Ó principio deste ano dixéronme que ía facer unha charla TED Emocioneime e despois veu o pánico volvínme emocionar e despois o pánico outra vez e entre a emoción e o pánico empezou a miña busca, que consistiu primeiro en ver en Google como facer unha boa charla TED (Risas) E no medio diso, busquei en Google Chimamanda Ngozi Adichie. Cantos coñecedes quen é? (Aclamacións) Busqueina porque sempre o fago porque son unha admiradora pero tamén porque sempre ten cousas importantes e interesantes que dicir. E a combinación desas buscas levábame constantemente á súa charla sobre os perigos dunha única historia, sobre o que pasa cando temos unha única visión a través da cal entendermos certos grupos de xente, e é a charla perfecta. É a charla que eu daría se fose famosa antes. (Risas) E sabedes que ela é africana e eu son africana, que ela é feminista e eu son feminista. que ela conta historias e eu conto historias, así que sentín que é a miña charla. (Risas) Decidín, ademais, que ía aprender a programar, e despois ía hackear internet e eliminaría todas as copias existentes desa charla, memorizaríaa, e despois viría aquí e diríaa como se fose o meu discurso. O plan ía moi ben agás polo de aprender a programar e logo, varios meses despois, unha mañá levanteime coas noticias de que a muller de certo candidato presidencial fixo un discurso que (Risas) (Aplausos) que soou parecido a un que deu outra das miñas favoritas: Michelle Obama (Aclamacións) Daquela decidín que debía escribir a miña propia charla TED e é o que vou facer. Estou aquí para falar das miñas reflexións sobre contar historias. Por suposto, quero falar sobre o poder das historias pero tamén quero falar sobre as súas limitacións, en particular para os que estades interesados na xustiza social. Dende que Adichie deu aquel discurso hai sete anos houbo un boom no de contar historias, As historias están en todas partes, e se houbese algún perigo en contar un conto xa vello, penso máis ben que hai moito que celebrar sobre a propagación de tantas historias e voces. As historias son o antídoto para os prexuízos,. De feito se es clase media e tes conexión a internet podes descargar historias cun só click ou arrastrando sobre a pantalla. Podes escoitar un podcast sobre o que é crecer coma un dalit en Kolkata. Podes escoitar un indíxena en Australia que fala sobre os intentos e triunfos para criar os seus fillos con dignidade e con orgullo. As historias fannos enamorarnos. Curan feridas e únennos coma unha ponte. As historias poden incluso axudarnos a falar sobre a morte de persoas que non importan nas nosas sociedades, porque fan que nos interesemos. Non si? Non estou segura, e eu traballo nun sitio chamado Centre for Stories E o meu traballo é axudar a contar historias que cuestionen o discurso establecido sobre o que significa ser negro ou musulmán ou refuxiado ou calquera outra categoría das que falamos deseguido. Pero acabei neste traballo despois dun longo percorrido como activista social, polo que estou moi interesada nos xeitos en que a xente fala sobre historias non ficticias como se fose máis ca un espectáculo, como se fose un catalizador para a acción social. Non é raro escoitarlle á xente dicir que as historias fan do mundo un lugar mellor. Porén, preocúpame cada vez máis que ata as historias máis conmovedoras, particularmente as da xente que parece non importarlle a ninguén, poiden ás veces entorpecer a xustiza social. Non é porque os contadores queiran facer dano; máis ben o contrario. Os contadores teñen tan boa intención coma min e sospeito que tamén coma vós. E o público dos contadores de historias son normalmente xente con moita compaixón e empatía. Aínda que as boas intencións poden ter consecuencias non intencionadas quero dicir que as historias non son tan máxicas como pode parecer. Teño tres, porque deben ser sempre tres, tres razóns polas que creo que as historias non fan necesariamente do mundo un lugar mellor. En primeiro lugar as historias poden crear unha ilusión de solidariedade. Non hai nada coma ese bo sentimento que consegues ao escoitar unha historia fantástica onde sentes que subiches ao alto dunha montaña, non si? Ou que te fixeches amigo dun preso condenado a morte. Pero non o fixeches. Ti non fixeches nada. Escoitar é un paso importante pero insuficiente para á acción social. En segundo lugar, ás veces penso que tiramos cara a personaxes e protagonistas que son agradables e humanos. E isto ten sentido, non si? Porque se che gusta alguén impórtache esta persoa. Pero o contrario tamén pasa. Se non che gusta alguén entón esa persoa non che importa e se non che importa non ves que teñas a obriga moral de pensar nas circunstancias que marcaron a súa vida. Aprendín esta lección cando tiña 14 anos. Aprendín que non che ten que gustar alguén para recoñecer a súa sabedoría, e que tampouco che ten que gustar alguén para estar da súa parte. Roubáronme a bici mentras estaba montando nela (Risas) o que pode pasar se montas moi amodo como facía eu. (Risas) Nunha ocasión estaba atallando a través dun campo no barrio de Nairobi onde me criei, e é un camiño con moitas fochancas, así que se vas na bici non queres parecer, xa sabes... (Risas) Así que pedaleaba moi lentamente e de repente estou no chan. Estou no chan e miro para arriba e vexo a este neno pedaleando na miña bici un neno duns 11 ou 12 anos, e eu no chan chorando porque aforrara moitos cartos para aquela bici, e mentres choraba erguinme e comecei a berrar O instinto fíxome berrar "Mwizi, mwizi!" que significa "ladrón" en suahili. De repente todo o mundo sae das carpinterías e comeza a perseguilo. É África, a xustiza popular en acción. De acordo? Viro a esquina, e capturárono, cazárono. Detiveron o sospeitoso, e fixéronlle devolverme a bici. e tamén desculparse. Como xa dixen, típica xustiza africana, non sí? E fixéronlle pedirme perdón. e estabamos a ollar un para o outro, e el mírame e di perdón, pero mírame con carraxe descontrolada. Está moi moi furioso. Esta era a primeira vez que me enfrontaba con alguén a que non lle gusto simplemente polo que represento. Él mírame como se fose dicir "Ti, coa túa pel brillante e a túa bici, estás enfadada comigo?" Foi unha dura lección que eu non lle gustase, pero sabedes que? El tiña razón. Eu era unha nena de clase media vivindo nun país pobre. Eu tiña unha bici e el apenas tiña comida. Ás veces as mensaxes que non queremos escoitar, as que fan que queiramos que nos trague a terra, son as que máis necesitamos oír. Por cada contador de historias encantador que che rouba o corazón, hai centos que ven as súas voces distorsionadas, que non chegan ao escenario vestidos en lindas roupaxes coma esta. Hai millóns de historias coma a do neno que me roubou a bici e non podemos ignoralas só porque non nos gusten os protagonistas ou porque non sexa a clase de neno que levariamos para a casa desde o orfanato. A terceira razón pola que penso que as historias non fan do mundo un lugar mellor é que moi a miúdo estamos tan inmersos na narración persoal que esquecemos o que hai ao redor. Así que aplaudimos cando nos contan os seus sentimentos de vergoña, pero non relacionamos iso coa opresión. Asentimos con razón cando alguén nos di que se sente pequeno pero non o ligamos coa discriminación. As mellores historias, especialmente para a xustiza social son as que fan as dúas cousas: son persoais, pero permítennos explorar e entender o político. Pero non pasa só coas historias que nos gustan fronte ás que eliximos ignorar. Cada vez máis vivimos nunha sociedade na que hai maiores forzas en xogo, onde para moita xente, as historias están comezando a substituír as noticias. Non? Vivimos nunca época na que vemos a decadencia dos feitos, cando as emocións dominan e a análise é un pouco aburrida, non si? Onde valoramos o que sentimos máis que aquilo que sabemos. Unha declaración do Pew Center sobre modas en America indica que só o 10% dos adultos de menos de 30 anos confía nos medios de comunicación. É un dato significativo. Significa que os contadores de historias están gañando confianza ó mesmo tempo que os medios perden a confianza do público. Non é unha boa cousa, porque as historias son importantes e axúdannos a ter diferentes percepcións, pero aos medios necesitámolos. Tras moitos anos como activista social sei moi ben que necesitamos crer nos datos dos medios institucionais combinados coas poderosas voces dos contadores. Iso é o que move cara a adiante a xustiza social. Na análise final é a xustiza a que fai do mundo un lugar mellor e non as historias. E se é xustiza o que buscamos, penso que non debemos centrarnos nos medios ou nos contadores. Temos que centrarnos no público, en calquera que algunha vez acendese a radio ou escoitase un podcast, e eses somos todos nós. Como conclusión, unhas ideas sobre o que o público pode facer para converter o mundo nun lugar mellor. Primeira, o mundo podería ser un lugar mellor, penso, se o público fose máis curioso e máis escéptico e fixese máis preguntas sobre o contexto social que provocou esas historias que tanto lles gustan. Segunda, o mundo podería ser un lugar mellor se o público recoñecese que as historias son un traballo intelectual. E penso que sería importante que o público pedise mais botóns nos seus webs favoritos, que dixesen, por exemplo: "Se che gustou esta historia, preme aquí para apoiares a causa na que cre este contador". Ou "preme aquí para contribuír á seguinte gran idea deste contador". Ás veces estamos enganchados ás plataformas pero non necesariamente aos contadores. E por último, creo que o público pode converter o mundo nun lugar mellor apagando os seus teléfonos, separándose das súas pantallas e saíndo ao mundo real fóra da súa zona de confort. Alice Walker dixo "Mira con atención o presente que estás a construír, debería ser coma o futuro que estás a soñar" Os contadores de historias pódennos axudar a soñar pero depende de todos nós ter un plan para a xustiza Moitas grazas (Aplausos)