WEBVTT

00:00:00.760 --> 00:00:02.376
Ó principio deste ano

00:00:02.400 --> 00:00:05.938
dixéronme que ía facer unha charla TED

00:00:06.240 --> 00:00:08.106
Emocioneime e despois veu o pánico

00:00:08.247 --> 00:00:10.534
volvínme emocionar 
e despois o pánico outra vez

00:00:10.536 --> 00:00:12.816
e entre a emoción e o pánico

00:00:12.840 --> 00:00:15.136
empezou a miña busca,

00:00:15.160 --> 00:00:19.308
que consistiu primeiro en ver en Google
como facer unha boa charla TED

NOTE Paragraph

00:00:19.640 --> 00:00:20.856
(Risas)

NOTE Paragraph

00:00:20.880 --> 00:00:22.536
E no medio diso,

00:00:22.560 --> 00:00:25.256
busquei en Google 
Chimamanda Ngozi Adichie.

00:00:25.280 --> 00:00:26.896
Cantos coñecedes quen é?

NOTE Paragraph

00:00:27.540 --> 00:00:29.216
(Aclamacións)

NOTE Paragraph

00:00:29.720 --> 00:00:31.929
Busqueina porque sempre o fago

00:00:31.930 --> 00:00:33.181
porque son unha admiradora

00:00:33.360 --> 00:00:36.976
pero tamén porque sempre ten cousas 
importantes e interesantes que dicir.

00:00:37.000 --> 00:00:40.456
E a combinación desas buscas

00:00:40.480 --> 00:00:43.096
levábame constantemente á súa charla

00:00:43.120 --> 00:00:46.296
sobre os perigos dunha única historia,

00:00:47.180 --> 00:00:49.696
sobre o que pasa 
cando temos unha única visión

00:00:49.720 --> 00:00:52.216
a través da cal entendermos 
certos grupos de xente,

00:00:52.240 --> 00:00:54.200
e é a charla perfecta.

00:00:55.720 --> 00:00:59.809
É a charla que eu daría 
se fose famosa antes.

NOTE Paragraph

00:01:00.080 --> 00:01:01.639
(Risas)

NOTE Paragraph

00:01:02.280 --> 00:01:05.270
E sabedes que ela é africana 
e eu son africana,

00:01:05.680 --> 00:01:07.626
que ela é feminista 
e eu son feminista.

00:01:07.626 --> 00:01:09.816
que ela conta historias 
e eu conto historias,

00:01:09.840 --> 00:01:11.656
así que sentín que é a miña charla.

NOTE Paragraph

00:01:12.280 --> 00:01:14.036
(Risas)

NOTE Paragraph

00:01:14.440 --> 00:01:17.736
Decidín, ademais, 
que ía aprender a programar,

00:01:17.760 --> 00:01:19.776
e despois ía hackear internet

00:01:19.800 --> 00:01:23.536
e eliminaría todas as copias 
existentes desa charla,

00:01:23.560 --> 00:01:24.976
memorizaríaa,

00:01:25.000 --> 00:01:28.256
e despois viría aquí e diríaa 
como se fose o meu discurso.

00:01:28.280 --> 00:01:31.456
O plan ía moi ben 
agás polo de aprender a programar

00:01:31.480 --> 00:01:35.376
e logo, varios meses despois, unha mañá

00:01:35.400 --> 00:01:36.976
levanteime

00:01:37.000 --> 00:01:42.456
coas noticias de que a muller 
de certo candidato presidencial

00:01:42.480 --> 00:01:45.456
fixo un discurso que

NOTE Paragraph

00:01:45.480 --> 00:01:47.416
(Risas)

NOTE Paragraph

00:01:47.440 --> 00:01:50.000
(Aplausos)

NOTE Paragraph

00:01:52.960 --> 00:01:57.576
que soou parecido a un 
que deu outra das miñas favoritas:

00:01:57.600 --> 00:01:58.816
Michelle Obama

NOTE Paragraph

00:01:58.840 --> 00:02:00.678
(Aclamacións)

NOTE Paragraph

00:02:00.960 --> 00:02:04.976
Daquela decidín que debía escribir 
a miña propia charla TED

00:02:05.000 --> 00:02:07.496
e é o que vou facer.

00:02:07.520 --> 00:02:09.240
Estou aquí para falar

00:02:09.240 --> 00:02:12.050
das miñas reflexións 
sobre contar historias.

00:02:12.640 --> 00:02:16.616
Por suposto, quero falar 
sobre o poder das historias

00:02:16.640 --> 00:02:19.576
pero tamén quero falar 
sobre as súas limitacións,

00:02:19.600 --> 00:02:23.640
en particular para os que
estades interesados na xustiza social.

NOTE Paragraph

00:02:24.680 --> 00:02:27.176
Dende que Adichie deu
aquel discurso hai sete anos

00:02:27.200 --> 00:02:29.456
houbo un boom 
no de contar historias,

00:02:29.480 --> 00:02:32.216
As historias están en todas partes,

00:02:32.240 --> 00:02:36.176
e se houbese algún perigo 
en contar un conto xa vello,

00:02:36.200 --> 00:02:40.536
penso máis ben que hai moito 
que celebrar sobre a propagación

00:02:40.560 --> 00:02:43.336
de tantas historias e voces.

00:02:43.360 --> 00:02:46.160
As historias son o antídoto 
para os prexuízos,.

00:02:46.960 --> 00:02:52.016
De feito se es clase media
e tes conexión a internet

00:02:52.040 --> 00:02:55.176
podes descargar historias cun só click

00:02:55.200 --> 00:02:56.756
ou arrastrando sobre a pantalla.

00:02:56.756 --> 00:02:58.416
Podes escoitar un podcast

00:02:58.440 --> 00:03:02.336
sobre o que é crecer
coma un dalit en Kolkata.

00:03:02.360 --> 00:03:04.856
Podes escoitar un indíxena en Australia

00:03:04.880 --> 00:03:08.976
que fala sobre os intentos e triunfos 
para criar os seus fillos con dignidade

00:03:09.000 --> 00:03:10.336
e con orgullo.

00:03:10.360 --> 00:03:12.336
As historias fannos enamorarnos.

00:03:12.360 --> 00:03:15.536
Curan feridas e únennos coma unha ponte.

00:03:15.560 --> 00:03:18.146
As historias poden incluso
axudarnos a falar

00:03:18.146 --> 00:03:21.276
sobre a morte de persoas 
que non importan nas nosas sociedades,

00:03:21.276 --> 00:03:22.806
porque fan que nos interesemos.

00:03:22.860 --> 00:03:24.060
Non si?

NOTE Paragraph

00:03:24.800 --> 00:03:26.056
Non estou segura,

00:03:26.080 --> 00:03:29.160
e eu traballo nun sitio chamado 
Centre for Stories

00:03:29.840 --> 00:03:34.256
E o meu traballo é axudar 
a contar historias

00:03:34.280 --> 00:03:37.816
que cuestionen o discurso establecido 
sobre o que significa ser negro

00:03:37.840 --> 00:03:40.896
ou musulmán ou refuxiado 
ou calquera outra categoría

00:03:40.920 --> 00:03:43.936
das que falamos deseguido.

00:03:43.960 --> 00:03:45.246
Pero acabei neste traballo

00:03:45.246 --> 00:03:48.696
despois dun longo percorrido
como activista social,

00:03:48.720 --> 00:03:50.856
polo que estou moi interesada nos xeitos

00:03:50.880 --> 00:03:53.576
en que a xente fala sobre
historias non ficticias

00:03:53.600 --> 00:03:55.936
como se fose máis ca un espectáculo,

00:03:55.960 --> 00:03:58.920
como se fose un catalizador 
para a acción social.

00:03:59.560 --> 00:04:02.216
Non é raro escoitarlle á xente

00:04:02.240 --> 00:04:05.240
dicir que as historias 
fan do mundo un lugar mellor.

00:04:06.770 --> 00:04:10.176
Porén, preocúpame cada vez máis 
que ata as historias máis conmovedoras,

00:04:10.200 --> 00:04:14.136
particularmente as da xente 
que parece non importarlle a ninguén,

00:04:14.160 --> 00:04:17.576
poiden ás veces entorpecer 
a xustiza social.

00:04:17.600 --> 00:04:21.416
Non é porque os contadores
queiran facer dano;

00:04:21.440 --> 00:04:22.696
máis ben o contrario.

00:04:22.720 --> 00:04:26.960
Os contadores teñen tan boa intención
coma min e sospeito que tamén coma vós.

00:04:27.600 --> 00:04:30.656
E o público dos contadores de historias

00:04:30.680 --> 00:04:33.920
son normalmente xente 
con moita compaixón e empatía.

00:04:34.360 --> 00:04:39.176
Aínda que as boas intencións
poden ter consecuencias non intencionadas

00:04:39.200 --> 00:04:43.240
quero dicir que as historias non son
tan máxicas como pode parecer.

00:04:43.680 --> 00:04:46.576
Teño tres, porque deben ser sempre tres,

00:04:46.600 --> 00:04:48.816
tres razóns polas que creo

00:04:48.840 --> 00:04:53.520
que as historias non fan necesariamente 
do mundo un lugar mellor.

NOTE Paragraph

00:04:54.320 --> 00:04:58.376
En primeiro lugar as historias 
poden crear unha ilusión de solidariedade.

00:04:58.400 --> 00:05:00.936
Non hai nada coma
ese bo sentimento que consegues

00:05:00.960 --> 00:05:03.096
ao escoitar unha historia fantástica

00:05:03.120 --> 00:05:06.496
onde sentes que subiches ao alto 
dunha montaña, non si?

00:05:06.520 --> 00:05:09.360
Ou que te fixeches amigo 
dun preso condenado a morte.

00:05:09.840 --> 00:05:11.256
Pero non o fixeches.

00:05:11.280 --> 00:05:13.096
Ti non fixeches nada.

00:05:13.120 --> 00:05:14.896
Escoitar é un paso importante

00:05:14.920 --> 00:05:17.880
pero insuficiente para á acción social.

NOTE Paragraph

00:05:19.120 --> 00:05:21.976
En segundo lugar, 
ás veces penso que tiramos

00:05:22.000 --> 00:05:24.936
cara a personaxes e protagonistas

00:05:24.960 --> 00:05:28.416
que son agradables e humanos.

00:05:28.440 --> 00:05:30.336
E isto ten sentido, non si?

00:05:30.360 --> 00:05:33.416
Porque se che gusta alguén
impórtache esta persoa.

00:05:33.440 --> 00:05:34.840
Pero o contrario tamén pasa.

00:05:35.400 --> 00:05:37.176
Se non che gusta alguén

00:05:37.200 --> 00:05:39.136
entón esa persoa non che importa

00:05:39.160 --> 00:05:41.016
e se non che importa

00:05:41.040 --> 00:05:44.936
non ves que teñas a obriga moral

00:05:44.960 --> 00:05:48.200
de pensar nas circunstancias 
que marcaron a súa vida.

NOTE Paragraph

00:05:49.000 --> 00:05:52.296
Aprendín esta lección cando tiña 14 anos.

00:05:52.320 --> 00:05:55.096
Aprendín que non che ten que gustar alguén

00:05:55.120 --> 00:05:56.626
para recoñecer a súa sabedoría,

00:05:56.626 --> 00:05:58.616
e que tampouco che ten que gustar alguén

00:05:58.640 --> 00:06:00.080
para estar da súa parte.

00:06:00.800 --> 00:06:02.600
Roubáronme a bici

00:06:03.520 --> 00:06:04.976
mentras estaba montando nela

NOTE Paragraph

00:06:05.000 --> 00:06:06.136
(Risas)

NOTE Paragraph

00:06:06.160 --> 00:06:09.736
o que pode pasar se montas moi amodo
como facía eu.

NOTE Paragraph

00:06:09.760 --> 00:06:11.256
(Risas)

NOTE Paragraph

00:06:11.280 --> 00:06:14.256
Nunha ocasión estaba atallando
a través dun campo

00:06:14.280 --> 00:06:16.576
no barrio de Nairobi onde me criei,

00:06:16.600 --> 00:06:19.056
e é un camiño con moitas fochancas,

00:06:19.080 --> 00:06:20.896
así que se vas na bici

00:06:20.920 --> 00:06:23.176
non queres parecer, xa sabes...

NOTE Paragraph

00:06:23.200 --> 00:06:24.600
(Risas)

NOTE Paragraph

00:06:26.160 --> 00:06:30.776
Así que pedaleaba moi lentamente

00:06:30.800 --> 00:06:33.376
e de repente estou no chan.

00:06:33.400 --> 00:06:35.576
Estou no chan e miro para arriba

00:06:35.600 --> 00:06:38.376
e vexo a este neno pedaleando

00:06:38.400 --> 00:06:39.896
na miña bici

00:06:39.920 --> 00:06:43.176
un neno duns 11 ou 12 anos,
e eu no chan

00:06:43.200 --> 00:06:46.056
chorando porque aforrara moitos cartos
para aquela bici,

00:06:46.080 --> 00:06:48.656
e mentres choraba erguinme
e comecei a berrar

00:06:48.680 --> 00:06:52.936
O instinto fíxome berrar "Mwizi, mwizi!"

00:06:52.960 --> 00:06:54.600
que significa "ladrón" en suahili.

00:06:55.560 --> 00:07:00.576
De repente todo o mundo 
sae das carpinterías

00:07:00.600 --> 00:07:02.016
e comeza a perseguilo.

00:07:02.040 --> 00:07:04.296
É África, a xustiza popular en acción.

00:07:04.320 --> 00:07:05.776
De acordo?

00:07:05.800 --> 00:07:08.576
Viro a esquina,
e capturárono,

00:07:08.600 --> 00:07:10.056
cazárono.

00:07:10.080 --> 00:07:12.136
Detiveron o sospeitoso,

00:07:12.160 --> 00:07:15.736
e fixéronlle devolverme a bici.

00:07:15.760 --> 00:07:17.376
e tamén desculparse.

00:07:17.400 --> 00:07:20.976
Como xa dixen,
típica xustiza africana, non sí?

00:07:21.000 --> 00:07:22.496
E fixéronlle pedirme perdón.

00:07:22.520 --> 00:07:24.856
e estabamos a ollar un para o outro,

00:07:24.880 --> 00:07:27.816
e el mírame e di perdón,

00:07:27.840 --> 00:07:31.336
pero mírame con carraxe descontrolada.

00:07:31.360 --> 00:07:34.400
Está moi moi furioso.

00:07:35.440 --> 00:07:38.496
Esta era a primeira vez
que me enfrontaba con alguén

00:07:38.520 --> 00:07:41.136
a que non lle gusto 
simplemente polo que represento.

00:07:41.160 --> 00:07:43.216
Él mírame como se fose dicir

00:07:43.240 --> 00:07:47.120
"Ti, coa túa pel brillante e a túa bici, 
estás enfadada comigo?"

NOTE Paragraph

00:07:49.240 --> 00:07:52.496
Foi unha dura lección 
que eu non lle gustase,

00:07:52.520 --> 00:07:54.576
pero sabedes que? El tiña razón.

00:07:54.600 --> 00:07:58.096
Eu era unha nena de clase media
vivindo nun país pobre.

00:07:58.120 --> 00:08:01.360
Eu tiña unha bici e el apenas tiña comida.

00:08:01.760 --> 00:08:04.696
Ás veces as mensaxes 
que non queremos escoitar,

00:08:04.720 --> 00:08:07.216
as que fan que queiramos
que nos trague a terra,

00:08:07.240 --> 00:08:09.816
son as que máis necesitamos oír.

00:08:09.840 --> 00:08:13.016
Por cada contador de historias encantador
que che rouba o corazón,

00:08:13.040 --> 00:08:17.416
hai centos que ven 
as súas voces distorsionadas,

00:08:17.440 --> 00:08:22.120
que non chegan ao escenario 
vestidos en lindas roupaxes coma esta.

00:08:22.640 --> 00:08:26.936
Hai millóns de historias
coma a do neno que me roubou a bici

00:08:26.960 --> 00:08:28.616
e non podemos ignoralas

00:08:28.640 --> 00:08:31.776
só porque non nos gusten os protagonistas

00:08:31.800 --> 00:08:34.736
ou porque non sexa a clase de neno
que levariamos para a casa

00:08:34.760 --> 00:08:35.960
desde o orfanato.

NOTE Paragraph

00:08:36.600 --> 00:08:38.456
A terceira razón pola que penso

00:08:38.480 --> 00:08:42.096
que as historias 
non fan do mundo un lugar mellor

00:08:42.120 --> 00:08:45.576
é que moi a miúdo estamos tan inmersos 
na narración persoal

00:08:45.600 --> 00:08:48.440
que esquecemos o que hai ao redor.

00:08:48.880 --> 00:08:50.776
Así que aplaudimos

00:08:50.800 --> 00:08:53.456
cando nos contan os seus 
sentimentos de vergoña,

00:08:53.480 --> 00:08:56.640
pero non relacionamos iso coa opresión.

00:08:57.080 --> 00:09:00.736
Asentimos con razón
cando alguén nos di que se sente pequeno

00:09:00.760 --> 00:09:02.800
pero non o ligamos coa discriminación.

00:09:03.600 --> 00:09:06.416
As mellores historias, 
especialmente para a xustiza social

00:09:06.440 --> 00:09:08.256
son as que fan as dúas cousas:

00:09:08.280 --> 00:09:13.040
son persoais, pero permítennos 
explorar e entender o político.

NOTE Paragraph

00:09:13.720 --> 00:09:15.936
Pero non pasa só coas historias
que nos gustan

00:09:15.960 --> 00:09:17.856
fronte ás que eliximos ignorar.

00:09:17.880 --> 00:09:21.816
Cada vez máis vivimos nunha sociedade
na que hai maiores forzas en xogo,

00:09:21.840 --> 00:09:26.200
onde para moita xente, as historias
están comezando a substituír as noticias.

00:09:26.640 --> 00:09:27.856
Non?

00:09:27.880 --> 00:09:31.256
Vivimos nunca época
na que vemos a decadencia dos feitos,

00:09:31.280 --> 00:09:33.496
cando as emocións dominan

00:09:33.520 --> 00:09:36.616
e a análise é un pouco aburrida, non si?

00:09:36.640 --> 00:09:40.840
Onde valoramos o que sentimos
máis que aquilo que sabemos.

00:09:42.040 --> 00:09:46.336
Unha declaración do Pew Center 
sobre modas en America

00:09:46.360 --> 00:09:52.136
indica que só o 10% dos adultos
de menos de 30 anos

00:09:52.160 --> 00:09:55.536
confía nos medios de comunicación.

00:09:55.560 --> 00:09:57.210
É un dato significativo.

00:09:57.700 --> 00:09:59.680
Significa que os contadores de historias

00:09:59.680 --> 00:10:01.856
están gañando confianza
ó mesmo tempo

00:10:01.880 --> 00:10:05.200
que os medios
perden a confianza do público.

00:10:06.040 --> 00:10:08.616
Non é unha boa cousa,

00:10:08.640 --> 00:10:10.416
porque as historias son importantes

00:10:10.440 --> 00:10:12.656
e axúdannos a ter diferentes percepcións,

00:10:12.680 --> 00:10:14.376
pero aos medios necesitámolos.

00:10:14.506 --> 00:10:17.056
Tras moitos anos como activista social

00:10:17.080 --> 00:10:23.176
sei moi ben que necesitamos 
crer nos datos dos medios institucionais

00:10:23.200 --> 00:10:27.216
combinados coas poderosas
voces dos contadores.

00:10:27.240 --> 00:10:30.760
Iso é o que move cara a adiante
a xustiza social.

NOTE Paragraph

00:10:31.840 --> 00:10:34.560
Na análise final

00:10:36.480 --> 00:10:38.296
é a xustiza

00:10:38.320 --> 00:10:40.056
a que fai do mundo un lugar mellor

00:10:40.080 --> 00:10:42.040
e non as historias.

00:10:43.080 --> 00:10:46.136
E se é xustiza o que buscamos,

00:10:46.160 --> 00:10:49.576
penso que non debemos centrarnos 
nos medios ou nos contadores.

00:10:49.600 --> 00:10:52.296
Temos que centrarnos no público,

00:10:52.320 --> 00:10:55.416
en calquera que algunha vez 
acendese a radio

00:10:55.440 --> 00:10:57.256
ou escoitase un podcast,

00:10:57.280 --> 00:10:59.376
e eses somos todos nós.

NOTE Paragraph

00:10:59.400 --> 00:11:01.536
Como conclusión, unhas ideas

00:11:01.560 --> 00:11:05.440
sobre o que o público pode facer 
para converter o mundo nun lugar mellor.

00:11:06.000 --> 00:11:09.936
Primeira, o mundo podería ser
un lugar mellor, penso,

00:11:09.960 --> 00:11:13.536
se o público fose máis 
curioso e máis escéptico

00:11:13.560 --> 00:11:16.176
e fixese máis preguntas 
sobre o contexto social

00:11:16.200 --> 00:11:19.280
que provocou esas historias 
que tanto lles gustan.

00:11:20.200 --> 00:11:22.456
Segunda, o mundo podería ser
un lugar mellor

00:11:22.480 --> 00:11:26.160
se o público recoñecese que 
as historias son un traballo intelectual.

00:11:27.640 --> 00:11:30.576
E penso que sería importante que o público

00:11:30.600 --> 00:11:35.936
pedise mais botóns 
nos seus webs favoritos,

00:11:35.960 --> 00:11:38.656
que dixesen, por exemplo:

00:11:38.680 --> 00:11:40.296
"Se che gustou esta historia,

00:11:40.320 --> 00:11:44.376
preme aquí para apoiares a causa
na que cre este contador".

00:11:44.400 --> 00:11:49.560
Ou "preme aquí para contribuír 
á seguinte gran idea deste contador".

00:11:50.480 --> 00:11:53.056
Ás veces estamos enganchados 
ás plataformas

00:11:53.080 --> 00:11:55.536
pero non necesariamente aos contadores.

00:11:55.560 --> 00:12:00.656
E por último, creo que o público 
pode converter o mundo nun lugar mellor

00:12:00.680 --> 00:12:02.760
apagando os seus teléfonos,

00:12:03.560 --> 00:12:05.576
separándose das súas pantallas

00:12:05.600 --> 00:12:10.080
e saíndo ao mundo real
fóra da súa zona de confort.

NOTE Paragraph

00:12:10.840 --> 00:12:12.856
Alice Walker dixo

00:12:12.880 --> 00:12:16.656
"Mira con atención o presente 
que estás a construír,

00:12:16.680 --> 00:12:19.840
debería ser coma o futuro 
que estás a soñar"

00:12:20.640 --> 00:12:23.096
Os contadores de historias 
pódennos axudar a soñar

00:12:23.096 --> 00:12:26.680
pero depende de todos nós 
ter un plan para a xustiza

NOTE Paragraph

00:12:27.480 --> 00:12:28.696
Moitas grazas

NOTE Paragraph

00:12:28.720 --> 00:12:33.070
(Aplausos)