0:00:00.000,0:00:02.000
तर सुरक्षितता म्हणजे दोन भिन्न गोष्टी आहेत:

0:00:02.000,0:00:04.000
ती एक भावना आहे आणि ते एक वास्तव आहे.

0:00:04.000,0:00:06.000
आणि ह्या दोन्ही गोष्टी वेगवेगळ्या आहेत.

0:00:06.000,0:00:08.000
तुम्ही सुरक्षित नसला तरी

0:00:08.000,0:00:10.000
तुम्हाला सुरक्षित वाटू शकते.

0:00:10.000,0:00:12.000
आणि तुम्हाला सुरक्षित वाटले नाही तरी

0:00:12.000,0:00:14.000
तुम्ही सुरक्षित असू शकता.

0:00:14.000,0:00:16.000
खरोखर, त्या दोन वेगवेगळ्या संकल्पना

0:00:16.000,0:00:18.000
एकाच शब्दाशी संबंधित आहेत.

0:00:18.000,0:00:20.000
आणि या भाषणाद्वारे मला

0:00:20.000,0:00:22.000
त्या दोन्ही तोडायच्या आहेत --

0:00:22.000,0:00:24.000
त्या कधी दूर जातात

0:00:24.000,0:00:26.000
आणि त्या कधी एकत्र येतात हे समजून घेऊन.

0:00:26.000,0:00:28.000
आणि भाषा हा यातील एक खराखुरा अडथळा आहे.

0:00:28.000,0:00:30.000
आपण ज्या संकल्पनांबद्दल बोलणार आहोत

0:00:30.000,0:00:33.000
त्यांसाठी फारसे योग्य शब्द नाही आहेत.

0:00:33.000,0:00:35.000
म्हणून जर तुम्ही सुरक्षिततेकडे

0:00:35.000,0:00:37.000
अर्थशास्त्राच्या दृष्टीने पाहिले तर,

0:00:37.000,0:00:39.000
ती एक जमा खर्चाचे गणित आहे.

0:00:39.000,0:00:41.000
प्रत्येकवेळी तुम्हाला सुरक्षितता मिळत असते

0:00:41.000,0:00:43.000
त्यावेळी तुम्ही दुसरे काहीतरी खर्च करत असता.

0:00:43.000,0:00:45.000
हा तुमचा व्यक्तिगत निर्णय असेल --

0:00:45.000,0:00:47.000
तुम्ही घरी सुरक्षा-गजर लावणार का नाही याबद्दलचा --

0:00:47.000,0:00:50.000
किंवा राष्ट्रीय निर्णय असेल -- तुम्ही दुसर्या देशावर आक्रमण करण्यासाठीचा--

0:00:50.000,0:00:52.000
तुम्ही कशावर तरी पाणी सोडताय,

0:00:52.000,0:00:55.000
पैसा किंवा वेळ, सुविधा, क्षमता,

0:00:55.000,0:00:58.000
किंवा मूलभूत स्वातंत्र्यांवर

0:00:58.000,0:01:01.000
आणि कोणत्याही सुरक्षेकडे पाहताना विचारायचा प्रश्न

0:01:01.000,0:01:04.000
हा नाही की त्यामुळे आपण सुरक्षित होत आहोत की नाही,

0:01:04.000,0:01:07.000
पण त्यासाठी मोजलेली किंमत बरोबर आहे की नाही हा आहे.

0:01:07.000,0:01:09.000
तुम्ही गेली काही वर्षे ऐकताय,

0:01:09.000,0:01:11.000
सद्दाम हुसेन सत्तेवर नाही त्यामुळे जग जास्त सुरक्षित आहे.

0:01:11.000,0:01:14.000
ते खरे असेलही, पण ते जास्त महत्त्वाचे नाही आहे.

0:01:14.000,0:01:17.000
प्रश्न आहे की त्यासाठी मोजलेली किंमत बरोबर होती की नव्हती.

0:01:17.000,0:01:20.000
आणि तुमचा तुम्ही निर्णय घ्या,

0:01:20.000,0:01:22.000
आणि तुम्ही ठरवाल की त्यांच्यावर केलेले आक्रमण बरोबर होते की नाही.

0:01:22.000,0:01:24.000
असा तुम्ही सुरक्षिततेबद्दल विचार करायचा असतो --

0:01:24.000,0:01:26.000
जमा-खर्चाच्या गणिताद्वारे.

0:01:26.000,0:01:29.000
आता यात अनेकवेळा चूक किंवा बरोबर असे काहीच नसते.

0:01:29.000,0:01:31.000
आपल्यातील काही लोकांच्या घरात सुरक्षागजर प्रणाली असते,

0:01:31.000,0:01:33.000
आणि काहींच्यात नसते.

0:01:33.000,0:01:35.000
आणि हे सर्व अवलंबून आहे आपण कुठे राहतो,

0:01:35.000,0:01:37.000
आपण एकटे राहतो की कुटूंबासोबत,

0:01:37.000,0:01:39.000
आपल्याकडे किती मुल्यवान माल आहे,

0:01:39.000,0:01:41.000
आणि चोरीच्या धोक्याचा स्विकार

0:01:41.000,0:01:43.000
आपण किती करू शकतो यांवर.

0:01:43.000,0:01:45.000
राजकारणातही,

0:01:45.000,0:01:47.000
बरेच वेगवेगळे पर्याय असतात.

0:01:47.000,0:01:49.000
आणि बर्याच वेळेला, हे जमा-खर्च,

0:01:49.000,0:01:51.000
फक्त सुरक्षिततेशिवाय इतर गोष्टींबद्दल असतात,

0:01:51.000,0:01:53.000
आणि मला वाटते ते खरोखर महत्त्वाचे आहे.

0:01:53.000,0:01:55.000
आता लोकांना या जमाखर्चाबद्दल

0:01:55.000,0:01:57.000
नैसर्गिक अंतर्ज्ञान असते.

0:01:57.000,0:01:59.000
आपण ते दररोज करत असतो --

0:01:59.000,0:02:01.000
काल रात्री माझ्या हॉटेलच्या खोलीत,

0:02:01.000,0:02:03.000
जेव्हा मी दाराला दोन कुलुपे लावायचे ठरवले त्यावेळी,

0:02:03.000,0:02:05.000
किंवा तुम्ही इथे गाडी चालवत आला त्यावेळी

0:02:05.000,0:02:07.000
जेव्हा आपण जेवायला जातो त्यावेळी

0:02:07.000,0:02:10.000
आपण ठरवतो की जेवण विषारी नाही आहे आणि आपण ते खातो.

0:02:10.000,0:02:12.000
आपण हे जमा-खर्चाचे गणित परत परत

0:02:12.000,0:02:14.000
दररोज अनेक वेळा करतो.

0:02:14.000,0:02:16.000
बहुतांशी आपल्या ध्यानातही ते येत नाहीत.

0:02:16.000,0:02:18.000
आपल्या जिवंत असण्याचाच ते एक भाग आहेत; आपण सगळेच ते करतो.

0:02:18.000,0:02:21.000
प्रत्येक प्रजाती तसे करते.

0:02:21.000,0:02:23.000
समजा शेतात एक ससा गवत खातो आहे,

0:02:23.000,0:02:26.000
आणि सश्याला कोल्हा दिसणार आहे.

0:02:26.000,0:02:28.000
ससा सुरक्षिततेच्या जमा-खर्चाचे गणित करणार आहे:

0:02:28.000,0:02:30.000
"मी थांबू की मी पळून जाऊ?"

0:02:30.000,0:02:32.000
आणि तुम्ही त्याबाबत विचार केला,

0:02:32.000,0:02:35.000
तर जे ससे ते गणित करण्यात चांगले आहेत

0:02:35.000,0:02:37.000
ते जगतील आणि प्रजनन करतील

0:02:37.000,0:02:39.000
आणि जे ससे ते करण्यात वाईट असतील

0:02:39.000,0:02:41.000
ते भक्ष्य बनतील किंवा उपाशी राहतील.

0:02:41.000,0:02:43.000
आणि तुम्हा विचार करता की

0:02:43.000,0:02:46.000
आपण, या ग्रहावरील सर्वात यशस्वी प्रजाती --

0:02:46.000,0:02:48.000
तुम्ही, मी, सर्वजण --

0:02:48.000,0:02:51.000
हे जमा-खर्चाचे गणित करण्यात एकदम पारंगत असू.

0:02:51.000,0:02:53.000
तरी परत परत असे दिसून येते

0:02:53.000,0:02:56.000
की आपण त्याबाबत अतिशय वाईट आहोत.

0:02:56.000,0:02:59.000
आणि मला वाटते की हा मूलतः रोचक प्रश्न आहे.

0:02:59.000,0:03:01.000
मी तुम्हाला थोडक्यात उत्तर देईन.

0:03:01.000,0:03:03.000
उत्तर आहे की आपण सुरक्षिततेच्या भावनेनुसार वागतो

0:03:03.000,0:03:06.000
आणि वास्तवानुसार नाही.

0:03:06.000,0:03:09.000
आणि बहुतेक वेळा ते चालते.

0:03:10.000,0:03:12.000
बर्याचदा,

0:03:12.000,0:03:15.000
भावना आणि वास्तव एकच असतात.

0:03:15.000,0:03:17.000
आणि जवळजवळ संपूर्ण मानवी प्रागैतिहासात

0:03:17.000,0:03:20.000
ते नक्कीच खरे होते.

0:03:20.000,0:03:23.000
आपण ही क्षमता विकसित केली आहे

0:03:23.000,0:03:25.000
कारण ती उत्क्रांतीच्या दृष्टीने योग्य होती.

0:03:25.000,0:03:27.000
याबद्दल असा विचार करता येईल

0:03:27.000,0:03:29.000
की आपण इसपूर्व १,००,००० मध्ये

0:03:29.000,0:03:31.000
पूर्व आफ्रिकेतील पर्वतीय प्रदेशात छोट्या कुटूंबातील गटात

0:03:31.000,0:03:34.000
राहात असताना नेहमी घ्याव्या लागलेल्या धोक्यांबद्दलच्या

0:03:34.000,0:03:37.000
निर्णयांबाबत अतिशय तल्लख आहोत.

0:03:37.000,0:03:40.000
२०१० मधल्या न्यूयॉर्कसाठी, फारसे नाही.

0:03:41.000,0:03:44.000
धोका समजण्याच्या बाबतीत अनेक चुका होत असतात.

0:03:44.000,0:03:46.000
यातील बरेच चांगले प्रयोग केले गेले आहेत.

0:03:46.000,0:03:49.000
आणि तुम्हाला काही चुका पुन्हापन्हा होताना दिसू शकतील.

0:03:49.000,0:03:51.000
मी त्यातील चार सांगतो.

0:03:51.000,0:03:54.000
आपण भव्य-दिव्य आणि असामान्य अशा धोक्यांना अतिरंजित करतो

0:03:54.000,0:03:56.000
आणि नेहमीच्या धोक्यांना कमी किंमत देतो --

0:03:56.000,0:03:59.000
जसे (विमानातून) उडणे विरूद्ध (गाडी) चालवणे.

0:03:59.000,0:04:01.000
अज्ञात गोष्टींना ज्ञात गोष्टींपेक्षा

0:04:01.000,0:04:04.000
जास्त धोकादायक समजले जाते.

0:04:05.000,0:04:07.000
त्याचे एक उदाहारण असेल,

0:04:07.000,0:04:10.000
लोकांना परके लोक अपहरण करतील अशी भीती वाटते,

0:04:10.000,0:04:13.000
तर याबाबतीतील माहिती नातेवाईकांनी केलेली अपहरणे जास्त असतात याला आधार देते.

0:04:13.000,0:04:15.000
हे आहे मुलांबाबात.

0:04:15.000,0:04:18.000
तिसरी, एखाद्या व्यक्तीशी निगडीत अशा धोक्यांना

0:04:18.000,0:04:21.000
अनामिक धोक्यांपेक्षा जास्त मोठे समजले जाते.

0:04:21.000,0:04:24.000
जसं बिन लादेन जास्त भीतीदायक आहे कारण त्याला नाव आहे.

0:04:24.000,0:04:26.000
आणि चौथी..

0:04:26.000,0:04:28.000
की लोक त्यांचे नियंत्रण असलेल्या परिस्थितीतील

0:04:28.000,0:04:30.000
धोक्यांना प्रमाणापेक्षा कमी महत्त्व देतात

0:04:30.000,0:04:34.000
आणि ज्या परिस्थितीवर त्यांचे नियत्रण नाही त्यातील धोक्यांना जास्त महत्त्व देतात.

0:04:34.000,0:04:37.000
तर एकदा तुम्ही स्कायडायविंग किंवा धुम्रपान करण्यास सुरूवात केली,

0:04:37.000,0:04:39.000
की तुम्ही त्यातील धोक्यांने कमी लेखता.

0:04:39.000,0:04:42.000
जर धोका तुमच्यावर लादला गेला असेल तर -- दहशतवाद हे चांगले उदाहरण होते --

0:04:42.000,0:04:45.000
तुम्ही त्याला जास्त किंमत देता, कारण तुम्हाला ते तुमच्या नियंत्रणाखाली आहे असे वाटत नाही.

0:04:47.000,0:04:50.000
अशा आणखीही बर्याच चुका आहेत, आकलनातील चुका,

0:04:50.000,0:04:53.000
ज्या आपल्या धोक्यांविषयीच्या निर्णयांवर परिणाम करतात.

0:04:53.000,0:04:55.000
त्यातील एक उपलब्धता अनुमान,

0:04:55.000,0:04:57.000
ज्याचा अर्थ मूलतः असा आहे की

0:04:57.000,0:05:00.000
आपण एखाद्या गोष्टीची शक्यता त्या गोष्टीबद्दलच्या

0:05:00.000,0:05:04.000
घटना किती लगेच मनात आणू शकतो यावरून ठरवतो.

0:05:04.000,0:05:06.000
तुम्ही विचार करू शकाल ते कसे होते.

0:05:06.000,0:05:09.000
तुम्ही जर वाघांच्या हल्ल्यांबाबात बरेच ऐकले असेल तर, आजूबाजूला भरपूर वाघ असणारच.

0:05:09.000,0:05:12.000
सिंहाचे हल्ले तुमच्या ऐकिवात नाहीत म्हणजे अजूबाजूला जास्त सिंह नाही आहेत.

0:05:12.000,0:05:15.000
हे ठीक आहे जोपर्यंत तुम्ही वर्तमानपत्रांचा शोध लावत नाही.

0:05:15.000,0:05:17.000
कारण वर्तमानपत्रे काय करतात की

0:05:17.000,0:05:19.000
ती कधीतरी उद्भवणार्या धोक्यांची

0:05:19.000,0:05:21.000
वारंवार पुनरूक्ती करतात

0:05:21.000,0:05:23.000
मी लोकांना सांगतो, जर एखादी गोष्ट वर्तमानपत्रात असेल तर त्याबद्दल काळजी करू नका.

0:05:23.000,0:05:25.000
कारण व्याख्येनुसारच,

0:05:25.000,0:05:28.000
बातमी म्हणजे एखादी गोष्ट जी जवळजवळ कधीच घडत नाही.

0:05:28.000,0:05:30.000
(हशा)

0:05:30.000,0:05:33.000
एखादी गोष्ट सारखीच घडत असेल, तर ती बातमी होऊ शकत नाही --

0:05:33.000,0:05:35.000
गाड्यांचे अपघात, घरगुती मारहाण --

0:05:35.000,0:05:38.000
त्यागोष्टींबद्दल तुम्ही काळजी घेतली पाहिजे.

0:05:38.000,0:05:40.000
आणि आपण एक गोष्टी सागणार्यांची जमात पण आहोत.

0:05:40.000,0:05:43.000
आपण माहितीपेक्षा गोष्टींना जास्त महत्त्व देतो.

0:05:43.000,0:05:45.000
आणि त्यात थोडा पायाभूत निरंकपणा (अंकांबद्दलचे अज्ञान) आहे.

0:05:45.000,0:05:48.000
म्हणजे तो "एक दोन तीन, अनेक" चा विनोद काहीसा बरोबरच आहे.

0:05:48.000,0:05:51.000
आपन लहान संख्यांच्या बाबतीत एकदम चांगले आहोत.

0:05:51.000,0:05:53.000
एक आंबा, दोन आंबे, तीन आंबे,

0:05:53.000,0:05:55.000
१०,००० आंबे, १,००,००० आंबे --

0:05:55.000,0:05:58.000
अजुनही नासून जाण्याआधी खाता येतील त्यापेक्षा ते जास्त आंबे आहेत.

0:05:58.000,0:06:01.000
तर अर्धा, पाव, एक पंचमांश -- याबाबत आपण चांगले आहोत.

0:06:01.000,0:06:03.000
दहा लाखात एक, शंभर कोटीत एक --

0:06:03.000,0:06:06.000
ते म्हणजे जवळ जवळ नसल्यासारखेच आहेत.

0:06:06.000,0:06:08.000
म्हणूनच आपल्याला सामान्य नसलेले धोके

0:06:08.000,0:06:10.000
समजण्यास त्रास होतो.

0:06:10.000,0:06:12.000
आणि या आकलनशक्तीतील चुका

0:06:12.000,0:06:15.000
आपल्या आणि वास्तवामधील चाळणी बनतात.

0:06:15.000,0:06:17.000
आणि त्याचा परिणाम

0:06:17.000,0:06:19.000
असा होतो की भावना आणि वास्तव यात काहीच समान राहत नाही,

0:06:19.000,0:06:22.000
ते भिन्न बनतात.

0:06:22.000,0:06:25.000
आता तुमची एकतर अशी भावना असते की -- तुम्हाला तुम्ही असता त्यापेक्षा जास्त सुरक्षित वाटते.

0:06:25.000,0:06:27.000
हीच आहे सुरक्षेची चुकीची समजूत.

0:06:27.000,0:06:29.000
किंवा उलट,

0:06:29.000,0:06:31.000
आपण असुरक्षित असल्याची चुकीची भावना.

0:06:31.000,0:06:34.000
मी "सुरक्षिततेच्या नाटकासंबंधी" बरेच लिहीतो,

0:06:34.000,0:06:37.000
ज्या अशा गोष्टी आहेत ज्यामुळे लोकांना सुरक्षित वाटते,

0:06:37.000,0:06:39.000
पण वास्तवात त्यांचा काहीही उपयोग होत नाही.

0:06:39.000,0:06:41.000
अशा गोष्टींसाठी कुठलाच शब्द नाही आहे ज्या आपल्याला सुरक्षित करतात,

0:06:41.000,0:06:43.000
पण आपल्याला सुरक्षित वाटू देत नाहीत.

0:06:43.000,0:06:46.000
बहुतेक ते काम आपल्यासाठी सीआयए करते.

0:06:48.000,0:06:50.000
परतूया अर्थशास्त्राकडे.

0:06:50.000,0:06:54.000
जर अर्थशास्त्र, किंवा बाजारपेठेच्या पद्धतीने सुरक्षितता चालली तर,

0:06:54.000,0:06:56.000
आणि जर लोकांनी जम-खर्चाचे गणित

0:06:56.000,0:06:59.000
सुरक्षिततेच्या भावनेवरून केले तर,

0:06:59.000,0:07:01.000
पैसा मिळविण्यासाठी कंपन्यांसाठी हुशारीची गोष्ट

0:07:01.000,0:07:03.000
म्हणजे लोकांच्यात सुरक्षिततेची भावना वाढवण्यासाठौ

0:07:03.000,0:07:06.000
जे काही करावे लागते ते करायचे.

0:07:06.000,0:07:09.000
आणि हे दोन रीतीने करता येते.

0:07:09.000,0:07:11.000
पहिली, तुम्ही लोकांना खरोखर सुरक्षित करू शकता

0:07:11.000,0:07:13.000
आणि ते त्याची नोंद घेतील अशी आशा राखता.

0:07:13.000,0:07:16.000
किंवा दुसरी, तुम्ही लोकांना फक्त ते सुरक्षित आहेत असे भासवू शकता

0:07:16.000,0:07:19.000
आणि त्यांना ते कळणार नाही अशी आशा राखता.

0:07:20.000,0:07:23.000
आणि असे काय आहे की लोकांना नोंद घ्यायला लावते?

0:07:23.000,0:07:25.000
त्या आहेत दोन गोष्टी:

0:07:25.000,0:07:27.000
सुरक्षितता, धोके, जोखिमी,

0:07:27.000,0:07:29.000
त्यांवरचे उपाय, आणि ते कसे काम करतात

0:07:29.000,0:07:32.000
याबद्दलची समज.

0:07:32.000,0:07:34.000
पण तुम्हाला गोष्टी माहिती असतील,

0:07:34.000,0:07:37.000
तर तुमच्या भावना वास्तवाच्या जवळ असण्याची शक्यता जास्त आहे.

0:07:37.000,0:07:40.000
पुरेशी व्यवहारातील उदाहारणे मदत करतील.

0:07:40.000,0:07:43.000
आता आपल्याला आपल्या आजूबाजूच्या भागातील गुन्ह्यांचे प्रमाण माहिती आहे,

0:07:43.000,0:07:46.000
कारण आपण तेथे राहतो, आणि त्याबद्दलची आपली भावना

0:07:46.000,0:07:49.000
मूलतः वास्तवाशी एकरूप असते.

0:07:49.000,0:07:52.000
सुरक्षिततेचे नाटक तेव्हा उघडे पडते

0:07:52.000,0:07:55.000
जेव्हा ते काम करत नाही हे स्पष्ट होते.

0:07:55.000,0:07:59.000
ठीक आहे, तर कोणती गोष्ट लोकांना नोंद घ्यावयाला लावते?

0:07:59.000,0:08:01.000
ती म्हणजे कमी समज.

0:08:01.000,0:08:04.000
जर तुम्हाला धोकयांची समज नसेल तर तुम्हाला त्याच्या किंमतीची समज नसते,

0:08:04.000,0:08:06.000
आणि जमखर्चाचे तुमचे गणित चुकीचे होण्याची शक्यता वाढते,

0:08:06.000,0:08:09.000
आणि तुमची भावना वास्तवाशी एकरूप नसते.

0:08:09.000,0:08:11.000
जास्त उदाहरणे नाही आहेत.

0:08:11.000,0:08:13.000
कमी वारंवारतेच्या घटनांबाबत

0:08:13.000,0:08:15.000
एक अंतर्भूत प्रश्न असतो.

0:08:15.000,0:08:17.000
उदाहरणार्थ, जर

0:08:17.000,0:08:19.000
दहशतवाद जवळजवळ होतच नसला तर,

0:08:19.000,0:08:21.000
तर दहशतवादविरोधी-उपायांच्या प्रभावांबद्दल

0:08:21.000,0:08:24.000
कोणताही निर्णय घेणे अवघड आहे.

0:08:25.000,0:08:28.000
अशा कारणांसाठीच तुम्ही कुमारिकांचे बलिदान देत राहता,

0:08:28.000,0:08:31.000
आणि तुमचे जादूई घोड्याचे संरक्षण एकदम छान काम करते.

0:08:31.000,0:08:34.000
असफलतेची पुरेशी उदाहरणे नाही आहेत.

0:08:35.000,0:08:38.000
आणि, भावना ज्या या गोष्टीला धुरकट बनवतायत --

0:08:38.000,0:08:40.000
आकलनशक्तीतील चुका, ज्याबद्दल मी आधी बोललो,

0:08:40.000,0:08:43.000
भीती, सामजिक श्रद्धा,

0:08:43.000,0:08:46.000
किंवा मूलतः वास्तवाचे अपुरे प्रतिरूप.

0:08:47.000,0:08:50.000
तर मला गोष्टी अजुनही क्लिष्ट करू द्या.

0:08:50.000,0:08:52.000
माझ्याकडे भावना आणि वास्तव आहे.

0:08:52.000,0:08:55.000
मला तिसरे मूलतत्त्व त्यात वाढवायचे आहे, मला प्रतिरूप वाढवायचे आहे.

0:08:55.000,0:08:57.000
भावना आणि प्रतिरूप आपल्या डोक्यात,

0:08:57.000,0:08:59.000
आणि वास्तव बाहेरील जगात असते.

0:08:59.000,0:09:02.000
ते बदलत नाही; ते खरे आहे.

0:09:02.000,0:09:04.000
तर भावना आपल्या अंतर्ज्ञानावर अवलंबून असते.

0:09:04.000,0:09:06.000
प्रतिरूप विचारशक्तीवर अवलंबून असते.

0:09:06.000,0:09:09.000
मूलतः तोच फरक आहे.

0:09:09.000,0:09:11.000
एका सुलभ आणि प्राचीन जगात,

0:09:11.000,0:09:14.000
प्रतिरूप असण्यावे कारणच नाही.

0:09:14.000,0:09:17.000
कारण भावना ही वास्तवाशी जवळ आहे.

0:09:17.000,0:09:19.000
तुम्हाला प्रतिरूपाची गरजच नाही आहे.

0:09:19.000,0:09:21.000
पण आधुनिक व क्लिष्ट जगात,

0:09:21.000,0:09:23.000
आपल्याला सामोऱ्या जावे लागलेल्या धोक्यांबाबत

0:09:23.000,0:09:26.000
समजून घेण्यासाठी तुम्हाला प्रतिरूपांची गरज असते.

0:09:27.000,0:09:29.000
जंतूंविषयी काही भावना नसते.

0:09:29.000,0:09:32.000
त्यांना समजण्यासाठी प्रतिरूपाचीच गरज असते.

0:09:32.000,0:09:34.000
म्हणजेच हे प्रतिरूप

0:09:34.000,0:09:37.000
वास्तवाचे एक हुशारीने केलेले वर्णन असते.

0:09:37.000,0:09:40.000
आणि नक्कीच ते विज्ञान आणि तंत्रज्ञानानुसार,

0:09:40.000,0:09:42.000
सीमितच असते.

0:09:42.000,0:09:45.000
जोपर्यंत सुक्ष्मदर्शीचा शोध लागला नव्हता तोपर्यंत

0:09:45.000,0:09:48.000
जंतूजन्य रोगांच्या सिद्धांताबद्दल आपल्याला कळणे शक्यच नव्हते.

0:09:49.000,0:09:52.000
आणि ते आपल्या आकलनशक्तीतील तृटींमुळेही सीमित असते.

0:09:52.000,0:09:54.000
पण त्यात आपल्या भावनेला उलथण्याची

0:09:54.000,0:09:56.000
क्षमता असते.

0:09:56.000,0:09:59.000
आणि ही प्रतिरूपे आपल्याला कोठून मिळतात? दुसऱ्या लोकांकडून.

0:09:59.000,0:10:02.000
धर्मातून, संस्कृतीतून,

0:10:02.000,0:10:04.000
शिक्षकांकडून, वयस्क लोकांकडून.

0:10:04.000,0:10:06.000
दोन वर्षांपूर्वी,

0:10:06.000,0:10:08.000
मी दक्षिण आफ्रिकेत सफारीसाठी गेलो होतो.

0:10:08.000,0:10:11.000
तिथे माझ्याबरोबर असलेला मार्गदर्शक क्रुगर राष्ट्रीय उद्यानात वाढला होता.

0:10:11.000,0:10:14.000
कसे टिकून रहायचे याबद्दलची त्याची बरीच क्लिष्ट प्रतिरूपे होती.

0:10:14.000,0:10:16.000
आणि ते सर्व तुमच्यावर सिंह किंवा चित्ता किंवा रानगेंडा किंवा हत्ती

0:10:16.000,0:10:18.000
यांपैकी कोणी हल्ला केला यावर आणि तुम्हाला कधी पळून जायला लागते,

0:10:18.000,0:10:21.000
आणि तुम्हाला झाडावर कधी चढावे लागते --

0:10:21.000,0:10:23.000
आणि कधी झाडावर आजिबात चढून चालणार नव्हते यावर अवलंबून होते

0:10:23.000,0:10:26.000
मी एका दिवसातच मेलो असतो,

0:10:26.000,0:10:28.000
पण तो तिथे जन्मला होता,

0:10:28.000,0:10:30.000
आणि कसे टिकून राहायाचे याची त्याला समज होती.

0:10:30.000,0:10:32.000
मी न्युयॉर्क शहरात जन्मलो होतो.

0:10:32.000,0:10:35.000
मी त्याला न्युयॉर्कला घेऊन गेलो असतो, आणि तो एका दिवासात मेला असता.

0:10:35.000,0:10:37.000
(हशा)

0:10:37.000,0:10:39.000
कारण आमच्या वेगवेगळ्या अनुभवांनुसार

0:10:39.000,0:10:42.000
आमच्याकडील प्रतिरूपे भिन्नभिन्न होती.

0:10:43.000,0:10:45.000
प्रतिरूपे माध्यमांकडून येऊ शकतात,

0:10:45.000,0:10:48.000
आपल्या निर्वाचित अधिकाऱ्यांकडूनही.

0:10:48.000,0:10:51.000
दहशतवादाच्या, बाल अपहरणाच्या,

0:10:51.000,0:10:54.000
विमान सुरक्षेच्या, गाडीच्या सुरक्षेच्या

0:10:54.000,0:10:56.000
प्रतिरूपांचा विचार करा,

0:10:56.000,0:10:59.000
प्रतिरूपे उद्योगांकडून येऊ शकतात.

0:10:59.000,0:11:01.000
मी अभ्यास करतो अशी दोन अवेक्षण कॅमेरा आणि

0:11:01.000,0:11:03.000
ओळखपत्रांची,

0:11:03.000,0:11:06.000
संगणक सुरक्षिततेची बरीच प्रतिरूपे तिकडूनच येतात.

0:11:06.000,0:11:09.000
बरीच प्रतिरूपे विज्ञानाकडून येतात.

0:11:09.000,0:11:11.000
आरोग्यासंबंधीची प्रतिरूपे चांगली उदाहरणे आहेत.

0:11:11.000,0:11:14.000
कर्करोग, बर्ड फ्लू, स्वाईन फ्लू, सार्सचा विचार करा.

0:11:14.000,0:11:17.000
या रोगासंबंधीच्या सुरक्षिततेच्या

0:11:17.000,0:11:19.000
आपल्या सर्व भावना

0:11:19.000,0:11:21.000
खरेतर विज्ञानाने दिलेल्या आणि माध्यमातून गाळून आलेल्या

0:11:21.000,0:11:24.000
प्रतिरूपांवरून येतात.

0:11:25.000,0:11:28.000
तर प्रतिरूपे बदलू शकतात.

0:11:28.000,0:11:30.000
प्रतिरूपे स्थिर नसतात.

0:11:30.000,0:11:33.000
जसे आपण आपल्या पर्यावरणात जसे जास्त रूळत जातो,

0:11:33.000,0:11:37.000
आपली प्रतिरूपे आपल्या भावनेच्या जवळ जाऊ शकतात.

0:11:38.000,0:11:40.000
तर एक उदाहरण कदाचित,

0:11:40.000,0:11:42.000
जर तुम्ही १०० वर्षापुर्वी पाहिले,

0:11:42.000,0:11:45.000
जेव्हा वीज पाहिल्यांदा रोजच्या व्यवहारात येत होती,

0:11:45.000,0:11:47.000
तिच्या संबंधी भरपूर भीती होती.

0:11:47.000,0:11:49.000
मला म्हणायचे आहे की, असे लोक होते जे दरवाजावरील घंटेची कळ दाबायला घाबरत होते,

0:11:49.000,0:11:52.000
कारण त्यात वीज होती आणि ती धोकादायक होती.

0:11:52.000,0:11:55.000
आपल्यासाठी, आपण वीजेबरोबर अगदीच सहजतेने राहतो.

0:11:55.000,0:11:57.000
आपण विद्य़ुत दिवे बदलतो

0:11:57.000,0:11:59.000
त्याबद्दल अगदी काहीही विचार न करता.

0:11:59.000,0:12:03.000
वीजेच्या सुरक्षिततेचे आपले प्रतिरूप

0:12:03.000,0:12:06.000
आपण जन्मलो तेव्हापासूनचे आहे.

0:12:06.000,0:12:09.000
आपण वाढत असताना ते बदललेले नाही.

0:12:09.000,0:12:12.000
आणि आपण त्यात चांगले आहोत.

0:12:12.000,0:12:14.000
किंवा विचार करा

0:12:14.000,0:12:16.000
विविध पिढ्यांमधील इंटरनेटवरील धोक्यांचा

0:12:16.000,0:12:18.000
तुमच्या पालकांचा इंटरनेट सुरक्षिततेबद्दल काय दृष्टिकोन आहे,

0:12:18.000,0:12:20.000
विरूद्ध तुमचा काय आहे,

0:12:20.000,0:12:23.000
विरूद्ध आपल्या मुलांचा काय असेल.

0:12:23.000,0:12:26.000
प्रतिरूपे सरतेशेवटी पृष्ठभूमीत विरून जातात.

0:12:27.000,0:12:30.000
अंतर्ज्ञान हा फक्त परिचित साठीचा दुसरा शब्द आहे.

0:12:30.000,0:12:32.000
तर जसे जसे तुमचे प्रतिरूप वास्तवाच्या जवळ जाते,

0:12:32.000,0:12:34.000
आणि तुमच्या भावनेत मिसळत जाते,

0:12:34.000,0:12:37.000
तुम्हाला त्याचे अस्तित्वच कळत नाही.

0:12:37.000,0:12:39.000
याचे एक सुरेख उदाहरण मागच्या वर्षी

0:12:39.000,0:12:42.000
स्वाईन फ्लू संबंधीचे आहे.

0:12:42.000,0:12:44.000
जेव्हा स्वाईन फ्लू पाहिल्यांदा उद्भवला,

0:12:44.000,0:12:48.000
सुरूवातीच्या बातमीमुळे प्रमाणपेक्षा जास्त प्रतिक्रिया आल्या.

0:12:48.000,0:12:50.000
आता याला नाव होते,

0:12:50.000,0:12:52.000
त्यामुळे नेहेमीच्या तापापेक्षा तो जास्त भीतीदायक झाला,

0:12:52.000,0:12:54.000
जरी साधा फ्लू त्यापेक्षा जास्त प्राणघातक होता.

0:12:54.000,0:12:58.000
आणि लोकांना वाटत होते की डॉक्टरांना त्याच्याशी सामना करता आला पाहिजे.

0:12:58.000,0:13:00.000
त्यामुळे परिस्थिती नियंत्रणाखाली नसल्याची भावना निर्माण झाली.

0:13:00.000,0:13:02.000
आणि त्या दोन गोष्टींनी

0:13:02.000,0:13:04.000
धोक्याला वास्तवापेक्षा जास्त बनविले.

0:13:04.000,0:13:07.000
जसे नाविन्य कमी होऊ लागले, महिने सरले,

0:13:07.000,0:13:09.000
थोडी सहनशिलता तयार झाली,

0:13:09.000,0:13:11.000
लोकांना त्याची सवय झाली.

0:13:11.000,0:13:14.000
नवीन माहिती काहीच नव्हती पण भीती कमी झाली.

0:13:14.000,0:13:16.000
शरद ऋतूपर्यंत,

0:13:16.000,0:13:18.000
लोकांना वाटू लागले

0:13:18.000,0:13:20.000
डॉक्टरांनी यावर तोडगा शोधून काढला असावा.

0:13:20.000,0:13:22.000
आणि लोकांना एक प्रकराचे --

0:13:22.000,0:13:24.000
विभाजन निवडायचे होते

0:13:24.000,0:13:28.000
भिती आणि स्विकृतीमध्ये --

0:13:28.000,0:13:30.000
खरेतर भिती आणि उदासिनतेमध्ये --

0:13:30.000,0:13:33.000
आणि त्यांनी एक प्रकारचा संशय निवडला.

0:13:33.000,0:13:36.000
आणि मागच्या हिवाळ्यात ज्यावेळी लस निघाली,

0:13:36.000,0:13:39.000
असे बरेच लोक होते -- आश्चर्यकारकरित्या जास्त --

0:13:39.000,0:13:42.000
ज्यांनी लस घेण्यास नकार दिला --

0:13:43.000,0:13:45.000
हे चांगले उदाहरण आहे

0:13:45.000,0:13:48.000
लोकांच्या सुरक्षिततेविषयीच्या भावना कशा बदलतात, त्यांचे प्रतिरूप कसे बदलते,

0:13:48.000,0:13:50.000
एकदम मोठ्या प्रमाणात

0:13:50.000,0:13:52.000
कोणत्याही नवीन माहितीशिवाय

0:13:52.000,0:13:54.000
कोणत्याही नवीन गोष्टीशिवाय.

0:13:54.000,0:13:57.000
आणि हे काहीसे बऱ्याच वेळा घडते.

0:13:57.000,0:14:00.000
मी आणखी एक गुंत्याबद्दल बोलणार आहे.

0:14:00.000,0:14:03.000
आपल्याकडे भावना, प्रतिरूप आणि वास्तव आहे.

0:14:03.000,0:14:05.000
माझी सुरक्षिततेविषयी दृष्टी सापेक्षतावादी आहे.

0:14:05.000,0:14:08.000
मला वाटते ती बघणाऱ्यावर अवलंबून असते.

0:14:08.000,0:14:10.000
आणि बरेच सुरक्षिततेबसद्दलचे निर्णय घेताना

0:14:10.000,0:14:14.000
विविध लोक सामील होतात.

0:14:14.000,0:14:16.000
आणि ज्या लोकांचा थेट नफा-तोटा

0:14:16.000,0:14:19.000
होणार असतो

0:14:19.000,0:14:21.000
ते निर्णयावर दबाव टाकायचा प्रयत्न करतात.

0:14:21.000,0:14:23.000
आणि मी त्याला त्यांची कार्ययोजना मानतो.

0:14:23.000,0:14:25.000
आणि तुम्हाला माहिती आहे कार्ययोजाना --

0:14:25.000,0:14:28.000
म्हणजे असते विपणन, ते राजकारण असते --

0:14:28.000,0:14:31.000
तुम्हाला एका प्रतिरूपापासून दुसऱ्याकडे नेण्यासाठी

0:14:31.000,0:14:33.000
तुमचे प्रतिरूप सोडून तुमच्या भावनांवर

0:14:33.000,0:14:36.000
विश्वास ठेवायला परावृत्त करण्यासाठी,

0:14:36.000,0:14:39.000
तुम्हाला आवडत नसलेले प्रतिरूप मानणाऱ्या लोकांना एकटे पाडण्यासाठी.

0:14:39.000,0:14:42.000
हे काही असाधारण नाही आहे.

0:14:42.000,0:14:45.000
एक उदाहरण, मोठे उदाहरण, धुम्रपानाच्या धोक्याबद्दल आहे.

0:14:46.000,0:14:49.000
गेल्या ५० वर्षांच्या इतिहासात, प्रतिरूप कशी बदलतात हे

0:14:49.000,0:14:51.000
धुम्रपानाचा धोका दाखवतो,

0:14:51.000,0:14:54.000
आणि तो हेही दाखवतो की उद्योग कसे लढतात

0:14:54.000,0:14:56.000
त्यांच्या नावडत्या प्रतिरूपांविरूद्ध.

0:14:56.000,0:14:59.000
ह्याची तुलना करा दुसऱ्याच्या -धुम्रपानामुळे होणाऱ्या धोक्याच्या चर्चेबद्दल --

0:14:59.000,0:15:02.000
जी अजुनही २० वर्षे मागे आहे.

0:15:02.000,0:15:04.000
खुर्चीच्या सुरक्षापट्ट्यांचा विचार करा.

0:15:04.000,0:15:06.000
मी ज्यावेळी लहान होतो, कोणीच खुर्चीचे सुरक्षापट्टे वापरत नव्हते.

0:15:06.000,0:15:08.000
हल्ली, तुम्ही सुरक्षापट्टा बांधला नाही तर

0:15:08.000,0:15:10.000
कोणीही मुले तुम्हाला चालवू देणार नाहीत.

0:15:11.000,0:15:13.000
त्याची तुलना करा एअरबॅगच्या चर्चेशी --

0:15:13.000,0:15:16.000
बहुतेक ती ३० वर्षे मागे आहे.

0:15:16.000,0:15:19.000
प्रतिरूपांची सर्व उदाहरणे बदलत आहेत.

0:15:21.000,0:15:24.000
आपण शिकतोय की प्रतिरूपे बदलणे कठीण आहे.

0:15:24.000,0:15:26.000
प्रतिरूपांना हटवणे कठीण आहे.

0:15:26.000,0:15:28.000
आणि ती तुमच्या भावनेशी एकरूप असतील तर,

0:15:28.000,0:15:31.000
तुम्हाला माहितीही नसते की ते एक प्रतिरूप आहे.

0:15:31.000,0:15:33.000
आणि आकलनक्षमतेत आणखीही एक चूक आहे.

0:15:33.000,0:15:35.000
मी तिला म्हणेन पुष्टीकरण चूक,

0:15:35.000,0:15:38.000
ज्यात आपण आपल्या विश्वासांचे

0:15:38.000,0:15:40.000
पुष्टीकरण करणारी माहिती लगेच स्विकारतो

0:15:40.000,0:15:43.000
आणि त्यांचे खंडन करणारी माहिती धुडकावून लावतो.

0:15:44.000,0:15:46.000
म्हणून आपल्या प्रतिरूपाविरुद्धचा पुरावा,

0:15:46.000,0:15:49.000
जरी ठोस असला तरी आपण तो उपेक्षित करण्याची शक्यता असते.

0:15:49.000,0:15:52.000
आपले लक्ष्य वेधण्यासाठी तो अतिशय ठोस असायला हवा.

0:15:53.000,0:15:55.000
लांब कालांतरावर पसरलेली नवी प्रतिरूपे कठीण असतात.

0:15:55.000,0:15:57.000
वैश्विक तापमानवाढ हे मोठे उदाहरण आहे.

0:15:57.000,0:15:59.000
८० वर्षांपेक्षा जास्त काळात पसरलेले

0:15:59.000,0:16:01.000
प्रतिरूप समजण्याबाबत आपण अती वाईट आहोत.

0:16:01.000,0:16:03.000
आपण पुढचे पीक काढू शकतो.

0:16:03.000,0:16:06.000
आपण मुले वाढेपर्यंतच्या काळापर्यंत विचार करू शकतो.

0:16:06.000,0:16:09.000
पण ८० वर्षाच्या काळासाठी आपण जराही चांगले नाही.

0:16:09.000,0:16:12.000
म्हणून ते स्विकार करण्यासाठी कठीण प्रतिरूप आहे.

0:16:12.000,0:16:16.000
एकाचवेळी आपल्या डोक्यात दोन प्रतिरूपे असू शकतात,

0:16:16.000,0:16:19.000
किंवा अशा पद्धतीची जटीलता ज्यात

0:16:19.000,0:16:22.000
आपण एकाच वेळी दोन गोष्टींवर विश्वास ठेवतो,

0:16:22.000,0:16:24.000
किंवा आकलनक्षमतेतील विसंवाद.

0:16:24.000,0:16:26.000
सरतेशेवटी,

0:16:26.000,0:16:29.000
नवे प्रतिरूप जुन्या प्रतिरूपाची जागा घेईल.

0:16:29.000,0:16:32.000
ठोस विश्वास प्रतिरूप तयार करू शकते.

0:16:32.000,0:16:35.000
११ सप्टेंबर मुळे बऱ्यच लोकांच्या डोक्यात

0:16:35.000,0:16:37.000
सुरक्षिततेचे एक नवे प्रतिरूप तयार झाले.

0:16:37.000,0:16:40.000
परत, आपराधाचा स्वतःला आलेला अनुभव तसे करू शकतो,

0:16:40.000,0:16:42.000
स्वतःच्या आरोग्याबद्दलचे प्रश्न,

0:16:42.000,0:16:44.000
बातमीत असलेले रोग.

0:16:44.000,0:16:46.000
तुम्ही पाहाल की मनोरोगतज्ञ या घटनांना

0:16:46.000,0:16:48.000
चमकदार दिव्यांच्या घटना म्हणतात.

0:16:48.000,0:16:51.000
त्या एका क्षणात नवे प्रतिरूप तयार करू शकतात,

0:16:51.000,0:16:54.000
कारण त्या लोकांना भावनाकूल बनवतात.

0:16:54.000,0:16:56.000
तर तांत्रिक जगात,

0:16:56.000,0:16:58.000
प्रतिरुपांबाबत निर्णय घेण्याचा

0:16:58.000,0:17:00.000
आपल्याला अनुभव नाही.

0:17:00.000,0:17:02.000
आपण दुसऱ्यांवर अवलंबून राहतो, आपण मध्यस्थांवर अवलंबून असतो.

0:17:02.000,0:17:06.000
मला म्हणायचे आहे की हे दुसरे लोक बरोबर असेपर्यंतच चालू शकते.

0:17:06.000,0:17:08.000
कोणती औषधे सुरक्षित आहेत हे ठरवण्यासाठी

0:17:08.000,0:17:13.000
आपण सरकारी यंत्रणेवर अवलंबून असतो.

0:17:13.000,0:17:15.000
मी येथे काल उडून आलो.

0:17:15.000,0:17:17.000
मी स्वतः विमानाची पाहणी केली नाही.

0:17:17.000,0:17:19.000
माझे विमान सुरक्षित आहे की नाही ठरवण्यासाठी

0:17:19.000,0:17:22.000
मी दुसऱ्या गटावर विश्वास ठेवला.

0:17:22.000,0:17:25.000
आपण येथे आहोत, आणि हे छप्पर आपल्यावर कोसळेल याची कोणालाच भिती वाटत नाही,

0:17:25.000,0:17:28.000
आपण स्वतः चाचपणी केली म्हणून नाही,

0:17:28.000,0:17:30.000
पण आपल्याला माहिती आहे की बांधकामाचे इथले नियम

0:17:30.000,0:17:33.000
चांगले आहेत म्हणून

0:17:33.000,0:17:35.000
हे एक असे प्रतिरूप आहे जे आपण

0:17:35.000,0:17:37.000
फक्त श्रद्धेने स्विकारले आहे.

0:17:37.000,0:17:40.000
आणि ते ठीकही आहे.

0:17:42.000,0:17:44.000
आता, आपल्याला गरज आहे ती

0:17:44.000,0:17:46.000
लोकांनी चांगल्या प्रतिरूपांबद्दल

0:17:46.000,0:17:48.000
पुरेशी माहिती समजून घेण्याची --

0:17:48.000,0:17:50.000
आणि ती त्यांच्या भावनेत प्रतिबिंबित करण्याची --

0:17:50.000,0:17:54.000
ज्यातून त्याने सुरक्षिततेच्या जमा-खर्चाचे गणित करता येईल.

0:17:54.000,0:17:56.000
जर भावना आणि प्रतिरूप परस्परविरोधी असले,

0:17:56.000,0:17:58.000
तर तुमच्याकडे दोन पर्याय आहेत.

0:17:58.000,0:18:00.000
एक तुम्ही लोकांच्या भावना सुधारू शकता,

0:18:00.000,0:18:02.000
थेट त्यांच्या भावनेला हात घालून.

0:18:02.000,0:18:05.000
ती एकप्रकारची फसवणूक आहे, पण ती काम करेल.

0:18:05.000,0:18:07.000
दुसरी जास्त प्रामाणिक पद्धत आहे

0:18:07.000,0:18:10.000
प्रतिरूप दुरूस्त करण्याची.

0:18:11.000,0:18:13.000
बदल हळूहळू घडतो.

0:18:13.000,0:18:16.000
धुम्रपानाबद्दलची चर्चा ४० वर्षे व्हावी लागली,

0:18:16.000,0:18:19.000
आणि तो प्रश्न सोपा होता.

0:18:19.000,0:18:21.000
यातील काही गोष्टी कठीण आहेत.

0:18:21.000,0:18:23.000
पण मला असे वाटते की खरोखर

0:18:23.000,0:18:25.000
माहिती हीच आपली सर्वात चांगली आशा आहे.

0:18:25.000,0:18:27.000
आणि मी खोटे बोललो.

0:18:27.000,0:18:29.000
लक्षात आहे का जेव्हा मी भावना, प्रतिरूप, वास्तव यांबद्दल बोललो.

0:18:29.000,0:18:32.000
मी म्हणालो वास्तव बदलत नाही. ते खरेतर बदलते.

0:18:32.000,0:18:34.000
आपण तांत्रिक जगात राहतो;

0:18:34.000,0:18:37.000
वास्तव सारखेच बदलत असते.

0:18:37.000,0:18:40.000
आपल्या प्रजातीसाठी पहिल्यांदा असे होतेय की

0:18:40.000,0:18:43.000
भावना प्रतिरूपांच्या मागे आहेत, प्रतिरूपे वास्तवाच्या मागे आहे आणि वास्तव बदलत आहे --

0:18:43.000,0:18:46.000
आणी ते कधीच मिळणार नाहीत.

0:18:47.000,0:18:49.000
आपल्याला माहिती नाही.

0:18:49.000,0:18:51.000
पण मोठ्या कालखंडात,

0:18:51.000,0:18:54.000
दोन्ही भावना आणि वास्तव महत्त्वाचे आहेत.

0:18:54.000,0:18:57.000
आणि हे समजविण्यासाठी दोन गोष्टी सांगून मी थांबणार आहे.

0:18:57.000,0:18:59.000
१९८२ -- माहिती नाही लोकांच्या लक्ष्यात आहे की नाही --

0:18:59.000,0:19:02.000
त्यावेळी संयुक्त संस्थानात एक छोटीशी साथ पसरली होती

0:19:02.000,0:19:04.000
टायलेनॉलतू होणाऱ्या विषबाधेची.

0:19:04.000,0:19:07.000
ती एक भयानक गोष्ट आहे. कोणीतरी टायलेनॉलची बाटली घेतली,

0:19:07.000,0:19:10.000
त्यात विष टाकले, बंद केली आणि परत जागेवर ठेवली.

0:19:10.000,0:19:12.000
कोणीतरी दुसऱ्याने ती विकत घेतली आणि मृत्यमूखी पडले.

0:19:12.000,0:19:14.000
याने लोक प्रचंड घाबरले.

0:19:14.000,0:19:16.000
अशाच प्रकारचे एकदोन आणखीही हल्ले झाले.

0:19:16.000,0:19:19.000
यातून खरा धोका काहीच नव्हता, पण लोक घाबरले होते.

0:19:19.000,0:19:21.000
आणि यातूनच

0:19:21.000,0:19:23.000
ढवळाढवळ-रोधक औषधोद्योगांची सुरुवात झाली.

0:19:23.000,0:19:25.000
ती ढवळाढवळ-रोधक टोपणे, यातूनच आली.

0:19:25.000,0:19:27.000
ते संपूर्णपणे एक सुरक्षिततेचे नाटक आहे.

0:19:27.000,0:19:29.000
गृहपाठ म्हणून त्यावर मात करण्याचे १० मार्ग शोधा.

0:19:29.000,0:19:32.000
मी तुम्हाला एक देतो, औषधी सुई

0:19:32.000,0:19:35.000
पण यातून लोकांना चांगले वाटले.

0:19:35.000,0:19:37.000
त्यामुळे त्यांची सुरक्षीततेची भावना

0:19:37.000,0:19:39.000
वास्तवाच्या जवळ येण्यास मदत झाली.

0:19:39.000,0:19:42.000
शेवटची गोष्ट, काही वर्षांपूर्वी, माझ्या मैत्रिणीने जन्म दिला.

0:19:42.000,0:19:44.000
मी तिला दवाखान्यात भेटायला गेलो.

0:19:44.000,0:19:46.000
हल्ली जेव्हा बाळ जन्माला येते,

0:19:46.000,0:19:48.000
ते बाळाच्या हातार रेडियो-बांगडी घालतात ओळखण्यासाठी,

0:19:48.000,0:19:50.000
आणि तशीच एक आईच्या हातात घालतात,

0:19:50.000,0:19:52.000
म्हणजे जर आईशिवाय कोणी मुलाला प्रसुतीगृहातून बाहेर नेले,

0:19:52.000,0:19:54.000
तर गजर वाजतो.

0:19:54.000,0:19:56.000
मी म्हणालो, "वा, एकदम छान आहे हे.

0:19:56.000,0:19:58.000
पण आपल्याकडे दवाखान्यातून मुलांना पळविण्याचे

0:19:58.000,0:20:00.000
प्रमाण किती आहे."

0:20:00.000,0:20:02.000
मी घरी गेलो आणि पाहिले.

0:20:02.000,0:20:04.000
मूलतः ते कधीच होत नाही.

0:20:04.000,0:20:06.000
पण जर त्याबद्दल तुम्ही विचार केला तर,

0:20:06.000,0:20:08.000
जर तुम्ही दवाखाना असाल,

0:20:08.000,0:20:10.000
आणि जर तुम्हाला बाळाला काही चाचण्या करण्यासाठी

0:20:10.000,0:20:12.000
आईपासून दूर घेऊन जायचे आहे,

0:20:12.000,0:20:14.000
तर तुमच्याकडे एक चांगले "सुरक्षिततेचे नाटक" असणे गरजेचे आहे.

0:20:14.000,0:20:16.000
नाहीतर आई तुमचा हात तोडून टाकेल.

0:20:16.000,0:20:18.000
(हशा)

0:20:18.000,0:20:20.000
म्हणून ते आपल्यासाठी महत्त्वाचे आहे,

0:20:20.000,0:20:22.000
आपल्यातील जे सुरक्षिततेची संरचना करतात त्यांच्यासाठी,

0:20:22.000,0:20:25.000
जे सुरक्षा नीती पाहतात त्यांच्यासाठी,

0:20:25.000,0:20:27.000
किंवा सुरक्षेवर परिणाम करणारी

0:20:27.000,0:20:29.000
सार्वजनिक नीती ठरवतात त्यांच्यासाठी.

0:20:29.000,0:20:32.000
सुरक्षितता फक्त वास्तवच नाही तर भावना आणि वास्तव आहे.

0:20:32.000,0:20:34.000
आणि महत्त्वाचे हे आहे की

0:20:34.000,0:20:36.000
ते दोन्ही जवळजवळ एकसारखेच असावेत.

0:20:36.000,0:20:38.000
महत्त्वाचे आहे की, आपल्या भावना वास्तवाशी एकरूप असाव्यात.

0:20:38.000,0:20:40.000
आपण सुरक्षेच्या जमा-खर्चाचे गणित व्यवस्थित करावे.

0:20:40.000,0:20:42.000
धन्यवाद.

0:20:42.000,0:20:44.000
(टाळ्या)