[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.03,0:00:09.44,Default,,0000,0000,0000,,Một nhân viên ngân hàng ở London \Ngửi các thông tin chứng khoán mới nhất
Dialogue: 0,0:00:09.44,0:00:12.27,Default,,0000,0000,0000,,cho đồng nghiệp ở Hồng Kông \Ntrong vòng chưa đầy một giây.
Dialogue: 0,0:00:12.27,0:00:14.66,Default,,0000,0000,0000,,Với một cú nhấp chuột, \Nkhách hàng tại New York
Dialogue: 0,0:00:14.66,0:00:16.85,Default,,0000,0000,0000,,đặt hàng thiết bị \Nđược chế tạo tại Bắc Kinh,
Dialogue: 0,0:00:16.85,0:00:19.08,Default,,0000,0000,0000,,được vận chuyển \Nqua đại dương trong vài ngày
Dialogue: 0,0:00:19.08,0:00:21.43,Default,,0000,0000,0000,,bởi máy bay chở hàng \Nhoặc tàu container.
Dialogue: 0,0:00:21.43,0:00:23.65,Default,,0000,0000,0000,,Tốc độ và khối lượng \Nhàng hóa và thông tin
Dialogue: 0,0:00:23.65,0:00:27.49,Default,,0000,0000,0000,,lưu chuyển trên thế giới hiện nay\Nlà chưa từng có trong lịch sử.
Dialogue: 0,0:00:27.49,0:00:30.58,Default,,0000,0000,0000,,Trao đổi toàn cầu \Nđã có từ rất lâu,
Dialogue: 0,0:00:30.58,0:00:34.17,Default,,0000,0000,0000,,cách đây hơn 2.000 năm \Ntrải dài trên 5.000 dặm,
Dialogue: 0,0:00:34.17,0:00:36.52,Default,,0000,0000,0000,,được gọi là Con đường Tơ lụa.
Dialogue: 0,0:00:36.52,0:00:39.06,Default,,0000,0000,0000,,Con đường Tơ lụa không hẳn\Nlà một con đường,
Dialogue: 0,0:00:39.06,0:00:41.13,Default,,0000,0000,0000,,mà là một mạng lưới \Nnhiều tuyến đường
Dialogue: 0,0:00:41.13,0:00:43.49,Default,,0000,0000,0000,,dần xuất hiện qua nhiều thế kỷ,
Dialogue: 0,0:00:43.49,0:00:45.93,Default,,0000,0000,0000,,kết nối các lục địa với nhau
Dialogue: 0,0:00:45.93,0:00:47.31,Default,,0000,0000,0000,,như tơ đan thành lụa.
Dialogue: 0,0:00:47.31,0:00:50.94,Default,,0000,0000,0000,,Các nền văn minh nông nghiệp đầu tiên \Nxuất hiện tách biệt
Dialogue: 0,0:00:50.94,0:00:52.62,Default,,0000,0000,0000,,tại các thung lũng sông \Nmàu mỡ,
Dialogue: 0,0:00:52.62,0:00:54.90,Default,,0000,0000,0000,,việc đi lại bị cản trở \Nbởi địa lý
Dialogue: 0,0:00:54.90,0:00:56.52,Default,,0000,0000,0000,,và nỗi sợ hãi \Ntrước điều không biết.
Dialogue: 0,0:00:56.52,0:00:57.74,Default,,0000,0000,0000,,Theo thời gian,
Dialogue: 0,0:00:57.74,0:01:00.54,Default,,0000,0000,0000,,người ta thấy rằng sa mạc khô cằn\Nvà vùng biên giới
Dialogue: 0,0:01:00.54,0:01:02.87,Default,,0000,0000,0000,,có người ở, chứ không phải \Nma quỷ trong dân gian,
Dialogue: 0,0:01:02.87,0:01:05.23,Default,,0000,0000,0000,,những bộ lạc du mục \Nlớn lên trên lưng ngựa.
Dialogue: 0,0:01:05.23,0:01:08.26,Default,,0000,0000,0000,,Người Scythia, sinh sống \Ntrên dải đất từ Hungary đến Mông Cổ,
Dialogue: 0,0:01:08.26,0:01:10.12,Default,,0000,0000,0000,,đã tiếp xúc với nền văn minh
Dialogue: 0,0:01:10.12,0:01:12.97,Default,,0000,0000,0000,,Hy Lạp, Ai Cập, Ấn Độ và Trung Quốc.
Dialogue: 0,0:01:12.97,0:01:15.69,Default,,0000,0000,0000,,Những cuộc chạm trán này \Nthường không mấy hòa bình.
Dialogue: 0,0:01:15.69,0:01:17.89,Default,,0000,0000,0000,,Qua các cuộc tấn công,\Nchiến tranh,
Dialogue: 0,0:01:17.89,0:01:20.72,Default,,0000,0000,0000,,cũng như thương mại \Nvà bảo tiêu
Dialogue: 0,0:01:20.72,0:01:22.26,Default,,0000,0000,0000,,để đổi lấy tiền bạc
Dialogue: 0,0:01:22.26,0:01:25.62,Default,,0000,0000,0000,,người du mục bắt đầu \Nchuyển tải hàng hoá, tư tưởng, công nghệ
Dialogue: 0,0:01:25.62,0:01:28.24,Default,,0000,0000,0000,,giữa các nền văn hóa \Ntách biệt.
Dialogue: 0,0:01:28.24,0:01:31.59,Default,,0000,0000,0000,,Một trong những sợi dây quan trọng nhất \Ncủa mạng lưới này
Dialogue: 0,0:01:31.59,0:01:33.16,Default,,0000,0000,0000,,là Con đường Hoàng gia Ba Tư,
Dialogue: 0,0:01:33.16,0:01:37.22,Default,,0000,0000,0000,,được hoàn thành bởi Vua Darius Đệ Nhất\Nvào thế kỷ thứ 5 trước Công Nguyên.
Dialogue: 0,0:01:37.22,0:01:41.40,Default,,0000,0000,0000,,Trải dài gần 2.000 dặm \Ntừ sông Tigris đến biển Aegean,
Dialogue: 0,0:01:41.40,0:01:43.94,Default,,0000,0000,0000,,các trạm chuyển tiếp \Ncho phép hàng hóa và tin tức
Dialogue: 0,0:01:43.94,0:01:48.25,Default,,0000,0000,0000,,được chuyển đi trong 1/10 thời gian \Ncủa một người du hành bình thường.
Dialogue: 0,0:01:48.25,0:01:50.96,Default,,0000,0000,0000,,Cùng với cuộc chinh phục Ba Tư \Ncủa Alexander Đại đế,
Dialogue: 0,0:01:50.96,0:01:54.70,Default,,0000,0000,0000,,xâm nhập vào Trung Á bằng việc \Nchiếm đóng các thành như Samarkand,
Dialogue: 0,0:01:54.70,0:01:57.99,Default,,0000,0000,0000,,lập nên những thành phố mới \Nnhư Alexandria Eschate,
Dialogue: 0,0:01:57.99,0:02:01.56,Default,,0000,0000,0000,,mạng lưới văn hóa và thương mại\Ncủa Hy Lạp, Ai Cập, Ba Tư và Ấn Độ
Dialogue: 0,0:02:01.56,0:02:04.46,Default,,0000,0000,0000,,mở rộng xa hơn về phía đông \Nhơn bao giờ hết,
Dialogue: 0,0:02:04.46,0:02:07.98,Default,,0000,0000,0000,,đặt nền móng cho cầu nối \Ngiữa Trung Quốc và phương Tây.
Dialogue: 0,0:02:07.98,0:02:11.03,Default,,0000,0000,0000,,Điều này được thực hiện\Nvào thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên,
Dialogue: 0,0:02:11.03,0:02:13.17,Default,,0000,0000,0000,,khi một sứ giả tên Zhang Qian,
Dialogue: 0,0:02:13.17,0:02:15.63,Default,,0000,0000,0000,,được gửi đến để đàm phán \Nvới dân du mục phương Tây,
Dialogue: 0,0:02:15.63,0:02:17.80,Default,,0000,0000,0000,,trở về gặp Hoàng đế người Hán \Nvới câu chuyện
Dialogue: 0,0:02:17.80,0:02:20.71,Default,,0000,0000,0000,,về các nền văn minh tiên tiến, \Nthương mại thịnh vượng
Dialogue: 0,0:02:20.71,0:02:23.91,Default,,0000,0000,0000,,và những hàng hóa mới lạ \Nbên ngoài biên giới phía Tây.
Dialogue: 0,0:02:23.91,0:02:26.31,Default,,0000,0000,0000,,Sứ giả và các thương gia \Nđược gửi tới
Dialogue: 0,0:02:26.31,0:02:29.94,Default,,0000,0000,0000,,Ba Tư và Ấn Độ để đổi lụa và ngọc bích \Nlấy ngựa và bông,
Dialogue: 0,0:02:29.94,0:02:32.86,Default,,0000,0000,0000,,cùng với quân đội để bảo vệ \Nđoàn lái buôn của họ.
Dialogue: 0,0:02:32.86,0:02:35.36,Default,,0000,0000,0000,,Các tuyến đường Đông và Tây \Ndần dần nối liền
Dialogue: 0,0:02:35.36,0:02:38.16,Default,,0000,0000,0000,,thành một thể gắn kết\Ntrải khắp Âu-Á,
Dialogue: 0,0:02:38.16,0:02:40.24,Default,,0000,0000,0000,,cho phép trao đổi văn hóa \Nvà thương mại
Dialogue: 0,0:02:40.24,0:02:42.51,Default,,0000,0000,0000,,xa hơn bao giờ hết.
Dialogue: 0,0:02:42.51,0:02:44.74,Default,,0000,0000,0000,,Hàng hoá Trung Quốc đã đến Rome,
Dialogue: 0,0:02:44.74,0:02:48.00,Default,,0000,0000,0000,,gây ra sự thất thoát vàng \Ndẫn đến lệnh cấm hàng tơ lụa,
Dialogue: 0,0:02:48.00,0:02:51.43,Default,,0000,0000,0000,,trong khi thủy tinh La Mã \Nđược bán giá cao tại Trung Quốc.
Dialogue: 0,0:02:51.43,0:02:53.89,Default,,0000,0000,0000,,Cuộc thám hiểm quân sự ở Trung Á
Dialogue: 0,0:02:53.89,0:02:57.27,Default,,0000,0000,0000,,cũng chứng kiến cuộc chạm trán giữa \Nlính Trung Quốc và La Mã.
Dialogue: 0,0:02:57.27,0:02:59.55,Default,,0000,0000,0000,,Thậm chí có thể đã mang \Nkỹ thuật làm cung tên
Dialogue: 0,0:02:59.55,0:03:01.68,Default,,0000,0000,0000,,sang thế giới phương Tây.
Dialogue: 0,0:03:01.68,0:03:04.19,Default,,0000,0000,0000,,Nhu cầu về hàng hóa mới lạ \Ntừ nước ngoài
Dialogue: 0,0:03:04.19,0:03:05.58,Default,,0000,0000,0000,,và lợi nhuận nó mang lại,
Dialogue: 0,0:03:05.58,0:03:07.70,Default,,0000,0000,0000,,đã giữ cho Con đường Tơ lụa \Nnguyên vẹn,
Dialogue: 0,0:03:07.70,0:03:09.99,Default,,0000,0000,0000,,ngay cả khi đế chế La Mã tan rã
Dialogue: 0,0:03:09.99,0:03:13.07,Default,,0000,0000,0000,,các triều đại Trung Quốc \Nnổi lên rồi sụp đổ.
Dialogue: 0,0:03:13.07,0:03:16.15,Default,,0000,0000,0000,,Ngay cả người Mông Cổ, \Nnổi tiếng với cướp bóc và tàn phá
Dialogue: 0,0:03:16.15,0:03:19.80,Default,,0000,0000,0000,,cũng tích cực bảo vệ các tuyến đường \Nthương mại, thay vì chia cắt.
Dialogue: 0,0:03:19.80,0:03:22.64,Default,,0000,0000,0000,,Cùng với hàng hóa, \Ncác con đường cũng
Dialogue: 0,0:03:22.64,0:03:26.100,Default,,0000,0000,0000,,mang đi các tập quán, những phát kiến, \Ntư tưởng và ngôn ngữ.
Dialogue: 0,0:03:26.100,0:03:30.64,Default,,0000,0000,0000,,Bắt nguồn từ Ấn Độ, Phật giáo đã di cư \Nđến Trung Quốc và Nhật Bản
Dialogue: 0,0:03:30.64,0:03:32.99,Default,,0000,0000,0000,,trở thành tôn giáo chủ đạo \Ntại đây.
Dialogue: 0,0:03:32.99,0:03:36.13,Default,,0000,0000,0000,,Hồi giáo lan từ \Nbán đảo Ả Rập vào Nam Á,
Dialogue: 0,0:03:36.13,0:03:37.89,Default,,0000,0000,0000,,pha trộn với tín ngưỡng bản địa
Dialogue: 0,0:03:37.89,0:03:40.70,Default,,0000,0000,0000,,hình thành các tôn giáo mới,\Nnhư đạo Sikh.
Dialogue: 0,0:03:40.70,0:03:43.43,Default,,0000,0000,0000,,Thuốc súng từ Trung Quốc \Ncũng đã đến Trung Đông
Dialogue: 0,0:03:43.43,0:03:47.79,Default,,0000,0000,0000,,góp phần vào tương lai các Đế chế\NOttoman, Safavid và Mughul.
Dialogue: 0,0:03:47.79,0:03:51.21,Default,,0000,0000,0000,,Thành công của Con đường Tơ lụa \Ndẫn đến sự diệt vong của chính nó
Dialogue: 0,0:03:51.21,0:03:54.27,Default,,0000,0000,0000,,khi công nghệ hàng hải mới\Nnhư la bàn từ tính,
Dialogue: 0,0:03:54.27,0:03:57.99,Default,,0000,0000,0000,,tìm đường đến châu Âu, \Ntuyến đường bộ quá dài hóa lỗi thời.
Dialogue: 0,0:03:57.99,0:04:00.62,Default,,0000,0000,0000,,Cùng lúc, \Nsự sụp đổ của đế chế Mông Cổ
Dialogue: 0,0:04:00.62,0:04:04.03,Default,,0000,0000,0000,,tiếp theo là sự rút lui của Trung Quốc \Nkhỏi thương mại quốc tế.
Dialogue: 0,0:04:04.03,0:04:06.85,Default,,0000,0000,0000,,Mặc dù tuyến đường \Nvà mạng lưới cũ không còn nữa,
Dialogue: 0,0:04:06.85,0:04:10.37,Default,,0000,0000,0000,,chúng đã thay đổi \Nthế giới mãi mãi.
Dialogue: 0,0:04:10.37,0:04:13.02,Default,,0000,0000,0000,,Người châu Âu tìm kiếm các \Ntuyến đường hàng hải mới
Dialogue: 0,0:04:13.02,0:04:15.39,Default,,0000,0000,0000,,để đến với sự giàu có \Ntại Đông Á
Dialogue: 0,0:04:15.39,0:04:17.38,Default,,0000,0000,0000,,từ đây, bắt đầu \NKỉ nguyên Thám hiểm,
Dialogue: 0,0:04:17.38,0:04:20.49,Default,,0000,0000,0000,,mở rộng sang \Nchâu Phi và châu Mỹ.
Dialogue: 0,0:04:20.49,0:04:24.29,Default,,0000,0000,0000,,Liên kết toàn cầu làm thay đổi \Ncuộc sống chúng ta.
Dialogue: 0,0:04:24.29,0:04:27.56,Default,,0000,0000,0000,,Người Canada mua áo thun \Nlàm ở Bangladesh,
Dialogue: 0,0:04:27.56,0:04:30.50,Default,,0000,0000,0000,,khán giả Nhật xem chương trình\Ntruyền hình của Anh,
Dialogue: 0,0:04:30.50,0:04:34.44,Default,,0000,0000,0000,,người Tunisia sử dụng phần mềm Mỹ \Nđể làm cách mạng.
Dialogue: 0,0:04:34.44,0:04:38.58,Default,,0000,0000,0000,,Tác động của toàn cầu hóa về văn hóa \Nvà kinh tế là không thể chối cãi.
Dialogue: 0,0:04:38.58,0:04:40.56,Default,,0000,0000,0000,,Lợi ích và nhược điểm của nó,
Dialogue: 0,0:04:40.56,0:04:43.25,Default,,0000,0000,0000,,không còn là một hiện tượng mới.
Dialogue: 0,0:04:43.25,0:04:46.69,Default,,0000,0000,0000,,Núi cao, sa mạc và đại dương,\Nthứ từng phân rẽ chúng ta
Dialogue: 0,0:04:46.69,0:04:49.45,Default,,0000,0000,0000,,đã bị đánh bại nhờ vào\Nmáy bay vận tải siêu âm,
Dialogue: 0,0:04:49.45,0:04:51.58,Default,,0000,0000,0000,,cáp thông tin xuyên lục địa,
Dialogue: 0,0:04:51.58,0:04:53.79,Default,,0000,0000,0000,,và tín hiệu phát đi trong không gian
Dialogue: 0,0:04:53.79,0:04:56.12,Default,,0000,0000,0000,,thay cho đoàn lữ hành \Nra đi trong nhiều tháng,
Dialogue: 0,0:04:56.12,0:04:57.75,Default,,0000,0000,0000,,không thể có những thành tựu ấy
Dialogue: 0,0:04:57.75,0:04:59.76,Default,,0000,0000,0000,,nếu không có \Nnền văn hóa tiên phong
Dialogue: 0,0:04:59.76,0:05:02.08,Default,,0000,0000,0000,,cùng những nỗ lực \Nlàm nên Con đường Tơ lụa:
Dialogue: 0,0:05:02.08,0:05:04.60,Default,,0000,0000,0000,,mạng lưới toàn cầu \Nđầu tiên trong lịch sử.