1
00:00:00,709 --> 00:00:02,235
Con chữ là thứ mà chúng ta

2
00:00:02,235 --> 00:00:04,157
vẫn hay sử dụng với số lượng khổng lồ.

3
00:00:04,157 --> 00:00:05,239
Cả thế giới đều biết,

4
00:00:05,239 --> 00:00:07,107
phông chữ là thứ không thể thiếu.

5
00:00:07,107 --> 00:00:10,130
Nhưng có mấy ai bận tâm tìm hiểu

6
00:00:10,130 --> 00:00:12,462
rằng các kiểu chữ đã bắt nguồn từ đâu,

7
00:00:12,462 --> 00:00:15,226
từ khi nào, hay ai đã tạo nên chúng -

8
00:00:15,226 --> 00:00:18,579
trong trường hợp 
đúng là bàn tay con người

9
00:00:18,579 --> 00:00:21,376
chứ không phải máy móc 
hoặc phần mềm máy tính

10
00:00:21,376 --> 00:00:25,088
mới là cái nôi phát minh ra phông chữ.

11
00:00:25,088 --> 00:00:28,613
Nhưng bản thân tôi 
luôn canh cánh mối bận tâm này.

12
00:00:28,613 --> 00:00:30,130
Nó là việc tôi phải làm.

13
00:00:30,130 --> 00:00:32,340
Tôi là một trong số rất ít

14
00:00:32,340 --> 00:00:34,454
những người không khỏi thấy bực mình

15
00:00:34,454 --> 00:00:37,048
bởi cái khoảng cách rất khó chấp nhận 
giữa chữ T và E

16
00:00:37,048 --> 00:00:38,948
như quý vị đang thấy trên đây.

17
00:00:38,948 --> 00:00:40,390
Chắc tôi sẽ gỡ cái hình này đi

18
00:00:40,390 --> 00:00:42,461
Không ai chấp nhận được nó, 
kể cả Đức Chúa.

19
00:00:42,461 --> 00:00:44,122
Có thế chứ. Tốt rồi.

20
00:00:44,122 --> 00:00:45,890
Câu chuyện tôi mang đến đây hôm nay,

21
00:00:45,890 --> 00:00:49,290
là về mối quan hệ giữa công nghệ 
và thiết kế phông chữ.

22
00:00:49,290 --> 00:00:51,953
Công nghệ đang dần thay đổi

23
00:00:51,953 --> 00:00:54,825
vô số lần kể từ ngày 
tôi bắt đầu công việc:

24
00:00:54,825 --> 00:00:59,486
ảnh, kỹ thuật số, máy tính bàn. 
màn hình, mạng toàn cầu.

25
00:00:59,486 --> 00:01:01,224
Tôi phải tự thích ứng với điều đó

26
00:01:01,224 --> 00:01:03,928
bằng cách liên hệ chúng 
với công việc tôi đang làm

27
00:01:03,928 --> 00:01:05,319
vì ngành thiết kế.

28
00:01:05,319 --> 00:01:10,489
Mục tiếp theo đây là về 
ảnh hưởng của công cụ tới phom dáng.

29
00:01:10,489 --> 00:01:13,390
Hai chữ K,

30
00:01:13,390 --> 00:01:16,715
Cái bên trái của bạn - bên phải của tôi -
là kiểu hiện đại,

31
00:01:16,715 --> 00:01:18,126
được đồ họa trên máy tính.

32
00:01:18,126 --> 00:01:20,168
Những nét thẳng đều là thẳng tuyệt đối.

33
00:01:20,168 --> 00:01:22,978
Còn nét vòng cung thì đạt tới 
mức hoản hảo trong toán học

34
00:01:22,978 --> 00:01:26,724
mà phương trình Bézier có thể vẽ ra được.

35
00:01:26,724 --> 00:01:29,221
Chữ còn lại mang hơi hướng Gothic cổ đại

36
00:01:29,221 --> 00:01:33,280
được cắt bằng tay 
trên vật liệu bằng thép rất bền.

37
00:01:33,280 --> 00:01:35,405
Không có đường thẳng nào thật sự thẳng.

38
00:01:35,405 --> 00:01:37,570
Còn đường cong thì không thật sự rõ ràng.

39
00:01:37,570 --> 00:01:42,284
Nó có dấu vết của cuộc sống 
được làm nên bởi bàn tay con người,

40
00:01:42,284 --> 00:01:44,198
một cuộc sống mà máy móc hay lập trình

41
00:01:44,198 --> 00:01:46,131
không thể nào chạm tới được.

42
00:01:46,131 --> 00:01:48,110
Một sự đối lập mới sâu sắc làm sao.

43
00:01:48,110 --> 00:01:50,689
Mà thật ra, tôi đang nói dối thôi.

44
00:01:50,689 --> 00:01:53,677
Nói dối ở TED. Thật xin lỗi quý vị.

45
00:01:53,677 --> 00:01:55,798
Cả hai thật ra đều là 
sản phẩm của máy tính,

46
00:01:55,798 --> 00:01:57,724
cùng 1 phần mềm, 1 đường cong Bézier,

47
00:01:57,724 --> 00:01:59,416
cùng 1 định dạng phông chữ.

48
00:01:59,416 --> 00:02:01,950
Chữ bên trái

49
00:02:01,950 --> 00:02:04,204
là của Zuzana Licko ở Emigre.

50
00:02:04,204 --> 00:02:05,639
Chữ còn lại là của tôi.

51
00:02:05,639 --> 00:02:08,995
Cách thức thì giống nhau, 
nhưng nét chữ thì hoàn toàn khác biệt.

52
00:02:08,995 --> 00:02:10,518
Mà chữ khác biệt là bởi vì

53
00:02:10,518 --> 00:02:11,724
nhà thiết kế khác nhau.

54
00:02:11,724 --> 00:02:14,985
Lý do chỉ đơn giản vậy thôi. 
Zuzana muốn chữ cô trông thế này.

55
00:02:14,985 --> 00:02:18,106
Tôi thì lại muốn chữ mình giống thế kia.
Chấm hết.

56
00:02:18,106 --> 00:02:20,310
Chữ cái rất dễ tự thích nghi.

57
00:02:20,310 --> 00:02:23,631
Khác với đồ mỹ nghệ 
như điêu khắc hay kiến trúc,

58
00:02:23,631 --> 00:02:27,030
Chữ cái không cho thấy cách làm ra chúng.

59
00:02:27,030 --> 00:02:29,827
Tôi thấy bản thân giống như 
một nhà thiết kế công nghiệp.

60
00:02:29,827 --> 00:02:31,393
Họ chế tạo cái tôi thiết kế ra,

61
00:02:31,393 --> 00:02:33,269
và cái đó có chức năng riêng:

62
00:02:33,269 --> 00:02:35,107
để được đọc, để chứa đựng ý nghĩa.

63
00:02:35,107 --> 00:02:36,753
Thậm chí, nhiều hơn thế,

64
00:02:36,753 --> 00:02:38,601
Chúng còn mang yếu tố thẩm mỹ nữa.

65
00:02:38,601 --> 00:02:41,317
Điều gì làm 2 chữ cái này khác đi

66
00:02:41,317 --> 00:02:44,349
dưới cách truyền đạt khác nhau 
của 2 nhà thiết kế khác nhau?

67
00:02:44,349 --> 00:02:46,362
Điều gì đã khiến thiết kế của một số người

68
00:02:46,362 --> 00:02:49,273
mang chút phong cách cá nhân đặc trưng,

69
00:02:49,273 --> 00:02:51,810
như bạn có thể bắt gặp 
trong thiết kế thời trang,

70
00:02:51,810 --> 00:02:54,885
hay thiết kế xe hơi, vân vân?

71
00:02:54,885 --> 00:02:56,660
Tôi công nhận trong 1 số trường hợp,

72
00:02:56,660 --> 00:02:57,810
nhà thiết kế

73
00:02:57,810 --> 00:03:00,899
cảm nhận được tầm ảnh hưởng của công nghệ.

74
00:03:00,899 --> 00:03:03,959
Từ giai đoạn giữa những năm 60,

75
00:03:03,959 --> 00:03:06,194
họ dùng ảnh thay cho 
khuôn đúc chữ kim loại,

76
00:03:06,194 --> 00:03:07,896
nóng (do nung kim loại) thành lạnh.

77
00:03:07,896 --> 00:03:09,093
Thay đổi mang lại lợi ích

78
00:03:09,093 --> 00:03:12,439
nhưng cũng đem đến một hạn chế:

79
00:03:12,439 --> 00:03:15,112
một hệ thống cách dòng chỉ cho phép

80
00:03:15,112 --> 00:03:19,095
đúng 18 đơn vị

81
00:03:19,095 --> 00:03:21,558
cho mỗi một chữ cái.

82
00:03:21,558 --> 00:03:23,534
Lần này tôi được yêu cầu thiết kế

83
00:03:23,534 --> 00:03:26,272
một loạt phông chữ không chân 
một cách cô đọng nhất

84
00:03:26,272 --> 00:03:29,435
càng nhiều phiên bản chữ càng tốt

85
00:03:29,435 --> 00:03:33,282
chỉ trong một ô chữ gồm 18 đơn vị.

86
00:03:33,282 --> 00:03:34,921
Nhìn vào những con số,

87
00:03:34,921 --> 00:03:38,230
tôi nhanh chóng nhận ra
chỉ có thể tạo ra 3 loại chữ phù hợp.

88
00:03:38,230 --> 00:03:41,617
Như quý vị có thể thấy đây.

89
00:03:41,617 --> 00:03:44,208
Ba phông chữ Helvetica Compressed, 
Extra Compressed,

90
00:03:44,208 --> 00:03:48,019
và Ultra Compressed thật sự
là một vấn đề đối với tôi

91
00:03:48,019 --> 00:03:49,592
bởi hệ thống 18 đơn vị chặt chẽ.

92
00:03:49,592 --> 00:03:51,425
Nó như thể quyết định tỷ lệ cân xứng

93
00:03:51,425 --> 00:03:53,714
của thiết kế vậy.

94
00:03:53,714 --> 00:03:57,744
Đây là ba phông chữ vừa rồi
dưới dạng thường (không in hoa).

95
00:03:57,744 --> 00:04:00,436
Liệu quý vị có đang nhìn và tự nhủ,

96
00:04:00,436 --> 00:04:03,575
"Khổ thân Matthew, cái vấn đề ông gặp phải,

97
00:04:03,575 --> 00:04:07,382
giờ đã cho ra kết quả 
là ba thiết kế tồi tệ."

98
00:04:07,382 --> 00:04:08,689
Tôi hi vọng là không.

99
00:04:08,689 --> 00:04:10,930
Cũng công việc này, nhưng thời nay,

100
00:04:10,930 --> 00:04:13,756
thay vì 18 đơn vị,

101
00:04:13,756 --> 00:04:16,840
chúng ta có tới 1,000.

102
00:04:16,840 --> 00:04:19,293
Tôi rõ ràng có thể làm ra 
nhiều biến thể hơn,

103
00:04:19,293 --> 00:04:23,989
nhưng liệu có khiến ba phông chữ này 
trở nên đẹp hơn?

104
00:04:23,989 --> 00:04:25,841
Thật khó để trả lời nếu chưa thử,

105
00:04:25,841 --> 00:04:27,548
nhưng tôi chắc chắn 1,000 đơn vị

106
00:04:27,548 --> 00:04:30,637
cho ra tỷ lệ cân xứng chuẩn xác hơn.

107
00:04:30,637 --> 00:04:32,575
Trực giác của tôi cho thấy rằng

108
00:04:32,575 --> 00:04:35,653
bất kỳ sự cải thiện nào cũng nên vừa phải,

109
00:04:35,653 --> 00:04:38,574
bởi phông chữ được thiết kế 
như một chức năng của hệ thống,

110
00:04:38,574 --> 00:04:40,983
và như tôi đã nói, chúng rất dễ thích ứng.

111
00:04:40,983 --> 00:04:43,770
Chúng không cho thấy 
cách thức tạo ra chúng.

112
00:04:43,770 --> 00:04:46,452
Tất cả kỹ sư công nghiệp phải
làm việc trong khuôn khổ.

113
00:04:46,452 --> 00:04:48,944
Bởi đây không phải là thủ công mỹ nghệ.

114
00:04:48,944 --> 00:04:50,822
Nhưng câu hỏi là, liệu những khuôn khổ

115
00:04:50,822 --> 00:04:53,489
có đang dẫn tới sự thỏa hiệp?

116
00:04:53,489 --> 00:04:55,000
Nếu chấp nhận các khuôn khổ,

117
00:04:55,000 --> 00:04:57,449
thì có làm cho tiêu chuẩn 
làm việc thấp đi không?

118
00:04:57,449 --> 00:04:59,411
Tôi nghĩ là không, và tôi luôn tâm đắc

119
00:04:59,411 --> 00:05:01,535
một điều Charles Eames từng nói.

120
00:05:01,535 --> 00:05:03,080
Ông nói ông chỉ ý thức được

121
00:05:03,080 --> 00:05:04,118
các khuôn khổ,

122
00:05:04,118 --> 00:05:07,344
chứ không mảy may ý thức 
tới chuyện thỏa hiệp với chúng.

123
00:05:07,344 --> 00:05:09,905
Khác biệt giữa các khuôn khổ, hạn chế,

124
00:05:09,905 --> 00:05:12,280
với một sự thỏa hiệp,
rõ ràng là rất mong manh,

125
00:05:12,280 --> 00:05:17,951
nhưng lại là yếu tố quyết định 
thái độ của tôi với công việc.

126
00:05:17,951 --> 00:05:20,842
Quý vị có nhớ cảm giác khi đọc thứ này?

127
00:05:20,842 --> 00:05:22,267
Một cuốn dang bạ điện thoại.

128
00:05:22,267 --> 00:05:26,802
Tôi sẽ giữ hình này ở đây một lúc 
để quý vị được tự do hoài niệm.

129
00:05:26,802 --> 00:05:29,548
Đây là giữa những năm 70, 
khi người ta mới thử nghiệm

130
00:05:29,548 --> 00:05:32,177
phông chữ Bell Centennial tôi thiết kế

131
00:05:32,177 --> 00:05:33,951
trên danh dạ điện thoại ở Mỹ,

132
00:05:33,951 --> 00:05:37,270
và cũng là lần đầu tiên 
tôi thiết kế phông chữ dưới dạng số hóa,

133
00:05:37,270 --> 00:05:41,440
cứ như là đi rửa tội lần đầu tiên vậy.

134
00:05:41,440 --> 00:05:43,039
Thiết kế cho danh bạ điện thoại -

135
00:05:43,039 --> 00:05:46,407
thứ mà sẽ được in ra 
dưới kích thước chữ cực nhỏ trên giấy báo,

136
00:05:46,407 --> 00:05:48,725
bởi một máy in có tốc độ quay cực nhanh,

137
00:05:48,725 --> 00:05:51,477
với một loại mực vừa dầu vừa bụi.

138
00:05:51,477 --> 00:05:55,318
Đây rõ ràng không phải là 
một môi trường làm việc tốt cho lắm

139
00:05:55,318 --> 00:05:58,520
đối với một người thiết kế phông chữ.

140
00:05:58,520 --> 00:06:00,419
Thử thách dành cho tôi là thiết kế ra

141
00:06:00,419 --> 00:06:01,920
một phông đẹp hết sức có thể

142
00:06:01,920 --> 00:06:06,665
trong điều kiện sản xuất bất lợi như trên.

143
00:06:06,665 --> 00:06:09,520
Lúc này, khi đang ở thời kỳ đầu 
của phông chữ số hóa,

144
00:06:09,520 --> 00:06:12,339
tôi đã phải vẽ các ký tự bằng tay

145
00:06:12,339 --> 00:06:14,054
trên từng ô ly giấy vẽ.

146
00:06:14,054 --> 00:06:16,006
Bell Centennial có tới 4 kiểu đậm nhạt,

147
00:06:16,006 --> 00:06:19,359
tôi phải vẽ và mã hóa từng li từng tí để
đảm bảo chúng tương thích với

148
00:06:19,359 --> 00:06:20,340
ký tự trên bàn phím.

149
00:06:20,340 --> 00:06:24,764
Hai năm trời bỏ ra để hoàn thành 
công việc này đã dạy tôi nhiều điều.

150
00:06:24,764 --> 00:06:26,394
Dù những con chữ này

151
00:06:26,394 --> 00:06:27,838
trông như bị gặm nham nhở,

152
00:06:27,838 --> 00:06:29,780
nhưng thật ra những đường mấp mô

153
00:06:29,780 --> 00:06:31,385
giữa đường giao nhau của các nét

154
00:06:31,385 --> 00:06:34,559
chính là kết quả từ nghiên cứu của tôi

155
00:06:34,559 --> 00:06:37,505
về độ nhòe của mực in 
trên giấy kém chất lượng,

156
00:06:37,505 --> 00:06:41,242
bên cạnh việc chính sửa liên lục 
các phông chữ cho hợp lý.

157
00:06:41,242 --> 00:06:44,492
Phông chữ kỳ cục vừa rồi
chính là để bù đắp

158
00:06:44,492 --> 00:06:47,244
cho những thiếu sót trong quy mô

159
00:06:47,244 --> 00:06:49,530
và quá trình sản xuất.

160
00:06:49,530 --> 00:06:52,376
Ban đầu, AT&T đã mong muốn

161
00:06:52,376 --> 00:06:55,617
dùng phông chữ Helvetica 
cho danh bạ điện thoại,

162
00:06:55,617 --> 00:06:57,282
nhưng như Erik Spiekermann đã nói

163
00:06:57,282 --> 00:06:59,785
trong bộ phim Helvetica, 
nếu như bạn từng xem qua,

164
00:06:59,785 --> 00:07:01,820
phông chữ Helvetica được thiết kế sao cho

165
00:07:01,820 --> 00:07:04,561
các chữ cái giống nhau hết sức có thể.

166
00:07:04,561 --> 00:07:07,835
Điều đó khiến việc đọc các chữ cỡ nhỏ 
không dễ chút nào,

167
00:07:07,835 --> 00:07:10,425
dù chúng trông rất thanh thoát 
trên màn chiếu.

168
00:07:10,425 --> 00:07:12,615
Tôi đã phải đơn giản hóa hình dáng

169
00:07:12,615 --> 00:07:15,615
của con phông chữ Bell Centennial 
càng nhiều càng tốt

170
00:07:15,615 --> 00:07:17,910
bằng cách mở rộng chúng ra, như bạn thấy

171
00:07:17,910 --> 00:07:20,823
ở hình phía dưới.

172
00:07:20,823 --> 00:07:23,480
Sang tới giữa những năm 80,

173
00:07:23,480 --> 00:07:26,036
thời kỳ đầu của phông chữ
phác thảo bằng kỹ thuật số,

174
00:07:26,036 --> 00:07:28,393
công nghệ véc-tơ.

175
00:07:28,393 --> 00:07:30,431
Ngày đó, kích thước của phông chữ

176
00:07:30,431 --> 00:07:32,287
trở thành một vấn đề,

177
00:07:32,287 --> 00:07:35,171
đó là lượng dữ liệu cần thiết để tìm kiếm

178
00:07:35,171 --> 00:07:40,141
và lưu trữ phông trong bộ nhớ máy tính.

179
00:07:40,141 --> 00:07:41,799
Do đó, số phông chữ bạn được lưu

180
00:07:41,799 --> 00:07:44,789
vào hệ thống soạn thảo 
trong cùng một lúc là rất giới hạn.

181
00:07:44,789 --> 00:07:48,938
Tôi đã phân tích các dữ liệu,

182
00:07:48,938 --> 00:07:51,462
và phát hiện ra rằng
phông chữ có chân thông thường

183
00:07:51,462 --> 00:07:52,921
như hình bên tay trái đây

184
00:07:52,921 --> 00:07:54,937
cần gần gấp đôi dữ liệu

185
00:07:54,937 --> 00:07:57,473
so với phông không chân như hình ở giữa.

186
00:07:57,473 --> 00:07:59,535
Lý do chính là bởi những đường cong,

187
00:07:59,535 --> 00:08:04,043
muốn chúng trở nên cong vút thanh tao, 
ta phải dùng rất nhiều điểm ảnh.

188
00:08:04,043 --> 00:08:07,477
Các con số ở dưới cùng tấm hình này,

189
00:08:07,477 --> 00:08:09,179
cho thấy số lượng dữ liệu cần dùng

190
00:08:09,179 --> 00:08:12,984
để lưu trữ mỗi phông chữ.

191
00:08:12,984 --> 00:08:15,150
Vậy thì phông chữ không chân, như ở giữa,

192
00:08:15,150 --> 00:08:18,114
sẽ ít tốn kém hơn nhiều,

193
00:08:18,114 --> 00:08:20,313
chỉ còn 81 thay vì 151.

194
00:08:20,313 --> 00:08:23,970
"Ồ" tôi nghĩ. 
"Có vấn đề cho nhóm kỹ sư rồi đây.

195
00:08:23,970 --> 00:08:26,205
Tôi phải giúp họ một tay mới được."

196
00:08:26,205 --> 00:08:28,552
Thế là tôi tạo ra phông chữ 
bên tay phải đây,

197
00:08:28,552 --> 00:08:30,499
những nét lượn tròn biến mất.

198
00:08:30,499 --> 00:08:32,915
Thay vào đó là một đa giác,

199
00:08:32,915 --> 00:08:34,898
gồm những nét thẳng và cạnh vát.

200
00:08:34,898 --> 00:08:39,266
Bạn thấy đó, giải pháp này cũng ít tốn kém
như kiểu chữ không chân.

201
00:08:39,266 --> 00:08:41,565
Chúng tôi gọi nó là phông chữ Charter.

202
00:08:41,565 --> 00:08:43,535
Rồi sau đó tôi tới gặp kỹ sư trưởng

203
00:08:43,535 --> 00:08:45,993
dựa trên các số liệu có được,
tôi tự hào nói với họ

204
00:08:45,993 --> 00:08:48,121
"Vấn đề của ông đã được tôi giải quyết."

205
00:08:48,121 --> 00:08:51,834
"Ồ," ông ấy nói. "Vấn đề nào thế?"

206
00:08:51,834 --> 00:08:53,480
Tôi trả lời, "Thì, ông biết đấy,

207
00:08:53,480 --> 00:08:56,897
vấn đề về lượng dữ liệu không lồ 
mà phông chữ có chân đòi hỏi."

208
00:08:56,897 --> 00:09:00,444
"Ô," ông ấy nói. "Chúng tôi 
đã giải quyết nó từ tuần trước rồi.

209
00:09:00,444 --> 00:09:02,600
Chúng tôi đã viết một chương trình

210
00:09:02,600 --> 00:09:05,180
để nén kích cỡ phông chữ
dựa theo thứ tự độ lớn.

211
00:09:05,180 --> 00:09:07,168
Giờ thì ông có thể giữ bao nhiêu phông

212
00:09:07,168 --> 00:09:08,726
trong hệ thống cũng được."

213
00:09:08,726 --> 00:09:11,340
"Vậy cám ơn vì đã cho tôi biết," tôi nói.

214
00:09:11,340 --> 00:09:12,970
Lại một thất bại nữa.

215
00:09:12,970 --> 00:09:15,015
Tôi đã tìm cách giải một vấn đề kỹ thuật

216
00:09:15,015 --> 00:09:19,488
mà thậm chí còn chẳng hề tồn tại.

217
00:09:19,488 --> 00:09:21,957
Nhưng đây cũng là lúc 
mọi chuyện trở nên thú vị.

218
00:09:21,957 --> 00:09:24,552
Tôi không bỏ cái thiết kế kia đi

219
00:09:24,552 --> 00:09:25,953
trong lúc đang tức giận.

220
00:09:25,953 --> 00:09:27,690
Tôi giữ nó lại.

221
00:09:27,690 --> 00:09:29,858
Từ một bản thảo mang tính công nghệ,

222
00:09:29,858 --> 00:09:33,122
nó trở thành một sản phẩm
đầy tính thẩm mỹ.

223
00:09:33,122 --> 00:09:36,171
Nói cách khác, tôi bắt đầu thích
cái phông chữ này.

224
00:09:36,171 --> 00:09:38,490
Mặc kệ việc nó bắt đầu từ đâu hay vì sao.

225
00:09:38,490 --> 00:09:40,980
Tôi chỉ đơn giản là thích thú 
chính bản thân nó.

226
00:09:40,980 --> 00:09:43,363
Diện mạo đơn giản khiến cho 
phông chữ Charter

227
00:09:43,363 --> 00:09:45,446
toát lên sự đỉnh cao về chất lượng

228
00:09:45,446 --> 00:09:46,997
và nét thanh thoát rất mộc mac.

229
00:09:46,997 --> 00:09:49,487
Điều đó khiến tôi phần nào hài lòng.

230
00:09:49,487 --> 00:09:52,040
Quý vị biết đấy, thời điểm 
công nghệ đăng cách tân,

231
00:09:52,040 --> 00:09:53,560
nhà thiết kế muốn được thả hồn

232
00:09:53,560 --> 00:09:55,296
bay bổng giữa trời mây.

233
00:09:55,296 --> 00:09:57,527
Họ muốn đáp lại, muốn có động lực để

234
00:09:57,527 --> 00:10:00,938
vượt qua giới hạn và khám phá 
những điều mới mẻ.

235
00:10:00,938 --> 00:10:03,837
Tôi coi phông chữ Charter
như một bài học quý.

236
00:10:03,837 --> 00:10:07,627
Vì thực chất, cuối cùng,
sự ra đời của phông Charter

237
00:10:07,627 --> 00:10:10,820
chẳng phải là tại công nghệ.

238
00:10:10,820 --> 00:10:14,582
Tôi đã hiểu sai về công nghệ.

239
00:10:14,582 --> 00:10:17,910
Công nghệ đã truyền chút cảm hứng cho tôi,

240
00:10:17,910 --> 00:10:20,027
nhưng không hề ép tôi phải làm.

241
00:10:20,027 --> 00:10:22,744
Tôi nghĩ điều này vẫn hay xáy ra.

242
00:10:22,744 --> 00:10:25,370
Bạn biết đấy, các kỹ sư rất thông minh,

243
00:10:25,370 --> 00:10:26,926
và mặc dù họ thường phải gắt lên

244
00:10:26,926 --> 00:10:28,453
vì sự kém thông minh của tôi,

245
00:10:28,453 --> 00:10:30,180
tôi vẫn rất thích làm việc với họ

246
00:10:30,180 --> 00:10:32,258
và học hỏi từ họ.

247
00:10:32,258 --> 00:10:34,600
Vào đúng thời điểm, 
khoảng giữa những năm 90,

248
00:10:34,600 --> 00:10:37,291
tôi bắt đầu nói chuyện với Microsoft

249
00:10:37,291 --> 00:10:39,679
về phông chữ trên màn hình.

250
00:10:39,679 --> 00:10:42,100
Thời đó, tất cả phông trên màn hình

251
00:10:42,100 --> 00:10:44,853
đều được cải biên từ những phông chữ in

252
00:10:44,853 --> 00:10:47,230
đã có sẵn từ trước..

253
00:10:47,230 --> 00:10:49,733
Nhưng Microsoft đã nhận thức 
một cách đúng đắn

254
00:10:49,733 --> 00:10:51,883
về sự chuyển mình nhanh chóng

255
00:10:51,883 --> 00:10:54,670
hướng về ngành truyền thông điện tử,

256
00:10:54,670 --> 00:10:56,700
khi việc đọc và viết diễn ra trên màn hình

257
00:10:56,700 --> 00:10:59,833
khiến cho văn bản in trên giấy

258
00:10:59,833 --> 00:11:02,056
trở nên ít quan trọng hơn.

259
00:11:02,056 --> 00:11:05,635
Vì thế, họ chỉ cần ưu tiên
cái thứ quan trọng nhất.

260
00:11:05,635 --> 00:11:07,829
Họ muốn một số lượng nhỏ phông chữ

261
00:11:07,829 --> 00:11:11,134
thay vì được cải biên lại,
chúng được thiết kế riêng cho màn hình,

262
00:11:11,134 --> 00:11:13,707
chúng phải dần được cải thiện
qua các vấn đề thường gặp

263
00:11:13,707 --> 00:11:17,549
như là độ phân giải còn thô sơ
của màn hình máy tính.

264
00:11:17,549 --> 00:11:21,080
Tôi nói với Microsoft rằng,
một phông chữ được thiết kế riêng

265
00:11:21,080 --> 00:11:22,649
cho một sản phẩm công nghệ,

266
00:11:22,649 --> 00:11:26,024
sẽ tự bị loại bỏ.

267
00:11:26,024 --> 00:11:28,118
Trước kia, tôi đã làm quá nhiều phông chữ

268
00:11:28,118 --> 00:11:31,697
mà ban đầu dự định được dùng
để xoa dịu các vấn đề kỹ thuật.

269
00:11:31,697 --> 00:11:34,532
Nhưng nhờ có các kỹ sư,
các vấn đề đó không còn nữa.

270
00:11:34,532 --> 00:11:37,021
Phông chữ tôi định làm
cũng không tồn tại luôn.

271
00:11:37,021 --> 00:11:40,152
Những vấn đề đó chỉ là nhất thời thôi.

272
00:11:40,152 --> 00:11:41,693
Nhưng Microsoft quay lại và nói,

273
00:11:41,693 --> 00:11:43,323
màn hình máy tính có giá vừa phải

274
00:11:43,323 --> 00:11:44,520
và độ phân giải cao

275
00:11:44,520 --> 00:11:47,116
sẽ chẳng xuất hiện trong ít nhất
một thập kỷ nữa.

276
00:11:47,116 --> 00:11:49,770
Vì thế tôi nghĩ, một thập kỷ cơ đấy,

277
00:11:49,770 --> 00:11:52,182
đây không còn là vấn đề tạm thời nữa rồi.

278
00:11:52,182 --> 00:11:54,183
Và thế là tôi bị thuyết phục hoàn toàn,

279
00:11:54,183 --> 00:11:56,505
và bắt tay vào làm những phông chữ
mà sau này

280
00:11:56,505 --> 00:11:58,177
chính là phông Verdana và Georgia.

281
00:11:58,177 --> 00:12:00,517
Đây cúng là lần đầu tiên tôi làm việc

282
00:12:00,517 --> 00:12:04,477
không dùng tới giấy,
mà trực tiếp bằng điểm ảnh trên màn hình.

283
00:12:04,477 --> 00:12:08,330
Thời đó, khi mà màn hình máy tính
vẫn còn ở hệ nhị phân,

284
00:12:08,330 --> 00:12:11,370
các điểm ảnh chỉ có thể hiện hoặc ẩn.

285
00:12:11,370 --> 00:12:14,225
Trên đây là phác thảo

286
00:12:14,225 --> 00:12:15,692
của chữ H viết hoa,

287
00:12:15,692 --> 00:12:18,493
bao gồm các đường thẳng
mảnh màu đen viền quanh chữ,

288
00:12:18,493 --> 00:12:21,369
chúng có nhiệm vụ lưu trữ dữ liệu.

289
00:12:21,369 --> 00:12:23,039
Các đường thẳng chồng lên nhau

290
00:12:23,039 --> 00:12:25,187
ở trong vùng màu xám thì cho thấy

291
00:12:25,187 --> 00:12:27,024
cách con chữ hiển thị trên màn hình.

292
00:12:27,024 --> 00:12:30,170
Từ bản phác thảo này, chữ sẽ được làm cho
tương thích với màn hình.

293
00:12:30,170 --> 00:12:32,411
Bởi chữ H hoa chỉ bao gồm các đường thẳng,

294
00:12:32,411 --> 00:12:34,499
nó sẽ tương thích hoàn hảo với màn hình

295
00:12:34,499 --> 00:12:38,867
dựa theo hệ tọa độ Cartesian.

296
00:12:38,867 --> 00:12:41,993
Chữ O thì không thể.

297
00:12:41,993 --> 00:12:44,720
Trông nó có thể giống đống gạch
hơn là một bản thiết kế,

298
00:12:44,720 --> 00:12:47,621
nhưng tin tôi đi, đây là một chữ O khá đẹp

299
00:12:47,621 --> 00:12:49,636
đơn giản là vì nó đối xứng

300
00:12:49,636 --> 00:12:52,116
qua trục x và y.

301
00:12:52,116 --> 00:12:54,974
Đối với những hình ảnh ở hệ nhị phân,

302
00:12:54,974 --> 00:12:56,694
tôi không trông mong gì hơn thế.

303
00:12:56,694 --> 00:12:59,098
Thường thi tôi hay tạo ra

304
00:12:59,098 --> 00:13:01,454
khoảng 3, 4 phiên bản
của các chữ cái khó vẽ

305
00:13:01,454 --> 00:13:02,960
chẳng hạn như chữ A thường,

306
00:13:02,960 --> 00:13:06,500
rồi xem xét để chọn ra cái nào tốt nhất.

307
00:13:06,500 --> 00:13:08,595
Thật ra thì, chẳng có cái nào là tốt nhất,

308
00:13:08,595 --> 00:13:11,020
mà nhà thiết kế như tôi chỉ cố gắng

309
00:13:11,020 --> 00:13:12,409
quyết định xem

310
00:13:12,409 --> 00:13:15,450
cái nào đỡ tệ nhất.

311
00:13:15,450 --> 00:13:17,900
Liệu đó có phải là một sự thỏa hiệp không?

312
00:13:17,900 --> 00:13:19,446
Tôi nghĩ là không,

313
00:13:19,446 --> 00:13:22,533
vì tôi luôn cố đạt tới tiêu chuẩn tốt nhất
mà công nghệ cho phép,

314
00:13:22,533 --> 00:13:24,742
dù những tiêu chuẩn đó

315
00:13:24,742 --> 00:13:27,221
vẫn chữ phải tuyệt đối hoàn hảo.

316
00:13:27,221 --> 00:13:28,812
Quý vị có thể thấy trên hình

317
00:13:28,812 --> 00:13:30,974
hai loại phông chữ khác nhau.

318
00:13:30,974 --> 00:13:32,670
Theo tôi, chữ "a" ở hình phía trên,

319
00:13:32,670 --> 00:13:34,583
dù trông đẹp hơn hình phía dưới,

320
00:13:34,583 --> 00:13:37,159
thì vẫn chưa thể gọi là tuyệt vời,

321
00:13:37,159 --> 00:13:39,066
Quý vị có thể sẽ thấy điều này rõ hơn

322
00:13:39,066 --> 00:13:42,442
nếu chúng được thu nhỏ lại một chút - 
hoặc có thể không.

323
00:13:42,442 --> 00:13:44,838
Thế đấy, tôi giống một người
theo chủ nghĩa thực tế

324
00:13:44,838 --> 00:13:46,341
hơn là chủ nghĩa hoàn hảo.

325
00:13:46,341 --> 00:13:48,270
Mỗi kiểu tính cách trên lại có cái nhìn

326
00:13:48,270 --> 00:13:49,970
khác nhau về sự thỏa mãn

327
00:13:49,970 --> 00:13:53,608
khi làm những thứ dù không thể hoàn hảo

328
00:13:53,608 --> 00:13:57,477
nhưng có thể được hoàn thành
bằng hết khả năng của bản thân.

329
00:13:57,477 --> 00:14:02,334
Đây là chữ H thường
ở phông Georgia nghiêng.

330
00:14:02,334 --> 00:14:04,607
Nó trông thô và không đều.

331
00:14:04,607 --> 00:14:06,466
Đúng vậy, nó thật sự không đẹp chút nào

332
00:14:06,466 --> 00:14:08,462
Nhưng tôi đã khá phá ra từ các thí nghiệm,

333
00:14:08,462 --> 00:14:11,679
rằng có một độ nghiêng tuyệt đối

334
00:14:11,679 --> 00:14:13,625
cho các phông chữ nghiêng trên màn hình,

335
00:14:13,625 --> 00:14:15,957
bởi vậy các nét chứ vỡ ra

336
00:14:15,957 --> 00:14:18,440
tại đường biên của các điểm ảnh.

337
00:14:18,440 --> 00:14:21,221
Nhìn vào ví dụ này, ta thấy được

338
00:14:21,221 --> 00:14:23,271
cách mà phần chân bên trái và phải của chữ

339
00:14:23,271 --> 00:14:25,220
bị tách ra theo một tỉ lệ bằng nhau.

340
00:14:25,220 --> 00:14:28,740
Điều đó thật tuyệt vời biết mấy.

341
00:14:28,740 --> 00:14:31,918
Và đương nhiên rồi,
với các con chữ như thế này,

342
00:14:31,918 --> 00:14:33,841
thì không có nhiều sự lựa chọn.

343
00:14:33,841 --> 00:14:38,886
Nhân tiện, đây là chữ S,
trong trường hợp quý vị đang thắc mắc.

344
00:14:38,886 --> 00:14:41,040
Và, đã 18 năm kể từ ngày

345
00:14:41,040 --> 00:14:43,690
phông Verdana và Georgia ra đời.

346
00:14:43,690 --> 00:14:45,780
Microsoft đã hoàn toàn đúng

347
00:14:45,780 --> 00:14:48,194
về việc họ mất tới 10 năm.

348
00:14:48,194 --> 00:14:50,474
Giờ đây màn hình hiển thị

349
00:14:50,474 --> 00:14:52,927
đã được cải thiện
về độ phân giải không gian,

350
00:14:52,927 --> 00:14:56,399
còn độ phân giải quang
thì có một bước tiến vượt bậc

351
00:14:56,399 --> 00:14:59,553
nhờ vào kỹ thuật khử răng cưa
tạo ra đường thằng trơn mượt.

352
00:14:59,553 --> 00:15:03,250
Giờ đây, việc các mục tiêu
đã được hoàn thành,

353
00:15:03,250 --> 00:15:04,980
có đồng nghĩa với sự biến mất

354
00:15:04,980 --> 00:15:06,860
của những phông chữ tôi đã thiết kế

355
00:15:06,860 --> 00:15:09,511
cho màn hình còn thô sơ trước kia?

356
00:15:09,511 --> 00:15:12,906
Liệu chúng có sống sót sau khi 
những màn hình cũ đã trở nên lỗi thời

357
00:15:12,906 --> 00:15:15,078
và khi đợt lũ những phông chữ mới

358
00:15:15,078 --> 00:15:16,581
đang tràn vào thị trường?

359
00:15:16,581 --> 00:15:18,441
Hay chúng sẽ tự xây dựng nên

360
00:15:18,441 --> 00:15:20,679
cái gọi là một nhánh tiến hóa riêng

361
00:15:20,679 --> 00:15:24,416
mặc cho sự phát triển của công nghệ?

362
00:15:24,416 --> 00:15:26,087
Hay nói cách khác,

363
00:15:26,087 --> 00:15:29,400
liệu chúng có được chào đón vào
hệ thống phông chữ ngày nay không?

364
00:15:29,400 --> 00:15:33,058
Tôi không chắc về câu trả lời,
nhưng có vẻ chúng đã và đang làm tốt.

365
00:15:33,058 --> 00:15:35,553
Mà này, 18 năm tồn tại
là không hề tệ chút nào,

366
00:15:35,553 --> 00:15:37,704
nhất là với tốc độ phát triển ngày nay.

367
00:15:37,704 --> 00:15:39,618
Thế nên, tôi chẳng hề than phiền gì cả.

368
00:15:39,618 --> 00:15:42,457
Xin cám ơn.

369
00:15:42,457 --> 00:15:44,634
(Tiếng vỗ tay)