WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:02.000
ความปลอดภัยแบ่งเป็นสองประเภทนะครับ

00:00:02.000 --> 00:00:04.000
คือความรู้สึก และความเป็นจริง

00:00:04.000 --> 00:00:06.000
และมันไม่เหมือนกัน

00:00:06.000 --> 00:00:08.000
คุณรู้สึกถึงความปลอดภัยได้

00:00:08.000 --> 00:00:10.000
แม้ว่าจริงๆไม่ได้เป็นเช่นนั้น

00:00:10.000 --> 00:00:12.000
และคุณก็ปลอดภัยได้

00:00:12.000 --> 00:00:14.000
โดยไม่รู้สึกถึงมัน

00:00:14.000 --> 00:00:16.000
จริงๆแล้ว มันเป็นสองแนวคิดที่แยกออกจากกัน

00:00:16.000 --> 00:00:18.000
แต่ผนวกอยู่ในคำๆเดียว

00:00:18.000 --> 00:00:20.000
และสิ่งที่ผมอยากนำเสนอในวันนี้

00:00:20.000 --> 00:00:22.000
ก็คือแยกมันออกจากกัน

00:00:22.000 --> 00:00:24.000
เพื่อดูว่าสองอย่างนี้แยกออก

00:00:24.000 --> 00:00:26.000
และรวมกันเมื่อไหร่ อย่างไร

00:00:26.000 --> 00:00:28.000
โดยในส่วนนี้ภาษาเองเป็นที่ปัญหา

00:00:28.000 --> 00:00:30.000
เพราะเรายังไม่มีคำที่สามารถสื่อความหมาย

00:00:30.000 --> 00:00:33.000
สำหรับสิ่งที่เรากำลังจะกล่าวถึงได้ดีนัก

NOTE Paragraph

00:00:33.000 --> 00:00:35.000
หากเราพูดถึงความปลอดภัย

00:00:35.000 --> 00:00:37.000
ในทางเศรษฐศาสตร์

00:00:37.000 --> 00:00:39.000
มันคือการได้อย่างเสียอย่าง (trade-off)

00:00:39.000 --> 00:00:41.000
ทุกครั้งที่คุณได้มาซึ่งความปลอดภัย

00:00:41.000 --> 00:00:43.000
คุณมักจะแลกมาด้วยสิ่งที่คุณมี

00:00:43.000 --> 00:00:45.000
ตั้งแต่เรื่องการตัดสินใจส่วนตัว

00:00:45.000 --> 00:00:47.000
เช่น การที่คุณจะติดตั้งสัญญาณกันขโมยในบ้าน

00:00:47.000 --> 00:00:50.000
หรือจะเป็นการตัดสินระดับชาติ ว่าคุณจะรุกรานประเทศใด

00:00:50.000 --> 00:00:52.000
ล้วนต้องยอมเสียบางอย่างไปเพื่อแลกมาเสมอ

00:00:52.000 --> 00:00:55.000
เงินบ้างล่ะ เวลาบ้างล่ะ ความสะดวกสบาย สมรรถภาพ

00:00:55.000 --> 00:00:58.000
หรือเสรีภาพขั้นพื้นฐาน

00:00:58.000 --> 00:01:01.000
และคำถามที่จะเกิดขึ้นในประเด็นด้านความปลอดภัย

00:01:01.000 --> 00:01:04.000
ไม่ใช่คำถามว่ามันทำให้เราปลอดภัยขึ้นหรือไม่

00:01:04.000 --> 00:01:07.000
แต่กลับเป็นว่า คุ้มไหมที่ยอมเสียไปเพื่อให้ได้มา

00:01:07.000 --> 00:01:09.000
คุณคงเคยได้ยินว่าหลายๆปีที่ผ่านมา

00:01:09.000 --> 00:01:11.000
โลกของเราปลอดภัยขึ้น เพราะซัดดัม ฮุสเซ็นไม่ได้กุมอำนาจไว้แล้ว

00:01:11.000 --> 00:01:14.000
นั่นอาจจะจริง แต่ก็ไม่ได้เกี่ยวโยงกันถึงขั้นนั้น

00:01:14.000 --> 00:01:17.000
คำถามคือ คุ้มค่าหรือเปล่า

00:01:17.000 --> 00:01:20.000
และคุณสามารถตัดสินใจด้วยตัวเอง

00:01:20.000 --> 00:01:22.000
และคุณก็จะตัดสินว่ามันคุ้มกับการรุกรานหรือเปล่า

00:01:22.000 --> 00:01:24.000
นั่นคือวิธีคิดเกี่ยวกับความมั่นคงปลอดภัย

00:01:24.000 --> 00:01:26.000
ในบริบทของการได้อย่างเสียอย่าง

NOTE Paragraph

00:01:26.000 --> 00:01:29.000
เอาล่ะ มันไม่ได้มีอะไรถูกหรือผิด

00:01:29.000 --> 00:01:31.000
บางท่านในที่นี้ติดตั้งสัญญาณกันขโมยในบ้าน

00:01:31.000 --> 00:01:33.000
บางท่านไม่ติด

00:01:33.000 --> 00:01:35.000
ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับว่าบ้านคุณตั้งอยู่ที่ไหน

00:01:35.000 --> 00:01:37.000
อยู่ตัวคนเดียว หรืออยู่กับครอบครัว

00:01:37.000 --> 00:01:39.000
มีของใช้ราคาแพงจำนวนมากน้อยขนาดไหน

00:01:39.000 --> 00:01:41.000
จะยอมรับกับความเสี่ยงที่โจรจะขึ้นบ้าน

00:01:41.000 --> 00:01:43.000
ได้มากน้อยขนาดไหน

00:01:43.000 --> 00:01:45.000
ทางการเมืองก็เช่นกัน

00:01:45.000 --> 00:01:47.000
มีความคิดเห็นหลากหลาย

00:01:47.000 --> 00:01:49.000
และบ่อยครั้งที่การได้อย่างเสียอย่าง

00:01:49.000 --> 00:01:51.000
เป็นมากกว่าแค่ความปลอดภัย

00:01:51.000 --> 00:01:53.000
และผมเชื่อว่ามันสำคัญมาก

00:01:53.000 --> 00:01:55.000
ทุกคนมีสัญชาตญาณ

00:01:55.000 --> 00:01:57.000
ในเรื่องการได้อย่างเสียอย่าง

00:01:57.000 --> 00:01:59.000
เพราะเราทำกันทุกวัน

00:01:59.000 --> 00:02:01.000
เช่น ตอนผมออกจากโรงแรมเมื่อคืน

00:02:01.000 --> 00:02:03.000
การที่ผมล็อกประตูสองชั้น

00:02:03.000 --> 00:02:05.000
การที่คุณขับรถมาที่นี่

00:02:05.000 --> 00:02:07.000
หรือตอนที่เราไปกินอาหารเที่ยง

00:02:07.000 --> 00:02:10.000
เราเชื่อว่าอาหารไม่ได้เป็นพิษ เลยทานมันเข้าไป

00:02:10.000 --> 00:02:12.000
พวกเราแลกบางอย่างมาด้วยการเสียบางอย่างไปซ้ำแล้วซ้ำเล่า

00:02:12.000 --> 00:02:14.000
หลายๆครั้งในหนึ่งวัน

00:02:14.000 --> 00:02:16.000
เราไม่ค่อยรู้ตัวกันหรอก

00:02:16.000 --> 00:02:18.000
เพราะมันเป็นเพียงส่วนหนึ่งของการใช้ชีวิต ทุกคนเป็นเหมือนกันหมด

NOTE Paragraph

00:02:18.000 --> 00:02:21.000
รวมไปถึงสัตว์ทุกสายพันธุ์ด้วย

00:02:21.000 --> 00:02:23.000
ลองนึกภาพกระต่ายน้อยกำลังกินหญ้าอยู่ในสวน

00:02:23.000 --> 00:02:26.000
และมันต้องเจอสุนัขจิ้งจอก

00:02:26.000 --> 00:02:28.000
ตอนนั้นแหละที่กระต่ายจำต้องสละบางอย่างเพื่อแลกกับความปลอดภัย

00:02:28.000 --> 00:02:30.000
ถามตัวเองว่า "จะกินต่อดี หรือ จะหนีดี?"

00:02:30.000 --> 00:02:32.000
และหากคุณลองคิดดูดีๆ

00:02:32.000 --> 00:02:35.000
กระต่ายที่ถ่วงดุลแล้วตัดสินใจเลือกทางที่ถูกต้อง

00:02:35.000 --> 00:02:37.000
มีแนวโน้มอยู่รอดและสืบพันธุ์ต่อไป

00:02:37.000 --> 00:02:39.000
ในขณะที่กระต่ายที่ตัดสินใจผิด

00:02:39.000 --> 00:02:41.000
จะถูกกินหรือไม่ก็หิวโซ

00:02:41.000 --> 00:02:43.000
ทีนี้ คุณอาจจะคิดว่า

00:02:43.000 --> 00:02:46.000
สายพันธุ์มนุษย์ประเสริฐอย่างพวกเรา

00:02:46.000 --> 00:02:48.000
คุณ ผม และคนเราทุกคน

00:02:48.000 --> 00:02:51.000
คงเก่งเรื่องถ่วงดุลการได้อย่างเสียอย่างแบบนี้แน่ๆ

00:02:51.000 --> 00:02:53.000
ดูเหมือนจะเป็นเช่นนั้น แต่ครั้งแล้วครั้งเล่า

00:02:53.000 --> 00:02:56.000
ที่เราทำได้ไม่เข้าท่าเอามากๆ

00:02:56.000 --> 00:02:59.000
และผมคิดว่านั่นเป็นปัญหาพื้นฐานที่น่าสนใจทีเดียว

NOTE Paragraph

00:02:59.000 --> 00:03:01.000
ผมจะตอบสั้นๆนะครับ

00:03:01.000 --> 00:03:03.000
จริงๆแล้ว มนุษย์เราตอบสนองกับการรับรู้ถึงความปลอดภัย

00:03:03.000 --> 00:03:06.000
ไม่ใช่กับความเป็นจริง

00:03:06.000 --> 00:03:09.000
ทั้งนี้ โดยมากแล้วจะไม่เป็นปัญหา

00:03:10.000 --> 00:03:12.000
เพราะส่วนใหญ่

00:03:12.000 --> 00:03:15.000
ความรู้สึกกับความเป็นจริงมันเป็นไปในทางเดียวกัน

00:03:15.000 --> 00:03:17.000
มันเป็นแบบนั้นจริงๆ

00:03:17.000 --> 00:03:20.000
สมัยก่อนประวัติศาสตร์มนุษยชาติ

00:03:20.000 --> 00:03:23.000
พวกเราล้วนได้พัฒนาศักยภาพนี้

00:03:23.000 --> 00:03:25.000
เพราะมันเป็นผลดีกับวิวัฒนาการ

00:03:25.000 --> 00:03:27.000
คิดอีกแบบหนึ่ง

00:03:27.000 --> 00:03:29.000
ได้ว่า การที่เรามีความสามารถตัดสินใจในสถานการณ์เสี่ยงๆ

00:03:29.000 --> 00:03:31.000
ก็เพื่อเอื้อกับการดำรงชีวิต

00:03:31.000 --> 00:03:34.000
ในสภาพแวดล้อมที่ต้องใช้ชีวิตเป็นกลุ่มชนเล็กๆบนที่ราบสูง

00:03:34.000 --> 00:03:37.000
ในทวีปอัฟริกาฝั่งตะวันออกใน 100,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช

00:03:37.000 --> 00:03:40.000
ซึ่งต่างจากการชีวิตในนครนิวยอร์กในปี 2010 (พ.ศ.2553)

NOTE Paragraph

00:03:41.000 --> 00:03:44.000
ทีนี้ หลายๆครั้งที่การรับรู้ถึงภัยอันตรายเป็นไปแบบไม่สมเหตุสมผลนัก

00:03:44.000 --> 00:03:46.000
จากการทดลองหลายๆครั้ง

00:03:46.000 --> 00:03:49.000
แสดงให้เห็นว่าความไม่สมเหตุสมผลเกิดขึ้นครั้งแล้วครั้งเล่า

00:03:49.000 --> 00:03:51.000
ทีนี้ผมจะลองยกความไม่สมเหตุสมผลให้ฟังสัก 4 อย่างนะครับ

00:03:51.000 --> 00:03:54.000
พวกเรามักจะมีปฏิกิริยาเกินจริงกับภัยอันตรายที่เป็นเรื่องน่าตื่นเต้นและไม่ค่อยเกิดขึ้น

00:03:54.000 --> 00:03:56.000
และลดความสำคัญของภัยอันตรายที่เกิดทุกวัน

00:03:56.000 --> 00:03:59.000
เช่นเลือกที่จะบินหรือขับรถ

00:03:59.000 --> 00:04:01.000
คนเรามักจะติดภาพว่าสิ่งแปลกปลอม

00:04:01.000 --> 00:04:04.000
ทำให้เกิดภัยมากกว่าสิ่งที่คุ้นเคย

00:04:05.000 --> 00:04:07.000
ตัวอย่างเช่น

00:04:07.000 --> 00:04:10.000
คนเรากลัวโดนคนแปลกหน้าลักพาตัวเด็กๆ

00:04:10.000 --> 00:04:13.000
ทั้งที่สถิติแสดงให้เห็นว่่าอัตราการลักพาตัวจากคนใกล้ชิดนั้นสูงกว่าเสียอีก

00:04:13.000 --> 00:04:15.000
ส่วนนี้หมายถึงเด็กๆนะครับ

00:04:15.000 --> 00:04:18.000
สาม เราจะรับรู้ภัยที่เกิดจาก

00:04:18.000 --> 00:04:21.000
บุคคลที่เป็นรูปธรรมได้มากกว่าภัยอื่นๆที่เกิดจากบุคคลนิรนาม

00:04:21.000 --> 00:04:24.000
ฉะนั้นบิน ลาเด็นก็น่ากลัวกว่าใครๆเพราะมีชื่อเสียงเรียงนาม

00:04:24.000 --> 00:04:26.000
และอย่างที่สี่

00:04:26.000 --> 00:04:28.000
ผู้คนมักจะไม่ระวัง

00:04:28.000 --> 00:04:30.000
สถานการณ์ที่พวกเขามีอำนาจควบคุม

00:04:30.000 --> 00:04:34.000
และประเมินสถานการณ์ที่พวกเขาไม่ได้เป็นคนควบคุมสูงกว่าที่ควรจะเป็น

00:04:34.000 --> 00:04:37.000
เช่น การโดดร่มหรือการสูบบุหรี่

00:04:37.000 --> 00:04:39.000
พวกเขาประเมินความเสี่ยงต่ำไป

00:04:39.000 --> 00:04:42.000
หากภัยพุ่งเข้าหาคุณ เช่น กรณีก่อการร้าย

00:04:42.000 --> 00:04:45.000
คุณจะตอบสนองมากเกินกว่าที่ควร เพราะคุณรู้สึกว่ามันไม่ไ้ด้อยู่ในการควบคุมของคุณ

NOTE Paragraph

00:04:47.000 --> 00:04:50.000
มีอคติอื่นๆอีกนับไม่ถ้วนที่เป็น อคติทางการคิด (cognitive bias)

00:04:50.000 --> 00:04:53.000
ซึ่งมีผลกับการตัดสินใจของเรา

00:04:53.000 --> 00:04:55.000
ซึ่งก็มีวิทยการศึกษาสำนึก (heuristic) ที่ใช้ในเรื่องนี้ได้

00:04:55.000 --> 00:04:57.000
หมายความว่า

00:04:57.000 --> 00:05:00.000
เราประเมินความเป็นไปได้ของสถานการณ์ใดๆ

00:05:00.000 --> 00:05:04.000
โดยการเชื่อมโยงกับเหตุการณ์ที่เรานึกได้

00:05:04.000 --> 00:05:06.000
ลองคิดดูว่ามันเป็นเช่นนั้นไหม

00:05:06.000 --> 00:05:09.000
ถ้าวันหนึ่ง คุณได้ยินเรื่องเสือทำร้ายใครเข้าบ่อยๆ คุณย่อมคิดว่ามีเสือหลายตัวป้วนเปี้ยนอยู่รอบๆ

00:05:09.000 --> 00:05:12.000
ในขณะที่หากไม่มีข่าวสิงโตทำร้ายใครเข้าหูคุณ คุณก็จะคิดว่าไม่มีสิงโตในแถบที่คุณอยู่

00:05:12.000 --> 00:05:15.000
วิธีนี้ใช้การได้จนกระทั่งวันที่เราประดิษฐ์หนังสือพิมพ์ขึ้นมา

00:05:15.000 --> 00:05:17.000
เพราะหน้าที่ของหนังสือพิมพ์

00:05:17.000 --> 00:05:19.000
คือการบอกเล่าเรื่องเหลือเชื่อที่ไม่ค่อยเกิดขึ้น

00:05:19.000 --> 00:05:21.000
ซ้ำแล้วซ้ำอีก

00:05:21.000 --> 00:05:23.000
ผมบอกได้เลยครับ ถ้าเรื่องใดๆเป็นข่าวได้

00:05:23.000 --> 00:05:25.000
ก็หมายความว่า

00:05:25.000 --> 00:05:28.000
เหตุการณ์นั้นไม่ค่อยได้เกิดขึ้นหรอกครับ ถึงได้เป็นที่พูดถึง

00:05:28.000 --> 00:05:30.000
(เสียงหัวเราะ)

00:05:30.000 --> 00:05:33.000
เพราะถ้าเหตุการณ์ไหนธรรมดาไป ก็จะไม่ถูกจัดว่าเป็นข่าว

00:05:33.000 --> 00:05:35.000
รถชน ความรุนแรงในประเทศ

00:05:35.000 --> 00:05:38.000
เป็นสิ่งที่มักเป็นที่กังวล

NOTE Paragraph

00:05:38.000 --> 00:05:40.000
อีกทั้งพวกเราเป็นสายพันธุ์ที่อยู่กับการบอกเล่าเรื่องราว

00:05:40.000 --> 00:05:43.000
พวกเราตอบสนองกับเรื่องราวมากกว่าข้อมูล

00:05:43.000 --> 00:05:45.000
รวมถึงเรื่องของจำนวนตัวเลข

00:05:45.000 --> 00:05:48.000
ผมว่ามุขตลกนับเลขที่ว่า "หนึ่ง" "สอง" "สาม" "เยอะแยะ" นั่นน่าจะถูกต้อง

00:05:48.000 --> 00:05:51.000
พวกเราตอบสนองกับตัวเลขแค่ไม่กี่หลัก

00:05:51.000 --> 00:05:53.000
เช่นมะม่วงหนึ่งลูก มะม่วงสองลูก สามลูก

00:05:53.000 --> 00:05:55.000
มะม่วง 10,000 ลูก 100,000 ลูก

00:05:55.000 --> 00:05:58.000
ยังมีมะม่วงเหลือไว้ทานอีกเยอะหากมันเน่าไปแล้ว

00:05:58.000 --> 00:06:01.000
ไหนจะครึ่งหนึ่ง หนึ่งส่วนสี่ หนึ่งส่วนห้า พวกเราเก่งเรื่องนั้น

00:06:01.000 --> 00:06:03.000
แต่หากเป็นหนึ่งในล้าน หรือหนึ่งในพันล้าน

00:06:03.000 --> 00:06:06.000
จำนวนนั้นจะแทบไม่มีตัวตนเลย

00:06:06.000 --> 00:06:08.000
ฉะนั้นเรามีปัญหากับภัยอันตราย

00:06:08.000 --> 00:06:10.000
ที่ไม่ค่อยเกิดขึ้นเป็นประจำ

NOTE Paragraph

00:06:10.000 --> 00:06:12.000
อคติทางการคิดพวกนี้

00:06:12.000 --> 00:06:15.000
ทำหน้าที่กรองข้อมูลระหว่างเรากับความเป็นจริง

00:06:15.000 --> 00:06:17.000
ผลก็คือ

00:06:17.000 --> 00:06:19.000
ความรู้สึกกับความเป็นจริงก็แยกออก

00:06:19.000 --> 00:06:22.000
กลายเป็นคนละเรื่องกัน

00:06:22.000 --> 00:06:25.000
เราอาจจะรู้สึกถึงความปลอดภัยมากกว่าที่เป็นอยู่

00:06:25.000 --> 00:06:27.000
สัมผัสถึงความปลอดภัยที่ไม่ได้มีอยู่จริง

00:06:27.000 --> 00:06:29.000
หรืออีกอย่าง

00:06:29.000 --> 00:06:31.000
สัมผัสไม่ถึงอันตรายที่มีอยู่จริง

00:06:31.000 --> 00:06:34.000
ผมเขียนเรื่องราวของ "โรงละครความปลอดภัย" มานับไม่ถ้วน

00:06:34.000 --> 00:06:37.000
มันคือผลิดภัณฑ์ที่ช่วยให้ผู้คนรู้สึกปลอดภัย

00:06:37.000 --> 00:06:39.000
ในขณะที่สิ่งเหล่านั้นแทบไม่ได้ช่วยอะไรเลย

00:06:39.000 --> 00:06:41.000
ไม่มีคำใดๆที่จะสื่อถึงสิ่งที่ทำให้เราปลอดภัย

00:06:41.000 --> 00:06:43.000
โดยที่ไม่ได้้ทำให้เรารู้สึกว่าเป็นเช่นนั้น

00:06:43.000 --> 00:06:46.000
มันอาจจะเป็นสิ่งที่ซีไอเอ (CIA) ควรจะช่วยพวกเรา

NOTE Paragraph

00:06:48.000 --> 00:06:50.000
ทีนี้ เรากลับมาพูดถึงประเด็นเศรษฐศาสตร์

00:06:50.000 --> 00:06:54.000
ถ้าเศรษฐศาสตร์ ถ้าระบบตลาดเป็นตัวกลางผลักดันความปลอดภัย

00:06:54.000 --> 00:06:56.000
หากผู้คนยอมแลกอย่างหนึ่งไปเพื่อให้ได้อีกอย่างมา

00:06:56.000 --> 00:06:59.000
โดยใช้ความรู้สึกปลอดภัยเป็นฐาน

00:06:59.000 --> 00:07:01.000
พวกบริษัทหัวใสก็จะสร้าง

00:07:01.000 --> 00:07:03.000
แรงจูงใจทางเศรษฐศาสตร์

00:07:03.000 --> 00:07:06.000
ด้วยการทำให้ผู้คนรู้สึกถึงความปลอดภัย

00:07:06.000 --> 00:07:09.000
ส่วนแนวทางนั้นมีอยู่สองทาง

00:07:09.000 --> 00:07:11.000
อย่างแรก คุณทำให้ลูกค้าปลอดจากภัยอันตรายจริงๆ

00:07:11.000 --> 00:07:13.000
และหวังว่าพวกเขาจะรับรู้ได้เอง

00:07:13.000 --> 00:07:16.000
หรือสอง คุณเพียงให้ลูกค้าวางใจว่าปลอดภัย

00:07:16.000 --> 00:07:19.000
และหวังว่าพวกเขาจะจับไม่ได้

00:07:20.000 --> 00:07:23.000
ฉะนั้น ปัจจัยที่จะำให้พวกเขาจับได้

00:07:23.000 --> 00:07:25.000
ก็มีอยู่ไม่กี่อย่าง

00:07:25.000 --> 00:07:27.000
ความรู้ความเข้าใจในเรื่องความมั่นคงปลอดภัย

00:07:27.000 --> 00:07:29.000
ในเรื่องความเสี่ยง ในเรื่องภัยคุกคาม

00:07:29.000 --> 00:07:32.000
ในเรื่องวิธีการรับมือ ว่าเป็นอย่างไร

00:07:32.000 --> 00:07:34.000
หากเราเข้าใจอย่างถ่องแท้แล้ว

00:07:34.000 --> 00:07:37.000
ความรู้สึกที่ปลอดจากภัยนั้นๆก็จะค่อยๆมาควบคู่กับความเป็นจริง

00:07:37.000 --> 00:07:40.000
ตัวอย่างเหตุการณ์จริงจำนวนมากพอจะช่วยเสริมสร้างความเข้าใจให้ถูกต้อง

NOTE Paragraph

00:07:40.000 --> 00:07:43.000
ปัจจุบันเราต่างมีข้อมูลอัตราอาชญากรรมในท้องถิ่นที่เราอาศัย

00:07:43.000 --> 00:07:46.000
เพราะเราใช้ชีวิตแถวนั้น และเรารับรู้เรื่องต่างๆมากพอควร

00:07:46.000 --> 00:07:49.000
ฉะนั้นความรู้สึกกับความเป็นจริงก็ไปในแนวทางเดียวกัน

00:07:49.000 --> 00:07:52.000
โรงละครความปลอดภัยแสดงให้เห็น

00:07:52.000 --> 00:07:55.000
ถึงความชัดเจนของเหตุการณ์ที่ไม่เป็นไปตามที่ึควรจะเป็น

00:07:55.000 --> 00:07:59.000
เอาล่ะ แล้วอะไรล่ะ ที่ทำให้ผู้คนจับไม่ได้?

00:07:59.000 --> 00:08:01.000
ครับ ก็คือความไม่รู้

00:08:01.000 --> 00:08:04.000
หากคุณไม่เข้าใจเรื่องความเสี่ยงภัย คุณก็ย่อมประเมินต้นทุนความเสี่ยงไม่ได้

00:08:04.000 --> 00:08:06.000
เลยอาจทำให้คุณยอมเสียไปมากกว่าที่ได้มา

00:08:06.000 --> 00:08:09.000
และความรู้สึกกับความเป็นจริงไม่ได้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน

00:08:09.000 --> 00:08:11.000
ไม่ค่อยมีตัวอย่างเหตุการณ์

00:08:11.000 --> 00:08:13.000
มีปัญหาที่เป็นธรรมชาติของ

00:08:13.000 --> 00:08:15.000
เหตุการณ์ที่มีโอกาสเกิดขึ้นน้อย

00:08:15.000 --> 00:08:17.000
อย่างเช่น ถ้าหากว่า

00:08:17.000 --> 00:08:19.000
การก่อการร้ายแทบไม่เกิดขึ้นเลย

00:08:19.000 --> 00:08:21.000
ฉะนั้นการประเมิน

00:08:21.000 --> 00:08:24.000
วิธีรับมือที่ได้ผลก็เป็นไปได้ยาก

00:08:25.000 --> 00:08:28.000
เราจึงต้องเสียผู้บริสุทธิ์ไปนับต่อนับ

00:08:28.000 --> 00:08:31.000
และเป็นสาเหตุที่การโทษผีสางเทวดาใช้ได้ผล

00:08:31.000 --> 00:08:34.000
เพราะไม่ค่อยมีกรณีที่ใช้ไม่ได้ผลให้เห็นมากนัก

00:08:35.000 --> 00:08:38.000
บวกกับความรู้สึกที่บดบังความเป็นจริง

00:08:38.000 --> 00:08:40.000
อคติทางการคิดที่ผมพูดไปแล้วก่อนหน้านี้

00:08:40.000 --> 00:08:43.000
ความกลัว ตำนานความเชื่อต่างๆ

00:08:43.000 --> 00:08:46.000
เป็นแบบจำลองที่สะท้อนความเป็นจริงไม่ได้ดีนัก

NOTE Paragraph

00:08:47.000 --> 00:08:50.000
ทีนี้ผมขออธิบายเพิ่มเติม

00:08:50.000 --> 00:08:52.000
จากที่พูดไปมีเรื่องของความรู้สึกและความเป็นจริง

00:08:52.000 --> 00:08:55.000
ทีนี้ผมอยากจะเพิ่มส่วนที่สามเข้าไป เป็นส่วนของ "แบบจำลอง (model)"

00:08:55.000 --> 00:08:57.000
ความรู้สึกและแบบจำลองจะติดอยู่ในสมองเรา

00:08:57.000 --> 00:08:59.000
สภาพความเป็นจริงจะอยู่รอบๆตัวเรา

00:08:59.000 --> 00:09:02.000
ส่วนนี้ไม่เปลี่ยนแปลง เพราะมันเป็นของจริง

00:09:02.000 --> 00:09:04.000
ฉะนั้นความรู้สึกจะยึดเอาสัญชาติญาณเป็นหลัก

00:09:04.000 --> 00:09:06.000
แบบจำลองจะขึ้นอยู่กับเหตุผลเป็นหลัก

00:09:06.000 --> 00:09:09.000
ซึ่งค่อนข้างต่างกัน

00:09:09.000 --> 00:09:11.000
ในโลกสมัยบรรพกาลที่เรียบง่าย

00:09:11.000 --> 00:09:14.000
ไม่มีเหตุผลใดๆที่จะต้องสร้างแบบจำลอง

00:09:14.000 --> 00:09:17.000
เพราะความรู้สึกใกล้เคียงกับความเป็นจริงอยู่แล้ว

00:09:17.000 --> 00:09:19.000
จึงไม่ต้องใช้แบบจำลองใดๆ

00:09:19.000 --> 00:09:21.000
แต่สำหรับโลกสมัยใหม่ที่ซับซ้อนอย่างที่เราอยู่กันนี้

00:09:21.000 --> 00:09:23.000
แบบจำลองเป็นสิ่งจำเป็น

00:09:23.000 --> 00:09:26.000
ในการเข้าใจความเสี่ยงภัยที่จะพบเจอ

00:09:27.000 --> 00:09:29.000
ลองนึกดูก่อนหน้านี้เราไม่เคยหยั่งรู้ึถึงภัยจากเชื้อโรค

00:09:29.000 --> 00:09:32.000
เราจะเข้าใจก็ต่อเมื่อมีแบบจำลอง

00:09:32.000 --> 00:09:34.000
ฉะนั้น แบบจำลองที่ว่า

00:09:34.000 --> 00:09:37.000
ถือเป็นสื่อนำเสนอความเป็นจริงที่ชาญฉลาด

00:09:37.000 --> 00:09:40.000
ทั้งนี้ จะต้องจำกัดอยู่ในกรอบของวิทยาศาสตร์

00:09:40.000 --> 00:09:42.000
และเทคโนโลยี

00:09:42.000 --> 00:09:45.000
พวกเราคงไม่รู้จักทฤษฏีการติดเชื้อทำให้เกิดโรค

00:09:45.000 --> 00:09:48.000
จนถึงวันที่กล้องจุลทรรศน์ถูกประดิษฐ์ขึ้น

00:09:49.000 --> 00:09:52.000
มันถูกจำกัดโดยอคติทางการคิด

00:09:52.000 --> 00:09:54.000
แต่มันมีความสามารถ

00:09:54.000 --> 00:09:56.000
เข้าครอบงำความรู้สึก

NOTE Paragraph

00:09:56.000 --> 00:09:59.000
แล้วเราได้แบบจำลองเหล่านี้มาได้ยังไงน่ะหรือครับ? เราได้จากคนอื่น

00:09:59.000 --> 00:10:02.000
จากศาสนา วัฒนธรรม

00:10:02.000 --> 00:10:04.000
คุณครู ผู้อาวุโส

00:10:04.000 --> 00:10:06.000
เมื่อสองสามปีก่อน

00:10:06.000 --> 00:10:08.000
ผมไปท่องซาฟารีดูสัตว์ที่อัฟริกาใต้

00:10:08.000 --> 00:10:11.000
คนแกะรอยที่ไปกับผมเกิดที่อุทยานแห่งชาติครูเกอร์ (Kruger)

00:10:11.000 --> 00:10:14.000
เขามีแบบจำลองการเอาตัวรอดที่ซับซ้อนมาก

00:10:14.000 --> 00:10:16.000
ขึ้นอยู่กับว่าคุณโดนสัตว์ชนิดไหนจู่โจม

00:10:16.000 --> 00:10:18.000
เป็นสิงโต เสือดาว แรด หรือช้าง

00:10:18.000 --> 00:10:21.000
และเมื่อไหร่ที่คุณรู้ตัวว่าต้องวิ่งหนี ต้องปีนต้นไม้

00:10:21.000 --> 00:10:23.000
หรือเมื่อไหร่ที่ไม่ควรปีน

00:10:23.000 --> 00:10:26.000
ถ้าเป็นผมคงไม่รอดชีวิตกลับมา

00:10:26.000 --> 00:10:28.000
แต่เขาเกิดที่นั่น

00:10:28.000 --> 00:10:30.000
เขารู้ว่าจะอยู่รอดได้ด้วยวิธีไหน

00:10:30.000 --> 00:10:32.000
ส่วนผมเกิดในนครนิวยอร์ก

00:10:32.000 --> 00:10:35.000
ถ้าผมพาเขาไปนิวยอร์กบ้าง เชื่อว่าเขาคงจะตายตั้งแต่วันแรก

00:10:35.000 --> 00:10:37.000
(เสียงหัวเราะ)

00:10:37.000 --> 00:10:39.000
นั่นเป็นเพราะเราโตมาด้วยแบบจำลองที่ต่างกัน

00:10:39.000 --> 00:10:42.000
พื้นฐานประสบการณ์ที่ต่างกัน

NOTE Paragraph

00:10:43.000 --> 00:10:45.000
เราได้รับแบบจำลองมาจากสื่อต่างๆ

00:10:45.000 --> 00:10:48.000
จากรัฐบาลที่เราเลือกมา

00:10:48.000 --> 00:10:51.000
กลับไปที่แบบจำลองการก่อการร้าย

00:10:51.000 --> 00:10:54.000
การลักพาตัวเด็ก

00:10:54.000 --> 00:10:56.000
ความปลอดภัยจากการใช้เครื่องบิน ใช้รถ

00:10:56.000 --> 00:10:59.000
แบบจำลองอาจมาจากวงการอุตสาหกรรม

00:10:59.000 --> 00:11:01.000
สองอย่างที่ผมติดตามคือ วิธีการทำงานของกล้องวงจรปิด

00:11:01.000 --> 00:11:03.000
และบัตรประจำตัว

00:11:03.000 --> 00:11:06.000
แบบจำลองความปลอดภัยจากการใช้คอมพิวเตอร์ส่วนใหญ่ข้องเกี่ยวกับสองสิ่งนี้

00:11:06.000 --> 00:11:09.000
แบบจำลองส่วนมากมาจากวิทยาศาสตร์

00:11:09.000 --> 00:11:11.000
ตัวอย่างที่เห็นชัดเจน คือ แบบจำลองด้านสุขภาพ

00:11:11.000 --> 00:11:14.000
เช่นมะเร็ง ไข้หวัดนก ไข้หวัดหมู ซาร์ส

00:11:14.000 --> 00:11:17.000
ความรู้สึกถึงความปลอดภัย

00:11:17.000 --> 00:11:19.000
ของโรคพวกนี้

00:11:19.000 --> 00:11:21.000
ล้วนมาจากแบบจำลองทั้งนั้น

00:11:21.000 --> 00:11:24.000
ผลงานทางวิทยาศาสตร์ส่งสาห์นมาถึงพวกเราผ่านสื่อ

00:11:25.000 --> 00:11:28.000
ทั้งนี้แบบจำลองสามารถเปลี่ยนแปลงได้

00:11:28.000 --> 00:11:30.000
ไม่จำเป็นต้องตายตัว

00:11:30.000 --> 00:11:33.000
เมื่อเราเริ่มคุ้นชินกับสภาพแวดล้อม

00:11:33.000 --> 00:11:37.000
แบบจำลองก็จะยิ่งใกล้เคียงกับสิ่งที่เรารู้สึก

NOTE Paragraph

00:11:38.000 --> 00:11:40.000
อย่างเช่น

00:11:40.000 --> 00:11:42.000
ลองย้อนกลับมาไป 100 ปีที่แล้ว

00:11:42.000 --> 00:11:45.000
ช่วงที่เริ่มมีไฟฟ้าใช้แรกๆ

00:11:45.000 --> 00:11:47.000
ไม่ค่อยมีใครกล้าเข้าใกล้มันหรอก

00:11:47.000 --> 00:11:49.000
ต่างคนต่างกลัวการกดปุ่มกริ่งหน้าบ้าน

00:11:49.000 --> 00:11:52.000
กลัวว่าไฟฟ้าที่ฝังอยู่ในนั้นจะทำร้ายตัวเอง

00:11:52.000 --> 00:11:55.000
แต่สำหรับคนยุคนี้ เครื่องใช้ไฟฟ้าเป็นอะไรที่ใครๆก็ใช้คล่อง

00:11:55.000 --> 00:11:57.000
เราเปลี่ยนหลอดไฟเอง

00:11:57.000 --> 00:11:59.000
โดยไม่เกรงกลัวใดๆ

00:11:59.000 --> 00:12:03.000
แบบจำลองความปลอดภัยจากการใช้ไฟฟ้า

00:12:03.000 --> 00:12:06.000
เป็นสิ่งที่เกิดมาพร้อมๆเรา

00:12:06.000 --> 00:12:09.000
ไม่ได้มีการเปลี่ยนแปลงใดๆตลอดช่วงชีวิตเรา

00:12:09.000 --> 00:12:12.000
และพวกเราก็คุ้นเคยกับมัน

00:12:12.000 --> 00:12:14.000
ส่วนเรื่องความเสี่ยง

00:12:14.000 --> 00:12:16.000
บนอินเทอร์เน็ตของชนแต่ละรุ่นก็เช่นกัน

00:12:16.000 --> 00:12:18.000
ลองเปรียบเทียบมุมมองด้านความปลอดภัยในอินเทอร์เน็ตของรุ่นพ่อแม่

00:12:18.000 --> 00:12:20.000
เทียบกับของรุ่นคุณ

00:12:20.000 --> 00:12:23.000
เทียบกับที่รุ่นลูกจะมอง

00:12:23.000 --> 00:12:26.000
แบบจำลองของคนแต่ละรุ่นเข้าครอบงำโดยไม่รู้ตัว

00:12:27.000 --> 00:12:30.000
กลายเป็นสัญชาตญาณ เป็นความคุ้นชิน

NOTE Paragraph

00:12:30.000 --> 00:12:32.000
จึงทำให้แบบจำลองเข้าใกล้ความเป็นจริงมากขึ้น

00:12:32.000 --> 00:12:34.000
แล้วท้ายสุดมาบรรจบกับความรู้สึก

00:12:34.000 --> 00:12:37.000
โดยที่พวกคุณไม่รู้ตัวกัน

00:12:37.000 --> 00:12:39.000
ฉะนั้นผมขอลองยกตัวอย่าง

00:12:39.000 --> 00:12:42.000
กรณีไข้หวัดหมูเมื่อปีที่แล้ว

00:12:42.000 --> 00:12:44.000
ณ ตอนที่โรคนี้ปรากฏครั้งแรก

00:12:44.000 --> 00:12:48.000
ข่าวแรกๆที่ออกจากสื่อทำให้ผู้คนเกิดปฏิกิริยาเกินจริง

00:12:48.000 --> 00:12:50.000
พอมีชื่อเรียกโรคนี้เฉพาะ

00:12:50.000 --> 00:12:52.000
เลยเป็นเหตุให้มันน่ากลัวกว่าไข้หวัดทั่วๆไป

00:12:52.000 --> 00:12:54.000
แม้ว่ามันจะอันตรายกว่าจริงๆก็ตาม

00:12:54.000 --> 00:12:58.000
และทุกคนคิดว่าทำไมหมอถึงไม่มีวิธีต่อกรกับมัน

00:12:58.000 --> 00:13:00.000
เลยยิ่งทำให้รู้สึกว่าเป็นมันสิ่งที่ควบคุมไม่ได้

00:13:00.000 --> 00:13:02.000
และสองสิ่งนั้น

00:13:02.000 --> 00:13:04.000
ทำให้มันดูอันตรายมากกว่าที่เป็นจริง

00:13:04.000 --> 00:13:07.000
พอความแปลกใหม่เริ่มซาลง ผ่านไปเดือนหนึ่ง

00:13:07.000 --> 00:13:09.000
ผู้คนเริ่มยอมรับ

00:13:09.000 --> 00:13:11.000
และคุ้นเคยกับโรคนี้

00:13:11.000 --> 00:13:14.000
เมื่อไม่มีการประโคมข่่าว ความกลัวก็ค่อยๆลดลง

00:13:14.000 --> 00:13:16.000
พอถึงฤดูใบไม้ร่วง

00:13:16.000 --> 00:13:18.000
ผู้คนก็คิดว่า

00:13:18.000 --> 00:13:20.000
หมอน่าจะมีวิธีรับมือกับโรคนี้แล้ว

00:13:20.000 --> 00:13:22.000
ณ ตอนนั้นเราอยู่บนทางแยก

00:13:22.000 --> 00:13:24.000
เราต้องเลือก

00:13:24.000 --> 00:13:28.000
ระหว่างกลัวต่อไปหรือยอมรับมัน

00:13:28.000 --> 00:13:30.000
จริงๆแล้วคือกลัวต่อไปหรือเพิกเฉย

00:13:30.000 --> 00:13:33.000
แต่สุดท้ายพวกเขาเลือกที่จะสงสัย

00:13:33.000 --> 00:13:36.000
และเมื่อวัคซีนปรากฏเมื่อฤดูหนาวปีที่แล้ว

00:13:36.000 --> 00:13:39.000
คนจำนวนไม่น้อย จำนวนที่คาดไม่ถึงเลยล่ะ

00:13:39.000 --> 00:13:42.000
ปฏิเสธที่จะใช้มัน

00:13:43.000 --> 00:13:45.000
เป็นตัวอย่างที่ดี

00:13:45.000 --> 00:13:48.000
ที่ความรู้สึกปลอดภัยของผู้คนเปลี่ยนไปได้อย่างไร แบบจำลองเปลี่ยนไปได้อย่างไร

00:13:48.000 --> 00:13:50.000
ราวหน้ามือเป็นหลังมือ

00:13:50.000 --> 00:13:52.000
ทั้งๆที่ไม่มีข้อมูลอะไรใหม่ๆเลย

00:13:52.000 --> 00:13:54.000
และไม่มีอะไรใหม่ๆเพิ่มเข้ามาด้วย

00:13:54.000 --> 00:13:57.000
เหตุการณ์แบบนี้เกิดขึ้นบ่อยมาก

NOTE Paragraph

00:13:57.000 --> 00:14:00.000
ผมอยากจะบวกปัจจัยเพิ่มอีกอย่าง

00:14:00.000 --> 00:14:03.000
พวกเรามีความรู้สึก แบบจำลอง และสภาพความเป็นจริง

00:14:03.000 --> 00:14:05.000
ผมคิดว่าความปลอดภัยเป็นสิ่งที่

00:14:05.000 --> 00:14:08.000
ขึ้นอยู่กับผู้ที่สังเกตการณ์

00:14:08.000 --> 00:14:10.000
การตัดสินใจว่าด้วยความปลอดภัยส่วนใหญ่

00:14:10.000 --> 00:14:14.000
มาจากกลุ่มคนที่มีความหลากหลาย

00:14:14.000 --> 00:14:16.000
ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย

00:14:16.000 --> 00:14:19.000
ที่คิดไว้แล้วว่าจะยอมได้ยอมเสียอะไรบ้าง

00:14:19.000 --> 00:14:21.000
จะพยายามโน้มน้าวผลักดันการตัดสิน

00:14:21.000 --> 00:14:23.000
และผมขอเรียกว่า "ระเบียบวาระ" ของพวกเขาก็แล้วกัน

00:14:23.000 --> 00:14:25.000
และคุณจะเห็นว่าระเบียบวาระ

00:14:25.000 --> 00:14:28.000
จะมาในรูปแบบการตลาดบ้างล่ะ การเมืองบ้างล่ะ

00:14:28.000 --> 00:14:31.000
พยายามโน้มน้าวคุณให้เลือกแบบจำลองหนึ่งแทนอีกแบบหนึ่ง

00:14:31.000 --> 00:14:33.000
พยายามโน้มน้าวให้คุณเลิกใส่ใจกับแบบจำลอง

00:14:33.000 --> 00:14:36.000
และให้คุณเชื่อความรู้สึกของคุณแทน

00:14:36.000 --> 00:14:39.000
ทำให้ผู้คนหันมาเห็นด้วยกับแบบจำลองที่คุณไม่ชอบ

00:14:39.000 --> 00:14:42.000
ไม่ได้เป็นเรื่องแปลกนะครับ

00:14:42.000 --> 00:14:45.000
ตัวอย่าง เป็นตัวอย่างที่ดีมากครับ คือความเสี่ยงภัยจากการสูบบุหรี่

00:14:46.000 --> 00:14:49.000
50 ปีที่ผ่านมา ความเสี่ยงภัยจากการสูบบุหรี่

00:14:49.000 --> 00:14:51.000
แสดงให้เห็นว่าแบบจำลองได้เปลี่ยนไปอย่างไร

00:14:51.000 --> 00:14:54.000
และแสดงให้เห็นว่าอุตสาหกรรมมีวิธีต่อสู้กับ

00:14:54.000 --> 00:14:56.000
แบบจำลองที่ไม่เอื้อประโยชน์พวกเขาอย่างไร

00:14:56.000 --> 00:14:59.000
เปรียบเทียบกับการโต้ประเด็นผู้สูบบุหรี่มือสอง

00:14:59.000 --> 00:15:02.000
ซึ่งน่าจะตามหลังมาจากนั้นอีก 20 ปี

00:15:02.000 --> 00:15:04.000
เรื่องเข็มขัดนิรภัยก็เช่นกัน

00:15:04.000 --> 00:15:06.000
ตอนผมเด็กๆ ไม่มีใครคาดเข็มขัดนิรภัยหรอกครับ

00:15:06.000 --> 00:15:08.000
แต่ทุกวันนี้ ไม่มีเด็กคนไหนที่ยอมให้คุณออกรถ

00:15:08.000 --> 00:15:10.000
ถ้าคุณไม่คาดเข็มขัดนิรภัยก่อน

00:15:11.000 --> 00:15:13.000
ลองเปรียบเทียบกับการโต้ประเด็นถุงลมนิรภัย

00:15:13.000 --> 00:15:16.000
ซึ่งน่าจะตามหลังมาจากนั้นอีก 30 ปี

NOTE Paragraph

00:15:16.000 --> 00:15:19.000
ตัวอย่างแบบจำลองทั้งหมดได้เปลี่ยนแปลงไป

00:15:21.000 --> 00:15:24.000
ทีนี้เราสรุปได้ว่า การเปลี่ยนแปลงแบบจำลองเป็นเรื่องยากทีเดียว

00:15:24.000 --> 00:15:26.000
เพราะแบบจำลองจะตรึงอยู่ในความคิด

00:15:26.000 --> 00:15:28.000
ถ้ามันเป็นไปในแนวทางเดียวกันกับความรู้สึก

00:15:28.000 --> 00:15:31.000
คุณจะไม่รู้ตัวด้วยซ้ำว่าคุณถูกแบบจำลองครอบงำอยู่

00:15:31.000 --> 00:15:33.000
และอคติทางการคิดอีกรูปแบบหนึ่ง

00:15:33.000 --> 00:15:35.000
คือสิ่งที่ผมเรียกว่า อคติแบบยืนยันความเชื่อ (confirmation bias)

00:15:35.000 --> 00:15:38.000
พวกเรามักจะเลือกรับข้อมูล

00:15:38.000 --> 00:15:40.000
ที่ตรงกับความเชื่อของเราเอง

00:15:40.000 --> 00:15:43.000
และปฏิเสธรับข้อมูลที่ขัดกับความเชื่อ

00:15:44.000 --> 00:15:46.000
ดังนั้นแม้ว่าหลักฐานที่มีจะขัดแย้งกับแบบจำลองของเรา

00:15:46.000 --> 00:15:49.000
พวกเราก็มักจะเพิกเฉย แม้ว่าหลักฐานนั้นจะแจ่มแจ้ง

00:15:49.000 --> 00:15:52.000
ฉะนั้นหลักฐานจะต้องแจ่มแจ้งน่าเชื่อถือมากถึงมากที่สุด พวกเราถึงจะยอมสนใจ

00:15:53.000 --> 00:15:55.000
แบบจำลองใหม่ๆที่กินเวลานานก็จะยิ่งยาก

00:15:55.000 --> 00:15:57.000
โลกร้อนเป็นตัวอย่างที่ดีทีเดียว

00:15:57.000 --> 00:15:59.000
เราไม่ตอบรับกันเลย

00:15:59.000 --> 00:16:01.000
กับแบบจำลองที่ครอบคลุมช่วงเวลา 80 ปี

00:16:01.000 --> 00:16:03.000
เราไม่มีปัญหาเลยกับระยะเวลานานเท่ากับการรอเก็บเกี่ยวงวดหน้า

00:16:03.000 --> 00:16:06.000
เราไม่ค่อยมีปัญหากับระยะเวลานานเท่ากับที่รอลูกๆเราโต

00:16:06.000 --> 00:16:09.000
แต่ทว่า 80 ปีนั้นยาวนานเกินไปสำหรับเรา

00:16:09.000 --> 00:16:12.000
เพราะฉะนั้นมันจึงเป็นแบบจำลองที่ยอมรับได้ยากมาก

00:16:12.000 --> 00:16:16.000
เราก็ยังสามารถยอมรับแบบจำลองสองแบบในเวลาเดียวกันได้ด้วย

00:16:16.000 --> 00:16:19.000
เป็นปัญหาประเภทเดียวกับ

00:16:19.000 --> 00:16:22.000
ที่เราเห็นด้วยกับสองมุมมองที่ขัดแย้ง

00:16:22.000 --> 00:16:24.000
หรือ ความไม่ลงรอยกันของการรู้ (cognitive dissonance)

00:16:24.000 --> 00:16:26.000
และท้ายที่สุด

00:16:26.000 --> 00:16:29.000
แบบจำลองใหม่ก็จะแทนที่แบบจำลองที่มีอยู่เดิม

NOTE Paragraph

00:16:29.000 --> 00:16:32.000
และความรู้สึกที่แรงกล้าก็ทำให้เกิดเป็นแบบจำลองได้

00:16:32.000 --> 00:16:35.000
เหตุการณ์ 11 กันยาก็ทำให้เกิดแบบจำลองเรื่องความปลอดภัย

00:16:35.000 --> 00:16:37.000
ในหัวของคนมากมาย

00:16:37.000 --> 00:16:40.000
อาชญากรรมที่เจอกับตัวเองก็เช่นกัน

00:16:40.000 --> 00:16:42.000
ความกลัวเรื่องสุขภาพ

00:16:42.000 --> 00:16:44.000
หรือเรื่องโรคต่างๆที่ตกเป็นข่าว

00:16:44.000 --> 00:16:46.000
จิตแพทย์เรียกเหตุการณ์แบบนั้นว่า

00:16:46.000 --> 00:16:48.000
อุบัติการณ์ภาพความทรงจำเสมือน (flashbulb event)

00:16:48.000 --> 00:16:51.000
มันสามารถสร้างภาพจำลองขึ้นมาได้ทันที

00:16:51.000 --> 00:16:54.000
เพราะมันเป็นเหตุการณ์ที่เร่งเร้าสะเทือนอารมณ์อย่างยิ่ง

NOTE Paragraph

00:16:54.000 --> 00:16:56.000
ฉะนั้นในโลกแห่งเทคโนโลยีแบบนี้

00:16:56.000 --> 00:16:58.000
พวกเราไม่มีประสบการณ์

00:16:58.000 --> 00:17:00.000
ไปประเมินแบบจำลองใดๆได้

00:17:00.000 --> 00:17:02.000
เราพึ่งพาผู้อื่น พึ่งพาตัวแทน

00:17:02.000 --> 00:17:06.000
เพียงแค่ตัวแทนระบุสิ่งที่ถูกหรือไม่ถูกต้องได้ก็ใช้ได้แล้ว

00:17:06.000 --> 00:17:08.000
พวกเราพึ่งพาหน่วยงานของรัฐ

00:17:08.000 --> 00:17:13.000
เพื่อรับรองว่ายาประเภทไหนปลอดภัย

00:17:13.000 --> 00:17:15.000
ที่ผมบินมาที่นี่เมื่อวานนี้

00:17:15.000 --> 00:17:17.000
ผมไม่ได้เป็นคนตรวจเครื่องบินเอง

00:17:17.000 --> 00:17:19.000
ผมพึ่งคนอื่นๆ

00:17:19.000 --> 00:17:22.000
ในการตรวจสอบเครื่องบินว่าปลอดภัย

00:17:22.000 --> 00:17:25.000
หรือที่พวกเราไม่ได้ระแวงว่าหลังคาจะถล่มใส่หัวเราเมื่อไหร่

00:17:25.000 --> 00:17:28.000
ไม่ได้เป็นเพราะพวกเราตรวจสอบเอง

00:17:28.000 --> 00:17:30.000
แต่พวกเราค่อนข้างมั่นใจ

00:17:30.000 --> 00:17:33.000
ว่าโครงสร้างอาคารได้มาตรฐาน

00:17:33.000 --> 00:17:35.000
มันเป็นแบบจำลองที่เรายอมรับ

00:17:35.000 --> 00:17:37.000
และเชื่อว่ามันเป็นเช่นนั้นจริงๆ

00:17:37.000 --> 00:17:40.000
และค่อนข้างดีทีเดียว

NOTE Paragraph

00:17:42.000 --> 00:17:44.000
ตอนนี้ สิ่งที่พวกเราต้องการคือ

00:17:44.000 --> 00:17:46.000
ให้ผู้คนทำความคุ้นเคยกับแบบจำลองที่ดีกว่า

00:17:46.000 --> 00:17:48.000
ให้มากกว่านี้

00:17:48.000 --> 00:17:50.000
ทำให้มันสะท้อนอยู่ในความรู้สึกพวกเขา

00:17:50.000 --> 00:17:54.000
ให้พวกเขาใช้เพื่อตัดสินใจยอมเสียบางอย่างเพื่อแลกกับความปลอดภัย

00:17:54.000 --> 00:17:56.000
และเมื่ออะไรไม่เป็นไปอย่างที่ควรเป็น

00:17:56.000 --> 00:17:58.000
จะมี 2 ทางให้คุณเลือก

00:17:58.000 --> 00:18:00.000
ตัวเลือกแรก คือ แก้ที่ความรู้สึกผู้คน

00:18:00.000 --> 00:18:02.000
แก้ที่ความรู้สึกโดยตรง

00:18:02.000 --> 00:18:05.000
มันเป็นการปรับเปลี่ยนยักย้าย แต่ก็อาจจะเห็นผลสักวันหนึ่ง

00:18:05.000 --> 00:18:07.000
ตัวเลือกที่สอง เอาตรงๆนะ

00:18:07.000 --> 00:18:10.000
ก็คือแก้ที่ตัวแบบจำลอง

00:18:11.000 --> 00:18:13.000
การเปลี่ยนแปลงค่อยๆเกิดขึ้น

00:18:13.000 --> 00:18:16.000
ประเด็นสูบบุหรี่ใช้เวลา 40 ปี

00:18:16.000 --> 00:18:19.000
และนั่นไม่ได้ยากเท่าไหร่

00:18:19.000 --> 00:18:21.000
ในขณะที่บางสิ่งในที่นี้แก้ยาก

00:18:21.000 --> 00:18:23.000
แก้ลำบากมาก

00:18:23.000 --> 00:18:25.000
ข้อมูลดูเหมือนจะเป็นความหวังที่ดีที่สุดของเรา

NOTE Paragraph

00:18:25.000 --> 00:18:27.000
และผมโกหก

00:18:27.000 --> 00:18:29.000
ที่ผมพูดไว้ว่า "ความรู้สึก" "แบบจำลอง" และ"สภาพความเป็นจริง"

00:18:29.000 --> 00:18:32.000
ที่ว่าสภาพความเป็นจริงจะไม่เปลี่ยนแปลง แต่จริงๆมันเปลี่ยนได้

00:18:32.000 --> 00:18:34.000
พวกเราอยู่ในโลกของเทคโนโลยี

00:18:34.000 --> 00:18:37.000
ความเป็นจริงเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

00:18:37.000 --> 00:18:40.000
ฉะนั้น อาจจะมีครั้งแรกในสายพันธุ์มนุษย์ของเรา

00:18:40.000 --> 00:18:43.000
ที่ความรู้สึกไล่ตามแบบจำลอง แบบจำลองไล่ตามสภาพความเป็นจริง และความเป็นจริงก็เปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆ

00:18:43.000 --> 00:18:46.000
แม้อาจจะตามกันไม่ทัน

00:18:47.000 --> 00:18:49.000
แต่ใครจะรู้ล่ะ?

00:18:49.000 --> 00:18:51.000
แต่ในระยะยาว

00:18:51.000 --> 00:18:54.000
ความรู้สึกและสภาพความเป็นจริงเป็นสิ่งสำคัญ

00:18:54.000 --> 00:18:57.000
และผมอยากจบการอภิปรายครั้งนี้ด้วยสองเรื่องสั้นๆเพื่อให้เห็นภาพมากขึ้น

NOTE Paragraph

00:18:57.000 --> 00:18:59.000
ปี 1982 (พ.ศ.2525) ผมไม่แน่ใจว่าใครจำเรื่องนี้ได้หรือเปล่า

00:18:59.000 --> 00:19:02.000
มีเหตุโรคระบาดที่เกิดขึ้นในช่วงสั้น

00:19:02.000 --> 00:19:04.000
ของไทลินอลเป็นพิษในสหรัฐฯ

00:19:04.000 --> 00:19:07.000
เป็นเหตุการณ์ที่น่ากลัวทีเดียว ซึ่งเกิดจากใครสักคน

00:19:07.000 --> 00:19:10.000
ใส่ยาพิษลงในขวดยาแล้วปิดฝาวางไว้ที่เดิม

00:19:10.000 --> 00:19:12.000
ไม่นานก็มีคนซื้อไป

00:19:12.000 --> 00:19:14.000
คนๆนี้ทำให้

00:19:14.000 --> 00:19:16.000
เกิดพฤติกรรมเลียนแบบในสังคมตามมาอีกหลายๆครั้ง

00:19:16.000 --> 00:19:19.000
ทั้งที่อาจไม่มีภัยนั้นจริง แต่ผู้คนก็ยังกลัวกันอยู่ดี

00:19:19.000 --> 00:19:21.000
และนี่เป็นแหล่งกำเนิด

00:19:21.000 --> 00:19:23.000
นวัตกรรมผนึกขวดในอุตสาหกรรมยา

00:19:23.000 --> 00:19:25.000
ฝาผนึกขวดที่เห็นทุกวันนี้มาจากเหตุการณ์นั้นเอง

00:19:25.000 --> 00:19:27.000
นับว่าเข้ากับโรงละครความปลอดภัยเต็มรูปแบบ

00:19:27.000 --> 00:19:29.000
ผบขอให้ทุกท่านลองไปคิดดูเป็นการบ้านนะครับ ว่าถ้าเป็นคุณจะแก้ไขอย่างไร ซัก 10 วิธีนะครับ

00:19:29.000 --> 00:19:32.000
สำหรับผม ใช้หลอดฉีดยาก็ไม่เลวนะ

00:19:32.000 --> 00:19:35.000
น่าจะทำให้ผู้คนรู้สึกปลอดภัยมากขึ้น

00:19:35.000 --> 00:19:37.000
มันทำให้พวกเขาวางใจว่าปลอดภัย

00:19:37.000 --> 00:19:39.000
ใช้ได้ในสภาพความเป็นจริง

NOTE Paragraph

00:19:39.000 --> 00:19:42.000
และเรื่องสุดท้าย เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมาเพื่อนผมเพิ่งคลอดลูก

00:19:42.000 --> 00:19:44.000
ผมมีโอกาสได้ไปเยี่ยมเธอที่โรงพยาบาล

00:19:44.000 --> 00:19:46.000
ผมสังเกตเห็นว่า ทุกวันนี้เด็กที่คลอด

00:19:46.000 --> 00:19:48.000
ต้องใส่กำไลข้อมือประจำตัวแบบเทคโนโลยีคลื่นความถี่ (RFID)

00:19:48.000 --> 00:19:50.000
พร้อมทั้งใส่อีกอันหนึ่งให้คุณแม่

00:19:50.000 --> 00:19:52.000
ทั้งนี้ ถ้ามีใครสักคนที่ไม่ใช่คุณแม่ของเด็กอุ้มตัวเด็กออกจากเขตที่ตั้งไว้

00:19:52.000 --> 00:19:54.000
เสียงเตือนจะดังขึ้นทันที

00:19:54.000 --> 00:19:56.000
ผมขอบอกว่า "มันดูเหมือนจะใช้ได้นะ

00:19:56.000 --> 00:19:58.000
แต่ผมสงสัยว่า พวกลักพาตัวเด็ก

00:19:58.000 --> 00:20:00.000
หนีออกจากโรงพยาบาลได้อย่างไร?"

00:20:00.000 --> 00:20:02.000
ผมลองมาสืบค้นข้อมูล

00:20:02.000 --> 00:20:04.000
ได้ความว่า เหตุการณ์แบบนี้แทบไม่เกิดขึ้นเลย

00:20:04.000 --> 00:20:06.000
แต่คุณลองคิดดู

00:20:06.000 --> 00:20:08.000
ถ้าคุณเป็นเจ้าหน้าที่ในโรงพยาบาล

00:20:08.000 --> 00:20:10.000
แล้วเกิดต้องพาตัวเด็กไปจากแม่

00:20:10.000 --> 00:20:12.000
เพื่อไปตรวจอะไรซักอย่าง

00:20:12.000 --> 00:20:14.000
คุณควรจะมี "โรงละครปลอดภัย" ที่ดี

00:20:14.000 --> 00:20:16.000
มิฉะนั้นแม่ของเด็กคนนั้นคงเอาคุณตายแน่ๆ

NOTE Paragraph

00:20:16.000 --> 00:20:18.000
(เสียงหัวเราะ)

NOTE Paragraph

00:20:18.000 --> 00:20:20.000
ฉะนั้นมันสำคัญกับพวกเรา

00:20:20.000 --> 00:20:22.000
กับกลุ่มคนที่ออกแบบวิธีรักษาความปลอดภัยทั้งหลาย

00:20:22.000 --> 00:20:25.000
กลุ่มคนที่วางนโยบายความปลอดภัย

00:20:25.000 --> 00:20:27.000
หรือกระทั่งกลุ่มคนที่วางนโยบายสาธารณะ

00:20:27.000 --> 00:20:29.000
ที่จะมีผลกระทบกับความปลอดภัย

00:20:29.000 --> 00:20:32.000
ไม่ใช่เพียงสภาพความเป็นจริง แต่เป็นความรู้สึกและความเป็นจริงผนวกเข้าด้วยกัน

00:20:32.000 --> 00:20:34.000
สิ่งที่สำคัญคือ

00:20:34.000 --> 00:20:36.000
สองอย่างนี้คล้ายๆกัน

00:20:36.000 --> 00:20:38.000
และเมื่อความรู้สึกและความเป็นจริงไปในแนวทางเดียวแล้ว

00:20:38.000 --> 00:20:40.000
ก็จะทำให้เราเลือกที่จะเสียบางอย่างไปเพื่อแลกกับความปลอดภัยได้ดีขึ้น

NOTE Paragraph

00:20:40.000 --> 00:20:42.000
ขอบคุณมากครับ

NOTE Paragraph

00:20:42.000 --> 00:20:44.000
(เสียงปรบมือ)