WEBVTT

00:00:01.290 --> 00:00:03.000
Yüzünüze dokunmanızı istiyorum.

00:00:03.586 --> 00:00:04.857
Devam edin.

00:00:05.586 --> 00:00:06.989
Nasıl hissediyorsunuz?

00:00:07.013 --> 00:00:08.896
Yumuşak? Süngerimsi?

00:00:09.493 --> 00:00:12.103
Sensin, değil mi? 
Sen kendini hissediyor musun?

00:00:13.109 --> 00:00:14.812
Tam olarak doğru değil.

00:00:15.387 --> 00:00:18.632
Aslında yüzümüzde ve
parmaklarımızda yaşayan binlerce

00:00:18.656 --> 00:00:21.197
mikroskopik canlıyı hissediyorsunuz.

00:00:22.481 --> 00:00:24.933
Bugün havalandırmadan süzülerek inen

00:00:24.933 --> 00:00:27.107
mantarların birazını hissediyorsunuz.

00:00:27.131 --> 00:00:29.098
Alerjilerimizi tetikliyor ve

00:00:29.122 --> 00:00:30.674
küf kokusunu ortaya çıkarıyor.

00:00:32.045 --> 00:00:36.189
Cildimizde yaşayan
100 milyar bakteri hücresinin

00:00:36.213 --> 00:00:37.859
bir kısmını hissediyorsunuz.

00:00:38.453 --> 00:00:42.359
Cildindeki yağları hapır hupur yiyorlar
ve çoğalıyorlar,

00:00:42.383 --> 00:00:44.645
kötü vücut kokusu üretiyorlar.

00:00:45.564 --> 00:00:48.479
Muhtemelen en son sifona bastığın zaman
üstüne püsküren

00:00:48.503 --> 00:00:51.653
bir fekal bakterisine dokunuyorsun

00:00:52.187 --> 00:00:55.311
ya da su borularımızda yaşayan ve

00:00:55.335 --> 00:00:57.794
son aldığın duşla
üstüne püsküren bakterilere.

00:00:58.666 --> 00:00:59.817
Üzgünüm.

NOTE Paragraph

00:00:59.841 --> 00:01:01.309
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:01:01.333 --> 00:01:04.687
Büyük ihtimalle yüzümüzde, 
yüzümüzün hepsinde

00:01:04.877 --> 00:01:07.952
yaşayan iki akar türüne 


00:01:08.050 --> 00:01:10.338
mikroskobik bir beşlik bile çakıyorsun.

00:01:10.877 --> 00:01:13.523
Geceyi senin yüzünde kıpırdayarak

00:01:13.547 --> 00:01:16.395
ve burun kemerinde sevişerek geçiriyorlar.

NOTE Paragraph

00:01:16.419 --> 00:01:19.009
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:01:19.970 --> 00:01:24.132
Şuan birçoğu mide özlerini
gözeneklerinize boşaltıyor.

NOTE Paragraph

00:01:24.156 --> 00:01:26.212
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:01:26.236 --> 00:01:27.700
Şimdi parmağına bak.

00:01:28.366 --> 00:01:30.467
Nasıl hissettiriyor? İğrenç?

00:01:30.491 --> 00:01:32.871
Sabun ya da çamaşır suyu 
arayışında mısınız?

00:01:34.372 --> 00:01:35.986
Şu an böyle hissediyorsunuz

00:01:36.010 --> 00:01:38.622
ama gelecekte hissedeceğiniz bu olmayacak.

NOTE Paragraph

00:01:39.454 --> 00:01:41.379
Son 100 yıldır

00:01:41.403 --> 00:01:44.530
bize yakın yaşayan mikroskobik yaşamla

00:01:44.550 --> 00:01:46.019
muhalif bir ilişkimiz var.

00:01:46.043 --> 00:01:48.165
Size evinizde böcek ya da lavabonuzda

00:01:48.189 --> 00:01:49.423
bakteri olduğunu söylesem

00:01:49.447 --> 00:01:51.774
ve bunun için insan üretimi bir çözüm var;

00:01:51.798 --> 00:01:54.934
kökünü kurutacak, yok edecek, arındıracak

00:01:54.958 --> 00:01:56.251
bir ürün.

00:01:56.843 --> 00:02:00.718
Şu an dünyamızdaki mikroskobik hayatın 
çoğunu ortadan kaldırmak için uğraşırız.

00:02:01.822 --> 00:02:06.515
Ama böyle yaparak bu gezegendeki
yeni teknolojinin en iyi kaynağını

00:02:06.539 --> 00:02:07.755
görmezden geliyoruz.

00:02:08.624 --> 00:02:14.270
Geçen 100 yıl, mikrobik sorunlara karşı
insan çözümlerini ön plana çıkarıyordu

00:02:14.294 --> 00:02:19.758
ama önümüzdeki 100 yıl, insan sorunlarına
karşı mikrobik çözümlere ağırlık verecek.

00:02:20.511 --> 00:02:21.994
Ben bir bilim insanıyım

00:02:22.024 --> 00:02:23.944
ve Kuzey Carolina Devlet Üniversitesi


00:02:23.964 --> 00:02:26.214
ve Colorado Üniversitesi'ndeki 
araştırmacılarla

00:02:26.234 --> 00:02:29.798
bize en yakın olan mikroskobik hayatı
ortaya çıkarmak için çalışıyorum

00:02:30.817 --> 00:02:34.685
ve orası sık sık bizim en samimi
ve sıkıcı çevrelerimizdir;

00:02:34.709 --> 00:02:37.867
koltuklarımızın altı olsun, arka bahçemiz

00:02:37.891 --> 00:02:39.310
ya da göbek deliklerimiz.

00:02:40.083 --> 00:02:41.937
Bu işi yapıyorum çünkü
görülen o ki

00:02:41.937 --> 00:02:45.838
dibimizdeki mikroskobik yaşam hakkında
çok az şey biliyoruz.

00:02:46.281 --> 00:02:49.334
Birkaç yıl öncesine kadar
hiçbir bilim insanı sana evinde

00:02:49.334 --> 00:02:51.501
-her yerden daha iyi bildiğin
evinde- yaşayan

00:02:52.508 --> 00:02:55.931
böceklerin veya mikroorganizmaların
ne olduğunu söyleyemezdi.

NOTE Paragraph

00:02:56.607 --> 00:02:58.347
Bu yüzden ben ve diğer ekipler

00:02:58.371 --> 00:03:01.054
dibimizde yaşayan mikroskobik yaşamı
açığa çıkarmak için

00:03:01.054 --> 00:03:02.614
kulak pamukları, cımbızlarla ve

00:03:02.614 --> 00:03:05.260
gelişmiş DNA teknikleriyle donatıldık.

00:03:06.222 --> 00:03:09.486
Böyle yaparak ABD'deki evlerinde yaşayan

00:03:09.486 --> 00:03:12.206
600'ün üzerinde böcek türü bulduk;

00:03:12.230 --> 00:03:14.727
örümcekten, hamam böceğinden

00:03:14.751 --> 00:03:17.319
tüylere tutunan küçük
akarlara kadar her şey.

00:03:18.090 --> 00:03:22.639
Ve toz yumaklarında yaşayan
100 binin üzerinde

00:03:22.639 --> 00:03:25.454
bakteri ve mantar bulduk,

00:03:25.478 --> 00:03:29.012
kıyafetlerimizde ve duşlarımızda
yaşayan daha binlercesi var.

00:03:30.326 --> 00:03:31.870
Daha da ilerledik

00:03:31.894 --> 00:03:33.610
ve evimizdeki böceklerin

00:03:33.634 --> 00:03:37.762
her birinin vücutlarının içinde yaşayan 
mikroorganizmalara baktık.

00:03:38.508 --> 00:03:41.918
Her böcekte, örneğin bir yaban arısında,

00:03:41.942 --> 00:03:46.152
petri kabında mikroskobik ormanın
ortaya çıkışını gördük,

00:03:46.176 --> 00:03:49.453
yüzlerce hayat dolu türün dünyası.

00:03:49.477 --> 00:03:51.930
Biyolojik evrene bakın!

00:03:53.531 --> 00:03:55.960
Bu yüzden şu an baktığınız pek çok türün

00:03:55.984 --> 00:03:57.211
daha isimleri yok.

00:03:57.903 --> 00:04:00.726
Etrafımızdaki pek çok yaşam
bilinmezliğini sürdürüyor.

NOTE Paragraph

00:04:01.830 --> 00:04:05.333
Yeni bir tür keşfettiğim ve isim verdiğim
zamanı hatırlıyorum.

00:04:05.357 --> 00:04:08.851
Kağıt yaban arısı yuvasında
yaşayan bir mantardı.

00:04:08.875 --> 00:04:11.100
Beyaz ve kabarık tüylüydü

00:04:11.124 --> 00:04:13.668
ve "mucor nidicola" olarak isimlendirdim,

00:04:13.692 --> 00:04:16.695
Latince'de başka yuvada yaşayan demek.

00:04:17.952 --> 00:04:20.796
Bu bir dinozorda büyüyen
bir tanesinin resmi

00:04:20.820 --> 00:04:23.917
çünkü herkes dinozorların havalı
olduğunu düşünüyor.

00:04:24.686 --> 00:04:27.002
O zaman yüksek lisans yapıyordum

00:04:27.026 --> 00:04:30.748
ve yeni bir yaşam formu bulduğum için
çok heyecanlıydım.

00:04:30.772 --> 00:04:32.548
Babamı aradım ve dedim ki,

00:04:32.572 --> 00:04:35.990
"Baba! Yeni bir mikroorganizma
türü keşfettim."

00:04:36.574 --> 00:04:38.075
Güldü ve dedi ki,

00:04:38.099 --> 00:04:41.367
"Harika. Umarım bunun için
bir tedavi de bulursun."

NOTE Paragraph

00:04:41.391 --> 00:04:42.837
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:04:42.861 --> 00:04:44.033
"Tedavi et."

NOTE Paragraph

00:04:45.202 --> 00:04:47.909
Şu an babam en büyük hayranım,

00:04:47.933 --> 00:04:52.303
ve yeni küçük yaşam formumu
öldürmek istediği o kırılma anında

00:04:52.327 --> 00:04:54.873
farkettim ki aslında onu yüzüstü bıraktım,

00:04:54.897 --> 00:04:57.058
hem bir kız hem de bilim insanı olarak.

00:04:57.082 --> 00:05:01.008
Laboratuvarlarda ve insanların arka 
bahçelerinde çalışıp çabaladığım yıllarda,

00:05:01.032 --> 00:05:04.712
etrafımızdaki mikroskobik yaşamı 
incelerken ve sınıflandırırken

00:05:04.736 --> 00:05:07.272
gerçek hedefimi ona hiç açıklamadım.

00:05:08.444 --> 00:05:10.360
Amacım etrafımızdaki mikroskobik yaşamı

00:05:10.384 --> 00:05:12.784
öldürecek teknolojiyi bulmak değil.


00:05:13.315 --> 00:05:17.447
Amacım bizi kurtarmaya yardım edecek 
bu yaşamdan yeni teknolojiyi bulmak.

NOTE Paragraph

00:05:19.495 --> 00:05:25.247
Evimizdeki yaşam çeşitliliği 
100 binlik yeni tür listesinden daha çok.

00:05:25.271 --> 00:05:29.239
Bu insan sorunlarına 
100 bin yeni çözüm kaynağıdır.

00:05:30.448 --> 00:05:33.149
Biliyorum çok küçük ya da
bir hücreli olan şeyin

00:05:33.173 --> 00:05:34.331
güçlü bir şey yapmasına

00:05:34.355 --> 00:05:35.674
inanması zor,

00:05:35.698 --> 00:05:37.035
ama yapabilirler.

00:05:37.059 --> 00:05:39.904
Bu yaratıklar mikroskobik simyagerler,

00:05:39.928 --> 00:05:42.786
kimyasal cephanelikleriyle

00:05:42.810 --> 00:05:45.129
çevrelerini değiştirme
yeteneğine sahipler.

00:05:45.895 --> 00:05:48.908
Bu da gezegendeki herhangi bir
yerde yaşayabilirler demek oluyor

00:05:48.932 --> 00:05:51.319
ve etraflarındaki ne olursa olsun 
yiyebilirler.

00:05:52.342 --> 00:05:56.861
Yani zehirli atıktan plastiğe kadar
her şeyi yiyebilirler.

00:05:58.075 --> 00:06:02.590
Ve yağ ve batarya gücü gibi
atık madde üretebilirler,

00:06:02.614 --> 00:06:05.456
hatta minik gerçek altın külçesi bile.

00:06:06.729 --> 00:06:10.290
Yenilemeyenleri besin maddesine 
dönüştürür.

00:06:10.747 --> 00:06:13.129
Şekerden alkol yapar.

00:06:13.926 --> 00:06:15.839
Çikolatalara tat verir

00:06:15.863 --> 00:06:17.599
ve toprağa büyümesi için güç verir.

NOTE Paragraph

00:06:18.453 --> 00:06:19.364
Önümüzdeki 100 yıl,

00:06:19.364 --> 00:06:22.264
bu mikroskobik yaratıkların
problemlerimizin çoğunun çözümünde

00:06:22.294 --> 00:06:23.215
rol alacağını

00:06:23.245 --> 00:06:24.530
söylemek için buradayım.

00:06:24.960 --> 00:06:27.233
Seçmek için pek çok sorunumuz var.

00:06:27.762 --> 00:06:31.689
Sıradan şeyler var: kötü kokan kıyafetler
ve yavan yiyecekler.

00:06:32.464 --> 00:06:34.501
Devasa şeyler var:

00:06:34.525 --> 00:06:37.826
hastalık, kirlilik, savaş.

00:06:39.326 --> 00:06:41.010
Ve bu benim görevim:

00:06:41.034 --> 00:06:44.264
etrafımızdaki mikroskobik yaşamı
sadece sınıflandırmak değil

00:06:44.288 --> 00:06:47.537
aynı zamanda bize yardım etmeye
eşsiz olarak uygun şeyi bulmak.

NOTE Paragraph

00:06:48.681 --> 00:06:50.046
Burada bir örnek var.

00:06:50.070 --> 00:06:51.702
Zararlı bir böcek ile başladık,

00:06:51.726 --> 00:06:54.074
pek çoğumuzun evinde yaşayan
bir yaban arısı.

00:06:54.707 --> 00:06:59.634
Bu yaban arısının içinden az bilinen
eşsiz yetenekli bir mikroorganizma

00:06:59.658 --> 00:07:01.047
çıkardık:

00:07:01.775 --> 00:07:03.010
bira yapabilir.

00:07:03.886 --> 00:07:07.411
Bu sadece bir kaç türün 
sahip olduğu bir yetenek.

00:07:07.435 --> 00:07:10.296
Aslında içtiğiniz bütün 
ticari üretilen biralar

00:07:10.320 --> 00:07:13.823
çoğunlukla sadece üç mikroorganizma 
türünün birinden yapılıyor.

00:07:14.729 --> 00:07:18.811
Evet, bizim türlerimiz birayı 
bal gibi tatlı yapabilir

00:07:19.596 --> 00:07:22.238
ve lezzetli keskin bir bira da yapabilir.

00:07:23.043 --> 00:07:26.876
Aslında bir yaban arısının karnında
yaşayan bu mikroorganizma türü

00:07:27.607 --> 00:07:29.904
bu gezegendeki diğer türlerden daha iyi,

00:07:29.928 --> 00:07:33.387
değerli ekşi bira da yapabilir.

00:07:34.676 --> 00:07:37.800
Şu an ticari bira üreten dört tür var.

00:07:39.197 --> 00:07:41.512
Zararlı bir böcek gördüğün yerde

00:07:41.536 --> 00:07:44.473
şimdi gelecekteki
gözde biranı tattığını düşün.

NOTE Paragraph

00:07:45.925 --> 00:07:47.454
İkinci bir örnek olarak,

00:07:47.478 --> 00:07:50.834
insanların arka bahçelerinde 
toprağı kazan araştırmacılarla çalıştım.

00:07:51.493 --> 00:07:55.550
Orada yeni kuşak antibiyotikler yapan
bir mikroorganizma keşfettik,

00:07:55.574 --> 00:07:58.707
dünyanın en kötü süper böceklerini
öldürebilen antibiyotikler.

00:07:59.690 --> 00:08:02.899
Olağanüstü bir şeydi

00:08:02.923 --> 00:08:04.301
ama işte sırrı:

00:08:05.164 --> 00:08:07.084
geçen 60 yıldır

00:08:07.108 --> 00:08:09.397
piyasadaki antibiyotiklerin çoğu

00:08:09.421 --> 00:08:11.630
benzer toprak bakterisinden yapılmaktadır.

00:08:12.269 --> 00:08:15.294
Her gün sen, ben ve herkes bu odadaki

00:08:15.318 --> 00:08:17.060
ve bu gezegendeki

00:08:17.084 --> 00:08:21.503
antibiyotiklerimizin çoğunu üreten benzer
toprak bakterisi tarafından kurtarılıyoruz.

00:08:23.225 --> 00:08:24.898
Toprağı gördüğünüzde

00:08:24.922 --> 00:08:26.853
ilaç tedavisini düşünün.

NOTE Paragraph

00:08:28.402 --> 00:08:31.048
Belki de favori örneğim,

00:08:31.072 --> 00:08:33.968
üzücü olarak ilk bulunduğu
sığır pisliğinin adı verilen

00:08:33.992 --> 00:08:37.611
yosun tabakası mikroorganizmasını
çalışan arkadaşlarımdan geliyor.

00:08:38.388 --> 00:08:42.346
Bu çok önemsiz ve tartışmaya değer değil

00:08:42.370 --> 00:08:45.892
fakat araştırmacılar,
bunun farelere verildiğinde

00:08:45.916 --> 00:08:47.967
TSSB'ye karşı aşılandıklarını buldu.

00:08:49.842 --> 00:08:51.746
Korkuya karşı aşılanıyor.

00:08:53.418 --> 00:08:56.640
Yosun tabakası gördüğün yerde
artık umudu düşün.

NOTE Paragraph

00:08:58.077 --> 00:09:00.481
Bugün konuşmak için fırsat bulamadığım

00:09:00.505 --> 00:09:02.649
daha pek çok mikrobik örnek var.

00:09:03.122 --> 00:09:08.506
Size üç türden elde edilen
çözüm örneklerini verdim

00:09:08.530 --> 00:09:12.250
ama toz yumaklarınızdaki 
100 bin diğer türün

00:09:12.250 --> 00:09:14.073
neler yapabileceğini hayal edin.

00:09:14.751 --> 00:09:18.079
Gelecekte sizi daha seksi yapabilir

00:09:18.758 --> 00:09:20.065
ya da daha zeki

00:09:21.035 --> 00:09:22.912
ya da belki de daha uzun yaşatabilir.

NOTE Paragraph

00:09:24.483 --> 00:09:26.635
Parmağınıza tekrar bakmanızı istiyorum.

00:09:27.185 --> 00:09:29.471
Bütün bilinmeyen mikroskobik yaratıkları

00:09:29.495 --> 00:09:30.942
düşünün.

00:09:30.966 --> 00:09:33.971
Gelecekte neler yapabileceğini

00:09:33.995 --> 00:09:35.168
ya da sağlayabileceğini

00:09:35.708 --> 00:09:37.854
ya da kurtarabilecekleri
hayatları düşünün.

00:09:39.071 --> 00:09:40.874
Parmağın şimdi nasıl hissediyor?

00:09:41.502 --> 00:09:43.007
Biraz daha mı güçlü?

00:09:44.564 --> 00:09:46.591
Evet çünkü geleceği hissediyorsun.

NOTE Paragraph

00:09:47.210 --> 00:09:48.372
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:09:48.372 --> 00:09:52.993
(Alkışlar)