1
00:00:01,480 --> 00:00:03,376
Kemerlerinizi bağlayın,

2
00:00:03,400 --> 00:00:05,376
Mars'a gidiyoruz.

3
00:00:05,400 --> 00:00:07,496
Sadece birkaç astronot değil,

4
00:00:07,520 --> 00:00:10,656
binlerce insan Mars'a koloni kuracak.

5
00:00:10,680 --> 00:00:13,800
Size bunun çok yakında
olacağını söylüyorum.

6
00:00:14,640 --> 00:00:17,536
Bazılarınız kendini
Mars'ta proje yaparken bulacak

7
00:00:17,560 --> 00:00:20,920
ve garanti ediyorum ki
bazılarınızın çocukları orada yaşayacak.

8
00:00:21,760 --> 00:00:24,136
Sanırım kulağa saçma geliyor,

9
00:00:24,160 --> 00:00:27,040
nasıl ve ne zaman olacağını
sizinle paylaşacağım.

10
00:00:27,760 --> 00:00:30,976
Ama önce şu açık soruyu
ele almak istiyorum:

11
00:00:31,000 --> 00:00:32,479
Neden bu lanet şeyi yapmalıyız?

12
00:00:33,640 --> 00:00:34,840
12 yıl önce,

13
00:00:34,840 --> 00:00:37,270
dünyayı aniden yok edecek 10 yol hakkında

14
00:00:37,270 --> 00:00:38,720
bir TED konuşması yapmıştım.

15
00:00:38,720 --> 00:00:43,496
Kendi galaksimizin kaprislerine karşı
inanılmaz derecede savunmasızız.

16
00:00:43,520 --> 00:00:47,096
Tek, büyük bir asteroit
bizi sonsuza dek yok edebilir.

17
00:00:47,120 --> 00:00:50,540
Hayatta kalmak için gezegenimizin
ötesine ulaşmak zorundayız.

18
00:00:50,540 --> 00:00:53,976
İnsanların başarıyla yaptığı her şey
bir anda tamamen silinseydi,

19
00:00:53,976 --> 00:00:55,840
nasıl bir felaket olurdu düşünün.

20
00:00:56,720 --> 00:00:58,736
Gitmemizi gerektiren diğer sebep ise:

21
00:00:58,760 --> 00:01:01,696
Keşfetmek bizim DNA’mızda var.

22
00:01:01,720 --> 00:01:05,176
2 milyon yıl önce
insanlar Afrika'da evrimleşti

23
00:01:05,200 --> 00:01:10,016
ve sonra yavaş ama emin adımlarla
bütün gezegen boyunca

24
00:01:10,040 --> 00:01:13,536
ufuklarının ötesindeki ıssız yerlere
gidip dışarıya yayıldılar.

25
00:01:13,560 --> 00:01:15,160
Bu şey bizim içimizde.

26
00:01:15,840 --> 00:01:17,520
Bunu yaparak iyiye doğru gittiler.

27
00:01:18,240 --> 00:01:22,136
Medeniyet ve teknolojideki
en büyük gelişmelerden bazıları

28
00:01:22,160 --> 00:01:24,080
biz keşfettiğimiz için gerçekleşti.

29
00:01:25,080 --> 00:01:28,506
Evet, Mars’ta gelişen bir koloni
kurmaya yetecek parayla

30
00:01:28,506 --> 00:01:30,280
bir sürü iyi şey yapabiliriz.

31
00:01:30,880 --> 00:01:35,440
Evet, kendi gezegenimize
daha fazla özen göstermeliyiz.

32
00:01:36,120 --> 00:01:38,750
Evet, Dünya’nın içine ettiğimiz gibi

33
00:01:38,750 --> 00:01:41,540
Mars’ın da içine edeceğimizden korkuyorum.

34
00:01:42,320 --> 00:01:44,200
Ama bir an için düşünün,

35
00:01:44,200 --> 00:01:47,226
John F. Kennedy
"Ay'a insan indireceğiz" dediğinde

36
00:01:47,226 --> 00:01:48,896
neyimiz vardı ki.

37
00:01:48,920 --> 00:01:52,320
Bütün bir nesli
hayal kurmak için heyecanlandırmıştı.

38
00:01:53,400 --> 00:01:56,336
Mars’a inişi görmenin
ne kadar ilham vereceğini düşünün.

39
00:01:56,360 --> 00:01:59,096
Belki sonra Dünya’ya geri bakacağız

40
00:01:59,120 --> 00:02:02,496
ve birçok insandansa
tek bir insan göreceğiz,

41
00:02:02,520 --> 00:02:05,056
belki sonra Dünya’ya geri bakacağız,

42
00:02:05,080 --> 00:02:07,496
Mars’ta hayatta kalmaya çalışırken,

43
00:02:07,520 --> 00:02:10,240
Dünya’nın ne kadar değerli olduğunun
farkına varacağız.

44
00:02:11,520 --> 00:02:16,440
Başlamak üzere olduğumuz
sıradışı bir macera anlatayım.

45
00:02:17,040 --> 00:02:18,296
Ama öncelikle,

46
00:02:18,320 --> 00:02:20,920
gittiğimiz nokta hakkında
birkaç etkileyici gerçek.

47
00:02:22,040 --> 00:02:26,390
Bu görsel aslında Dünya’ya oranla
Mars’ın gerçek boyutunu temsil ediyor.

48
00:02:26,390 --> 00:02:28,386
Mars bizim kardeş gezegenimiz değil.

49
00:02:28,386 --> 00:02:31,196
Dünya’nın boyutunun yarısından daha küçük,

50
00:02:31,196 --> 00:02:33,736
durum böyleyken daha küçük olmasına rağmen

51
00:02:33,736 --> 00:02:36,496
üzerinde durabileceğiniz
Mars’ın yüzey alanı

52
00:02:36,496 --> 00:02:39,916
Dünya’nın üzerinde durabileceğiniz
yüzey alanına eşit,

53
00:02:39,916 --> 00:02:42,200
çünkü Dünya çoğunlukla suyla kaplı.

54
00:02:43,000 --> 00:02:45,346
Mars’ın atmosferi gerçekten çok ince,

55
00:02:45,346 --> 00:02:47,956
Dünya’dan 100 kat daha ince

56
00:02:47,956 --> 00:02:49,960
ve nefes almaya elverişli değil,

57
00:02:49,960 --> 00:02:52,000
%96 oranında karbondioksit var.

58
00:02:52,760 --> 00:02:54,376
Orası gerçekten soğuk.

59
00:02:54,400 --> 00:02:57,376
Ortalama sıcaklık eksi 81 derece,

60
00:02:57,400 --> 00:03:00,560
epey sıcaklık değişikliği olmasına rağmen.

61
00:03:01,320 --> 00:03:03,460
Mars’ta bir gün hemen hemen

62
00:03:03,460 --> 00:03:05,840
Dünya’daki bir gün artı 39 dakika kadar.

63
00:03:06,440 --> 00:03:09,000
Mars’taki mevsimler ve yıllar

64
00:03:09,000 --> 00:03:12,000
Dünya’dakinin iki katı kadar uzunlukta.

65
00:03:12,000 --> 00:03:16,656
Kanat takıp oraya uçmak isteyenler için

66
00:03:16,680 --> 00:03:19,496
Mars'ta Dünya’dan daha az yerçekimi var

67
00:03:19,520 --> 00:03:21,506
ve arabanızın etrafında dolanmaktansa

68
00:03:21,506 --> 00:03:23,600
üzerine atlayabileceğiniz türden bir yer.

69
00:03:24,120 --> 00:03:25,540
Gördüğünüz üzere

70
00:03:25,540 --> 00:03:27,800
Mars tam olarak Dünya gibi değil

71
00:03:27,800 --> 00:03:29,250
ama şimdiye kadar

72
00:03:29,250 --> 00:03:32,930
tüm güneş sistemindeki
en çok yaşanabilir yer.

73
00:03:33,360 --> 00:03:34,856
İşte problem de burada.

74
00:03:34,880 --> 00:03:37,056
Mars çok uzakta,

75
00:03:37,080 --> 00:03:41,920
Ay’ın uzaklığından
binlerce kat daha uzakta.

76
00:03:42,560 --> 00:03:46,336
Ay 250 bin mil uzaklıkta

77
00:03:46,360 --> 00:03:50,000
ve oraya ulaşmak
Apollo astronotlarının üç gününü aldı.

78
00:03:50,720 --> 00:03:53,856
Mars ise 250 milyon mil uzaklıkta

79
00:03:53,880 --> 00:03:56,136
ve ulaşmamız sekiz ayımızı alacak,

80
00:03:56,160 --> 00:03:57,440
240 gün.

81
00:03:58,080 --> 00:04:00,656
Ancak çok özel bir günde,

82
00:04:00,680 --> 00:04:02,416
çok özel bir anda

83
00:04:02,440 --> 00:04:04,416
2 yılda bir fırlatırsak,

84
00:04:04,440 --> 00:04:07,616
Mars ve Dünya düzgün hizalandığında

85
00:04:07,640 --> 00:04:11,560
roketin katedeceği mesafe
en kısa olabilecek.

86
00:04:12,640 --> 00:04:16,990
Teneke bir kutuda arkadaşlarınızla
bağlı olarak geçirmek için

87
00:04:16,990 --> 00:04:18,800
240 gün uzun bir süre.

88
00:04:18,800 --> 00:04:22,856
Bu arada Mars’a gidişimizin
geçmiş tecrübeleri berbat.

89
00:04:22,880 --> 00:04:25,696
Biz ve Ruslar, Avrupalılar, Japonlar,

90
00:04:25,720 --> 00:04:27,056
Çinliler ve Hintliler,

91
00:04:27,080 --> 00:04:29,656
oraya tam 44 roket fırlattık

92
00:04:29,680 --> 00:04:31,460
ve bunların büyük bir çoğunluğu

93
00:04:31,460 --> 00:04:33,490
ya hedefi ıskaladı ya da parçalandı.

94
00:04:33,490 --> 00:04:36,840
Mars görevlerinin sadece
üçte biri başarılı oldu.

95
00:04:37,760 --> 00:04:40,330
Şu anda oraya bir şekilde gidebilecek

96
00:04:40,330 --> 00:04:42,780
yeterli büyüklükte bir roketimiz yok.

97
00:04:43,080 --> 00:04:45,176
Eskiden böyle bir roket vardı, Saturn V.

98
00:04:45,200 --> 00:04:47,816
Birkaç tane Saturn V
bizi oraya götürebilirdi.

99
00:04:47,840 --> 00:04:51,296
İnsanların şimdiye kadar yaptığı
çok büyüleyici bir makineydi

100
00:04:51,320 --> 00:04:53,520
ve bizi Ay’a götüren roketti.

101
00:04:54,120 --> 00:04:56,500
Ama 1973’te son Saturn V

102
00:04:56,500 --> 00:04:59,160
Skylab uzay istasyonunu
açmak için kullanıldı.

103
00:04:59,160 --> 00:05:02,256
Ay’a iniş yaptıktan sonra
Mars’a devam etmek yerine,

104
00:05:02,280 --> 00:05:05,920
mekik dediğimiz şeyler
yapmaya karar verdik.

105
00:05:06,680 --> 00:05:08,476
Şu an sahip olduğumuz en büyük roket

106
00:05:08,476 --> 00:05:11,160
bizi Mars’a götürmeye yetecek
büyüklüğün yarısı kadar.

107
00:05:12,200 --> 00:05:15,216
Yani Mars’a ulaşmak kolay olmayacak

108
00:05:15,240 --> 00:05:18,400
ve bu gerçekten ilginç
bir soruyu gündeme getiriyor.

109
00:05:19,560 --> 00:05:23,760
Ne kadar zaman sonra
ilk insan gerçekten oraya inecek?

110
00:05:25,160 --> 00:05:29,496
Bazı uzmanlar 2050’ye kadar
oraya ulaşabilir miyiz diye düşünüyorlar;

111
00:05:29,520 --> 00:05:31,240
bu oldukça iyi bir başarı olurdu.

112
00:05:31,840 --> 00:05:37,720
Bu günlerde NASA'nın 2040’a kadar
Mars’a ulaşacağımızı varsaydığı görülüyor.

113
00:05:38,280 --> 00:05:39,770
Belki başarabilirler.

114
00:05:40,600 --> 00:05:45,696
İnsanoğlunu Mars yörüngesine
2035’e kadar sokacaklarına inanıyorum.

115
00:05:45,720 --> 00:05:46,976
Ama açıkçası,

116
00:05:47,000 --> 00:05:51,736
2035’te Mars’a roket göndermeye
zahmet edeceklerini düşünmüyorum,

117
00:05:51,760 --> 00:05:53,736
çünkü zaten orada olacağız.

118
00:05:53,760 --> 00:05:56,720
2027’de Mars’a iniş yapacağız.

119
00:05:58,280 --> 00:05:59,496
Bunun sebebi ise

120
00:05:59,520 --> 00:06:01,576
bu adamın bunu yapmaya kararlı olması.

121
00:06:01,600 --> 00:06:07,080
Onun adı Elon Musk,
Tesla Motors ve SpaceX'in CEO’su.

122
00:06:07,920 --> 00:06:12,976
Aslında 2025’e kadar
Mars’a inebileceğimizi söyledi

123
00:06:13,000 --> 00:06:15,896
ama Elon Musk benden daha iyimser,

124
00:06:15,920 --> 00:06:17,416
ve arayı da açıyor.

125
00:06:17,440 --> 00:06:20,080
Ona birkaç yıllık mola veriyorum.

126
00:06:20,960 --> 00:06:22,376
Bununla birlikte …

127
00:06:22,400 --> 00:06:23,710
kendinize sormalısınız,

128
00:06:23,710 --> 00:06:27,640
bu adam 2025 veya 2027’ye kadar
gerçekten bunu yapabilir mi?

129
00:06:28,760 --> 00:06:32,440
Pekâlâ, Elon Musk’la 10 yıla
bir bakış atalım.

130
00:06:33,200 --> 00:06:34,680
10 yıl önce neredeydi?

131
00:06:35,360 --> 00:06:37,616
Bu Tesla’nın elektrikli otomobili.

132
00:06:37,640 --> 00:06:41,296
2005’te otomobil endüstrisinden
birçok kişi şöyle diyordu,

133
00:06:41,320 --> 00:06:44,760
50 yıl boyunca iyi bir
elektrikli arabamız olmayacak.

134
00:06:48,280 --> 00:06:49,560
Burası neresiydi?

135
00:06:50,120 --> 00:06:53,296
Bu SpaceX Falcon 9 roketi,

136
00:06:53,320 --> 00:06:57,696
altı tonluk malzemeyi
Uluslararası Uzay İstasyonu'na taşırken.

137
00:06:57,720 --> 00:06:58,936
10 yıl önce,

138
00:06:58,960 --> 00:07:01,600
SpaceX hiçbir şey fırlatmamıştı

139
00:07:01,600 --> 00:07:04,030
ya da bir yere roket ateşlememişti.

140
00:07:04,600 --> 00:07:06,950
Bence şu oldukça sağlam bir iddia,

141
00:07:06,950 --> 00:07:11,536
10 yıldan kısa sürede otomobil
endüstrisinde devrim yapan birisinin

142
00:07:11,536 --> 00:07:17,066
ve 10 yıldan kısa sürede tamamen
roket şirketi yaratan birisinin

143
00:07:17,466 --> 00:07:20,456
2027’ye kadar bizi Mars’a ulaştıracak.

144
00:07:20,760 --> 00:07:23,736
Şimdi şunu bilmeniz gerekiyor:

145
00:07:23,760 --> 00:07:25,490
Devletler ve robotlar

146
00:07:25,490 --> 00:07:28,040
artık bu oyunu kontrol etmiyor.

147
00:07:28,040 --> 00:07:30,526
Özel şirketler uzayın içine sıçrıyor

148
00:07:30,526 --> 00:07:32,880
ve sizi Mars’a götürmekten
mutluluk duyuyorlar.

149
00:07:33,800 --> 00:07:36,760
Bu gerçekten büyük bir soruyu
ortaya atıyor.

150
00:07:37,400 --> 00:07:39,400
Orada gerçekten yaşayabilir miyiz?

151
00:07:40,680 --> 00:07:44,856
NASA 2040’a kadar
bizi oraya ulaştıramayabilir

152
00:07:44,880 --> 00:07:46,976
veya NASA’dan önce orada olabiliriz.

153
00:07:47,000 --> 00:07:49,230
Ancak Mars’ta nasıl yaşayacağımıza dair

154
00:07:49,230 --> 00:07:51,750
NASA büyük bir sorumluluk aldı.

155
00:07:52,880 --> 00:07:54,850
Probleme bu açıdan bakalım.

156
00:07:54,850 --> 00:07:56,856
Dünya’da yaşamanız için gerekenler burada:

157
00:07:56,856 --> 00:08:00,190
Yemek, su, barınak ve kıyafet.

158
00:08:00,190 --> 00:08:02,736
Burada ise Mars’ta
yaşamanız için gerekenler:

159
00:08:02,760 --> 00:08:04,960
Yukarıdakilerin hepsi, artı oksijen.

160
00:08:06,160 --> 00:08:10,256
İlk olarak bu listedeki
en önemli şeye bakalım.

161
00:08:10,280 --> 00:08:13,296
Bildiğimiz gibi su bütün hayatın temeli,

162
00:08:13,320 --> 00:08:16,510
yaşamak için Dünya’dan Mars’a su taşımak

163
00:08:16,510 --> 00:08:17,920
çok fazla ağır olur.

164
00:08:17,920 --> 00:08:20,840
Yani hayatımız Mars’ta başarılı olacaksa

165
00:08:20,840 --> 00:08:22,490
su bulmak zorundayız.

166
00:08:23,840 --> 00:08:26,756
Mars’a bakarsanız gerçekten 
kuru gözüküyor,

167
00:08:26,756 --> 00:08:29,176
sanki bütün gezegen bir çölmüş gibi.

168
00:08:29,200 --> 00:08:31,216
Ancak öyle olmadığı sonunda anlaşıldı.

169
00:08:31,240 --> 00:08:36,456
Yalnızca Mars’taki toprak
%60’a kadar su içeriyor.

170
00:08:36,480 --> 00:08:41,416
Mars’ın etrafında uçan birkaç uydu
bize şunu gösterdi;

171
00:08:41,440 --> 00:08:43,976
bu arada bu gerçek bir fotoğraf,

172
00:08:44,000 --> 00:08:48,136
Mars’taki birçok kraterin içinde
buzlu su tabakaları var.

173
00:08:48,160 --> 00:08:50,360
Koloni kurmak için kötü bir yer değil.

174
00:08:51,855 --> 00:08:53,270
Buradaki görüntü

175
00:08:53,270 --> 00:08:56,040
Phoenix Lander’ın 2008’de
oluşturduğu küçük çukura ait,

176
00:08:56,040 --> 00:08:59,576
toprak yüzeyinin hemen altının
buz olduğunu gösteriyor,

177
00:08:59,600 --> 00:09:01,830
o beyaz şey buz.

178
00:09:01,830 --> 00:09:04,256
İlk resimden dört gün sonra çekilmiş olan

179
00:09:04,256 --> 00:09:05,416
ikinci resimde ise

180
00:09:05,440 --> 00:09:07,480
birazının buharlaştığını görebilirsiniz.

181
00:09:08,040 --> 00:09:10,186
Uydular ayrıca bize şunu haber veriyor;

182
00:09:10,186 --> 00:09:12,856
Mars’ta buzulların yanısıra

183
00:09:12,880 --> 00:09:14,936
büyük miktarda yer altı su kaynağı var.

184
00:09:14,960 --> 00:09:19,216
Aslında Mars’ın kutuplarındaki
buzlu sular erimiş olsa,

185
00:09:19,240 --> 00:09:22,000
gezegenin büyük bölümü
dokuz metre suyun altında kalırdı.

186
00:09:22,960 --> 00:09:25,056
Yani orada çok su var

187
00:09:25,080 --> 00:09:27,616
ancak bunun çoğu buz, çoğu yer altında,

188
00:09:27,640 --> 00:09:30,000
suya ulaşmak için çok fazla enerji

189
00:09:30,000 --> 00:09:31,520
ve insan gücü gerekiyor.

190
00:09:32,040 --> 00:09:33,740
Bu şey 1998 zamanlarında

191
00:09:33,740 --> 00:09:36,280
Washington Üniversitesi’nde
uydurulmuş bir cihaz.

192
00:09:36,840 --> 00:09:39,896
Esasen düşük teknolojili bir nem alıcısı.

193
00:09:39,920 --> 00:09:41,000
Sonunda anlaşıldı ki

194
00:09:41,000 --> 00:09:44,000
Mars’ın atmosferi genellikle %100 nemli.

195
00:09:44,000 --> 00:09:45,300
Yani bu cihaz

196
00:09:45,300 --> 00:09:50,800
insanların ihtiyaç duyduğu bütün suyu
Mars’ın atmosferinden çekebilir.

197
00:09:52,160 --> 00:09:55,136
Daha sonra ne soluyacağımız hakkında
endişelenmek zorundayız.

198
00:09:55,160 --> 00:09:58,006
Açıkçası NASA’nın bu sorunu
çözdüğünü öğrendiğimde

199
00:09:58,006 --> 00:09:59,640
şoke olmuştum.

200
00:10:00,280 --> 00:10:03,480
Bu kişi MIT’den
Michael Hecht adında bir bilimci

201
00:10:04,120 --> 00:10:06,616
ve bu makineyi geliştirdi, Moxie.

202
00:10:06,640 --> 00:10:07,856
Bu şeyi seviyorum.

203
00:10:07,880 --> 00:10:10,456
Bu bir ters yakıt hücresi,

204
00:10:10,480 --> 00:10:13,640
esasen Mars’ın atmosferini emip
oksijen çıkarıyor.

205
00:10:14,280 --> 00:10:16,256
Şunu bilmeniz gerekiyor ki,

206
00:10:16,280 --> 00:10:20,136
CO2, Mars atmosferinin
%96’sını oluşturan karbondioksit,

207
00:10:20,160 --> 00:10:22,960
temelde %78 oksijendir.

208
00:10:23,920 --> 00:10:28,256
NASA’nın 2020’de Mars’a göndereceği
sonraki büyük aracın içinde

209
00:10:28,280 --> 00:10:30,496
bu cihazlardan biri olacak.

210
00:10:30,520 --> 00:10:33,216
Bir kişiyi süresiz hayatta tutmak için

211
00:10:33,240 --> 00:10:35,936
yeterli oksijeni üretebilecek.

212
00:10:35,960 --> 00:10:38,096
Ancak bundaki püf nokta

213
00:10:38,120 --> 00:10:39,816
ve bu sadece test için,

214
00:10:39,840 --> 00:10:43,136
bundaki püf nokta şu, bu şey en başında

215
00:10:43,160 --> 00:10:45,800
100 faktörle ölçeklenebilir
olacak şekilde tasarlandı.

216
00:10:46,840 --> 00:10:49,056
Daha sonra, ne yiyeceğiz?

217
00:10:49,080 --> 00:10:50,080
Besin yetiştirmek için

218
00:10:50,080 --> 00:10:52,040
suda yetiştirme işlemini kullanacağız

219
00:10:52,040 --> 00:10:53,896
ama besinimizin %15 - %20’den fazlasını

220
00:10:53,920 --> 00:10:56,056
orada yetiştiremeyiz,

221
00:10:56,080 --> 00:10:59,576
en azından su Mars’ın yüzeyine
çıkmadığı sürece.

222
00:10:59,600 --> 00:11:03,920
Aslında ekin dikme ihtimaline
ve yeteneğine sahibiz.

223
00:11:04,680 --> 00:11:05,936
Bu süre zarfında

224
00:11:05,960 --> 00:11:08,056
besinimizin çoğu Dünya’dan gelecek

225
00:11:08,080 --> 00:11:09,280
ve kurumuş olacak.

226
00:11:10,480 --> 00:11:12,560
Daha sonra barınağa ihtiyacımız var.

227
00:11:13,120 --> 00:11:14,120
İlk olarak,

228
00:11:14,120 --> 00:11:16,760
şişme, basınçlı yapıları kullanabiliriz,

229
00:11:16,760 --> 00:11:19,016
iniş araçlarını da.

230
00:11:19,040 --> 00:11:22,016
Ama bu gerçekten sadece gündüz işe yarar.

231
00:11:22,040 --> 00:11:24,160
Orada çok fazla güneş radyasyonu

232
00:11:24,160 --> 00:11:26,720
ve kozmik ışın radyasyonu var.

233
00:11:27,160 --> 00:11:29,336
Yani gerçekten çok dikkatli olmalıyız.

234
00:11:29,360 --> 00:11:32,056
Mars’taki toprağın genel olarak

235
00:11:32,080 --> 00:11:35,056
tuğla yapmak için
mükemmel olduğu anlaşıldı.

236
00:11:35,080 --> 00:11:37,296
NASA da bu işi çözdü.

237
00:11:37,320 --> 00:11:40,176
Tuğlalara biraz polimer 
plastik katacaklar,

238
00:11:40,200 --> 00:11:41,976
mikrodalga fırına atacaklar

239
00:11:42,000 --> 00:11:45,256
ve gerçekten kalın yapılar
inşa edebileceksiniz.

240
00:11:45,280 --> 00:11:49,290
Ya da yer altındaki mağaralarda

241
00:11:49,290 --> 00:11:52,490
veya bol bulunan lav tüplerinde
yaşamayı tercih edebiliriz.

242
00:11:54,040 --> 00:11:55,560
Son olarak kıyafetler.

243
00:11:56,120 --> 00:11:58,100
Dünya’da üzerimize yığılmış,

244
00:11:58,100 --> 00:12:01,130
vücudumuza daima
yedi kiloluk basınç uygulayan

245
00:12:01,130 --> 00:12:02,656
geniş bir atmosfer var

246
00:12:02,680 --> 00:12:04,823
ve onu sürekli aksi yönde itiyoruz.

247
00:12:04,847 --> 00:12:07,767
Mars’ta ise hemen hemen
hiç atmosfer basıncı yok.

248
00:12:08,720 --> 00:12:10,616
Dava Newman,

249
00:12:10,640 --> 00:12:12,096
MIT’den bir bilimci,

250
00:12:12,120 --> 00:12:15,176
bu parlak uzay kıyafetini yaptı.

251
00:12:15,200 --> 00:12:16,696
Bu bizi bir arada tutacak,

252
00:12:16,720 --> 00:12:18,960
radyasyonu engelleyecek ve sıcak tutacak.

253
00:12:20,160 --> 00:12:22,056
Bir dakikalığına şunu düşünelim.

254
00:12:22,080 --> 00:12:25,080
Yemek, barınak, kıyafet, su, oksijen…

255
00:12:25,960 --> 00:12:27,160
Bunları halledebiliriz.

256
00:12:27,600 --> 00:12:28,800
Gerçekten yapabiliriz.

257
00:12:29,720 --> 00:12:32,840
Ama hâlâ biraz karmaşık ve zor.

258
00:12:33,800 --> 00:12:36,590
Bu Mars’ta iyi bir hayat sürmemizde

259
00:12:36,590 --> 00:12:38,786
sıradaki büyük, gerçekten büyük bir adıma

260
00:12:38,786 --> 00:12:40,056
öncülük ediyor.

261
00:12:40,080 --> 00:12:41,880
Bu da gezegeni yaşanabilir kılıyor:

262
00:12:42,600 --> 00:12:44,456
Dünya’ya daha çok benzetme,

263
00:12:44,480 --> 00:12:47,320
tüm gezegeni yeniden yapılandırma.

264
00:12:48,160 --> 00:12:50,016
Kulağa kibir gibi geliyor

265
00:12:50,040 --> 00:12:51,256
ancak gerçek şu ki,

266
00:12:51,280 --> 00:12:54,120
size anlatacağım her şeyi yapan teknoloji

267
00:12:54,120 --> 00:12:55,450
zaten hâlihazırda mevcut.

268
00:12:56,200 --> 00:12:57,920
İlk olarak orayı ısıtmalıyız.

269
00:12:58,400 --> 00:13:01,000
Mars inanılmaz derecede soğuk,

270
00:13:01,000 --> 00:13:03,120
çünkü çok ince bir atmosferi var.

271
00:13:03,120 --> 00:13:05,000
Çözüm işte burada yatıyor,

272
00:13:05,000 --> 00:13:06,440
inanılmaz miktarda

273
00:13:06,440 --> 00:13:11,936
donmuş karbondioksitle kaplanmış
Mars’ın güney ve kuzey kutupları,

274
00:13:11,960 --> 00:13:13,276
karbondioksit buzu.

275
00:13:13,440 --> 00:13:14,776
Eğer onları ısıtırsak

276
00:13:14,800 --> 00:13:17,376
direkt atmosfere doğru süblimleşecek

277
00:13:17,400 --> 00:13:20,216
ve Dünya’da olduğu gibi
atmosferi kalınlaştıracak.

278
00:13:20,240 --> 00:13:21,456
Bildiğimiz üzere,

279
00:13:21,480 --> 00:13:25,120
CO2 inanılmaz güçlü bir sera gazıdır.

280
00:13:25,840 --> 00:13:28,490
Bunu yapmak için en tercih ettiğim yol

281
00:13:28,490 --> 00:13:31,800
çok çok büyük bir güneş yelkeni dikmek

282
00:13:31,800 --> 00:13:33,016
ve onu odaklamak,

283
00:13:33,040 --> 00:13:34,776
esasen bir ayna görevi üstlenecek

284
00:13:34,800 --> 00:13:37,176
ve ilk olarak Mars’ın 
güney kutbuna odaklamak.

285
00:13:37,200 --> 00:13:38,480
Gezegen dönerken,

286
00:13:38,480 --> 00:13:40,690
bütün karbondioksit buzunu ısıtacak,

287
00:13:40,690 --> 00:13:43,460
süblimleştirecek ve atmosfere karışacak.

288
00:13:43,460 --> 00:13:45,286
Mars’ın sıcaklığının artmaya başlaması

289
00:13:45,286 --> 00:13:47,296
aslında çok uzun sürmeyecek,

290
00:13:47,320 --> 00:13:49,880
muhtemelen 20 yıldan daha az.

291
00:13:50,560 --> 00:13:51,776
Şu anda,

292
00:13:51,800 --> 00:13:53,776
Mars ekvatorunda mükemmel bir günde,

293
00:13:53,800 --> 00:13:55,896
yazın ortasında,

294
00:13:55,920 --> 00:13:58,376
sıcaklıklar gerçekten
70 dereceye ulaşabiliyor

295
00:13:58,400 --> 00:14:00,816
ancak daha sonra geceleri
-100 dereceye düşüyor.

296
00:14:00,840 --> 00:14:02,416
(Gülüşmeler)

297
00:14:02,440 --> 00:14:06,080
Uğraştığımız şey
kontrolden çıkan sera etkisi:

298
00:14:06,800 --> 00:14:08,490
Mars’taki eriyen buzulları,

299
00:14:08,490 --> 00:14:11,860
özellikle de yerdeki buzulları
görmemize yetecek kadar

300
00:14:11,860 --> 00:14:14,000
sıcaklık artışı.

301
00:14:14,000 --> 00:14:15,640
Sonra gerçek büyüye erişeceğiz.

302
00:14:16,000 --> 00:14:19,176
Atmosfer kalınlaştıkça,
her şey yoluna girecek.

303
00:14:19,200 --> 00:14:21,816
Radyasyondan daha çok korunacağız,

304
00:14:21,840 --> 00:14:24,936
daha çok atmosfer bizi ısıtacak,
gezegeni ısıtacak.

305
00:14:24,960 --> 00:14:26,590
Böylece akarsuya sahip olacağız,

306
00:14:26,590 --> 00:14:28,370
bu da ekip biçmeyi mümkün kılacak.

307
00:14:28,920 --> 00:14:31,260
Sonra daha fazla su buharı
havaya karışacak,

308
00:14:31,260 --> 00:14:33,920
sera gazını oluşturan
bir diğer güçlü etmen.

309
00:14:33,920 --> 00:14:37,360
Mars’a yağmur ve kar yağacak.

310
00:14:38,160 --> 00:14:41,416
Kalın atmosfer yeterli basınç oluşturacak,

311
00:14:41,440 --> 00:14:43,976
böylece uzay giysilerini çıkartabileceğiz.

312
00:14:44,000 --> 00:14:45,290
Hayatta kalabilmek için

313
00:14:45,290 --> 00:14:47,400
yalnızca iki kilogram civarı
bir basınç gerekiyor.

314
00:14:47,400 --> 00:14:50,240
Nihayet Mars daha çok

315
00:14:50,240 --> 00:14:53,040
British Columbia gibi hissettirecek.

316
00:14:54,040 --> 00:14:56,020
Atmosferi nefes alınabilir yapma hakkında

317
00:14:56,020 --> 00:14:58,236
hâlâ karmaşık bir sorunumuz olacaktır

318
00:14:58,236 --> 00:15:01,120
ve açıkçası başarmamız bin yıl alacak.

319
00:15:01,800 --> 00:15:04,020
Ancak insanoğlu şaşırtıcı şekilde akıllı

320
00:15:04,020 --> 00:15:05,960
ve ortama uyabilen bir canlı.

321
00:15:05,960 --> 00:15:10,150
Gelecekteki teknolojimizin
neleri başarabileceğini

322
00:15:10,150 --> 00:15:13,730
ve bedenlerimizle neler yapabileceğini
tahmin etmek mümkün değil.

323
00:15:13,750 --> 00:15:15,900
Biyolojide şu anda,

324
00:15:15,900 --> 00:15:18,090
kendi genetiğimizi,

325
00:15:18,090 --> 00:15:24,350
vücudumuzdaki genlerin yaptıklarını

326
00:15:24,350 --> 00:15:26,150
ve elbette

327
00:15:26,150 --> 00:15:28,320
kendi evrimimizi kontrol etmek üzereyiz.

328
00:15:28,920 --> 00:15:31,260
Dünya’daki insan türünün

329
00:15:31,260 --> 00:15:34,480
Mars’taki insan türünden
kısmen farklı olduğu

330
00:15:34,480 --> 00:15:36,500
bir sonuçla karşılaşabiliriz.

331
00:15:38,280 --> 00:15:40,536
Ama orada ne yapardınız?
Nasıl yaşardınız?

332
00:15:40,560 --> 00:15:43,000
Dünya’dakinin aynısı olacak.

333
00:15:43,560 --> 00:15:45,816
Bazıları bir restoran açacak,

334
00:15:45,840 --> 00:15:47,960
bazıları demirhane inşa edecek.

335
00:15:48,800 --> 00:15:51,056
Bazıları Mars’ın belgesellerini çekecek

336
00:15:51,080 --> 00:15:52,480
ve onları Dünya’da satacak.

337
00:15:54,560 --> 00:15:57,576
Bazı aptallar TV programları yapacak.

338
00:15:57,600 --> 00:15:59,040
(Gülüşmeler)

339
00:15:59,680 --> 00:16:01,936
Yazılım şirketleri olacak,

340
00:16:01,960 --> 00:16:04,360
oteller olacak, barlar olacak.

341
00:16:05,760 --> 00:16:07,176
Şu ise çok kesin:

342
00:16:07,200 --> 00:16:11,416
Hayatımızdaki en çok
birlik bozan olay olacak

343
00:16:11,440 --> 00:16:13,800
ve bence en çok ilham verici şey olacak.

344
00:16:14,800 --> 00:16:16,530
10 yaşlarındaki bir kıza,

345
00:16:16,530 --> 00:16:18,880
Mars’a gitmek isteyip istemediğini sorun.

346
00:16:18,880 --> 00:16:21,000
İlkokuldaki çocukların

347
00:16:21,000 --> 00:16:23,340
orada yaşamayı tercih etme 
seçenekleri olacak.

348
00:16:24,280 --> 00:16:26,680
Ay'a insan indirdiğimiz anı
hatırlıyor musunuz?

349
00:16:27,320 --> 00:16:28,370
Bu gerçekleştiğinde,

350
00:16:28,370 --> 00:16:30,520
insanlar birbirlerine baktı ve şöyle dedi;

351
00:16:30,520 --> 00:16:32,800
"Bunu yapabiliyorsak, her şeyi yaparız."

352
00:16:33,760 --> 00:16:37,880
Mars’ta gerçekten bir koloni 
kurduğumuzda ne düşünecekler?

353
00:16:38,920 --> 00:16:40,296
Daha da önemlisi,

354
00:16:40,320 --> 00:16:43,696
bu bizi bir uzay gezgini bir tür yapacak.

355
00:16:43,720 --> 00:16:45,500
Bu şu anlama geliyor,

356
00:16:45,500 --> 00:16:49,200
Dünya’da ne olursa olsun
insanlar hayatta kalacak.

357
00:16:49,200 --> 00:16:52,296
Asla türümüzün son örneği olmayacağız.


358
00:16:52,320 --> 00:16:53,536
Teşekkürler.

359
00:16:53,560 --> 00:16:57,140
(Alkışlar)