WEBVTT

00:00:07.013 --> 00:00:09.584
Դու պատրաստ կանգնած ես դարպասի մոտ,

00:00:09.584 --> 00:00:14.234
երբ հանկարծ գլխիդ հետին մասը սկսում է 
ուժեղ քոր գալ։

00:00:14.234 --> 00:00:17.942
Բոլորիս մոտ էլ եղել է 
այդ նյարդայնացնող քորը,

00:00:17.942 --> 00:00:22.802
բայց արդյո՞ք երբևէ խորհել եք դրա
առաջացման պատճառի մասին։

00:00:22.802 --> 00:00:27.634
Միջինում մարդու մոտ օրական լինում են 
քորի յուրովի դրսևորումներ։

00:00:27.634 --> 00:00:29.815
Դրանց համար կան ամենատարբեր պատճառներ՝

00:00:29.815 --> 00:00:31.515
այդ թվում՝ ալերգիկ ռեակցիաներ,

00:00:31.515 --> 00:00:32.515
չորություն,

00:00:32.515 --> 00:00:34.705
անգամ որոշ հիվանդություններ։



00:00:34.705 --> 00:00:39.333
Լինում է նաև այնպես, որ քորն առաջանում է
առանց որևէ պատճառի

00:00:39.333 --> 00:00:41.966
կամ, պարզապես, դրա մասին խոսելուց։

00:00:41.966 --> 00:00:45.513
Հենց հիմա Դուք քորում եք Ձեր գլուխը, 
այնպես չէ՞։

00:00:45.513 --> 00:00:50.057
Այնուհանդերձ, եկեք դիտարկենք ամենատարածված
պատճառներից մեկը՝ միջատների խայթոցը։

00:00:50.057 --> 00:00:51.434
Երբ մոծակը կծում է Ձեզ,



00:00:51.434 --> 00:00:55.795
Ձեր մարմին է անցնում անտիկոագուլանտ
կոչվող միացություն,

00:00:55.795 --> 00:00:58.527
որ թույլ չի տալիս արյանը մակարդվել։

00:00:58.527 --> 00:01:01.256
Այդ միացությունը, որի նկատմամբ մենք ունենք 
թեթև ալերգիա,

00:01:01.256 --> 00:01:03.876
նպաստում է հիստամինի արտադրմանը,

00:01:03.876 --> 00:01:06.985
քիմիական նյութ, որի ազդեցությամբ
մազանոթները ուռչում են։

00:01:06.985 --> 00:01:08.935
Սրա արդյունքում սկսվում է արյունահոսություն,


00:01:08.935 --> 00:01:11.956
որն օգնում է արագացնել իմունային պատասխանը

00:01:11.956 --> 00:01:14.197
այս ընկալվող վտանգի դեմ։

00:01:14.197 --> 00:01:15.847
Դրանով է բացատրվում ուռչելը․

00:01:15.847 --> 00:01:19.777
հենց այդ նույն եղանակով ծաղկափոշուց կարող են
ուռչել Ձեր աչքերը։

00:01:19.777 --> 00:01:23.544
Հիստամինը նաև գործարկում է քորին նպաստող նյարդերը,



00:01:23.544 --> 00:01:27.847
ինչի պատճառով էլ միջատի խայթոցը ստիպում է
Ձեզ քորել։

00:01:27.847 --> 00:01:31.696
Բայց հենց քորելու զգացողությունը դեռ
ամբողջապես հասկանալի չէ։

00:01:31.696 --> 00:01:33.429
Իրականում, մեր այժմյան գիտելիքների մեծ մասը 
մենք ունենք

00:01:33.429 --> 00:01:38.157
մկների վրա քորելու մեխանիզմը դիտարկելու
շնորհիվ։

00:01:38.157 --> 00:01:41.057
Հետազոտողները պարզել են, որ քորի ազդակները նրանց մաշկի վրա



00:01:41.057 --> 00:01:47.035
փոխանցվում են նյարդերի մի ենթակարգի 
միջոցով, որ պատասխանատու են ցավի համար։

00:01:47.035 --> 00:01:52.678
Այս նյարդերն արտադրում են մոլեկուլ, որ հայտնի
է որպես նատրիուրետիկ պոլիէթիդ B,

00:01:52.678 --> 00:01:56.897
որի գործարկած ազդակը ողնաշարով բարձրանում 
է մինչև ուղեղ,

00:01:56.897 --> 00:02:00.761
որտեղ էլ ստեղծվում է քորի զգացումը։ 



00:02:00.761 --> 00:02:04.387
Երբ մենք քորում ենք, մեր եղունգների շարժը
մաշկի վրա

00:02:04.387 --> 00:02:10.138
առաջացնում է ցավի թեթև ազդակներ, որ
գերակայում են քորի զգացման նկատմամբ։

00:02:10.138 --> 00:02:15.431
Դա բնորոշվում է որպես մթագնում, ինչն էլ
ստեղծում է թեթևության զգացում։

00:02:15.431 --> 00:02:19.698
Բայց կա՞ արդյոք քորի առաջացման նպատակ,

00:02:19.698 --> 00:02:23.177
թե՞ այն պարզապես մեզ զայրացնելու համար է։ 



00:02:23.177 --> 00:02:28.248
Ըստ ընդունված տեսության՝ մեր մաշկը զարգացման արդյունքում 
դարձել է շատ զգայուն հպման նկատմամբ,

00:02:28.248 --> 00:02:32.429
որպեսզի մենք կարողանանք հաղթահարել
արտաքին աշխարհի մարտահրավերները։

00:02:32.429 --> 00:02:33.348
Մտածե՛ք այդ մասին։

00:02:33.348 --> 00:02:37.180
Քորելու մեխանիկական պատասխանը
կչեզոքացներ ցանկացած ցավ,

00:02:37.180 --> 00:02:40.091
որ, շատ հնարավոր է, 
թաքնվում է Ձեր մաշկի վրա,

00:02:40.091 --> 00:02:41.459
ինչպիսին է ցավոտ խայթոցը,

00:02:41.459 --> 00:02:42.782
կծող միջատը

00:02:42.782 --> 00:02:45.831
կամ թունավոր բույսի մազմզուկները։ 



00:02:45.831 --> 00:02:49.431
Այս եղանակով կարելի է բացատրել այն, որ
մարմնի ներսում մենք քոր չենք զգում,

00:02:49.431 --> 00:02:50.912
օրինակ՝ աղիներում,

00:02:50.912 --> 00:02:53.451
որն ապահովագրված է այսպիսի արտաքին
վտանգներից․

00:02:53.451 --> 00:02:57.386
բայց մի պահ պատկերացրեք՝ որքան
նյարդայնացնող կլիներ դա։

00:02:57.386 --> 00:03:01.119
Որոշ մարդկանց մոտ այս ամենի համար
պատասխանատու անցուղիների խանգարումը

00:03:01.119 --> 00:03:06.069
կարող է բերել շատ ուժեղ քոր, ինչն էլ կարող է
իսկապես վատ անդրադառնալ առողջության վրա։

00:03:06.069 --> 00:03:08.460
Ծայրահեղ օրինակներից է հոգեբանական դեպքը,


00:03:08.460 --> 00:03:11.460
որ կոչվում է խաբուսիկ 
մակաբուծային հիվանդություն,

00:03:11.460 --> 00:03:15.506
երբ մարդիկ հավատում են, որ իրենց 
մարմնի մեջ վխտում են տիզերն ու լվերը,

00:03:15.506 --> 00:03:18.470
որոնք վազվզում են իրենց մաշկի տակ
այս ու այն կողմ,

00:03:18.470 --> 00:03:22.310
ինչն էլ բերում է անդադար քոր։

00:03:22.310 --> 00:03:24.419
Մեկ այլ երևույթ՝ 
հայտնի որպես խաբուսիկ քոր,

00:03:24.419 --> 00:03:27.579
կարող է լինել անդամահատված հիվանդների մոտ։

00:03:27.579 --> 00:03:31.871
Քանի որ անդամահատությունը շատ է ազդում
նյարդային համակարգի վրա,

00:03:31.871 --> 00:03:35.001
դա խաթարում է նաև մարմնի նորմալ ազդակները



00:03:35.001 --> 00:03:40.432
և ստեղծում է զգայություններ 
վերջույթներում, որոնք այլևս չկան։

00:03:40.432 --> 00:03:45.062
Այժմ բժիշկները փնտրում են եղանակներ՝ այս
անոմալիաները բուժելու համար։

00:03:45.062 --> 00:03:49.230
Հայելու միջոցով ստեղծվում է անդամահատված
վերջույթի «շարունակությունը»,

00:03:49.230 --> 00:03:51.601
որը քորում է հիվանդը։ 



00:03:51.601 --> 00:03:53.961
Սա ուղեղի համար ստեղծում է պատրանք,



00:03:53.961 --> 00:03:58.608
որ երևակայական քորն անցավ։



00:03:58.608 --> 00:04:02.183
Որքան էլ որ տարօրինակ է, սա աշխատում է։



00:04:02.183 --> 00:04:05.831
Հետազոտողները նաև փնտրում են այն գեները,
որոնք նպաստում են քորին՝

00:04:05.831 --> 00:04:09.323
փորձելով գտնել բուժում՝ քորային նյարդերի
անցուղիներն արգելափակելու համար,

00:04:09.323 --> 00:04:12.002
իհարկե, ծայրահեղ դեպքերում։

00:04:12.002 --> 00:04:16.502
Երբ չես կարողանում քորել մարմնի քոր եկող մասը,
կարծես սեփական դժոխքում լինես,

00:04:16.502 --> 00:04:19.002
ինչպես ասել է Դանթեն։

00:04:19.002 --> 00:04:21.442
Իտալացի բանաստեղծը գրել է դժոխքի մի 
պարունակի մասին,

00:04:21.442 --> 00:04:28.662
որտեղ մարդիկ պատժված էին․ նրանք փոսերում
հավերժ պիտի տանջվեին քորից։