1
00:00:01,278 --> 00:00:02,657
"Kijk me aan!"

2
00:00:04,676 --> 00:00:09,301
Die zin maakte van mij
een oogcontactcoach.

3
00:00:10,795 --> 00:00:13,739
Ik ben de moeder van Ivan. Hij is 15.

4
00:00:14,519 --> 00:00:16,463
Ivan heeft autisme,

5
00:00:16,487 --> 00:00:18,032
hij praat niet

6
00:00:18,056 --> 00:00:20,046
en communiceert via een iPad,

7
00:00:20,070 --> 00:00:23,942
waar zijn hele universum van woorden
in beelden op staat.

8
00:00:25,947 --> 00:00:30,489
Hij kreeg de diagnose
toen hij 2,5 jaar oud was.

9
00:00:31,707 --> 00:00:35,720
Ik herinner me die dag nog pijnlijk.

10
00:00:37,479 --> 00:00:40,212
Mijn man en ik voelden ons echt verloren.

11
00:00:41,489 --> 00:00:43,667
We wisten niet waar te beginnen.

12
00:00:44,940 --> 00:00:47,365
Er was geen internet,

13
00:00:47,389 --> 00:00:49,819
je kon informatie niet googlen,

14
00:00:50,705 --> 00:00:52,682
dus zetten we de eerste stapjes

15
00:00:53,619 --> 00:00:55,745
puur op intuïtie.

16
00:00:57,849 --> 00:00:59,939
Ivan hield oogcontact niet aan,

17
00:01:01,011 --> 00:01:03,260
hij was de woorden kwijt die hij kende

18
00:01:04,284 --> 00:01:08,261
en hij reageerde niet op zijn naam
of op vragen die we stelden,

19
00:01:09,069 --> 00:01:11,356
alsof woorden lawaai waren.

20
00:01:13,467 --> 00:01:17,375
De enige manier om te weten

21
00:01:18,017 --> 00:01:19,635
wat er met hem aan de hand was,

22
00:01:20,303 --> 00:01:21,802
wat hij voelde,

23
00:01:22,337 --> 00:01:24,196
was hem in de ogen kijken.

24
00:01:25,809 --> 00:01:27,962
Maar die brug was stuk.

25
00:01:30,621 --> 00:01:33,052
Hoe kon ik hem het leven leren?

26
00:01:35,519 --> 00:01:37,781
Als ik dingen deed die hij leuk vond,

27
00:01:37,781 --> 00:01:40,985
keek hij me aan
en waren we verbonden.

28
00:01:41,885 --> 00:01:45,453
Dus legde ik me erop toe
om daar met hem aan te werken

29
00:01:45,477 --> 00:01:49,806
zodat we steeds meer
oogcontactmomenten hadden.


30
00:01:51,290 --> 00:01:57,811
We speelden urenlang tikkertje
met zijn oudere zus Alexia

31
00:01:58,502 --> 00:02:01,119
en als we zeiden "Ik heb je!"

32
00:02:02,186 --> 00:02:03,880
zocht hij ons

33
00:02:04,970 --> 00:02:09,709
en op dat moment voelde ik dat hij leefde.

34
00:02:13,088 --> 00:02:18,015
We zijn ook recordhouder
'uren in het zwembad'.

35
00:02:19,182 --> 00:02:22,538
Ivan had een passie voor water.

36
00:02:23,834 --> 00:02:26,691
Ik herinner me dat ik hem toen hij 2,5 was

37
00:02:27,761 --> 00:02:31,061
op een regenachtige winterdag

38
00:02:31,085 --> 00:02:33,561
naar een binnenzwembad bracht,

39
00:02:33,585 --> 00:02:36,235
want zelfs op regendagen
gingen we zwemmen.

40
00:02:37,823 --> 00:02:41,511
We waren op de snelweg
en ik naam de foute afrit.

41
00:02:42,295 --> 00:02:46,237
Hij barstte in tranen uit en huilde
ontroostbaar, nonstop,

42
00:02:46,261 --> 00:02:47,781
tot ik rechtsomkeert maakte.

43
00:02:48,536 --> 00:02:50,158
Pas toen kalmeerde hij.

44
00:02:51,528 --> 00:02:55,224
Hoe kon het dat een 2,5-jarige

45
00:02:55,248 --> 00:02:57,055
niet reageerde op zijn eigen naam

46
00:02:57,851 --> 00:03:01,975
maar toch midden in de regen en mist,
waar ik niets kon zien,

47
00:03:01,999 --> 00:03:06,305
de weg perfect kende?

48
00:03:09,066 --> 00:03:12,506
Toen besefte ik dat Ivan
een uitzonderlijk visueel geheugen had

49
00:03:13,542 --> 00:03:16,942
en dat dat mijn toegangspoort zou zijn.

50
00:03:17,827 --> 00:03:20,197
Ik begon overal foto's van te maken

51
00:03:20,868 --> 00:03:23,014
en hem te leren hoe het leven werkt

52
00:03:23,038 --> 00:03:26,628
door het hem, foto voor foto, te tonen.

53
00:03:27,758 --> 00:03:32,456
Het is nog steeds de manier
waarop Ivan laat weten

54
00:03:32,480 --> 00:03:33,842
wat hij wil,

55
00:03:34,311 --> 00:03:35,590
wat hij nodig heeft

56
00:03:36,392 --> 00:03:38,782
en ook wat hij voelt.

57
00:03:42,023 --> 00:03:45,222
Maar het ging niet alleen
om het oogcontact van Ivan.

58
00:03:46,932 --> 00:03:48,896
Het ging ook om dat van de anderen.

59
00:03:50,735 --> 00:03:54,725
Hoe kon ik mensen niet alleen
zijn autisme doen zien

60
00:03:54,749 --> 00:03:56,145
maar ook de persoon

61
00:03:57,312 --> 00:03:58,981
en al wat hij kan geven,

62
00:04:00,316 --> 00:04:02,062
al wat hij kan doen,

63
00:04:03,387 --> 00:04:06,025
wat hij leuk vindt en wat niet,

64
00:04:06,049 --> 00:04:07,889
zoals ieder van ons?

65
00:04:09,311 --> 00:04:12,381
Maar daarvoor moest ik ook
iets van mezelf geven.

66
00:04:13,794 --> 00:04:16,441
Ik moest de kracht hebben
om hem los te laten,

67
00:04:16,896 --> 00:04:18,955
wat extreem moeilijk was.

68
00:04:21,297 --> 00:04:22,767
Ivan was 11 jaar

69
00:04:23,755 --> 00:04:27,445
en hij ging voor een behandeling
naar een nabije buurt.

70
00:04:28,793 --> 00:04:32,224
Op een ochtend ging ik, 
terwijl ik op hem wachtte,

71
00:04:32,863 --> 00:04:34,199
bij de kruidenier binnen,

72
00:04:34,223 --> 00:04:37,492
een typische buurtwinkel
met een beetje van alles.

73
00:04:38,428 --> 00:04:39,980
Tijdens het winkelen

74
00:04:40,004 --> 00:04:43,214
raakte ik in gesprek 
met de eigenaar, Jose.

75
00:04:44,942 --> 00:04:46,325
Ik vertelde hem over Ivan,

76
00:04:47,057 --> 00:04:48,413
dat hij autisme had

77
00:04:49,437 --> 00:04:53,705
en dat ik hem wilde leren om alleen
de straat af te lopen,

78
00:04:53,729 --> 00:04:55,829
zonder dat iemand zijn hand vasthield.

79
00:04:56,875 --> 00:05:00,541
Ik besloot Jose te vragen of hij
op donderdag rond 14u

80
00:05:01,509 --> 00:05:05,258
mocht komen helpen om de flessen
op de rekken te schikken,

81
00:05:05,282 --> 00:05:07,597
want hij was dol op rangschikken.

82
00:05:07,621 --> 00:05:11,387
Als beloning mocht hij 
chocoladekoekjes kopen,

83
00:05:11,411 --> 00:05:13,157
zijn favoriete.

84
00:05:15,843 --> 00:05:17,343
Hij zei meteen 'ja'.

85
00:05:18,815 --> 00:05:22,057
Zo ging het een jaar lang:

86
00:05:22,081 --> 00:05:24,371
Ivan ging naar kruidenier Jose,

87
00:05:25,312 --> 00:05:28,756
hielp hem met het opruimen
van de rekken met waterflessen,

88
00:05:28,780 --> 00:05:34,043
met de etiketten perfect
op een rij, dezelfde kant vooraan,

89
00:05:34,067 --> 00:05:37,674
en hij ging blij naar huis
met zijn chocoladekoekjes.

90
00:05:44,054 --> 00:05:46,474
Jose is geen expert in autisme.

91
00:05:49,291 --> 00:05:52,102
Je hoeft geen expert te zijn

92
00:05:53,212 --> 00:05:57,000
en niets heroïsch te doen
om iemand op te nemen.

93
00:06:00,084 --> 00:06:02,080
We moeten er gewoon zijn --

94
00:06:02,515 --> 00:06:04,087
(Applaus)

95
00:06:10,942 --> 00:06:12,514
(Applaus stopt)

96
00:06:13,737 --> 00:06:15,254
Echt, geen heldendaden --

97
00:06:16,977 --> 00:06:19,269
we moeten gewoon nabij zijn.

98
00:06:21,948 --> 00:06:23,624
En als we ergens bang van zijn

99
00:06:24,511 --> 00:06:26,695
of iets niet begrijpen,

100
00:06:26,719 --> 00:06:27,968
moeten we het vragen.

101
00:06:29,182 --> 00:06:30,862
Laten we nieuwsgierig zijn

102
00:06:32,362 --> 00:06:35,522
maar nooit onverschillig.

103
00:06:38,217 --> 00:06:41,767
Laten we de moed hebben
om elkaar in de ogen te kijken,

104
00:06:44,386 --> 00:06:46,488
want door te kijken

105
00:06:46,512 --> 00:06:49,585
kunnen we een hele wereld
openen voor iemand anders.

106
00:06:51,142 --> 00:06:53,540
(Applaus)

107
00:06:53,564 --> 00:06:55,888
(Gejuich)