bemiddeld
om zijn leven te redden

00:02:38.682 --> 00:02:42.890
en hem niet enkel vergeven, maar hem
zelfs aangesteld als naaste adviseur

00:02:42.890 --> 00:02:45.708
en belangrijke functies gegeven.

00:02:45.708 --> 00:02:50.399
Brutus aarzelde om samen te zweren tegen
de man die hem als een zoon had behandeld,

00:02:50.399 --> 00:02:51.454
maar uiteindelijk

00:02:51.454 --> 00:02:58.185
stemde hij in, na aandringen van Cassius
en uit vrees voor de ambities van Caesar.

00:02:58.185 --> 00:03:01.707
Het moment waarop ze hadden gewacht,
kwam op 15 maart.

00:03:01.707 --> 00:03:02.840
Op een senaatszitting,

00:03:02.840 --> 00:03:07.166
net voor Caesar op zijn volgende 
militaire veldtocht vertrok,

00:03:07.166 --> 00:03:10.377
werd hij door wel
60 samenzweerders omsingeld,

00:03:10.377 --> 00:03:15.546
die hun dolken trokken
en hem van alle kanten neerstaken.

00:03:15.546 --> 00:03:17.058
Het verhaal gaat

00:03:17.058 --> 00:03:21.627
dat Caesar zich heftig verzette,
tot hij Brutus zag.

00:03:21.627 --> 00:03:25.183
Ondanks de beroemde regel 
"Et tu, Brute?" van Shakespeare

00:03:25.183 --> 00:03:28.509
weten we niet echt wat Caesars 
laatste woorden waren.

00:03:28.509 --> 00:03:31.077
Enkele oude bronnen beweren
dat hij niets zei,

00:03:31.077 --> 00:03:33.852
terwijl anderen zich de zin
"En jij, kind?" herinneren.

00:03:33.852 --> 00:03:39.522
Dit voedt de speculatie dat Brutus
misschien wel zijn onwettige zoon was.

00:03:39.522 --> 00:03:43.072
Maar allen zijn het eens dat toen
hij Brutus tussen zijn aanvallers zag,

00:03:43.072 --> 00:03:46.739
hij zijn gezicht bedekte, de strijd opgaf

00:03:46.739 --> 00:03:51.681
en neerviel na 23 keer dolksteken.

00:03:51.681 --> 00:03:52.984
Jammer genoeg voor Brutus

00:03:52.984 --> 00:03:57.208
hadden hij en de andere samenzweerders
de populariteit van Caesar

00:03:57.208 --> 00:03:58.856
bij het Romeinse volk onderschat.

00:03:58.856 --> 00:04:01.284
Velen beschouwden hem 
als een doeltreffende leider

00:04:01.284 --> 00:04:04.621
en de senaat als corrupte aristocratie.

00:04:04.621 --> 00:04:08.764
Onmiddellijk na de moord op Caesar
brak in Rome paniek uit.

00:04:08.764 --> 00:04:11.264
De meeste andere senatoren waren gevlucht

00:04:11.264 --> 00:04:14.853
terwijl de moordenaars zich
op de Capitolijn hadden verschanst.

00:04:14.853 --> 00:04:17.895
Marcus Antonius,
vriend en co-consul van Caesar,

00:04:17.895 --> 00:04:20.498
nam al snel de controle over

00:04:20.498 --> 00:04:24.250
met een vurige toespraak op de begrafenis 
van Caesar enkele dagen later

00:04:24.250 --> 00:04:28.229
die de massa verdrietig en woedend maakte.

00:04:28.229 --> 00:04:31.564
Hierdoor moesten de bevrijders
Rome verlaten.

00:04:31.564 --> 00:04:35.287
Het machtsvacuüm dat daarop volgde,
leidde tot een reeks burgeroorlogen

00:04:35.287 --> 00:04:40.629
waarin Brutus, die een zekere nederlaag 
tegemoet ging, zich het leven benam.

00:04:40.629 --> 00:04:42.639
Ironisch genoeg was het eindresultaat

00:04:42.639 --> 00:04:46.104
het tegengestelde van wat 
de samenzweerders hadden beoogd:

00:04:46.104 --> 00:04:47.480
het einde van de Republiek

00:04:47.480 --> 00:04:51.648
en alle macht aan de Keizer.

00:04:51.648 --> 00:04:55.735
De meningen over de moord op Caesar
waren vanaf het begin verdeeld

00:04:55.735 --> 00:04:57.388
en dat zijn ze nog steeds.

00:04:57.388 --> 00:04:58.715
Wat Brutus betreft,

00:04:58.715 --> 00:05:02.701
zijn er maar weinig historische figuren
met zo'n tegenstrijdige nalatenschap.

00:05:02.701 --> 00:05:06.990
In "Inferno" van Dante zit hij
in het midden van de Hel.

00:05:06.990 --> 00:05:12.198
Satan in eigen persoon kauwt op hem
tot in de eeuwigheid wegens zijn verraad.

00:05:12.198 --> 00:05:14.148
Maar in "Gullivers reizen"

00:05:14.148 --> 00:05:18.522
beschrijft Swift hem als een van de meest
rechtschapen en liefdadige mensen ooit.

00:05:18.522 --> 00:05:22.994
De interpretatie van Brutus als een 
onzelfzuchtige strijder tegen de dictatuur

00:05:22.994 --> 00:05:25.291
of als een opportunistische verrader

00:05:25.291 --> 00:05:28.378
is in de loop van de geschiedenis 
en de politiek veranderd.

00:05:28.378 --> 00:05:31.330
Maar zelfs vandaag, 
meer dan 2000 jaar later,

00:05:31.330 --> 00:05:33.338
blijven vragen over
de prijs voor vrijheid,

00:05:33.338 --> 00:05:37.646
het conflict tussen persoonlijke trouw
en universele idealen

00:05:37.646 --> 00:05:42.173
en de onopzettelijke gevolgen ervan
relevanter dan ooit tevoren.