1
00:00:00,422 --> 00:00:02,952
Jako tata najbardziej lubię

2
00:00:02,952 --> 00:00:06,211
oglądać ulubione filmy

3
00:00:06,211 --> 00:00:08,092
razem z dziećmi.

4
00:00:08,092 --> 00:00:10,688
Kiedy córka miała 4 latka,

5
00:00:10,688 --> 00:00:13,578
obejrzeliśmy "Czarnoksiężnika z Oz".

6
00:00:13,578 --> 00:00:16,977
Film całkowicie i na długo
zawładnął jej wyobraźnią.

7
00:00:16,977 --> 00:00:20,195
Jej ulubioną postacią była Glinda,

8
00:00:20,195 --> 00:00:22,255
dając wymówkę do noszenia

9
00:00:22,255 --> 00:00:23,909
błyszczącej sukni i różdżki.

10
00:00:23,909 --> 00:00:26,318
Po wielokrotnym obejrzeniu dostrzegamy,

11
00:00:26,318 --> 00:00:27,751
że to niezwykły film.

12
00:00:27,751 --> 00:00:30,603
Obecnie wychowujemy dzieci

13
00:00:30,603 --> 00:00:36,953
w atmosferze 
bajkowo-spektakularno-przemysłowej.

14
00:00:36,953 --> 00:00:38,698
"Czarnoksiężnik z Oz" się wyróżnia.

15
00:00:38,698 --> 00:00:40,885
Nie zapoczątkował tego trendu.

16
00:00:40,885 --> 00:00:44,307
Trend zaczął się dopiero 40 lat później

17
00:00:44,307 --> 00:00:46,656
od zupełnie innego filmu,

18
00:00:46,656 --> 00:00:48,791
w którym blaszany gość

19
00:00:48,791 --> 00:00:50,175
i włochaty gość

20
00:00:50,175 --> 00:00:55,386
ocalili dziewczynę, 
przebrani za strażników wroga.

21
00:00:55,386 --> 00:00:57,827
Wiecie, o czym mówię?
(Śmiech)

22
00:00:57,827 --> 00:00:59,302
Tak.

23
00:00:59,302 --> 00:01:03,025
Te dwa filmy są bardzo różne.

24
00:01:03,025 --> 00:01:05,062
"Czarnoksiężnik z Oz" różni się

25
00:01:05,062 --> 00:01:05,995
od współczesnych filmów.

26
00:01:05,995 --> 00:01:09,300
Jest w nim niewiele przemocy.

27
00:01:09,300 --> 00:01:14,545
Małpy i jabłonie są nieco agresywne.

28
00:01:14,545 --> 00:01:18,152
Gdyby nakręcono go dzisiaj,

29
00:01:18,152 --> 00:01:22,578
czarnoksiężnik rzekłby:
"Dorotko, jesteś wybawicielką Oz

30
00:01:22,578 --> 00:01:24,340
zapowiedzianą w proroctwie.

31
00:01:24,340 --> 00:01:26,414
Użyj magicznych pantofelków, 
by pokonać

32
00:01:26,414 --> 00:01:30,027
komputerowo wygenerowane
armie Złej Czarownicy".

33
00:01:30,027 --> 00:01:31,679
Ale to nie tak było...

34
00:01:31,679 --> 00:01:34,081
W "Czarnoksiężniku z Oz"

35
00:01:34,081 --> 00:01:37,384
wszystkie najbardziej heroiczne,

36
00:01:37,384 --> 00:01:40,714
mądre, i nawet niegodziwe postacie

37
00:01:40,714 --> 00:01:44,226
są płci żeńskiej.

38
00:01:44,226 --> 00:01:46,340
Zacząłem to zauważać,

39
00:01:46,340 --> 00:01:49,485
kiedy kilka lat później 
pokazałem córce

40
00:01:49,485 --> 00:01:52,021
"Gwiezdne Wojny".

41
00:01:52,021 --> 00:01:55,160
Miałem już wtedy także syna,

42
00:01:55,160 --> 00:01:56,887
miał dopiero trzy latka,

43
00:01:56,887 --> 00:02:01,033
za mało na "Gwiezdne Wojny".

44
00:02:01,033 --> 00:02:02,354
Jednak był drugim dzieckiem,

45
00:02:02,354 --> 00:02:06,127
i rodzicielski nadzór zszedł na psy.
(Śmiech)

46
00:02:06,127 --> 00:02:09,741
Zawędrował przed ekran

47
00:02:09,741 --> 00:02:13,770
i "Gwiezdne Wojny"

48
00:02:13,770 --> 00:02:19,412
po prostu go oszołomiły.

49
00:02:19,412 --> 00:02:23,191
Zapewne nie rozumiał, o co chodzi,

50
00:02:23,191 --> 00:02:26,718
ale z pewnością tym przesiąkł.

51
00:02:26,718 --> 00:02:28,087
Co takiego sobie przyswajał?

52
00:02:28,087 --> 00:02:30,565
Czy przyswajał motywy odwagi,

53
00:02:30,565 --> 00:02:32,682
wytrwałości i lojalności?

54
00:02:32,682 --> 00:02:35,662
Czy przyswajał fakt, że Luke

55
00:02:35,662 --> 00:02:40,556
wstępuje do armii, aby obalić rząd?

56
00:02:40,556 --> 00:02:42,212
Czy przyswajał sobie fakt,

57
00:02:42,212 --> 00:02:45,315
że we wszechświecie 
istnieją tylko chłopcy,

58
00:02:45,315 --> 00:02:48,504
z wyjątkiem cioci Beru 
i tej księżniczki,

59
00:02:48,504 --> 00:02:52,954
całkiem fajnej,
ale która wyczekuje tylko,

60
00:02:52,954 --> 00:02:56,183
by nagrodzić bohatera medalem

61
00:02:56,183 --> 00:02:58,736
za uratowanie wszechświata

62
00:02:58,736 --> 00:03:01,962
za pomocą magii, 
z którą się urodził?

63
00:03:01,962 --> 00:03:04,928
W "Czarodzieju z Oz" z 1939 r.

64
00:03:04,928 --> 00:03:07,557
jak wygrywa Dorotka?

65
00:03:07,557 --> 00:03:10,507
Otóż zaprzyjaźnia się ze wszystkimi

66
00:03:10,507 --> 00:03:12,284
i zostaje przywódczynią.

67
00:03:12,284 --> 00:03:15,590
W takim świecie 
wolałbym wychowywać dzieci.

68
00:03:15,590 --> 00:03:19,480
a nie w świecie zabijaków,

69
00:03:19,480 --> 00:03:21,383
w którym i tak 
musimy żyć na co dzień.

70
00:03:21,383 --> 00:03:25,163
Dlaczego jest tak wiele Władzy,
przez duże W,

71
00:03:25,163 --> 00:03:26,850
w filmach dla dzieci,

72
00:03:26,850 --> 00:03:29,295
a tak mało żółto brukowanych dróg?

73
00:03:29,295 --> 00:03:32,712
Sporo napisano o wpływie

74
00:03:32,712 --> 00:03:36,959
filmów z przemocą na dziewczynki,

75
00:03:36,959 --> 00:03:39,577
o czym naprawdę warto poczytać.

76
00:03:39,577 --> 00:03:44,451
Nie czytałem zbyt wiele 
o wpływie przemocy na chłopców.

77
00:03:44,451 --> 00:03:47,001
Wiem z własnego doświadczenia,

78
00:03:47,001 --> 00:03:52,626
że księżniczka Leia 
nie pomogła mi wcale

79
00:03:52,626 --> 00:03:56,755
w zmierzaniu się z dorosłym życiem,

80
00:03:56,755 --> 00:04:01,356
w "koedukacyjnym" świecie. (Śmiech)

81
00:04:01,356 --> 00:04:04,546
Pamiętam swój pierwszy pocałunek,

82
00:04:04,546 --> 00:04:07,877
oczekiwałem napisów końcowych,

83
00:04:07,877 --> 00:04:10,680
jak w filmie...

84
00:04:10,680 --> 00:04:12,977
Wykonałem zadanie, 
zdobyłem serce dziewczyny,

85
00:04:12,977 --> 00:04:16,108
Na co jeszcze wszyscy czekają?

86
00:04:16,108 --> 00:04:17,553
Nie wiem, co mam robić.

87
00:04:17,553 --> 00:04:20,741
Filmy koncentrują się
na pokonaniu czarnego charakteru

88
00:04:20,741 --> 00:04:23,329
i otrzymaniu nagrody.
Nie ma zbyt wiele miejsca

89
00:04:23,329 --> 00:04:26,220
na inne związki i inne podróże.

90
00:04:26,220 --> 00:04:28,459
To jak przyrównywać chłopców

91
00:04:28,459 --> 00:04:30,540
do przygłupich zwierzaków,

92
00:04:30,540 --> 00:04:35,014
a dziewczyny wtłaczać 
w strój wojowniczki.

93
00:04:35,014 --> 00:04:37,202
Istnieje wiele wyjątków

94
00:04:37,202 --> 00:04:42,499
i będę bronił księżniczek Disneya.

95
00:04:42,499 --> 00:04:45,551
Ale informują chłopców,

96
00:04:45,551 --> 00:04:48,057
że to nie oni są
docelową widownią.

97
00:04:48,057 --> 00:04:50,499
Te filmy uczą dziewczynki,

98
00:04:50,499 --> 00:04:53,871
jak się bronić przed patriarchatem,

99
00:04:53,871 --> 00:04:55,836
ale nie pokazują chłopcom,

100
00:04:55,836 --> 00:04:58,670
jak bronić się przed patriarchatem.

101
00:04:58,670 --> 00:05:00,810
Brak dla nich
wzorca do naśladowania.

102
00:05:00,810 --> 00:05:04,083
Mamy także wspaniałe kobiety

103
00:05:04,083 --> 00:05:06,220
piszące nowe historie dla dzieci,

104
00:05:06,220 --> 00:05:10,962
jak Hermiona i Katniss,
trójwymiarowe, wspaniałe postacie,

105
00:05:10,962 --> 00:05:13,088
ale nadal w kontekście wojny.

106
00:05:13,088 --> 00:05:17,196
Najwspanialsza wytwórnia filmowa

107
00:05:17,196 --> 00:05:21,326
wypuszcza klasyk po klasyku,

108
00:05:21,326 --> 00:05:24,070
a z nich każdy opowiada

109
00:05:24,070 --> 00:05:27,840
o podróży chłopca lub mężczyzny,

110
00:05:27,840 --> 00:05:31,484
lub dwóch przyjaciół,
lub ojca z synem,

111
00:05:31,484 --> 00:05:35,079
lub dwóch mężczyzn,
wychowujących małą dziewczynkę.

112
00:05:35,079 --> 00:05:38,819
W tym roku

113
00:05:38,819 --> 00:05:40,545
wypuścili "Meridę Waleczną".

114
00:05:40,545 --> 00:05:44,552
Naprawdę polecam obejrzeć.

115
00:05:44,552 --> 00:05:48,446
Pamiętacie, co powiedzieli krytycy?

116
00:05:48,446 --> 00:05:52,854
"Nie do wiary. 
Pixar zrobił film o księżniczce".

117
00:05:52,854 --> 00:05:54,975
Film jest bardzo dobry.
Nie dajcie się zniechęcić.

118
00:05:54,975 --> 00:05:58,867
Właściwie żaden z tych filmów 
nie przeszedł testu Bechdel.

119
00:05:58,867 --> 00:06:00,053
Nie wiem, czy słyszeliście 
o takim teście.

120
00:06:00,053 --> 00:06:02,875
Jeszcze się nie upowszechnił,

121
00:06:02,875 --> 00:06:04,956
ale może dzisiaj 
zaczniemy go propagować.

122
00:06:04,956 --> 00:06:07,738
Alison Bechdel jest autorką komiksów,

123
00:06:07,738 --> 00:06:12,844
w połowie lat 80. rozmawiała z kimś

124
00:06:12,844 --> 00:06:16,418
na temat obejrzanego filmu.

125
00:06:16,418 --> 00:06:19,404
Chodzi tylko o trzy pytania:

126
00:06:19,404 --> 00:06:21,914
Czy w filmie są przynajmniej

127
00:06:21,914 --> 00:06:25,515
dwie kobiece role mówione?

128
00:06:25,515 --> 00:06:28,095
To jeden warunek.

129
00:06:28,095 --> 00:06:33,755
Czy kobiety rozmawiają ze sobą?

130
00:06:33,755 --> 00:06:37,208
Czy ich rozmowa 
dotyczy czegoś innego,

131
00:06:37,208 --> 00:06:40,524
niż sympatia do faceta? (Śmiech)

132
00:06:40,524 --> 00:06:44,856
Tak? Dziękuję. (Oklaski)

133
00:06:44,856 --> 00:06:46,681
Dziękuję bardzo.

134
00:06:46,681 --> 00:06:54,284
Dwie kobiety, które istnieją,
i rozmawiają ze sobą.

135
00:06:54,284 --> 00:06:59,414
To się zdarza. 
Widziałem na własne oczy,

136
00:06:59,414 --> 00:07:02,362
choć bardzo rzadko w filmach,

137
00:07:02,362 --> 00:07:03,529
które znamy i kochamy.

138
00:07:03,529 --> 00:07:05,689
W tym tygodniu obejrzałem

139
00:07:05,689 --> 00:07:09,303
film wysokiej jakości " Operacja Argo".

140
00:07:09,303 --> 00:07:12,962
Materiał na Oskara, bardzo kasowy,

141
00:07:12,962 --> 00:07:17,246
kwintesencja wysokiej jakości
filmu Hollywoodzkiego.

142
00:07:17,246 --> 00:07:19,930
Zupełnie oblał test Bechdel.

143
00:07:19,930 --> 00:07:23,737
A myślę, że nie powinien,

144
00:07:23,737 --> 00:07:25,318
ponieważ większa część akcji

145
00:07:25,318 --> 00:07:28,776
toczy się w ambasadzie,
w której ukrywają się

146
00:07:28,776 --> 00:07:31,453
mężczyźni i kobiety.

147
00:07:31,453 --> 00:07:33,342
Mamy sporo scen mężczyzn

148
00:07:33,342 --> 00:07:37,503
prowadzących głębokie, 
pełne niepokoju rozmowy.

149
00:07:37,503 --> 00:07:41,519
I wielka chwila dla jednej z aktorek,

150
00:07:41,519 --> 00:07:46,641
która wychyla się zza drzwi i mówi:
"Idziesz do łóżka, kochanie?"

151
00:07:46,641 --> 00:07:48,642
Proszę, oto Hollywood.

152
00:07:48,642 --> 00:07:51,087
Warto więc spojrzeć na liczby.

153
00:07:51,087 --> 00:07:54,649
Spośród 100 najbardziej popularnych
filmów roku 2011,

154
00:07:54,649 --> 00:07:58,894
w ilu kobieta ma główną rolę?

155
00:07:58,894 --> 00:08:02,188
W 11. To nieźle.

156
00:08:02,188 --> 00:08:05,883
To mniej procent niż liczba kobiet

157
00:08:05,883 --> 00:08:09,009
właśnie wybranych do Kongresu. Nieźle.

158
00:08:09,009 --> 00:08:12,013
Ale istnieje jeszcze liczba

159
00:08:12,013 --> 00:08:14,670
która wami wstrząśnie.

160
00:08:14,670 --> 00:08:18,332
The New York Times
opublikował badanie

161
00:08:18,332 --> 00:08:19,991
przeprowadzone przez rząd.

162
00:08:19,991 --> 00:08:21,379
Oto co podaje raport.

163
00:08:21,379 --> 00:08:25,595
Jedna na pięć kobiet w Ameryce twierdzi,

164
00:08:25,595 --> 00:08:31,848
że przynajmniej raz w życiu
była napastowana seksualnie.

165
00:08:31,848 --> 00:08:35,632
Nie sądzę, że to wina popularnej rozrywki.

166
00:08:35,632 --> 00:08:39,915
Nie sądzę, że filmy dla dzieci
mają coś z tym wspólnego.

167
00:08:39,915 --> 00:08:41,693
Nie uważam też,

168
00:08:41,693 --> 00:08:45,248
że wiążą się z tym 
teledyski lub pornografia,

169
00:08:45,248 --> 00:08:48,013
ale coś jest nie tak.

170
00:08:48,013 --> 00:08:51,064
Słysząc tę liczbę,

171
00:08:51,064 --> 00:08:53,569
wyobrażam sobie całą masę

172
00:08:53,569 --> 00:08:57,694
napastników seksualnych.

173
00:08:57,694 --> 00:09:01,054
Kim oni są? Czego się nauczyli?

174
00:09:01,054 --> 00:09:02,770
Czego nie zdołali się nauczyć?

175
00:09:02,770 --> 00:09:04,920
Czy przyswoili sobie schematem,

176
00:09:04,920 --> 00:09:09,447
gdzie zadaniem bohatera 
jest pokonanie przemocą zła,

177
00:09:09,447 --> 00:09:11,980
zdobycie w nagrodę kobiety,

178
00:09:11,980 --> 00:09:17,028
która nie ma przyjaciół
i nie zabiera głosu?

179
00:09:17,028 --> 00:09:22,233
Czy światem rządzi taki właśnie schemat?

180
00:09:22,233 --> 00:09:24,579
Jako rodzic uprzywilejowany szansą

181
00:09:24,579 --> 00:09:27,346
Jako rodzic uprzywilejowany szansą

182
00:09:27,346 --> 00:09:29,990
wychowywania córki,

183
00:09:29,990 --> 00:09:32,859
podobnie jak inni rodzice,

184
00:09:32,859 --> 00:09:36,639
niepokoję się światem i tą statystyką.

185
00:09:36,639 --> 00:09:37,776
Chcemy dobrze przygotować dzieci.

186
00:09:37,776 --> 00:09:42,062
Dysponujemy takimi narzędziami
jak "dziewczęca moc"

187
00:09:42,062 --> 00:09:44,796
i mamy nadzieję, że to pomoże.

188
00:09:44,796 --> 00:09:48,405
Ale czy ta "moc" 
wystarczy im do obrony

189
00:09:48,405 --> 00:09:51,003
jeśli jednocześnie, czynnie lub biernie,

190
00:09:51,003 --> 00:09:55,956
uczymy synów korzystać 
z "mocy chłopców".

191
00:09:55,956 --> 00:09:59,354
Myślę, że dobieranie filmów

192
00:09:59,354 --> 00:10:02,610
to dobry sposób, by zrobić coś ważnego.

193
00:10:02,610 --> 00:10:05,665
Zwracam się tutaj głównie do ojców.

194
00:10:05,665 --> 00:10:08,515
Musimy pokazać naszym synom

195
00:10:08,515 --> 00:10:10,371
nową definicję męskości.

196
00:10:10,371 --> 00:10:14,891
Definicja męskości została
obrócona do góry nogami.

197
00:10:14,891 --> 00:10:17,022
Czytamy, jak w dzisiejszej gospodarce

198
00:10:17,022 --> 00:10:20,423
zmieniają się role 
opiekuna i żywiciela rodziny.

199
00:10:20,423 --> 00:10:22,077
Tracą rację bytu.

200
00:10:22,077 --> 00:10:24,695
Nasi synowie będą jakoś musieli

201
00:10:24,695 --> 00:10:27,670
nagiąć się i stworzyć nowe zależności.

202
00:10:27,670 --> 00:10:31,517
Trzeba pokazać im
nowy wzór do naśladowania,

203
00:10:31,517 --> 00:10:35,218
wzór prawdziwego mężczyzny

204
00:10:35,218 --> 00:10:38,987
który ufa swoim siostrom,

205
00:10:38,987 --> 00:10:42,160
szanuje je i chce być w ich zespole,

206
00:10:42,160 --> 00:10:45,783
stawia czoła prawdziwie złym facetom,

207
00:10:45,783 --> 00:10:49,639
czyli mężczyznom, 
którzy źle traktują kobiety.

208
00:10:49,639 --> 00:10:52,690
Naszym zadaniem przy wyborze filmów

209
00:10:52,690 --> 00:10:56,459
jest stosowanie testu Bechdel.

210
00:10:56,459 --> 00:11:00,740
Jeśli się da, szukajmy bohaterek,

211
00:11:00,740 --> 00:11:02,326
które są obecne,

212
00:11:02,326 --> 00:11:06,115
wykazują się prawdziwą odwagą,
jednoczą ludzi,

213
00:11:06,115 --> 00:11:09,703
Nakłońmy synów do identyfikacji z nimi,

214
00:11:09,703 --> 00:11:13,188
by chcieli być w ich zespole,

215
00:11:13,188 --> 00:11:17,770
bo do takiego zespołu trafią.

216
00:11:17,770 --> 00:11:21,464
Zapytałem córkę o ulubionego bohatera 
z "Gwiezdnych Wojen",

217
00:11:21,464 --> 00:11:23,493
wiecie, co powiedziała?

218
00:11:23,493 --> 00:11:25,996
Obi-Wan.

219
00:11:25,996 --> 00:11:29,893
Obi-Wan Kenobi i Glinda.

220
00:11:29,893 --> 00:11:33,360
Co mają wspólnego 
te dwie postacie?

221
00:11:33,360 --> 00:11:35,284
Może to nie tylko błyszczący strój.

222
00:11:35,284 --> 00:11:38,911
Uważam, że to eksperci.

223
00:11:38,911 --> 00:11:40,437
Te dwie postacie z filmu

224
00:11:40,437 --> 00:11:42,005
wiedzą więcej niż inni

225
00:11:42,005 --> 00:11:45,332
i chętnie dzielą się wiedzą z innymi,

226
00:11:45,332 --> 00:11:48,436
pomagając im się realizować.

227
00:11:48,436 --> 00:11:50,444
To są liderzy.

228
00:11:50,444 --> 00:11:52,662
Podoba mi się takie wyzwanie

229
00:11:52,662 --> 00:11:54,849
zarówno dla córki jak dla syna.

230
00:11:54,849 --> 00:11:56,760
Chcę więcej wyzwań tego typu.

231
00:11:56,760 --> 00:11:59,360
Chcę mniej wyzwań, które każą chłopcom

232
00:11:59,360 --> 00:12:01,571
ruszać samotnie do boju,

233
00:12:01,571 --> 00:12:06,776
a więcej takich, gdzie trzeba
przyłączyć się do zespołu,

234
00:12:06,776 --> 00:12:10,876
może kierowanego przez kobiety,

235
00:12:10,876 --> 00:12:16,496
aby pomóc innym

236
00:12:16,496 --> 00:12:18,888
być coraz lepszymi ludźmi,

237
00:12:18,888 --> 00:12:21,170
jak Czarnoksiężnik z Krainy Oz.

238
00:12:21,170 --> 00:12:34,479
Dziękuję.