1
00:00:00,704 --> 00:00:03,955
Sinusubaybayan ng gobyerno ang mga pribadong tawag sa telepono

2
00:00:03,955 --> 00:00:08,621
mga pribadong tawag ng mga anak mo't mga anak ko, pati na pagsubaybay sa kanilang mga kasamahan

3
00:00:19,478 --> 00:00:23,948
Nitong Hunyo,natanto nating ang ating pribadong buhay ay hindi na pala matatawag na pribado

4
00:00:23,948 --> 00:00:27,299
Ang gobyerno ng Amerika ay patagong sinusubaybayan ang ating mga 'emails'

5
00:00:27,299 --> 00:00:32,380
mga bilihin, mga teks, lokasyun at mga tawag sa telepono ng mga tao sa buong mundo

6
00:00:32,714 --> 00:00:35,906
Ed Rooney, Ed? Si George Peterson...

7
00:00:35,956 --> 00:00:39,224
na may alyas na PRISM at XKEYSCORE,

8
00:00:39,224 --> 00:00:41,321
ang ganitong network ng programang sumusubaybay

9
00:00:41,321 --> 00:00:44,740
ay isang parte lamang ng pinakamalaking sistema ng pagmamatyag sa kasaysayan

10
00:00:44,740 --> 00:00:49,708
Ang walang limitasyong pagmamatyag na ito ay ilegal at pinapatakbo nang patago.

11
00:00:49,708 --> 00:00:52,828
Sa sistemang ito, malalaman ng gobyerno kung saan ka nagtungo,

12
00:00:52,828 --> 00:00:55,044
kung nasaan ka, at kung saan ka patungo.

13
00:00:55,094 --> 00:00:59,274
Nabunyag lamang ang programa noong ang dating kontraktor ng NSA na si Edward Snowden

14
00:00:59,295 --> 00:01:03,097
ay naglabas ng mga dokumentong naglalaman ng malawakang pagkolekta ng mga datus.

15
00:01:03,157 --> 00:01:06,152
Nakakalap ako ng impormasyon, bagong kabuluhan ay maliliwanagan.

16
00:01:06,782 --> 00:01:11,174
Ang presidente, ang NSA at ang kanilang mga abogado ay nagtangkang ilihis ang galit na publiko

17
00:01:11,268 --> 00:01:15,412
sa pamamagitan ng pagsira sa katotohanan at paglinlang sa mga tao tungkol sa proseso.

18
00:01:15,472 --> 00:01:20,600
Hindi kailanman pinayagan ng korte ng US ang gobyerno na magpatakbo ng programang ispya.

19
00:01:20,600 --> 00:01:21,902
Paano nangyari ito kung ganoon?

20
00:01:21,922 --> 00:01:25,152
Sandaling balikan muna natin ang nakaraan.

21
00:01:26,971 --> 00:01:33,364
Kinamumuhian ng mga tagapagtatag ng Amerika ang mapang-aping pagmamatyag ng British, pati na ang hindi makatwirang paghahanap at pang-aagaw.

22
00:01:33,406 --> 00:01:35,969
ang isyu dito ay pagsasarili.

23
00:01:35,969 --> 00:01:41,050
Sa pag-iintindi na ang pribadong buhay ay isa sa ating mga karapatan ayon sa konstitusyon,

24
00:01:41,050 --> 00:01:43,081
naitalaga ang pang-apat na pagbabago.

25
00:01:43,081 --> 00:01:47,781
Layunin nitong pigilan ang gobyerno sa pagmamanman o paghalungkat sa iyong pansariling impormasyon,

26
00:01:47,835 --> 00:01:51,491
maliban kung ang rason ay isang pinaniniwalaang krimen na nangyayari.

27
00:01:51,491 --> 00:01:55,195
Ang lahat ay nandoroon itim at puti, kasingliwanag ng kristal.

28
00:01:55,367 --> 00:02:00,592
Sa paggamit ng NSA nalalabag ng gobyerno ng US ang pinakamataas na batas ng bansa, ang Konstitusyon.

29
00:02:05,074 --> 00:02:09,552
Dekadekada na ang pagmamanman ng gobyerno ngunit higit na malala ito noon taong 2001,

30
00:02:09,552 --> 00:02:12,444
noong ipinasa ng Kongreso ng US ang Patriot Act,

31
00:02:12,444 --> 00:02:17,702
na nagbigay sa korte ng FISA ng karagdagang karapatan upang mag aproba sa malawakang pagmamanman.

32
00:02:17,921 --> 00:02:21,777
Sa halip na kumuha ng mandamyento para sa indibidwal na suspek sa isang krimen,

33
00:02:21,857 --> 00:02:24,415
maaari nang siyasatin ng gobyerno ang malaking listahan ng mga tao

34
00:02:24,415 --> 00:02:27,539
Kahit ang mga taong walang kinalaman sa mga krimen.

35
00:02:27,539 --> 00:02:31,340
Hindi na kinakailangang isiwalat ng korte ng FISA ang mga naaaprobahang utos ng hukuman

36
00:02:31,340 --> 00:02:33,578
at mga karagdagang ebidensya ay hindi na rin kinakailangan.

37
00:02:33,668 --> 00:02:38,440
Sa 1,789 na kahilingan sa awtorisasyon, isa ang iniurong ng gobyerno.

38
00:02:38,542 --> 00:02:40,480
Ang mga iba ay naaprubahan.

39
00:02:40,520 --> 00:02:42,042
Ito ay isang selyong goma.

40
00:02:42,042 --> 00:02:46,906
Lahat ng ito ay nababalot ng lihim, na walang sistema ng pagsusuri at balanse.

41
00:02:46,906 --> 00:02:52,598
Kung ang NSA ay nangangalap ng impormasyon base sa iyong binabasa, o sa mga website na iyong pinupuntahan

42
00:02:52,728 --> 00:02:56,664
Hinding hindi mo ito malalaman o kaya'y mapipigilan anu man ang iyong katayuan sa buhay.

43
00:02:56,907 --> 00:02:59,642
Ang mga programang katulad ng PRISM ay ipinagsasawalang-bahala ang layunin ng mga mandamyento

44
00:02:59,667 --> 00:03:02,076
habang ipinapahayag nitong nagtatarabaho ito ayon sa batas.

45
00:03:02,292 --> 00:03:07,642
Ang internet na kinahuhumalingan natin ay ginamit ng gobyerno ng US sa isang bagay na hindi naman dapat...

46
00:03:07,932 --> 00:03:11,174
...isang instrumento sa pagmamanman sa lahat ng tao.

47
00:03:15,694 --> 00:03:18,222
Ito ang pinakamahalagang problema.

48
00:03:18,342 --> 00:03:22,152
Sa pamamagitan ng mga lihim na hukuman at mga lihim na pagbibigay-kahulugan sa mga batas,

49
00:03:22,161 --> 00:03:27,164
maaaring magmanman ang gobyerno ng US sa mga gumagamit ng internet base sa keywords,

50
00:03:27,338 --> 00:03:30,632
analyst na gumagamit ng sistema para sa portal ng web at Fort Mead,

51
00:03:30,632 --> 00:03:36,566
key ng selector o mga termino sa pagsisiyasat na nakaprogramang maghatid ng 51% na tiwala

52
00:03:36,566 --> 00:03:38,602
sa tinutudlang makabanyaga.

53
00:03:39,072 --> 00:03:42,606
Nakalap ang mga data sa loob ng maraming taon mula sa mga sikat na websites,

54
00:03:42,606 --> 00:03:46,499
gmil, facebook, yahoo at marami pang iba.

55
00:03:48,289 --> 00:03:49,921
May 1000s mga salita na minamanmanan ng gobyerno.

56
00:03:50,131 --> 00:03:56,275
Mga salita kagaya ng "marijuana"

57
00:04:01,475 --> 00:04:03,806
Halos kahit anong email ang isend mo

58
00:04:03,946 --> 00:04:05,979
ay maaring dahilan ng pagmamanman sa iyong account.

59
00:04:06,009 --> 00:04:09,772
Ang klase ng pagmamanmang ito ay maaring magbigay sa iyo ng pangalawang haka-haka.

60
00:04:10,145 --> 00:04:13,445
Iyan ang dahilan kung bakit ang pagmamanman sa masa ay wala sa konstitusyon,

61
00:04:13,515 --> 00:04:17,460
Hindi mapipigilan ang pang-aabuso at ang pagkalat ng mga data ay nangyayari na.

62
00:04:17,460 --> 00:04:21,996
Ang pagmanman sa ating paggamit ng internet ay nagbibigay sa gobyerno ng karapatan sa ating buhay.

63
00:04:22,049 --> 00:04:26,413
Anong mangyayari sa karapatang malayang pagsasalita, malayang kapisanan, o kalayaan sa pahayagan,

64
00:04:26,419 --> 00:04:31,922
kung ang lahat ay napapaloob sa walang tigil na pagmamanman, kahit sa ating pribadong oras.

65
00:04:35,959 --> 00:04:39,662
Ang mga eksperto sa pagmamanman, pagsasarili, at intelihensiya ay sumasang-ayon sa iisang bagay.

66
00:04:40,251 --> 00:04:44,131
Ang NSA, Presidente Bush at Obama at ang kanilang lihim na hukuman ay

67
00:04:44,261 --> 00:04:47,724
binibigyang-kahulugan ang mga batas na karamihan sa mga Amerikano ay maituturing itong kagulat-gulat.

68
00:04:47,724 --> 00:04:50,193
Ito ang pagpapahintulot sa uri ng pagmamanman at pangangalap

69
00:04:50,202 --> 00:04:53,124
na hindi kailan man pinapayagan ng saligang-batas.

70
00:04:53,124 --> 00:04:55,072
Nalalabag ng mga programang ito ang batas.

71
00:04:55,542 --> 00:04:59,545
Nilalabag nito ang ika-apat na pagbabago at pinagkakaitan tayo ng karapatang pagsasarili.

72
00:04:59,703 --> 00:05:04,459
Sinulat ang saligang-batas ng US para maiwasan ang pagmamanman ng gobyerno kagaya ng programang PRISM.

73
00:05:04,484 --> 00:05:08,507
Nasa sa atin na ang pagpapatibay sa mga ulirang ideyang ito.

74
00:05:08,615 --> 00:05:23,455
Tulungan kaming ipahinto ang NSA, ibalik ang Konstitusyon at gawing malaya ang mundo.