0:00:01.480,0:00:03.376
Zapnijcie pasy,

0:00:03.400,0:00:05.376
lecimy na Marsa.

0:00:05.400,0:00:07.496
Nie tylko kilku astronautów,

0:00:07.520,0:00:10.656
ale tysiące ludzi skolonizuje Marsa.

0:00:10.680,0:00:13.800
Zrobią to niebawem.

0:00:14.640,0:00:17.536
Niektórzy z was będą pracować[br]w projektach na Marsie

0:00:17.560,0:00:21.260
i gwarantuję, że niektóre[br]z waszych dzieci zamieszkają tam.

0:00:21.760,0:00:24.136
To pewnie brzmi absurdalnie,

0:00:24.160,0:00:27.040
więc powiem wam,[br]jak i kiedy to się stanie.

0:00:27.760,0:00:30.976
Ale najpierw chciałbym[br]omówić oczywiste pytanie:

0:00:31.000,0:00:33.049
dlaczego do licha mielibyśmy to robić?

0:00:33.640,0:00:34.856
12 lat temu

0:00:34.880,0:00:38.696
wygłosiłem prelekcję TED [br]o 10 przyczynach nagłego końca świata.

0:00:38.720,0:00:43.496
Jesteśmy bezbronni wobec[br]kaprysów własnej galaktyki.

0:00:43.520,0:00:47.096
Jedna duża asteroida[br]może zmieść nas na zawsze.

0:00:47.120,0:00:50.576
Aby przetrwać, musimy [br]sięgnąć poza własną planetę.

0:00:50.600,0:00:52.816
Pomyślicie, jaka byłaby to tragedia,

0:00:52.840,0:00:55.800
gdyby wszystkie ludzkie osiągnięcia[br]zostały nagle unicestwione.

0:00:55.800,0:00:58.736
Jest jeszcze jeden powód, [br]dla którego trzeba tam lecieć:

0:00:58.760,0:01:01.696
odkrywanie jest w naszym DNA.

0:01:01.720,0:01:05.176
Ludzie wyewoluowali w Afryce[br]dwa miliony lat temu,

0:01:05.200,0:01:10.016
a potem stopniowo, lecz pewnie[br]rozprzestrzenili się po całej planecie,

0:01:10.040,0:01:13.536
sięgając w głąb dziczy,[br]daleko poza własne horyzonty.

0:01:13.560,0:01:15.160
To jest w nas.

0:01:15.840,0:01:17.520
Dobrze im się powodziło.

0:01:18.240,0:01:22.136
Niektóre z wielkich osiągnięć[br]cywilizacji i technologii

0:01:22.160,0:01:24.080
pojawiły się dzięki eksploracjom.

0:01:24.350,0:01:26.536
Moglibyśmy zrobić wiele dobrego

0:01:26.560,0:01:30.460
za pieniądze potrzebne do założenia[br]prosperującej kolonii na Marsie.

0:01:30.880,0:01:35.440
Owszem, należy lepiej[br]dbać o naszą własną planetę.

0:01:36.120,0:01:41.080
Owszem, martwię się, że zniszczymy[br]Marsa, tak jak zniszczyliśmy Ziemię.

0:01:41.700,0:01:43.936
Ale zastanówcie się[br]przez chwilę, co się działo,

0:01:43.960,0:01:48.896
gdy John F. Kennedy ogłosił,[br]że człowiek stanie na Księżycu.

0:01:48.920,0:01:52.320
Poderwał całe pokolenie do marzeń.

0:01:53.400,0:01:56.336
Pomyślcie, jak inspirujące [br]będzie lądowanie na Marsie.

0:01:56.360,0:01:59.096
Może wtedy spojrzymy na Ziemię

0:01:59.120,0:02:02.496
i zobaczymy tam jedną ludzkość,[br]wspólnotę ludzi, zamiast wielu,

0:02:02.520,0:02:05.056
może wtedy, próbując przetrwać na Marsie,

0:02:05.080,0:02:07.496
spojrzymy na Ziemię

0:02:07.520,0:02:10.630
i zdamy sobie sprawę, jak cenna [br]jest nasza rodzima planeta.

0:02:11.520,0:02:16.440
Opowiem o niezwykłej [br]przygodzie, która nas czeka.

0:02:17.040,0:02:18.296
Ale najpierw

0:02:18.320,0:02:20.920
kilka fascynujących faktów[br]o tym, gdzie zmierzamy.

0:02:22.040,0:02:26.416
To zdjęcie pokazuje rzeczywiste[br]wymiary Marsa w porównaniu do Ziemi.

0:02:26.440,0:02:28.336
Mars nie jest naszą siostrzaną planetą.

0:02:28.360,0:02:31.136
Jest ponad połowę mniejszy niż Ziemia,

0:02:31.160,0:02:34.256
a mimo to powierzchnia,

0:02:34.256,0:02:35.896
na której można stanąć,

0:02:35.920,0:02:39.856
jest równa tej, na której[br]można stanąć na Ziemi,

0:02:39.880,0:02:42.610
bo Ziemię w większości pokrywa woda.

0:02:43.000,0:02:45.296
Atmosfera na Marsie jest bardzo cienka.

0:02:45.320,0:02:47.896
100 razy cieńsza niż na Ziemi

0:02:47.920,0:02:51.920
i nie można w niej oddychać, [br]w 96% składa się z dwutlenku węgla.

0:02:52.760,0:02:54.376
Jest tam bardzo zimno.

0:02:54.400,0:02:57.376
Średnia temperatura [br]to minus 63 stopnie Celsjusza,

0:02:57.400,0:03:00.560
choć wahania temperatur są dość spore.

0:03:00.910,0:03:03.896
Dzień na Marsie jest prawie[br]tak długi jak na Ziemi,

0:03:03.920,0:03:05.840
plus około 39 minut.

0:03:06.440,0:03:11.480
Pory roku i lata na Marsie[br]są dwa razy dłuższe niż na Ziemi.

0:03:12.000,0:03:16.656
Jeśli chcielibyście kiedyś[br]rozwinąć skrzydła i polecieć,

0:03:16.680,0:03:19.496
Mars ma znacznie mniejszą[br]grawitację niż Ziemia,

0:03:19.520,0:03:20.776
to miejsce,

0:03:20.800,0:03:23.960
gdzie można przeskoczyć [br]nad samochodem zamiast go obejść.

0:03:24.120,0:03:27.776
Mars jest nie zbyt podobny do Ziemi,

0:03:27.800,0:03:32.560
ale jest jednym z najodpowiedniejszych[br]miejsc do życia w Układzie Słonecznym,

0:03:33.360,0:03:34.856
Gdzie tkwi problem?

0:03:34.880,0:03:37.056
Mars jest daleko,

0:03:37.080,0:03:41.920
tysiąc razy dalej niż Księżyc.

0:03:42.560,0:03:46.336
Księżyc oddalony jest o 405 000 km,

0:03:46.360,0:03:50.000
załodze Apolla dotarcie tam zajęło 3 dni.[br]

0:03:50.720,0:03:53.856
Mars jest 405 milionów km stąd.

0:03:53.880,0:03:56.136
Dotarcie do niego zajęłoby 8 miesięcy,

0:03:56.160,0:03:57.440
240 dni.

0:03:58.080,0:04:00.656
I to tylko, jeśli wylecimy [br]w bardzo konkretnym dniu

0:04:00.680,0:04:02.416
i czasie.

0:04:02.440,0:04:04.416
Raz na dwa lata,

0:04:04.440,0:04:07.616
gdy Mars i Ziemia są tak ustawione,

0:04:07.640,0:04:11.560
że dystans do pokonania jest najkrótszy.

0:04:12.640,0:04:17.720
240 dni to długi czas do spędzenia [br]z kolegami w wąskiej puszce.

0:04:18.800,0:04:22.856
Na razie nasze doświadczenie[br]w lotach na Marsa nie jest imponujące.

0:04:22.880,0:04:25.696
My, Rosjanie, Europejczycy, Japończycy,

0:04:25.720,0:04:27.056
Chińczycy i Hindusi

0:04:27.080,0:04:29.656
wysłaliśmy tam 44 rakiety,

0:04:29.680,0:04:33.216
większość z nich zaginęła[br]albo się rozbiła.

0:04:33.240,0:04:36.840
Tylko około jedna trzecia misji[br]zakończyła się powodzeniem.

0:04:37.760,0:04:42.120
Obecnie nie mamy rakiety [br]na tyle dużej, by tam dotrzeć.

0:04:43.080,0:04:45.176
Kiedyś taką mieliśmy, Saturn V.

0:04:45.200,0:04:47.816
Kilka rakiet tego typu zabrałoby nas tam.

0:04:47.840,0:04:51.296
Była to najwspanialsza maszyna[br]kiedykolwiek zbudowana przez ludzi,

0:04:51.320,0:04:53.890
ta rakieta zabrała nas na Księżyc.

0:04:54.120,0:04:56.860
Ale ostatni Saturn V posłużył w 1973 roku,

0:04:56.860,0:04:59.640
do uruchomienia stacji kosmicznej Skylab.

0:04:59.640,0:05:02.256
Postanowiliśmy zbudować coś,[br]co nazywamy wahadłowcem,

0:05:02.280,0:05:05.920
zamiast kontynuować misję na Marsa,[br]po wylądowaniu na Księżycu.

0:05:06.300,0:05:08.136
Największa rakieta, jaką mamy obecnie,

0:05:08.160,0:05:11.160
jest o połowę za mała, by lecieć na Marsa.

0:05:13.330,0:05:15.216
Dotarcie tam nie będzie łatwe,

0:05:15.240,0:05:18.400
nasuwa się interesujące pytanie:

0:05:19.560,0:05:23.760
jak szybko pierwszy człowiek [br]rzeczywiście tam wyląduje?

0:05:25.160,0:05:29.496
Niektórzy eksperci uważają, [br]że jeśli dotrzemy tam do 2050,

0:05:29.520,0:05:31.440
to będzie to całkiem dobre osiągnięcie.

0:05:31.840,0:05:37.720
Obecnie NASA twierdzi, [br]że zabierze tam ludzi do 2040 roku,

0:05:38.280,0:05:39.480
Może i tak.

0:05:40.600,0:05:45.696
Uważam, że mogą zabrać ludzi[br]na orbitę Marsa do 2035.

0:05:45.720,0:05:46.976
Ale szczerze,

0:05:47.000,0:05:51.736
nie sądzę by w 2035 roku zawracali [br]sobie głowę wysyłaniem rakiety na Marsa,

0:05:51.760,0:05:53.736
bo już tam będziemy.

0:05:53.760,0:05:56.720
Wylądujemy na Marsie w 2027 roku.

0:05:58.280,0:05:59.370
A powodem jest

0:05:59.370,0:06:01.906
człowiek zdeterminowany, by to zrobić.

0:06:01.906,0:06:07.080
Nazywa się Elon Musk,[br]jest dyrektorem Tesla Motors i SpaceX.

0:06:07.920,0:06:12.976
Powiedział, że wylądujemy[br]na Marsie do 2025 roku,

0:06:13.000,0:06:15.896
ale Elon Musk jest [br]większym optymistą niż ja,

0:06:15.920,0:06:17.416
i dzięki naszemu podobieństwu,

0:06:17.440,0:06:20.080
daję mu kilka lat na zapas.

0:06:20.960,0:06:22.376
Mimo to,

0:06:22.400,0:06:23.736
trzeba zadać sobie pytanie,

0:06:23.760,0:06:27.640
czy ten facet rzeczywiście [br]zrobi to do 2025 czy 2027 roku?

0:06:28.760,0:06:32.440
Spójrzmy perspektywicznie [br]na dokonania Muska w ostatniej dekadzie.

0:06:33.200,0:06:34.960
Na jakim etapie był 10 lat temu?

0:06:35.360,0:06:37.616
To pojazd elektryczny Tesla.

0:06:37.640,0:06:41.296
W 2005 roku wielu ludzi [br]z przemysłu samochodowego mówiło,

0:06:41.320,0:06:45.380
że nie będziemy mieć przyzwoitego[br]samochodu elektrycznego przez 50 lat.

0:06:48.280,0:06:49.560
Kiedy to było?

0:06:50.120,0:06:53.296
To Falcon 9, rakieta firmy SpaceX,

0:06:53.320,0:06:57.696
wynosząca 6 ton zapasów[br]na Międzynarodową Stację Kosmiczną.

0:06:57.720,0:06:58.936
10 lat temu,

0:06:58.960,0:07:03.520
SpaceX nie wystrzeliwał żadnych rakiet.

0:07:04.600,0:07:07.136
Myślę, że można się założyć,

0:07:07.160,0:07:10.216
że osoba rewolucjonizująca[br]przemysł samochodowy

0:07:10.240,0:07:11.456
w mniej niż 10 lat,

0:07:11.480,0:07:17.296
która tworzy firmę rakietową [br]w mniej niż 10 lat,

0:07:17.320,0:07:19.560
jest w stanie zabrać nas [br]na Marsa do 2027 roku.

0:07:20.760,0:07:23.736
Musicie wiedzieć,

0:07:23.760,0:07:27.400
że rządy i roboty [br]już nie kontrolują tej gry.

0:07:28.040,0:07:30.416
Prywatne firmy skaczą w kosmos

0:07:30.440,0:07:32.880
i z przyjemnością wezmą was na Marsa.

0:07:33.800,0:07:36.760
Tu pojawia się wielkie pytanie.

0:07:37.400,0:07:39.400
Czy na prawdę możemy tam mieszkać?

0:07:40.680,0:07:44.856
Może NASA nie weźmie nas tam do 2040 roku,

0:07:44.880,0:07:47.446
może dotrzemy tam na długo przed nimi,

0:07:47.446,0:07:51.960
ale podjęli się rozwiązania,[br]jak można tam przetrwać.

0:07:52.880,0:07:54.896
Spójrzmy na ten problem z tej strony.

0:07:54.920,0:07:57.026
Co jest potrzebne, by przeżyć na Ziemi?

0:07:57.026,0:08:00.216
Jedzenie, woda, schronienie, odzież.

0:08:00.240,0:08:02.736
A na Marsie?

0:08:02.760,0:08:04.960
To samo, co wyżej, plus tlen.

0:08:06.160,0:08:10.256
Spójrzmy na najważniejszą rzecz na liście.

0:08:10.280,0:08:13.296
Woda jest podstawą każdego znanego życia,

0:08:13.320,0:08:17.896
jest za ciężka do transportu [br]z Ziemi na Marsa.

0:08:17.920,0:08:22.560
Trzeba znaleźć wodę, [br]by życie tam się powiodło.

0:08:23.840,0:08:26.336
Mars wygląda na bardzo suchy,

0:08:26.360,0:08:29.176
jakby cała planeta była pustynią.

0:08:29.200,0:08:31.216
Ale okazuje się, że nie jest.

0:08:31.240,0:08:36.456
Sama gleba składa się nawet w 60% z wody.

0:08:36.480,0:08:41.416
Sondy latające wokół Marsa pokazują,

0:08:41.440,0:08:43.976
to prawdziwe zdjęcie,

0:08:44.000,0:08:48.136
że wiele kraterów ma w środku lód.

0:08:48.160,0:08:50.360
To niezłe miejsce, by zacząć kolonie.

0:08:51.855,0:08:56.016
To mała dziura, którą zrobił [br]Lądownik Phoenix w 2008 roku,

0:08:56.040,0:08:59.576
widać, że zaraz pod powierzchnią jest lód.

0:08:59.600,0:09:01.856
To białe to lód.

0:09:01.880,0:09:03.136
Na drugim zdjęciu,

0:09:03.160,0:09:05.416
zrobionym 4 dni po pierwszym,

0:09:05.440,0:09:07.480
część tego wyparowało.

0:09:08.040,0:09:09.416
Sondy pokazują też,

0:09:09.440,0:09:12.856
że jest dużo podziemnej wody na Marsie,

0:09:12.880,0:09:14.936
a także lodowce.

0:09:14.960,0:09:19.216
Gdyby lód z biegunów na Marsie stopniał,

0:09:19.240,0:09:22.000
większość planety znalazłaby się[br]10 metrów pod wodą.

0:09:22.960,0:09:25.056
Jest tam więc dużo wody,

0:09:25.080,0:09:27.616
ale większość znajduje się pod ziemią,

0:09:27.640,0:09:31.510
potrzeba dużo energii i pracy, [br]by się do niej dostać.

0:09:32.040,0:09:34.776
To urządzenie stworzone [br]na Uniwersytecie w Waszyngtonie

0:09:34.800,0:09:36.280
w 1998 roku.

0:09:36.840,0:09:39.896
To prosty osuszacz.

0:09:39.920,0:09:43.976
Okazuje się, że wilgotność atmosfery [br]na Marsie wynosi często 100%.

0:09:44.000,0:09:48.376
To urządzenie może wyciągnąć [br]całą wodę potrzebną ludziom,

0:09:48.400,0:09:50.800
po prostu z atmosfery Marsa.

0:09:52.160,0:09:55.136
Następny problem to czym oddychać.

0:09:55.160,0:09:57.516
Bylem zszokowany na wieść,

0:09:57.516,0:10:00.330
że NASA już rozpracowała ten problem.

0:10:00.330,0:10:03.240
To naukowiec z MIT, Michael Hecht.

0:10:04.120,0:10:06.616
Opracował maszynę o nazwie Moxie.

0:10:06.640,0:10:07.856
Kocham to urządzenie.

0:10:07.880,0:10:10.456
To odwrócone ogniwo paliwowe,

0:10:10.480,0:10:13.640
które wsysa atmosferę marsjańską[br]i wypompowuje tlen.

0:10:14.280,0:10:16.256
Pamiętajcie, że CO2,

0:10:16.280,0:10:20.136
dwutlenek węgla, stanowiący[br]96% atmosfery na Marsie,

0:10:20.160,0:10:22.960
składa się w 78% z tlenu.

0:10:23.920,0:10:28.256
Następny łazik, który NASA[br]wyśle na Marsa w 2020 roku,

0:10:28.280,0:10:30.616
będzie mieć takie urządzenie na pokładzie.

0:10:30.616,0:10:33.286
wyprodukuje wystarczającą ilość tlenu

0:10:33.286,0:10:35.936
dla jednej osoby do końca życia.

0:10:35.960,0:10:38.096
Ale sekretem jest,

0:10:38.120,0:10:39.816
a mowa tylko o testach,

0:10:39.840,0:10:43.506
że urządzenie od razu zaprojektowano tak,

0:10:43.506,0:10:46.330
żeby dało się powiększyć 100-krotnie.

0:10:46.840,0:10:49.056
Dalej, co będziemy jeść?

0:10:49.080,0:10:52.016
Do uprawy użyjemy hydroponiki,

0:10:52.040,0:10:53.896
ale nie da się wyhodować tam

0:10:53.920,0:10:56.056
więcej niż 15 do 20% jedzenia,

0:10:56.080,0:10:59.576
przynajmniej dopóki woda[br]nie będzie płynąć na powierzchni

0:10:59.600,0:11:03.920
i będzie można uprawiać zboże.

0:11:04.680,0:11:06.886
Do tego czasu większość jedzenia

0:11:06.886,0:11:08.526
będzie dostarczana z Ziemi

0:11:08.526,0:11:09.750
i suszona.

0:11:10.480,0:11:12.560
Będzie potrzebne schronienie.

0:11:13.120,0:11:16.736
Na początku użyjemy [br]dmuchanych konstrukcji,

0:11:16.760,0:11:19.016
a także samych lądowników.

0:11:19.040,0:11:22.016
Ale to zadziała tylko za dnia.

0:11:22.040,0:11:27.136
Na Marsie jest za dużo promieniowania[br]słonecznego i kosmicznego.

0:11:27.160,0:11:29.336
Dlatego trzeba zejść pod ziemię.

0:11:29.360,0:11:32.056
Okazuje się, że gleba na Marsie

0:11:32.080,0:11:35.056
jest idealna do robienia cegieł.

0:11:35.080,0:11:37.296
NASA rozpracowało i to.

0:11:37.320,0:11:40.176
Chcą dodać tworzywo polimerowe do cegieł,

0:11:40.200,0:11:41.976
wsadzić do mikrofalówki,

0:11:42.000,0:11:45.256
aby budować naprawdę grube ściany.

0:11:45.280,0:11:51.256
Możemy też mieszkać pod ziemią[br]w jaskiniach lub jaskiniach lawowych,

0:11:51.280,0:11:52.890
których jest tam mnóstwo.

0:11:54.040,0:11:55.560
Wreszcie ubranie.

0:11:56.120,0:11:59.336
Na Ziemi mamy kilometry[br]atmosfery nad sobą,

0:11:59.360,0:12:02.656
powodujące stale[br]prawie 7 kg nacisk na ciało,

0:12:02.680,0:12:04.823
któremu nieustannie stawiamy opór.

0:12:04.847,0:12:07.767
Na Marsie prawie nie ma ciśnienia.

0:12:08.720,0:12:10.616
Dlatego Dava Newman,

0:12:10.640,0:12:12.096
naukowiec z MIT,

0:12:12.120,0:12:15.176
zaprojektowała ten elegancki kombinezon.

0:12:15.200,0:12:16.696
Będzie nas chronić,

0:12:16.720,0:12:18.960
blokować promieniowanie i trzymać ciepło.

0:12:20.160,0:12:22.056
Zastanówmy się przez chwilę.

0:12:22.080,0:12:25.080
Jedzenie, schronienie, [br]ubranie, woda, tlen...

0:12:25.960,0:12:27.160
da się to zrobić.

0:12:27.600,0:12:28.800
Naprawdę się da.

0:12:29.720,0:12:32.840
Choć nadal jest to skomplikowane i trudne.

0:12:33.800,0:12:36.616
To prowadzi do kolejnego dużego,

0:12:36.640,0:12:38.216
bardzo dużego kroku:

0:12:38.240,0:12:40.176
jak dobrze żyć na Marsie.

0:12:40.176,0:12:41.970
Terraformowanie planety,

0:12:42.600,0:12:44.456
czyli upodobnienie jej do Ziemi,

0:12:44.480,0:12:47.320
projektowanie od nowa całej planety.

0:12:48.160,0:12:50.016
To brzmi trochę arogancko,

0:12:50.040,0:12:51.256
ale prawdą jest,

0:12:51.280,0:12:55.160
że odpowiednie technologie już istnieją.

0:12:56.200,0:12:57.920
Najpierw musimy podgrzać planetę.

0:12:58.400,0:13:03.096
Mars jest nieprawdopodobnie zimny,[br]bo ma bardzo cienką atmosferę.

0:13:03.120,0:13:07.456
Odpowiedź znajdziemy na północnym[br]i południowym biegunie Marsa,

0:13:07.480,0:13:08.736
oba są pokryte

0:13:08.760,0:13:11.936
niewiarygodną ilością[br]zamrożonego dwutlenku węgla,

0:13:11.960,0:13:13.416
suchego lodu.

0:13:13.440,0:13:14.776
Jeśli go podgrzejemy,

0:13:14.800,0:13:17.376
wzniesie się bezpośrednio do atmosfery

0:13:17.400,0:13:20.216
i zagęści ją, tak jak na Ziemi.

0:13:20.240,0:13:21.456
Jak wiemy,

0:13:21.480,0:13:25.120
CO2 jest niezwykle silnym[br]gazem cieplarnianym.

0:13:25.840,0:13:31.776
Mój ulubiony sposób na dokonanie tego,[br]to wzniesienie dużego żagla słonecznego

0:13:31.800,0:13:33.016
i skupienie go

0:13:33.040,0:13:34.776
niczym lustro,

0:13:34.800,0:13:37.446
najpierw na biegunie południowym.

0:13:37.446,0:13:41.216
Wraz z obrotem planety, [br]podgrzeje cały suchy lód,

0:13:41.240,0:13:43.496
który zmieni się w gaz [br]i poleci do atmosfery.

0:13:43.520,0:13:45.936
Niebawem temperatura na Marsie

0:13:45.936,0:13:47.406
zacznie się podnosić,

0:13:47.406,0:13:49.880
pewnie szybciej niż w 20 lat,

0:13:50.560,0:13:51.776
Obecnie

0:13:51.800,0:13:53.776
w idealny dzień na równiku,

0:13:53.800,0:13:55.896
w środku lata na Marsie,

0:13:55.920,0:13:58.376
temperatura może sięgnąć 20 stopni,

0:13:58.400,0:14:00.816
ale potem spaść do minus 73 w nocy.

0:14:00.840,0:14:02.416
(Śmiech)

0:14:02.440,0:14:06.080
Planujemy niekontrolowany[br]efekt cieplarniany:

0:14:06.800,0:14:10.616
wystarczający wzrost temperatury,[br]by roztopić większość lodu na Marsie,

0:14:10.640,0:14:13.080
zwłaszcza ten pod ziemią.

0:14:14.000,0:14:15.990
Wtedy następuje prawdziwa magia.

0:14:16.000,0:14:19.176
Gdy atmosfera staje się gęstsza,[br]wszystko staje się lepsze.

0:14:19.200,0:14:21.816
Jest większa ochrona[br]przed promieniowaniem,

0:14:21.840,0:14:24.936
więcej atmosfery ociepla nas i planetę,

0:14:24.960,0:14:26.656
otrzymujemy bieżącą wodę,

0:14:26.680,0:14:28.280
a uprawa staje się możliwa.

0:14:28.920,0:14:33.896
Więcej pary wodnej unosi się,[br]tworząc kolejny gaz cieplarniany.

0:14:33.920,0:14:37.360
Na Marsie zacznie padać śnieg i deszcz.

0:14:38.160,0:14:41.416
Gęstsza atmosfera stworzy[br]wystarczające ciśnienie,

0:14:41.440,0:14:43.976
by wyrzucić te skafandry.

0:14:44.000,0:14:47.376
Wystarczy nam 2,5 kg nacisku, by przeżyć.

0:14:47.400,0:14:52.680
W końcu Mars zacznie[br]przypominać Kolumbię Brytyjską.

0:14:54.040,0:14:56.376
Pozostanie skomplikowany problem,

0:14:56.400,0:14:58.746
stworzenia atmosfery, [br]w której można oddychać,

0:14:58.746,0:15:01.120
i to może zająć jakieś 1000 lat.

0:15:01.800,0:15:05.936
Ale ludzie są niezwykle inteligentni[br]i szybko się przystosowują.

0:15:05.960,0:15:10.936
Nie wiadomo, co technologia przyszłości[br]będzie w stanie osiągnąć

0:15:10.960,0:15:13.730
ani co będziemy mogli zrobić[br]z własnym organizmem.

0:15:13.750,0:15:16.256
Obecnie w biologii

0:15:16.280,0:15:21.496
jesteśmy na granicy kontrolowania genów,

0:15:21.520,0:15:24.056
ich działania w organizmie,

0:15:24.080,0:15:26.216
jak również

0:15:26.240,0:15:28.120
kontroli naszej ewolucji.

0:15:28.920,0:15:32.536
Możliwe, że ostatecznie[br]gatunek ludzi żyjący na Ziemi,

0:15:32.560,0:15:36.600
będzie różny od tego żyjącego na Marsie.

0:15:38.280,0:15:40.536
Ale co tam robić? Jak żyć?

0:15:40.560,0:15:43.000
Będzie tak samo, jak na Ziemi.

0:15:43.560,0:15:45.816
Ktoś otworzy restaurację,

0:15:45.840,0:15:47.960
ktoś inny odlewnię żeliwa.

0:15:48.800,0:15:51.056
Ktoś będzie kręcić filmy [br]dokumentalne o Marsie

0:15:51.080,0:15:52.480
i sprzedawać je na Ziemi.

0:15:54.560,0:15:57.576
Jakiś idiota zacznie reality show.

0:15:57.600,0:15:59.040
(Śmiech)

0:15:59.680,0:16:01.936
Będą firmy komputerowe,

0:16:01.960,0:16:04.360
hotele, bary.

0:16:05.760,0:16:07.176
To jest pewne:

0:16:07.200,0:16:11.416
będzie to najbardziej przełomowe[br]wydarzenie w naszym życiu

0:16:11.440,0:16:13.800
i najbardziej inspirujące.

0:16:14.800,0:16:18.856
Zapytajcie dowolną 10-latkę,[br]czy chce lecieć na Marsa.

0:16:18.880,0:16:23.200
Dzieci, które są teraz w podstawówce,[br]zdecydują, czy chcą tam mieszkać.

0:16:24.280,0:16:26.680
Pamiętacie, jak człowiek[br]wylądował na Księżycu?

0:16:27.320,0:16:30.096
Ludzie patrzyli na siebie i mówili:

0:16:30.120,0:16:32.800
"Jeśli możemy to zrobić, możemy wszystko".

0:16:33.760,0:16:37.880
Co pomyślą, kiedy stworzymy[br]kolonię na Marsie?

0:16:38.920,0:16:40.296
Co najważniejsze

0:16:40.320,0:16:43.696
staniemy się przez to gatunkiem [br]podróżującym w przestrzeni kosmicznej.

0:16:43.720,0:16:49.176
To oznacza, że ludzie przetrwają[br]niezależnie od tego, co będzie na Ziemi.

0:16:49.200,0:16:52.296
Nigdy nie będziemy[br]ostatnimi w swoim gatunku.

0:16:52.320,0:16:53.536
Dziękuję.

0:16:53.560,0:16:57.140
(Brawa)