WEBVTT

00:00:01.387 --> 00:00:05.106
Her şey küçücük yaşam formlarından yapılan

00:00:05.106 --> 00:00:09.594
ekosistemlerle kaplıdır: bakteri, virus, mantar.

00:00:09.594 --> 00:00:13.698
Masalarımız, bilgisayarlarımız, kalemlerimiz, binalarımız

00:00:13.698 --> 00:00:17.154
Her yer bu mikrobik canlıların yaşam alanıdır.

00:00:17.154 --> 00:00:19.914
Bu şeyleri dizayn ettiğimizde, hem görünmez dünyaların

00:00:19.914 --> 00:00:22.728
tasarımı hakkında hem de

00:00:22.728 --> 00:00:24.971
bizim kişisel ekosistemimizle nasıl iletişim kurdukları

00:00:24.971 --> 00:00:27.727
hakkında fikir yürütebiliriz.

NOTE Paragraph

00:00:27.727 --> 00:00:31.370
Vücudumuz trilyonlarca mikroba ev sahipliği yapar

00:00:31.370 --> 00:00:33.730
ve bu yaratıklar kim olacağımızı belirler.

00:00:33.730 --> 00:00:37.608
Bağırsağınızdaki mikroplar kilonuzu ve ruh halinizi etkiler.

00:00:37.608 --> 00:00:41.066
Cildinizdeki mikroplar bağışıklık sisteminizi güçlendirmeye yardım eder.

00:00:41.066 --> 00:00:44.075
Ağzınızdaki mikroplar nefesinizi tazeleyebilir

00:00:44.075 --> 00:00:45.547
ya da

00:00:45.547 --> 00:00:48.526
dokunduğumuz tüm şeyler üzerindeki ekosistemlerle kendi kişisel

00:00:48.526 --> 00:00:51.594
ekosistemlerimizin iletişimi için anahtar rol oynar.

00:00:51.594 --> 00:00:53.186
Mesela, bir kaleme dokunduğunuzda,

00:00:53.186 --> 00:00:56.018
mikrobiyal bir degiş-tokuş olur.

NOTE Paragraph

00:00:56.018 --> 00:01:00.914
Eğer bizi çevreleyen görünmez ekosistemlerimizi kendimiz tasarlayabilirsek,

00:01:00.914 --> 00:01:03.537
bu, bize sağlığımız üzerinde olumlu etkileri olan

00:01:03.537 --> 00:01:06.928
eşi benzeri görülmemiş bir yol açacaktır.

NOTE Paragraph

00:01:06.928 --> 00:01:09.392
İnsanlar hep bana sorar,

00:01:09.392 --> 00:01:13.462
Mikrobiyal ekosistemlerimizi tasarlayabilmek gerçekten mümkün müdür?

00:01:13.462 --> 00:01:16.010
Bu cevabın evet olacağına inanıyorum.

00:01:16.010 --> 00:01:17.935
Bence bunu tam da şu an yapıyoruz,

00:01:17.935 --> 00:01:21.043
fakat bilinçsizce yapıyoruz.

00:01:21.043 --> 00:01:23.008
Şimdi hem bilinçli hem de biliçsiz tasarım

00:01:23.008 --> 00:01:26.736
yoluyla bu görünmez dünyalara nasıl etki ettiğimizi açıklayan

00:01:26.736 --> 00:01:29.862
ve bana farklı bir bakış açısı kazandıran

00:01:29.862 --> 00:01:32.072
mimari odaklı araştırmamı

00:01:32.072 --> 00:01:35.081
sizlerle paylaşmak istiyorum.

NOTE Paragraph

00:01:35.081 --> 00:01:39.310
Burası Oregon Üniversitesinde bulunan Lillis İş Merkezi.

00:01:39.310 --> 00:01:41.994
Bu binadaki 300'den fazla odanın örnekleme çalışması için

00:01:41.994 --> 00:01:46.168
mimar ve biyologlardan oluşan bir ekiple çalıştım.

00:01:46.168 --> 00:01:50.178
Biz burada, bu binanın fosil kaydı gibi birşey bulmaya çalıştık

00:01:50.178 --> 00:01:53.488
ve yaptık ta, tozdan örnek aldık.

00:01:53.488 --> 00:01:57.396
Tozdaki bakteri hücrelerini çıkardık,

00:01:57.396 --> 00:02:00.800
onlari açtık ve gen dizilerini karşılaştırdık.

00:02:00.800 --> 00:02:02.527
Bu, grubumdaki insanların proje boyunca

00:02:02.527 --> 00:02:05.840
çok fazla vakum yaptığı anlamına geliyor.

00:02:05.840 --> 00:02:08.360
Bu Tim'in resmidir,

00:02:08.360 --> 00:02:10.814
tam da bu resmi çektiğimde, bana hatırlattı,

00:02:10.814 --> 00:02:13.384
dedi ki " Jessica, son çalıştığım laboratuvar grubunda

00:02:13.384 --> 00:02:16.355
Costa Rica yağmur ormanında saha çalışması yapıyordum

00:02:16.355 --> 00:02:20.112
ve işler benim için dramatik olarak değişti.

NOTE Paragraph

00:02:20.112 --> 00:02:23.864
Şimdi sana ofislerde bulduğumuz ilk şeyi göstereceğim.

00:02:23.864 --> 00:02:26.940
Autodesk 'le üzerinde ortaklaşa çalıştığım bir görüntüleme aygıtı

00:02:26.940 --> 00:02:30.480
aracılığıyla elde ettiğimiz veriyi göstereceğim.

00:02:30.480 --> 00:02:32.952
Bu yöntemde, veriye bakarken

00:02:32.952 --> 00:02:36.530
ilk önce çemberin dış çevresine bakarsan

00:02:36.530 --> 00:02:39.552
orada geniş bakteri grupları göreceksin

00:02:39.552 --> 00:02:42.392
şu pempe lobun şekli ise sana,

00:02:42.392 --> 00:02:45.408
her grubun kendi içindeki bağıntılı zenginliği hakkında birşeyler söyler.

00:02:45.408 --> 00:02:47.904
Saat 12:00'da ofislerde bir sürü

00:02:47.904 --> 00:02:50.465
alfaproteobakteri göreceksin, saat birde ise

00:02:50.465 --> 00:02:54.660
bu basilleri daha az göreceksin

NOTE Paragraph

00:02:54.660 --> 00:02:59.023
Hadi bu binanın farklı bölümlerinde neler olduğuna bir göz atalım.

00:02:59.023 --> 00:03:01.045
Tuvaletlerin içleri,

00:03:01.045 --> 00:03:04.175
gerçekten benzer ekosistemlere sahiptir.

00:03:04.175 --> 00:03:06.503
ve sınıfların içleri

00:03:06.503 --> 00:03:09.369
onlar da benzer ekosistemlere sahiptir.

00:03:09.369 --> 00:03:11.783
Fakat bu bölümlerin ters yüzlerine bakarsanız,

00:03:11.783 --> 00:03:14.180
esas olarak birbirlerinden farklı olduklarını

00:03:14.180 --> 00:03:16.335
görebilirsiniz.

00:03:16.335 --> 00:03:19.328
Ben banyoları tropikal bir yağmur ormanı olarak düşünmeyi severim.

00:03:19.328 --> 00:03:21.815
Tim'e dedim ki " Sadece mikropları görebilseydin

00:03:21.815 --> 00:03:25.854
tıpkı Costa Rica' da olmak gibi olurdu."

00:03:25.854 --> 00:03:30.377
Ve ayrıca ofisleri de ılıman bir çayır olarak düşünmeyi severim.

NOTE Paragraph

00:03:30.377 --> 00:03:34.589
Bu bakış açısı bir tasarımcı için gerçek bir güçtür,

00:03:34.589 --> 00:03:38.016
çünkü ekolojiye yeni ilkeler kazandırabilirsin

00:03:38.016 --> 00:03:40.928
ve ekolojinin çok önemli bir ilkesi de dağılımdır,

00:03:40.928 --> 00:03:43.655
yani organizmaların hareket etme şeklidir.

00:03:43.655 --> 00:03:47.839
Mikropların insanlar ve hava yoluyla dağıldığını

00:03:47.839 --> 00:03:48.910
biliyoruz..

00:03:48.910 --> 00:03:51.747
Bu yüzden bu binada yapmak istediğimiz ilk şey

00:03:51.747 --> 00:03:53.600
hava sistemine bakmak oldu.

00:03:53.600 --> 00:03:56.832
Makine mühendisleri insanların ısı ve hava akımı

00:03:56.832 --> 00:03:59.024
değerlerinden emin olmaları için, onların rahatlığı için

00:03:59.024 --> 00:04:01.577
hava yayılım ünitelerini tasarlarlar.

00:04:01.577 --> 00:04:05.121
Fizik ve Kimya ilkelerini kullanarak bunu yaparlar,

00:04:05.121 --> 00:04:09.495
fakat biyolojiyi de kullanabilirler.

00:04:09.495 --> 00:04:11.607
Eğer bu binadaki hava dağılım

00:04:11.607 --> 00:04:14.657
ünitelerinden birindeki mikroplara bakarsanız

00:04:14.657 --> 00:04:18.648
birbirlerine çok benzediklerini görürsünüz.

00:04:18.648 --> 00:04:22.183
ve bunları farklı bir hava dağıtım ünitesi

00:04:22.183 --> 00:04:24.327
içindeki mikroplarla karşılaştırırsanız

00:04:24.327 --> 00:04:27.039
esas olarak birbirlerinden farklı olduklarını görürsünüz.

00:04:27.039 --> 00:04:30.590
Bu binadaki odalar takımadalar içerisindeki adalara benzer,

00:04:30.590 --> 00:04:33.447
bu, mekanik mühendislerinin ekoloji mühendisleri

00:04:33.447 --> 00:04:36.123
gibi davranarak bu binada istedikleri yaşam alanlarını

00:04:36.123 --> 00:04:41.707
planlayabilecek yeteneğe sahip oldukları anlamına gelir.

NOTE Paragraph

00:04:41.707 --> 00:04:45.815
Bu, mikropların insanlar tarafından nasıl yayıldığını gösteren başka bir bakış açısıdır.

00:04:45.815 --> 00:04:48.982
Tasarımcılar, insanlar arsındaki etkileşimi kolaylaştırmak

00:04:48.982 --> 00:04:51.037
ya da fikirleri paylaşmak için

00:04:51.037 --> 00:04:54.509
laboratuvar ve ofis gibi yerlerde sık sık biraraya gelir.

00:04:54.509 --> 00:04:57.183
İnsanlarla etrafta hareket eden bu mikroplardan

00:04:57.183 --> 00:04:59.856
birbirlerine yakın odalarda bulunanların gerçekten benzer

00:04:59.856 --> 00:05:02.111
yaşam alanlarına sahip olduklarını bekleyebilirsiniz.

00:05:02.111 --> 00:05:04.591
Aslında bizim de tam olarak bulduğumuz da buydu.

00:05:04.591 --> 00:05:07.758
Birbirlerine bitişik sınıflar,

00:05:07.758 --> 00:05:09.957
benzer ekosistemlere sahipti,

00:05:09.957 --> 00:05:13.096
fakat daha uzak

00:05:13.096 --> 00:05:16.144
mesafedeki bir ofise giderseniz,

00:05:16.144 --> 00:05:18.880
ekosistemin tamamen farklılaştığını görürsünüz.

00:05:18.880 --> 00:05:23.425
Bu biyocoğrafik şablonlar üzerindeki dağılım

00:05:23.425 --> 00:05:25.705
çözümlenmesi gerçekten zor problemlerin

00:05:25.705 --> 00:05:28.264
çözülebileceğini düşünmem için

00:05:28.264 --> 00:05:32.000
bana güç verdi,

00:05:32.000 --> 00:05:34.461
tıpkı hastanelerden kapılan enfeksiyonlar gibi.

00:05:34.461 --> 00:05:37.067
Binanın kısmi bir ekolojik probleme

00:05:37.067 --> 00:05:40.710
sahip olduğuna inanıyorum.

NOTE Paragraph

00:05:40.710 --> 00:05:44.502
Şimdi sizlere bu bina hakkında bir hikaye daha anlatacağım.

00:05:44.502 --> 00:05:47.967
Charlie Brown 'la birlikte çalışıyorum.

00:05:47.967 --> 00:05:49.508
O bir mimar.

00:05:49.508 --> 00:05:54.841
Charlie küresel iklim değişimi hakkında derin endişelere sahip biri.

00:05:54.841 --> 00:05:57.785
Hayatını çevreci tasarıma adadı.

00:05:57.785 --> 00:06:00.881
Onunla tanıştığımda onun tasarım seçimlerinin

00:06:00.881 --> 00:06:03.057
bu binanın biyolojisi ve ekolojisine nasıl

00:06:03.057 --> 00:06:05.633
etki yapacağının anlaşılması için

00:06:05.633 --> 00:06:08.593
nicel bir yöntemle çalışmak gerektiğini farkettim

00:06:08.593 --> 00:06:13.102
Gerçekten çok heyecanlıydı, çünkü yaptığı işe yeni bir boyut kazandırmıştı.

00:06:13.102 --> 00:06:14.970
Sadece enerji ve insan sağlığı

00:06:14.970 --> 00:06:18.458
hakkında kafa patlatıyordu.

00:06:18.458 --> 00:06:22.319
Bu bina içindeki bazı havalandırma sistemlerinin

00:06:22.319 --> 00:06:24.513
tasarlanmasında yardımcı oldu.

NOTE Paragraph

00:06:24.513 --> 00:06:27.235
Size ilk olarak göstereceğim şey

00:06:27.235 --> 00:06:30.794
binanın dışındaki havadan aldığımız bir örnek

00:06:30.794 --> 00:06:34.961
Gördüğünüz şey dışarıdaki bakteri topluluklarının

00:06:34.961 --> 00:06:38.937
zamanla nasıl değiştiğini ifade eder.

00:06:38.937 --> 00:06:41.925
Sonrasında ise size deneysel olarak oynamalar

00:06:41.925 --> 00:06:45.574
yaptığımız sınıflarda neler olduğunu göstereceğim.

00:06:45.574 --> 00:06:47.189
Geceleyin odaları hava alamayacak

00:06:47.189 --> 00:06:49.455
şekilde bloke ettik.

00:06:49.455 --> 00:06:51.632
Birçok binada bu işlem yapılır,

00:06:51.632 --> 00:06:53.383
muhtemelen çalıştığınız binalarda da,

00:06:53.383 --> 00:06:56.354
şirketler bu şekilde faturalardan tasarruf ediyorlar.

00:06:56.354 --> 00:07:00.281
Bu odalar cumartesiye kadar bu şekilde kaldılar,

00:07:00.281 --> 00:07:03.340
havalandırmaları tekrar açıp

00:07:03.340 --> 00:07:04.922
odaların içlerine girdiğimizde,

00:07:04.922 --> 00:07:06.897
gerçekten çok kötü kokuyorlardı.

00:07:06.897 --> 00:07:09.999
Verilerimiz bizde, önceki gün insanların odaların havaları içinde

00:07:09.999 --> 00:07:13.066
bıraktıkları bakteri topluluklarını kullanarak birşey yapabilme

00:07:13.066 --> 00:07:15.745
izlenimini doğurdu .

00:07:15.745 --> 00:07:17.917
Diğer odaların aksine

00:07:17.917 --> 00:07:22.198
bunlar dışarıdan panjurlar aracılığıyla gelen havanın bulunduğu

00:07:22.198 --> 00:07:25.978
sürdürülebilir bir pasif tasarım stratejisi kullanılarak yapıldı.

00:07:25.978 --> 00:07:30.775
Bu odalarda hava izlenimi nispeten daha iyiydi

00:07:30.775 --> 00:07:32.910
ve Charlie bunu gördüğünde oldukça şaşırdı.

00:07:32.910 --> 00:07:35.021
Bu tasarım süreciyle

00:07:35.021 --> 00:07:36.755
iyi bir seçim yaptığını hissetti

00:07:36.755 --> 00:07:39.150
çünkü hem etkili enerjiyi elde etmiş

00:07:39.150 --> 00:07:44.439
hem de binayı yerleşik mikrobiyal alandan temizlemişti..

NOTE Paragraph

00:07:44.439 --> 00:07:47.481
Size verdiğim örnekler mimarlık hakkındaydı,

00:07:47.481 --> 00:07:49.994
fakat hepsi birşeylerin tasarımıyla alakalıydı.

00:07:49.994 --> 00:07:54.164
İstediğimiz mikroorganizma türleriyle tasarımlar yaptığınızı hayal edin

00:07:54.164 --> 00:07:55.582
bir uçak içinde

00:07:55.582 --> 00:07:58.515
ya da bir telefon yüzeyinde.

NOTE Paragraph

00:07:58.515 --> 00:08:00.969
Henüz yeni keşfettiğim bir mikroorganizma var.

00:08:00.969 --> 00:08:03.849
BLIS adını verdiğimiz, hem patojenleri def ediyor

00:08:03.849 --> 00:08:06.033
hem de ferah bir nefes

00:08:06.033 --> 00:08:08.178
almanızı sağlıyor.

00:08:08.178 --> 00:08:14.197
Eğer telefonlarımız üzerinde BLIS'e sahip olsaydık harika olmaz mıydı?

NOTE Paragraph

00:08:14.197 --> 00:08:16.567
Tasarım için bilinçli bir yaklaşım gerekir.

00:08:16.567 --> 00:08:19.448
Ben buna bioinform tasarım diyorum

00:08:19.448 --> 00:08:20.934
ve bunun mümkün olacağını düşünüyorum.

NOTE Paragraph

00:08:20.934 --> 00:08:22.372
Teşekkürler..

NOTE Paragraph

00:08:22.372 --> 00:08:26.125
(Alkış)