WEBVTT

00:00:50.000 --> 00:00:53.000
Qwatsinas'ın anısına

00:00:53.000 --> 00:00:56.000
subMedia sunar

00:00:59.400 --> 00:01:02.000
bir Franklin López filmi

00:01:02.000 --> 00:01:05.000
Derrick Jensen'in "Endgame" kitabýnýn 1.
ve 2. ciltlerinden esinlenerek hazýrlanmýţtýr.

00:01:05.000 --> 00:01:10.000
END:CIV
(SON:UYGARLIK)

00:01:12.400 --> 00:01:16.000
Ýnsanlar, sýk sýk dođaya karţý bir savaţ olduđunu ...

00:01:16.000 --> 00:01:20.000
ve bunun 3. Dünya Savaţý olduđunu söylerler ...

00:01:20.000 --> 00:01:24.000
ve bu savaţ gittikçe daha ţiddetli ...

00:01:24.000 --> 00:01:26.000
ve kötü bir hal almaya baţladý.
Türlerin yok oluţu

00:01:30.000 --> 00:01:33.000
ve tekno-kültürü tartýţalým tartýţmayalým,
deđiţim daha da hýzlanýyor.

00:01:33.000 --> 00:01:36.920
Açýkçasý, Dünya ţu an çok korkutucu.

00:01:38.000 --> 00:01:41.000
Endüstriyel uygarlýk
için söyleyebileceđim ţey,

00:01:41.000 --> 00:01:43.000
onun fevkalede medeniyetsiz olduđu,

00:01:43.000 --> 00:01:46.440
aslýnda son derece vahţi olduđudur.

00:01:50.000 --> 00:01:54.000
Ekolojik bir kýyameti yaţadýđýmýzý söylemek,

00:01:54.000 --> 00:01:57.000
abartý olmaz.

00:01:57.000 --> 00:02:00.000
1980 ve 2045 yýllarý arasýnda,

00:02:00.000 --> 00:02:03.160
son 65 milyon yýlda kaybettiđimizden

00:02:04.000 --> 00:02:07.000
daha fazla hayvan ve bitki türü kaybedeceđiz.

00:02:07.000 --> 00:02:10.000
Çođumuzun gerçekleţtirdiđinden çok daha fazlasýný,

00:02:10.000 --> 00:02:13.000
bir an önce hayata geçirmemiz gerektiđini
gösteren iki acil durum var.

00:02:13.000 --> 00:02:15.000
Bunlardan birisi petrolün tepe noktasý
veya enerjinin çöküţü,

00:02:15.000 --> 00:02:17.000
diđeri de iklim deđiţikliđi,
veyahut kontrolden çýkmýţ küresel ýsýnma.

00:02:17.000 --> 00:02:19.000
- Bir çok insanýn, biliminsanýnýn dahi,

00:02:20.000 --> 00:02:23.000
zaten gidiyor olduđumuz iklimsel kýyamet yoluna

00:02:23.000 --> 00:02:27.000
ne kadar yakýn olduđumuzu azýmsamaya

00:02:28.000 --> 00:02:30.000
devam ettiklerini düţünüyorum.

00:02:30.000 --> 00:02:32.000
Ekseriyetle, bizler buna karţý ihmalkarýz,

00:02:32.000 --> 00:02:35.000
bunun hakkýnda, bir ţey bilmek ve hatta
duymak istemiyoruz.

00:02:36.000 --> 00:02:39.000
- En çok korktuđum ţey ise

00:02:39.000 --> 00:02:42.000
sürdürülemez olaný sürdürmek için
büyük bir kampanya baţlatacađýmýz.

00:02:42.000 --> 00:02:44.000
Bu noktada, biliminsanlarý
yeryüzünün ýsýsýnýn, 10 derece

00:02:44.000 --> 00:02:47.000
daha ýsýnacađýný söylüyorlar.

00:02:47.000 --> 00:02:50.000
O noktaya kadar,
bakteri bile kalmayabilir.

00:02:52.000 --> 00:02:54.000
- Petrol gerçekten suyunu çekmeye baţladýđýnda,

00:02:54.000 --> 00:02:57.000
ve iktidardakiler, kaynaklar gitgide
azaldýđýnda

00:02:57.000 --> 00:02:59.000
iktidarlarýný savunmak zorunda
kaldýklarýnda,

00:02:59.000 --> 00:03:01.000
iţte o zaman iktidarlarýný zorla
kabul ettirmek için

00:03:09.000 --> 00:03:13.000
daha kör ve gaddarca metotlara
baţvuracaklar.

00:03:19.000 --> 00:03:22.000
- Tüm iklim deđiţiyor: rüzgarlar,

00:03:30.000 --> 00:03:33.000
okyanus akýmlarý,
fýrtýna modelleri,

00:03:42.000 --> 00:03:46.120
kar yýđýnlarý, karlarýn erimesi,

00:03:47.600 --> 00:03:51.000
sel ve kuraklýk.

00:03:51.000 --> 00:03:55.000
GAME OVER (OYUNUN SONU)

00:03:55.000 --> 00:03:59.000
Kuzey California'da bir yer

00:03:59.000 --> 00:04:04.000
- Yýkýmýn böyle hýzlý ilerleyiţi
hayret verici bir ţey.

00:04:04.000 --> 00:04:06.560
Geçen her gün,
dünya daha berbat bir biçim alýyor.

00:04:20.400 --> 00:04:24.000
'Ekranda gördüđünüz mutsuz
adam Derrick Jensen'dir.

00:04:24.000 --> 00:04:27.000
Jensen, "Kelimelerden de Eski Dil"
ve "Sahte Kültür" gibi

00:04:27.000 --> 00:04:30.840
birkaç kurgu dýţý kitabýn yazarýdýr.

00:04:30.840 --> 00:04:34.640
Kitaplarýnda, gözetim, çocuk sömürüsü,
çevre gibi baţlýklara ve "uygarlýk"

00:04:37.000 --> 00:04:40.680
diye tabir ettiđi ţeye deđinmektedir.

00:04:41.480 --> 00:04:44.440
Ancak bu gibi ifadeler onu
daha da tartýţmalý kýlýyor:

00:04:46.240 --> 00:04:52.000
California'da Shasta barajýný
yükseltmeyi düţünüyorlar,

00:04:52.720 --> 00:04:57.240
ve bunun sebebi
Senatör Feinstein'in...

00:05:03.160 --> 00:05:05.000
"California'lýlarýn çimenliklerini sulamalarý
Tanrý vergisi bir haktýr." demesidir.

00:05:05.000 --> 00:05:08.000
Bilirsiniz bununla münazara etmek
mümkün deđildir...

00:05:08.000 --> 00:05:10.000
...patlayýcýlar olmadan.

00:05:10.000 --> 00:05:13.000
'Bunu 2006 yýlýnda söyleyen Bay Jensen'di, ayný yýl
"Endgame (Oyun Sonu)" adlý iki ciltlik bir set yayýnladý.'

00:05:13.000 --> 00:05:15.000
'Endgame'de, uygarlýđýn acilen yýkýlmasý
gerektiđini iddia ediyor.'

00:05:15.000 --> 00:05:18.560
- Ţayet insanlar uygarlýđý
yüz yýl önce yýkmýţ olsalardý

00:05:18.560 --> 00:05:23.000
Pasifik Kuzeybatýdaki insanlar
halen sombalýđý yiyor olurlardý.

00:05:23.000 --> 00:05:26.000
Bundan elli yýl sonra Columbia yakýnýnda
oturan ve tek bir ţey yüzünden

00:05:29.360 --> 00:05:31.000
öfkeli insanlar olacak-
açlýktan ölmek üzereyken

00:05:31.000 --> 00:05:35.000
aynen ţöyle söyleyecekler,

00:05:36.840 --> 00:05:39.000
"Açlýktan ölüyorum çünkü
som balýklarýný öldüren,

00:05:39.000 --> 00:05:42.000
bira kutularýnýn üretimi için alüminyum
maden fabrikalarý, dalýţ ve elektrik

00:05:42.000 --> 00:05:44.000
için kullanýlan barajlarý
yerinden sökmediniz.

00:05:44.000 --> 00:05:46.000
Allah belanýzý versin."

00:05:46.280 --> 00:05:49.000
Uygarlýkla olan meselesini
20 ana maddeyle sýralayarak ortaya seriyor.

00:05:49.560 --> 00:05:53.000
Zaman kýsýtlamasýndan ve çođu insanýn

00:05:53.000 --> 00:05:55.000
20 saatlik bir filme tahammül etmesi
mümkün olmadýđýndan,

00:05:56.320 --> 00:06:00.000
bu maddelerin dördünü inceleyecek
ve bu maddeleri gerçek yaţamdan

00:06:00.000 --> 00:06:02.600
kesitler sunarak anlatmaya çalýţacađýz.

00:06:06.280 --> 00:06:10.000
Madde I

00:06:11.440 --> 00:06:15.000
Endüstriyel uygarlýk...
Esasen bütün uygarlýk, ama özellikle endüstriyel uygarlýk

00:06:16.000 --> 00:06:20.000
sürdürülebilir deđildir
ve asla da olamaz.

00:06:20.000 --> 00:06:22.000
Yenilenemez kaynaklarýn kullanýmýna
dayanan bir yaţam biçiminin

00:06:22.000 --> 00:06:24.000
ebediyen sürmeyeceđini bilmek için
profesör olmak gerekmez..

00:06:24.000 --> 00:06:26.000
Peki uygarlýk nedir?

00:06:26.000 --> 00:06:28.000
Uygarlýk ţehirlerin büyümesiyle
kendini belli eden bir yaţam biçimidir.

00:06:28.760 --> 00:06:31.000
- Belli bir nüfusa sahip bir grup insanýnýz var diyelim...

00:06:31.000 --> 00:06:34.000
ve yaţadýklarý toprak parçasý onlarý
taţýyacak kapasitede deđil.

00:06:55.000 --> 00:06:58.000
Bu, temel ihtiyaçlarýnýzý baţka yerlerden

00:06:58.000 --> 00:07:01.000
tedarik etmeniz gerektiđi
anlamýna gelir...

00:07:12.560 --> 00:07:15.000
çünkü yaţadýđýnýz yerdeki
kaynaklarý bitirmiţsinizdir.

00:07:15.000 --> 00:07:19.000
Bu yüzden kýrsal alanlara gidiyor...

00:07:19.000 --> 00:07:21.000
ve istediklerinizi alýp buraya getiriyorsunuz.

00:07:21.000 --> 00:07:23.000
Kaynaklarýn baţka bir yerden tedarikine
gereksinim duyuyorsanýz,

00:07:25.480 --> 00:07:30.000
bu o belirli kaynađýn tabiatýný
çýplaklaţtýrýyorsunuz anlamýna gelir.

00:07:30.000 --> 00:07:32.000
Manhattan Island dolaylarý 1609

00:07:32.000 --> 00:07:35.000
Manhattan Island'ýn bugünü

00:07:35.000 --> 00:07:37.000
Manhattan'ýn bugünü Manhattan 1609

00:07:37.000 --> 00:07:39.000
- Uzun vadede hayatta kalmak için ihtiyaç
duyduđunuz toprađý

00:07:39.000 --> 00:07:41.000
veya içmek için ihtiyaç duyduđunuz suyu
yok etmeye devam edip

00:07:41.000 --> 00:07:43.000
yaţamaya devam etmeyi ummak imkansýzdýr.

00:07:43.000 --> 00:07:46.000
- Endüstriyel uygarlýđýn, kendisini ölümsüzleţtirmek,

00:07:46.000 --> 00:07:49.000
sürekli büyümeye devam etmek ve kendisini geçindirmek için

00:07:49.000 --> 00:07:53.000
sürekli yükselen oranlarda enerjiye,

00:07:53.000 --> 00:07:56.000
sürekli yükselen oranlarda toprađa

00:08:11.800 --> 00:08:15.000
ve sürekli yükselen oranlarda
her türden kaynađa gereksinimi vardýr.

00:08:15.000 --> 00:08:19.000
Ve bizler kaynaklarý belli olan bir
gezegende yaţýyoruz,

00:08:21.520 --> 00:08:26.000
ve gezegen bu ihtiyaçlarý karţýlayamaz.

00:08:26.000 --> 00:08:30.000
Bize ve yaţayan pek çok canlýya yazýk ki,

00:08:30.000 --> 00:08:31.000
bu kültür, tüketebileceđi kadarýný tüketmeden durmayacak;

00:08:32.000 --> 00:08:35.000
elbette biz onu durdurmadýđýmýz sürece.

00:08:35.000 --> 00:08:37.000
- Eđer bir ţeye sýnýrlý miktarda sahipseniz

00:08:37.760 --> 00:08:40.000
ve onu kullanmaya baţlarsanýz,
nihayetinde onu tüketirsiniz.

00:08:40.000 --> 00:08:42.000
Yani kültürünüzün tamamý bir tek ţeye dayanýyorsa...

00:08:42.000 --> 00:08:44.000
Ne bileyim, rastgele bir kaynak seçelim...

00:08:44.000 --> 00:08:46.000
petrol...

00:08:46.000 --> 00:08:48.000
Petrol tükendiđinde ne olacađýný düţünmelisiniz.

00:08:49.000 --> 00:08:52.000
- Sabýk kültürlerin

00:08:52.000 --> 00:08:54.000
çok daha çabuk yüzleţmek zorunda olduđu

00:08:54.000 --> 00:08:56.000
bazý sýnýrlardan kaçmamýzý sađlayan

00:08:56.000 --> 00:08:58.000
enerji kaynaklarý bulduk.

00:08:58.000 --> 00:09:01.000
Bu toplumlar çöküyorlardý

00:09:01.000 --> 00:09:04.000
çünkü kolayca eriţilebilecek kaynaklar bir noktadan sonra tükeniyordu .

00:09:04.000 --> 00:09:06.000
Menzil at ve diđer binek hayvanlarýyla

00:09:06.000 --> 00:09:09.000
gidilebilecek mesafeyle sýnýrlýydý.

00:09:09.800 --> 00:09:13.000
Bu, fosil yakýt çađýnýn

00:09:13.000 --> 00:09:16.000
baţlangýcýyla sona erdi.

00:09:16.000 --> 00:09:18.000
Ţimdi tüm gezegeni dolaţabilir ve istediklerini alabilirler.

00:09:18.000 --> 00:09:21.000
Yani, küreselleţme bu olađanüstü yýkýcý süreci hýzlandýrdý.

00:09:21.000 --> 00:09:26.000
- Bizler geleceđi olmayan
gündelik hayatlarýmýz için

00:09:26.000 --> 00:09:30.000
bir altyapý inţaa edeceđiz diye,

00:09:35.120 --> 00:09:38.000
tüm zenginliđimizi akýttýk.

00:09:38.000 --> 00:09:40.000
Petrol sorununun gelecek 3-5 yýl içerisinde,

00:09:40.000 --> 00:09:42.000
belki de daha erken bir zamanda ţiddetleneceđini zannediyorum.

00:09:42.000 --> 00:09:45.000
Sayýsal veriler küresel üretimde muhtemelen
zirveye ulaţtýđýmýzý gösteriyor.

00:09:45.000 --> 00:09:48.000
- Bundan nasýl kurtulacađýz?

00:09:48.120 --> 00:09:51.000
Tüm bunlar, engel tanýmadan ilerleyen koca bir makine

00:09:51.000 --> 00:09:53.000
yahut bir bütünlük.

00:09:53.000 --> 00:09:56.000
Örneđin teknoloji asla geri adým atmaz.

00:09:57.000 --> 00:09:59.000
Bu ţey týpký kanser gibi yayýlmaya devam eder.

00:09:59.000 --> 00:10:01.000
- Sürdürülebilmiţ herhangi bir
uygarlýđa dair bilgim yok.

00:10:01.000 --> 00:10:03.000
Öyle bir ţeyin asla var olmadýđýný düţünüyorum.

00:10:03.000 --> 00:10:06.000
Teknoloji, özünde, kültürümüzün

00:10:10.520 --> 00:10:14.000
belli felsefi ve tarihi kaynaklardan geliţmiţ

00:10:14.000 --> 00:10:17.000
kararlýlýđýdýr.

00:10:17.000 --> 00:10:20.000
Bu karara göre,

00:10:20.000 --> 00:10:25.000
durmadan daha insafsýzca
teknolojikleţmek bizim kaderimiz.

00:10:25.000 --> 00:10:28.000
- Endüstrileţmiţ toplumlarda alýţýk olduđumuz

00:10:28.000 --> 00:10:32.000
yaţam tarzý içinde,

00:10:32.000 --> 00:10:34.000
temiz ve yeţil bir yola yer yok
Bu yaţam artýk BÝTTÝ.

00:10:34.000 --> 00:10:37.000
- Uygarlýklar çođu zaman,
çok açýk ve görünür biçimde

00:10:37.000 --> 00:10:40.000
kendi gýrtlaklarýný keserler; ama bunu yapmaya devam ederler.

00:10:40.000 --> 00:10:42.000
- Her uygarlýk kibriyle tanýmlanýr.

00:10:42.000 --> 00:10:45.000
Dođal bir dünyada yaţadýđýný
reddetmesiyle tanýmlanýr.

00:10:52.880 --> 00:10:58.000
Gerçek ţu ki, her
uygarlýk, kuruluţunda

00:11:00.200 --> 00:11:04.000
kendisini dođanýn üstünde tanýmlar,

00:11:04.000 --> 00:11:06.000
ve tüm dünyanýn yöneticisi
olduđunu iddia eder.

00:11:06.000 --> 00:11:09.000
Örnek I

00:11:09.000 --> 00:11:11.000
- Bu kültürün ilk yazýlý miti

00:11:11.000 --> 00:11:13.000
Irak ovalarýný ve dađ eteklerini ormansýzlaţtýran Gýlgamýţ'týr.
Ýnsanlar Irak'ý düţündüklerinde,

00:11:13.000 --> 00:11:18.000
normal olarak ilk düţünecekleri
ţey nedir? Güneţ ýţýnlarýnýn

00:12:09.120 --> 00:12:14.000
yere bile deđmediđi
sýký sedir ormanlarý mý?

00:12:14.000 --> 00:12:18.000
Bu kültürün ortaya çýkýţýna kadar,
durum böyleydi.

00:12:18.000 --> 00:12:21.000
Ormanlarýn Traţlanmasý

00:12:21.000 --> 00:12:25.000
Uzun süredir bir çevre aktivisti olarak

00:12:25.000 --> 00:12:28.000
ve uygarlýđýn hezimete uđratan son oyununda
yaţayan bir yaratýk olarak,

00:12:28.000 --> 00:12:30.000
zayiat manzaralarýna çok
yakýndan ţahidim

00:12:30.000 --> 00:12:34.000
ve ümitsizliđin gündelik ađýrlýđýný
taţýmaya alýţtým.

00:12:34.000 --> 00:12:37.000
Dađlarý sarmalayan ve vadilere düţen

00:12:37.000 --> 00:12:40.000
ormansýzlaţtýrýlmýţ alanlarý gezdim

00:12:40.000 --> 00:12:42.000
ve havza havza parçalara bölünmüţ
dađ sýrtlarýný týrmandým

00:12:42.480 --> 00:12:45.000
ve iki nesil önce evlerine,

00:12:45.000 --> 00:12:47.000
yumurtlamak ve ölmek için gelen
sayýsýz som balýđýnýn

00:12:47.000 --> 00:12:50.000
masumiyetine saldýrýlmýţ boţ derelerin
önünde sessizce oturdum.

00:12:50.000 --> 00:12:53.000
- Burada, Britanya Kolumbiyasý'nda(BC) ve Kuzey Amerika çapýnda,

00:12:53.000 --> 00:12:56.000
endüstriyel kerestecilik yaptýklarýnda
tüm ađaçlarý resmen yok ediyorlar.

00:12:56.000 --> 00:12:58.000
Onlar geride hiçbir ţey býrakmadan
her ţeyi düzleţtiriyorlar,

00:12:58.000 --> 00:13:01.000
geriye sadece ađaç kökleri
ve harap olmuţ kazýklar kalýyor.

00:13:01.000 --> 00:13:03.160
Harap olmuţ ađaç atýklarýný yakarak
tüm keresteleri alýyorlar

00:13:13.960 --> 00:13:17.000
ve geride çorak bir arazi býrakýyorlar.

00:13:17.000 --> 00:13:19.000
Bu tüm bir yađmur ormanýný alýp
yerine bir çöl koymak gibi bir ţey.

00:13:19.000 --> 00:13:22.000
Ýţte bu ormanýn traţlanmasýdýr.

00:13:22.000 --> 00:13:25.000
Bu keresteleri kađýt hamuru
için kullanýyorlar

00:13:25.000 --> 00:13:28.000
ve hepsini ABD ve Japonya'ya ihraç ediyorlar.

00:13:28.000 --> 00:13:30.640
BC'de artýk çok fazla
öđütme iţi yok.

00:13:33.400 --> 00:13:37.000
Kereste artýk sadece kađýt hamuru, kađýt,
elyaf levhasý, kontraplak

00:13:38.000 --> 00:13:41.000
ve baţka her ne varsa onun için ihraç ediliyor.

00:13:41.000 --> 00:13:45.000
Bundan çok fazla kazanç sađlamýyorlar.

00:13:45.000 --> 00:13:47.160
Bu ađaç kesilmek için seçildi.

00:13:47.000 --> 00:13:50.000
Genelde ţirket genel kesim yapar;

00:13:50.000 --> 00:13:53.000
ama bu ađaç onlarýn deyiţiyle
"dere kenarý özel bölgesinde" bulunuyor.

00:13:53.000 --> 00:13:55.000
Bu ađacý maviye boyamýţlar çünkü bu bölge özel bir bölge.

00:13:55.000 --> 00:13:58.000
Traţlamada kesilecek ađaçlarý boyamazlar.

00:14:14.760 --> 00:14:18.000
Sadece kesmeyecekleri ađaçlarý boyarlar.

00:14:18.000 --> 00:14:21.000
- Halen toplayabildikleri kadar fazla
kýrmýzý sediri toplamak için

00:14:21.000 --> 00:14:24.000
yođun bir çaba mevcut.

00:14:24.000 --> 00:14:27.000
Bunu yapabilmek için devasa
helikopterler getiriyorlar.

00:14:27.120 --> 00:14:31.000
Ve onlar sadece gerçekten verimli olan,

00:14:31.000 --> 00:14:33.000
yüksek kalitede keresteleri seçip

00:14:34.000 --> 00:14:36.000
kullanýlmayacak olanlarý
bir yýđýn halinde býrakýyorlar.

00:14:38.120 --> 00:14:41.000
Ýţte bu yüzden karţý saldýrýda
bulunmaya devam ediyoruz

00:14:41.000 --> 00:14:43.000
Sanýrým bardađý taţýran son damla

00:14:48.360 --> 00:14:51.000
halkýmýz için tarihi ve manevi deđeri
büyük olan Ista Vadisi'ndeki

00:14:52.000 --> 00:14:54.000
ađaçlarý kesmek istemeleriydi.

00:14:54.000 --> 00:14:57.000
Ama direniţimize nispet olsun diye,

00:14:57.000 --> 00:15:00.000
itirazlara veya topraklarýmýzdaki

00:15:00.360 --> 00:15:04.640
sanayii geliţimine
verilen zararý göz önüne alarak,

00:15:04.640 --> 00:15:06.640
genel duruţumuza karţý olmak için ađaçlarý kestiler.

00:15:06.640 --> 00:15:09.000
- Ţu arkamdaki tepede bulunan
traţlanmýţ alan gibi

00:15:09.000 --> 00:15:12.000
bu alanlarýn bir çođunda,
toprađýn korunmasýz kaldýđýný,

00:15:12.000 --> 00:15:14.000
ulta viyole ýţýnlarýnýn
tüm karayosunlarýný,

00:15:14.000 --> 00:15:17.000
toprađý bir arada tutan
mantarlarý öldürdüđünü göreceksiniz.

00:15:17.000 --> 00:15:20.000
Ađaç kökleri çürüdüđünde
ve kökler öldüklerinde,

00:15:23.720 --> 00:15:27.000
iţte o zaman yamaçtaki toprak kayacak,

00:15:27.000 --> 00:15:31.000
ve çođunlukla orman yeniden yetiţmez,
orman için yeniden canlanmak diye bir ţey yoktur.

00:15:31.000 --> 00:15:35.000
Bazen yeniden ađaçlandýrmaya çalýţýyorlar --

00:15:35.000 --> 00:15:39.000
bu her zaman iţe yaramýyor
çünkü artýk orada toprak bitmiţ durumda oluyor:

00:15:39.000 --> 00:15:42.000
derelere akýyor,
som balýklarýný öldürüyor,

00:15:42.000 --> 00:15:44.000
su haznelerini doldurup

00:15:44.000 --> 00:15:47.000
her türden sel akýntý boyunca zarar veriyor.

00:15:47.000 --> 00:15:49.000
- Ýţte terör budur.
Tüm ađaçlarý soymak,

00:15:49.000 --> 00:15:52.000
ormandaki tüm ađaçlarý
sökmek...

00:15:52.000 --> 00:15:54.000
...ve ţimdi bakýr ve altýn
aramak için

00:15:54.000 --> 00:15:56.000
toprađýn bađýrsaklarýný söküyorlar.

00:15:56.000 --> 00:15:59.000
Ve...

00:15:59.680 --> 00:16:04.000
Bu durum üstüne odaklanmak gerek.

00:16:04.000 --> 00:16:07.000
Halkýmýza, toprađa,

00:16:07.400 --> 00:16:10.000
suya, yaban hayatýna, su altýna ve
som balýklarýnýn hayatýna

00:16:10.000 --> 00:16:12.000
yapýlan haksýzlýđý ortadan kaldýrmak için.

00:16:12.480 --> 00:16:15.000
Ve de bu duruma ayaklanan insanlara yapýlan haksýzlýđa...

00:16:16.000 --> 00:16:17.000
Yolu bloke ettiđimizde- bu ađaçlar çok kýymetli

00:16:19.000 --> 00:16:22.000
ve yasalar tamamen kâr güdümünde,

00:16:22.800 --> 00:16:26.520
hepsi ţirketler tarafýndan fiţtekleniyor

00:16:26.520 --> 00:16:30.000
-polis oradaydý;

00:16:30.000 --> 00:16:33.000
ţirketleri durdurma ve ekosistemi savunma

00:16:33.000 --> 00:16:35.480
hakkýmýzý desteklemek için deđil.

00:16:35.480 --> 00:16:39.000
Bunun gibi bakir ormanlar yok olmak üzere.

00:16:41.360 --> 00:16:43.880
Bu insanlar bedenlerini siper ediyorlar;

00:16:43.880 --> 00:16:46.000
ormanlarýn, suyun

00:16:46.000 --> 00:16:48.000
ve hava kalitesinin kurban edilmemesi için

00:16:48.000 --> 00:16:50.000
çok büyük fedakarlýklar yapmaya hazýrlar

00:16:50.000 --> 00:16:53.000
Madde II

00:16:53.000 --> 00:16:56.000
Geleneksel topluluklar çođunlukla

00:16:56.000 --> 00:16:59.000
topluluklarý yok edilene dek
kullandýklarý kaynaklarý

00:16:59.000 --> 00:17:01.000
gönüllü olarak býrakmazlar

00:17:01.000 --> 00:17:03.160
veya satmazlar.

00:17:03.160 --> 00:17:06.000
Diđer kaynaklarýn,
altýn, petrol vs.

00:17:06.000 --> 00:17:08.000
çýkartýlabilmesi için topraktaki
köklerine zarar verilmesine

00:17:08.000 --> 00:17:11.000
gönüllü olarak müsaade etmeyeceklerdir.

00:17:11.000 --> 00:17:13.000
Bunu kaynaklarý isteyenlerin
geleneksel topluluklarý

00:17:13.000 --> 00:17:15.000
yok etmek için ellerinden geleni
yapmalarý takip eder.

00:17:28.080 --> 00:17:35.000
- Ýnsanlarýmýz ezelden beridir
orada yaţýyorlar.

00:17:45.760 --> 00:17:48.000
- Ýţgal, fetih ve kolonileţtirmeden önce

00:17:48.000 --> 00:17:50.000
Kuzey Amerika'daki topraklar

00:17:50.000 --> 00:17:52.000
toprakla son derece
farklý iliţkileri olan

00:17:52.000 --> 00:17:55.000
insan topluluklarýný barýndýrýyordu.

00:17:55.800 --> 00:17:58.000
- Toprakla birlikte ve yeni mevsimin...

00:17:58.000 --> 00:18:00.000
yeni yaţamýn geliţini kutlamaya ve

00:18:00.000 --> 00:18:04.000
tüm bunlarý dođrulamaya dair gerçekleţtirdikleri

00:18:05.120 --> 00:18:09.000
dini törenleri ile yaţadýlar.

00:18:09.000 --> 00:18:12.000
- Yerli insanlara dair en önemli ţey de

00:18:18.280 --> 00:18:23.000
her zaman duygusal, fiziksel ve
ruhsal olarak

00:18:23.000 --> 00:18:26.120
denge içerisinde yaţamanýz
gerektiđine dair

00:18:26.120 --> 00:18:29.000
bir düţünce yapýlarý

00:18:29.000 --> 00:18:33.000
ve bu yüzden ayný felsefeyi

00:18:33.000 --> 00:18:35.000
yaţadýklarý dođal dünyaya
uyguladýlar.

00:18:35.000 --> 00:18:37.000
- Ţu an yaţadýđým toprađýn
sahibi olan Tolowa'lar

00:18:37.000 --> 00:18:40.000
uygar deđillerdi,
ţehirlerde yaţamadýlar,

00:18:40.000 --> 00:18:42.000
kaynak ithalatýna gereksinim
duymadýlar,

00:18:42.000 --> 00:18:45.000
köylerde ve kamplarda yaţadýlar...

00:18:45.000 --> 00:18:48.000
ve ţayet bilimin efsanelerine inanýrsanýz
orada 12,500 yýl yaţadýlar.

00:18:48.000 --> 00:18:51.000
Tolowa efsanesine inanýrsanýz,
zamanýn baţlangýcýndan beri oradaydýlar.

00:18:51.000 --> 00:18:53.000
- Yerli toplumlarda baţýndan beri

00:18:53.000 --> 00:18:55.000
çevremizdeki dünyaya, yani dođal dünyaya

00:18:55.000 --> 00:18:57.000
her zaman iyi bir ţekilde davranmanýn

00:18:57.000 --> 00:19:00.000
neden önemli olduđuna dair

00:19:00.000 --> 00:19:03.160
aklýselim ve çok pratik

00:19:05.160 --> 00:19:08.000
yaklaţýmlarý olduđunu düţünüyorum.

00:19:08.000 --> 00:19:10.000
- Ýnsanlarýmýz asla ihtiyaçlarýndan
fazlasýný tüketmediler.

00:19:10.000 --> 00:19:12.000
Toprađa saygý duyuyoruz, hayvanlara saygý duyuyoruz,

00:19:12.000 --> 00:19:13.000
suya saygý duyuyoruz, havaya saygý duyuyoruz,

00:19:13.040 --> 00:19:16.040
rüzgara, ateţe, tüm kutsal elementlere saygý duyuyoruz.

00:19:16.080 --> 00:19:19.080
Ve biz tüm bunlarýn yaţadýđýna,

00:19:19.760 --> 00:19:21.760
yaţayan ţeyler olduđuna inanýyoruz, bu yüzden

00:19:21.760 --> 00:19:24.760
yaţam tarzýnýn, beyazlarla temastan önce böyle olduđunu
zannediyorum.

00:19:24.760 --> 00:19:26.760
- Birbirimizle, toprakla, ruhani varlýklarla

00:19:26.760 --> 00:19:29.760
ve tanrýlarla olan iliţkilerimiz

00:19:29.760 --> 00:19:31.760
hakkýnda bize

00:19:31.760 --> 00:19:34.760
anlatýlan hikayeler, toprakla

00:19:36.280 --> 00:19:39.280
iliţkilerimizden çýkarlar.

00:19:39.320 --> 00:19:42.320
Som balýklarý bizim kýlavuzlarýmýz,

00:19:42.320 --> 00:19:44.320
bakýcýlarýmýz, yaţamlarýmýzý
verenler olarak düţünülmüţtür.

00:19:44.360 --> 00:19:47.360
Onlar bizimle eţittiler, esasýnda

00:19:47.400 --> 00:19:50.400
elle tutulabilir olan her ţey
bizimle eţitti.

00:19:50.400 --> 00:19:53.480
Egemenlik kurmakla uđraţmýyorduk.

00:19:53.480 --> 00:19:57.400
- Ýţgalden önce insanlarýmýzla

00:19:58.080 --> 00:20:00.080
alem arasýndaki ruhsal iliţkide,

00:20:00.080 --> 00:20:02.080
her bir canlýnýn ruhani bir özü

00:20:02.120 --> 00:20:05.120
ve varlýđý olduđunun farkýnda

00:20:05.120 --> 00:20:08.120
olmak ve ţayet evrende iyi bir ţekilde

00:20:08.120 --> 00:20:10.120
yaţamak istiyorsak, tüm alemle

00:20:10.120 --> 00:20:12.120
saygýlý iliţkileri nasýl

00:20:12.120 --> 00:20:16.600
sürdüreceđimizi öđrenmiţ olmamýz

00:20:17.000 --> 00:20:19.000
mutlaka gerekliydi.

00:20:19.000 --> 00:20:22.000
Bize birçok vaatte bulundular,

00:20:22.000 --> 00:20:24.000
hatýrlayamacađým kadar fazla,
hiçbir vaatlerini yerine getirmediler;

00:20:25.840 --> 00:20:28.840
biri hariç: toprađýmýzý alacaklarýna
and içtiler ve onu aldýlar. - Red Cloud

00:20:28.840 --> 00:20:31.840
Avrupalýlar, bu topraklara

00:20:31.840 --> 00:20:34.840
doymak bilmez

00:20:34.840 --> 00:20:37.840
bir iţtahla geldiler

00:20:37.840 --> 00:20:40.840
ve halen doymuţ deđiller.

00:20:40.840 --> 00:20:43.840
- Hristiyanlýđý getirdiler,

00:20:43.880 --> 00:20:46.880
kolonizasyonu getirdiler,

00:20:46.880 --> 00:20:48.880
ve ţüphesiz ki, uygarlýđý getirdiler.

00:20:48.920 --> 00:20:50.920
Geldiler ve toprađa hakim olma

00:21:02.080 --> 00:21:04.080
görevinin hissiyle gittiler.

00:21:04.080 --> 00:21:07.240
Toprak sadece almak için oradaydý.
Bu insanlar boncuk kolyeleri

00:21:07.240 --> 00:21:11.440
kabul edebilirlerdi veya sadece
kenara çekilebilirlerdi.

00:21:18.120 --> 00:21:21.280
ve ayrýca elbette, o zaman üstün
ateţ gücüne de sahiptiler.

00:21:21.280 --> 00:21:24.040
Apar topar, bugün Haiti
ve Dominik Cumhuriyeti

00:21:24.040 --> 00:21:28.360
olan Karayip bölgesine
çýkartma yapan

00:21:28.360 --> 00:21:31.880
Christopher Columbus ile birlikte,

00:21:35.480 --> 00:21:37.480
oracýkta hemen Taino ve Arawakslarýn

00:21:37.480 --> 00:21:39.480
çođunun nüfusunu bitirmiţ olan

00:21:39.480 --> 00:21:42.280
bir soykýrým gerçekleţtirdiler.

00:21:43.200 --> 00:21:46.200
O zaman gerçekleţen baţlýca
olaylardan birisi de,

00:21:46.200 --> 00:21:49.200
esasýnda biyolojik bir silah olan
hastalýklarýn kýtaya taţýnmasý oldu.

00:21:49.200 --> 00:21:52.120
Çiçek hastalýđý, tütün ve

00:21:52.120 --> 00:21:55.520
yerlilere verilen battaniyelerden,

00:21:55.520 --> 00:21:58.920
bulaţarak yayýldý.

00:21:59.920 --> 00:22:03.160
Böylelikle yerlilerin büyük kýsmýnýn
yok olmasý

00:22:03.160 --> 00:22:05.000
çok zaman almadý çünkü saftýlar.

00:22:05.000 --> 00:22:07.000
Ve çiçek hastalýđý korkunçtu,
hem de ne korkunç.

00:22:07.000 --> 00:22:10.000
Avrupalýlar geldiklerinde,
çođunun ilgilendiđi ţey

00:22:10.000 --> 00:22:13.000
hýzla kaynaklarýn sömürülmesiydi.

00:22:13.000 --> 00:22:15.000
Yeni dünyadaki tüm
zenginliđi almak istediler.

00:22:15.000 --> 00:22:18.000
Ve o zenginliđin peţinden koţarken,

00:22:18.000 --> 00:22:22.000
yerli insanlarý kaynak arayýţý

00:22:22.240 --> 00:22:24.240
ve çýkarýmýnda çalýţtýrmalarý için

00:22:24.240 --> 00:22:27.240
onlarýn toprakla olan iliţkilerini

00:22:27.280 --> 00:22:29.280
ve geleneksel ekonomilerini
yavaţ yavaţ

00:22:30.160 --> 00:22:33.000
yok etmek için yerlilerle
birlikte çalýţtýlar.

00:22:33.000 --> 00:22:37.000
Böylelikle zenginliđi elde
edebileceklerdi.

00:22:37.040 --> 00:22:40.320
Bu ţeyleri yerlilere
zorla kabul ettirirken,

00:22:40.320 --> 00:22:42.320
tabii ki, yerli insanlarý, topluluklarýný ve

00:22:42.360 --> 00:22:46.480
yaţam biçimlerini yok ettiler.
Çođunlukla, yerli insanlar

00:22:46.480 --> 00:22:49.480
Avrupalýlarla girdikleri temas üzerine

00:22:49.480 --> 00:22:52.480
%90 veya daha fazla nüfus
azaltýmýndan muzdarip oldular.

00:22:52.480 --> 00:22:54.480
Bu bir soykýrýmdý, toprak savaţýydý,

00:22:54.480 --> 00:22:57.480
çünkü Avrupalýlar, kaynaklarý
almak istediler.

00:22:57.520 --> 00:22:59.840
- Yerleţimci toplum yaţamak için

00:22:59.840 --> 00:23:02.080
neye ihtiyaç duyuyorsa onu yok etmek için çalýţtý

00:23:02.080 --> 00:23:06.120
ve bu intihardýr.
Bu bir intihar misyonudur.

00:23:06.120 --> 00:23:09.120
Bunun uzun vadede sürdürülebilir
olabilecek bir yaný yok.

00:23:10.040 --> 00:23:12.040
Madde III

00:23:12.080 --> 00:23:15.080
- Birkaç yýl önce Oregon'da bir konuţma yapmýţtým,

00:23:15.080 --> 00:23:18.120
ve bu arkadaţ sonra ţunu dedi,

00:23:18.120 --> 00:23:22.160
"Devamlý bu kültürün ţiddete dayalý olduđundan bahsediyorsun,
ama ben bunu görmüyorum,

00:23:22.160 --> 00:23:25.160
ben ţiddet uygulamýyorum".

00:23:25.160 --> 00:23:28.160
Ben de ona, "Tamam öyleyse,
öncelikle tiţörtün nerede üretiliyor?" dedim.

00:23:28.200 --> 00:23:31.200
Baktý ve Bangladeţ'te üretildiđini söyledi. "Ýţte,
bunu konuţmaya ihtiyacýmýz yok demek ki?" dedim.

00:23:39.040 --> 00:23:42.040
- Kahrolasý ölü taklidi yapýyor!

00:23:42.040 --> 00:23:44.040
- Evet, nefes alýyor.

00:23:44.040 --> 00:23:46.040
- Ölü taklidi yapýyor ţerefsiz!

00:23:46.040 --> 00:23:50.040
ATEŢ

00:23:58.000 --> 00:24:04.800
- Ţimdi öldü.

00:24:05.520 --> 00:24:07.520
- Endüstriyel uygarlýktaki
yaţam biçimimiz,

00:24:07.520 --> 00:24:09.520
alabildiđine ţiddete dayanýr,
ona gereksinim duyar

00:24:09.520 --> 00:24:12.520
ve ţiddet olmazsa hýzla çökecektir.

00:24:12.520 --> 00:24:14.520
- Büyük bir patlama! Büyük bir patlama!

00:24:14.520 --> 00:24:17.520
- Vay canýna!

00:24:17.520 --> 00:24:19.520
- Ben sadece birkaç yumurta alacađým.
Sen ne kadar istiyorsun?

00:24:20.000 --> 00:24:22.000
- Ýki, yeter.
Tamam. Baţka?

00:24:22.000 --> 00:24:24.000
- Biraz jambon, domates.

00:24:24.000 --> 00:24:26.000
- Domates, tamam,
buna ne dersin?

00:24:27.080 --> 00:24:28.080
- Tamam, biraz sođan.
Oo, bir de peynir!

00:24:28.560 --> 00:24:30.560
- Her ţey, o zaman sen her ţeyi istiyorsun.
Tamam tamam anladým.

00:24:31.000 --> 00:24:34.000
Bunu sadece patlatacađýz. Ţimdi izle!

00:24:34.000 --> 00:24:36.960
Jambon ve sebzeleri dođruyorum,
peyniri rendeliyorum

00:24:36.960 --> 00:24:40.960
ve üç saniyede...

00:24:43.120 --> 00:24:45.120
tüm yumurtalarý çýrpýyorum...
Verna ve Fred için

00:24:47.040 --> 00:24:48.040
bu meyve suyunu yapan makina
omlet de yapabilir.

00:24:49.680 --> 00:24:52.680
Bu güzel elmas gerdanlýđý almak için

00:24:52.680 --> 00:24:54.680
50 saniyeden daha fazla zamanýnýz yok. Gillian?

00:24:54.680 --> 00:24:56.680
- Kesinlikle, John, bu güzel mavi elmas
gerdanlýđý alabilmek için bize

00:24:56.680 --> 00:24:58.680
bir telefon etmek isteyeceksin.

00:24:58.680 --> 00:25:00.680
Bu, 16 beyaz elmas kaplý

00:25:00.680 --> 00:25:04.680
45.52 ayar bir elmas.

00:25:04.680 --> 00:25:07.680
Üstünde 46 elmas daha bulunan
platin bir zinciri var.

00:25:07.680 --> 00:25:09.680
- Bunlar mangal için 1204 onsluk

00:25:09.680 --> 00:25:11.680
güney tavuk göđüsleri.

00:25:11.680 --> 00:25:13.680
Bunlar Stuffin GourmetŽ,
taze çiftlik tavuk göđüsleri;

00:25:13.680 --> 00:25:18.680
çiftlikten arka bahçenize geldiler.

00:25:19.600 --> 00:25:22.600
Mükemmel bir ţekilde terbiye edilmiţ,
gevrek,

00:25:22.600 --> 00:25:24.600
sulu ve tümüyle lezzetli olduklarý garantilidir.

00:25:24.600 --> 00:25:27.600
- O ölçümlere ince ayar yapýn,
o ölçümleri dosyada tutuyoruz.

00:25:27.600 --> 00:25:29.600
Kaydedildiler,
Bilgisayardalar.

00:25:29.600 --> 00:25:32.600
Bizim için ölçümleri yeniden düzenlediđin

00:25:32.600 --> 00:25:34.600
ve ince ayar yaptýđýn kýsma geri dön.

00:25:34.600 --> 00:25:37.600
O zaman daha uygun olacađýna

00:25:39.160 --> 00:25:42.160
inandýđýmýz baţka bir çift kotu

00:25:42.160 --> 00:25:44.160
size gönderme ţansýmýz olacaktýr.

00:25:45.840 --> 00:25:47.840
- 5'ten itibaren geri sayýma

00:25:47.840 --> 00:25:50.840
baţlýyoruz.

00:25:50.840 --> 00:25:53.840
Oradaki herkes bana yardým etsin,

00:25:53.880 --> 00:25:57.920
(patlama)

00:25:58.160 --> 00:26:00.160
hadi be!

00:26:00.160 --> 00:26:02.160
Ýţe yaradý!

00:26:02.160 --> 00:26:05.160
Ýkincisi, ţunu dedim,
"Peki, kira ödüyor musun?"

00:26:05.160 --> 00:26:08.160
O da, "Evet..." dedi.

00:26:08.160 --> 00:26:10.160
"Neden?" diye sordum ona.

00:26:10.160 --> 00:26:12.160
"Çünkü, bir evim yok." dedi.

00:26:12.160 --> 00:26:15.000
Ona; "Hayýr, hayýr, eđer kirayý
ödemezsen ne olur?" diye sordum.

00:26:17.200 --> 00:26:19.880
O da bana; "O zaman, ţerif gelip
beni evden çýkaracaktýr." dedi.

00:26:19.880 --> 00:26:21.880
Ben de, "Bu ne demek yani?
Ne olurdu?" dedim.

00:26:21.880 --> 00:26:23.880
O da bana, "Peki, ţerif gelir ve kapýyý çalardý..."

00:26:23.880 --> 00:26:24.880
Ben de ona, "Tamam güzel,
kapýyý açtýđýnda ţu olurdu...

00:26:24.880 --> 00:26:26.120
...ve sen ţerife, 'Selam! Akţam yemeđimi yapýyordum.

00:26:26.120 --> 00:26:27.360
Biraz ister misin?' derdin.

00:26:27.360 --> 00:26:28.360
Ve ţerif oturur, onu zehirlemez,
karnýný doyurursun.

00:26:28.360 --> 00:26:29.360
Yemekten sonra ţöyle derdin;

00:26:29.360 --> 00:26:30.360
"bana eţlik etmenden çok keyif aldým;
ama aslýnda o kadar da keyif almadým.

00:26:30.360 --> 00:26:32.360
Ţimdi evimden çýkmaný
istiyorum." derdin. Ne olurdu?

00:26:35.920 --> 00:26:37.920
O da, "Ţerif silahýný çýkarýr
ve ţöyle derdi,

00:26:49.120 --> 00:26:51.120
'Seni bu evden çýkarmak için buradayým
çünkü kirayý ödememiţsin.'"

00:26:52.000 --> 00:26:54.280
Ben de ona, "Ya. O halde kira
ödemenin sebebi silahlý bir adamýn

00:26:55.280 --> 00:26:57.280
gelip seni götürmesiymiţ."
diye cevap verdim.

00:26:57.280 --> 00:26:59.280
O da bana, "Sanýrým anladým."
diye karţýlýk verdi.

00:26:59.280 --> 00:27:01.840
Ben de ona, "Pekala, tekrar deneyelim.

00:27:01.840 --> 00:27:03.640
Açsanýz ne olur,
markete gidersiniz

00:27:03.640 --> 00:27:05.760
ve yemeye baţlarsýnýz.
Ne olacaktýr?"

00:27:05.760 --> 00:27:08.520
"Birisi ţerifi arayacaktýr."

00:27:08.520 --> 00:27:10.520
Ben de, "Ýţte, o silahla gelip
sizi götürecek olan ayný adam,

00:27:12.400 --> 00:27:15.400
tam bir dallama, deđil mi?" dedim.

00:27:15.400 --> 00:27:17.040
Ýţte, çok fazla ţiddet görmememizin
sebeplerinden birisi de

00:27:17.040 --> 00:27:20.080
onun ihraç edilmesidir.
Bir diđer nedeni de ...

00:27:22.880 --> 00:27:25.040
gezegenden kaçmamýz için "ödemekte"

00:27:25.040 --> 00:27:28.880
sorun olmadýđýna dair tuhaf
bir fikre inanýp desteklediđimiz

00:27:28.880 --> 00:27:31.240
sisteme metabolize olmuţ olduđumuzdur.

00:27:31.240 --> 00:27:33.240
Bu çok tuhaf.

00:27:33.240 --> 00:27:35.240
Ve, ţayet ödemezseniz,
o zaman silahlý adamlar gelir

00:27:35.240 --> 00:27:39.080
ve size kötü ţeyler olur.

00:27:39.080 --> 00:27:42.120
Örnek II

00:27:42.120 --> 00:27:44.880
Birkaç yýl önce
bir arkadaţýmdan bir telefon aldým.

00:27:44.880 --> 00:27:46.160
Çevreci bir aktivistti.

00:27:46.160 --> 00:27:48.720
Ađlýyordu ve ţöyle dedi,

00:27:48.720 --> 00:27:51.080
"Bu iţler beni öldürüyor,
kalbim kýrýlýyor."

00:27:51.120 --> 00:27:52.160
Ben de ona, "Tabii, bilirim. Böyle olur."

00:27:52.200 --> 00:27:54.600
O da bana;

00:27:54.600 --> 00:27:56.200
"Egemen kültür her ţeyden
nefret ediyor, deđil mi?" dedi.

00:27:56.240 --> 00:27:58.240
Ben de ona, "Evet, eder. Kendisinden bile." dedim.

00:27:58.240 --> 00:28:00.240
Ölüme aç, deđil mi? dedi.
Ben, Evet, öyle dedim.

00:28:00.280 --> 00:28:02.280
Durdurulmadýkça, gezegen üzerindeki her ţeyi öldürecek, deđil mi? dedi.

00:28:02.280 --> 00:28:05.280
Evet, öyle, durdurulmadýkça.

00:28:05.280 --> 00:28:08.280
Sonra bana, Onu daha mükemmel,

00:28:08.320 --> 00:28:10.320
yeni harika bir geleceđe
dönüţtüremeyeceđiz, deđil mi? dedi.

00:28:10.320 --> 00:28:12.320
"Yeţil, Paranýn Rengidir"

00:28:12.320 --> 00:28:14.320
Balta girmemiţ ormanlarýn %98'i yok oldu.

00:28:14.480 --> 00:28:19.480
Kýrlarýn %99'u yok oldu.

00:28:28.840 --> 00:28:30.840
Bu gezegen üzerindeki nehirlerin
%80'i yaţamý artýk beslemiyor.

00:28:30.840 --> 00:28:32.840
Bizler türlerin dýţýndayýz, toprađýn dýţýndayýz

00:28:33.040 --> 00:28:35.040
ve zamanýn dýţýndayýz.

00:28:35.040 --> 00:28:38.040
Ve, birçok çevre hareketinin

00:28:38.920 --> 00:28:40.920
bize söylediđi,

00:28:42.160 --> 00:28:44.160
tüm bunlarý, kiţisel,

00:28:44.160 --> 00:28:46.160
tüketici seçimleri yoluyla durdurmaktýr.

00:28:46.160 --> 00:28:48.160
Ürünlerimizi basitçe satýn alarak,

00:28:48.440 --> 00:28:51.440
tüketici daha yeţil bir dünyaya
küçük ve basit bir adým atabilir.

00:28:51.440 --> 00:28:53.440
Öyleyse, bir rulo alarak
ve bir rulo aracýlýđýyla,

00:28:53.480 --> 00:28:55.480
milyonlarca ađacýn kurtarýlmasýna
yardýmcý olabilirsiniz.

00:28:56.080 --> 00:28:58.080
Bizler, çevre hareketinin neden iţlemediđi

00:28:58.080 --> 00:29:00.080
hakkýnda daha çok ţey söylemesi için tarihine

00:29:08.080 --> 00:29:13.760
bakabiliriz diye düţünüyorum.

00:29:18.120 --> 00:29:21.360
Özellikle, 70'ler ve 80'lerde,
birçok hoţ radikal

00:29:21.360 --> 00:29:24.360
ve militan çevreci olay vardý.

00:29:24.360 --> 00:29:29.080
Birçok biçimde, bu, çevrecilik için
bir doruk noktasýydý.

00:29:29.080 --> 00:29:31.080
Mesela, Greenpeace kuruldu.

00:29:31.080 --> 00:29:33.080
Bazý ortamlarda çevreci olmak
çok olađan bir ţey haline geldi.

00:29:33.080 --> 00:29:35.080
Ve sonra, ţirketler kendilerine "yeţil" diyerek

00:29:35.080 --> 00:29:37.080
birçok ţeyi satabileceklerini farkettiklerinde

00:29:37.080 --> 00:29:40.040
o zamanlarda bir de yön deđiţimi baţladý.

00:29:40.040 --> 00:29:42.040
Yeţil aklama, ţirketlerin popüler olan

00:29:42.640 --> 00:29:44.640
ve insanlarýn duyarlýlýđýna hitap eden,

00:29:44.640 --> 00:29:47.640
çevre ve ekolojiye duyarlýlýk sađlayan

00:29:47.640 --> 00:29:49.640
aktiviteler üzerine etiketler
yapýţtýrma giriţimidir.

00:29:49.680 --> 00:29:52.160
Bugünkü toplum içerisindeki
insanlarýn büyük çođunluđunda

00:29:52.920 --> 00:29:56.920
topyekün bir inkar hissi vardýr.

00:29:56.960 --> 00:29:58.960
Ýyi ve dođru olduđunu düţündükleri

00:29:58.960 --> 00:30:00.960
ve böylece bir toplum olarak
veya bir uygarlýk olarak

00:30:00.960 --> 00:30:04.960
özellikle dođal dünyayla iliţkili olarak
eylemleri arasýnda bađlantý kurmamaktadýrlar.

00:30:04.960 --> 00:30:07.960
Ýnsanlarýn ileri sürdükleri bir sürü
"çözümle" gerçek bir sorunum var.

00:30:07.960 --> 00:30:10.960
çünkü bu çözümler, neyin gerçek veya gerçek olmadýđý
konusunda kafa karýţýklýđý yaratýyorlar.

00:30:10.960 --> 00:30:12.960
Yaptýklarý, endüstriyel ekonomiyi
dođal bir durum olarak almaktan baţka bir ţey deđil.

00:30:12.960 --> 00:30:16.960
"Endüstriyel ekonomiyi nasýl kurtarýrýz, aa gerçi,
bir de gezegenimiz olsa daha iyi olurdu."

00:30:17.000 --> 00:30:20.000
Kontrolden çýkmýţ bir sera gazý salýnýmý varsa

00:30:20.000 --> 00:30:22.000
ve gezegen yaţanýlamaz bir yer haline geliyorsa

00:30:22.040 --> 00:30:25.040
kenevir sabunu alýp almamamýn bir önemi yok.

00:30:25.840 --> 00:30:27.840
Büyük çevreci örgütlerin

00:30:27.840 --> 00:30:32.840
modern ana akým çevre hareketi-

00:30:32.840 --> 00:30:34.840
Greenpeace, ve Sierra Kulübü, ve diđerleri-

00:30:34.840 --> 00:30:38.320
dođayý kaynak olarak gören,

00:30:40.520 --> 00:30:43.520
ayný kültürel yalandan köklerini alýr.

00:30:43.520 --> 00:30:47.520
Dođa kullanýlabilen ve yönetilebilen bir ţeydir.

00:30:47.520 --> 00:30:51.520
Dođa, filozof Martin Heidegger'in

00:30:51.520 --> 00:30:56.520
belirttiđi gibi, sýnýrsýzca sömürebileceđimiz

00:30:56.520 --> 00:30:59.520
büyük bir benzin istasyonudur.

00:31:02.280 --> 00:31:07.280
Bu hali daha bilgece idare etmemiz gerektiđini söyleyebilirler;

00:31:07.360 --> 00:31:10.360
ama dünyanýn efendisi olduđumuz

00:31:10.400 --> 00:31:14.400
ve dünyanýn bizim için metaya dönüţtürmek üzere,

00:31:14.400 --> 00:31:19.600
alýnýp satýlacak bir kaynak olarak varolduđu düţüncesi devam ettiđi sürece,

00:31:21.960 --> 00:31:24.960
çevreciliđi bu perpektif içinde muhafaza ettikleri sürece,

00:31:25.040 --> 00:31:28.040
bu kültürün tuttuđu kendi kendini yok eden yoldan kopamayacaklar.

00:31:28.080 --> 00:31:30.280
Mayýs 2010'da, 21 kereste ţirketi içlerinde
Greenpeace ve David Suzuki Vakfý'nýn da olduđu

00:31:30.280 --> 00:31:32.280
çeţitli büyük çevre örgütleriyle bir anlaţma imzaladý.

00:31:32.280 --> 00:31:34.280
"Kanada Kutupaltý Ormanlarý Anlaţmasý"
olarak bilinen anlaţma,

00:31:34.280 --> 00:31:37.280
kutupaltý ormanlarýndaki kerestecilik faaliyetlerine
karţý tüm sesleri susturmayý amaçlýyordu.

00:31:37.320 --> 00:31:41.320
Pazar daha da önemli olacaktýr.

00:31:41.320 --> 00:31:44.320
Çođu tüketici, Kuzey Ormaný'nda
bir deđiţimi arzulamaktadýr.

00:31:44.360 --> 00:31:47.360
Orman Ürünleri Ýţbirliđi ve

00:31:47.360 --> 00:31:50.360
21 üye ţirketi

00:31:50.360 --> 00:31:53.360
daha yeţil ürün taleplerine yanýt vermektedir,

00:31:53.360 --> 00:31:57.680
ve pazar buna yakýn ilgi gösterecektir.

00:31:57.680 --> 00:32:00.680
Eđer deđiţim gerçekleţmiyorsa,

00:32:00.680 --> 00:32:03.680
anlaţmanýn bir parçasý olan partilere,

00:32:03.680 --> 00:32:06.680
çevre örgütlerine,
orman ürünü ţirketlerine

00:32:06.760 --> 00:32:09.760
taahüt ettikleri ţeyi yapmalarý için
baský uygulayacaklardýr.

00:32:09.800 --> 00:32:12.800
Ve bir ţeyler yerine getirildiđinde

00:32:12.800 --> 00:32:16.800
ţirketler ödüllendirilecektir

00:32:16.880 --> 00:32:19.880
ve deđiţim zeminde gerçekleţir.
Bundan tamamen eminim.

00:32:19.920 --> 00:32:24.920
Anlaţmanýn bir ilginç parçasý da

00:32:25.800 --> 00:32:29.800
bizim tarafýmýzdaki Greenpeace,
David Suzuki, Forest Ethics,

00:32:29.800 --> 00:32:33.800
Canadian Parks ve
Wilderness ile ilgilidir.

00:32:33.800 --> 00:32:37.800
Baţka birisi gelip de bize zorbalýk ettiđinde,

00:32:37.800 --> 00:32:40.800
anlaţma, fiilen bir araya gelip

00:32:40.840 --> 00:32:43.920
saldýrýyý birlikte püskürtmemizi gerektirir

00:32:43.920 --> 00:32:46.920
ve "benimle savaţ, çetemle savaţ" diyebiliriz.

00:32:46.960 --> 00:32:48.960
Kiţisel olarak büyük, kurumsallaţmýţ

00:32:48.960 --> 00:32:50.960
çevre örgütlerinden tiksiniyorum;

00:32:50.960 --> 00:32:53.960
Onlarýn yardým etmekten çok
sorun yarattýklarýný düţünüyorum.

00:32:53.960 --> 00:32:56.960
Bu örgütler sadece eko-bürokrasilerdir.

00:32:56.960 --> 00:32:59.960
Ve isim vermeyeceđim çünkü

00:33:00.000 --> 00:33:02.000
bu örgütlere sövüp saymayý sevmiyorum.

00:33:02.000 --> 00:33:05.000
Birisi hariç, o da Greenpeace.

00:33:05.000 --> 00:33:08.000
Greenpeace'i eleţtirebilmemin
sebebi de kurucularýndan olmamdýr,

00:33:08.000 --> 00:33:11.000
ve bu yüzden bazen kendimi
Dr. Frankenstein gibi hissediyorum.

00:33:11.000 --> 00:33:13.000
Ve bu örgütün yaratýlmasýna yardým ettiysem,
eleţtirebilirim diye düţünüyorum.

00:33:13.000 --> 00:33:15.960
Ve Greenpeace'in ţimdi dünyanýn en büyük

00:33:15.960 --> 00:33:18.960
"iyi-hisset" örgütüne dönüţtüđünü düţünüyorum.
Ýnsanlar iyi hissetmek için katýlýyor,

00:33:18.960 --> 00:33:22.960
"Çözümün bir parçasýyým, sorunun bir parçasý deđilim."
diye düţünmelerini sađlýyor.

00:33:22.960 --> 00:33:25.960
Greenpeace bir yýlda
300 milyon dolara yakýn para elde ediyor;

00:33:25.960 --> 00:33:28.960
ve bu parayla ne yapýyorlar?

00:33:28.960 --> 00:33:31.960
Daha fazla para üretiyorlar.

00:33:32.000 --> 00:33:35.000
Ve ţimdi totemin zirvesinde olanlar,
çevreciler deđiller

00:33:35.000 --> 00:33:38.000
onlar fon sađlayýcýlarý, muhasebeciler,

00:33:38.040 --> 00:33:41.040
hukukçular ve iţ insanlarýdýrlar.

00:33:41.040 --> 00:33:44.040
Ýnsanlar dolarlarýný kasa tezgahlarýna
veriyorlar. Bunun sebebi,

00:33:44.080 --> 00:33:47.080
onlarýn oy vermenin kamuoyunu
gösterdiđini ve eninde sonunda

00:33:47.080 --> 00:33:49.080
kar marjlarýna dikkat edeceklerini

00:33:49.000 --> 00:33:51.000
ve ürünleri satýp satamayacaklarýný bilmeleridir.

00:33:51.000 --> 00:33:53.000
British Columbia'da çevre hareketiyle ilgili olan ţey

00:33:53.000 --> 00:33:55.000
onun çýkmazda olduđudur.

00:33:55.040 --> 00:33:59.040
Büyük liderler orada uzlaţtýlar;

00:33:59.080 --> 00:34:03.080
gidip yatađa girdiler.

00:34:03.080 --> 00:34:05.080
Ve bu o hareketi yere serdi.

00:34:05.120 --> 00:34:07.120
1990'larda Nuxalk Ulusu, Great Bear Yađmur Ormanlarý
olarak da bilinen geleneksel topraklarýndaki

00:34:07.120 --> 00:34:10.120
kerestecilik faaliyetlerini durdurmak için
bir dođrudan eylem kampanyasýnda bulundu.

00:34:10.120 --> 00:34:14.120
Mücadeleleri, Greenpeace,
Sierra Club ve Forest Ethics gibi

00:34:14.120 --> 00:34:17.120
iyi finanse edilmiţ çevre gruplarý tarafýndan
en sonunda asimile edildi.

00:34:17.120 --> 00:34:19.120
Dođrudan eylem vardý, blokajlar vardý

00:34:19.120 --> 00:34:21.120
ve Great Bear yađmur ormanýnda
kerestecilik yapan

00:34:21.120 --> 00:34:24.120
ţirketlere yođun baský uygulayan,

00:34:24.120 --> 00:34:26.120
uluslararasý bir pazar kampanyasý vardý.

00:34:26.120 --> 00:34:28.120
Ancak sonuç ţöyleydi ki,
hepsi gerçekten iţe yarayan,

00:34:28.960 --> 00:34:30.960
dođrudan eylem ve iţleyiţi durduran

00:34:31.000 --> 00:34:34.000
pazar kampanyalarý yapan bir çok grubun bulunduđu

00:34:34.000 --> 00:34:36.000
çevreci tarafta baţ müzakereci olarak
Tzeporah Berman'la yapýlan

00:34:36.000 --> 00:34:40.000
kapalý kapýlar ardýndaki

00:34:40.360 --> 00:34:43.160
görüţmelere yem edildi.

00:34:43.160 --> 00:34:47.160
Kamu gözetimi kaldýrýldý ve

00:34:47.200 --> 00:34:52.920
Amerika Aborjinleri'yle ve korumacý gruplarla imzalanan

00:34:52.920 --> 00:34:55.400
protokol anlaţmalarý temel
olarak bir tarafa saptýrýldý

00:34:55.400 --> 00:34:57.400
ve böylelikle protokol anlaţmalarý
delegelere korumanýn

00:35:18.680 --> 00:35:20.680
yüzde 40'tan yüzde 60'a

00:35:20.720 --> 00:35:22.720
çýkarýlmasýný müzakere etme emri verdi.

00:35:22.720 --> 00:35:24.720
ancak olan ţuydu ki
yüzde 20'ye anlaţmýţlardý.

00:35:24.760 --> 00:35:26.760
Ýnsanlar bana Greenpeace Kanada'nýn
eski baţkanýnýn ţimdi

00:35:26.760 --> 00:35:28.760
kerestecilik endüstrisi için çalýţtýđýný

00:35:28.800 --> 00:35:31.800
söylediđinde bu bana tuhaf gelmiyor.

00:35:31.800 --> 00:35:34.800
Greenpeace Avustralya'nýn eski baţkaný

00:35:34.800 --> 00:35:37.800
ţimdi madencilik endüstrisi için çalýţýyor.

00:35:37.840 --> 00:35:40.840
Greenpeace Norveç'in eski baţkaný

00:35:40.840 --> 00:35:43.840
balina endüstrisi için çalýţýyor. Çünkü bu durum zaten
bir ţirketten baţka bir ţirkete geçmekten ibaret.

00:35:43.840 --> 00:35:46.840
1975'te Greenpeace,
balina avcýlýđýna karţý

00:35:46.880 --> 00:35:49.880
denizlerde avcý filolarona karţý
bir kampanya baţlattý.

00:35:49.880 --> 00:35:51.880
2010 Haziran'ýnda, Greenpeace,
Japonya gibi ülkelerin ticari amaçlarla

00:35:51.880 --> 00:35:54.880
balina avlamalarýna izin veren
bir anlaţmayý imzaladý.

00:35:54.880 --> 00:35:56.880
Sonraki nesiller tarafýndan

00:35:56.880 --> 00:35:59.880
yargýlanabileceđimiz tek kýstas,

00:35:59.880 --> 00:36:03.480
toprađýn, suyun ve yeryüzünün sađlýđýdýr.

00:36:03.480 --> 00:36:05.480
Geri dönüţüm yapýp yapmadýđýmýzý önemsemeyecekler;

00:36:05.520 --> 00:36:07.520
milletvekillerimize yazýp yazmadýđýmýzý önemsemeyecekler.

00:36:07.520 --> 00:36:09.520
Ne kadar çok çaba harcadýđýmýzý önemsemeyecekler.

00:36:09.560 --> 00:36:11.560
Önemseyecekleri tek ţey havayý soluyabilip
soluyamayacađýmýz ya da suyu içip içemeyeceđimizdir

00:36:11.560 --> 00:36:13.560
toprađýn onlarý besleyip beslemeyeceđidir

00:36:13.720 --> 00:36:15.720
Ve onlar bizim ne kadar çabaladýđýmýzý önemsemeyecekler,

00:36:15.720 --> 00:36:19.720
bunlarýn hiçbirisini önemsemeyecekler
önemseyecekleri ţey,

00:36:20.840 --> 00:36:24.840
...canlý bir gezegen üzerinde yaţýyor muyuz?

00:36:24.880 --> 00:36:28.880
Örnek III

00:36:30.640 --> 00:36:34.640
Tamam, peki

00:36:34.680 --> 00:36:39.440
...Bilmiyor olabilirsiniz ama

00:36:44.160 --> 00:36:46.160
Star Wars filminin ilk taslađýný

00:36:46.160 --> 00:36:48.800
Lucas yazmadý.

00:36:48.800 --> 00:36:50.800
Ýlk taslađý çevreciler yazdý;

00:36:50.840 --> 00:36:53.840
ve biraz daha farklýydý.

00:36:53.840 --> 00:36:56.840
Öncelikle, filmin adý aslýnda
"Yýldýz Savaţlarý" deđildi.

00:36:56.840 --> 00:36:59.360
Filmin adý "Yýldýz Ţiddet Karţýtý
Sivil Ýtaatsizliđi"ydi.

00:36:59.360 --> 00:37:02.360
Star Wars'un hikayesi ise ţöyle,
hatýrlamayanlar için biraz anlatayým:

00:37:02.360 --> 00:37:04.360
Ýmparatorluk "Ölüm Yýldýzý" denen
dev bir makine yapar.

00:37:04.360 --> 00:37:06.360
Bu öyle bir makinedir ki, tüm
bir gezegeni imha edebilir.

00:37:06.360 --> 00:37:09.360
Filmde isyancýlar Ölüm Yýldýzý'ný yok
etmenin bir yolunu bulurlar.

00:37:09.360 --> 00:37:12.960
Sonunda, Luke Skywalker

00:37:18.920 --> 00:37:24.800
"güç"ü kullanarak savaţ gemilerini
atlatýr...

00:37:29.240 --> 00:37:31.240
ve egzoz borusuna bir torpido atýp

00:37:38.320 --> 00:37:42.320
Ölüm Yýldýzý'ný patlatýr.

00:37:42.360 --> 00:37:46.360
Oysa filmin, çevrecilerce yazýlan ilk taslađý

00:37:46.400 --> 00:37:49.040
biraz daha farklýydý:

00:37:49.040 --> 00:37:52.080
Ýsyancýlar, gerçekten Ölüm Yýldýzý'ný patlatmadýlar.
Onun yerine

00:37:52.120 --> 00:37:54.800
imparatorluđun galaksiler arasý ilerleyiţini
durdurmak için farklý yöntemler kullandýlar.

00:38:01.200 --> 00:38:03.040
Örneđin imha edilecek gezegenlerdeki canlýlara
Ölüm Yýldýzý sakinlerine satmak üzere

00:38:05.000 --> 00:38:08.000
el yapýmý kenevir çanta ve gurme kahve gibi

00:38:08.000 --> 00:38:11.000
lüks ürünler ürettirdiler.

00:38:11.000 --> 00:38:15.000
Ýzleyiciler, bir sürü askeri ve imparatorluk
vatandaţýný

00:38:15.000 --> 00:38:19.000
bu gezegenlerde ekolojik turlar yaptýrmaya
yönelik

00:38:19.000 --> 00:38:23.000
planlar hazýrlandýđýný da görecektirler.

00:38:23.000 --> 00:38:25.000
Bunun amacý, herkese bu gezegenlerin
Ýmparatorluk için

00:38:25.040 --> 00:38:27.040
ekonomik bakýmdan gerekli olduđunu ve yok
edilmemeleri gerektiđini göstermekti.

00:38:27.040 --> 00:38:30.040
Ýzleyicilerin ađzýný açýk býrakacak
bir sürpriz manevra ise

00:38:30.040 --> 00:38:33.320
diđer isyancý gruplarýn Ýmparatorluđa...

00:38:35.120 --> 00:38:37.120
Darth Vader'ýn raporunda geçen,

00:38:37.160 --> 00:38:39.160
"Ekolojiye önemli bir etki oluţmamýţtýr"
ifadesinin gezegeni

00:38:39.160 --> 00:38:43.160
patlatmakla çeliţtiđi yönünde dava açmasýydý.

00:38:43.160 --> 00:38:47.160
Ýzleyiciler, Darth Vader'ýn yönettiđi
ţirketlerin sattýđý ürünleri

00:38:47.160 --> 00:38:51.160
boykot planlarýný öđrenirken,
heyecandan týrnaklarýný yiyecekler.

00:38:51.200 --> 00:38:54.200
Dođrudan Bay Vader'a gönderilmiţ,

00:38:54.200 --> 00:38:56.200
kendisinden gezegeni patlatmamasýný rica eden
çuvallarca mektubu görünce tüm dünyadaki

00:38:56.200 --> 00:38:58.200
sinemalarda, izleyiciler ayakta
alkýţ tutmaktan kendilerini alamayacaklar.

00:38:58.200 --> 00:39:00.200
Tüm bunlarýn Ýmparatorluđu dize
getirmeye yeteceđi gibi

00:39:00.240 --> 00:39:02.240
acayip iyi ve heyecanlý bir film yapmaya da
yeteceđini hepimiz biliyoruz.

00:39:02.360 --> 00:39:05.360
Sorun ţu ki: bundan fazlasý var.

00:39:05.360 --> 00:39:07.360
Anaakým isyancýlarýn dalkavukluđundan mutsuz

00:39:07.360 --> 00:39:11.360
binlerce kaçak isyancý
en katý yürekli sinema izleyicisinin

00:39:11.400 --> 00:39:13.400
bile göz yaţlarýný tutamayacađý bir sahnede

00:39:13.440 --> 00:39:16.440
yok edilecek gezegenlerde kol kola girip

00:39:16.440 --> 00:39:19.440
"Give Peace a Chance"ý söylemeye
karar verirler.

00:39:19.440 --> 00:39:22.440
Bunun dvd'lerini Darth Vader'a

00:39:22.480 --> 00:39:24.480
ve patronu Grand Moff Tarkin'e

00:39:24.480 --> 00:39:26.480
kucak dolusu sevgilerle postalarlar.

00:39:26.520 --> 00:39:28.520
Birkaç isyancý, Ölüm Yýldýzý'na gizlice

00:39:28.560 --> 00:39:32.560
girip kendilerini ekipmana zincirlerler.

00:39:32.600 --> 00:39:34.600
Bu sýrada askerlere gönüllü bir biçimde teslim olmak...

00:39:34.600 --> 00:39:37.600
veya sonuna kadar zincirli kalmak

00:39:37.600 --> 00:39:40.600
konusunda hararetli tartýţmalar döner.

00:39:40.600 --> 00:39:42.600
Filmde muhteţem ve cüretkar
bir orijinallikle,

00:39:42.600 --> 00:39:45.600
isyancýlar asla fikir birliđine
varamazlar.

00:39:45.600 --> 00:39:48.600
Dahasý da var. Ölüm Yýldýzý'na
girenlerden küçük bir grup,

00:39:48.600 --> 00:39:51.600
birkaç uzay gemisini yakýp "Galaksi
Özgürlük Cephesi" yazýlamasý yaparlar.

00:39:51.640 --> 00:39:53.640
Bu gruptan, birkaç kiţi ayrýlýr

00:39:53.640 --> 00:39:57.640
ve nihayet Darth Vader'ýn özel
odasýna girmeyi baţarýrlar.

00:39:57.800 --> 00:40:00.800
Girince, arkasýna saklanýp

00:40:00.800 --> 00:40:02.800
yüzüne bir vegan pastayý yapýţtýrýrlar.

00:40:02.800 --> 00:40:04.800
Yönetmenler, bu sahneyi
kesmeye karar verdiler çünkü

00:40:04.840 --> 00:40:06.840
ayný anda geliţtirdikleri

00:40:06.840 --> 00:40:08.840
bir projeye çok benziyordu:

00:40:08.880 --> 00:40:11.880
"Hitler'e Pasta Komplosu".

00:40:11.880 --> 00:40:13.880
Ölüm Yýldýzý tepelerinde açýkça belirince,

00:40:13.880 --> 00:40:15.880
birkaç isyancý karţý koymak için
silahlanmayý önerirler.

00:40:17.080 --> 00:40:20.080
Bu isyancýlar çođunlukla,

00:40:20.080 --> 00:40:23.080
pasifist isyancýlar tarafýndan öfkeyle karţýlanýr.

00:40:23.080 --> 00:40:26.080
Onlara göre, "Ölüm Yýldýzý'ný yönetenlere saldýrmak

00:40:26.120 --> 00:40:30.160
Ýmparatorluđun zararlý felsefesinin,
arka kapýdan girmesinin

00:40:30.160 --> 00:40:33.160
bir örneđinden baţka bir ţey deđildir".

00:40:33.160 --> 00:40:36.160
Derler ki, "Darth Vader'ý deđiţtirmek
istiyorsak

00:40:36.160 --> 00:40:38.160
önce kendimiz deđiţimin kendisi olmalýyýz...

00:40:38.160 --> 00:40:40.160
Darth Vader'ýn yüređini deđiţtirmek için,

00:40:40.160 --> 00:40:43.160
önce kendimizinkini deđiţtirmeliyiz...
Her ţeyden önce, Darth Vader'a

00:40:43.160 --> 00:40:45.160
ţefkat duymalý ve onun da
bir zamanlar çocuk olduđunu hatýrlamalýyýz."

00:40:45.160 --> 00:40:47.160
Sonunda, Leia, Luke, Han, Chewbacca ve

00:40:47.160 --> 00:40:49.160
birkaç robot çýkýp Ölüm Yýldýzý'ný
yok etmenin bir yolunu

00:40:49.000 --> 00:40:51.000
bulduklarýný diđerlerine söylerler.
Diđer isyancýlarýn elbette ödleri kopar.

00:40:51.000 --> 00:40:54.120
Leia, Luke, Han, Chewbacca, iki robot ve

00:40:54.120 --> 00:40:56.120
pasifistler arasýnda bir bođuţma yaţanýr.

00:40:56.120 --> 00:40:58.120
Pasifistler bunlarý odadan ve
filmden kovarlar.

00:40:58.240 --> 00:41:00.240
Bu çok da sorun olmaz çünkü zaten

00:41:00.360 --> 00:41:02.360
kovulanlar minör karakterlerdir.
Her neyse, film ţöyle biter:

00:41:02.400 --> 00:41:04.400
Ölüm Yýldýzý yaklaţtýkça yaklaţýr ve...

00:41:04.440 --> 00:41:06.440
bir Ölüm Yýldýzý'ný görürüz...
bir gezegeni...

00:41:06.440 --> 00:41:08.440
bir Ölüm Yýldýzý'ný görürüz...
bir gezegeni...

00:41:08.480 --> 00:41:10.480
ve sonra Ölüm Yýldýzý'ndan
lazerin çýkmaya baţladýđýný görürüz.

00:41:10.480 --> 00:41:13.480
O pis kýrmýzý parlaklýđý...
Sonra gezegeni...

00:41:13.480 --> 00:41:17.080
ve küçük bir ýţýđý görürüz

00:41:17.080 --> 00:41:20.080
O ýţýk, gezegen patlamadan tüyen çevrecilerdir.

00:41:20.080 --> 00:41:23.080
Sonra Ölüm Yýldýzý'ný görürüz ve...

00:41:23.080 --> 00:41:25.080
gezegeni patlatýr.

00:41:25.080 --> 00:41:28.080
Ardýndan filmin, çevrecilerin zaferini

00:41:28.080 --> 00:41:30.080
gözler önüne seren son sahnesinde

00:41:30.080 --> 00:41:32.080
New Empire Times'ýn 43. sayfasýnda, en alt solda

00:41:32.080 --> 00:41:34.080
gezegenin imhasýna dair üç cümle görürüz:
"Çevreciler imhayý protesto etti..."

00:41:34.120 --> 00:41:36.120
Bizimkiler de, "Basýna çýktýk!" falan olurlar.

00:41:36.120 --> 00:41:38.120
Madde IV

00:41:38.160 --> 00:41:40.160
Bir bütün olarak kültür

00:41:40.160 --> 00:41:42.160
ve bu kültürün üyelerinin büyük çođunluđu delidir.

00:41:42.200 --> 00:41:45.200
Kültür, yaţamý yok etmeye yönelik

00:41:45.200 --> 00:41:47.200
bir ölüm dürtüsü tarafýndan yönlendirilir.

00:41:47.200 --> 00:41:49.200
Halkýn gerçekten ţunu anlamaya ihtiyacý var;

00:41:49.240 --> 00:41:52.240
alternatif mucizevi yakýtlarýn, biyodizelin,
ethanolün, nükleer veya güneţ enerjisinin,

00:41:52.240 --> 00:41:54.240
trans yađýn... tüm bunlarýn mutlu,
iţleyen bir toplumda yaţamamýzla bir alakasý yok

00:41:54.240 --> 00:41:56.240
Bizler, kolay eriţilebilir enerji kaynaklarýnýn
hepsini tüketmiţ bulunuyoruz:

00:41:56.240 --> 00:41:59.240
ve biz özellikle ucuz petrole bađlý olan yaţamýn
devasal yolunu hali hazýrda inţa ediyoruz.

00:41:59.240 --> 00:42:01.400
Bilinen anlamýyla dünya,

00:42:01.400 --> 00:42:04.240
yani petrole bađlý olan dünya
bir sona dođru yaklaţýyor.

00:42:04.240 --> 00:42:07.240
Bir kýrýlmaya dođru gidiyoruz.
Perol tekrardan gelmeyecek.

00:42:07.240 --> 00:42:09.240
Fort McMurray
Alberta, Kanada

00:42:10.800 --> 00:42:15.800
Katranlý kumlar muhtemelen insanlýk

00:42:19.120 --> 00:42:22.120
tarihinin en büyük sanayi projelerinin biri.

00:42:22.120 --> 00:42:28.400
Katranlý kumlar, ţu anda, gezegen üzerindeki en büyük,

00:42:30.080 --> 00:42:33.080
en yýkýcý çevre projesi.

00:42:33.080 --> 00:42:38.080
Bu, yađ ekstraksiyonu

00:43:01.160 --> 00:43:04.000
yani, gezegendeki en kirli yađlardan ...

00:43:04.040 --> 00:43:09.040
Bu, yađ eldesi için çok yüksek miktarda
enerji gerektiđi anlamýna gelir

00:43:09.040 --> 00:43:14.040
ve bu yađý çýkarma amacýmýz
yani bu kirlinin daha kirlisi ...

00:43:14.040 --> 00:43:19.040
yađý çýkarma amacýmýz

00:43:19.560 --> 00:43:23.560
ortada daha baţka petrol
kalmamýţ olmasýndandýr.

00:43:23.600 --> 00:43:27.600
Katranlý kum aslý itibariyle, petrol deđildir.

00:43:30.000 --> 00:43:34.000
Etkili bir ţekilde,

00:43:34.040 --> 00:43:37.000
sentetik süreç boyunca
madenin iţlenmesi ve

00:43:38.400 --> 00:43:42.120
kantranlý kumun rafinasyonu
yürütülen bu iţleme

00:44:00.000 --> 00:44:09.480
yaklaţýk yüz milyon yýllýk
bir zaman eklemektedir.

00:44:15.520 --> 00:44:18.520
Katranlý kumlar, New York'u
kaplayacak kadar

00:44:18.520 --> 00:44:21.200
veya Ýngiltere'nin yüz ölçümünden daha
büyük bir alanda birikmiţ durumdadýr.

00:44:22.360 --> 00:44:24.360
Bu, insanlýk tarihinin en büyük endüstriyel
projesi olarak kabul edilir

00:44:24.480 --> 00:44:27.480
ve aţikar biçimde, baţlamýţ bulunmaktadýr.

00:44:29.600 --> 00:44:31.600
Katranlý kumdan, su buharý ve ýsýtýlmýţ su ile

00:44:31.600 --> 00:44:34.600
temel olarak kaynatma yoluyla
yađ çýkarýmý yapýlýr.

00:44:34.600 --> 00:44:37.600
Böylece yađ, köpük gibi suyun üstüne çýkar

00:44:37.600 --> 00:44:41.600
sonra kazýnýr ve zift elde edilir.

00:44:41.600 --> 00:44:43.600
Bu madencilik süreçleri ve "in-situ" olarak
adlandýrýlan yerinde iţleme yapýlan süreçlerden

00:44:43.640 --> 00:44:46.600
her ikisi de kumdan zift eldesinde

00:44:47.040 --> 00:44:49.040
büyük ölçüde kullanýlan metodlardýr.

00:44:49.080 --> 00:44:51.080
Bir fýçý petrol eldesi için,
öncelikle yeri ve

00:44:51.080 --> 00:44:53.080
yerdeki kýrýk ađaç parçalarýný

00:44:53.120 --> 00:44:56.120
ve benzeri ţeyleri temizledikten sonra

00:44:56.120 --> 00:44:58.120
yaklaţýk 200 fit derinlikte bir çukur kazýlýr.

00:44:58.120 --> 00:45:00.120
Her bir fýçý yađ için 4 fýçý su kullanýlan bu iţlem

00:45:00.120 --> 00:45:03.120
aslýnda "bulamaçlama"
olarak adlandýrýlýr ve

00:45:03.120 --> 00:45:05.120
yüksek vektörel hýzda

00:45:05.120 --> 00:45:07.120
yüksek sýcaklýktaki su ile döndürülerek

00:45:08.840 --> 00:45:11.840
karýţtýrma iţleminin yapýldýđý,
pre-sentetik yađ olan zifti kumun kendisinden

00:45:11.840 --> 00:45:15.120
ve tüm kil ve silt parçacýklarýndan
ayýrmak için yapýlan iţlemdir.

00:45:15.120 --> 00:45:19.920
Fakat, hali hazýrda kazma iţlemi ile birlikte

00:45:19.920 --> 00:45:22.920
ortaya çýkan yüzlerce ton toprakla
ne yapýlmalýdýr?

00:45:24.080 --> 00:45:28.080
Fakat bu iţlem için de nihayetinde
enerji gerekmektedir,

00:45:28.120 --> 00:45:30.120
insanlarýn söylediđine göre yaklaţýk olarak;

00:45:30.120 --> 00:45:32.120
yarým fýçý enerji, sadece bir fýçý yađ
üretmek için gerekmektedir.

00:45:33.120 --> 00:45:36.120
böylece her fýçý enerji girdisiyle beraber

00:45:36.120 --> 00:45:38.120
iki fýçý yađ üretimi yapýlabilmektedir.

00:45:38.120 --> 00:45:40.120
Oysa, geleneksel yöntemler ile

00:45:40.120 --> 00:45:43.120
ham petrol elde etmek için girilen

00:45:43.120 --> 00:45:45.120
enerji açýsýndan çok çok küçüktür.

00:45:45.120 --> 00:45:47.120
Bu yüzden, üzerinde konuţulmasý
gereken en önemli

00:45:47.160 --> 00:45:49.160
noktalardan biri orandýr;
yani Irak gibi her varil yađdan

00:45:49.160 --> 00:45:51.160
yaklaţýk, 100 varil geri alabileceđin
bir oran kullanmayý denemek.

00:45:51.000 --> 00:45:54.000
Fort Chipewyan
Alberta, Kanada

00:45:54.000 --> 00:45:57.000
Bir çok farklý yerli toplumun
çevresinde yer aldýđý

00:45:57.000 --> 00:45:59.000
Albertha'nýn kuzeyinde yer alan
Athabasca Nehri'nin sularý

00:45:59.000 --> 00:46:01.160
katranlý kumlardan, benzin
elde etmek üzere çekilmiţtir.

00:46:02.800 --> 00:46:06.800
Nehrin, gres yađý ve

00:46:06.840 --> 00:46:08.840
arýtýlmamýţ pis su atýklarý gibi

00:46:08.880 --> 00:46:11.880
yađ eldesi sýrasýnda
ortaya çýkan atýklarca

00:46:11.880 --> 00:46:13.880
ve bazen de kazara

00:46:13.880 --> 00:46:15.880
toksik kimyasallarýn

00:46:15.880 --> 00:46:17.880
direkt oalark Athabasca nehrine

00:46:17.920 --> 00:46:19.920
dökülmesi sebebiyle nehirde
kirlilik baţ göstermiţtir.

00:46:19.920 --> 00:46:22.920
Fort Chipewyan topluluđu, yani

00:46:22.920 --> 00:46:25.920
Mikisew Cree ve Dene Chipewyan'ýn
her ikisi de

00:46:25.920 --> 00:46:29.920
neler olduđuyla ilgili olarak
yükselen tehlikeye karţý

00:46:29.920 --> 00:46:34.080
bir süredir mücadele ediyorlar

00:46:38.000 --> 00:46:43.000
ve toplulukta nadir görülen
kanser vakaalarýndaki artýţ

00:46:53.360 --> 00:46:56.240
otoimmün hastalýklar

00:46:56.240 --> 00:47:00.240
topraktaki arsenik miktarý,
geyik eti ve

00:47:00.280 --> 00:47:05.280
balýklarda yüksek seviyelerdeki
ađýr metal birikimi

00:47:06.840 --> 00:47:09.840
ve civa miktarýndaki artýţ temelde, bütün
çevrenin kirlenmesine sebep olmaktadýr.

00:47:09.840 --> 00:47:12.840
Fort Chipewyan insanlarýný
öldüren bu etmenler

00:47:12.840 --> 00:47:15.840
kim bilir bizim toplumumuzu
nasýl etkiliyor.

00:47:15.840 --> 00:47:18.360
Daha önce de söylediđim gibi bu ađýr iţleyen
bir endüstriyel soykýrým.

00:47:18.360 --> 00:47:20.360
Teyzemi bu yüzden toprađa verdim,

00:47:20.360 --> 00:47:22.360
amcamý da toprađa verdim ve bir
teyzem bu çevrenin içinde yaţamakta..

00:47:22.400 --> 00:47:25.040
Ve bu bir savaţtýr, bu
yaţamlarýmýz için bir savaţtýr

00:47:26.960 --> 00:47:28.960
çünkü hükümet,

00:47:29.000 --> 00:47:32.000
Fort Chip'deki insanlarýn
ölmesine göz yumuyor.

00:47:32.000 --> 00:47:34.000
Katranlý kumlar, sadece yakýt
elde etmek için deđil,

00:47:34.000 --> 00:47:36.000
Amazon Nehri havzasý
dýţýndaki dünyada

00:47:36.000 --> 00:47:39.000
en hýzlý ikinci ormansýzlaţtýrma oraný ile

00:47:39.000 --> 00:47:43.040
Kuzey Amerika'daki iklim deđiţikliđine

00:47:43.040 --> 00:47:47.040
ikinci en hýzlý katkýyý da sađlamýţ oluyorlar.

00:47:47.080 --> 00:47:50.080
Ve onlarýn bahsettiđi bu üretimlerin amacý

00:47:50.080 --> 00:47:53.800
karbondioksit emilimi yapacak.

00:47:55.720 --> 00:47:57.720
Bu yüzden Kuzey Amerika'daki iklim deđiţikliđinin

00:47:57.720 --> 00:48:00.880
üstesinden gelmenin tek yolu

00:48:00.920 --> 00:48:04.760
bütün Kuzey Amerika boyunca
Alberta'dan Arizona arasýndaki

00:48:04.760 --> 00:48:06.760
kömür yakýtlý elektrik santrallerini
birleţtirmek olacaktýr.

00:48:06.760 --> 00:48:09.760
Hala daha petrolü arzu etmenin

00:48:09.760 --> 00:48:12.760
absürd olduđunu düţünüyorum,

00:48:12.760 --> 00:48:14.760
hepimiz gayet iyi biliyoruz ki

00:48:14.760 --> 00:48:17.760
insanođlunun varlýđý ve devamlýlýđý için

00:48:17.760 --> 00:48:19.760
temiz su kaynaklarý son derece
önemli bir paya sahiptir,

00:48:19.760 --> 00:48:23.800
ve onlar, bu plastik medeniyet içerisinde

00:48:23.800 --> 00:48:25.800
plastik kültürlerini devam ettirmek için

00:48:25.800 --> 00:48:27.800
tüm güçlerini bir kaç damla petrol için

00:48:27.840 --> 00:48:30.480
yaţamakta olduđumuz çevreyi

00:48:30.480 --> 00:48:33.480
yok etme pahasýna arzu ediyorlar.

00:48:33.480 --> 00:48:35.480
Ýnsanlar, bunun bir çeţit
madde bađýmlýlýđý olduđunu

00:48:35.480 --> 00:48:38.480
söylüyorlar, bir nevi dünyanýn bađýmlýlýđý bu,

00:48:38.480 --> 00:48:40.480
ve bizi uzunca bir süre daha pis ve
iđrenç maddeye kendine bađýmlý kýlacak.

00:48:40.520 --> 00:48:42.520
Bu aslýnda onun ne olduđu ile alakalý.

00:48:42.520 --> 00:48:45.520
Bu insanlarýn yapmakta olduđu
en çýlgýnca ţey.

00:48:47.000 --> 00:48:49.000
Muhtemelen hepimiz, uygarlýđýn
çökeceđi konusunda

00:48:49.000 --> 00:48:52.000
hemfikiriz- bu konuda bizim
yardýmýmýz olsun veya olmasýn.

00:48:52.000 --> 00:48:54.000
Eđer böyle düţünmüyorsanýz,
birbirimize söyleyecek hiç bir ţeyimiz

00:48:54.000 --> 00:48:56.000
yok demektir.
Ve yine bu çöküţün tam bir kargaţa

00:48:56.040 --> 00:48:58.040
olacađý konusunda da fikir birliđi içerisindeyiz.
Biz endüstriyel uygarlýktan bu yana sistematik olarak

00:48:58.040 --> 00:49:00.000
gezegenin alt yapýsýnýn parçalara
ayrýlmasý olduđunu biliyoruz.

00:49:00.000 --> 00:49:03.040
Yakýnda, biz bu çöküţe yardým etsek de
etmesek de uygarlýk bir ţekilde son bulacak ve

00:49:03.040 --> 00:49:05.040
daha sonrasýnda insan ve insanýn dýţýndakileri
destekleyecek çok daha fazla hayat kalacak.

00:49:05.080 --> 00:49:07.080
Örnek IV

00:49:07.120 --> 00:49:10.400
"Endgame" kitabýnýn
ortaya çýkmasýnýn sebebi,

00:49:11.560 --> 00:49:13.560
direnmek konusunda
etraftaki insanlarla

00:49:13.600 --> 00:49:17.600
yaptýđým konuţmalardý.

00:49:17.640 --> 00:49:19.640
Ve insanlarýn verdiđi yanýt son
derece öngörülebilir cinstendi.

00:49:19.680 --> 00:49:21.680
Dinleyici ţayet, ana-akým çevrecilerden,

00:49:21.680 --> 00:49:25.000
barýţ ve sosyal adalet
aktivistlerinden oluţuyorsa,

00:49:31.040 --> 00:49:33.040
sýk sýk, kötü fikirleri kendilerinden
olabildiđince uzak tutabilmek için,

00:49:33.080 --> 00:49:36.360
Martin Luther King, Dalai Lama, ve
Gandhi'nin isimlerini tekrar tekrar söyleyerek

00:49:36.360 --> 00:49:39.360
"Gandhi kalkaný" olarak tanýmladýđým
kalkanlarýný havaya kaldýracaklardýr.

00:49:39.360 --> 00:49:42.080
Ve eđer sýradan insanlardan
oluţan çevrecilerse,

00:49:42.120 --> 00:49:46.680
ayný ţeyi yapacaklardýr ancak, sonra

00:49:46.680 --> 00:49:49.040
yanýma gelip, bana

00:49:49.040 --> 00:49:52.040
"Bundan bahsettiđin için çok teţekkürler"
diyeceklerdir.

00:49:52.040 --> 00:49:55.040
"Direniţi Pasifize Etmek"

00:49:57.440 --> 00:50:02.440
Özellikle Kuzey Amerika'da, pasifistler
ve ţiddetsizlik savunucularýnýn,

00:50:06.280 --> 00:50:09.280
diđer insanlarýn bütün sosyal mücadele
alanlarýna katýlýmýnýn ne olacađýný

00:50:09.280 --> 00:50:12.040
belirlemede çok tanýmlayýcý bir rolü vardýr

00:50:12.040 --> 00:50:15.040
ve hatta bir sansürleme rolü de vardýr.

00:50:15.040 --> 00:50:18.040
Sosyal mücadelelere olan etkileri,

00:50:18.080 --> 00:50:21.080
devletin bu mücadeleleri daha kolay

00:50:21.080 --> 00:50:23.080
kontrol altýna almasýný sađlar.

00:50:23.080 --> 00:50:27.080
Ţiddetsizlik sosyal mücadeleleri

00:50:27.080 --> 00:50:30.080
iyileţtirme iţlevi görür,

00:50:30.120 --> 00:50:33.120
diţlerini söker

00:50:34.480 --> 00:50:37.480
ve onu tehlikesiz hale getirir.

00:50:37.480 --> 00:50:39.480
Bu nedenle sadece demokratik çođulculuđun
foseptiđinde varolabilirler.

00:50:39.480 --> 00:50:41.480
Ţüphesiz deđiţmeyeceđi kesin olduđunda,

00:50:41.480 --> 00:50:44.160
bir ţey deđiţmek üzereyken bu çeţit
bir enerjiye veya idealizme

00:50:44.160 --> 00:50:47.760
veya inanca ne olur, merak ediyorum.

00:50:49.040 --> 00:50:52.040
Bizi sisteme bađlý kýlan yanlýţ umutlar neler?

00:50:52.040 --> 00:50:56.040
Bizi yaţanamaz durumlarla saran
ve gerçek olasýlýklara karţý

00:50:56.080 --> 00:50:58.080
körleţtiren yanlýţ umutlar neler?

00:50:58.120 --> 00:51:00.280
Weyerhauser'a kibarca söylesek ormanlarý kesmeyi

00:51:00.280 --> 00:51:04.120
býrakacađýný gerçekten düţünen var mý?
kibarca söylediđimizde, Monsanto'nun

00:51:04.160 --> 00:51:07.160
Monsantolaţmayý býrakacađýný gerçekten düţünen var mý?

00:51:07.160 --> 00:51:10.160
Bir kaç yýl önce, baţkentte
bu kiţiyle konuţuyordum

00:51:10.160 --> 00:51:12.160
ve "Eđer Beyaz Saray'dan bir Demokrat bulursak,
durum daha iyi olacak" dedi.

00:51:12.160 --> 00:51:15.160
Solda, bunun üstesinden gelmek için

00:51:15.160 --> 00:51:17.160
bizi HARBÝDEN cesaretlendiren bir çift mit var.

00:51:17.160 --> 00:51:20.160
Birincisi, sosyal deđiţiklik ikna ile gerçekleţir.

00:51:20.160 --> 00:51:25.160
Aslýnda gerçekleţmez. Baskýyla gerçekleţir.

00:51:27.360 --> 00:51:30.360
Strateji olarak Ýkna yönteminin problemi;

00:51:30.360 --> 00:51:34.360
ikna sadece ikna edilebilecek,

00:51:34.400 --> 00:51:37.400
ve kendi konumuna güvenerek

00:51:39.040 --> 00:51:41.040
hareket eden daha sonra

00:51:41.080 --> 00:51:43.080
fikirleri deđiţebilenlerde iţe yarar.

00:51:43.120 --> 00:51:46.120
ve problem o ki, biz ikna edilebilecek

00:51:46.120 --> 00:51:49.120
bađýmsýzlarla uđraţmýyoruz.

00:51:49.160 --> 00:51:51.200
biz çođunlukla, muazzam sayýda

00:51:51.200 --> 00:51:54.200
insanla yiyiţen sosyopatlarla,

00:51:54.200 --> 00:51:56.200
büyük, kurumsal, sosyal organizasyon
ve kurumlarla uđraţýyoruz.

00:51:56.200 --> 00:51:59.200
Psikopatlarla tartýţamazsýnýz,
faţistlerle tartýţamazsýnýz

00:52:00.560 --> 00:52:02.560
Ekonomik sistemden,

00:52:02.600 --> 00:52:05.680
faydalananlarla tartýţamazsýnýz.

00:52:05.680 --> 00:52:09.080
Onlarý, güç kullanarak durdurabilirsiniz

00:52:09.080 --> 00:52:12.040
ve bu güç ţiddetli veya ţiddetsiz olabilir.

00:52:13.560 --> 00:52:16.560
Ted Bunny'yi barýţçýl araçlarla
durdurabilir miydiniz?

00:52:16.560 --> 00:52:19.560
Solun büyük ölçüde bilinçsiz,

00:52:19.600 --> 00:52:22.600
kendine biçtiđi birincil rol;

00:52:22.600 --> 00:52:24.600
direniţi zararsýz kýlmaktýr.

00:52:24.600 --> 00:52:26.600
Devlet, direniţin yok olmayacađýnýn,

00:52:26.640 --> 00:52:29.640
mücadelenin bitmeyeceđinin,
farkýna vardý ve geçmiţte

00:52:29.640 --> 00:52:31.640
mücadeleleri, baskýyla
bitirmeyi denediler

00:52:31.640 --> 00:52:34.640
kafalarýný ilk gösterdiklerinde,
hiç kimseden iz yoktu

00:52:34.640 --> 00:52:38.640
ve bunun iţe yaramayacađý
kanýtlanmýţ oldu.

00:52:38.640 --> 00:52:42.640
Dolayýsýyla, son zamanlarda devlet,

00:52:44.600 --> 00:52:47.600
çatýţma ve direniţin kaçýnýlmaz
olduđunu onayladý,

00:52:47.600 --> 00:52:50.160
ve ţimdi, onu kalýcý olarak
yönetmeye çalýţýyor.

00:52:50.160 --> 00:52:54.160
"Yürüyüţe devam edin,
burada hiçbir ţey olduđu yok!"

00:52:54.000 --> 00:52:56.000
"Hiçbir ţey olmuyor,
sadece bir sýra polis..."

00:52:56.000 --> 00:52:58.360
"...yürüyüţe devam edin!"

00:52:58.360 --> 00:53:01.120
Kuzey Amerika'da sosyal hareketler

00:53:03.760 --> 00:53:06.760
pasifist doktrinin içine hapsoldu,

00:53:06.760 --> 00:53:08.760
kendi davranýţýný dikte eden

00:53:08.760 --> 00:53:11.840
ve hareketi kontrol etmek isteyen

00:53:11.840 --> 00:53:14.640
orta sýnýf reformistler, hareketi kilitledi.

00:53:14.640 --> 00:53:17.640
Ţiddetsizlik yandaţlarýnýn,

00:53:17.640 --> 00:53:21.000
ki sýkýlýkla iţe yarayacađýný savunurlar,

00:53:21.000 --> 00:53:24.520
baţlýca örnekleri; Hindistan'da Gandhi ve
ABD'de Martin Luther King'dir.

00:53:24.520 --> 00:53:26.520
Bununla ilgili temel problem ise,

00:53:26.560 --> 00:53:29.560
tarihin korkunç ţekilde örtbas edilmesidir.

00:53:29.560 --> 00:53:32.560
Hindistan'daki direniţ çok çeţitliydi ve Gandhi

00:53:32.600 --> 00:53:35.600
mücadele içerisinde çok önemli bir figürdü,

00:53:35.600 --> 00:53:38.600
fakat direniţ, bütünüyle pasifist
araçlarla gerçekleţmedi

00:53:38.600 --> 00:53:41.600
Gandhi, görüţmeleri
durdurmaya alýţkýndý.

00:53:41.640 --> 00:53:44.640
Özellikle batýda, Gandhi,

00:53:45.680 --> 00:53:48.680
dođrudan eylem
düţüncesini bastýrmak için,

00:53:48.680 --> 00:53:52.680
neyi ţiddet olarak
tanýmlayacađýmýzý öđretmek,

00:53:52.720 --> 00:53:54.720
bir nevi latin direniţinin
görünenin ötesinde

00:53:54.720 --> 00:53:57.720
pasifist ve barýţçýl
araçlarla gerçekleţtiđini

00:53:57.720 --> 00:54:00.600
göstermek için kullanýlýyordu.

00:54:03.680 --> 00:54:06.680
Yýllarca, Gandhici mitle yaţadým.

00:54:06.680 --> 00:54:08.680
Bu mit Birleţik Devletler

00:54:08.680 --> 00:54:11.680
aktivist hareketinin gýrtlađýna çöktü.

00:54:11.680 --> 00:54:14.680
Hindistan'da tanýţtýđým bazý insanlardan sonra

00:54:14.680 --> 00:54:18.680
bu mitten uyandým.

00:54:18.680 --> 00:54:20.680
Konuţtuđum insanlar
kesinlikle ona tapmýyordu,

00:54:20.720 --> 00:54:22.720
pek çođu onu hor görüyordu.

00:54:22.720 --> 00:54:27.320
Ve onu Ýngilizlerin çalýţabileceđi bir ...

00:54:28.280 --> 00:54:31.280
... iţbirlikçi olarak düţünüyorlardý.

00:54:32.920 --> 00:54:35.920
Gandhi batýda çok iyi bilinir,
fakat Hindistan'a gittiđinizde

00:54:35.920 --> 00:54:37.920
Bhagat Singh'in,
bir özgürlük savaţçýsý

00:54:37.920 --> 00:54:40.920
ve devrimci bir liderin
olduđunu öđrenirsiniz

00:54:40.920 --> 00:54:42.920
O da Gandhi kadar
iyi bilinen biridir,

00:54:42.960 --> 00:54:45.960
özgürlük hareketinin bir parçasý,

00:54:45.960 --> 00:54:49.960
ve özgürlük
hareketinin lideridir.

00:54:49.960 --> 00:54:52.960
Fakat batýda, muhtemelen
pek çok kiţi adýný duymamýţtýr.

00:54:52.960 --> 00:54:55.960
Bunun sebebi; onun dođrudan eylem

00:54:55.960 --> 00:55:00.120
taktikleri kullanmasýdýr.

00:55:00.120 --> 00:55:02.960
Ýngiliz ordusundan
öldürülen generaller oldu,

00:55:02.960 --> 00:55:04.960
temelde halkýn dikkatini çekmek için

00:55:04.960 --> 00:55:07.960
Ýngiltere meclisine
bombalý saldýrý yapýldý,

00:55:07.960 --> 00:55:10.960
trenlerden çalýnýp mücadele için
kullanýlan muhimmatlar vardý.

00:55:10.960 --> 00:55:13.960
Gandhi ile Hindistan
Ulusal kongresinde,

00:55:14.000 --> 00:55:16.000
ýlýmlýlar ve radikaller vardý.

00:55:19.640 --> 00:55:21.640
Ilýmlýlar yasaldý, anayasal reformlarýn

00:55:21.680 --> 00:55:24.680
onlarýn tek yöntemleri
olduđunu söylüyorlardý

00:55:24.680 --> 00:55:26.680
çok yavaţ, orta sýnýf komitesi,

00:55:26.680 --> 00:55:30.680
yasal ve özellikle etkisiz

00:55:30.720 --> 00:55:32.720
olduklarý için eleţtirildiler.

00:55:32.760 --> 00:55:35.760
Diđer yandan radikaller
ise çok agresif,

00:55:35.760 --> 00:55:39.760
çok hýzlý, pervasýz ve
sorumsuz olmakla suçlandýlar.

00:55:39.760 --> 00:55:42.760
Gandhi temelde
uzlaţma gücüne sahipti,

00:55:42.760 --> 00:55:44.760
buna karţýn mücadele içinde
Ýngiltere baskýsýný tehdit edecek

00:55:44.760 --> 00:55:47.760
baţka faktörler vardý.

00:55:47.760 --> 00:55:50.760
olayýsýyla Ýngiltere Gandhi ile
diyalogu seçti çünkü, o

00:55:50.760 --> 00:55:53.760
muhtemelen onlar için, mücadelenin

00:55:53.760 --> 00:55:57.760
en az tehdit oluţturan faktörüydü.

00:56:00.960 --> 00:56:02.960
Gandhi aracý oldu.

00:56:02.960 --> 00:56:05.960
Onun ţiddetsiz,
pasif direniţ teorisi

00:56:05.960 --> 00:56:08.960
radikallerle ýlýmlýlar arasýnda
köprü vazifesi görmüţ gibiydi.

00:56:08.960 --> 00:56:10.960
Ýngiltere, Ýkinci Dünya Savaţý'ndan sonra

00:56:10.960 --> 00:56:14.960
çok kan kaybetti ve
büyük bir savaţ için

00:56:15.000 --> 00:56:19.000
moralleri kalmadý, onlarla iţbirliđi

00:56:19.040 --> 00:56:21.040
yapabilecek birini seçtiler.

00:56:21.040 --> 00:56:24.040
Devrimin yaklaţtýđýný anladýlar ve onu
olabildiđi kadar köreltmeye çalýţtýlar.

00:56:24.040 --> 00:56:28.040
Hindistan, sömürge olmaktan,
neo-sömürge olma yolunda gidiyordu.

00:56:29.360 --> 00:56:32.360
Ýngiltere, dolaylý da olsa yönetimde
yeri olan Hindistanlýlar aracýlýđýyla,

00:56:32.360 --> 00:56:36.360
isteklerini hala yaptýrabiliyordu.

00:56:36.400 --> 00:56:39.400
Benim problemim,
ţiddetsiz eylem yapanlarla deđil,

00:56:39.400 --> 00:56:42.400
hiçbir zaman öyle olmadý.

00:56:42.440 --> 00:56:45.440
Demek istediđim, her zaman söylediđim
hepsine ihtiyacýmýz var.

00:56:45.440 --> 00:56:48.440
Problemim pek çok pasifist,

00:56:48.440 --> 00:56:52.440
özellikle Birleţik Devletlerde

00:56:52.440 --> 00:56:55.440
radikal ve militan

00:56:55.440 --> 00:56:59.440
iţleri desteklemiyor.

00:56:59.480 --> 00:57:02.320
Problem tartýţýlacak olursa,
insanlarýn sadece aktif

00:57:02.360 --> 00:57:05.360
direndiđini ve direniţ için araçlar

00:57:05.360 --> 00:57:08.360
kullandýđýný varsayamazsýnýz.

00:57:08.400 --> 00:57:10.400
Ne yaptýklarýný da
düţünmeniz lazým.

00:57:10.440 --> 00:57:14.480
Ve bence genellikle problem bu

00:57:14.480 --> 00:57:17.480
Ýnsanlar eylem yapmaya karar verdiđinde,

00:57:17.480 --> 00:57:20.480
ve bilirsiniz "yürüyüţlerimiz
yeterli olmayacak"

00:57:20.480 --> 00:57:26.160
veya onlar bunu veya
onu yapmayacak

00:57:31.080 --> 00:57:33.080
Gandhi çizgisini takip edenlerde
genelde bu varsayým var,

00:57:33.120 --> 00:57:37.120
"Aa, onlar sadece bunun
üzerinde düţünmüyor"

00:57:37.160 --> 00:57:39.160
Devlet, genellikle benzer
ţartlarý seçecektir.

00:57:39.160 --> 00:57:42.160
Direniţin, kolay kontrol edilebilir,
en kolay iţbirliđi yapýlacak olan

00:57:42.160 --> 00:57:46.160
... faktörlerini seçecektir.

00:57:46.200 --> 00:57:50.200
Onlarla uzlaţýp, gücü eline alacak ve

00:57:50.240 --> 00:57:52.240
mevcut sistemin devam
etmesini sađlayacaktýr.

00:57:53.520 --> 00:57:56.520
Dolayýsýyla yine, devlet
Gandhi ve Martin Luther King

00:57:56.520 --> 00:58:00.520
ile yaptýklarýný hala yapýyor.
Örneđin çevreci hareket...

00:58:00.560 --> 00:58:03.560
Devlet, çevreci hareketin
liderlerini soruţturmalara,

00:58:03.560 --> 00:58:06.560
hükümet komisyonlarýna, davet ediyor;

00:58:06.560 --> 00:58:08.560
devlet onlarý "meţru liderleri"
tanýyor, çünkü

00:58:08.560 --> 00:58:11.560
hareketin tekrar
militan direniţ taktiklerini

00:58:11.560 --> 00:58:13.560
benimsemesini istemiyor.

00:58:13.560 --> 00:58:15.560
Frederick Douglass'ýn dediđi gibi:

00:58:15.560 --> 00:58:17.560
"Güçlü, hiçbir zaman mücadele
etmekten vazgeçmez."

00:58:17.560 --> 00:58:21.560
"Güç, talep olmadan hiçbir
ţeyi kabul ettiremez...

00:58:22.800 --> 00:58:25.800
..ettirmedi, ve ettirmeyecek"

00:58:25.800 --> 00:58:28.800
Örnek V

00:58:28.800 --> 00:58:31.800
Elektriđi, cihazlarý daha verimli

00:58:31.840 --> 00:58:35.840
kullanýrsak, atmosfere karýţabilecek

00:58:35.880 --> 00:58:39.200
olan küresel ýsýnma kirlenmesinin

00:58:41.520 --> 00:58:43.520
büyük kýsmýndan kurtulabiliriz.

00:58:43.560 --> 00:58:46.560
Verimin bu kadar baţka nihai
kullanýmlarýný gerçekleţtirirsek,

00:58:46.560 --> 00:58:49.560
bu kadar yüksek kilometreli
araçlara sahip olursak,

00:58:49.600 --> 00:58:52.600
tüm bunlar üst üste binmeye baţlar:

00:58:52.600 --> 00:58:56.600
diđer taţýma verimleri ,
yenilenebilir teknoloji.

00:58:56.640 --> 00:58:58.640
Siyasi iradeyi muhtemelen
koruyan,

00:58:58.640 --> 00:59:03.640
ihtiyacýmýz olan herţeye sahibiz.

00:59:03.640 --> 00:59:06.640
Ama bilir misiniz, Amerika'da
siyasi irade

00:59:06.640 --> 00:59:08.640
yenilenebilir bir kaynaktýr.

00:59:08.640 --> 00:59:12.280
- Çözümleri gördüđümüzde,
tüm sözde çözümler

00:59:12.280 --> 00:59:14.280
küresel ýsýnmayý öne sürürler.

00:59:21.640 --> 00:59:25.640
Hepsinin ortak yaný
endüstriyel uygarlýđý

00:59:27.920 --> 00:59:31.920
deđiţmez bir ţey olarak almalarý

00:59:31.960 --> 00:59:34.000
ve dođal dünyayý, bađýmlý deđiţken
olarak almalarýdýr.

00:59:34.000 --> 00:59:37.000
Tüm amaç uygarlýđý kurtarmaktýr.

00:59:37.040 --> 00:59:40.040
Ve bu olayý tamamen tersten ele almaktýr.

00:59:40.040 --> 00:59:43.040
Olmasý gereken:
Gezegendeki yaţamý kurtarmak için

00:59:43.040 --> 00:59:45.560
ne gerekiyorsa yapmamýzdýr.

00:59:45.600 --> 00:59:48.120
- Gelecek 40-50 yýlda,
son 65 milyon yýlda

00:59:48.120 --> 00:59:51.120
gördüđümüzden
daha fazla türün yok

00:59:51.120 --> 00:59:53.960
olduđunu göreceđiz.

00:59:54.000 --> 00:59:56.760
Bu, bana göre,
zýrvalamayý kesip yeryüzünü

00:59:56.760 --> 00:59:59.640
burada ve ţimdi ve
gelecek nesiller için

00:59:59.640 --> 01:00:02.280
korumak adýna
ne gerekiyorsa yapmalarý

01:00:04.520 --> 01:00:06.520
için bir çađrý niyetine yanan bir

01:00:06.560 --> 01:00:08.560
kýrmýzý ýţýk veya çalan bir sirendir.

01:00:08.560 --> 01:00:11.440
Çocuklarýnýzýn bundan
50-75 yýl sonra

01:00:11.440 --> 01:00:14.440
eko-savaţlar
esnasýnda ne yaptýđýnýzý

01:00:14.440 --> 01:00:17.920
soracaklarý kiţi sizsiniz.

01:00:17.920 --> 01:00:20.080
Ve o anlamda,

01:00:20.080 --> 01:00:22.080
Bugün, tam da burada
her birimiz

01:00:22.080 --> 01:00:25.080
hayatý atalarýmýza anlatmaktan

01:00:25.080 --> 01:00:28.560
gurur duyacađýmýz ţeyleri
yaparak yaţamalýyýz.

01:00:31.120 --> 01:00:33.120
Yeryüzündeki yaţamý
kurtarmakta ciddiysek eđer

01:00:33.160 --> 01:00:36.160
ciddi bir direniţ
hareketini oluţturmaya

01:00:36.160 --> 01:00:38.160
gereksinim duymuţ
olan insanlar gibi

01:00:38.160 --> 01:00:41.160
karţý koymaya baţlamamýz
gerekmektedir.

01:00:41.160 --> 01:00:45.160
- Bir anlamda geleneksel
bir dünya görüţünü

01:00:45.160 --> 01:00:47.160
korumuţ olan bir
çok yerli toplum

01:00:47.200 --> 01:00:49.200
bilirler ki yerleţimci toplumun

01:00:49.240 --> 01:00:52.240
bu toprađa dayattýđý yaţam biçimi

01:00:52.240 --> 01:00:54.240
sürdürülebilir deđildir.

01:00:54.240 --> 01:00:56.240
Sistem çökene kadar ya da

01:00:56.240 --> 01:00:59.400
yaptýklarý ţey bitene kadar ya da

01:00:59.440 --> 01:01:02.280
yoluna devam edemeyecek

01:01:02.320 --> 01:01:05.320
sýnýra ulaţana kadar

01:01:05.320 --> 01:01:08.320
adeta beklememiz ve

01:01:08.320 --> 01:01:11.320
sabýrlý olmamýz gerektiđine dair

01:01:12.200 --> 01:01:14.200
bir algý ola gelmiţtir.

01:01:14.240 --> 01:01:17.000
Yemiţim sabrý!

01:01:17.000 --> 01:01:21.040
Ýktidarýn gerçekten büyük bir
problem olduđunu düţünüyorum,

01:01:21.040 --> 01:01:23.040
ve bu, liberallerin
kafalarýný sarmalayan

01:01:24.120 --> 01:01:27.120
bir sürü soruna sahip
olmalarýna neden olur.

01:01:27.120 --> 01:01:30.120
Ve problem ţu ki, bu kültür

01:01:30.120 --> 01:01:34.120
açýkça hiyerarţi olarak tanýmlanmýţtýr.
Ţüphesiz ki,

01:01:34.120 --> 01:01:36.680
iktidarda olan ve iktidardan

01:01:36.680 --> 01:01:38.680
gezegeni yok etmekten

01:01:38.680 --> 01:01:41.680
insanlarý sömürmekten fayda
sađlayan insanlar vardýr

01:01:41.680 --> 01:01:43.680
ve bunu uzun
zamandýr yapýyorlar.

01:01:43.680 --> 01:01:45.680
Ve kendi iktidarlarý baţka
her ţeyden daha önemlidir.

01:01:45.720 --> 01:01:48.720
Gezegenimizin yok edilmesinin

01:01:48.720 --> 01:01:50.720
ardýnda olan iktidar sistemlerini

01:01:50.720 --> 01:01:53.720
dađýtacak kiţisel bir tüketici seçimi yoktur.

01:01:53.720 --> 01:01:55.720
Ýhtiyacýmýz olan
örgütlü politik bir direniţ.

01:01:56.560 --> 01:02:02.560
Devlet, sýrf ondan reform veya

01:02:10.920 --> 01:02:13.920
bazý kazanýmlar ve tavizler istedin diye
sana vermez,

01:02:13.920 --> 01:02:15.920
bunu yapmasý için onu zorlaman gerekir.

01:02:15.920 --> 01:02:17.920
Bu, bozuma uđratmanýn gücüdür.

01:02:17.960 --> 01:02:19.960
Montreal'in yakýnýnki Oka,
Quebec'teki

01:02:20.000 --> 01:02:22.560
Mohawk Yerli Topluluđunda,
kanlý bir gündü.

01:02:22.560 --> 01:02:25.560
"Eyalet polisi robokop kýyafetiyle,

01:02:25.560 --> 01:02:27.560
Mohawk'larýn kurduklarý
barikatlara baskýn düzenledi.

01:02:27.560 --> 01:02:30.560
Havada, gözyaţartýcý gaz bulutlarý
vardý ve mermiler uçuyordu,

01:02:30.560 --> 01:02:32.560
ve çatýţmanýn ortasýnda
bir polis öldürüldü.

01:02:32.560 --> 01:02:36.680
Tüm bunlar, orman kasabasý

01:02:36.680 --> 01:02:39.680
konseyinin golf sahasýný
büyütmek için,

01:02:39.680 --> 01:02:42.680
yerlilerin sahip çýktýklarý
ormanlýk alana

01:02:42.680 --> 01:02:45.680
dozerle girmesiyle baţlayan kavga ile
patlak verdi."

01:02:45.680 --> 01:02:48.680
"Polis, ansýzýn saldýrdýđý gibi geri çekildi,

01:02:49.120 --> 01:02:51.120
kruvazörlerini de geride býraktýlar.

01:02:51.160 --> 01:02:53.160
Ayrýca, Mohawklarýn hemen kendi kullanýmlarýna

01:02:53.000 --> 01:02:55.000
aldýklarý büyük bir dozeri býraktýlar.

01:02:55.000 --> 01:02:57.000
Ezilmiţ ve kullanýlamaz hale getirilmiţ
polis kruvazörleri

01:02:58.000 --> 01:03:00.000
barikatlara dönüţtürüldü."

01:03:00.000 --> 01:03:02.000
Bu ađaçlara ve toprađa
anamýz gibi davranýrýz.

01:03:02.040 --> 01:03:04.040
Bu insanlar, anamýza tecavüz ediyorlar.

01:03:04.040 --> 01:03:06.040
Annene tecavüz etseydiler
ne yapardýn?

01:03:06.080 --> 01:03:09.080
- Bu politikacýlar sistemin

01:03:09.080 --> 01:03:11.080
uţaklarýdýrlar; iţleri sistemin
iţlemesini ve

01:03:11.080 --> 01:03:14.080
yöneten sýnýfa çýkar sađlamaktýr.

01:03:14.080 --> 01:03:17.080
Ve onlar hiçbir zaman

01:03:17.080 --> 01:03:20.080
halkýn ve gezegenin çýkarlarý için
çalýţmayacaklar.

01:03:20.120 --> 01:03:22.120
Ne söylediđimiz önemli deđil,

01:03:22.120 --> 01:03:24.120
yanýt verecekleri tek ţey

01:03:24.160 --> 01:03:27.160
güç ve sosyal parçalanma tehdididir.

01:03:27.160 --> 01:03:29.160
Onlarýn, iktidarda kalmalarýna izin verirsek,

01:03:29.160 --> 01:03:31.160
onlardan elde ettiđimiz kazanýmlarýmýzý

01:03:31.200 --> 01:03:33.200
geri almak için ellerinden geleni yapacaklardýr.

01:03:33.200 --> 01:03:35.200
Hiçbir mücadelenin bitmediđini,

01:03:36.280 --> 01:03:38.960
ki devlet varolmaya devam ettiđi sürece

01:03:39.480 --> 01:03:42.040
herhangi nihai bir zafer olasýlýđý olmadýđýný

01:03:42.040 --> 01:03:44.600
kabul etmek gerekir, ancak

01:03:46.600 --> 01:03:48.600
Mücadele tarihlerinde kesin olarak
görebileceđimiz gibi,

01:03:48.640 --> 01:03:51.640
tüm taktiklerin kullanýmýzla kendimizi

01:03:51.640 --> 01:03:54.160
Ayrýca, güçlendirdiđimiz yollarla

01:03:54.160 --> 01:03:57.160
küçük kazanýmlar elde edilmiţtir.

01:03:57.160 --> 01:04:00.320
belirli bir taktiđin gerçekten ţiddet

01:04:00.320 --> 01:04:02.160
olup olmadýđýný söylemek gerçekten
önemli deđildir,

01:04:02.160 --> 01:04:04.160
çünkü, bu eylemi kýsýtlamak anlamýna gelen

01:04:04.160 --> 01:04:06.160
bir çeţit ahlaki kategoridir.

01:04:06.200 --> 01:04:09.200
Bence, hangi taktiđin bizi güçlendireceđine

01:04:09.200 --> 01:04:11.200
özgürleţtireceđine ve kullanýţlý olacađýna

01:04:11.200 --> 01:04:13.320
bakmak daha önemlidir.

01:04:13.320 --> 01:04:15.320
Yerüstü araçlar tamamen

01:04:15.320 --> 01:04:17.320
küresel kapitalizmin geniţlemesine
olanak sađlamak için tasarlandý.

01:04:17.360 --> 01:04:19.360
Bunlar, büyük paralar yapan

01:04:19.400 --> 01:04:22.400
ciddi iktidar yapýlarýdýrlar.

01:04:22.400 --> 01:04:24.400
Arkalarýnda hayal edebileceđiniz kadar

01:04:24.400 --> 01:04:26.400
silahlý devlet gücü vardýr.

01:04:26.400 --> 01:04:28.400
Ordularý onlarýn tarafýnda,

01:04:28.440 --> 01:04:30.440
kitle medyasýna sahipler, bankalar,
bütün para onlarýn tarafýnda.

01:04:30.440 --> 01:04:33.440
Ordumuzun gösterdiđi liderliđe dair,

01:04:33.440 --> 01:04:36.440
bir ţüphe varsa, bu F-18 savaţçýsýna

01:04:36.440 --> 01:04:38.440
ve arkasýndaki

01:04:38.440 --> 01:04:41.440
hafif zýrhlý araca bakmanýz yeterli.

01:04:41.440 --> 01:04:43.440
Ordu ve donanma birlikleri bu taţýtý

01:04:43.440 --> 01:04:46.440
biyoyakýt karýţýmýyla test ediyor,

01:04:46.440 --> 01:04:48.440
ve bu "Yeţil Eţţekarýsý" adý takýlan

01:04:51.920 --> 01:04:54.920
donanma savaţ jeti,

01:04:54.920 --> 01:04:57.920
bir kaç gün içerisinde,

01:04:59.160 --> 01:05:01.000
Dünya Gününde ilk defa uçurulacak.

01:05:01.000 --> 01:05:03.000
- Crazy Horse bir-sekiz,
temas için izin istiyor.

01:05:03.000 --> 01:05:05.000
- Yaralýlarý arabaya mý alýyor?

01:05:05.040 --> 01:05:07.040
- Evet, temas için izin almaya
çalýţýyoruz.

01:05:07.040 --> 01:05:09.040
- Hadi ama ateţ etmemize izin verin!

01:05:09.080 --> 01:05:12.080
- Bushefendi, Crazy Horse bir-sekiz.

01:05:12.080 --> 01:05:15.080
- Onu alýyorlar.

01:05:15.080 --> 01:05:18.080
- Bushefendi, Crazy Horse bir-sekiz.

01:05:18.120 --> 01:05:20.120
- Konuţan Bushefendi yedi, devam edin.

01:05:20.120 --> 01:05:23.120
- Anlaţýldý. Cesetleri kaldýran
siyah bir spor araç ya da bir Bongo

01:05:23.760 --> 01:05:25.760
kamyonumuz var. Temas için izin istiyoruz.

01:05:25.800 --> 01:05:30.120
- Bushefendi yedi, roger. Konuţan
Bushefendi yedi, roger. Saldýr.

01:05:30.120 --> 01:05:33.120
- Bir-sekiz, saldýr. Temiz.

01:05:33.120 --> 01:05:35.560
- Hadi!

01:05:35.560 --> 01:05:38.560
- Temiz.

01:05:38.560 --> 01:05:40.560
Yasalar, eđer dođru ţeyi yapmazsa,

01:05:40.560 --> 01:05:44.080
baţka insanlar yapacaktýr

01:05:44.080 --> 01:05:46.080
ve yasalarý çiđneyerek de olsa,

01:05:46.120 --> 01:05:48.120
dođru ţeyi yapmalarý gerekecektir.

01:05:49.080 --> 01:05:51.080
Ve bu örnek, tarih boyunca

01:05:52.080 --> 01:05:54.080
bir çok kez görülmüţtür:

01:05:56.760 --> 01:05:58.760
Yahudileri, Alman Nazilerinden
kurtaran insanlar

01:05:59.840 --> 01:06:01.680
yüce bir amaç için,
yasalarý çiđnemiţlerdir.

01:06:04.080 --> 01:06:06.080
Amerika'da o zamanlar köleleri,

01:06:06.120 --> 01:06:10.120
köle sahiplerinden ve barbar yasalardan

01:06:10.160 --> 01:06:12.160
korumak için, yeraltý demiryolu sistemiyle

01:06:14.720 --> 01:06:18.720
kurtarmýţ olan insanlar da çiđnemiţlerdir.

01:06:19.120 --> 01:06:21.120
Onlar dođru ţeyi yaptýlar.
Yüce bir amaç için

01:06:21.120 --> 01:06:23.120
yasalarý çiđnemiţlerdi.

01:06:25.040 --> 01:06:27.040
Artýk iţe koyulmamýz ve ...

01:06:43.680 --> 01:06:45.680
Facebook'ta "Beđen"i týklamanýn ve online
imza kampanyalarýnýn ötesine geçmemiz gerekiyor.

01:06:45.680 --> 01:06:48.680
Bizler, gerçek dünyaya
dönüp karţý koymalýyýz.

01:06:48.680 --> 01:06:50.680
Kabul etmemiz ve özümsememiz

01:06:50.680 --> 01:06:52.680
gereken tek ţey,

01:06:52.720 --> 01:06:54.720
kurumlarýn ve halkýn çođunluđunun

01:06:54.760 --> 01:06:56.760
asla bizim tarafýmýzda
olmayacađýdýr.

01:06:56.760 --> 01:06:58.920
Ve böylece, bireysel aktivistler ve

01:06:58.920 --> 01:07:01.760
direniţ topluluklarý olarak ve

01:07:01.760 --> 01:07:04.120
bir direniţ kültürü olarak oturup

01:07:04.120 --> 01:07:06.760
ţöyle sormalýyýz;

01:07:06.760 --> 01:07:09.760
"Tamam, peki, bu kültürün gezegeni
yok etmesini durdurmak neye mal olacak?"

01:07:09.760 --> 01:07:12.760
Yani, kýsmen cevap açýktýr ki,

01:07:12.760 --> 01:07:15.480
ikna yöntemi asla iţlemedi ve

01:07:15.480 --> 01:07:17.480
... iţlemeyecek de.
Baţarýlý olmak istiyorsak,

01:07:19.520 --> 01:07:22.080
o halde direniţ hareketlerinin

01:07:22.080 --> 01:07:27.080
geçmiţte ne yaptýklarýna

01:07:27.080 --> 01:07:30.080
ve kendilerini baţarýlý olmak için

01:07:31.440 --> 01:07:33.440
savunduklarý farklý safhalarda

01:07:33.480 --> 01:07:36.480
ne öđrendiklerine bakmamýz gerekir.

01:07:36.480 --> 01:07:38.480
"Politik bir direniţi örgütleyin"
dediđimde,

01:07:38.480 --> 01:07:40.480
iktidarla burun buruna gelmemiz
gerektiđini ima ediyorum.

01:07:40.520 --> 01:07:42.520
Ýktidar dediđinde,

01:07:42.520 --> 01:07:44.520
sorumlu insanlarýn seni susturmak için

01:07:44.560 --> 01:07:46.560
ellerinden geleni yapacaklarý bir

01:07:46.560 --> 01:07:48.560
sosyopati olduđunu anlayacaksýn.

01:07:48.600 --> 01:07:52.600
Daha büyük bir sosyal çatýţma

01:07:52.640 --> 01:07:54.640
sürecine girdiđinizde,

01:07:54.640 --> 01:07:57.640
istemeyeceđiniz ţey ţiddetsizlikten

01:07:57.640 --> 01:08:01.040
bahseden insanlar olacaktýr
çünkü, ţiddetsizlik insanlarý

01:08:01.040 --> 01:08:04.240
silahsýzlandýracaktýr, bu insanlarý ...

01:08:04.240 --> 01:08:07.240
saldýrgan düţman ve katý sosyal ţartlar

01:08:07.240 --> 01:08:09.240
karţýsýnda silahsýz býrakacaktýr.

01:08:09.240 --> 01:08:11.240
Onlarýn güçlü bir savaţan ruha
sahip olmasýný istersiniz

01:08:11.240 --> 01:08:13.800
çünkü, savaţan bir ruhun yokluđunda,

01:08:14.960 --> 01:08:16.960
direniţ için gereken irade de olmaz.

01:08:17.000 --> 01:08:19.440
Nazilerin yaptýđý zekice ţey,

01:08:19.440 --> 01:08:21.440
her adýmda Yahudilerin akýlcý
üstün çýkarlarýnýn

01:08:21.480 --> 01:08:23.480
direnmemek olmasý
yoluyla gerçekleţti.

01:08:23.480 --> 01:08:25.480
Bir kimlik kartý almayý mý
tercih ederdiniz,

01:08:25.520 --> 01:08:27.520
yoksa direnip
belki de ölmeyi mi?

01:08:29.240 --> 01:08:31.240
Bir gettoya taţýnmak mý
isterdiniz,

01:08:31.280 --> 01:08:33.280
yoksa direnip
belki de ölmeyi mi?

01:08:33.280 --> 01:08:36.280
Bir kađnýya binmeyi mi
tercih ederdiniz,

01:08:36.280 --> 01:08:38.280
yoksa direnip
belki de ölmeyi mi?

01:08:38.280 --> 01:08:41.280
Banyo yapmayý mý
tercih ederdiniz,

01:08:41.280 --> 01:08:43.280
yoksa direnip
belki de ölmeyi mi?

01:08:43.280 --> 01:08:45.280
Yolun her adýmýnda,
direnmemek onlarýn

01:08:45.320 --> 01:08:48.320
akýlcý kiţisel çýkarlarýydý.

01:08:48.320 --> 01:08:50.320
Ama size çok önemli bir
ţey söyleyeyim:

01:08:50.320 --> 01:08:52.320
Varţova Getto Ayaklanmalarýna
katýlan Yahudilerin,

01:08:56.160 --> 01:08:58.160
hayatta kalma oraný uyum
sađlayanlardan daha yüksekti.

01:08:58.160 --> 01:09:00.160
Bence, herhangi birimiz ţu an
Nazi Almanyasýnda hayatta kalsaydýk,

01:09:00.000 --> 01:09:02.000
bir direniţ hareketinin ne yapmasý
gerektiđini biliyor olurduk.

01:09:02.000 --> 01:09:04.000
Endüstriyel uygarlýk kültürünün,

01:09:04.040 --> 01:09:06.040
bir iţgal kültürü olduđu

01:09:06.080 --> 01:09:08.080
üzerinde düţünmek gerek,

01:09:08.080 --> 01:09:10.080
çünkü, uygarlýk bir iţgal kültürüdür.

01:09:10.120 --> 01:09:12.120
Örnek VI

01:09:12.120 --> 01:09:14.120
Naziler veya diđer faţistler
Kuzey Amerika'yý ele geçirselerdi,

01:09:14.160 --> 01:09:16.160
... ne olurdu?

01:09:16.160 --> 01:09:18.160
Peki, Mussolini faţizmini
uygulasalar ne yapardýk:

01:09:18.200 --> 01:09:20.200
"Faţizme, Korporatizm demek
daha uygun olurdu ...

01:09:20.200 --> 01:09:22.200
çünkü, Korporatizm devlet ve
ţirketin evliliđidir."

01:09:22.960 --> 01:09:24.960
Farz edelim ki, bu ülke kendisini
demokratik olarak tanýmlýyor,

01:09:25.000 --> 01:09:27.960
ama herkes bilir ki seçimler

01:09:27.960 --> 01:09:30.960
sadece ayný faţistlerin
(Mussolini'yi, Ţirketleri takip eden)

01:09:32.040 --> 01:09:36.040
partinin farklý kanatlarý arasýnda
seçme hakkýný verir.

01:09:36.080 --> 01:09:39.080
Farz edelim ki, öncü nazi birlikleri ve gizli polis
hükümet karţýtý etkinlikleri engelledi?

01:09:39.080 --> 01:09:41.080
Karţý koyar mýsýnýz?

01:09:41.080 --> 01:09:43.840
Bir direniţ hareketi varsa,
ona katýlýr mýsýnýz?

01:09:43.840 --> 01:09:46.840
Faţistler, kýrsala ýţýnlanýp yiyecek kaynaklarýný
zehirlediđinde, nehirleri yüzmeye elveriţsiz

01:09:46.840 --> 01:09:48.840
kýldýklarýnda ve hatta hayal edemeyeceđiniz
kadar kirleterek su içilemez hale getirdiklerinde,

01:10:06.400 --> 01:10:11.080
onlara direnecek misiniz?

01:10:20.960 --> 01:10:24.480
Faţistler, kýtayý sistematik olarak
ormansýzlaţtýrdýđýnda,

01:10:27.040 --> 01:10:29.040
ormanlara dođru giden bir yeraltý direniţ
ordusuna ve oradan toplantý odalarýna,

01:10:30.880 --> 01:10:33.880
ve ormanlarý yok eden iţgalcileri ve
özellikle onlara emir verenleri,

01:10:33.880 --> 01:10:35.880
birbir vurmak için Reichstag
salonlarýna katýlýr mýydýnýz?

01:10:35.880 --> 01:10:38.320
Bana bir eţik ver. Nihayetinde tutumunu
sergileyeceđin belirli bir nokta ver.

01:10:48.000 --> 01:10:50.000
Eđer, bir eţik veremiyorsan veya
vermeyeceksen, neden?

01:10:50.040 --> 01:10:53.040
Franklin Lopez tarafýndan üretildi,
yönetildi, filme alýndý, düzenlendi...

01:10:53.040 --> 01:10:56.040
Derrick Jensen'in Endgame kitabýnýn
1. ve 2. ciltlerinden esinlendi.

01:10:56.080 --> 01:10:58.080
Ţarký Sözleri:
Sayfayý gördüđümde, öfkeyi kuţandým,

01:10:59.280 --> 01:11:02.120
onu silmektense
kan dolaţýmýma soktum.

01:11:02.160 --> 01:11:04.160
Bu, meseleyi tüm yönleriyle
halletmek için esastýr.

01:11:04.160 --> 01:11:07.160
Hücrede ne söylediđini dikkat et
takip edeceklerdir.

01:11:08.640 --> 01:11:12.640
Yýđýlý ambarda en iyisini arama,

01:11:12.680 --> 01:11:14.680
kamu alanlarýnda
kamera gözler seni izliyor,

01:11:14.720 --> 01:11:16.720
ve bundan nefret ediyorum,
bu yüzden mikrofonu aldým

01:11:19.080 --> 01:11:22.080
ve bu gibi cümleleri yazdým,

01:11:22.080 --> 01:11:25.080
ve bacaklarým ve onlar
adýmlarýmla yürüyorlar

01:11:25.120 --> 01:11:28.120
insanlar onlarý takip eder,
parýltýlý ýţýklar ama doruklarý gördüm.

01:11:28.120 --> 01:11:31.120
Zamanýn boţa gitmedi,
Gökyüzünü takip ediyorum,

01:11:36.840 --> 01:11:38.840
Zamanla beynin tüm boţluklarýyla
buluţmasý için çektiđim

01:11:38.880 --> 01:11:40.880
tüm esrarý okudum.

01:11:40.880 --> 01:11:44.880
Bak, sadece yüzleţ,
bu hayat benim,

01:11:46.720 --> 01:11:51.840
bunun için bitiţ çizgisine
dođru koţturmuyorum

01:11:51.840 --> 01:11:56.000
Zaman gelecek,
ýţýđýn tasarlandýđý

01:11:56.840 --> 01:11:59.000
anýn yerini hiçbir ţey tutamaz

01:11:59.000 --> 01:12:01.840
Böylece zamaný alýp,
onu öđütecek ve kýracađým,

01:12:01.840 --> 01:12:03.840
çok iyi yuvarlayacak,
tutuţturak alev alev yakacađým.

01:12:03.880 --> 01:12:06.880
duman tüttüren körler,
hepsini içecekler, iţaretler için

01:12:06.880 --> 01:12:08.880
eziyet eđitimindeki ahir zaman

01:12:08.880 --> 01:12:11.880
Yumruđunu gökyüzüne kaldýr.

01:12:11.880 --> 01:12:13.880
Gözlerindeki ateţi gör.

01:12:13.880 --> 01:12:15.880
Yap ya da yapma,
deneme ţansýn yok.

01:12:15.880 --> 01:12:17.880
Dođruyu bulmak zor,
bu hayat deđil.

01:12:17.920 --> 01:12:20.920
Kanatlarýný kýrdýlar,
nasýl uçacaksýn?

01:12:20.920 --> 01:12:22.920
Yatacaksýn?
Öleceksin,

01:12:22.920 --> 01:12:24.920
Ta ki o güne kadar, denemeye
devam mý edeceksin?

01:12:24.920 --> 01:12:26.920
Tek tek artacađýz.

01:12:26.960 --> 01:12:29.960
Gözler güneţe, ţimdi parlasýn.

01:12:29.960 --> 01:12:31.960
Ţimdi elini taţýn altýna koy,

01:12:31.960 --> 01:12:33.960
Tarafýný seç

01:12:34.000 --> 01:12:36.000
Bunu yapmalýyýz,

01:12:36.000 --> 01:12:39.000
Ţimdi tam zamaný

01:12:39.000 --> 01:12:41.000
Ţimdi elini taţýn altýna koy,

01:12:41.000 --> 01:12:43.000
Ţimdi hayatlarýnýzý deđiţtirin

01:12:43.040 --> 01:12:45.040
Bunu sadece
siz yapabilirsiniz

01:12:45.040 --> 01:12:47.040
Ţimdi tam zamaný

01:12:47.080 --> 01:12:49.080
Daha fazla kirlilik
ve yađda kýzaracaksýn,

01:12:49.080 --> 01:12:51.080
elini taţýn altýna koy,
yap ya da öl.

01:12:51.120 --> 01:12:54.120
Eylemsiz, ekiplerin
fraksiyonlarý bölţünsün,

01:12:54.120 --> 01:12:56.120
aptal olmalýsýn
kaçmayý tercih edersen.

01:12:56.120 --> 01:12:59.080
Tel örgüleri geçemezsin,
en iyisi tarafýný seç.

01:12:59.120 --> 01:13:01.160
Ya sana söyleneni yap,
ya da dođru olaný yap.

01:13:01.160 --> 01:13:03.160
Yatakta bir o yana bir bu yana
dönecek misin veya savaţacak mýsýn?

01:13:03.160 --> 01:13:06.160
Adalet yoksa barýţ da yok,
savaţ bu gece

01:13:06.160 --> 01:13:09.160
ve ben bir kötü ruhum,
bilirsiniz, ţiddetli bir ruh,

01:13:09.000 --> 01:13:11.000
içerisinde çok fazla ţiddet
olan bir dünyanýn ürünü.

01:13:11.040 --> 01:13:13.040
Bir dakikada çok fazla insan, ađaç
ve hayvan ölüyor.

01:13:13.040 --> 01:13:15.040
Onlardan durmalarýný talep edemezsin,
bunu duymaya çalýţmýyorlar.

01:13:16.360 --> 01:13:18.680
Bizler fiziksele geçmedikçe,
bundan korkmayacaklardýr.

01:13:18.680 --> 01:13:20.280
Makinalarla savaţýn,
onu yok etmeye çalýţýn.

01:13:20.280 --> 01:13:23.480
O yok olana dek, hergün
ţiddetli bir gündür.

01:13:23.480 --> 01:13:25.480
Ve onlar sizin bizler
ölürken ve çürürken

01:13:34.440 --> 01:13:36.440
sessizce protesto etmenizi,
pasifist ve etkisiz olmanýzý beklerler.

01:13:36.440 --> 01:13:39.440
Ayaklanmalýyýz, kahrolsun dua
etmek için diz çökmek.

01:13:39.440 --> 01:13:41.440
Vaizler ve öđretmenler
bizleri kötü yola sevkediyorlar,

01:13:41.440 --> 01:13:44.440
politikacýlarm ve polisler
hep bir ađýzdan bizlere:

01:13:44.440 --> 01:13:46.440
"Ţirket efendilerinize itaat edin,
ve ne sunuyorsa onu satýn al." diyorlar.

01:13:46.440 --> 01:13:48.440
Onlarýn boklarýný satýn almayý býrak,
onlardan hesap sormaya bak.

01:13:48.480 --> 01:13:51.480
Onlarýn oyunlarý cehenneme.
Artýk oynamayacađýz.

01:13:51.480 --> 01:13:53.480
Onlarla savaţalým ta ki, öldürülene
veya paket yapýlana dek.

01:13:53.480 --> 01:13:56.480
Onlara çiçek atmayý býrak,
Molotof atmaya baţla.

01:13:56.480 --> 01:13:58.640
Ted Kaczynski'nin yaptýđý gibi
o piçlere günlerini gösterin.

01:13:58.680 --> 01:14:01.520
Makineleri sabote et
ve duvarlara spreyle

01:14:01.560 --> 01:14:03.560
sadece büyük bir
çember A ile mesajýný yaz.

01:14:03.600 --> 01:14:05.600
Elini taţýn altýna koy

01:14:05.600 --> 01:14:08.600
Tarafýný seç

01:14:08.600 --> 01:14:10.600
Bunu yapmalýyýz

01:14:10.600 --> 01:14:13.600
Ţimdi tam zamaný

01:14:13.600 --> 01:14:15.600
Elini taţýn altýna koy

01:14:15.600 --> 01:14:18.600
Ţimdi yaţamýný deđiţtir

01:14:18.600 --> 01:14:20.600
Sadece sen yapabilirsin

01:14:20.600 --> 01:14:22.280
Şimdi tam zamanı

01:14:23.960 --> 01:14:25.640
Çeviri : Aforum Kolektif Çeviri - Sosyal Savaş
www.internationala.info - www.sosyalsavas.org