Καθώς οι Έλληνες περιμένουν γι' αυτή την απόφαση από τις Βρυξέλλες
απόψε στην τελευταία συμφωνία διάσωσης,
πολλοί νιώθουν ότι έχουν άδικα
περιγραφεί ως ανεύθυνοι και σπάταλοι.
Και όπως αναφέρουν οι μύθος του μυρμηγκιού και του τζίτζικα
χρησιμοποιήθηκε λάθος ως στερεότυπο για έθνη στην καρδιά της κρίσης.
Λοιπόν, ο Γιάννης Βαρουφάκης είναι πρώην σύμβουλος
του Έλληνα πρωθυπουργού,
και στην κατηγορία των οικονομολόγων με τη μεγαλύτερη επίδραση στην Ευρώπη.
Σε αυτό το ειδικό ρεπορτάζ για το Channel 4 News,
αυτός βάζει μπροστα ένα δικό του σχέδιο.
Καλωσήλθατε στο μάτι της Ευρωπαϊκής καταιγίδας.
Αυτό είναι η Ελλάδα.
Κι ενώ πριν είχε συνδεθεί με ανέμελη διασκέδαση τον ήλιο.
Αλλά πιο πρόσφατα οι ουρανοί έχουν σκοτεινιάσει.
Και τώρα μας έχουν πει ότι αυτός ο τόπος
απειλεί με κατάρρευση το σύνολο της Ευρωπαϊκής ηπείρου.
Είμαι εδώ για να σας πω γιατί τα πράγματα μπορεί να μην είναι τόσο απλά όσο φαίνονται.
Σχεδόν 3000 χρόνια πριν,
ένας Έλληνας δούλος ονόματι Αίσωπας είπε τον ξακουστό μύθο
για το μυρμήγκι που μάζευε για το χειμώνα
και ο Τζίτζικας που δεν το έκανε.
Ο μύθος του για το εργατικό, λιτό μυρμήγκι
και για τον τεμπέλη, ανέμελο τζίτζικα
είναι στην καρδιά της σημερινής δημόσιας συζήτησης
σε ότι αφορά της κρίση στην Ευρώπη.
Οι Γερμανοί έχουν το ρόλο των μυρμηγκιών.
Οι Έλληνες αυτό των σπάταλων τζιτζικιών
αλλά κατά την άποψή μου αυτό είναι πολύ απλουστευτικό.
Οι ακρίδες σε κάθε χώρα της Ευρωζώνης και πέραν αυτής προκάλεσαν την κρίση.
Αλλά τώρα είναι τα μυρμήγκια, στη Γερμανία και στην Ελλάδα,
που πληρώνουν γι΄αυτήν.
Δυστυχώς, η θυσία έχει χαραμιστεί
σε μη βιώσιμες συμφωνίες διάσωσης
σαν αυτή που συμφωνήθηκε σήμερα στις Βρυξέλλες.
Αλλά αν καταλάβουμε το μύθο μας σωστά,
θεωρώ ότι η κρίση της Ευρώπης μπορεί να λυθεί εύκολα.
Η Αθήνα είναι πόλη γεμάτη ανθρώπους
που παλεύουν παρά τις δυσκολίες.
Κι ενώ οι εξεγέρσεις και οι πολιτικοί γεμίζουν τους τίτλους των ειδήσεων,
οι Έλληνες συνεχίζουν τις ζωές τους,
προσπαθώντας να τα καταφέρουν.
Η κατάθλιψη είναι διάχυτη στην ατμόσφαιρα.
Στους δρόμους, στα γράφιτι που καλύπτουν τους τοίχους.
Αλλά σύμφωνα με την τυπική ελληνική μόδα,
είναι ανάμικτη με ανυπακοή.
Καταστήματα κλείνουν κάθε μέρα.
Και αυτά που μένουν δεν έχουν πελάτες.
Κανένας δεν έχει να ψωνίσει.
Είναι δύσκολα τώρα, εξαιρετικά δύσκολα.
Παρόλο που δουλεύουμε περισσότερες ώρες.
Οι άνθρωποι δεν αγοράζουν όπως συνήθιζαν παλιά.
Μόλις και μετά βιας μπορούμε να επιβιώσουμε.
Οι τιμές είναι υψηλές παρά την κρίση.
Και δεν είναι ότι τα πράγματα ήταν καλύτερα πριν την κρίση.
Όταν ήρθε το ευρώ,
οι τιμές βασικών αγαθών εκτοξεύτηκαν.
Εντωμεταξύ, υπήρξε μια πολύ μεγάλη μείωση των επιτοκίων.
Και μια πτώση στις τιμές των αγαθών πολυτελείας.
Αυτό σήμαινε ότι οι πλούσιοι έπιαναν την καλή.
Αλλά οι φτωχοί έπρεπε να παλέψουν περισσότερο από ποτέ.
Η Ανθούλα έχει δουλέψει για χρόνια στο τμήμα του Πανεπιστημίου μου.
Καθαρίζοντας τα γραφεία των συναδέλφων
που έχουν γίνει υπουργοί, επικεφαλής τραπεζών,
ισχυροί άνθρωποι.
Ο μηνιαίος της μισθός των 850 ευρώ είναι τώρα 600 και συνεχίζει να πέφτει.
Και ο λογαριασμός συνεχίζει να αυξάνεται.
Ο πατέρας της έχει Αλτσχάιμερ,
και αυτή πρέπει να πληρώσει για τη φροντίδα του.
Πέρυσι, η μητέρα της πέθανε.
Εκεί είχα τραγικό πρόβλημα,
τραγικό όμως πρόβλημα
Αφού συνεννοείσαι με το γραφείο κηδειών
πάλι βρήκα τρόπο
με το κεφάλι κάτω έπρεπε να το αντιμετωπίσω τι να έκανα;
εργάζομαι στο πανεπιστήμιο με οικονομολόγους
με μεγάλα κεφάλια, ένα απ΄αυτά είσαι κι εσύ.
Βρείτε τη λύση, κάντε κάτι
Δηλαδή δεν είναι μόνο τα βιβλία
Τα φώτα κυριολεκτικά σβήνουν στις πόλεις μας.
Οι οικογένειες θα πρέπει να ζήσουν χωρίς ρεύμα.
Υπάρχουν άστεγοι στους δρόμους
και οι αυτοκτονίες όλο και αυξάνονται.
Ο Χρήστος Καβαφάς έχει διαφορετική άποψη.
Επέστρεψε στην Ελλάδα αφού εργάστηκε σε οικονομικούς γίγαντες
όπως η Goldman Sachs στη Wall Street.
Έχτισε το θαυμάσιο σπίτι του σε ερείπια αρχαίων.
Λέει ότι οι υφέσεις είναι κάτι σαν φυσικό φαινόμενο.
Οι άνθρωποι εδώ φαίνεται να μη θέλουν να αποδεχτούν τη μοίρα τους.
Ότι αυτό είναι κομμάτι της ζωής.
Ο Χρήστος είναι ένα αίνιγμα.
Λέει ότι πιστεύει ότι οι πλούσιοι θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερους φόρους
και αισθάνεται λύπη για τους υπερβολικά επιβαρυμένους φτωχούς.
Πιστεύει επίσης, ότι αυτοί έχουν επιλογές.
Εκείνοι που επιλέγουν να εργαστούν για 300 ευρώ το μήνα
για το υπόλοιπο της ζωής τους,
θα είναι πιθανότατα για πάντα φτωχοί.
εννοώ, ότι είναι στην ανθρώπινη φύση
δεν μπορείς ....
Οι ισχυροί θα τα πάνε καλά,
οι όχι και τόσο ισχυροί δεν θα τα πάνε καλά.
2000 άνθρωποι εργάζονταν στα Ναυπηγεία Ελευσίνας.
Τώρα, που 1300 απ΄αυτούς απολύθηκαν,
οι εναπομένοντες εργαζόμενοι προσπαθούν να διατηρήσουν την αξιοπρέπειά τους στην χειμάζουσα εργασία τους.
Αυτοί οι δύο εργάτες έχουν εργαστεί εδώ για 61 χρόνια.
Τους ρώτησα πόσο άσχημα έχουν φτάσει να είναι τα πράγματα.
Πάρα πολύ χάλια.
Δεν πληρωνόμαστε όπως πληρωνόμασταν.
Πληρωνόμαστε με έναντι.
Εδώ και έξι μήνες.
Εδώ κι έξι μήνες δεν έχετε πληρωθεί;
Μας χρωστάει η εταιρεία τους έξι τελευταίους μήνες.
Τι πιστεύουν σχετικά με την περιγραφή τους ως τζίτζικες της Ευρώπης;
Κατ΄αρχήν είναι προσβλητικό αυτό.
Δε δεχόμαστε τέτοιου είδους χαρακτηρισμούς.
Προσπαθούν να μας κάνουν τζίτζικες,
Αλλά εμείς έχουμε αρκετές αντοχές, θα επιβιώσουμε
και θα τους αποδείξουμε ότι εμείς είμαστε τα μυρμήγκια
Οι Έλληνες είναι θυμωμένοι και δεν έχουν ψευδαισθήσεις.
Δεν εμπιστεύονται τα ΜΜΕ,
δεν εμπιστεύονται τους οικονομολόγους,
και σίγουρα δεν εμπιστεύονται τους πολιτικούς.
Αλλά πάνω απ΄όλα,
έχουν σιχαθεί και κουραστεί
να περιγράφονται ως οι αχρείοι της Ευρώπης.
Ήρθα στη Φρανγκφούρτη, την οικονομική πρωτεύουσα
του ταμία της Ευρώπης, της Γερμανίας.
Όπου η επικρατούσα διάθεση είναι ότι η Ελλάδα είναι ένοχη.
Πριν καν φτάσει το ευρώ.
Η επανένωση των Γερμανιών πληρώθηκε
με το άγριο ξεζούμισμα των Γερμανικών μισθών.
Όπως οι μισθοί έπεφταν, τα κέρδη ανέβαιναν σε αυτές τις τράπεζες.
Εντωμεταξύ, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού,
Η Wall Street αντλούσε ποταμούς ιδιωτικού χρήματος.
Όταν αυτά συγχωνεύτηκαν με τα κέρδη της Γερμανίας,
πλημμύρισαν χώρες όπως η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Ελλάδα φυσικά,
σε αναζήτηση ακόμα περισσοτέρων χρημάτων.
Έτσι μεγάλες, τεράστιες φούσκες σχηματίστηκαν.
Έφτιαξαν τις περιουσίες των τζιτζικιών της Ευρώπης.
Όταν αυτές εξεράγησαν το 2008,
οι τράπεζες βρέθηκαν πολύ σοβαρά μπλεγμένες.
Από τότε, τα μυρμήγκια της Ευρώπης πληρώνουν υπερβολικά
για να συνεχίζουν να τις υποστηρίζουν.
Οι Γερμανοί με δάνεια διάσωσης,
οι Έλληνες με χιλιάδες περικοπές.
Οι Γερμανοί είναι επίσης απογοητεύμενοι.
Συνάντησα τον Κλέμενς, που εργάζεται για μια ένωση φορολογουμένων,
και τον Τζέσε, έναν άνεργο μηχανικό αυτοκινήτων.
Γιατί έχει αυτά τα χρέη η Ελλάδα; Και σε ποιούς αυτή χρωστάει;
Ποιούς βοηθάμε, αν βοηθάμε,
βοηθάμε τον ανθρώπους που βρίσκονται εκεί πέρα;
Ή βοηθάμε τις τράπεζες;
Αυτό που με θυμώνει είναι ότι
η Ελλάδα έγινε μέλος της Ευρωζώνης
παρουσιάζοντας "δημιουργικά" τα οικονομικά της στοιχεία.
Οι Γερμανικές τράπεζες είναι κεντρικοί παίκτες στην Ευρωπαϊκή κρίση.
Έτσι εγώ μιλάω σε έναν από τους επικεφαλής οικονομολόγους
που θέλει την Ελλάδα έξω απ΄το ευρώ.
Ναι, έχουμε δύο χώρες στην Ευρωζώνη,
που δεν είναι ικανές να παραμένουν μέλη της Ευρωζώνης,
οι Έλληνες και οι Πορτογάλοι θα πρέπει να εγκαταλείψουν την Ευρωζώνη.
Και τι θα γίνει με τις χώρες όπως η Ισπανία;
η Ιταλία; ή η Γαλλία;
Αν αυτές οι χώρες δεν θα είναι ικανές να εκπληρώσουν τους όρους και να ανταποκριθούν,
θα είναι δύσκολο να διατηρηθεί η ίδια η ευρωζώνη ζωντανή.
Είναι ξεκάθαρο, τουλάχιστον σε μένα,
ότι η καταστροφική αποδόμηση της Ευρωζώνης
είναι εν εξελίξει.
Υπάρχει όμως κάποια εναλλακτική;
Πιστεύω ότι υπάρχει!
Μπορούμε να τερματίσουμε την κρίση σε τρια βήματα.
1. Χρειαζόμαστε να ενοποιήσουμε τον τραπεζικό τομέα στην Ευρώπη
και να αναγκάσουμε την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της.
2. Να κάνουμε ενιαίο ένα μεγάλο μέρος του δημοσίου χρέους της Ευρωζώνης μέσω της ΕΚΤ.
3. Να χρησιμοποιήσουμε την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για να σπρώξουμε
λιμνάζουσες αποταμιεύσεις σε παραγωγικές επενδύσεις
σε χώρες που τις χρειάζονται περισσότερο.
Είναι μια απλή ιδέα.
Αλλά για να έχουμε μια ευκαιρία, πρέπει να εγκαταλείψουμε τις καρικατούρες
και τα εθνικά στερεότυπα.
Θα πρέπει αν εγκαταλείψουμε την ιδέα των εθνών που είναι τεμπέλικα τζιτζίκια
και εθνών από εργατικά μυρμήγκια.
Ίσως το κρίσιμο ηθικό δίδαγμα της ιστορίας μου
είναι να κατανοήσουμε την Ευρωπαϊκή κρίση,
θα πρέπει να το θυμόμαστε αυτό
ότι δεν υπάρχει ένα πράγμα όπως "οι Έλληνες"
ή "οι Γερμανοί".
Είναι μόνο μια ιστορία, αλλά μια κυρίαρχη ιστορία.
Δεν πρέπει να παρερμηνεύουμε πλήρως τον περίφημο μύθο του Αισώπου,
στρέφοντας ένα περήφανο Ευρωπαϊκό έθνος εναντίον ενός άλλου.
Περισσότερα για τον Γιάνη Βαρουφάκη στην ιστοσελίδα μας
μαζί και το με 3 βήματα σχέδιο του για τη σωτηρία του ευρώ.