0:00:00.231,0:00:02.103
Hãy nghĩ đến [br]một lựa chọn khó khăn

0:00:02.103,0:00:04.055
bạn sẽ đối mặt trong tương lai.

0:00:04.055,0:00:05.898
Đó có thể là [br]lựa chọn nghề nghiệp,

0:00:05.898,0:00:08.014
giữa hoạ sĩ và kế toán,

0:00:08.014,0:00:11.236
lựa chọn nơi ở,[br]thành thị hay nông thôn,

0:00:11.236,0:00:12.850
hay thậm chí lựa chọn bạn đời.

0:00:12.850,0:00:14.615
Bạn có thể kết hôn với Betty.

0:00:14.615,0:00:16.590
Nhưng bạn cũng có thể lấy Lolita.

0:00:16.590,0:00:19.287
Hay đó có thể là quyết định[br]có con hay không,

0:00:19.287,0:00:21.759
ở riêng hay đón cha mẹ [br]về sống cùng,

0:00:21.759,0:00:23.521
quyết định dạy con

0:00:23.521,0:00:25.110
theo tôn giáo của chồng

0:00:25.110,0:00:26.920
mà bạn là kẻ ngoại đạo.

0:00:26.920,0:00:28.500
Hay quyết định quyên tặng

0:00:28.500,0:00:30.379
tất cả tiền tiết kiệm của mình.

0:00:30.379,0:00:32.556
Tôi tin là [br]những lựa chọn bạn nghĩ đến

0:00:32.556,0:00:34.509
đều to lớn, quan trọng,

0:00:34.509,0:00:36.492
và đầy ý nghĩa đối với bạn.

0:00:36.492,0:00:38.812
Có vẻ như các lựa chọn khó khăn

0:00:38.812,0:00:43.684
thường khiến bạn phải vò đầu bức tóc.

0:00:43.684,0:00:45.839
Nhưng tôi nghĩ [br]ta đã hiểu sai bản chất

0:00:45.839,0:00:48.127
và vai trò của chúng[br]trong cuộc sống.

0:00:48.127,0:00:50.101
Hiểu bản chất [br]của lựa chọn khó khăn

0:00:50.101,0:00:51.645
bạn sẽ hiểu được

0:00:51.645,0:00:54.551
sức mạnh tiềm ẩn [br]của mỗi chúng ta.

0:00:54.551,0:00:56.515
Một quyết định trở nên khó khăn

0:00:56.515,0:00:58.794
khi lợi ích của các phương án[br]gần tương đương.

0:00:58.794,0:01:00.427
Bất cứ quyết định dễ dàng nào

0:01:00.427,0:01:02.816
cũng có một phương án tốt hơn.

0:01:02.816,0:01:04.287
Trong một quyết định khó,

0:01:04.287,0:01:06.384
phương án này có vài điểm hay,

0:01:06.384,0:01:09.180
phương án kia cũng có vài điểm hay,

0:01:09.180,0:01:12.247
nhưng không phương án nào [br]là hay nhất.

0:01:12.247,0:01:13.671
Bạn trăn trở

0:01:13.671,0:01:16.515
liệu nên tiếp tục [br]công việc cũ ở thành phố

0:01:16.515,0:01:18.905
hay đổi đời bằng công việc

0:01:18.905,0:01:20.938
thử thách hơn ở nông thôn,

0:01:20.938,0:01:23.704
vì ở cũng có điểm hay,

0:01:23.704,0:01:25.090
đi cũng có điểm hay,

0:01:25.090,0:01:26.776
và giữa đi với ở,

0:01:26.776,0:01:29.062
chẳng cái nào hay hơn cái nào.

0:01:29.062,0:01:30.432
Không nên nghĩ rằng

0:01:30.432,0:01:32.862
tất cả các lựa chọn khó [br]đều to tát.

0:01:32.862,0:01:35.273
Giả sử bạn phân vân xem [br]sáng ăn gì.

0:01:35.273,0:01:38.343
Bạn có thể ăn ngũ cốc [br]bổ sung chất xơ

0:01:38.343,0:01:39.910
hoặc bánh vòng sô cô la.

0:01:39.910,0:01:41.281
Giả sử bạn chọn lựa[br]

0:01:41.281,0:01:44.328
dựa trên[br]độ ngon và dinh dưỡng.

0:01:44.328,0:01:46.624
Ngũ cốc thì tốt hơn cho sức khoẻ,

0:01:46.624,0:01:48.618
bánh vòng lại ngon hơn,

0:01:48.618,0:01:51.065
nhưng không món nào [br]tốt vượt trội,

0:01:51.065,0:01:53.233
quả là một quyết định khó.

0:01:53.233,0:01:55.279
Nhận thấy rằng các lựa chọn nhỏ

0:01:55.279,0:01:57.372
cũng có thể trở nên khó khăn

0:01:57.372,0:01:59.508
có thể khiến các lựa chọn lớn

0:01:59.508,0:02:01.404
trông bớt đáng sợ hơn.

0:02:01.404,0:02:02.839
Vì cuối cùng ta cũng

0:02:02.839,0:02:04.304
quyết định được sáng ăn gì,

0:02:04.304,0:02:06.030
nên có lẽ [br]cũng sẽ quyết được

0:02:06.030,0:02:07.299
liệu nên ở lại thành phố

0:02:07.299,0:02:10.999
hay đổi đời ở nông thôn.

0:02:10.999,0:02:14.263
Chúng ta cũng không nên nghĩ rằng

0:02:14.263,0:02:16.157
lựa chọn khó khăn [br]làm ta trăn trở

0:02:16.157,0:02:18.692
bởi vì ta không thông minh.

0:02:18.692,0:02:20.486
Sau khi tốt nghiệp đại học,

0:02:20.486,0:02:22.357
tôi đã trăn trở giữa hai nghề,

0:02:22.357,0:02:23.927
triết gia hoặc luật sư.

0:02:23.927,0:02:27.405
Tôi cực kì đam mê triết học.

0:02:27.405,0:02:29.034
Bạn có thể khảo cứu nhiều điều

0:02:29.034,0:02:30.289
với tư cách một triết gia,

0:02:30.289,0:02:33.577
được làm việc cả ngày[br]trên chiếc ghế bành êm ái.

0:02:33.577,0:02:37.008
Nhưng tôi đến từ[br]một gia đình nhập cư nghèo,

0:02:37.008,0:02:38.146
hộp cơm trưa

0:02:38.146,0:02:40.990
có món lưỡi lợn và bánh mì kẹp mứt

0:02:40.990,0:02:43.100
với tôi đã là xa xỉ,

0:02:43.100,0:02:45.339
vậy thì ý tưởng dành cả cuộc đời

0:02:45.339,0:02:47.131
ngồi trên ghế bành

0:02:47.131,0:02:48.733
chỉ để ngẫm nghĩ

0:02:48.733,0:02:52.877
đối với tôi quả là đỉnh[br]của sự xa hoa hão huyền.

0:02:52.877,0:02:55.127
Thế là tôi lấy ra một tờ giấy,

0:02:55.127,0:02:57.034
vạch một đường phân cách,

0:02:57.034,0:02:59.387
và tôi vắt óc liệt kê

0:02:59.387,0:03:02.500
những điểm lợi và hại [br]của từng nghề.

0:03:02.500,0:03:05.235
Khi đó, tôi đã thầm nghĩ

0:03:05.235,0:03:07.625
"Ước gì mình biết trước

0:03:07.625,0:03:10.125
tương lai của mình [br]trong từng nghề.

0:03:10.125,0:03:13.877
Ước gì Ông Trời hoặc Netflix[br]có thể gửi mình đĩa DVD

0:03:13.877,0:03:17.132
về tương lai của mình [br]trong mỗi nghề.

0:03:17.132,0:03:19.346
Khi đó, mình sẽ so sánh chúng,

0:03:19.346,0:03:21.381
mình sẽ biết tương lai nào tốt hơn,

0:03:21.381,0:03:23.703
và việc lựa chọn sẽ thật dễ dàng".

0:03:23.703,0:03:25.726
Nhưng chẳng ai gửi tôi [br]đĩa DVD cả,

0:03:25.726,0:03:28.403
và vì không biết nghề nào tốt hơn,

0:03:28.403,0:03:31.213
tôi đã làm cách mọi người hay làm:

0:03:31.219,0:03:34.098
Tôi chọn phương án an toàn nhất.

0:03:34.098,0:03:37.115
Vì sợ phải trở thành[br]một triết gia thất nghiệp,

0:03:37.115,0:03:39.682
tôi đã chọn làm luật sư.

0:03:39.682,0:03:41.587
Nhưng rồi tôi nhận ra,

0:03:41.587,0:03:43.726
tôi không hợp với nghề luật.

0:03:43.726,0:03:45.750
Không phải con người thật của tôi.

0:03:45.750,0:03:47.765
Thế nên bây giờ tôi là triết gia,

0:03:47.765,0:03:49.514
nghiên cứu về quyết định khó khăn,

0:03:49.514,0:03:50.796
và tôi đảm bảo rằng

0:03:50.796,0:03:52.366
việc từ chối một phương án

0:03:52.366,0:03:55.370
vì lo âu về những điều chưa biết

0:03:55.370,0:03:57.913
là một quyết định dù phổ biến,

0:03:57.913,0:04:00.196
nhưng sai lầm.

0:04:00.196,0:04:03.255
Sai lầm khi nghĩ rằng,[br]với các quyết định khó khăn

0:04:03.255,0:04:06.225
luôn có một phương án tốt hơn,

0:04:06.225,0:04:08.244
nhưng ta lại không đủ khôn để biết,

0:04:08.244,0:04:10.053
vì ta không biết, có lẽ ta nên

0:04:10.053,0:04:12.464
chọn phương án ít rủi ro hơn.

0:04:12.464,0:04:16.867
Thậm chí khi có đầy đủ thông tin[br]để so sánh hai phương án,

0:04:16.867,0:04:19.892
ta vẫn có thể khó xử trí.

0:04:19.892,0:04:22.041
Quyết định khó khăn [br]khiến ta trăn trở

0:04:22.041,0:04:24.179
không phải vì ta kém hiểu biết,

0:04:24.179,0:04:28.502
mà vì chẳng có phương án nào [br]là tốt nhất cả.

0:04:28.502,0:04:30.656
Nếu không có một phương án tối ưu,

0:04:30.656,0:04:35.815
nếu cán cân chẳng nghiêng về bên nào,

0:04:35.815,0:04:37.150
thì các phương án

0:04:37.150,0:04:39.795
chắc chắn phải tốt như nhau.

0:04:39.795,0:04:41.651
Hoá ra quyết định khó khăn

0:04:41.651,0:04:44.770
cơ bản là sự lựa chọn[br]giữa các phương án tốt?

0:04:44.770,0:04:46.125
Thật vô lí.

0:04:46.125,0:04:47.773
Nếu các phương án đều tốt,

0:04:47.773,0:04:49.898
bạn có thể tung đồng xu [br]để quyết định.

0:04:49.898,0:04:51.624
Nhưng tung đồng xu

0:04:51.624,0:04:54.547
đâu phải cách để lựa chọn

0:04:54.547,0:04:58.507
nghề nghiệp, nơi ở, hay bạn đời.

0:04:58.507,0:05:00.697
Có một lí do khác [br]để chứng minh rằng

0:05:00.697,0:05:02.927
trong các quyết định khó

0:05:02.927,0:05:05.940
các phương án không tốt như nhau.

0:05:05.940,0:05:09.220
Giả sử bạn đang phân vân [br]giữa hai nghề:

0:05:09.220,0:05:12.427
nghề ngân hàng đầu tư

0:05:12.427,0:05:14.945
hoặc hoạ sĩ.

0:05:14.945,0:05:17.891
Nhiều yếu tố có thể tác động[br]đến quyết định của bạn,

0:05:17.891,0:05:20.090
ví dụ như niềm vui [br]trong công việc,

0:05:20.090,0:05:22.376
mức an toàn tài chính,

0:05:22.376,0:05:24.750
thời gian dành cho gia đình, v.v…

0:05:24.750,0:05:29.315
Nghề hoạ sĩ có thể đưa bạn đến

0:05:29.315,0:05:31.723
đỉnh cao của sự biểu đạt nghệ thuật.

0:05:31.723,0:05:35.282
Nghề ngân hàng có thể đưa bạn đến

0:05:35.282,0:05:39.237
đỉnh cao của sự điều phối tài chính.

0:05:39.237,0:05:42.316
Hãy mường tượng hai nghề này

0:05:42.316,0:05:45.289
sao cho không nghề nào [br]tốt hơn nghề nào.

0:05:45.289,0:05:48.381
Bây giờ, giả sử ta cải thiện[br]một trong hai nghề.

0:05:48.381,0:05:50.875
Giả sử ngân hàng, [br]vì muốn bạn,

0:05:50.875,0:05:54.264
cho bạn thêm 500 đô [br]tiền lương mỗi tháng.

0:05:54.264,0:05:58.036
Liệu số tiền này có thể[br]khiến nghề ngân hàng

0:05:58.036,0:06:00.628
tốt hơn nghề hoạ sĩ không?

0:06:00.628,0:06:02.830
Không nhất thiết.

0:06:02.830,0:06:04.998
Lương cao khiến [br]nghề ngân hàng bây giờ

0:06:04.998,0:06:06.963
tốt hơn nghề ngân hàng khi trước,

0:06:06.963,0:06:09.140
nhưng cải thiện này [br]có thể không đủ

0:06:09.140,0:06:13.111
để làm cho nghề ngân hàng [br]tốt hơn nghề hoạ sĩ.

0:06:13.111,0:06:15.625
Sự cải thiện trong một nghề

0:06:15.625,0:06:17.784
vẫn không làm nó [br]tốt hơn nghề kia,

0:06:17.784,0:06:19.096
thì hai nghề này ban đầu

0:06:19.096,0:06:21.545
không thể tốt như nhau.

0:06:21.545,0:06:23.527
Nếu bạn có hai thứ [br]tốt như nhau,

0:06:23.527,0:06:25.385
và bạn cải thiện một trong hai,

0:06:25.385,0:06:28.280
thứ được cải thiện sẽ phải[br]tốt hơn cái còn lại.

0:06:28.280,0:06:32.902
Nhưng đó không phải [br]là với các lựa chọn khó khăn.

0:06:32.902,0:06:35.620
Vậy giờ, ta gặp một vấn đề nan giải.

0:06:35.620,0:06:37.296
Ta có hai nghề nghiệp.

0:06:37.296,0:06:39.256
Không nghề nào [br]tốt hơn nghề nào,

0:06:39.256,0:06:41.278
chúng cũng chẳng tốt [br]như nhau.

0:06:41.278,0:06:43.584
Làm sao chọn đây?

0:06:43.584,0:06:48.219
Có điều gì đó không đúng.

0:06:48.219,0:06:50.690
Có lẽ bản chất của lựa chọn[br]có vấn đề,

0:06:50.690,0:06:53.960
và so sánh là điều bất khả thi.

0:06:53.960,0:06:55.520
Nhưng vậy cũng không đúng.

0:06:55.520,0:06:57.328
Đâu phải ta đang cố chọn

0:06:57.328,0:06:59.707
giữa hai thứ [br]không thể nào so sánh.

0:06:59.707,0:07:02.838
Ta đang cân nhắc[br]giữa hai nghề nghiệp,

0:07:02.838,0:07:04.618
đâu phải giữa con số chín

0:07:04.618,0:07:07.799
với đĩa trứng rán đâu.

0:07:07.799,0:07:11.090
So sánh lợi ích của hai nghề nghiệp

0:07:11.090,0:07:13.094
là việc ta có thể làm,

0:07:13.094,0:07:17.056
và cũng là việc ta hay làm.

0:07:17.056,0:07:19.261
Tôi nghĩ vấn đề nảy sinh

0:07:19.261,0:07:21.580
bởi ta chưa suy nghĩ kĩ

0:07:21.580,0:07:23.900
về các giá trị trong cuộc sống.

0:07:23.900,0:07:26.956
Ta vô thức cho rằng các giá trị

0:07:26.956,0:07:29.511
như công lí, vẻ đẹp, lòng nhân ái,

0:07:29.511,0:07:32.625
có thể đo đạc được,

0:07:32.625,0:07:36.745
như độ dài, khối lượng, và trọng lượng.

0:07:36.745,0:07:40.235
Đặt bất cứ câu hỏi so sánh nào[br]không liên quan đến giá trị,

0:07:40.235,0:07:43.589
ví dụ như chiếc cặp nào nặng hơn?

0:07:43.589,0:07:46.274
Chỉ có ba đáp án.

0:07:46.274,0:07:49.398
Chiếc cặp này nặng hơn, nhẹ hơn,

0:07:49.398,0:07:52.294
hoặc nặng bằng chiếc còn lại.

0:07:52.294,0:07:54.586
Đại lượng như cân nặng [br]có thể được diễn tả

0:07:54.586,0:07:57.461
bằng số thực — một, hai, ba, v.v… —

0:07:57.461,0:08:00.528
và chỉ có ba khả năng xảy ra

0:08:00.528,0:08:03.071
khi so sánh hai số thực bất kì.

0:08:03.071,0:08:05.464
Một số lớn hơn, nhỏ hơn,

0:08:05.464,0:08:08.199
hoặc bằng số còn lại.

0:08:08.199,0:08:10.986
Giá trị thì không như thế.

0:08:10.986,0:08:13.291
Là những sinh vật biết suy luận,

0:08:13.291,0:08:15.134
ta có xu hướng cho rằng

0:08:15.134,0:08:17.588
tư duy khoa học có thể giải thích

0:08:17.588,0:08:20.840
mọi vấn đề quan trọng [br]trong cuộc sống,

0:08:20.840,0:08:22.297
nhưng các giá trị tinh thần

0:08:22.297,0:08:24.374
thì khác các đại lượng khoa học.

0:08:24.374,0:08:26.088
Các đại lượng khoa học

0:08:26.088,0:08:28.270
có thể được đo lường[br]bằng con số.

0:08:28.270,0:08:31.373
Các giá trị tinh thần thì không.

0:08:31.373,0:08:32.824
Ta không nên cho rằng

0:08:32.824,0:08:36.027
thế giới của đại lượng khoa học,[br]như độ dài và cân nặng,

0:08:36.027,0:08:37.445
lại có cấu trúc giống với

0:08:37.445,0:08:40.536
thế giới của giá trị nhân văn.

0:08:40.536,0:08:43.160
Vậy nếu những điều ta coi trọng —

0:08:43.160,0:08:46.258
niềm vui con trẻ, [br]tình cảm vợ chồng —

0:08:46.258,0:08:48.999
không thể được diễn đạt[br]bằng con số,

0:08:48.999,0:08:51.473
thì không có lí do gì để tin

0:08:51.473,0:08:52.887
rằng trong lựa chọn,

0:08:52.887,0:08:54.502
chỉ có ba khả năng —

0:08:54.502,0:08:57.547
phương án này tốt hơn, xấu hơn,

0:08:57.547,0:09:00.107
hoặc bằng với phương án kia.

0:09:00.107,0:09:04.180
Chúng ta cần đưa ra [br]một khả năng mới,

0:09:04.180,0:09:07.834
vượt lên trên khả năng tốt hơn,[br]xấu hơn, và bằng nhau

0:09:07.834,0:09:10.008
để diễn tả [br]những điều xảy ra

0:09:10.008,0:09:11.804
trong các lựa chọn khó khăn.

0:09:11.804,0:09:13.702
Tôi muốn nói rằng [br]các phương án

0:09:13.702,0:09:15.151
thì “ngang nhau”.

0:09:15.151,0:09:16.751
Khi các phương án ngang nhau,

0:09:16.751,0:09:19.926
sự lựa chọn của bạn [br]vẫn rất quan trọng,

0:09:19.926,0:09:23.219
nhưng không có phương án nào[br]thật sự tốt hơn cả.

0:09:23.219,0:09:25.381
Thay vào đó, các phương án

0:09:25.381,0:09:29.659
ngang nhau về giá trị,

0:09:29.659,0:09:32.183
tuy nhiên, chúng khác nhau

0:09:32.183,0:09:33.961
về loại giá trị.

0:09:33.961,0:09:37.289
Vì thế, lựa chọn mới trở nên khó khăn.

0:09:37.289,0:09:39.576
Hiểu lựa chọn khó khăn [br]theo hướng này,

0:09:39.576,0:09:42.123
ta khám phá ra một điều [br]về con người

0:09:42.123,0:09:43.851
mà ta chưa hề biết.

0:09:43.851,0:09:46.205
Mỗi người trong chúng ta [br]có sức mạnh

0:09:46.205,0:09:49.743
để tạo ra lí lẽ.

0:09:49.743,0:09:52.000
Hãy tưởng tượng một thế giới

0:09:52.000,0:09:54.640
chỉ có các lựa chọn dễ dàng,

0:09:54.640,0:09:57.032
nghĩa là, luôn có [br]một phương án tốt nhất.

0:09:57.032,0:09:58.780
Nếu luôn có một phương án tối ưu,

0:09:58.780,0:10:00.642
bạn nên chọn phương án đó,

0:10:00.642,0:10:02.232
bởi lí trí mách bảo rằng

0:10:02.232,0:10:04.822
bạn nên làm điều tốt hơn[br]thay vì điều tệ hơn,

0:10:04.822,0:10:08.038
chọn thứ mà bạn[br]có nhiều lí do nhất để chọn.

0:10:08.038,0:10:10.100
Ở một thế giới như thế,

0:10:10.100,0:10:12.466
ta sẽ có nhiều lí do nhất

0:10:12.466,0:10:14.946
để mang tất đen thay vì tất hồng,

0:10:14.946,0:10:16.861
để ăn ngũ cốc thay vì bánh vòng,

0:10:16.861,0:10:18.756
để ở thành phố thay vì nông thôn,

0:10:18.756,0:10:20.668
để lấy Betty thay vì lấy Lolita.

0:10:20.668,0:10:23.786
Một thế giới chỉ toàn [br]các lựa chọn dễ

0:10:23.786,0:10:27.680
sẽ biến ta thành nô lệ của lí lẽ.

0:10:27.680,0:10:30.247
Khi nghĩ về điều này,

0:10:30.247,0:10:32.847
thật điên rồ để tin rằng

0:10:32.847,0:10:35.944
các lí lẽ ta được dạy

0:10:35.944,0:10:40.933
có quyền buộc ta theo đuổi

0:10:40.933,0:10:43.691
chính xác sở thích này,

0:10:43.691,0:10:45.970
ở chính xác trong ngôi nhà kia,

0:10:45.970,0:10:49.206
làm chính xác công việc nọ.

0:10:49.206,0:10:51.734
Thay vào đó, bạn đối mặt với

0:10:51.734,0:10:55.149
các phương án ngang nhau,[br]các lựa chọn khó khăn,

0:10:55.149,0:10:57.920
và bạn tự tạo lí do riêng

0:10:57.920,0:11:02.542
để chọn sở thích này,[br]ngôi nhà kia, và công việc nọ.

0:11:02.542,0:11:05.083
Khi các phương án đều ngang nhau,

0:11:05.083,0:11:06.813
các lí lẽ ta được dạy,

0:11:06.813,0:11:09.581
thứ thường bảo ta [br]đúng hay sai,

0:11:09.581,0:11:12.641
đều không thể khuyên ta phải làm gì.

0:11:12.641,0:11:16.004
Chính lúc này, khi cần[br]đưa ra một quyết định khó,

0:11:16.004,0:11:18.485
ta có cơ hội luyện tập

0:11:18.485,0:11:21.164
sức mạnh lí luận,

0:11:21.164,0:11:23.615
thứ sức mạnh tạo ra lí do

0:11:23.615,0:11:25.384
để bạn quyết định

0:11:25.384,0:11:30.260
rằng bạn thích sống ở nông thôn

0:11:30.263,0:11:32.996
hơn thành thị.

0:11:32.996,0:11:34.734
Khi chọn giữa

0:11:34.734,0:11:36.433
các phương án ngang nhau,

0:11:36.433,0:11:40.206
ta có thể làm [br]một điều rất đáng quý.

0:11:40.206,0:11:43.929
Ta có thể toàn tâm ủng hộ[br]một lựa chọn duy nhất.

0:11:43.929,0:11:46.746
Đây là quan điểm của tôi.

0:11:46.746,0:11:48.066
Đây chính là tôi.

0:11:48.066,0:11:50.126
Tôi đam mê ngành ngân hàng.

0:11:50.126,0:11:53.768
Tôi yêu bánh vòng sô cô la.

0:11:53.768,0:11:56.591
Câu trả lời này [br]trong các lựa chọn khó

0:11:56.591,0:11:58.399
được tạo ra bởi lí trí,

0:11:58.399,0:12:01.317
nhưng nó không bị áp đặt[br]bởi các lí lẽ ta được dạy.

0:12:01.317,0:12:07.765
Ngược lại, nó được hỗ trợ[br]bởi các lí do của riêng ta.

0:12:07.765,0:12:10.170
Khi chúng ta tạo ra[br]lí do riêng

0:12:10.170,0:12:13.484
để trở thành nhân cách này[br]thay vì nhân cách khác,

0:12:13.484,0:12:17.217
ta toàn tâm trở thành chính mình.

0:12:17.217,0:12:19.343
Có thể nói chúng ta trở thành

0:12:19.343,0:12:22.759
tác giả của cuộc đời mình.

0:12:22.759,0:12:25.211
Vậy sau này [br]khi gặp lựa chọn khó khăn,

0:12:25.211,0:12:27.733
ta không nên đập đầu vào tường,

0:12:27.733,0:12:29.930
vặn óc xem phương án nào tốt hơn.

0:12:29.930,0:12:32.369
Không có phương án tốt nhất đâu.

0:12:32.369,0:12:34.888
Thay vì tìm kiếm lí do ở ngoài kia,

0:12:34.888,0:12:37.474
ta nên tìm lí do ở chính ta:

0:12:37.474,0:12:40.153
Tôi sẽ là ai?

0:12:40.153,0:12:43.309
Bạn có thể chọn làm[br]một nhà đầu tư ngân hàng

0:12:43.309,0:12:46.997
mang-tất-hồng yêu-ngũ-cốc[br]sống-ở-nông-thôn,

0:12:46.997,0:12:50.573
và tôi có thể chọn làm một hoạ sĩ

0:12:50.573,0:12:54.030
mang-tất-đen yêu-bánh-vòng[br]sống-nơi-thành-thị.

0:12:54.030,0:12:56.837
Ta chọn gì trong các lựa chọn khó

0:12:56.837,0:13:00.820
là quyền của ta.

0:13:00.820,0:13:05.471
Những ai không luyện sức mạnh lí luận[br]trước các quyết định khó

0:13:05.471,0:13:07.236
đều như lục bình trôi.

0:13:07.236,0:13:09.168
Chúng ta đều biết[br]những người như thế.

0:13:09.168,0:13:11.318
Tôi trôi vào nghề luật.

0:13:11.318,0:13:13.409
Tôi không mặn mà với nghề luật.

0:13:13.409,0:13:16.089
Tôi không đam mê luật.

0:13:16.089,0:13:19.020
Những lá lục bình trôi [br]để thế giới

0:13:19.020,0:13:21.244
viết nên câu chuyện [br]của cuộc đời mình.

0:13:21.244,0:13:25.147
Họ để cơ chế của[br]phần thưởng và hình phạt —

0:13:25.147,0:13:28.987
cái vỗ đầu, nỗi sợ hãi,[br]các lựa chọn dễ dàng —

0:13:28.987,0:13:31.658
quyết định thứ họ làm.

0:13:31.658,0:13:34.134
Bài học từ các lựa chọn khó khăn

0:13:34.134,0:13:38.609
khiến bạn phải suy ngẫm[br]về điều bạn ủng hộ,

0:13:38.609,0:13:40.999
thứ bạn đam mê,

0:13:40.999,0:13:43.769
và qua các lựa chọn khó khăn,

0:13:43.769,0:13:46.546
bạn trở thành con người đó.

0:13:46.546,0:13:49.724
Thoát xa khỏi [br]trăn trở và sợ hãi,

0:13:49.724,0:13:53.294
lựa chọn khó khăn là cơ hội quý

0:13:53.294,0:13:55.455
để ta ăn mừng [br]những điều đặc biệt

0:13:55.455,0:13:57.058
về hoàn cảnh con người,

0:13:57.058,0:13:59.688
rằng những lí do quyết định

0:13:59.688,0:14:01.671
điều gì đúng hay sai

0:14:01.671,0:14:03.333
đôi khi lại vô dụng,

0:14:03.333,0:14:06.556
chính lúc này,[br]khi cần đưa ra một quyết định khó,

0:14:06.556,0:14:08.245
ta có sức mạnh

0:14:08.245,0:14:10.757
tạo lí do riêng

0:14:10.757,0:14:14.335
để trở thành những nhân cách riêng biệt.

0:14:14.335,0:14:17.358
Đó là lí do các lựa chọn khó khăn[br]không phải lời nguyền,

0:14:17.358,0:14:18.895
mà là món quà của cuộc sống.

0:14:18.895,0:14:21.276
Xin cảm ơn.

0:14:21.276,0:14:24.571
(Vỗ tay)