WEBVTT 00:00:07.693 --> 00:00:10.063 Gerçek olduğunuzu nereden biliyorsunuz? 00:00:10.087 --> 00:00:12.932 Cevaplamaya çalışıncaya kadar oldukça açık bir soru, 00:00:12.956 --> 00:00:14.661 fakat şimdi ciddi olalım. 00:00:14.685 --> 00:00:17.135 Gerçekten var olduğunuzu nereden biliyorsunuz? 00:00:17.159 --> 00:00:19.849 "İlk Felsefe Üzerine Meditasyonlar" adlı eserinde 00:00:19.873 --> 00:00:23.018 René Descartes bu soruyu, en temelden tekrar başlayabilmek için 00:00:23.042 --> 00:00:26.148 tüm yerleşmiş düşünce ve fikirlerini yıkarak 00:00:26.172 --> 00:00:28.963 cevaplamayı denedi. 00:00:28.987 --> 00:00:32.272 Bütün bilgisi, dünyaya dair sahip olduğu duyusal algıdan geliyordu. 00:00:32.296 --> 00:00:33.645 Tıpkı sizin gibi, değil mi? 00:00:33.669 --> 00:00:37.400 Bu videoyu gözlerle izlediğinizi ve kulaklarla duyduğunuzu biliyorsunuz. 00:00:37.424 --> 00:00:40.275 Duyularınız dünyayı size olduğu şekilde gösterirler. 00:00:40.299 --> 00:00:43.165 Sizi kandırmazlar, fakat bazen yapabilirler. 00:00:43.189 --> 00:00:46.032 Çok uzağınızdaki bir insanı başka birisine benzetebilirsiniz 00:00:46.056 --> 00:00:48.449 veya bir topu yakalayacağınızdan çok eminsinizdir 00:00:48.473 --> 00:00:50.649 ve top hemen önünüzde yere düşer. 00:00:50.673 --> 00:00:52.501 Hadi ama, tam da şu anda 00:00:52.525 --> 00:00:54.766 o şeylerin gerçek olduğunu biliyorsunuz. 00:00:54.790 --> 00:00:57.364 Gözleriniz, elleriniz, vücudunuz; bu sizsiniz. 00:00:57.388 --> 00:01:00.837 Bunu yalnızca deliler reddederler ve siz deli olmadığınızı biliyorsunuz. 00:01:00.861 --> 00:01:03.339 Bundan şüphe edecek olan kişi ancak rüya görüyordur. 00:01:03.363 --> 00:01:06.376 Ah hayır, ya bir rüyanın içerisindeyseniz? 00:01:06.400 --> 00:01:08.084 Rüyalar gerçek gibidir. 00:01:08.108 --> 00:01:10.067 Gerçek vücudunuz yatıyorken yüzdüğünüze, 00:01:10.091 --> 00:01:12.553 uçtuğunuza veya çıplak ellerle 00:01:12.577 --> 00:01:15.029 canavarlarla savaştığınıza inanabilirsiniz. 00:01:15.053 --> 00:01:16.068 Hayır, hayır, hayır. 00:01:16.092 --> 00:01:18.406 Uyanıkken, uyanık olduğunuzu bilirsiniz. 00:01:18.430 --> 00:01:21.761 Ah! Fakat değilken, olmadığınızı bilemezsiniz 00:01:21.785 --> 00:01:24.962 ve rüya görmediğinizi kanıtlayamazsınız. 00:01:24.986 --> 00:01:29.025 Belki de sahip olduğunuzu düşündüğünüz vücudunuz aslında orada değildir. 00:01:29.049 --> 00:01:31.970 Belki de bütün gerçeklik, hatta 00:01:31.994 --> 00:01:36.434 zaman, şekil, renk ve sayılar gibi soyut kavramları da dahil, 00:01:36.458 --> 00:01:38.288 kötü bir dahi tarafından uydurulmuş 00:01:38.312 --> 00:01:40.267 kandırmacalardır! 00:01:40.291 --> 00:01:41.957 Hayır, cidden. 00:01:41.981 --> 00:01:46.870 Descartes, kötü ve dahi bir şeytanın sizi gerçekliğin gerçek olduğuna 00:01:46.894 --> 00:01:49.721 inandırmadığını kanıtlayabilir misiniz sorusunu soruyor. 00:01:50.580 --> 00:01:53.969 Belki de bu şeytani düzenbaz sizi kandırdı. 00:01:53.993 --> 00:01:56.769 Dünya, dünya algılarınız, vücudunuz. 00:01:56.793 --> 00:01:59.696 Bunların uydurulmuş olmadığını kanıtlayamazsınız 00:01:59.720 --> 00:02:01.820 ve onlar olmadan nasıl yaşardınız? 00:02:01.844 --> 00:02:03.830 Yaşayamazdınız! Yani, kanıtlayamazsınız. 00:02:03.854 --> 00:02:05.819 Hayat yalnızca bir rüyadır 00:02:05.843 --> 00:02:10.270 ve eminim ki sandalınızın küreklerini neşeyle çekmiyorsunuz, değil mi? 00:02:10.294 --> 00:02:11.939 Hayır, bıkkınlıkla çekiyorsunuz 00:02:11.963 --> 00:02:17.205 tıpkı kandırılmış, tükenmiş bir aptal gibi. 00:02:17.229 --> 00:02:18.778 Bunu ikna edici buldunuz mu? 00:02:18.802 --> 00:02:20.049 İkna oldunuz mu? 00:02:20.073 --> 00:02:23.236 Olmadıysanız, güzel; olduysanız, daha güzel 00:02:23.260 --> 00:02:25.205 çünkü ikna olarak 00:02:25.229 --> 00:02:28.283 ikna edilmiş bir varlık olduğunuzu kanıtlardınız. 00:02:29.132 --> 00:02:31.749 Bir şey olduğunuzu düşünürseniz, bir "hiç" olamazsınız 00:02:31.773 --> 00:02:34.171 hatta bir şeyin bir hiç olduğunu düşünseniz bile 00:02:34.195 --> 00:02:37.590 bir "hiç" olamazsınız; ne düşünürseniz düşünün, düşünen bir varlıksınız 00:02:37.614 --> 00:02:42.305 veya Descartes'ın da dediği gibi, "Düşünüyorum, öyleyse varım." 00:02:42.329 --> 00:02:43.781 Siz de varsınız, gerçekten. 00:02:43.805 --> 00:02:44.938 (Uçak motoru)