WEBVTT

00:00:00.231 --> 00:00:02.103
Hãy nghĩ đến 
một lựa chọn khó khăn

00:00:02.103 --> 00:00:04.055
bạn sẽ đối mặt trong tương lai.

00:00:04.055 --> 00:00:05.898
Đó có thể là 
lựa chọn nghề nghiệp,

00:00:05.898 --> 00:00:08.014
giữa hoạ sĩ và kế toán,

00:00:08.014 --> 00:00:11.236
lựa chọn nơi ở,
thành thị hay nông thôn,

00:00:11.236 --> 00:00:12.850
hay thậm chí lựa chọn bạn đời.

00:00:12.850 --> 00:00:14.615
Bạn có thể kết hôn với Betty.

00:00:14.615 --> 00:00:16.590
Nhưng bạn cũng có thể lấy Lolita.

00:00:16.590 --> 00:00:19.287
Hay đó có thể là quyết định
có con hay không,

00:00:19.287 --> 00:00:21.759
ở riêng hay đón cha mẹ 
về sống cùng,

00:00:21.759 --> 00:00:23.521
quyết định dạy con

00:00:23.521 --> 00:00:25.110
theo tôn giáo của chồng

00:00:25.110 --> 00:00:26.920
mà bạn là kẻ ngoại đạo.

00:00:26.920 --> 00:00:28.500
Hay quyết định quyên tặng

00:00:28.500 --> 00:00:30.379
tất cả tiền tiết kiệm của mình.

00:00:30.379 --> 00:00:32.556
Tôi tin là 
những lựa chọn bạn nghĩ đến

NOTE Paragraph

00:00:32.556 --> 00:00:34.509
đều to lớn, quan trọng,

00:00:34.509 --> 00:00:36.492
và đầy ý nghĩa đối với bạn.

NOTE Paragraph

00:00:36.492 --> 00:00:38.812
Có vẻ như các lựa chọn khó khăn

00:00:38.812 --> 00:00:43.684
thường khiến bạn phải vò đầu bức tóc.

00:00:43.684 --> 00:00:45.839
Nhưng tôi nghĩ 
ta đã hiểu sai bản chất

00:00:45.839 --> 00:00:48.127
và vai trò của chúng
trong cuộc sống.

00:00:48.127 --> 00:00:50.101
Hiểu bản chất 
của lựa chọn khó khăn

00:00:50.101 --> 00:00:51.645
bạn sẽ hiểu được

00:00:51.645 --> 00:00:54.551
sức mạnh tiềm ẩn 
của mỗi chúng ta.

NOTE Paragraph

00:00:54.551 --> 00:00:56.515
Một quyết định trở nên khó khăn

00:00:56.515 --> 00:00:58.794
khi lợi ích của các phương án
gần tương đương.

00:00:58.794 --> 00:01:00.427
Bất cứ quyết định dễ dàng nào

00:01:00.427 --> 00:01:02.816
cũng có một phương án tốt hơn.

00:01:02.816 --> 00:01:04.287
Trong một quyết định khó,

00:01:04.287 --> 00:01:06.384
phương án này có vài điểm hay,

00:01:06.384 --> 00:01:09.180
phương án kia cũng có vài điểm hay,

00:01:09.180 --> 00:01:12.247
nhưng không phương án nào 
là hay nhất.

00:01:12.247 --> 00:01:13.671
Bạn trăn trở

00:01:13.671 --> 00:01:16.515
liệu nên tiếp tục 
công việc cũ ở thành phố

00:01:16.515 --> 00:01:18.905
hay đổi đời bằng công việc

00:01:18.905 --> 00:01:20.938
thử thách hơn ở nông thôn,

00:01:20.938 --> 00:01:23.704
vì ở cũng có điểm hay,

00:01:23.704 --> 00:01:25.090
đi cũng có điểm hay,

00:01:25.090 --> 00:01:26.776
và giữa đi với ở,

00:01:26.776 --> 00:01:29.062
chẳng cái nào hay hơn cái nào.

00:01:29.062 --> 00:01:30.432
Không nên nghĩ rằng

00:01:30.432 --> 00:01:32.862
tất cả các lựa chọn khó 
đều to tát.

00:01:32.862 --> 00:01:35.273
Giả sử bạn phân vân xem 
sáng ăn gì.

00:01:35.273 --> 00:01:38.343
Bạn có thể ăn ngũ cốc 
bổ sung chất xơ

00:01:38.343 --> 00:01:39.910
hoặc bánh vòng sô cô la.

00:01:39.910 --> 00:01:41.281
Giả sử bạn chọn lựa


00:01:41.281 --> 00:01:44.328
dựa trên
độ ngon và dinh dưỡng.

00:01:44.328 --> 00:01:46.624
Ngũ cốc thì tốt hơn cho sức khoẻ,

00:01:46.624 --> 00:01:48.618
bánh vòng lại ngon hơn,

00:01:48.618 --> 00:01:51.065
nhưng không món nào 
tốt vượt trội,

00:01:51.065 --> 00:01:53.233
quả là một quyết định khó.

00:01:53.233 --> 00:01:55.279
Nhận thấy rằng các lựa chọn nhỏ

00:01:55.279 --> 00:01:57.372
cũng có thể trở nên khó khăn

00:01:57.372 --> 00:01:59.508
có thể khiến các lựa chọn lớn

00:01:59.508 --> 00:02:01.404
trông bớt đáng sợ hơn.

00:02:01.404 --> 00:02:02.839
Vì cuối cùng ta cũng

00:02:02.839 --> 00:02:04.304
quyết định được sáng ăn gì,

00:02:04.304 --> 00:02:06.030
nên có lẽ 
cũng sẽ quyết được

00:02:06.030 --> 00:02:07.299
liệu nên ở lại thành phố

00:02:07.299 --> 00:02:10.999
hay đổi đời ở nông thôn.

NOTE Paragraph

00:02:10.999 --> 00:02:14.263
Chúng ta cũng không nên nghĩ rằng

00:02:14.263 --> 00:02:16.157
lựa chọn khó khăn 
làm ta trăn trở

00:02:16.157 --> 00:02:18.692
bởi vì ta không thông minh.

00:02:18.692 --> 00:02:20.486
Sau khi tốt nghiệp đại học,

00:02:20.486 --> 00:02:22.357
tôi đã trăn trở giữa hai nghề,

00:02:22.357 --> 00:02:23.927
triết gia hoặc luật sư.

00:02:23.927 --> 00:02:27.405
Tôi cực kì đam mê triết học.

00:02:27.405 --> 00:02:29.034
Bạn có thể khảo cứu nhiều điều

00:02:29.034 --> 00:02:30.289
với tư cách một triết gia,

00:02:30.289 --> 00:02:33.577
được làm việc cả ngày
trên chiếc ghế bành êm ái.

00:02:33.577 --> 00:02:37.008
Nhưng tôi đến từ
một gia đình nhập cư nghèo,

00:02:37.008 --> 00:02:38.146
hộp cơm trưa

00:02:38.146 --> 00:02:40.990
có món lưỡi lợn và bánh mì kẹp mứt

00:02:40.990 --> 00:02:43.100
với tôi đã là xa xỉ,

00:02:43.100 --> 00:02:45.339
vậy thì ý tưởng dành cả cuộc đời

00:02:45.339 --> 00:02:47.131
ngồi trên ghế bành

00:02:47.131 --> 00:02:48.733
chỉ để ngẫm nghĩ

00:02:48.733 --> 00:02:52.877
đối với tôi quả là đỉnh
của sự xa hoa hão huyền.

00:02:52.877 --> 00:02:55.127
Thế là tôi lấy ra một tờ giấy,

00:02:55.127 --> 00:02:57.034
vạch một đường phân cách,

00:02:57.034 --> 00:02:59.387
và tôi vắt óc liệt kê

00:02:59.387 --> 00:03:02.500
những điểm lợi và hại 
của từng nghề.

00:03:02.500 --> 00:03:05.235
Khi đó, tôi đã thầm nghĩ

00:03:05.235 --> 00:03:07.625
"Ước gì mình biết trước

00:03:07.625 --> 00:03:10.125
tương lai của mình 
trong từng nghề.

00:03:10.125 --> 00:03:13.877
Ước gì Ông Trời hoặc Netflix
có thể gửi mình đĩa DVD

00:03:13.877 --> 00:03:17.132
về tương lai của mình 
trong mỗi nghề.

00:03:17.132 --> 00:03:19.346
Khi đó, mình sẽ so sánh chúng,

00:03:19.346 --> 00:03:21.381
mình sẽ biết tương lai nào tốt hơn,

00:03:21.381 --> 00:03:23.703
và việc lựa chọn sẽ thật dễ dàng".

NOTE Paragraph

00:03:23.703 --> 00:03:25.726
Nhưng chẳng ai gửi tôi 
đĩa DVD cả,

00:03:25.726 --> 00:03:28.403
và vì không biết nghề nào tốt hơn,

00:03:28.403 --> 00:03:31.213
tôi đã làm cách mọi người hay làm:

00:03:31.219 --> 00:03:34.098
Tôi chọn phương án an toàn nhất.

00:03:34.098 --> 00:03:37.115
Vì sợ phải trở thành
một triết gia thất nghiệp,

00:03:37.115 --> 00:03:39.682
tôi đã chọn làm luật sư.

00:03:39.682 --> 00:03:41.587
Nhưng rồi tôi nhận ra,

00:03:41.587 --> 00:03:43.726
tôi không hợp với nghề luật.

00:03:43.726 --> 00:03:45.750
Không phải con người thật của tôi.

00:03:45.750 --> 00:03:47.765
Thế nên bây giờ tôi là triết gia,

00:03:47.765 --> 00:03:49.514
nghiên cứu về quyết định khó khăn,

00:03:49.514 --> 00:03:50.796
và tôi đảm bảo rằng

00:03:50.796 --> 00:03:52.366
việc từ chối một phương án

00:03:52.366 --> 00:03:55.370
vì lo âu về những điều chưa biết

00:03:55.370 --> 00:03:57.913
là một quyết định dù phổ biến,

00:03:57.913 --> 00:04:00.196
nhưng sai lầm.

00:04:00.196 --> 00:04:03.255
Sai lầm khi nghĩ rằng,
với các quyết định khó khăn

00:04:03.255 --> 00:04:06.225
luôn có một phương án tốt hơn,

00:04:06.225 --> 00:04:08.244
nhưng ta lại không đủ khôn để biết,

00:04:08.244 --> 00:04:10.053
vì ta không biết, có lẽ ta nên

00:04:10.053 --> 00:04:12.464
chọn phương án ít rủi ro hơn.

00:04:12.464 --> 00:04:16.867
Thậm chí khi có đầy đủ thông tin
để so sánh hai phương án,

00:04:16.867 --> 00:04:19.892
ta vẫn có thể khó xử trí.

00:04:19.892 --> 00:04:22.041
Quyết định khó khăn 
khiến ta trăn trở

00:04:22.041 --> 00:04:24.179
không phải vì ta kém hiểu biết,

00:04:24.179 --> 00:04:28.502
mà vì chẳng có phương án nào 
là tốt nhất cả.

NOTE Paragraph

00:04:28.502 --> 00:04:30.656
Nếu không có một phương án tối ưu,

00:04:30.656 --> 00:04:35.815
nếu cán cân chẳng nghiêng về bên nào,

00:04:35.815 --> 00:04:37.150
thì các phương án

00:04:37.150 --> 00:04:39.795
chắc chắn phải tốt như nhau.

00:04:39.795 --> 00:04:41.651
Hoá ra quyết định khó khăn

00:04:41.651 --> 00:04:44.770
cơ bản là sự lựa chọn
giữa các phương án tốt?

00:04:44.770 --> 00:04:46.125
Thật vô lí.

00:04:46.125 --> 00:04:47.773
Nếu các phương án đều tốt,

00:04:47.773 --> 00:04:49.898
bạn có thể tung đồng xu 
để quyết định.

00:04:49.898 --> 00:04:51.624
Nhưng tung đồng xu

00:04:51.624 --> 00:04:54.547
đâu phải cách để lựa chọn

00:04:54.547 --> 00:04:58.507
nghề nghiệp, nơi ở, hay bạn đời.

00:04:58.507 --> 00:05:00.697
Có một lí do khác 
để chứng minh rằng

00:05:00.697 --> 00:05:02.927
trong các quyết định khó

00:05:02.927 --> 00:05:05.940
các phương án không tốt như nhau.

NOTE Paragraph

00:05:05.940 --> 00:05:09.220
Giả sử bạn đang phân vân 
giữa hai nghề:

00:05:09.220 --> 00:05:12.427
nghề ngân hàng đầu tư

00:05:12.427 --> 00:05:14.945
hoặc hoạ sĩ.

00:05:14.945 --> 00:05:17.891
Nhiều yếu tố có thể tác động
đến quyết định của bạn,

00:05:17.891 --> 00:05:20.090
ví dụ như niềm vui 
trong công việc,

00:05:20.090 --> 00:05:22.376
mức an toàn tài chính,

00:05:22.376 --> 00:05:24.750
thời gian dành cho gia đình, v.v…

00:05:24.750 --> 00:05:29.315
Nghề hoạ sĩ có thể đưa bạn đến

00:05:29.315 --> 00:05:31.723
đỉnh cao của sự biểu đạt nghệ thuật.

00:05:31.723 --> 00:05:35.282
Nghề ngân hàng có thể đưa bạn đến

00:05:35.282 --> 00:05:39.237
đỉnh cao của sự điều phối tài chính.

00:05:39.237 --> 00:05:42.316
Hãy mường tượng hai nghề này

00:05:42.316 --> 00:05:45.289
sao cho không nghề nào 
tốt hơn nghề nào.

NOTE Paragraph

00:05:45.289 --> 00:05:48.381
Bây giờ, giả sử ta cải thiện
một trong hai nghề.

00:05:48.381 --> 00:05:50.875
Giả sử ngân hàng, 
vì muốn bạn,

00:05:50.875 --> 00:05:54.264
cho bạn thêm 500 đô 
tiền lương mỗi tháng.

00:05:54.264 --> 00:05:58.036
Liệu số tiền này có thể
khiến nghề ngân hàng

00:05:58.036 --> 00:06:00.628
tốt hơn nghề hoạ sĩ không?

00:06:00.628 --> 00:06:02.830
Không nhất thiết.

00:06:02.830 --> 00:06:04.998
Lương cao khiến 
nghề ngân hàng bây giờ

00:06:04.998 --> 00:06:06.963
tốt hơn nghề ngân hàng khi trước,

00:06:06.963 --> 00:06:09.140
nhưng cải thiện này 
có thể không đủ

00:06:09.140 --> 00:06:13.111
để làm cho nghề ngân hàng 
tốt hơn nghề hoạ sĩ.

00:06:13.111 --> 00:06:15.625
Sự cải thiện trong một nghề

00:06:15.625 --> 00:06:17.784
vẫn không làm nó 
tốt hơn nghề kia,

00:06:17.784 --> 00:06:19.096
thì hai nghề này ban đầu

00:06:19.096 --> 00:06:21.545
không thể tốt như nhau.

00:06:21.545 --> 00:06:23.527
Nếu bạn có hai thứ 
tốt như nhau,

00:06:23.527 --> 00:06:25.385
và bạn cải thiện một trong hai,

00:06:25.385 --> 00:06:28.280
thứ được cải thiện sẽ phải
tốt hơn cái còn lại.

00:06:28.280 --> 00:06:32.902
Nhưng đó không phải 
là với các lựa chọn khó khăn.

NOTE Paragraph

00:06:32.902 --> 00:06:35.620
Vậy giờ, ta gặp một vấn đề nan giải.

00:06:35.620 --> 00:06:37.296
Ta có hai nghề nghiệp.

00:06:37.296 --> 00:06:39.256
Không nghề nào 
tốt hơn nghề nào,

00:06:39.256 --> 00:06:41.278
chúng cũng chẳng tốt 
như nhau.

00:06:41.278 --> 00:06:43.584
Làm sao chọn đây?

00:06:43.584 --> 00:06:48.219
Có điều gì đó không đúng.

00:06:48.219 --> 00:06:50.690
Có lẽ bản chất của lựa chọn
có vấn đề,

00:06:50.690 --> 00:06:53.960
và so sánh là điều bất khả thi.

00:06:53.960 --> 00:06:55.520
Nhưng vậy cũng không đúng.

00:06:55.520 --> 00:06:57.328
Đâu phải ta đang cố chọn

00:06:57.328 --> 00:06:59.707
giữa hai thứ 
không thể nào so sánh.

00:06:59.707 --> 00:07:02.838
Ta đang cân nhắc
giữa hai nghề nghiệp,

00:07:02.838 --> 00:07:04.618
đâu phải giữa con số chín

00:07:04.618 --> 00:07:07.799
với đĩa trứng rán đâu.

00:07:07.799 --> 00:07:11.090
So sánh lợi ích của hai nghề nghiệp

00:07:11.090 --> 00:07:13.094
là việc ta có thể làm,

00:07:13.094 --> 00:07:17.056
và cũng là việc ta hay làm.

NOTE Paragraph

00:07:17.056 --> 00:07:19.261
Tôi nghĩ vấn đề nảy sinh

00:07:19.261 --> 00:07:21.580
bởi ta chưa suy nghĩ kĩ

00:07:21.580 --> 00:07:23.900
về các giá trị trong cuộc sống.

00:07:23.900 --> 00:07:26.956
Ta vô thức cho rằng các giá trị

00:07:26.956 --> 00:07:29.511
như công lí, vẻ đẹp, lòng nhân ái,

00:07:29.511 --> 00:07:32.625
có thể đo đạc được,

00:07:32.625 --> 00:07:36.745
như độ dài, khối lượng, và trọng lượng.

00:07:36.745 --> 00:07:40.235
Đặt bất cứ câu hỏi so sánh nào
không liên quan đến giá trị,

00:07:40.235 --> 00:07:43.589
ví dụ như chiếc cặp nào nặng hơn?

00:07:43.589 --> 00:07:46.274
Chỉ có ba đáp án.

00:07:46.274 --> 00:07:49.398
Chiếc cặp này nặng hơn, nhẹ hơn,

00:07:49.398 --> 00:07:52.294
hoặc nặng bằng chiếc còn lại.

00:07:52.294 --> 00:07:54.586
Đại lượng như cân nặng 
có thể được diễn tả

00:07:54.586 --> 00:07:57.461
bằng số thực — một, hai, ba, v.v… —

00:07:57.461 --> 00:08:00.528
và chỉ có ba khả năng xảy ra

00:08:00.528 --> 00:08:03.071
khi so sánh hai số thực bất kì.

00:08:03.071 --> 00:08:05.464
Một số lớn hơn, nhỏ hơn,

00:08:05.464 --> 00:08:08.199
hoặc bằng số còn lại.

00:08:08.199 --> 00:08:10.986
Giá trị thì không như thế.

00:08:10.986 --> 00:08:13.291
Là những sinh vật biết suy luận,

00:08:13.291 --> 00:08:15.134
ta có xu hướng cho rằng

00:08:15.134 --> 00:08:17.588
tư duy khoa học có thể giải thích

00:08:17.588 --> 00:08:20.840
mọi vấn đề quan trọng 
trong cuộc sống,

00:08:20.840 --> 00:08:22.297
nhưng các giá trị tinh thần

00:08:22.297 --> 00:08:24.374
thì khác các đại lượng khoa học.

00:08:24.374 --> 00:08:26.088
Các đại lượng khoa học

00:08:26.088 --> 00:08:28.270
có thể được đo lường
bằng con số.

00:08:28.270 --> 00:08:31.373
Các giá trị tinh thần thì không.

00:08:31.373 --> 00:08:32.824
Ta không nên cho rằng

00:08:32.824 --> 00:08:36.027
thế giới của đại lượng khoa học,
như độ dài và cân nặng,

00:08:36.027 --> 00:08:37.445
lại có cấu trúc giống với

00:08:37.445 --> 00:08:40.536
thế giới của giá trị nhân văn.

00:08:40.536 --> 00:08:43.160
Vậy nếu những điều ta coi trọng —

00:08:43.160 --> 00:08:46.258
niềm vui con trẻ, 
tình cảm vợ chồng —

00:08:46.258 --> 00:08:48.999
không thể được diễn đạt
bằng con số,

00:08:48.999 --> 00:08:51.473
thì không có lí do gì để tin

00:08:51.473 --> 00:08:52.887
rằng trong lựa chọn,

00:08:52.887 --> 00:08:54.502
chỉ có ba khả năng —

00:08:54.502 --> 00:08:57.547
phương án này tốt hơn, xấu hơn,

00:08:57.547 --> 00:09:00.107
hoặc bằng với phương án kia.

00:09:00.107 --> 00:09:04.180
Chúng ta cần đưa ra 
một khả năng mới,

00:09:04.180 --> 00:09:07.834
vượt lên trên khả năng tốt hơn,
xấu hơn, và bằng nhau

00:09:07.834 --> 00:09:10.008
để diễn tả 
những điều xảy ra

00:09:10.008 --> 00:09:11.804
trong các lựa chọn khó khăn.

00:09:11.804 --> 00:09:13.702
Tôi muốn nói rằng 
các phương án

00:09:13.702 --> 00:09:15.151
thì “ngang nhau”.

00:09:15.151 --> 00:09:16.751
Khi các phương án ngang nhau,

00:09:16.751 --> 00:09:19.926
sự lựa chọn của bạn 
vẫn rất quan trọng,

00:09:19.926 --> 00:09:23.219
nhưng không có phương án nào
thật sự tốt hơn cả.

00:09:23.219 --> 00:09:25.381
Thay vào đó, các phương án

00:09:25.381 --> 00:09:29.659
ngang nhau về giá trị,

00:09:29.659 --> 00:09:32.183
tuy nhiên, chúng khác nhau

00:09:32.183 --> 00:09:33.961
về loại giá trị.

00:09:33.961 --> 00:09:37.289
Vì thế, lựa chọn mới trở nên khó khăn.

NOTE Paragraph

00:09:37.289 --> 00:09:39.576
Hiểu lựa chọn khó khăn 
theo hướng này,

00:09:39.576 --> 00:09:42.123
ta khám phá ra một điều 
về con người

00:09:42.123 --> 00:09:43.851
mà ta chưa hề biết.

00:09:43.851 --> 00:09:46.205
Mỗi người trong chúng ta 
có sức mạnh

00:09:46.205 --> 00:09:49.743
để tạo ra lí lẽ.

00:09:49.743 --> 00:09:52.000
Hãy tưởng tượng một thế giới

00:09:52.000 --> 00:09:54.640
chỉ có các lựa chọn dễ dàng,

00:09:54.640 --> 00:09:57.032
nghĩa là, luôn có 
một phương án tốt nhất.

00:09:57.032 --> 00:09:58.780
Nếu luôn có một phương án tối ưu,

00:09:58.780 --> 00:10:00.642
bạn nên chọn phương án đó,

00:10:00.642 --> 00:10:02.232
bởi lí trí mách bảo rằng

00:10:02.232 --> 00:10:04.822
bạn nên làm điều tốt hơn
thay vì điều tệ hơn,

00:10:04.822 --> 00:10:08.038
chọn thứ mà bạn
có nhiều lí do nhất để chọn.

00:10:08.038 --> 00:10:10.100
Ở một thế giới như thế,

00:10:10.100 --> 00:10:12.466
ta sẽ có nhiều lí do nhất

00:10:12.466 --> 00:10:14.946
để mang tất đen thay vì tất hồng,

00:10:14.946 --> 00:10:16.861
để ăn ngũ cốc thay vì bánh vòng,

00:10:16.861 --> 00:10:18.756
để ở thành phố thay vì nông thôn,

00:10:18.756 --> 00:10:20.668
để lấy Betty thay vì lấy Lolita.

00:10:20.668 --> 00:10:23.786
Một thế giới chỉ toàn 
các lựa chọn dễ

00:10:23.786 --> 00:10:27.680
sẽ biến ta thành nô lệ của lí lẽ.

00:10:27.680 --> 00:10:30.247
Khi nghĩ về điều này,

00:10:30.247 --> 00:10:32.847
thật điên rồ để tin rằng

00:10:32.847 --> 00:10:35.944
các lí lẽ ta được dạy

00:10:35.944 --> 00:10:40.933
có quyền buộc ta theo đuổi

00:10:40.933 --> 00:10:43.691
chính xác sở thích này,

00:10:43.691 --> 00:10:45.970
ở chính xác trong ngôi nhà kia,

00:10:45.970 --> 00:10:49.206
làm chính xác công việc nọ.

00:10:49.206 --> 00:10:51.734
Thay vào đó, bạn đối mặt với

00:10:51.734 --> 00:10:55.149
các phương án ngang nhau,
các lựa chọn khó khăn,

00:10:55.149 --> 00:10:57.920
và bạn tự tạo lí do riêng

00:10:57.920 --> 00:11:02.542
để chọn sở thích này,
ngôi nhà kia, và công việc nọ.

00:11:02.542 --> 00:11:05.083
Khi các phương án đều ngang nhau,

00:11:05.083 --> 00:11:06.813
các lí lẽ ta được dạy,

00:11:06.813 --> 00:11:09.581
thứ thường bảo ta 
đúng hay sai,

00:11:09.581 --> 00:11:12.641
đều không thể khuyên ta phải làm gì.

00:11:12.641 --> 00:11:16.004
Chính lúc này, khi cần
đưa ra một quyết định khó,

00:11:16.004 --> 00:11:18.485
ta có cơ hội luyện tập

00:11:18.485 --> 00:11:21.164
sức mạnh lí luận,

00:11:21.164 --> 00:11:23.615
thứ sức mạnh tạo ra lí do

00:11:23.615 --> 00:11:25.384
để bạn quyết định

00:11:25.384 --> 00:11:30.260
rằng bạn thích sống ở nông thôn

00:11:30.263 --> 00:11:32.996
hơn thành thị.

NOTE Paragraph

00:11:32.996 --> 00:11:34.734
Khi chọn giữa

00:11:34.734 --> 00:11:36.433
các phương án ngang nhau,

00:11:36.433 --> 00:11:40.206
ta có thể làm 
một điều rất đáng quý.

00:11:40.206 --> 00:11:43.929
Ta có thể toàn tâm ủng hộ
một lựa chọn duy nhất.

00:11:43.929 --> 00:11:46.746
Đây là quan điểm của tôi.

00:11:46.746 --> 00:11:48.066
Đây chính là tôi.

00:11:48.066 --> 00:11:50.126
Tôi đam mê ngành ngân hàng.

00:11:50.126 --> 00:11:53.768
Tôi yêu bánh vòng sô cô la.

00:11:53.768 --> 00:11:56.591
Câu trả lời này 
trong các lựa chọn khó

00:11:56.591 --> 00:11:58.399
được tạo ra bởi lí trí,

00:11:58.399 --> 00:12:01.317
nhưng nó không bị áp đặt
bởi các lí lẽ ta được dạy.

00:12:01.317 --> 00:12:07.765
Ngược lại, nó được hỗ trợ
bởi các lí do của riêng ta.

00:12:07.765 --> 00:12:10.170
Khi chúng ta tạo ra
lí do riêng

00:12:10.170 --> 00:12:13.484
để trở thành nhân cách này
thay vì nhân cách khác,

00:12:13.484 --> 00:12:17.217
ta toàn tâm trở thành chính mình.

00:12:17.217 --> 00:12:19.343
Có thể nói chúng ta trở thành

00:12:19.343 --> 00:12:22.759
tác giả của cuộc đời mình.

NOTE Paragraph

00:12:22.759 --> 00:12:25.211
Vậy sau này 
khi gặp lựa chọn khó khăn,

00:12:25.211 --> 00:12:27.733
ta không nên đập đầu vào tường,

00:12:27.733 --> 00:12:29.930
vặn óc xem phương án nào tốt hơn.

00:12:29.930 --> 00:12:32.369
Không có phương án tốt nhất đâu.

00:12:32.369 --> 00:12:34.888
Thay vì tìm kiếm lí do ở ngoài kia,

00:12:34.888 --> 00:12:37.474
ta nên tìm lí do ở chính ta:

00:12:37.474 --> 00:12:40.153
Tôi sẽ là ai?

00:12:40.153 --> 00:12:43.309
Bạn có thể chọn làm
một nhà đầu tư ngân hàng

00:12:43.309 --> 00:12:46.997
mang-tất-hồng yêu-ngũ-cốc
sống-ở-nông-thôn,

00:12:46.997 --> 00:12:50.573
và tôi có thể chọn làm một hoạ sĩ

00:12:50.573 --> 00:12:54.030
mang-tất-đen yêu-bánh-vòng
sống-nơi-thành-thị.

00:12:54.030 --> 00:12:56.837
Ta chọn gì trong các lựa chọn khó

00:12:56.837 --> 00:13:00.820
là quyền của ta.

NOTE Paragraph

00:13:00.820 --> 00:13:05.471
Những ai không luyện sức mạnh lí luận
trước các quyết định khó

00:13:05.471 --> 00:13:07.236
đều như lục bình trôi.

00:13:07.236 --> 00:13:09.168
Chúng ta đều biết
những người như thế.

00:13:09.168 --> 00:13:11.318
Tôi trôi vào nghề luật.

00:13:11.318 --> 00:13:13.409
Tôi không mặn mà với nghề luật.

00:13:13.409 --> 00:13:16.089
Tôi không đam mê luật.

00:13:16.089 --> 00:13:19.020
Những lá lục bình trôi 
để thế giới

00:13:19.020 --> 00:13:21.244
viết nên câu chuyện 
của cuộc đời mình.

00:13:21.244 --> 00:13:25.147
Họ để cơ chế của
phần thưởng và hình phạt —

00:13:25.147 --> 00:13:28.987
cái vỗ đầu, nỗi sợ hãi,
các lựa chọn dễ dàng —

00:13:28.987 --> 00:13:31.658
quyết định thứ họ làm.

00:13:31.658 --> 00:13:34.134
Bài học từ các lựa chọn khó khăn

00:13:34.134 --> 00:13:38.609
khiến bạn phải suy ngẫm
về điều bạn ủng hộ,

00:13:38.609 --> 00:13:40.999
thứ bạn đam mê,

00:13:40.999 --> 00:13:43.769
và qua các lựa chọn khó khăn,

00:13:43.769 --> 00:13:46.546
bạn trở thành con người đó.

00:13:46.546 --> 00:13:49.724
Thoát xa khỏi 
trăn trở và sợ hãi,

00:13:49.724 --> 00:13:53.294
lựa chọn khó khăn là cơ hội quý

00:13:53.294 --> 00:13:55.455
để ta ăn mừng 
những điều đặc biệt

00:13:55.455 --> 00:13:57.058
về hoàn cảnh con người,

00:13:57.058 --> 00:13:59.688
rằng những lí do quyết định

00:13:59.688 --> 00:14:01.671
điều gì đúng hay sai

00:14:01.671 --> 00:14:03.333
đôi khi lại vô dụng,

00:14:03.333 --> 00:14:06.556
chính lúc này,
khi cần đưa ra một quyết định khó,

00:14:06.556 --> 00:14:08.245
ta có sức mạnh

00:14:08.245 --> 00:14:10.757
tạo lí do riêng

00:14:10.757 --> 00:14:14.335
để trở thành những nhân cách riêng biệt.

00:14:14.335 --> 00:14:17.358
Đó là lí do các lựa chọn khó khăn
không phải lời nguyền,

00:14:17.358 --> 00:14:18.895
mà là món quà của cuộc sống.

NOTE Paragraph

00:14:18.895 --> 00:14:21.276
Xin cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:14:21.276 --> 00:14:24.571
(Vỗ tay)