WEBVTT

00:00:00.422 --> 00:00:02.952
Jako tata najbardziej lubię

00:00:02.952 --> 00:00:06.211
oglądać ulubione filmy

00:00:06.211 --> 00:00:08.092
razem z dziećmi.

00:00:08.092 --> 00:00:10.688
Kiedy córka miała 4 latka,

00:00:10.688 --> 00:00:13.578
obejrzeliśmy "Czarnoksiężnika z Oz".

00:00:13.578 --> 00:00:16.977
Film całkowicie i na długo
zawładnął jej wyobraźnią.

00:00:16.977 --> 00:00:20.195
Jej ulubioną postacią była Glinda,

00:00:20.195 --> 00:00:22.255
dając wymówkę do noszenia

00:00:22.255 --> 00:00:23.909
błyszczącej sukni i różdżki.

NOTE Paragraph

00:00:23.909 --> 00:00:26.318
Po wielokrotnym obejrzeniu dostrzegamy,

00:00:26.318 --> 00:00:27.751
że to niezwykły film.

00:00:27.751 --> 00:00:30.603
Obecnie wychowujemy dzieci

00:00:30.603 --> 00:00:36.953
w atmosferze 
bajkowo-spektakularno-przemysłowej.

00:00:36.953 --> 00:00:38.698
"Czarnoksiężnik z Oz" się wyróżnia.

00:00:38.698 --> 00:00:40.885
Nie zapoczątkował tego trendu.

00:00:40.885 --> 00:00:44.307
Trend zaczął się dopiero 40 lat później

00:00:44.307 --> 00:00:46.656
od zupełnie innego filmu,

00:00:46.656 --> 00:00:48.791
w którym blaszany gość

00:00:48.791 --> 00:00:50.175
i włochaty gość

00:00:50.175 --> 00:00:55.386
ocalili dziewczynę, 
przebrani za strażników wroga.

00:00:55.386 --> 00:00:57.827
Wiecie, o czym mówię?
(Śmiech)

00:00:57.827 --> 00:00:59.302
Tak.

NOTE Paragraph

00:00:59.302 --> 00:01:03.025
Te dwa filmy są bardzo różne.

00:01:03.025 --> 00:01:05.062
"Czarnoksiężnik z Oz" różni się

00:01:05.062 --> 00:01:05.995
od współczesnych filmów.

00:01:05.995 --> 00:01:09.300
Jest w nim niewiele przemocy.

00:01:09.300 --> 00:01:14.545
Małpy i jabłonie są nieco agresywne.

00:01:14.545 --> 00:01:18.152
Gdyby nakręcono go dzisiaj,

00:01:18.152 --> 00:01:22.578
czarnoksiężnik rzekłby:
"Dorotko, jesteś wybawicielką Oz

00:01:22.578 --> 00:01:24.340
zapowiedzianą w proroctwie.

00:01:24.340 --> 00:01:26.414
Użyj magicznych pantofelków, 
by pokonać

00:01:26.414 --> 00:01:30.027
komputerowo wygenerowane
armie Złej Czarownicy".

00:01:30.027 --> 00:01:31.679
Ale to nie tak było...

NOTE Paragraph

00:01:31.679 --> 00:01:34.081
W "Czarnoksiężniku z Oz"

00:01:34.081 --> 00:01:37.384
wszystkie najbardziej heroiczne,

00:01:37.384 --> 00:01:40.714
mądre, i nawet niegodziwe postacie

00:01:40.714 --> 00:01:44.226
są płci żeńskiej.

NOTE Paragraph

00:01:44.226 --> 00:01:46.340
Zacząłem to zauważać,

00:01:46.340 --> 00:01:49.485
kiedy kilka lat później 
pokazałem córce

00:01:49.485 --> 00:01:52.021
"Gwiezdne Wojny".

00:01:52.021 --> 00:01:55.160
Miałem już wtedy także syna,

00:01:55.160 --> 00:01:56.887
miał dopiero trzy latka,

00:01:56.887 --> 00:02:01.033
za mało na "Gwiezdne Wojny".

00:02:01.033 --> 00:02:02.354
Jednak był drugim dzieckiem,

00:02:02.354 --> 00:02:06.127
i rodzicielski nadzór zszedł na psy.
(Śmiech)

00:02:06.127 --> 00:02:09.741
Zawędrował przed ekran

00:02:09.741 --> 00:02:13.770
i "Gwiezdne Wojny"

00:02:13.770 --> 00:02:19.412
po prostu go oszołomiły.

00:02:19.412 --> 00:02:23.191
Zapewne nie rozumiał, o co chodzi,

00:02:23.191 --> 00:02:26.718
ale z pewnością tym przesiąkł.

NOTE Paragraph

00:02:26.718 --> 00:02:28.087
Co takiego sobie przyswajał?

00:02:28.087 --> 00:02:30.565
Czy przyswajał motywy odwagi,

00:02:30.565 --> 00:02:32.682
wytrwałości i lojalności?

00:02:32.682 --> 00:02:35.662
Czy przyswajał fakt, że Luke

00:02:35.662 --> 00:02:40.556
wstępuje do armii, aby obalić rząd?

00:02:40.556 --> 00:02:42.212
Czy przyswajał sobie fakt,

00:02:42.212 --> 00:02:45.315
że we wszechświecie 
istnieją tylko chłopcy,

00:02:45.315 --> 00:02:48.504
z wyjątkiem cioci Beru 
i tej księżniczki,

00:02:48.504 --> 00:02:52.954
całkiem fajnej,
ale która wyczekuje tylko,

00:02:52.954 --> 00:02:56.183
by nagrodzić bohatera medalem

00:02:56.183 --> 00:02:58.736
za uratowanie wszechświata

00:02:58.736 --> 00:03:01.962
za pomocą magii, 
z którą się urodził?

NOTE Paragraph

00:03:01.962 --> 00:03:04.928
W "Czarodzieju z Oz" z 1939 r.

00:03:04.928 --> 00:03:07.557
jak wygrywa Dorotka?

00:03:07.557 --> 00:03:10.507
Otóż zaprzyjaźnia się ze wszystkimi

00:03:10.507 --> 00:03:12.284
i zostaje przywódczynią.

00:03:12.284 --> 00:03:15.590
W takim świecie 
wolałbym wychowywać dzieci.

00:03:15.590 --> 00:03:19.480
a nie w świecie zabijaków,

00:03:19.480 --> 00:03:21.383
w którym i tak 
musimy żyć na co dzień.

00:03:21.383 --> 00:03:25.163
Dlaczego jest tak wiele Władzy,
przez duże W,

00:03:25.163 --> 00:03:26.850
w filmach dla dzieci,

00:03:26.850 --> 00:03:29.295
a tak mało żółto brukowanych dróg?

NOTE Paragraph

00:03:29.295 --> 00:03:32.712
Sporo napisano o wpływie

00:03:32.712 --> 00:03:36.959
filmów z przemocą na dziewczynki,

00:03:36.959 --> 00:03:39.577
o czym naprawdę warto poczytać.

00:03:39.577 --> 00:03:44.451
Nie czytałem zbyt wiele 
o wpływie przemocy na chłopców.

00:03:44.451 --> 00:03:47.001
Wiem z własnego doświadczenia,

00:03:47.001 --> 00:03:52.626
że księżniczka Leia 
nie pomogła mi wcale

00:03:52.626 --> 00:03:56.755
w zmierzaniu się z dorosłym życiem,

00:03:56.755 --> 00:04:01.356
w "koedukacyjnym" świecie. (Śmiech)

00:04:01.356 --> 00:04:04.546
Pamiętam swój pierwszy pocałunek,

00:04:04.546 --> 00:04:07.877
oczekiwałem napisów końcowych,

00:04:07.877 --> 00:04:10.680
jak w filmie...

00:04:10.680 --> 00:04:12.977
Wykonałem zadanie, 
zdobyłem serce dziewczyny,

00:04:12.977 --> 00:04:16.108
Na co jeszcze wszyscy czekają?

00:04:16.108 --> 00:04:17.553
Nie wiem, co mam robić.

NOTE Paragraph

00:04:17.553 --> 00:04:20.741
Filmy koncentrują się
na pokonaniu czarnego charakteru

00:04:20.741 --> 00:04:23.329
i otrzymaniu nagrody.
Nie ma zbyt wiele miejsca

00:04:23.329 --> 00:04:26.220
na inne związki i inne podróże.

00:04:26.220 --> 00:04:28.459
To jak przyrównywać chłopców

00:04:28.459 --> 00:04:30.540
do przygłupich zwierzaków,

00:04:30.540 --> 00:04:35.014
a dziewczyny wtłaczać 
w strój wojowniczki.

00:04:35.014 --> 00:04:37.202
Istnieje wiele wyjątków

00:04:37.202 --> 00:04:42.499
i będę bronił księżniczek Disneya.

00:04:42.499 --> 00:04:45.551
Ale informują chłopców,

00:04:45.551 --> 00:04:48.057
że to nie oni są
docelową widownią.

00:04:48.057 --> 00:04:50.499
Te filmy uczą dziewczynki,

00:04:50.499 --> 00:04:53.871
jak się bronić przed patriarchatem,

00:04:53.871 --> 00:04:55.836
ale nie pokazują chłopcom,

00:04:55.836 --> 00:04:58.670
jak bronić się przed patriarchatem.

00:04:58.670 --> 00:05:00.810
Brak dla nich
wzorca do naśladowania.

00:05:00.810 --> 00:05:04.083
Mamy także wspaniałe kobiety

00:05:04.083 --> 00:05:06.220
piszące nowe historie dla dzieci,

00:05:06.220 --> 00:05:10.962
jak Hermiona i Katniss,
trójwymiarowe, wspaniałe postacie,

00:05:10.962 --> 00:05:13.088
ale nadal w kontekście wojny.

00:05:13.088 --> 00:05:17.196
Najwspanialsza wytwórnia filmowa

00:05:17.196 --> 00:05:21.326
wypuszcza klasyk po klasyku,

00:05:21.326 --> 00:05:24.070
a z nich każdy opowiada

00:05:24.070 --> 00:05:27.840
o podróży chłopca lub mężczyzny,

00:05:27.840 --> 00:05:31.484
lub dwóch przyjaciół,
lub ojca z synem,

00:05:31.484 --> 00:05:35.079
lub dwóch mężczyzn,
wychowujących małą dziewczynkę.

00:05:35.079 --> 00:05:38.819
W tym roku

00:05:38.819 --> 00:05:40.545
wypuścili "Meridę Waleczną".

00:05:40.545 --> 00:05:44.552
Naprawdę polecam obejrzeć.

00:05:44.552 --> 00:05:48.446
Pamiętacie, co powiedzieli krytycy?

00:05:48.446 --> 00:05:52.854
"Nie do wiary. 
Pixar zrobił film o księżniczce".

00:05:52.854 --> 00:05:54.975
Film jest bardzo dobry.
Nie dajcie się zniechęcić.

NOTE Paragraph

00:05:54.975 --> 00:05:58.867
Właściwie żaden z tych filmów 
nie przeszedł testu Bechdel.

00:05:58.867 --> 00:06:00.053
Nie wiem, czy słyszeliście 
o takim teście.

00:06:00.053 --> 00:06:02.875
Jeszcze się nie upowszechnił,

00:06:02.875 --> 00:06:04.956
ale może dzisiaj 
zaczniemy go propagować.

00:06:04.956 --> 00:06:07.738
Alison Bechdel jest autorką komiksów,

00:06:07.738 --> 00:06:12.844
w połowie lat 80. rozmawiała z kimś

00:06:12.844 --> 00:06:16.418
na temat obejrzanego filmu.

00:06:16.418 --> 00:06:19.404
Chodzi tylko o trzy pytania:

NOTE Paragraph

00:06:19.404 --> 00:06:21.914
Czy w filmie są przynajmniej

00:06:21.914 --> 00:06:25.515
dwie kobiece role mówione?

00:06:25.515 --> 00:06:28.095
To jeden warunek.

NOTE Paragraph

00:06:28.095 --> 00:06:33.755
Czy kobiety rozmawiają ze sobą?

NOTE Paragraph

00:06:33.755 --> 00:06:37.208
Czy ich rozmowa 
dotyczy czegoś innego,

00:06:37.208 --> 00:06:40.524
niż sympatia do faceta? (Śmiech)

NOTE Paragraph

00:06:40.524 --> 00:06:44.856
Tak? Dziękuję. (Oklaski)

00:06:44.856 --> 00:06:46.681
Dziękuję bardzo.

NOTE Paragraph

00:06:46.681 --> 00:06:54.284
Dwie kobiety, które istnieją,
i rozmawiają ze sobą.

00:06:54.284 --> 00:06:59.414
To się zdarza. 
Widziałem na własne oczy,

00:06:59.414 --> 00:07:02.362
choć bardzo rzadko w filmach,

00:07:02.362 --> 00:07:03.529
które znamy i kochamy.

NOTE Paragraph

00:07:03.529 --> 00:07:05.689
W tym tygodniu obejrzałem

00:07:05.689 --> 00:07:09.303
film wysokiej jakości " Operacja Argo".

00:07:09.303 --> 00:07:12.962
Materiał na Oskara, bardzo kasowy,

00:07:12.962 --> 00:07:17.246
kwintesencja wysokiej jakości
filmu Hollywoodzkiego.

00:07:17.246 --> 00:07:19.930
Zupełnie oblał test Bechdel.

00:07:19.930 --> 00:07:23.737
A myślę, że nie powinien,

00:07:23.737 --> 00:07:25.318
ponieważ większa część akcji

00:07:25.318 --> 00:07:28.776
toczy się w ambasadzie,
w której ukrywają się

00:07:28.776 --> 00:07:31.453
mężczyźni i kobiety.

00:07:31.453 --> 00:07:33.342
Mamy sporo scen mężczyzn

00:07:33.342 --> 00:07:37.503
prowadzących głębokie, 
pełne niepokoju rozmowy.

00:07:37.503 --> 00:07:41.519
I wielka chwila dla jednej z aktorek,

00:07:41.519 --> 00:07:46.641
która wychyla się zza drzwi i mówi:
"Idziesz do łóżka, kochanie?"

00:07:46.641 --> 00:07:48.642
Proszę, oto Hollywood.

NOTE Paragraph

00:07:48.642 --> 00:07:51.087
Warto więc spojrzeć na liczby.

00:07:51.087 --> 00:07:54.649
Spośród 100 najbardziej popularnych
filmów roku 2011,

00:07:54.649 --> 00:07:58.894
w ilu kobieta ma główną rolę?

00:07:58.894 --> 00:08:02.188
W 11. To nieźle.

00:08:02.188 --> 00:08:05.883
To mniej procent niż liczba kobiet

00:08:05.883 --> 00:08:09.009
właśnie wybranych do Kongresu. Nieźle.

00:08:09.009 --> 00:08:12.013
Ale istnieje jeszcze liczba

00:08:12.013 --> 00:08:14.670
która wami wstrząśnie.

NOTE Paragraph

00:08:14.670 --> 00:08:18.332
The New York Times
opublikował badanie

00:08:18.332 --> 00:08:19.991
przeprowadzone przez rząd.

00:08:19.991 --> 00:08:21.379
Oto co podaje raport.

00:08:21.379 --> 00:08:25.595
Jedna na pięć kobiet w Ameryce twierdzi,

00:08:25.595 --> 00:08:31.848
że przynajmniej raz w życiu
była napastowana seksualnie.

NOTE Paragraph

00:08:31.848 --> 00:08:35.632
Nie sądzę, że to wina popularnej rozrywki.

00:08:35.632 --> 00:08:39.915
Nie sądzę, że filmy dla dzieci
mają coś z tym wspólnego.

00:08:39.915 --> 00:08:41.693
Nie uważam też,

00:08:41.693 --> 00:08:45.248
że wiążą się z tym 
teledyski lub pornografia,

00:08:45.248 --> 00:08:48.013
ale coś jest nie tak.

00:08:48.013 --> 00:08:51.064
Słysząc tę liczbę,

00:08:51.064 --> 00:08:53.569
wyobrażam sobie całą masę

00:08:53.569 --> 00:08:57.694
napastników seksualnych.

00:08:57.694 --> 00:09:01.054
Kim oni są? Czego się nauczyli?

00:09:01.054 --> 00:09:02.770
Czego nie zdołali się nauczyć?

00:09:02.770 --> 00:09:04.920
Czy przyswoili sobie schematem,

00:09:04.920 --> 00:09:09.447
gdzie zadaniem bohatera 
jest pokonanie przemocą zła,

00:09:09.447 --> 00:09:11.980
zdobycie w nagrodę kobiety,

00:09:11.980 --> 00:09:17.028
która nie ma przyjaciół
i nie zabiera głosu?

00:09:17.028 --> 00:09:22.233
Czy światem rządzi taki właśnie schemat?

NOTE Paragraph

00:09:22.233 --> 00:09:24.579
Jako rodzic uprzywilejowany szansą

00:09:24.579 --> 00:09:27.346
Jako rodzic uprzywilejowany szansą

00:09:27.346 --> 00:09:29.990
wychowywania córki,

00:09:29.990 --> 00:09:32.859
podobnie jak inni rodzice,

00:09:32.859 --> 00:09:36.639
niepokoję się światem i tą statystyką.

00:09:36.639 --> 00:09:37.776
Chcemy dobrze przygotować dzieci.

00:09:37.776 --> 00:09:42.062
Dysponujemy takimi narzędziami
jak "dziewczęca moc"

00:09:42.062 --> 00:09:44.796
i mamy nadzieję, że to pomoże.

00:09:44.796 --> 00:09:48.405
Ale czy ta "moc" 
wystarczy im do obrony

00:09:48.405 --> 00:09:51.003
jeśli jednocześnie, czynnie lub biernie,

00:09:51.003 --> 00:09:55.956
uczymy synów korzystać 
z "mocy chłopców".

00:09:55.956 --> 00:09:59.354
Myślę, że dobieranie filmów

00:09:59.354 --> 00:10:02.610
to dobry sposób, by zrobić coś ważnego.

00:10:02.610 --> 00:10:05.665
Zwracam się tutaj głównie do ojców.

00:10:05.665 --> 00:10:08.515
Musimy pokazać naszym synom

00:10:08.515 --> 00:10:10.371
nową definicję męskości.

NOTE Paragraph

00:10:10.371 --> 00:10:14.891
Definicja męskości została
obrócona do góry nogami.

00:10:14.891 --> 00:10:17.022
Czytamy, jak w dzisiejszej gospodarce

00:10:17.022 --> 00:10:20.423
zmieniają się role 
opiekuna i żywiciela rodziny.

00:10:20.423 --> 00:10:22.077
Tracą rację bytu.

00:10:22.077 --> 00:10:24.695
Nasi synowie będą jakoś musieli

00:10:24.695 --> 00:10:27.670
nagiąć się i stworzyć nowe zależności.

00:10:27.670 --> 00:10:31.517
Trzeba pokazać im
nowy wzór do naśladowania,

00:10:31.517 --> 00:10:35.218
wzór prawdziwego mężczyzny

00:10:35.218 --> 00:10:38.987
który ufa swoim siostrom,

00:10:38.987 --> 00:10:42.160
szanuje je i chce być w ich zespole,

00:10:42.160 --> 00:10:45.783
stawia czoła prawdziwie złym facetom,

00:10:45.783 --> 00:10:49.639
czyli mężczyznom, 
którzy źle traktują kobiety.

00:10:49.639 --> 00:10:52.690
Naszym zadaniem przy wyborze filmów

00:10:52.690 --> 00:10:56.459
jest stosowanie testu Bechdel.

00:10:56.459 --> 00:11:00.740
Jeśli się da, szukajmy bohaterek,

00:11:00.740 --> 00:11:02.326
które są obecne,

00:11:02.326 --> 00:11:06.115
wykazują się prawdziwą odwagą,
jednoczą ludzi,

00:11:06.115 --> 00:11:09.703
Nakłońmy synów do identyfikacji z nimi,

00:11:09.703 --> 00:11:13.188
by chcieli być w ich zespole,

00:11:13.188 --> 00:11:17.770
bo do takiego zespołu trafią.

NOTE Paragraph

00:11:17.770 --> 00:11:21.464
Zapytałem córkę o ulubionego bohatera 
z "Gwiezdnych Wojen",

00:11:21.464 --> 00:11:23.493
wiecie, co powiedziała?

00:11:23.493 --> 00:11:25.996
Obi-Wan.

00:11:25.996 --> 00:11:29.893
Obi-Wan Kenobi i Glinda.

00:11:29.893 --> 00:11:33.360
Co mają wspólnego 
te dwie postacie?

00:11:33.360 --> 00:11:35.284
Może to nie tylko błyszczący strój.

00:11:35.284 --> 00:11:38.911
Uważam, że to eksperci.

00:11:38.911 --> 00:11:40.437
Te dwie postacie z filmu

00:11:40.437 --> 00:11:42.005
wiedzą więcej niż inni

00:11:42.005 --> 00:11:45.332
i chętnie dzielą się wiedzą z innymi,

00:11:45.332 --> 00:11:48.436
pomagając im się realizować.

00:11:48.436 --> 00:11:50.444
To są liderzy.

00:11:50.444 --> 00:11:52.662
Podoba mi się takie wyzwanie

00:11:52.662 --> 00:11:54.849
zarówno dla córki jak dla syna.

00:11:54.849 --> 00:11:56.760
Chcę więcej wyzwań tego typu.

00:11:56.760 --> 00:11:59.360
Chcę mniej wyzwań, które każą chłopcom

00:11:59.360 --> 00:12:01.571
ruszać samotnie do boju,

00:12:01.571 --> 00:12:06.776
a więcej takich, gdzie trzeba
przyłączyć się do zespołu,

00:12:06.776 --> 00:12:10.876
może kierowanego przez kobiety,

00:12:10.876 --> 00:12:16.496
aby pomóc innym

00:12:16.496 --> 00:12:18.888
być coraz lepszymi ludźmi,

00:12:18.888 --> 00:12:21.170
jak Czarnoksiężnik z Krainy Oz.

00:12:21.170 --> 00:12:34.479
Dziękuję.