0:00:00.760,0:00:02.376
Khoảng đầu năm nay,

0:00:02.400,0:00:06.216
tôi được thông báo mình sẽ trình bày [br]một bài nói trên TED.

0:00:06.240,0:00:08.216
Nên tôi đã rất hào hứng, [br]rồi lại hoảng,

0:00:08.240,0:00:10.256
rồi lại tiếp tục hào hứng, rồi lại hoảng,

0:00:10.280,0:00:12.816
và ở giữa sự hào hứng và hoảng sợ,

0:00:12.840,0:00:15.136
tôi bắt đầu tìm kiếm thông tin,

0:00:15.160,0:00:19.616
và chủ yếu là google về cách để thể hiện[br]một bài nói trên TED sao cho hay.

0:00:19.640,0:00:20.856
(Cười)

0:00:20.880,0:00:22.536
Và cùng lúc đó,

0:00:22.560,0:00:25.256
tôi google về Chimamanda Ngozi Adichie.

0:00:25.280,0:00:26.896
Bao nhiêu bạn biết đó là ai?

0:00:26.920,0:00:29.696
(Hưởng ứng)

0:00:29.720,0:00:32.055
Tôi google về cô ấy [br]bởi vì tôi luôn làm thế,

0:00:32.080,0:00:33.336
vì tôi là fan mà,

0:00:33.360,0:00:36.976
nhưng cũng là vì cô ấy luôn có [br]những điều quan trọng và thú vị để nói.

0:00:37.000,0:00:40.456
Và kết hợp những lần tìm kiếm đó lại

0:00:40.480,0:00:43.096
cứ dẫn tôi đến những bài nói của cô ấy

0:00:43.120,0:00:46.296
về sự nguy hiểm của một câu chuyện đơn lẻ,

0:00:46.320,0:00:49.696
về điều sẽ xảy ra khi chúng ta có [br]một cái nhìn đơn chiều

0:00:49.720,0:00:52.216
dùng để quan sát một nhóm người nhất định,

0:00:52.240,0:00:54.200
và nó là một bài nói tuyệt vời.

0:00:55.720,0:01:00.056
Đó là bài nói tôi sẽ dùng nếu tôi là [br]người nổi tiếng trước.

0:01:00.080,0:01:02.256
(Cười)

0:01:02.280,0:01:05.656
Bạn biết đó, kiểu như, cô ấy là [br]người châu Phi và tôi cũng thế,

0:01:05.680,0:01:07.616
cô ấy là nhà nữ quyền [br]và tôi cũng vậy,

0:01:07.640,0:01:09.816
cô ấy là người kể chuyện,[br]tôi cũng vậy luôn,

0:01:09.840,0:01:11.656
hệt như đó là bài nói của mình.

0:01:11.680,0:01:14.416
(Cười)

0:01:14.440,0:01:17.736
Nên tôi quyết định sẽ học lập trình,

0:01:17.760,0:01:19.776
và rồi tôi sẽ hack internet,

0:01:19.800,0:01:23.536
và tôi sẽ gỡ hết toàn bộ bản sao [br]của bài nói đó,

0:01:23.560,0:01:24.976
và tôi cố ghi nhớ nó,

0:01:25.000,0:01:28.256
rồi đến đây và truyền tải như thể[br]đó là bài nói của riêng mình.

0:01:28.280,0:01:31.456
Kế hoạch đó đang rất trót lọt,[br]ngoại trừ phần lập trình ra,

0:01:31.480,0:01:35.376
và rồi một buổi sáng cách đây vài tháng,

0:01:35.400,0:01:36.976
tôi nghe nói

0:01:37.000,0:01:42.456
đến tin tức về một người vợ của[br]một ứng cử viên tổng thống

0:01:42.480,0:01:45.456
đã có một bài nói mà --

0:01:45.480,0:01:47.416
(Cười)

0:01:47.440,0:01:50.000
(Vỗ tay)

0:01:52.960,0:01:57.576
thật kỳ lạ là nghe giống bài nói[br]bởi một người tôi thích,

0:01:57.600,0:01:58.816
Michelle Obama.

0:01:58.840,0:02:00.936
(Hưởng ứng)

0:02:00.960,0:02:04.976
Và thế là tôi quyết định mình nên viết [br]bài nói của riêng mình,

0:02:05.000,0:02:07.496
và đó là vì sao[br]tôi ở đây để trình bày bài nói đó.

0:02:07.520,0:02:11.840
Tôi ở đây để nói về sự quan sát của mình[br]về nghệ thuật kể chuyện.

0:02:12.640,0:02:16.616
Tôi muốn nói với các bạn về sức mạnh [br]của những câu chuyện, dĩ nhiên rồi,

0:02:16.640,0:02:19.576
nhưng tôi cũng muốn nói về [br]những hạn chế của chúng,

0:02:19.600,0:02:23.640
đặc biệt là đối với chúng ta, những người[br]hứng thú với công lý xã hội.

0:02:24.280,0:02:27.176
Từ lúc Adichie trình bày bài nói đó [br]cách đây bảy năm,

0:02:27.200,0:02:29.456
đã có một sự bùng nổ[br]về nghệ thuật kể chuyện.

0:02:29.480,0:02:32.216
Chuyện kể ở khắp nơi,

0:02:32.240,0:02:36.176
và nếu có mối nguy về việc[br]kể một chuyện cũ nhàm chán,

0:02:36.200,0:02:40.536
tôi nghĩ sẽ phải tán dương [br]rất nhiều về sự dồi dào

0:02:40.560,0:02:43.336
của rất nhiều câu chuyện và [br]rất nhiều giọng kể.

0:02:43.360,0:02:46.160
Chuyện kể là thuốc giải cho thành kiến.

0:02:46.960,0:02:52.016
Thực ra, hiện nay, nếu bạn là tầng lớp[br]trung lưu và có kết nối internet,

0:02:52.040,0:02:55.176
bạn có thể tải về các câu chuyện[br]chỉ bằng cách nhấn nút

0:02:55.200,0:02:56.576
hoặc lướt màn hình.

0:02:56.600,0:02:58.416
Bạn có thể nghe qua podcast

0:02:58.440,0:03:02.336
về việc phát triển tầng lớp Dalit[br]ở Kolkata như thế nào.

0:03:02.360,0:03:04.856
Bạn có thể nghe một người bản xứ ở Úc

0:03:04.880,0:03:08.976
nói về những thử thách và thành công trong[br]việc nuôi dạy con một cách đường hoàng

0:03:09.000,0:03:10.336
và tự hào.

0:03:10.360,0:03:12.336
Chuyện kể làm chúng ta biết yêu.

0:03:12.360,0:03:15.536
Chúng hàn gắn vết nứt, kết lại chia rẽ.

0:03:15.560,0:03:17.416
Chuyện kể thậm chí[br]giúp ta thấy dễ dàng hơn

0:03:17.440,0:03:20.096
khi nói về cái chết của con người[br]trong những xã hội của ta,

0:03:20.120,0:03:22.576
những người bình dị,[br]bởi vì chuyện kể làm ta thấy quan tâm.

0:03:22.600,0:03:23.800
Đúng không nào?

0:03:24.800,0:03:26.056
Tôi không chắc lắm,

0:03:26.080,0:03:29.160
và tôi thật sự làm việc cho một nơi[br]tên là Trung tâm Chuyện kể.

0:03:29.840,0:03:34.256
Và công việc của tôi là giúp kể[br]những câu chuyện

0:03:34.280,0:03:37.816
thách thức chuyện kể truyền thống[br]định nghĩa việc sẽ thế nào nếu bạn da đen

0:03:37.840,0:03:40.896
hay là một người Hồi giáo hay người tị nạn[br]hay bất kì ai

0:03:40.920,0:03:43.936
mà chúng ta luôn nói tới.

0:03:43.960,0:03:45.176
Nhưng tôi đến với công việc này

0:03:45.200,0:03:48.696
sau một thời gian dài[br]làm một nhà hoạt động công lý xã hội,

0:03:48.720,0:03:50.856
và tôi thật sự ấn tượng với cái cách

0:03:50.880,0:03:53.576
mà người ta nói về chuyện phi hư cấu

0:03:53.600,0:03:55.936
như thể nó ý nghĩa nhiều hơn là [br]thuần giải trí,

0:03:55.960,0:03:58.920
như thể nó là chất xúc tác[br]cho hành động xã hội.

0:03:59.560,0:04:02.216
Rất thường xuyên người ta nói rằng

0:04:02.240,0:04:05.240
chuyện kể giúp thế giới[br]trở nên tốt đẹp hơn.

0:04:06.960,0:04:10.176
Tuy vậy, càng ngày tôi càng lo rằng[br]thậm chí những câu chuyện cảm động nhất,

0:04:10.200,0:04:14.136
cụ thể là về những người có vẻ như[br]chẳng ai thèm để ý,

0:04:14.160,0:04:17.576
có thể cản trở hành động[br]cho công lý xã hội.

0:04:17.600,0:04:21.416
Đó không phải là vì[br]người kể có ý muốn gây hại.

0:04:21.440,0:04:22.696
Mà khá là ngược lại đấy.

0:04:22.720,0:04:26.960
Người kể chuyện thường có thành ý tốt[br]như tôi và tôi đồ rằng, như các bạn.

0:04:27.600,0:04:30.656
Và khán giả của họ

0:04:30.680,0:04:33.920
thường là những người[br]rất trắc ẩn và dễ đồng cảm.

0:04:34.360,0:04:39.176
Tuy nhiên, thành ý tốt có thể có những[br]hệ quả khó lường,

0:04:39.200,0:04:43.240
thế nên tôi muốn nói rằng chuyện kể[br]không màu nhiệm đến vậy.

0:04:43.680,0:04:46.576
Nên có ba điều -- bởi vì lúc nào[br]cũng là số ba --

0:04:46.600,0:04:48.816
ba lý do vì sao tôi nghĩ rằng

0:04:48.840,0:04:53.520
chuyện kể không nhất thiết phải[br]khiến thế giới trở nên tốt đẹp hơn.

0:04:54.320,0:04:58.376
Đầu tiên, chuyện kể có thể tạo ra[br]ảo giác của tình đoàn kết.

0:04:58.400,0:05:00.936
Chẳng có gì giống như[br]cảm giác tốt đẹp mà bạn có

0:05:00.960,0:05:03.096
từ việc nghe câu chuyện thần kỳ

0:05:03.120,0:05:06.496
nơi mà bạn cảm thấy mình có thể[br]trèo đèo lội suối,

0:05:06.520,0:05:09.360
hoặc bạn thấy có thể làm bạn[br]với một tử tù nào đó.

0:05:09.840,0:05:11.256
Nhưng bạn không hề làm điều đó.

0:05:11.280,0:05:13.096
Bạn chẳng làm gì hết.

0:05:13.120,0:05:14.896
Lắng nghe là quan trọng

0:05:14.920,0:05:17.880
nhưng nó không đủ[br]khiến bạn hành động vì xã hội.

0:05:19.120,0:05:21.976
Thứ hai, tôi thường nghĩ[br]chúng ta hay hướng về

0:05:22.000,0:05:24.936
những nhân vật và vai chính

0:05:24.960,0:05:28.416
những người đáng yêu và nhân ái.

0:05:28.440,0:05:30.336
Và điều này hợp lý, đúng không?

0:05:30.360,0:05:33.416
Vì khi bạn thích ai, bạn sẽ để ý họ.

0:05:33.440,0:05:34.840
Nhưng ngược lại cũng vậy.

0:05:35.400,0:05:37.176
Nếu bạn không ưa ai,

0:05:37.200,0:05:39.136
bạn chả thèm ngó họ nữa.

0:05:39.160,0:05:41.016
Và nếu bạn không quan tâm họ,

0:05:41.040,0:05:44.936
bạn không phải thấy bản thân[br]có nghĩa vụ đạo đức

0:05:44.960,0:05:48.200
phải nghĩ về những hoàn cảnh[br]định hình cuộc sống của họ.

0:05:49.000,0:05:52.296
Tôi học được bài học này vào năm 14 tuổi.

0:05:52.320,0:05:55.096
Tôi nhận ra rằng thật sự,[br]bạn không phải thích ai đó

0:05:55.120,0:05:56.496
để nhận ra trí khôn của họ,

0:05:56.520,0:05:58.616
và bạn chắc chắn không phải thích ai đó

0:05:58.640,0:06:00.080
để phải đứng cùng phe với họ.

0:06:00.800,0:06:02.600
Nên khi xe đạp của tôi bị cướp

0:06:03.520,0:06:04.976
khi tôi đang lái nó --

0:06:05.000,0:06:06.136
(Cười)

0:06:06.160,0:06:09.736
đó là điều khả dĩ nếu bạn lái đủ chậm,[br]như tôi đã làm.

0:06:09.760,0:06:11.256
(Cười)

0:06:11.280,0:06:14.256
Chuyện là trong một phút[br]khi tôi đang băng qua sân

0:06:14.280,0:06:16.576
trong khu Nairobi nơi tôi lớn lên,

0:06:16.600,0:06:19.056
và đó là một quãng đường gập ghềnh,

0:06:19.080,0:06:20.896
và khi bạn đang lái xe đạp,

0:06:20.920,0:06:23.176
bạn không muốn vậy, bạn biết đấy --

0:06:23.200,0:06:24.600
(Cười)

0:06:26.160,0:06:30.776
Và tôi đã làm thế, đạp bàn đạp chậm rãi,

0:06:30.800,0:06:33.376
và bất thình lình, tôi ngã xuống đường.

0:06:33.400,0:06:35.576
tôi nằm trên đất, và nhìn lên,

0:06:35.600,0:06:38.376
và có một đứa nhóc đang bỏ chạy

0:06:38.400,0:06:39.896
trên chiếc xe đạp của tôi,

0:06:39.920,0:06:43.176
và nhóc đó khoảng 11 hay 12 tuổi,[br]mà tôi là đứa đo sàn,

0:06:43.200,0:06:46.056
và tôi khóc to vì đã dành dụm [br]quá trời cho chiếc xe,

0:06:46.080,0:06:48.656
và tôi cứ khóc lớn, rồi đứng lên,[br]và bắt đầu la hét.

0:06:48.680,0:06:52.936
Theo bản năng, tôi la lớn,[br]"Mwizi, mwizi!"

0:06:52.960,0:06:54.600
nghĩa là "cướp" trong tiếng Swahili.

0:06:55.560,0:07:00.576
Và từ các khu nhà gỗ,[br]tất thảy mọi người ùa ra

0:07:00.600,0:07:02.016
và bắt đầu đuổi theo.

0:07:02.040,0:07:04.296
Đó là châu Phi, công lý thực thi[br]bằng hành động.

0:07:04.320,0:07:05.776
Đúng chứ?

0:07:05.800,0:07:08.576
Và tôi ở gần đó,[br]thấy họ bao vây thằng nhóc,

0:07:08.600,0:07:10.056
và họ bắt được nó.

0:07:10.080,0:07:12.136
Khi nghi phạm bị bắt giữ,

0:07:12.160,0:07:15.736
thắng bé bị ép trả xe cho tôi,

0:07:15.760,0:07:17.376
và phải xin lỗi.

0:07:17.400,0:07:20.976
Lại là một cách xử lý công bằng[br]kiểu Phi đúng không?

0:07:21.000,0:07:22.496
Và họ đã bắt nhóc đó xin lỗi.

0:07:22.520,0:07:24.856
Tôi và nó đứng nhìn mặt nhau,

0:07:24.880,0:07:27.816
và nó nhìn vào tôi, nói xin lỗi,

0:07:27.840,0:07:31.336
nhưng nó nhìn tôi,[br]với một cơn giận không thèm giấu.

0:07:31.360,0:07:34.400
Nó giận, rất giận.

0:07:35.440,0:07:38.496
Và đó là lần đầu tiên tôi [br]đối chất với ai đó

0:07:38.520,0:07:41.136
người mà không ưa tôi[br]đơn giản vì cái mà tôi đại diện.

0:07:41.160,0:07:43.216
Nó nhìn tôi với cái nhìn hàm ý,

0:07:43.240,0:07:47.120
"Mày, với da dẻ sáng bóng và có xe đạp[br]mà đi giận dữ với tao?"

0:07:49.240,0:07:52.496
Nên đó là bài học khó khăn[br]nhận ra rằng nó không ưa tôi,

0:07:52.520,0:07:54.576
nhưng bạn biết không, nó đã đúng.

0:07:54.600,0:07:58.096
Tôi là một đứa trẻ trung lưu[br]sống ở một miền quê nghèo.

0:07:58.120,0:08:01.360
Tôi có xe đạp, còn nó hiếm khi có đồ ăn.

0:08:01.760,0:08:04.696
Đôi khi, đó là thông điệp[br]mà ta không muốn nghe,

0:08:04.720,0:08:07.216
những điều mà làm ta muốn[br]thoát ra khỏi bản thân,

0:08:07.240,0:08:09.816
điều mà ta cần nghe nhất.

0:08:09.840,0:08:13.016
Đối với mỗi người kể chuyện đáng yêu[br]đã đánh cắp con tim bạn,

0:08:13.040,0:08:17.416
thì lại có hơn đó hàng trăm người[br]nói năng líu ríu và rời rạc,

0:08:17.440,0:08:22.120
những người không được đứng trên sân khấu[br]và ăn mặc đàng hoàng như thế này.

0:08:22.640,0:08:26.936
Có hàng triệu câu chuyện về [br]cậu-bé-trộm-xe-tức-giận

0:08:26.960,0:08:28.616
và ta không thể lờ đi

0:08:28.640,0:08:31.776
đơn giản vì ta không ưa [br]các nhân vật chính trong đó

0:08:31.800,0:08:34.736
hay là vì đó không phải là đứa nhóc[br]mà ta muốn đem về nhà nuôi

0:08:34.760,0:08:35.960
từ trại mồ côi.

0:08:36.600,0:08:38.456
Lí do thứ ba khiến tôi nghĩ rằng

0:08:38.480,0:08:42.096
chuyện kể không nhất thiết[br]khiến thế giới trở nên tốt đẹp hơn

0:08:42.120,0:08:45.576
là chúng ta thường quá đầu tư[br]vào hình thức kể chuyện cá nhân

0:08:45.600,0:08:48.440
mà quên đi bức tranh toàn cảnh.

0:08:48.880,0:08:50.776
Và khi ta tán thưởng ai đó

0:08:50.800,0:08:53.456
khi họ kể ta nghe[br]về cảm giác xấu hổ của họ,

0:08:53.480,0:08:56.640
nhưng ta không nhất thiết[br]phải liên hệ tới sự áp bức đó.

0:08:57.080,0:09:00.736
Ta gật gù thấu hiểu khi ai đó nói[br]họ cảm thấy bé nhỏ,

0:09:00.760,0:09:02.800
nhưng ta không liên hệ nó với sự kỳ thị.

0:09:03.600,0:09:06.416
Những câu chuyện quan trọng nhất, [br]nhất là vì công lý xã hội,

0:09:06.440,0:09:08.256
là những gì có thể làm cả hai việc,

0:09:08.280,0:09:13.040
rằng nó vừa cá nhân và vừa cho phép ta [br]khám phá và hiểu chính trị.

0:09:13.920,0:09:15.936
Nhưng nó không chỉ[br]là về chuyện ta thích

0:09:15.960,0:09:17.856
đối với chuyện mà ta chọn lờ đi.

0:09:17.880,0:09:21.816
Càng ngày ta đang sống trong một xã hội[br]nơi các thế lực lớn hơn có ảnh hướng lớn,

0:09:21.840,0:09:26.200
nhiều người thực sự bắt đầu lấy chuyện kể[br]thay thế tin tức.

0:09:26.640,0:09:27.856
Đúng chứ?

0:09:27.880,0:09:31.256
Ta sống trong thời đại chứng kiến [br]sự chối bỏ sự thật,

0:09:31.280,0:09:33.496
khi mà cảm xúc thắng thế

0:09:33.520,0:09:36.616
và được dùng để phân tích,[br]khá là chán, đúng không?

0:09:36.640,0:09:40.840
Nơi mà ta coi trọng cái ta cảm thấy hơn [br]cái ta thật sự biết.

0:09:42.040,0:09:46.336
Một báo cáo gần đây của The Pew Center[br]về xu hướng ở Mỹ

0:09:46.360,0:09:52.136
chỉ ra rằng chỉ có 10% thanh niên dưới 30

0:09:52.160,0:09:55.536
"đặt nhiều niềm tin vào truyền thông".

0:09:55.560,0:09:57.360
Giờ nó đã rõ ràng.

0:09:57.840,0:10:00.456
Nghĩa là người kể đang giành lấy niềm tin

0:10:00.480,0:10:01.856
ngay chính cái lúc

0:10:01.880,0:10:05.200
mà phần lớn truyền thông[br]đang đánh mất dần niềm tin công chúng.

0:10:06.040,0:10:08.616
Đó không phải điều tốt,

0:10:08.640,0:10:10.416
vì khi chuyện kể trở nên quan trọng

0:10:10.440,0:10:12.656
và chúng giúp ta có cái nhìn đa chiều,

0:10:12.680,0:10:14.536
chúng ta cần truyền thông.

0:10:14.560,0:10:17.056
Từ những năm[br]làm nhà hoạt động công lý xã hội,

0:10:17.080,0:10:23.176
tôi biết rất rõ rằng ta cần những sự thật[br]đáng tin từ các tổ chức truyền thông

0:10:23.200,0:10:27.216
kết hợp với quyền năng mạnh mẽ[br]từ tiếng nói của những người kể chuyện.

0:10:27.240,0:10:30.760
Đó là hướng đi đúng đắn[br]hướng tới công lý xã hội.

0:10:31.840,0:10:34.560
Trong phân tích cuối cùng, dĩ nhiên,

0:10:36.480,0:10:38.296
chính công lý

0:10:38.320,0:10:40.056
là thứ giúp thế giới trở nên tốt hơn,

0:10:40.080,0:10:42.040
chứ không phải chuyện kể. Phải không?

0:10:43.080,0:10:46.136
Và nếu chúng ta đi theo công lý,

0:10:46.160,0:10:49.576
thì tôi nghĩ ta không cần tập trung[br]vào truyền thông hay người kể chuyện.

0:10:49.600,0:10:52.296
Ta phải tập trung vào khán giả,

0:10:52.320,0:10:55.416
vào bất cứ ai từng bật radio lên

0:10:55.440,0:10:57.256
hay nghe một podcast,

0:10:57.280,0:10:59.376
và đó chính là tất cả chúng ta.

0:10:59.400,0:11:01.536
Vài suy nghĩ đúc kết là

0:11:01.560,0:11:05.440
về việc mà khán giả có thể làm để[br]khiến thế giới trở nên tốt hơn.

0:11:06.000,0:11:09.936
Đầu tiên, thế giới sẽ tốt đẹp lên,[br]tôi nghĩ thế,

0:11:09.960,0:11:13.536
nếu khán giả tò mò và hoài nghi hơn

0:11:13.560,0:11:16.176
và hỏi nhiều hơn về bối cảnh xã hội,

0:11:16.200,0:11:19.280
điều đã tạo ra những câu chuyện[br]họ vô cùng yêu thích.

0:11:20.200,0:11:22.456
Thứ hai, thế giới sẽ tốt đẹp hơn

0:11:22.480,0:11:26.160
nếu khán giả nhận ra rằng kể chuyện[br]là lao động trí óc.

0:11:27.640,0:11:30.576
Và tôi nghĩ nó quan trọng hơn[br]cho khán giả

0:11:30.600,0:11:35.936
khi có nhiều nút hơn[br]trên các trang web họ yêu thích,

0:11:35.960,0:11:38.656
nút mà ví dụ có chức năng là,

0:11:38.680,0:11:40.296
"Nếu bạn thích chuyện này,

0:11:40.320,0:11:44.376
bấm vào đây để ủng hộ một mục đích[br]mà người kể chuyện của bạn tin tưởng vào."

0:11:44.400,0:11:49.560
Hay "bấm đây để góp ý tưởng lớn tiếp theo[br]cho người kể chuyện của bạn".

0:11:50.480,0:11:53.056
Thường thì ta cam kết với các nền tảng,

0:11:53.080,0:11:55.536
nhưng không nhất thiết với chính người kể.

0:11:55.560,0:12:00.656
Và cuối cùng, tôi nghĩ khán giả có thể[br]giúp thế giới trở nên tốt đẹp hơn

0:12:00.680,0:12:02.760
bằng cách tắt điện thoại đi,

0:12:03.560,0:12:05.576
bước xa ra khỏi màn hình,

0:12:05.600,0:12:10.080
đi vào thế giới thực,[br]ra ngoài vùng an toàn.

0:12:10.840,0:12:12.856
Alice Walker từng nói,

0:12:12.880,0:12:16.656
"Nhìn kĩ vào hiện tại bạn đang tạo dựng.

0:12:16.680,0:12:19.840
Nó nên trông giống tương lai[br]mà bạn mơ ước."

0:12:20.640,0:12:22.856
Chuyện kể có thể giúp ta ước mơ,

0:12:22.880,0:12:26.680
nhưng tất cả là phụ thuộc vào ta[br]tự lập ra kế hoạch cho công lý.

0:12:27.480,0:12:28.696
Cảm ơn các bạn.

0:12:33.050,0:12:37.070
(Vỗ tay)