0:00:07.099,0:00:09.398
Μεταξύ του 2008 και του 2012,

0:00:09.398,0:00:13.591
αρχαιολόγοι έκαναν ανασκαφές στα ερείπια[br]ενός αρχαίου νοσοκομείου στην Αγγλία.

0:00:13.591,0:00:16.950
Κατά τη διαδικασία αυτή,[br]αποκάλυψαν έναν αριθμό σκελετών.

0:00:16.950,0:00:19.130
Ένας συγκεκριμένος[br]άνηκε σε έναν πλούσιο άντρα

0:00:19.130,0:00:21.570
που έζησε τον 11ο ή 12ο αιώνα

0:00:21.570,0:00:25.411
και πέθανε από λέπρα[br]σε ηλικία από 18 μέχρι 25.

0:00:25.411,0:00:26.960
Πώς τα γνωρίζουμε όλα αυτά;

0:00:26.960,0:00:30.041
Απλά εξετάζοντας μερικά παλιά[br]οστά καλυμμένα με χώμα;

0:00:30.041,0:00:31.669
Ακόμη και αιώνες μετά τον θάνατο,

0:00:31.669,0:00:35.400
οι σκελετοί φέρουν ιδιαίτερα γνωρίσματα[br]που αποκαλύπτουν την ταυτότητά τους.

0:00:35.400,0:00:39.541
Χρησιμοποιώντας σύγχρονα εργαλεία και[br]τεχνικές βρίσκουμε αυτά τα χαρακτηριστικά.

0:00:39.541,0:00:43.581
Αυτός ο κλάδος της επιστήμης[br]λέγεται βιολογική ανθρωπολογία.

0:00:43.581,0:00:47.167
Επιτρέπει στους ερευνητές να μάθουν[br]λεπτομέρειες για αρχαία άτομα

0:00:47.167,0:00:51.301
και να ταυτοποιήσουν ιστορικά γεγονότα[br]που επηρέασαν ολόκληρους πληθυσμούς.

0:00:51.301,0:00:53.708
Όταν οι ερευνητές βρουν έναν σκελετό,

0:00:53.708,0:00:56.915
τα πρώτα στοιχεία που συλλέγουν,[br]όπως η ηλικία και το φύλο,

0:00:56.915,0:00:58.647
βασίζονται στη μορφολογία του,

0:00:58.647,0:01:02.407
δηλαδή τη δομή, την εμφάνιση[br]και το μέγεθος του σκελετού.

0:01:02.407,0:01:05.715
Οστά, όπως η κλείδα,[br]σταματούν να μεγαλώνουν στα 25,

0:01:05.715,0:01:08.627
οπότε ένας σκελετός[br]με μη ολοκληρωμένη κλείδα

0:01:08.627,0:01:10.560
πρέπει να είναι νεότερος από 25.

0:01:10.560,0:01:14.768
Παρόμοια, οι δίσκοι του κρανίου[br]συνεχίζουν τη σύμπτυξη μέχρι και τα 40

0:01:14.768,0:01:17.189
και μερικές φορές ακόμη κι αργότερα.

0:01:17.189,0:01:20.480
Συνδυάζοντας αυτά με κάποια[br]μικροσκοπικά σκελετικά στοιχεία,

0:01:20.480,0:01:25.314
οι φυσικοί ανθρωπολόγοι μπορούν[br]να εκτιμήσουν την ηλικία θανάτου.

0:01:25.314,0:01:27.890
Ταυτόχρονα, τα πυελικά οστά[br]αποκαλύπτουν το γένος.

0:01:27.890,0:01:32.015
Τα γυναικεία πυελικά οστά είναι βιολογικά[br]πλατύτερα για διευκόλυνση της γέννας,

0:01:32.015,0:01:34.186
ενώ τα ανδρικά είναι στενότερα.

0:01:34.186,0:01:36.715
Τα οστά προδίδουν ακόμη[br]και σημάδια αρχαίων επιδημιών.

0:01:36.715,0:01:39.806
Ασθένειες όπως η αναιμία αφήνουν[br]τα σημάδια τους στα οστά.

0:01:39.806,0:01:42.306
Και η κατάσταση των δοντιών[br]αποκαλύπτει στοιχεία

0:01:42.306,0:01:44.695
για παράγοντες, όπως[br]η διατροφή ή ο υποσιτισμός,

0:01:44.695,0:01:47.836
τα οποία συνδέονται συχνά[br]με πλούτο ή φτώχεια.

0:01:47.836,0:01:52.115
Μια πρωτεΐνη, το κολλαγόνο, μας δίνει[br]ακόμη περισσότερες λεπτομέρειες.

0:01:52.115,0:01:53.336
Ο αέρας που αναπνέουμε,

0:01:53.336,0:01:54.357
το νερό που πίνουμε

0:01:54.357,0:01:55.616
και το φαγητό που τρώμε

0:01:55.616,0:01:58.287
αφήνουν μόνιμα ίχνη[br]στα οστά και τα δόντια μας

0:01:58.287,0:02:00.437
στη μορφή χημικών ενώσεων.

0:02:00.437,0:02:03.888
Αυτές οι χημικές ενώσεις περιέχουν[br]μετρήσιμες ποσότητες ισοτόπων.

0:02:03.888,0:02:09.028
Τα σταθερά ισότοπα στο κολλαγόνο των οστών[br]και των δοντιών διαφέρουν στα θηλαστικά

0:02:09.028,0:02:12.117
ανάλογα με το πού έζησαν και το τι έφαγαν.

0:02:12.117,0:02:13.906
Έτσι εξισορροπώντας αυτά τα ισότοπα,

0:02:13.906,0:02:18.457
μπορούμε να βγάλουμε συμπεράσματα[br]για τη δίαιτα και τον τόπο ατόμων.

0:02:18.457,0:02:20.747
Όχι μόνο αυτό, αλλά και ενώ ζούσαν,

0:02:20.747,0:02:23.858
τα οστά πέρασαν συνεχείς[br]κύκλους επιδιόρθωσης.

0:02:23.858,0:02:26.207
Έτσι αν κάποιος κινηθεί[br]από το ένα μέρος στο άλλο,

0:02:26.207,0:02:28.131
τα οστά που συντέθηκαν[br]μετά τη μετακίνηση

0:02:28.131,0:02:32.544
θα αντικατοπτρίζουν τις νέες ισοτοπικές[br]υπογραφές του περιβάλλοντος.

0:02:32.544,0:02:36.307
Αυτό σημαίνει ότι οι σκελετοί μπορούν να[br]χρησιμοποιηθούν ως χάρτες μετακινήσεων.

0:02:36.307,0:02:40.026
Για παράδειγμα, μεταξύ 1 και 650 μ.Χ.,

0:02:40.026,0:02:44.987
στη μεγάλη πόλη Τεοτιχουακαν στο Μεξικό[br]ζούσαν χιλιάδες ανθρώπων.

0:02:44.987,0:02:48.640
Οι ερευνητές εξέτασαν τις αναλογίες[br]ισοτόπων στο σμάλτο των δοντιών

0:02:48.640,0:02:52.047
που είχαν πληροφορίες[br]για τη δίαιτα τους όταν ήταν νεότεροι.

0:02:52.047,0:02:54.860
Βρήκαν ενδείξεις σημαντικής[br]μετανάστευσης στην πόλη.

0:02:54.860,0:02:57.495
Η πλειοψηφία των ατόμων[br]είχαν γεννηθεί αλλού.

0:02:57.495,0:03:01.089
Μέσω επιπλέον γεωλογικής[br]και σκελετικής ανάλυσης,

0:03:01.089,0:03:04.950
ίσως μπορέσουν να εντοπίσουν[br]από πού προέρχονταν αυτοί οι άνθρωποι.

0:03:04.950,0:03:09.201
Αυτή η δουλειά στο Τεοτιχουακαν[br]δείχνει πώς οι βιο-ανθρωπολόγοι

0:03:09.201,0:03:11.951
μελετούν σκελετούς σε νεκροταφεία[br]και μαζικούς τάφους,

0:03:11.951,0:03:14.711
έπειτα αναλύουν τις ομοιότητες[br]και τις διαφορές τους.

0:03:14.711,0:03:17.640
Από αυτές τις πληροφορίες, [br]μαθαίνουν για λαϊκές πεποιθήσεις,

0:03:17.640,0:03:21.301
κοινωνικές νόρμες, πολέμους[br]και αίτια θανάτου.

0:03:21.321,0:03:25.500
Σήμερα, χρησιμοποιούμε αυτά τα εργαλεία[br]για να απαντήσουμε το πώς δυνάμεις,

0:03:25.500,0:03:26.859
όπως μετανάστευση και νόσοι,

0:03:26.859,0:03:28.742
διαμορφώνουν τον σύγχρονο κόσμο.

0:03:28.742,0:03:33.920
Η ανάλυση DNA είναι δυνατή ακόμη[br]και σε καλά διατηρημένα αρχαία λείψανα.

0:03:33.920,0:03:37.021
Αυτό μας βοηθά να καταλάβουμε[br]πώς νόσοι όπως η φυματίωση

0:03:37.021,0:03:39.062
εξελίχτηκαν ανά τους αιώνες

0:03:39.062,0:03:42.420
ώστε να κατασκευάσουμε καλύτερες[br]θεραπείες για τον άνθρωπο σήμερα.

0:03:42.420,0:03:46.111
Οι αρχαίοι σκελετοί μας λένε[br]πολλά για το παρελθόν.

0:03:46.111,0:03:48.722
Αν λοιπόν και τα δικά σας[br]λείψανα θαφτούν ανέπαφα,

0:03:48.722,0:03:52.011
τι θα μάθουν άραγε από αυτά [br]οι αρχαιολόγοι του μέλλοντος;