1
00:00:00,112 --> 00:00:05,439
Những ngày đầu, Twitter như 
một nơi giải bày tâm sự thầm kín.

2
00:00:05,463 --> 00:00:08,411
Người dùng thổ lộ
những bí mật xấu hổ của mình,

3
00:00:08,435 --> 00:00:12,899
rồi những người khác sẽ thốt lên:
"Trời ơi, tôi cũng y hệt thế."

4
00:00:13,009 --> 00:00:15,755
Người thấp cổ bé họng 
nhận ra họ cũng có tiếng nói,

5
00:00:15,779 --> 00:00:18,734
tiếng nói mạnh mẽ và hùng hồn.

6
00:00:18,758 --> 00:00:23,577
Nếu có tờ báo nào đăng bài 
phân biệt chủng tộc, miệt thị đồng tính,

7
00:00:23,577 --> 00:00:25,952
chúng ta nhận ra mình 
có thể làm điều gì đó.

8
00:00:25,966 --> 00:00:27,335
Ta có thể bắt bọn nhà báo chịu tội.

9
00:00:27,359 --> 00:00:30,811
Chúng ta có thể nện chúng bằng 
thứ vũ khí mà chúng không thể hiểu được--

10
00:00:30,835 --> 00:00:33,010
phản kích bằng mạng xã hội.

11
00:00:33,744 --> 00:00:36,496
Nhà quảng cáo sẽ 
thôi quảng cáo trên báo nọ.

12
00:00:36,933 --> 00:00:39,937
Khi những người 
có chức quyền lạm dụng quyền lực,

13
00:00:39,937 --> 00:00:41,630
ta sẽ bắt chúng trả giá.

14
00:00:42,312 --> 00:00:45,092
Giống như nền công lý dân chủ vậy

15
00:00:45,116 --> 00:00:47,519
Địa vị, thứ bậc sẽ về thế cân bằng.

16
00:00:47,543 --> 00:00:49,541
Chúng ta sẽ sống
theo hướng tốt đẹp hơn.

17
00:00:50,755 --> 00:00:54,964
Không lâu sau đó, 
một nhà báo khoa học tên Jonah Lehrer...

18
00:00:54,994 --> 00:00:58,117
bị bắt vì tội đạo văn và 
bịa đặt các lời trích dẫn,

19
00:00:58,117 --> 00:01:01,879
anh ta nói với tôi rằng 
anh vô cùng xấu hổ và hối hận.

20
00:01:01,903 --> 00:01:03,404
Và anh ta có cơ hội

21
00:01:03,418 --> 00:01:07,248
xin lỗi công khai
tại một bữa trưa tại tổ chức chủ quản.

22
00:01:07,262 --> 00:01:10,013
Đó sẽ là bài diễn văn 
quan trọng nhất đời anh ta.

23
00:01:10,227 --> 00:01:12,511
Nó có thể đem đến 
ít nhiều sự cứu rỗi.

24
00:01:13,114 --> 00:01:14,473
Trước khi đến
anh đã biết

25
00:01:14,473 --> 00:01:17,576
rằng sự kiện này sẽ 
được phát sóng trực tiếp

26
00:01:17,576 --> 00:01:19,614
nhưng mãi đến khi lên sân khấu anh mới rõ,

27
00:01:19,618 --> 00:01:24,546
họ dựng một màn hình rộng 
cập nhật Twitter ngay trên đầu anh.

28
00:01:24,570 --> 00:01:26,062
(Cười)

29
00:01:26,086 --> 00:01:28,669
Và một màn hình khác 
ngay trước tầm mắt anh ta.

30
00:01:28,669 --> 00:01:32,089
Tôi không nghĩ tổ chức nọ
lại làm điều đó vì có ác ý.

31
00:01:32,113 --> 00:01:35,267
Tôi nghĩ họ thật sự không biết.
Tôi nghĩ đó là khoảnh khắc chuyển mình

32
00:01:35,291 --> 00:01:37,828
khi vẻ đẹp ngây thơ của Twitter

33
00:01:37,832 --> 00:01:41,161
trở thành một thực tế 
càng lúc càng khủng khiếp hơn.

34
00:01:41,807 --> 00:01:45,160
Và đây là một trong những Tweets 
chạy ra trước mắt anh ta,

35
00:01:45,184 --> 00:01:46,910
khi anh cố gắng để xin lỗi công chúng:

36
00:01:46,934 --> 00:01:50,196
"Jonah Lehrer, kẻ càm ràm 
làm ta chán chết phải tha cho hắn."

37
00:01:50,220 --> 00:01:51,295
(Cười)

38
00:01:51,319 --> 00:01:55,787
Và rồi, "Jonah Lehrer, 
kẻ chưa có khả năng biết xấu hổ."

39
00:01:56,589 --> 00:02:00,300
Câu này hẳn được viết bởi 
một bác sĩ tâm thần bậc nhất,

40
00:02:00,304 --> 00:02:03,779
mới chẩn được bệnh từ hình dáng nhỏ xíu
sau bục diễn thuyết thế kia.

41
00:02:04,135 --> 00:02:07,152
Và, "Jonah Lehrer 
chỉ là thằng thần kinh."

42
00:02:07,874 --> 00:02:13,304
Câu cuối rất là đúng bản chất con người
khi hạ nhục nhân phẩm người khác.

43
00:02:13,304 --> 00:02:17,475
Bởi vì chúng ta muốn tiêu diệt ai đó 
nhưng lại không muốn cảm thấy tội lỗi.

44
00:02:18,503 --> 00:02:20,971
Thử tưởng tượng nếu đây là 
một phiên tòa thật sự,

45
00:02:20,975 --> 00:02:23,801
và bị cáo ở trong bóng tối, 
cầu xin thêm một cơ hội,

46
00:02:23,825 --> 00:02:25,566
thế mà bồi thẩm đoàn hét lên,

47
00:02:25,590 --> 00:02:28,277
"Đồ càm ràm! Đồ thần kinh!"

48
00:02:28,301 --> 00:02:29,442
(cười)

49
00:02:29,466 --> 00:02:32,485
Khi chúng ta xem những bộ phim xử án, 
chúng ta thường đồng cảm

50
00:02:32,509 --> 00:02:35,464
với những luật sư biện hộ có tâm,

51
00:02:35,464 --> 00:02:39,010
nhưng nếu ở vào vị trí đó,
chúng ta lại trở thành những quan tòa độc địa.

52
00:02:39,846 --> 00:02:41,819
Vị thế quyền lực 
thay đổi rất nhanh.

53
00:02:42,284 --> 00:02:46,310
Chúng ta lên án Jonah vì anh ta 
đã lạm dụng quyền báo chí,

54
00:02:46,804 --> 00:02:50,071
nhưng khi Jonah đã quỳ sụp nhận lỗi,
chúng ta vẫn tiếp tục công kích,

55
00:02:50,071 --> 00:02:52,893
rồi tự hả hê vì đã ra tay đánh gục anh ta.

56
00:02:53,734 --> 00:02:57,607
Và điều đó bắt đầu trở nên kỳ quặc và vô nghĩa 
khi chuyện không dừng ở

57
00:02:57,607 --> 00:03:00,975
việc bắt người lạm dụng chức quyền trả giá.

58
00:03:01,332 --> 00:03:04,644
Một ngày không có 
đả kích giống như một ngày

59
00:03:04,658 --> 00:03:07,585
chỉ ngồi không cậy móng tay vậy.

60
00:03:09,387 --> 00:03:10,783
Để tôi kể các bạn nghe một câu chuyện.

61
00:03:11,561 --> 00:03:13,982
Về người phụ nữ tên là Justine Sacco.

62
00:03:14,800 --> 00:03:18,744
Cô ấy là một nhân viên PR ở New York
có 170 người theo dõi trên Twitter,

63
00:03:18,768 --> 00:03:21,724
cô hay Tweet mấy bài
bông đùa mỉa mai với họ,

64
00:03:21,748 --> 00:03:25,371
kiểu như bài Tweet cô ấy đăng
trên máy bay từ New York đến London:

65
00:03:25,395 --> 00:03:28,906
"Cái gã người Đức kỳ cục!
Ngồi khoang hạng nhất lại không xài chất khử mùi?!"

66
00:03:28,930 --> 00:03:32,032
- Điều tôi nghĩ khi hít nước hoa.
Tạ ơn Chúa vì đã sinh ra chúng.]

67
00:03:32,056 --> 00:03:35,319
Justine tự cười, nhấn nút gửi, 
và không hề có một reply nào,

68
00:03:35,333 --> 00:03:37,398
và dâng trào nỗi buồn chúng ta đều hiểu

69
00:03:37,398 --> 00:03:41,062
khi Internet không tán thưởng 
sự hài hước của chúng ta.

70
00:03:41,086 --> 00:03:42,257
(Cười)

71
00:03:42,281 --> 00:03:45,404
Một sự im lặng đáng sợ khi 
Internet không đáp lời.

72
00:03:46,039 --> 00:03:49,222
Và sau khi cô ấy đến Heathrow,
cô ấy có một ít thời gian rảnh

73
00:03:49,222 --> 00:03:53,982
trước chặng bay cuối, cô ấy nghĩ ra 
một câu chuyện châm biếm khác:

74
00:03:54,006 --> 00:03:58,338
[Trên đường đến Africa. Hy vọng tôi sẽ không 
mắc AIDS. Giỡn thôi. Tôi là người da trắng mà!]

75
00:03:58,352 --> 00:04:04,498
Cô ấy tự cười, nhấn gửi, lên máy bay, 
không hề có hồi âm nào,

76
00:04:04,502 --> 00:04:07,105
tắt điện thoại, và ngủ,

77
00:04:07,109 --> 00:04:09,098
11 tiếng sau, cô thức dậy,

78
00:04:09,122 --> 00:04:12,716
bật điện thoại trong khi máy bay 
đang chạy trên đường băng,

79
00:04:12,720 --> 00:04:15,137
và ngay lập tức nhận được 
tin nhắn từ một người

80
00:04:15,137 --> 00:04:17,217
mà cô ấy đã không 
nói chuyện từ hồi cấp 3,

81
00:04:17,241 --> 00:04:21,988
tin nhắn rằng:
"Rất tiếc vì những gì xảy ra với bạn."

82
00:04:23,012 --> 00:04:25,793
Và sau đó là một tin nhắn từ 
một người bạn thân,

83
00:04:25,817 --> 00:04:27,861
"Cậu phải gọi tớ ngay.

84
00:04:27,861 --> 00:04:31,888
Cậu đang là chủ đề bàn tán 
hot nhất trên Twitter trên khắp thế giới"

85
00:04:31,892 --> 00:04:33,602
(Cười)

86
00:04:34,254 --> 00:04:37,704
Điều đã xảy ra là một trong 170 người
theo dõi của cô ấy đã gửi Tweet

87
00:04:37,728 --> 00:04:42,628
đến một nhà báo Gawker, và anh ta đã 
retweet đến 15,000 người theo dõi của anh ta:

88
00:04:43,506 --> 00:04:45,902
[XIn giới thiệu một câu đùa 
mừng lễ từ sếp PR của IAC]

89
00:04:45,902 --> 00:04:47,899
Từ đó, chuyện xảy ra như chớp.

90
00:04:47,899 --> 00:04:50,415
Vài tuần sau, tôi có dịp nói chuyện 
với nhà báo của Gawker ấy.

91
00:04:50,415 --> 00:04:54,097
Tôi gửi email hỏi anh ta cảm thấy sao, 
anh ta trả lời: "Tuyệt cú mèo!"

92
00:04:54,121 --> 00:04:57,003
Anh ta nói tiếp,
"Nhưng tôi chắc rằng cô ấy sẽ ổn thôi"

93
00:04:57,650 --> 00:05:00,791
Nhưng cô ấy không ổn chút nào cả,
bởi vì trong khi cô ấy ngủ,

94
00:05:00,791 --> 00:05:06,269
Twitter đã nắm quyền điều khiển cuộc sống cô ấy
và xé tan nó thành từng mảnh.

95
00:05:07,147 --> 00:05:09,572
Đầu tiên là những nhà nhân đạo:

96
00:05:09,572 --> 00:05:12,048
["Nếu những lời không hay của 
@JustineSacco... làm bạn phiền lòng,

97
00:05:12,072 --> 00:05:14,219
hãy cùng tôi hỗ trợ 
tổ chức @CARE tại Châu Phi.]

98
00:05:14,243 --> 00:05:18,032
[Vì câu tweet phân biệt chủng tộc kinh khủng này,
hôm nay tôi sẽ quyên tiền cho @care]

99
00:05:18,036 --> 00:05:19,567
Sau đó, chuyện càng tồi tệ hơn:

100
00:05:19,571 --> 00:05:23,581
"Á khẩu với cái tweet kinh tởm 
phân biệt chủng tộc của Justine Sacco.

101
00:05:23,581 --> 00:05:24,792
Tôi kinh tởm mụ ta."

102
00:05:24,792 --> 00:05:27,059
Có ai ở đây dùng Twitter đêm hôm đó ko?
À, vài người.

103
00:05:27,063 --> 00:05:30,533
Câu đùa của Justine có làm Twitter feed 
của bạn quá tải như của tôi không?

104
00:05:30,557 --> 00:05:33,449
Và tôi nghĩ đến điều 
mọi người nghĩ tối hôm đó,

105
00:05:33,473 --> 00:05:36,581
đó là: "Chà, có kẻ tiêu đời rồi!

106
00:05:36,585 --> 00:05:38,925
Cuộc sống của một ai đó sắp trở nên tồi tệ!"

107
00:05:38,949 --> 00:05:40,257
Và tôi ngồi trên giường,

108
00:05:40,281 --> 00:05:43,235
kê gối sau đầu,

109
00:05:43,235 --> 00:05:48,476
rồi tôi nghĩ, tôi không chắc rằng 
câu nói đùa đó có ý phân biệt chủng tộc.

110
00:05:48,500 --> 00:05:51,262
Có thể thay vì tỏ ra vui mừng 
vì đặc quyền của mình,

111
00:05:51,286 --> 00:05:53,886
cô ấy mỉa mai sự
phô trương đặc quyền ấy.

112
00:05:53,910 --> 00:05:55,723
Một kiểu hài hước truyền thống,

113
00:05:55,747 --> 00:05:59,455
như phim South Park, hài Colbert 
hay Randy Newman

114
00:05:59,459 --> 00:06:03,904
Có thể tội của Justine Sacco là đã 
đùa giỏi như Randy Newman.

115
00:06:04,444 --> 00:06:07,404
Thực ra là, khi tôi gặp Justine 
vài tuần sau đó lại quán bar,

116
00:06:07,404 --> 00:06:09,517
cô ấy thực sự suy sụp,

117
00:06:09,517 --> 00:06:11,450
tôi nói cô ấy giải thích về câu nói đùa,

118
00:06:11,474 --> 00:06:15,129
cô ấy nói, "Người dân Mỹ 
do quá sung sướng đâm ra có chút ảo tưởng

119
00:06:15,133 --> 00:06:17,621
về những gì diễn ra ở Châu Phi.

120
00:06:17,621 --> 00:06:19,848
Ý tôi là mỉa mai về cái ảo tưởng đó."

121
00:06:20,848 --> 00:06:24,754
Một phụ nữ khác trên Twitter tối hôm đó, 
Helen Lewis từ báo New Statesman.

122
00:06:24,758 --> 00:06:28,436
Cô ấy đã duyệt cuốn sách của tôi về sự hổ thẹn 
công khai và viết rằng: tối hôm đó, cô ấy đã tweet:

123
00:06:28,436 --> 00:06:31,720
"Tôi không chắc câu nói đùa ấy 
có ý phân biệt chủng tộc,"

124
00:06:31,744 --> 00:06:34,503
và cô ấy lập tức nhận được
những dòng Tweet đầy phẫn nộ,

125
00:06:34,507 --> 00:06:36,960
"Ờ thì cô cũng chỉ là một con khốn 
giống thế thôi."

126
00:06:36,984 --> 00:06:39,250
Cảm thấy xấu hổ từ đó,

127
00:06:39,250 --> 00:06:43,776
cô ấy không dám nói gì nữa,
lặng nhìn cuộc sống của Justine bị xâu xé.

128
00:06:45,697 --> 00:06:47,526
Mọi chuyện bắt đầu tồi tệ hơn:

129
00:06:47,530 --> 00:06:50,450
[Mọi người hãy đi kiện ả 
@JustineSacco đi.]

130
00:06:50,464 --> 00:06:53,090
Sau đó là những cuộc vận động 
đòi sa thải cô ấy.

131
00:06:53,090 --> 00:06:55,986
[Chúc mụ năm mới 
tìm việc may mắn nhé. #SaThải]

132
00:06:55,986 --> 00:06:57,755
Hàng ngàn người trên thế giới

133
00:06:57,755 --> 00:07:01,276
cho rằng làm cho cô ấy mất việc 
là nghĩa vụ của họ.

134
00:07:01,280 --> 00:07:04,450
[@JustineSacco tweet cuối cùng trong 
sự nghiệp của cô ta. #XinLỗiKhôngQuanTâm]

135
00:07:05,162 --> 00:07:08,357
Các công ty nhảy vào, hy vọng 
có thể kiếm chác

136
00:07:08,361 --> 00:07:10,748
nhờ vào cuộc thanh toán Justine:

137
00:07:10,748 --> 00:07:13,969
[Lần tới nếu bạn định tweet 
điều gì ngu ngốc trước khi bay,

138
00:07:13,983 --> 00:07:16,134
hãy chắc rằng 
bạn đang trên chuyến @Gogo]

139
00:07:16,158 --> 00:07:18,564
(Cười)

140
00:07:18,588 --> 00:07:21,214
Nhiều công ty kiếm được 
bộn tiền vào tối hôm đó.

141
00:07:21,218 --> 00:07:25,155
Tên của Justine thông thường 
được tìm trên Google 40 lần một tháng.

142
00:07:25,159 --> 00:07:28,487
Nhưng vào tháng đó, 
giữa ngày 20 đến cuối tháng 12,

143
00:07:28,511 --> 00:07:33,264
tên cô ấy đã được tìm đến 1,220,000 lần.

144
00:07:34,423 --> 00:07:37,438
Một nhà kinh tế học mạng nói với tôi 
điều này có nghĩa Google kiếm được

145
00:07:37,442 --> 00:07:42,452
khoảng 120,000 đôla đến 468,000 đôla

146
00:07:42,476 --> 00:07:46,396
từ cuộc thanh toán Justine, trong khi 
những ai thực sự ra hành xử Justine...

147
00:07:46,396 --> 00:07:47,740
chả kiếm được đồng nào.

148
00:07:47,744 --> 00:07:48,744
(Cười)

149
00:07:48,768 --> 00:07:52,248
Chúng ta giống như là những thực tập viên
chỉ trích không công Google

150
00:07:52,248 --> 00:07:55,529
(Cười)

151
00:07:55,553 --> 00:07:57,979
Sau đó là một số câu đùa ăn theo:

152
00:07:57,979 --> 00:08:00,704
"Tôi đang mong 
Justine Sacco mắc AIDS đây? Hê hê"

153
00:08:00,728 --> 00:08:02,164
Một số khác viết,

154
00:08:02,164 --> 00:08:05,427
"Ai đó mắc AIDS nên hiếp con khốn 
này và sau đó ta sẽ biết ngay

155
00:08:05,431 --> 00:08:07,510
liệu màu da có bảo vệ nó 
khỏi AIDS không."

156
00:08:07,534 --> 00:08:10,107
Kẻ này lại không bị chỉ trích tí gì.

157
00:08:10,107 --> 00:08:12,224
Chẳng ai lên án người này cả.

158
00:08:12,248 --> 00:08:14,913
Chúng ta đều quá phấn khích 
với việc tiêu diệt Justine,

159
00:08:14,913 --> 00:08:17,574
và bộ não đả kích của chúng ta 
ấy quá đơn giản,

160
00:08:17,574 --> 00:08:19,943
đến nỗi chúng ta không thể tiêu diệt gã

161
00:08:19,967 --> 00:08:22,904
đang đả kích 
Justine một cách bất nhân như thế.

162
00:08:23,695 --> 00:08:27,223
Justine thật sự đã tụ họp được rất nhiều 
nhóm hỗn hợp vào tối hôm đó,

163
00:08:27,247 --> 00:08:30,183
từ những người nhân đạo 
cho đến kẻ ''hiếp con khốn đó''.

164
00:08:30,667 --> 00:08:34,506
"@JustineSacco Tao cầu cho mày bị sa thải! 
Mày đúng là một con mụ xấu xa.

165
00:08:34,530 --> 00:08:38,138
Lo mà tính chuyện cưỡi bò 
thay vì máy bay về nhà đi là vừa."

166
00:08:38,142 --> 00:08:40,187
Phụ nữ luôn luôn bị đối xử tệ hơn đàn ông.

167
00:08:40,191 --> 00:08:43,292
Khi đàn ông làm điều xấu hổ, thì,
"Tôi sẽ khiến anh bị đuổi việc"

168
00:08:43,316 --> 00:08:45,044
Khi đó là phụ nữ, thì,

169
00:08:45,044 --> 00:08:49,919
"Tao sẽ làm cho mày bị sa thải, 
bị hiếp, và bị cắt tử cung."

170
00:08:49,943 --> 00:08:52,372
Sau đó đến lượt cấp trên 
của Justine vào cuộc :

171
00:08:52,376 --> 00:08:55,656
[IAC về tweet của @JustineSacco: 
Đây là một bình luận có tính xúc phạm nặng.

172
00:08:55,656 --> 00:08:58,674
Nhân viên này hiện đang trên 
chuyến bay quốc tế ngoài phạm vi liên lạc.]

173
00:08:58,674 --> 00:09:00,922
Đó là lúc sự giận dữ 
chuyển sang phấn khích:

174
00:09:00,926 --> 00:09:04,548
"3Điều tôi muốn trong Giáng Sinh này là 
nhìn thấy mặt @JustineSacco khi máy bay đáp

175
00:09:04,552 --> 00:09:06,573
và kiểm tra hộp thư/thư thoại 
của cô ta. #bịsathải"

176
00:09:06,597 --> 00:09:09,308
"Ôi trời, @justinesacco sẽ có 
giây phút

177
00:09:09,312 --> 00:09:11,741
bật-điện-thoại đau nhất 
trong đời khi máy bay đáp."

178
00:09:11,741 --> 00:09:15,171
"Chúng ta sắp sửa được xem mụ 
@JustineSacco bị sa thải. TRỰC TIẾP.

179
00:09:15,175 --> 00:09:17,239
Trước cả khi mụ ta BIẾT mình bị sa thải."

180
00:09:17,239 --> 00:09:19,236
Cái chúng ta có là một mạch truyện thú vị.

181
00:09:19,260 --> 00:09:21,085
Chúng ta biết điều Justine không biết.

182
00:09:21,109 --> 00:09:23,450
Các bạn nghĩ điều gì 
ít công bằng hơn thế?

183
00:09:23,474 --> 00:09:26,391
Justine đang ngủ trên máy bay 
và không thể tự bào chữa được,

184
00:09:26,391 --> 00:09:29,938
và sự bất lực của cô ấy là một phần 
quan trọng của trò cười.

185
00:09:30,529 --> 00:09:34,917
Trên Twitter tối hôm đó, chúng ta như 
những đứa trẻ con bò về phía cây súng.

186
00:09:35,660 --> 00:09:38,814
Một người nào đó tìm ra được 
chuyến bay của cô ấy, và họ kết nối

187
00:09:38,818 --> 00:09:40,957
đến trang web theo dõi chuyến bay.

188
00:09:40,957 --> 00:09:44,053
[Chuyến bay hãng British Airways 43. 
Đến trong vòng 1h 34 phút]

189
00:09:44,077 --> 00:09:46,562
Một hashtag đã trở thành xu thế toàn cầu:

190
00:09:46,562 --> 00:09:49,188
#JustineĐãĐápChưa?

191
00:09:49,188 --> 00:09:51,368
"Chứng kiến một người tự hủy hoại mình

192
00:09:51,372 --> 00:09:54,095
mà họ thậm chí không hề hay biết
#JustineĐãĐápChưa?]

193
00:09:54,119 --> 00:09:57,563
"Thiệt tình. Tôi chỉ muốn về nhà và 
đi ngủ, nhưng mọi người ở bar

194
00:09:57,563 --> 00:10:00,517
cứ say sưa #JustineĐã ĐápChưa. 
Chẳng thể quay đi. Chẳng thể về."

195
00:10:00,521 --> 00:10:04,037
"#JustineĐãĐápChưa có lẽ là thứ 
tuyệt nhất trong tối thứ sáu của tôi"

196
00:10:04,037 --> 00:10:07,164
"Có ai ở Cape Town đến sân bay 
để tweet khi cô ta tới ko?

197
00:10:07,164 --> 00:10:08,877
Nào, các bạn hữu twitter! 
Tớ muốn có hình."

198
00:10:08,901 --> 00:10:10,417
Bạn đoán xem? Có hình đấy.

199
00:10:10,431 --> 00:10:13,347
"@JustineSacco đã đáp xuống 
sân bay quốc tế Cape Town.

200
00:10:13,347 --> 00:10:15,893
Và nếu bạn muốn biết 
nó như thế nào khi phát hiện

201
00:10:15,893 --> 00:10:19,492
cuộc sống của bạn tan nát chỉ vì 
một câu nói đùa bị hiểu sai,

202
00:10:19,492 --> 00:10:21,514
không phải bởi những kẻ xấu tính, 
mà bởi những người tốt như chúng ta,

203
00:10:21,518 --> 00:10:23,084
thì nó đây:

204
00:10:23,088 --> 00:10:25,772
"... Cô ta đeo kính mát ngụy trang"

205
00:10:25,772 --> 00:10:27,219
Tại sao chúng ta lại làm vậy?

206
00:10:27,933 --> 00:10:30,854
Tôi nghĩ một số người thật sự buồn,

207
00:10:30,858 --> 00:10:32,306
nhưng tôi nghĩ về những người khác,

208
00:10:32,310 --> 00:10:35,333
đó là bởi vì Twitter cơ bản là một cỗ máy 
tán thành lẫn nhau.

209
00:10:35,357 --> 00:10:38,276
Chúng ta bị bao quanh bởi 
những người có cùng cảm nhận,

210
00:10:38,300 --> 00:10:39,563
chúng ta ủng hộ nhau,

211
00:10:39,587 --> 00:10:41,238
và cảm giác đó thật tuyệt.

212
00:10:41,262 --> 00:10:43,940
Nếu có ai đó không cùng ý kiến, 
chúng ta gạt bỏ họ

213
00:10:43,940 --> 00:10:46,021
Và bạn biết điều đó đi 
ngược lại với điều gì ko?

214
00:10:46,045 --> 00:10:47,786
Đó là điều đi ngược với dân chủ.

215
00:10:48,336 --> 00:10:52,333
Chúng ta muốn tỏ ra quan tâm đến 
những người chết vì AIDS ở Châu Phi

216
00:10:52,357 --> 00:10:56,298
Lòng trắc ẩn của chúng ta
lại là điều dẫn chúng ta đến

217
00:10:56,298 --> 00:10:59,433
hành động tàn nhẫn này.

218
00:10:59,887 --> 00:11:02,417
Như Meghan O'Gieblyn đã viết 
trên tờ Boston Review,

219
00:11:02,441 --> 00:11:06,852
"Đây không phải là công bằng xã hội.
Đây là giận cá chém thớt."

220
00:11:07,686 --> 00:11:08,915
Trong 3 năm qua,

221
00:11:08,915 --> 00:11:12,187
Tôi đã đi khắp thế giới gặp gỡ 
những người như Justine Sacco --

222
00:11:12,211 --> 00:11:15,035
và tin tôi đi, có rất nhiều 
người như cô ấy.

223
00:11:15,035 --> 00:11:16,755
Và ngày càng nhiều.

224
00:11:16,755 --> 00:11:20,061
Chúng ta muốn nghĩ rằng họ ổn,
nhưng sự thật là họ không ổn.

225
00:11:20,065 --> 00:11:22,230
Những người tôi gặp bị tổn thương nặng nề.

226
00:11:22,230 --> 00:11:24,065
Họ kể tôi nghe về căn bệnh trầm cảm,

227
00:11:24,069 --> 00:11:28,005
lo lắng, mất ngủ và ý nghĩ tự vẫn.

228
00:11:28,029 --> 00:11:32,798
Một người phụ nữ tôi trò chuyện, 
người cũng từng nói đùa tệ như thế,

229
00:11:32,798 --> 00:11:35,006
cô ấy đã nhốt mình trong nhà 
suốt 1 năm rưỡi.

230
00:11:35,427 --> 00:11:39,889
Trước đó, cô ấy giúp cho những người 
trưởng thành gặp khó khăn trong việc học,

231
00:11:39,893 --> 00:11:42,331
và rõ ràng là cô ấy làm việc rất tốt.

232
00:11:43,306 --> 00:11:47,175
Justine bị sa thải, tất nhiên,
bởi mạng xã hội yêu cầu thế.

233
00:11:47,607 --> 00:11:49,381
Nhưng còn có điều tồi tệ hơn thế.

234
00:11:49,381 --> 00:11:51,354
Cô ấy đánh mất chính mình.

235
00:11:51,358 --> 00:11:55,418
Cô ấy thức dậy nửa đêm, 
quên mất mình là ai.

236
00:11:56,079 --> 00:12:00,075
Cô ấy bị tóm là vì người ta nghĩ cô ấy 
đã lạm dụng đặc quyền của mình

237
00:12:00,075 --> 00:12:03,640
Và tất nhiên, việc chỉ trích ai đó 
thì tốt hơn thứ

238
00:12:03,644 --> 00:12:06,804
chúng ta dùng để chỉ trích họ,
giống như việc có con hoang vậy.

239
00:12:06,828 --> 00:12:09,659
Thế nhưng, cụm từ "lạm dụng đặc quyền"
lại đang trở thành một tấm vé miễn phí

240
00:12:09,683 --> 00:12:13,131
để xé toạc hầu như bất kỳ ai 
mà chúng ta nhắm đến.

241
00:12:13,135 --> 00:12:15,481
Nó đang trở thành một từ mất giá trị,

242
00:12:15,481 --> 00:12:18,450
nó làm chúng ta mất khả năng đồng cảm,

243
00:12:18,474 --> 00:12:23,394
cũng như mất khả năng phân biệt đâu 
là điều nghiêm trọng và không nghiêm trọng

244
00:12:24,334 --> 00:12:27,863
Justine có 170 người theo dõi Twitter,
và để sự việc hấp dẫn hơn,

245
00:12:27,887 --> 00:12:29,856
cô ấy đã được hư cấu lên.

246
00:12:29,880 --> 00:12:34,735
Có người đồn cô ấy là con của 
nhà tỉ phú mỏ Desmond Sacco.

247
00:12:34,735 --> 00:12:38,343
[Đừng để @JustineSacco lừa
cha cô ta là một tỉ phú mỏ Nam Châu Phi

248
00:12:38,367 --> 00:12:40,422
Cô ta không xin lỗi.
Và cha cô ta cũng vậy.]

249
00:12:40,446 --> 00:12:42,269
Tôi cứ nghĩ đó là sự thật 


250
00:12:42,293 --> 00:12:45,661
cho đến khi tôi gặp cô ấy tại quán bar, 
hỏi về người cha tỉ phú,

251
00:12:45,661 --> 00:12:47,568
cô ấy trả lời: "Cha tôi bán thảm mà."

252
00:12:47,592 --> 00:12:49,779
Và tôi nhớ về thời gian đầu của Twitter,

253
00:12:49,779 --> 00:12:52,523
khi mọi người thừa nhận những 
bí mật xấu hổ về bản thân,

254
00:12:52,527 --> 00:12:55,427
những người khác sẽ bảo,
"Ôi trời, y chang tôi."

255
00:12:55,427 --> 00:12:59,650
Bây giờ, những bí mật xấu hổ ấy 
lại bị săn đuổi.

256
00:12:59,674 --> 00:13:01,716
Bạn có thể sống tốt và đạo đức,

257
00:13:01,740 --> 00:13:06,174
nhưng một số Tweet diễn đạt không tốt 
có thể chôn vùi điều đó,

258
00:13:06,198 --> 00:13:09,182
trở thành một đầu mối đến 
tội lỗi sâu kín bên trong của bạn.

259
00:13:09,797 --> 00:13:12,286
Có lẽ có 2 loại người trên thế giới:

260
00:13:12,286 --> 00:13:15,781
những người xem trọng 
con người hơn tư tưởng.

261
00:13:15,781 --> 00:13:18,717
và những người xem trọng 
tư tưởng hơn con người.

262
00:13:19,107 --> 00:13:21,785
Tôi xem trọng con người hơn tư tưởng.

263
00:13:21,785 --> 00:13:24,560
nhưng lúc này, các nhà tư tưởng 
đang thắng thế.

264
00:13:24,564 --> 00:13:29,234
và họ tạo ra một sân khấu liên tục diễn 
những vở kịch kịch tính giả tạo

265
00:13:29,258 --> 00:13:31,640
nơi tất cả mọi người đều 
hoặc là anh hùng vĩ đại

266
00:13:31,640 --> 00:13:33,348
hoặc là kẻ hung ác xấu xa,

267
00:13:33,348 --> 00:13:36,389
cho dù chúng ta biết điều đó ko hề đúng 
về những người xung quanh ta

268
00:13:36,389 --> 00:13:40,369
Điều đúng ở đây là chúng ta 
đều thông minh và ngốc nghếch;

269
00:13:40,393 --> 00:13:43,599
Điều đúng ở đây là chúng ta đều 
là những vùng 'xám'.

270
00:13:43,603 --> 00:13:46,481
Điều tuyệt vời của truyền thông 
đại chúng là mang tiếng nói

271
00:13:46,505 --> 00:13:47,901
đến cho những người yếu ớt,

272
00:13:47,925 --> 00:13:50,599
nhưng hiện nay chúng ta đang 
tạo ra một xã hội bị kiểm soát

273
00:13:50,603 --> 00:13:54,953
nơi mà cách thông minh nhất để tồn tại 
là nên quay về giữ im lặng.

274
00:13:55,423 --> 00:13:56,886
Xin đừng làm thế.

275
00:13:56,886 --> 00:13:58,032
Cảm ơn.

276
00:13:58,056 --> 00:14:03,774
(Vỗ tay)

277
00:14:09,410 --> 00:14:10,895
Bruno Giussani: Cảm ơn Jon.

278
00:14:10,919 --> 00:14:12,165
Jon Ronson: Cảm ơn Bruno.

279
00:14:12,169 --> 00:14:13,363
BG: Xin đừng đi vội,

280
00:14:14,939 --> 00:14:16,754
Điều khiến tôi sốc trong 
câu chuyện của Justine

281
00:14:16,758 --> 00:14:19,221
là nếu bạn gõ tên cô ấy trên Google,

282
00:14:19,221 --> 00:14:22,002
100 trang kết quả đầu tiên
đều chỉ nói về chuyện này --

283
00:14:22,002 --> 00:14:24,218
ngoài ra chẳng có gì khác về cô ấy.

284
00:14:24,222 --> 00:14:26,810
Trong cuốn sách của anh, anh kể
một câu chuyện khác

285
00:14:26,834 --> 00:14:31,365
về một nạn nhân đối đầu với 
một công ty quản lý danh tiếng,

286
00:14:31,389 --> 00:14:36,513
bằng cách tạo ra các blogs, đăng các 
câu chuyện tốt, vô hại về tình yêu với mèo

287
00:14:36,513 --> 00:14:39,213
kỳ nghỉ, và vài thứ khác, 
nhằm cố đẩy câu chuyện kia

288
00:14:39,237 --> 00:14:43,230
khỏi vài trang đầu tiên của Google,
nhưng chẳng được bao lâu.

289
00:14:43,230 --> 00:14:48,137
Một vài tuần sau, chúng lại mò 
trở lại lên hạng đầu.

290
00:14:48,161 --> 00:14:50,109
Đó phải chăng là một trận chiến vô vọng?

291
00:14:50,483 --> 00:14:53,317
Jon Ronson: Tôi nghĩ điều tốt nhất 
mà chúng ta có thể làm là

292
00:14:53,341 --> 00:14:57,965
nếu bạn cảm thấy điều gì đó ko công bằng, 
hay một sự xấu hổ nhập nhằng,

293
00:14:57,965 --> 00:15:01,339
hãy lên tiếng, bởi vì tôi nghĩ 
điều tồi tệ nhất xảy ra với Justine

294
00:15:01,363 --> 00:15:04,409
đó là không ai ủng hộ cô ấy - như thể, 
tất cả mọi người đều chống lại cô ấy

295
00:15:04,409 --> 00:15:06,158
và đó là một sự tổn thương sâu sắc,

296
00:15:06,158 --> 00:15:09,994
khi bị hàng ngàn người 
nói rằng bạn nên biến đi.

297
00:15:09,998 --> 00:15:14,088
Nhưng nếu có một điều đáng xấu hổ nào xảy ra 
và những lời bàn tán, giống như một chế độ dân chủ

298
00:15:14,112 --> 00:15:17,238
nơi mà mọi người tranh luận, 
tôi nghĩ nó sẽ ít gây tổn thương hơn

299
00:15:17,238 --> 00:15:18,859
Tôi nghĩ đó là giải pháp,

300
00:15:18,883 --> 00:15:21,463
nhưng điều đó ko dễ, 
vì nếu bạn đứng lên vì một ai đó,

301
00:15:21,463 --> 00:15:23,219
điều đó không dễ chịu chút nào.

302
00:15:23,223 --> 00:15:25,163
BG: Vậy nói đến kinh nghiệm của anh,

303
00:15:25,167 --> 00:15:27,215
vì anh lên tiếng 
bằng cách viết cuốn sách này.

304
00:15:27,215 --> 00:15:29,808
Nhân tiện, mọi người đều phải đọc đấy, nhé?

305
00:15:29,812 --> 00:15:34,162
Anh bênh vực họ bằng cách hướng 
sự chú ý của dư luận lên họ.

306
00:15:34,162 --> 00:15:37,178
Tôi cho rằng anh không dừng lại ở 
những phản ứng ôn hòa trên Twitter.

307
00:15:37,202 --> 00:15:39,912
JR: Nó không hiệu quả lắm 
với một số người.

308
00:15:39,912 --> 00:15:40,907
(Cười)

309
00:15:40,931 --> 00:15:43,065
Ý tôi là, bạn không muốn chỉ tập trung --

310
00:15:43,065 --> 00:15:46,476
bởi vì nhiều người hiểu và 
ủng hộ cuốn sách này.

311
00:15:46,480 --> 00:15:49,833
Tôi đã viết những câu chuyện 
về sự lạm dụng quyền lực trong 30 năm,

312
00:15:49,857 --> 00:15:53,137
và khi tôi nói đến những người quyền lực 
trong quân đội,

313
00:15:53,161 --> 00:15:55,929
hay trong ngành công nghiệp dược, 
mọi người hoan hô tôi

314
00:15:55,953 --> 00:16:00,358
Nhưng ngay khi tôi nói: "Chúng ta là 
những người đang lạm dụng quyền hiện nay,"

315
00:16:00,358 --> 00:16:03,076
Tôi nghe họ nói, 
"Anh cũng là một kẻ phân biệt chủng tộc"

316
00:16:03,100 --> 00:16:05,775
BG: Vào một buổi tối --
hôm qua - khi chúng ta dùng bữa,

317
00:16:05,799 --> 00:16:07,714
có hai cuộc đối thoại diễn ra.

318
00:16:07,738 --> 00:16:10,786
Một bên, anh nói chuyện với
những người ngồi trong bàn ăn --

319
00:16:10,810 --> 00:16:12,973
đó là một cuộc trò chuyện vui vẻ 
và tích cực,

320
00:16:12,997 --> 00:16:15,344
Nhưng bên kia, 
mỗi lần anh quay sang điện thoại,

321
00:16:15,348 --> 00:16:16,929
là một tràng những lời xúc phạm.

322
00:16:16,953 --> 00:16:20,344
JR: Vâng, là tối hôm qua. Chúng ta đã có 
một bữa tối TED, kiểu thế.

323
00:16:20,368 --> 00:16:24,168
Tôi trò chuyện rất vui với mọi người, 
và sau đó tôi kiểm tra Twitter.

324
00:16:24,192 --> 00:16:26,312
Một ai đó nói "Mày là một tên theo 
chủ nghĩa da trắng ưu việt" 
(white supremacist)

325
00:16:26,336 --> 00:16:29,310
Sau đó tôi quay lại 
và nói chuyện vui vẻ với một ai đó,

326
00:16:29,334 --> 00:16:30,875
rồi tôi lại quay lại Twitter,

327
00:16:30,899 --> 00:16:34,017
và có người nói rằng sự tồn tại của tôi 
làm thế giới thêm tồi tệ.

328
00:16:34,017 --> 00:16:36,758
Bạn tôi, Adam Curtis nói rằng:

329
00:16:36,782 --> 00:16:40,630
có lẽ Internet giờ giống như một bộ phim 
của John Carpenter những năm 1980s,

330
00:16:40,630 --> 00:16:43,655
cuối phim mọi người 
bắt đầu la hét cãi vã

331
00:16:43,679 --> 00:16:46,229
bắn nhau, và rồi

332
00:16:46,233 --> 00:16:48,229
chạy trốn vào nơi nào đó an toàn,

333
00:16:48,253 --> 00:16:52,153
Và tôi bắt đầu nghĩ đó cũng là 
một ý không tồi.

334
00:16:52,177 --> 00:16:54,130
BG: Cảm ơn.
JR: Cảm ơn, Bruno.

335
00:16:58,079 --> 00:17:02,079
(Vỗ tay)