1
00:00:07,013 --> 00:00:09,584
Хаалганы голд бэлтгэлтэй
зогсож байтал

2
00:00:09,584 --> 00:00:14,234
толгойн ар хэсэг чинь
гэнэт загатналаа.

3
00:00:14,234 --> 00:00:17,942
Бид бүгд л ядаргаатай гэмээр
загатнааг мэдэрч байсан ч

4
00:00:17,942 --> 00:00:22,802
яагаад бидний бие загатнадаг
талаар бодож үзсэн үү?

5
00:00:22,802 --> 00:00:27,634
Хүн өдөрт дунджаар 12 загатнаа
мэдэрдэг байна.

6
00:00:27,634 --> 00:00:29,815
Шалтгаан нь олон зүйл байж болох бөгөөд

7
00:00:29,815 --> 00:00:31,515
харшил,

8
00:00:31,515 --> 00:00:32,515
хуурайшилт

9
00:00:32,515 --> 00:00:34,705
мөн зарим өвчнүүд ч байж болно.

10
00:00:34,705 --> 00:00:39,333
Гэхдээ зарим нь огт шалтгаангүй байх агаад

11
00:00:39,333 --> 00:00:41,966
загатнах талаар ярьснаас ч болж магад.

12
00:00:41,966 --> 00:00:45,513
Одоо толгойгоо маажиж байгаа тийм үү?

13
00:00:45,513 --> 00:00:50,057
Ямартай ч хамгийн түгээмэл шалтгааныг
авч үзье. Шавьжинд хазуулах.

14
00:00:50,057 --> 00:00:51,434
Шумуул таныг хазахдаа

15
00:00:51,434 --> 00:00:55,535
таны биед нэгэн бодис 
ялгаруулдаг нь

16
00:00:55,535 --> 00:00:58,527
цусны бүлэгнэлтийг зогсоодог.

17
00:00:58,527 --> 00:01:01,256
Бид энэ бодисоос бага
зэрэг харшилдаг ба

18
00:01:01,256 --> 00:01:03,876
энэ нь хистамин ялгаруулж

19
00:01:03,876 --> 00:01:06,985
хялгасан судсыг хавдаадаг.

20
00:01:06,985 --> 00:01:08,935
Ингээд цусны эргэлтийг нэмэгдүүлж

21
00:01:08,935 --> 00:01:11,956
биеийн аюул гэж мэдэрсэн зүйлд

22
00:01:11,956 --> 00:01:14,197
хариу үзүүлж дархлаа идэвхждэг.

23
00:01:14,197 --> 00:01:15,847
Энэ нь хавдалтыг үүсгэдэг.

24
00:01:15,847 --> 00:01:19,777
Цэцгийн тоосноос болж
нүд хавддагтай адил юм.

25
00:01:19,777 --> 00:01:23,544
Хистамин мөн загатнах
мэдрэлийг идэвхжүүлдэг учир

26
00:01:23,544 --> 00:01:27,847
шавьжинд хазуулахаар загатнаа үүсдэг.

27
00:01:27,847 --> 00:01:31,696
Гэхдээ загатнах мэдрэмжийг бид
бүрэн ойлгоогүй л байна.

28
00:01:31,696 --> 00:01:33,759
Үнэндээ бидний ихэнх мэдлэгээ нь

29
00:01:33,759 --> 00:01:38,157
хулганы загатнааг судалснаар
олж авсан.

30
00:01:38,157 --> 00:01:41,057
Судлаачид арьсанд ирэх
загатнах мэдрэмж нь

31
00:01:41,057 --> 00:01:47,035
өвдөлтийн мэдрэлийн төрлөөр
дамждаг гэдгийг олж нээсэн.

32
00:01:47,035 --> 00:01:52,678
Энэ мэдрэл нь натрийн
полипептид Б хэмээх молекул ялгаруулж

33
00:01:52,678 --> 00:01:56,897
улмаар нугасаар дамжин тархинд хүрснээр

34
00:01:56,897 --> 00:02:00,761
загатнах мэдрэмж төрүүлдэг.

35
00:02:00,761 --> 00:02:04,387
Бид загатнаагаа маажих үед
арьсан дээрх хумс нь

36
00:02:04,387 --> 00:02:10,138
загатнааг давсан бага зэргийн 
өвдөлтийн мэдрэмж өгдөг.

37
00:02:10,138 --> 00:02:15,431
Энэ нь анхаарлыг түр сарниулахтай
адил түр зуурын намдалт өгдөг.

38
00:02:15,431 --> 00:02:19,698
Гэхдээ загатнаанд эволюцын
шалтгаан бий юу?

39
00:02:19,698 --> 00:02:23,177
Эсвэл зүгээр л биднийг залхаах гэж
байдаг хэрэг үү?

40
00:02:23,177 --> 00:02:28,248
Түгээмэл онол нь бидний арьс
хүрэлтэнд маш мэдрэг бөгөөд

41
00:02:28,248 --> 00:02:32,429
гадны биетээс хамгаалахаар
бэлтгэгдсэн байдаг.

42
00:02:32,429 --> 00:02:33,348
Бодоод үздээ.

43
00:02:33,348 --> 00:02:37,180
Бидний маажих үйлдэл нь
арьсан дээр явж болох

44
00:02:37,180 --> 00:02:40,091
хортон амьтнаас өөрийгөө хамгаалах
хэлбэр бөгөөд

45
00:02:40,091 --> 00:02:41,459
аюултай хатгалт,

46
00:02:41,459 --> 00:02:42,782
хаздаг шавьж,

47
00:02:42,782 --> 00:02:45,831
хортон ургамлын үсэнцэр
зэрэг байж болно.

48
00:02:45,831 --> 00:02:49,131
Бид биеийн доторх
эсвэл гэдэс дотор загатнахыг

49
00:02:49,131 --> 00:02:50,642
мэдэрдэггүй учир нь

50
00:02:50,642 --> 00:02:53,451
эдгээр нь гадны биетээс
аюулгүй байдагт юм.

51
00:02:53,451 --> 00:02:57,386
Үгүйсэн бол галзуурмаар байна байх.

52
00:02:57,386 --> 00:03:01,119
Зарим хүмүүст дамжуулах замын
саатал байдгаас

53
00:03:01,119 --> 00:03:06,069
эрүүл мэндэд нь сөргөөр нөлөөлөх
хэмжээний загатнааг мэдэрдэг.

54
00:03:06,069 --> 00:03:11,460
Нэг жишээ нь сэтгэцийн эмгэг болох
"төсөөллийн шавьжны эмгэг" юм.

55
00:03:11,460 --> 00:03:15,506
Хүмүүс биед нь шавьж битүү үүрлэн

56
00:03:15,506 --> 00:03:18,960
арьсан дотор ба гадар нь
гүйж буй гэж итгэн

57
00:03:18,960 --> 00:03:22,310
зогсолтгүй маажихад хүргэдэг.

58
00:03:22,310 --> 00:03:24,419
Өөр нэг үзэгдэл болох
хий загатнаа нь

59
00:03:24,419 --> 00:03:27,579
эрхтнээ тайруулсан өвчтөнүүдэд
түгээмэл тохиолддог.

60
00:03:27,579 --> 00:03:31,871
Гэмтэл нь мэдрэлийн системийг
ихээхэн гэмтээж

61
00:03:31,871 --> 00:03:35,001
мэдрэлийн дохионы системийг доголдуулан

62
00:03:35,001 --> 00:03:40,432
байхгүй болсон үе мөч
загатнаж буй мэт мэдрэмж төрүүлдэг.

63
00:03:40,432 --> 00:03:45,062
Эмч нар эдгээр загатнахтай холбоотой
эмгэгүүдийг анагааж байна.

64
00:03:45,062 --> 00:03:50,770
Үе мөчөө тайруулсан өвчтөнд
толь тусгаж, ойсон мөчөө маажуулдаг.

65
00:03:51,601 --> 00:03:53,961
Энэ нь тархийг төөрөгдүүлж

66
00:03:53,961 --> 00:03:58,608
төсөөллийн загатнааг
намдаасан мэдрэмжийг өгдөг.

67
00:03:58,608 --> 00:04:02,183
Хачирхалтай нь 
энэ тусалдаг.

68
00:04:02,183 --> 00:04:05,831
Судлаачид мөн загатнаатай холбоотой
генийг судалж,

69
00:04:05,831 --> 00:04:08,583
дамжуулах замыг нь сааруулдаг

70
00:04:08,583 --> 00:04:12,002
шаардлагатай тохиолдол ашиглах
эмчилгээг хайж байна.

71
00:04:12,002 --> 00:04:16,502
Хэрвээ маажиж болохгүй загатнаа
там мэт санагдаж байвал

72
00:04:16,502 --> 00:04:18,812
Данте ч мөн санал нийлнэ.

73
00:04:18,812 --> 00:04:22,252
Италийн яруу найрагч маань
тамын нэг хэсэгт хүмүүсийг

74
00:04:22,252 --> 00:04:28,662
үүрдийн загатнаагаар
шийтгэдэг талаар бичжээ.