0:00:00.000,0:00:03.000
Αυτό για το οποίο θα ήθελα να σας μιλήσω

0:00:03.000,0:00:05.000
είναι τι μπορούμε να μάθουμε μελετώντας τα γονιδιώματα

0:00:05.000,0:00:07.000
των ζώντων ανθρώπων

0:00:07.000,0:00:09.000
καθώς και των εξαφανισμένων.

0:00:09.000,0:00:11.000
Πρώτα, όμως

0:00:11.000,0:00:14.000
θέλω να σας υπενθυμίσω εν συντομία αυτά που ήδη ξέρετε:

0:00:14.000,0:00:16.000
ότι τα γονιδιώματά μας, το γενετικό μας υλικό,

0:00:16.000,0:00:19.000
είναι αποθηκευμένο σχεδόν σ' όλα τα κύτταρα του σώματός μας

0:00:19.000,0:00:21.000
σε χρωμοσώματα με τη μορφή DNA,

0:00:21.000,0:00:24.000
το διάσημο αυτό μόριο με το σχήμα διπλής έλικας.

0:00:24.000,0:00:26.000
Η γενετική πληροφορία

0:00:26.000,0:00:28.000
περιέχεται (στο DNA) με τη μορφή αλληλουχίας

0:00:28.000,0:00:30.000
τεσσάρων βάσεων

0:00:30.000,0:00:33.000
που γράφονται σε συντομία με τα γράμματα A, T, C και G.

0:00:33.000,0:00:35.000
Η πληροφορία αυτή υπάρχει δύο φορές

0:00:35.000,0:00:37.000
-- μία σε κάθε αλυσίδα--,

0:00:37.000,0:00:39.000
το οποίο είναι σημαντικό

0:00:39.000,0:00:41.000
διότι όταν σχηματίζονται νέα κύτταρα, αυτές οι αλυσίδες ανοίγουν,

0:00:41.000,0:00:44.000
νέες αλυσίδες συντίθενται με τις παλιές ως οδηγούς

0:00:44.000,0:00:47.000
με μία διαδικασία σχεδόν τέλεια.

0:00:47.000,0:00:49.000
Μα τίποτα, βέβαια, στη φύση

0:00:49.000,0:00:51.000
δεν είναι απόλυτα τέλειο,

0:00:51.000,0:00:53.000
έτσι κάποιες φορές γίνεται ένα λάθος

0:00:53.000,0:00:56.000
και ένα λάθος γράμμα τοποθετείται .

0:00:56.000,0:00:58.000
Μπορούμε να δούμε το αποτέλεσμα

0:00:58.000,0:01:00.000
τέτοιων μεταλλάξεων

0:01:00.000,0:01:02.000
όταν συγκρίνουμε αλληλουχίες DNA

0:01:02.000,0:01:05.000
μεταξύ όσων είμαστε στην αίθουσα, για παράδειγμα.

0:01:05.000,0:01:08.000
Αν συγκρίνουμε το γονιδίωμά μου με το δικό σας

0:01:08.000,0:01:12.000
περίπου κάθε 1200-1300 γράμματα

0:01:12.000,0:01:14.000
θα υπάρχουν διαφορές μεταξύ μας.

0:01:14.000,0:01:16.000
Αυτές οι μεταλλάξεις συσσωρεύονται

0:01:16.000,0:01:19.000
περίπου σε συνάρτηση με το χρόνο.

0:01:19.000,0:01:22.000
Άρα, αν προσθέσουμε και έναν χιμπατζή, θα δούμε

0:01:22.000,0:01:25.000
περισσότερες διαφορές. Περίπου 1 στα 100 γράμματα

0:01:25.000,0:01:27.000
θα διαφέρει από ένα χιμπατζή.

0:01:27.000,0:01:29.000
Αν ενδιαφέρεται κανείς για την ιστορία

0:01:29.000,0:01:31.000
ενός κομματιού DNA ή όλου του γονιδιώματός,

0:01:31.000,0:01:34.000
μπορεί να ανακατασκευάσει την ιστορία του DNA

0:01:34.000,0:01:36.000
βάσει των διαφορών που παρατηρεί.

0:01:36.000,0:01:40.000
Γενικά, απεικονίζουμε τα πιστεύω μας για αυτή την ιστορία

0:01:40.000,0:01:42.000
με τη μορφή δέντρων σαν και αυτό.

0:01:42.000,0:01:44.000
Σ' αυτή την περίπτωση είναι πολύ απλό.

0:01:44.000,0:01:46.000
Οι δύο ανθρώπινες αλληλουχίες DNA

0:01:46.000,0:01:49.000
μοιράζονται έναν κοινό πρόγονο πολύ πρόσφατα.

0:01:49.000,0:01:53.000
Πιο πίσω υπάρχει ένας κοινός πρόγονος με τους χιμπατζήδες.

0:01:53.000,0:01:56.000
Επειδή αυτές οι μεταλλάξεις

0:01:56.000,0:01:58.000
συμβαίνουν κατά προσέγγιση σε συνάρτηση με το χρόνο

0:01:58.000,0:02:00.000
μπορεί κανείς να μετατρέψει αυτές τις διαφορές

0:02:00.000,0:02:02.000
σε υπολογισμό του χρόνου,

0:02:02.000,0:02:04.000
όπου οι δύο ανθρώποι, τυπικά,

0:02:04.000,0:02:08.000
μοιράζονται έναν κοινό πρόγονο περιπού 500.000 χρόνια πριν

0:02:08.000,0:02:10.000
ενώ με τους χιμπατζήδες

0:02:10.000,0:02:13.000
5.000.000 χρόνια πριν, αντίστοιχα.

0:02:13.000,0:02:15.000
Οπότε, αυτό που έγινε τα τελευταία χρόνια

0:02:15.000,0:02:17.000
είναι ότι αναπτύχθηκαν τεχνολογίες υπολογισμού

0:02:17.000,0:02:21.000
που μας επιτρέπουν να δούμε γρήγορα πολλά κομμάτια DNA.

0:02:21.000,0:02:23.000
Σε λίγες ώρες, μπορούμε

0:02:23.000,0:02:26.000
να προσδιορίσουμε ένα ολόκληρο ανθρώπινο γονιδίωμα.

0:02:26.000,0:02:29.000
Ο καθένας από μας, βέβαια, περιέχει δύο ανθρώπινα γονιδιώματα

0:02:29.000,0:02:32.000
-ένα από τη μητέρα και ένα από τον πατέρα μας.

0:02:32.000,0:02:36.000
Το μήκος τους είναι περίπου τρία δις τέτοιων γραμμάτων.

0:02:36.000,0:02:38.000
Και θα βρούμε ότι τα δύο γονιδιώματα σε μένα

0:02:38.000,0:02:40.000
ή το ένα γονιδίωμά μου που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε,

0:02:40.000,0:02:43.000
θα έχουν γύρω στις 3 εκατομμύρια διαφορές

0:02:43.000,0:02:45.000
με τη σειρά τους.

0:02:45.000,0:02:47.000
Αυτό που μπορείτε τότε να αρχίσετε να κάνετε

0:02:47.000,0:02:49.000
είναι να πείτε, «Πώς έχουν αυτές οι γενετικές διαφορές

0:02:49.000,0:02:51.000
κατανεμηθεί σε όλο τον κόσμο;»

0:02:51.000,0:02:53.000
Όταν το κάνετε αυτό,

0:02:53.000,0:02:57.000
μπορείτε να βρείτε κάποια γενετική παραλλαγή στην Αφρική.

0:02:57.000,0:03:00.000
Αν κοιτάξετε εκτός Αφρικής,

0:03:00.000,0:03:03.000
θα βρείτε λιγότερη γενετική παραλλαγή.

0:03:03.000,0:03:05.000
Αυτό είναι περίεργο, φυσικά,

0:03:05.000,0:03:08.000
επειδή έξι ως οκτώ φορές λιγότερα άτομα

0:03:08.000,0:03:11.000
ζουν στην Αφρική από ό,τι εκτός Αφρικής.

0:03:11.000,0:03:14.000
Παρ' όλα αυτά οι άνθρωποι στην Αφρική

0:03:14.000,0:03:17.000
έχουν μεγαλύτερη γενετική παραλλαγή.

0:03:17.000,0:03:19.000
Επιπλέον, σχεδόν όλες αυτές οι γενετικές παραλλαγές

0:03:19.000,0:03:21.000
που βλέπουμε εκτός Αφρικής

0:03:21.000,0:03:23.000
έχουν συγγενικές αλληλουχίες DNA

0:03:23.000,0:03:25.000
με αυτές που μπορείτε να βρείτε μέσα στην Αφρική.

0:03:25.000,0:03:27.000
Αλλά αν κοιτάξετε στην Αφρική,

0:03:27.000,0:03:30.000
υπάρχει ένα στοιχείο της γενετικής παραλλαγής

0:03:30.000,0:03:33.000
που δεν συγγενεύει στενά με τα αντίστοιχα εκτός Αφρικής.

0:03:33.000,0:03:36.000
Μία θεωρία για να εξηγηθεί αυτό

0:03:36.000,0:03:39.000
είναι ότι ένα μέρος της αφρικανικής παραλλαγής, αλλά όχι όλη,

0:03:39.000,0:03:43.000
βγήκε εκτός και αποίκισε τον υπόλοιπο κόσμο.

0:03:43.000,0:03:47.000
Μαζί με τις μεθόδους χρονολόγησης αυτών των γενετικών

0:03:47.000,0:03:49.000
διαφορών, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα

0:03:49.000,0:03:51.000
ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι--

0:03:51.000,0:03:54.000
άνθρωποι που δεν διαφέρουν ουσιαστικά από εσάς και εμένα--

0:03:54.000,0:03:57.000
εξελίχθηκαν στην Αφρική, πολύ πρόσφατα,

0:03:57.000,0:04:01.000
μεταξύ 100 και 200.000 χρόνων πριν.

0:04:01.000,0:04:05.000
Μεταξύ 100 και 50.000 χρόνων πριν περίπου

0:04:05.000,0:04:07.000
βγήκε εκτός Αφρικής

0:04:07.000,0:04:09.000
και αποίκισε τον υπόλοιπο κόσμο.

0:04:09.000,0:04:11.000
Μ' αρέσει συχνά να λέω

0:04:11.000,0:04:13.000
ότι από τη σκοπιά της γονιδιωματικής,

0:04:13.000,0:04:15.000
είμαστε όλοι Αφρικανοί.

0:04:15.000,0:04:18.000
Μπορεί να ζούμε μέσα στην Αφρική

0:04:18.000,0:04:20.000
ή σε πολύ πρόσφατη εξορία.

0:04:20.000,0:04:22.000
Μια άλλη συνέπεια

0:04:22.000,0:04:25.000
αυτής της πρόσφατης προέλευσης των σύγχρονων ανθρώπων

0:04:25.000,0:04:27.000
είναι ότι οι γενετικές παραλλαγές

0:04:27.000,0:04:29.000
γενικά κατανέμονται ευρέως στον κόσμο,

0:04:29.000,0:04:31.000
σε πολλά μέρη

0:04:31.000,0:04:34.000
και τείνουν να διαφέρουν βαθμιδωτά,

0:04:34.000,0:04:38.000
τουλάχιστον κάτω από μία πανοραμική άποψη.

0:04:38.000,0:04:40.000
Και επειδή υπάρχουν πολλές γενετικές παραλλαγές

0:04:40.000,0:04:43.000
και έχουν διαφορετικές διαβαθμίσεις,

0:04:43.000,0:04:46.000
σημαίνει ότι αν προσδιορίσουμε μια ακολουθία DNA--

0:04:46.000,0:04:49.000
ένα γονιδίωμα από ένα άτομο--

0:04:49.000,0:04:51.000
μπορούμε να υπολογίσουμε με μεγάλη ακρίβεια

0:04:51.000,0:04:53.000
από πού προέρχεται αυτό το άτομο,

0:04:53.000,0:04:55.000
υπό τον όρο ότι οι γονείς ή παππούδες

0:04:55.000,0:04:58.000
δεν έχουν μετακινηθεί πάρα πολύ.

0:04:58.000,0:05:00.000
Αλλά μήπως αυτό σημαίνει,

0:05:00.000,0:05:02.000
όπως πολλοί άνθρωποι νομίζουν,

0:05:02.000,0:05:05.000
ότι υπάρχουν τεράστιες γενετικές διαφορές μεταξύ

0:05:05.000,0:05:07.000
πληθυσμιακών ομάδων --π.χ. σε διαφορετικές ηπείρους;

0:05:07.000,0:05:10.000
Μπορούμε να ξεκινήσουμε να κάνουμε τέτοιες ερωτήσεις.

0:05:10.000,0:05:13.000
Υπάρχει, για παράδειγμα, ένα έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη

0:05:13.000,0:05:15.000
να προσδιορίσει τις αλληλουχίες χιλίων ατόμων

0:05:15.000,0:05:18.000
--τα γονιδιώματά τους-- από διαφορετικά μέρη του κόσμου.

0:05:18.000,0:05:21.000
Έχουν προσδιορίσει 185 Αφρικανούς

0:05:21.000,0:05:24.000
από δύο πληθυσμούς στην Αφρική.

0:05:24.000,0:05:27.000
[Εχουν] προσδιορίσει περίπου ίδια ποσότητα ατόμων

0:05:27.000,0:05:30.000
στην Ευρώπη και στην Κίνα.

0:05:30.000,0:05:33.000
Μπορούμε να πούμε πόση ποικιλομορφία εντοπίζουμε,

0:05:33.000,0:05:36.000
πόσα γράμματα διαφέρουν

0:05:36.000,0:05:39.000
σε μία τουλάχιστον από αυτές τις μεμονωμένες ακολουθίες.

0:05:39.000,0:05:43.000
Και είναι πολλά: 38 εκατομμύρια μεταβλητές θέσεις.

0:05:43.000,0:05:46.000
Μπορούμε έπειτα να αναρωτηθούμε: υπάρχουν απόλυτες

0:05:46.000,0:05:48.000
διαφορές μεταξύ Αφρικανών και μη-Αφρικανών;

0:05:48.000,0:05:50.000
Ίσως η μεγαλύτερη διαφορά

0:05:50.000,0:05:52.000
που μπορεί να φανταστεί κανείς.

0:05:52.000,0:05:54.000
Και με την απόλυτη διαφορά--

0:05:54.000,0:05:56.000
εννοώ τη διαφορά

0:05:56.000,0:05:59.000
όπου άτομα μέσα στην Αφρική σε μια συγκεκριμένη θέση,

0:05:59.000,0:06:02.000
όπου όλα τα άτομα --100 τοις εκατό-- έχουν ένα γράμμα,

0:06:02.000,0:06:06.000
και όλος ο κόσμος εκτός Αφρικής έχει άλλο γράμμα.

0:06:06.000,0:06:09.000
Η απάντηση σ' αυτό είναι ότι μεταξύ των εκατομμυρίων διαφορών,

0:06:09.000,0:06:12.000
δεν υπάρχει ούτε μία τέτοια θέση.

0:06:14.000,0:06:16.000
Αυτό μπορεί να προκαλεί έκπληξη.

0:06:16.000,0:06:19.000
Ίσως ένα άτομο να μη κατηγοριοποιήθηκε σωστά.

0:06:19.000,0:06:21.000
Έτσι μπορεί να χαλαρώσουμε λίγο το κριτήριο

0:06:21.000,0:06:23.000
και να ρωτήσουμε: πόσες θέσεις βρίσκουμε

0:06:23.000,0:06:25.000
όπου το 95 τοις εκατό των ανθρώπων στην Αφρική έχουν

0:06:25.000,0:06:27.000
μία παραλλαγή,

0:06:27.000,0:06:29.000
το 95 τοις εκατό μία άλλη παραλλαγή,

0:06:29.000,0:06:31.000
και ο αριθμός αυτός είναι 12.

0:06:31.000,0:06:33.000
Αυτό είναι πράγματι πολύ περίεργο.

0:06:33.000,0:06:35.000
Σημαίνει πως όταν μελετάμε πληθυσμούς

0:06:35.000,0:06:38.000
και παρατηρήσουμε ένα άτομο από την Αφρική

0:06:38.000,0:06:41.000
και ένα άτομο από την Ευρώπη ή την Ασία,

0:06:41.000,0:06:45.000
δεν μπορούμε, για μια θέση στο γονιδίωμα με ακρίβεια 100%,

0:06:45.000,0:06:47.000
να προβλέψουμε τι θα φέρει αυτό το άτομο.

0:06:47.000,0:06:49.000
Και μόνο για 12 θέσεις

0:06:49.000,0:06:53.000
μπορούμε να ελπίζουμε σε 95% επιτυχία.

0:06:53.000,0:06:55.000
Αυτό μπορεί να προκαλεί έκπληξη, καθώς

0:06:55.000,0:06:57.000
μπορούμε, φυσικά, να κοιτάξουμε αυτούς τους ανθρώπους

0:06:57.000,0:07:01.000
και να πούμε εύκολα από που ήρθαν αυτοί ή οι πρόγονοί τους.

0:07:01.000,0:07:03.000
Αυτό σημαίνει

0:07:03.000,0:07:05.000
πως αυτά τα χαρακτηριστικά που εξετάζουμε

0:07:05.000,0:07:07.000
και τόσο εύκολα παρατηρούμε --

0:07:07.000,0:07:10.000
χαρακτηριστικά προσώπου, χρώμα δέρματος, δομή μαλλιών--

0:07:10.000,0:07:14.000
δεν καθορίζεται από συγκεκριμένα γονίδια με μεγάλες επιπτώσεις,

0:07:14.000,0:07:17.000
αλλά από πολλές διαφορετικές γενετικές παραλλαγές

0:07:17.000,0:07:19.000
που φαίνεται να ποικίλουν σε συχνότητα

0:07:19.000,0:07:21.000
μεταξύ διαφορετικών περιοχών του κόσμου.

0:07:21.000,0:07:24.000
Υπάρχει κάτι άλλο με τα γνωρίσματα

0:07:24.000,0:07:27.000
που παρατηρούμε εύκολα μεταξύ μας

0:07:27.000,0:07:29.000
και πιστεύω ότι αξίζει τον κόπο να εξετάσουμε,

0:07:29.000,0:07:32.000
Αυτό είναι ότι, κυριολεκτικά,

0:07:32.000,0:07:35.000
αυτά βρίσκονται στην επιφάνεια των σωμάτων μας.

0:07:35.000,0:07:37.000
Είναι αυτό που μόλις είπαμε--

0:07:37.000,0:07:40.000
χαρακτηριστικά προσώπου, δομή μαλλιών, χρώμα δέρματος.

0:07:40.000,0:07:42.000
Υπάρχουν επίσης μια σειρά από χαρακτηριστικά

0:07:42.000,0:07:44.000
που διαφέρουν μεταξύ των ηπείρων

0:07:44.000,0:07:48.000
που έχουν να κάνουν με το πώς μεταβολίζουμε τα τρόφιμα

0:07:48.000,0:07:50.000
που καταναλώνουμε ή που έχουν να κάνουν

0:07:50.000,0:07:53.000
με τον τρόπο που το ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζει

0:07:53.000,0:07:55.000
τα μικρόβια που προσπαθούν να εισβάλουν στα σώματά μας.

0:07:55.000,0:07:57.000
Αυτά είναι όλα τα τμήματα των οργανισμών μας

0:07:57.000,0:08:00.000
όπου εμείς αλληεπιδρούμε άμεσα με το περιβάλλον μας,

0:08:00.000,0:08:04.000
σε μία απευθείας αντιπαράθεση, τολμώ να πω.

0:08:04.000,0:08:06.000
Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς

0:08:06.000,0:08:08.000
πώς ιδιαίτερα εκείνα τα τμήματα των οργανισμών μας

0:08:08.000,0:08:11.000
επηρεάστηκαν γρήγορα από την επιλογή του περιβάλλοντος

0:08:11.000,0:08:13.000
και μετέθεσαν συχνότητες των γονιδίων

0:08:13.000,0:08:15.000
που σχετίζονται με αυτά.

0:08:15.000,0:08:18.000
Αλλά εάν κοιτάξουμε σε άλλα τμήματα των οργανισμών μας

0:08:18.000,0:08:20.000
όπου δεν αλληλεπιδρούμε άμεσα με το περιβάλλον

0:08:20.000,0:08:23.000
-- τα νεφρά, το συκώτι, τις καρδιές μας--

0:08:23.000,0:08:25.000
δεν υπάρχει τρόπος να πούμε,

0:08:25.000,0:08:27.000
εξετάζοντας μόνο αυτά τα όργανα,

0:08:27.000,0:08:30.000
από ποιο μέρος του κόσμου μπορεί να προέρχονται.

0:08:31.000,0:08:33.000
Υπάρχει και κάτι άλλο ενδιαφέρον

0:08:33.000,0:08:36.000
που προκύπτει από αυτή τη διαπίστωση.

0:08:36.000,0:08:40.000
Οι άνθρωποι έχουν πρόσφατη κοινή καταγωγή στην Αφρική

0:08:40.000,0:08:43.000
και όταν εμφανίστηκαν αυτοί οι άνθρωποι

0:08:43.000,0:08:45.000
περίπου 100.000 χρόνια πριν,

0:08:45.000,0:08:47.000
δεν ήταν μόνοι στον πλανήτη.

0:08:47.000,0:08:50.000
Υπήρχαν άλλες μορφές των ανθρώπων γύρω,

0:08:50.000,0:08:53.000
οι πιο γνωστοί ίσως, οι Νεάντερταλ

0:08:53.000,0:08:55.000
--αυτές τις εύρωστες μορφές ανθρώπων,

0:08:55.000,0:08:57.000
συγκρινόμενοι στα αριστερά

0:08:57.000,0:09:01.000
με ένα μοντέρνο ανθρώπινο σκελετό στα δεξιά--

0:09:01.000,0:09:04.000
που υπήρχαν στη Δυτική Ασία και Ευρώπη

0:09:04.000,0:09:06.000
εδώ και αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια.

0:09:06.000,0:09:08.000
Επομένως, μια ενδιαφέρουσα ερώτηση είναι,

0:09:08.000,0:09:10.000
τι συνέβη όταν συναντηθήκαμε;

0:09:10.000,0:09:12.000
Τι απέγιναν οι Νεάντερταλ;

0:09:12.000,0:09:14.000
Για να ξεκινήσει να απαντά τέτοιες ερωτήσεις,

0:09:14.000,0:09:18.000
η ερευνητική μου ομάδα --εδώ και 25 χρόνια--

0:09:18.000,0:09:20.000
ερευνά τη μεθοδολογία εξαγωγής DNA

0:09:20.000,0:09:22.000
από κατάλοιπα του Νεάντερταλ

0:09:22.000,0:09:24.000
και εξαφανισμένων ζώων

0:09:24.000,0:09:27.000
τα οποία είναι δεκάδες χιλιάδων ετών.

0:09:27.000,0:09:30.000
Αυτό συνεπάγεται πολλά τεχνικά θέματα

0:09:30.000,0:09:32.000
όπως πώς μπορεί να εξαχθεί το DNA,

0:09:32.000,0:09:35.000
πώς μπορεί να προσδιοριστεί σε μία αλληλουχία.

0:09:35.000,0:09:37.000
Πρέπει να εργαστούμε πολύ σχολαστικά

0:09:37.000,0:09:40.000
για την αποφυγή επιμόλυνσης των πειραμάτων

0:09:40.000,0:09:43.000
με DNA από τον εαυτό μας.

0:09:43.000,0:09:46.000
Αυτή η διαδικασία, σε συνδυασμό με τις μεθόδους

0:09:46.000,0:09:50.000
που επιτρέπουν τον ταχύτατο προσδιορισμό αλληλουχίας

0:09:50.000,0:09:52.000
πολλών μορίων DNA, μας επέτρεψε πέρυσι

0:09:52.000,0:09:55.000
να παρουσιάσουμε την πρώτη έκδοση του γονιδιώματος

0:09:55.000,0:09:57.000
Νεάντερταλ, ώστε ο κάθε ένας από εσάς

0:09:57.000,0:09:59.000
να μπορεί να δει στο Διαδίκτυο, το γονιδίωμα Νεάντερταλ

0:09:59.000,0:10:02.000
ή τουλάχιστον το 55% του γονιδιώματος

0:10:02.000,0:10:05.000
που καταφέραμε να ανακατασκευάσουμε μέχρι στιγμής.

0:10:05.000,0:10:07.000
Μπορείτε να αρχίσετε να το συγκρίνετε με τα γονιδιώματα

0:10:07.000,0:10:10.000
των ανθρώπων που ζουν σήμερα.

0:10:10.000,0:10:12.000
Μία ερώτηση

0:10:12.000,0:10:14.000
που μπορεί να θέλετε να κάνετε

0:10:14.000,0:10:16.000
είναι, τι συνέβη όταν συναντηθήκαμε;

0:10:16.000,0:10:18.000
Σμίξαμε ή όχι;

0:10:18.000,0:10:20.000
Και ο τρόπος για να θέσουμε αυτό το ερώτημα

0:10:20.000,0:10:23.000
είναι να εξετάσουμε τον Νεάντερταλ της Νότιας Ευρώπης

0:10:23.000,0:10:25.000
και να τον συγκρίνουμε με γονιδιώματα

0:10:25.000,0:10:27.000
των ανθρώπων που ζουν σήμερα.

0:10:27.000,0:10:29.000
Εξετάζουμε στη συνέχεια

0:10:29.000,0:10:31.000
να γίνει αυτό με ζευγάρια ατόμων

0:10:31.000,0:10:33.000
ξεκινώντας με δύο Αφρικανούς,

0:10:33.000,0:10:35.000
ελέγχοντας τα δύο αφρικανικά γονιδιώματα,

0:10:35.000,0:10:38.000
βρίσκοντας σημεία όπου διαφέρουν μεταξύ τους,

0:10:38.000,0:10:41.000
και σε κάθε περίπτωση ψάχνουμε: ποιο μοιάζει με Νεάντερταλ;

0:10:41.000,0:10:44.000
Ταιριάζει ο ένας Αφρικανός ή ο άλλος;

0:10:44.000,0:10:47.000
Θα περιμέναμε να μην υπάρχει καμία διαφορά,

0:10:47.000,0:10:49.000
καθώς οι Νεάντερταλ δεν βρέθηκαν ποτέ στην Αφρική.

0:10:49.000,0:10:52.000
Θα έπρεπε να ισοβαθμούν. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να

0:10:52.000,0:10:55.000
βρίσκονται πιο κοντά στον ένα Αφρικανό απ' ότι στον άλλο.

0:10:55.000,0:10:57.000
Και πράγματι έτσι είναι.

0:10:57.000,0:10:59.000
Στατιστικά μιλώντας, δεν υπάρχει διαφορά στο πόσο συχνά

0:10:59.000,0:11:03.000
οι Νεάντερταλ ταιριάζουν με ένα Αφρικανό ή άλλο Αφρικανό.

0:11:03.000,0:11:05.000
Αλλά είναι διαφορετικά

0:11:05.000,0:11:09.000
αν ελέγξουμε έναν Ευρωπαίο και έναν Αφρικανό.

0:11:09.000,0:11:12.000
Σε αυτή την περίπτωση, σημαντικά πιο συχνά,

0:11:12.000,0:11:14.000
ένας Νεάντερταλ ταιριάζει με έναν Ευρωπαίο

0:11:14.000,0:11:16.000
σε σχέση με τον Αφρικανό.

0:11:16.000,0:11:19.000
Το ίδιο συμβαίνει αν εξετάσουμε έναν Κινέζο

0:11:19.000,0:11:21.000
έναντι ενός Αφρικανού.

0:11:21.000,0:11:25.000
ο Νεάντερταλ θα ταιριάξει με τον Κινέζο πιο συχνά.

0:11:25.000,0:11:27.000
Αυτό μπορεί επίσης να προκαλεί έκπληξη

0:11:27.000,0:11:29.000
αφού οι Νεάντερταλ δεν υπήρξαν ποτέ στην Κίνα.

0:11:29.000,0:11:33.000
Γι' αυτό και το μοντέλο εξήγησης που προτείναμε είναι

0:11:33.000,0:11:35.000
είναι ότι όταν οι σύγχρονοι ανθρώποι ήρθαν από την Αφρική

0:11:35.000,0:11:38.000
κάποια στιγμή πριν από 100.000 χρόνια,

0:11:38.000,0:11:40.000
συναντήθηκαν με τους Νεάντερταλ.

0:11:40.000,0:11:43.000
Προφανώς, αυτό συνέβη πρώτα στη Μέση Ανατολή,

0:11:43.000,0:11:45.000
όπου ζούσαν ήδη Νεάντερταλ.

0:11:45.000,0:11:47.000
Αν στη συνέχεια αναμείχθηκαν μεταξύ τους,

0:11:47.000,0:11:49.000
τότε αυτοί οι σύγχρονοι άνθρωποι

0:11:49.000,0:11:51.000
που έγιναν οι πρόγονοι

0:11:51.000,0:11:53.000
όλων εκτός Αφρικής

0:11:53.000,0:11:56.000
μετέφεραν αυτό το στοιχείο Νεάντερταλ του γονιδίωματός τους

0:11:56.000,0:11:58.000
στον υπόλοιπο κόσμο.

0:11:58.000,0:12:01.000
Σήμερα, οι άνθρωποι που ζουν εκτός Αφρικής

0:12:01.000,0:12:04.000
έχουν περίπου 2,5% του DNA τους

0:12:04.000,0:12:06.000
από τους Νεάντερταλ.

0:12:06.000,0:12:09.000
Έχοντας ένα γονιδίωμα Νεάντερταλ

0:12:09.000,0:12:11.000
ως σημείο αναφοράς

0:12:11.000,0:12:13.000
και έχοντας τις τεχνολογίες

0:12:13.000,0:12:15.000
για να εξετάσουμε τα αρχαία κατάλοιπα

0:12:15.000,0:12:17.000
και να εξάγουμε το DNA,

0:12:17.000,0:12:21.000
μπορούμε να το εφαρμόσουμε και σε άλλα μέρη του κόσμου.

0:12:21.000,0:12:24.000
Το πρώτο μέρος που το κάναμε αυτό είναι η Νότια Σιβηρία,

0:12:24.000,0:12:26.000
στα βουνά Αλτάι,

0:12:26.000,0:12:28.000
σε έναν τόπο που ονομάζεται Ντενίσοβα,

0:12:28.000,0:12:30.000
μια σπηλιά σε αυτό το βουνό,

0:12:30.000,0:12:33.000
όπου αρχαιολόγοι το 2008

0:12:33.000,0:12:35.000
βρήκαν ένα μικρό μικρό κομμάτι οστού

0:12:35.000,0:12:37.000
--αυτό είναι ένα αντίγραφό του--

0:12:37.000,0:12:41.000
που συνειδητοποίησαν πως προήλθε από την τελευταία φάλαγγα

0:12:41.000,0:12:44.000
του μικρού δακτύλου ενός ανθρώπου.

0:12:44.000,0:12:46.000
Ήταν τόσο καλά διατηρημένο

0:12:46.000,0:12:49.000
που μπορέσαμε να προσδιορίσουμε το DNA του ατόμου,

0:12:49.000,0:12:51.000
σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό

0:12:51.000,0:12:53.000
από ό,τι για το Νεάντερταλ,

0:12:53.000,0:12:55.000
και ξεκινήσαμε να το συσχετίζουμε με το γονιδίωμα του

0:12:55.000,0:12:58.000
Νεάντερταλ και σύγχρονων ανθρώπων.

0:12:58.000,0:13:00.000
Διαπιστώσαμε ότι αυτό το άτομο

0:13:00.000,0:13:03.000
έχει κοινή προέλευση για τις ακολουθίες του DNA του

0:13:03.000,0:13:07.000
με τους Νεάντερταλ πριν από περίπου 640.000 χρόνια.

0:13:07.000,0:13:10.000
Ακόμα πιο πίσω, πριν 800.000 χρόνια

0:13:10.000,0:13:12.000
έχει κοινή προέλευση

0:13:12.000,0:13:14.000
με τους σύγχρονους ανθρώπους.

0:13:14.000,0:13:16.000
Το άτομο αυτό προέρχεται από έναν πληθυσμό

0:13:16.000,0:13:19.000
που έχει κοινή προέλευση με τους Νεάντερταλ,

0:13:19.000,0:13:22.000
πολύ πίσω αλλά έπειτα ακολουθεί μια μεγάλη ανεξάρτητη ιστορία.

0:13:22.000,0:13:24.000
Ονομάζουμε αυτή την πληθυσμιακή ομάδα

0:13:24.000,0:13:26.000
που περιγράφουμε για πρώτη φορά

0:13:26.000,0:13:28.000
από αυτό το μικροσκοπικό κομμάτι οστού,

0:13:28.000,0:13:30.000
Ντενίσοβαν,

0:13:30.000,0:13:33.000
από τον τόπο όπου εντοπίστηκαν πρώτη φορά.

0:13:33.000,0:13:36.000
Μπορούμε στη συνέχεια να ελέγξουμε για τους Ντενίσοβαν

0:13:36.000,0:13:38.000
τα ίδια με τους Νεάντερταλ:

0:13:38.000,0:13:42.000
Αναμείχθηκαν με προγόνους των σύγχρονων ανθρώπων;

0:13:42.000,0:13:44.000
Κάνοντας αυτή την ερώτηση,

0:13:44.000,0:13:46.000
και συγκρίνοντας το γονιδίωμα του Denisovan

0:13:46.000,0:13:48.000
με ανθρώπους ανά τον κόσμο,

0:13:48.000,0:13:50.000
δεν βρίσκουμε, περιέργως, κανένα

0:13:50.000,0:13:52.000
αποδεικτικό στοιχείο του DNA του Ντενίσοβαν σε κανένα

0:13:52.000,0:13:57.000
πληθυσμό που ζει σήμερα ακόμη και κοντά στη Σιβηρία.

0:13:57.000,0:13:59.000
Το βρίσκουμε όμως στην Παπούα-Νέα Γουινέα

0:13:59.000,0:14:03.000
και σε άλλα νησιά της Μελανησίας και του Ειρηνικού.

0:14:03.000,0:14:05.000
Αυτό κατά πάσα πιθανότητα σημαίνει

0:14:05.000,0:14:08.000
ότι οι Ντενίσοβαν ήταν πιο εξαπλωμένοι στο παρελθόν,

0:14:08.000,0:14:11.000
δεδομένου ότι δεν θεωρούμε ότι οι πρόγονοι των Μελανησίων

0:14:11.000,0:14:13.000
υπήρξαν ποτέ στη Σιβηρία.

0:14:13.000,0:14:15.000
Από τη μελέτη αυτών των γονιδιωμάτων

0:14:15.000,0:14:18.000
των εξαφανισμένων ανθρώπων, αρχίζουμε

0:14:18.000,0:14:21.000
να καταλήγουμε σε μια εικόνα του πώς έμοιαζε ο κόσμος

0:14:21.000,0:14:24.000
όταν οι σύγχρονοι άνθρωποι άρχισαν να βγαίνουν εκτός Αφρικής.

0:14:24.000,0:14:27.000
Στη Δύση, υπήρχαν Νεάντερταλ.

0:14:27.000,0:14:29.000
Στην Ανατολή, υπήρχαν Ντενίσοβαν--

0:14:29.000,0:14:31.000
ίσως και άλλες μορφές ανθρώπων

0:14:31.000,0:14:33.000
που δεν έχουν ακόμη περιγραφτεί.

0:14:33.000,0:14:36.000
Δεν γνωρίζουμε που βρίσκονταν τα σύνορα μεταξύ αυτών

0:14:36.000,0:14:38.000
των ανθρώπων, ξέρουμε όμως ότι στη Νότιο Σιβηρία

0:14:38.000,0:14:40.000
υπήρχαν και Νεάντερταλ και Ντενίσοβαν

0:14:40.000,0:14:43.000
τουλάχιστον κάποια στιγμή στο παρελθόν.

0:14:43.000,0:14:46.000
Έπειτα οι σύγχρονοι άνθρωποι εμφανίστηκαν κάπου

0:14:46.000,0:14:49.000
στην Αφρική, βγήκαν εκτός Αφρικής, ίσως στη Μέση Ανατολή.

0:14:49.000,0:14:52.000
Συναντούν τους Νεάντερταλ, σμίγουν με αυτούς,

0:14:52.000,0:14:55.000
συνεχίζουν να εξαπλώνονται σε όλο τον κόσμο

0:14:55.000,0:14:58.000
και κάπου στην Νοτιοανατολική Ασία,

0:14:58.000,0:15:00.000
συναντούν τους Ντενίσοβαν, σμίγουν μαζί τους

0:15:00.000,0:15:03.000
και συνεχίζουν προς τον Ειρηνικό.

0:15:03.000,0:15:06.000
Τότε αυτές οι πρώτες μορφές των ανθρώπων εξαφανίζονται,

0:15:06.000,0:15:09.000
αλλά συνεχίζουν να ζουν κατά κάποιο τρόπο και σήμερα,

0:15:09.000,0:15:11.000
σε μερικούς από εμάς--

0:15:11.000,0:15:14.000
πληθυσμοί εκτός Αφρικής έχουν 2,5% του DNA τους

0:15:14.000,0:15:16.000
από τους Νεάντερταλ

0:15:16.000,0:15:18.000
και πληθυσμοί στη Μελανησία

0:15:18.000,0:15:21.000
στην πραγματικότητα έχουν επιπρόσθετα 5% περίπου

0:15:21.000,0:15:24.000
από τους Ντενίσοβαν.

0:15:24.000,0:15:26.000
Μήπως αυτό σημαίνει τελικά ότι υπάρχει

0:15:26.000,0:15:28.000
κάποια βασική διαφορά

0:15:28.000,0:15:31.000
μεταξύ των ανθρώπων, εντός και εκτός Αφρικής,

0:15:31.000,0:15:33.000
λόγω του ότι πληθυσμοί εκτός Αφρικής

0:15:33.000,0:15:35.000
έχουν αυτό το παλιό στοιχείο στο γονιδίωμά τους

0:15:35.000,0:15:37.000
από αυτά τα εξαφανισμένα είδη των ανθρώπων,

0:15:37.000,0:15:39.000
ενώ οι Αφρικανοί δεν το έχουν;

0:15:39.000,0:15:42.000
Δεν νομίζω πως είναι αυτή η περίπτωση.

0:15:42.000,0:15:44.000
Προφανώς, οι σύγχρονοι άνθρωποι

0:15:44.000,0:15:46.000
εμφανίστηκαν κάπου στην Αφρική.

0:15:46.000,0:15:49.000
Εξαπλώθηκαν σε όλη την Αφρική, φυσικά,

0:15:49.000,0:15:52.000
και υπήρχαν παλαιότερες μορφές των ανθρώπων εκεί.

0:15:52.000,0:15:54.000
Δεδομένου ότι αναμειχθήκαμε σε άλλο μέρος

0:15:54.000,0:15:56.000
είμαι αρκετά σίγουρος ότι μια μέρα,

0:15:56.000,0:15:58.000
όταν θα έχουμε ίσως ένα γονιδίωμα

0:15:58.000,0:16:00.000
και αυτών των πρώιμων μορφών στην Αφρική,

0:16:00.000,0:16:02.000
θα βρούμε ότι κι αυτοί έχουν αναμειχθεί

0:16:02.000,0:16:05.000
με τους πρώτους σύγχρονους ανθρώπους στην Αφρική.

0:16:06.000,0:16:08.000
Συνοψίζοντας,

0:16:08.000,0:16:10.000
τι έχουμε μάθει από τη μελέτη γονιδιωμάτων

0:16:10.000,0:16:12.000
των σημερινών ανθρώπων

0:16:12.000,0:16:14.000
και των εξαφανισμένων;

0:16:14.000,0:16:16.000
Μαθαίνουμε πολλά πράγματα,

0:16:16.000,0:16:21.000
αλλά ένα πράγμα που θεωρώ σημαντικό να υπογραμμίσω

0:16:21.000,0:16:24.000
είναι ότι πιστεύω πως πάντα αναμειγνυόμασταν.

0:16:24.000,0:16:26.000
Σμίξαμε με αυτές τις παλαιότερες μορφές των ανθρώπων

0:16:26.000,0:16:28.000
όπου κι αν συναντηθήκαμε μαζί τους,

0:16:28.000,0:16:32.000
και έκτοτε αναμειγνυόμαστε μεταξύ μας.

0:16:32.000,0:16:34.000
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.

0:16:34.000,0:16:40.000
(Χειροκροτήματα)