0:00:07.123,0:00:09.763
لەو دواییانەدا کاتێك کۆمەڵەیەك[br]لە شوێنەوارناسەکان

0:00:09.763,0:00:13.003
هەندێك پاشماوەی مرۆڤیان دۆزییەوە[br]کە هی ١٥،٠٠٠ ساڵ پێش ئێستا بوو،

0:00:13.003,0:00:15.293
هەڵسان بە دۆزینەوەیەکی بە بایەخ.

0:00:15.293,0:00:19.122
ددانی ئەو مرۆڤە کۆنانە[br]کون کون بوون.

0:00:19.122,0:00:23.942
هۆکاری کلۆر بوونی ددانیان[br]هەمان هۆکارەکانی ئەمڕۆن،

0:00:23.942,0:00:28.124
میکرۆبە زۆر بچوکە دیاریکراوەکان[br]کە لەناو دەمماندا دەژین.

0:00:28.124,0:00:30.512
دوای لە دایکبوونمان، ئەم میکرۆبانەش[br]لە دایک دەبن.

0:00:30.512,0:00:34.313
ئێمە ئاساییانە لە دەمی دایکمانەوە وەکو[br]منداڵە ساواکان هەڵیان دەگرین.

0:00:34.313,0:00:35.924
کاتێك ددانەکانمان سەرهەڵدەدەن،

0:00:35.924,0:00:39.943
ئەوان سروشتیانە دەست دەکەن بە[br]دروستکردنی چەند کۆمەڵەیەك لە بەکتریا.

0:00:39.943,0:00:41.194
پشت بەست بەوەی دەیخۆین،

0:00:41.194,0:00:43.621
و بە دیاریکراوی چەند شەکر بەکاردێنین،

0:00:43.621,0:00:48.493
هەندێک میکرۆبەکان دەتوانن بەڕێژەیەکی [br]زۆر زیاد بکەن و ببنە هۆی کلۆری.

0:00:48.493,0:00:52.343
سیستەمی خۆراکی کە ڕێژەیەکی شەکری بەرزی [br]هەبێت دەبێتە هۆی تەقینەوەی بەکتریا

0:00:52.343,0:00:55.994
کە پێی دەگوترێت گرێی گۆیی گۆڕاو[br]لە ناو دەمماندا.

0:00:55.994,0:00:58.874
وەکو مرۆڤەکان، ئەو ئۆرگانیزمە بچووکانە[br]حەز بە شەکر دەکەن،

0:00:58.874,0:01:03.306
وەکو پارچەی بنیاتنانی گەردیلەیی [br]و سەرچاوەی وزە بەکاری دەهێنن.

0:01:03.306,0:01:04.653
کاتێك بەکاری دەهێنن،

0:01:04.653,0:01:07.944
بەکتریا بەرهەمە ناوەندییەکان پێک دێنێت[br]لەسەر شێوەی ترشەکان،

0:01:07.944,0:01:09.894
وەکو ترشی لاکتیك (ترشی شیر).

0:01:09.894,0:01:13.144
گرێیە گۆییە گۆڕاوەکان [br]بەرگری دەکەن لەو ترشانە،

0:01:13.144,0:01:16.314
بەڵام بە داخەوە، ددانەکانمان ئەوە ناکەن.

0:01:16.314,0:01:20.404
کاتێك ددانی هەر مرۆڤێك ڕووپۆشکراوە[br]بە توێژاڵێکی پتەو، پارێزەری مینای ددان،

0:01:20.404,0:01:22.803
ئەوە بۆ ترش گونجاو نییە.

0:01:22.803,0:01:28.154
بە تێپەڕینی کات قەڵغانەکەی دادەخورێنێت،[br]خوێیە کالسیۆمییەکەی دادەشۆرێت.

0:01:28.154,0:01:31.575
بەهێواشی، ترش ڕێگە بۆ بەکتریا دەکاتەوە

0:01:31.575,0:01:35.576
بەناو توێژاڵی دووەمی ددان[br]پێی دەگوترێت کەڵبە.

0:01:35.576,0:01:40.195
کاتێك خوێنبەرەکان و دەمارەکان لە[br]ددانەکانماندا بە قوڵی لەناوەوە بەرگکراون،

0:01:40.195,0:01:43.875
لەو قۆناغەدا،[br]فراوانبوونی کلۆر بە ئازار نییە.

0:01:43.875,0:01:46.045
بەڵام ئەگەر زیانەکە لەولای[br]کەڵبەکە فراوان بوو،

0:01:46.045,0:01:48.376
پێشکەوتنی هێرشە بەکتریاییەکە

0:01:48.376,0:01:52.856
دەنێتە هۆی ئازارێکی سەخت[br]دەمارەکان دەردەکەون.

0:01:52.856,0:01:55.665
بەبێ چارەسەرکردن، دەکرێت تەواوی [br]ددانەکە ژەهراوی ببێت

0:01:55.665,0:01:57.346
و پێویست بە دەرهێنانی بکات

0:01:57.346,0:02:00.586
هەمووی بەهۆی ئەو بەکتریا شەکر ویستانە.

0:02:00.586,0:02:02.505
هەتا خواردنەکانمان زیاتر شەکر تێدا بێت،

0:02:02.505,0:02:04.895
زیاتر ددانەکانمان لە مەترسیدا دەبن.

0:02:04.895,0:02:09.826
ئەو پیاوانەی ئەشکەوت بە دەگمەن سەرقاڵ[br]بوون بە مامەڵە شەکرییەکان، هەرچۆنێك بێت،

0:02:09.826,0:02:11.977
کەواتە چی بۆتە هۆکاری کلۆری ئەوان؟

0:02:11.977,0:02:16.135
لە سیستەمە خۆراکیە پڕ گۆشتەکاندا،[br]مەترسی گەشەکردنی کلۆری زۆر کەم بوو

0:02:16.135,0:02:19.256
چونکە گۆشتی کەم چەوری[br]ڕێژەیەکی زۆر کەم شەکر لەخۆ دەگرێت،

0:02:19.256,0:02:22.285
بەڵام ئەوە هەموو شتێك نییە کە[br]بابو باپیرانمان زوو خواردوویانە.

0:02:22.285,0:02:27.285
پیاوانی ئەشکەوت بەهەمان شێوە سەوزە [br]ڕەگییەکان، چەرەسات، و دانەوێڵەیان خواردووە

0:02:27.285,0:02:29.830
کە هەموو ئەوانە کاربۆهیدرایت لەخۆ دەگرن.

0:02:29.830,0:02:32.027
کاتێك ڕووبەڕووی ئەنزیمەکانی لیك دەبێتەوە،

0:02:32.027,0:02:35.645
کاربۆهیدرایتەکان بۆ شەکری سادەتر شیدەبنەوە

0:02:35.645,0:02:40.105
کە دەتوانن ببن ئالیك بۆ [br]ئەو بەکتریا برسیانەی دەم.

0:02:40.105,0:02:44.376
کەواتە سەرەڕای ئەوەی مرۆڤی کۆن شەکری[br]کەمتریان خواردووە بە بەراورد بە ئێمە،

0:02:44.376,0:02:47.392
ددانەکانیان بەرکەوتەیان لەگەڵ[br]شەکر هەر هەبووە.

0:02:47.392,0:02:50.666
هەرچەنە ئەوە ناگەیەنێت کە توانایان نەبووە[br]چارەسەری کلۆریەکەیان بکەین.

0:02:50.666,0:02:54.638
پاشماوە شوێنەواریەکان ئەوە نیشان دەدات کە[br]نزیکی ١٤,٠٠٠ ساڵ پێش ئێستا،

0:02:54.638,0:03:00.549
مرۆڤەکان بەردی تیژکراویان بەکار هێناوە بۆ[br]لابردنی چەند پارچەیەك لە ددانی خراپ بوو.

0:03:00.549,0:03:02.917
هەروەها ئەوان هەڵکۆڵەری[br]سەرەتاییان دروستکردووە

0:03:02.917,0:03:06.018
بۆ لووس کردنی کونە زبرە جێماوەکان

0:03:06.018,0:03:10.369
و مۆمی هەنگ بۆ پڕکردنەوەی کلۆریەکان[br]وەکو ئەمڕۆ.

0:03:10.369,0:03:13.387
ئەمڕۆ، ئێمە ژمارەیەکی زۆر[br]تەکنیک و ئامێری کارامەمان هەیە،

0:03:13.387,0:03:17.877
کە وەکو سامانە چونکە ئێمە پێویستە بە[br]هەمان شێوە مامەڵە بکەین لەگەڵ زیانەکانمان،

0:03:17.877,0:03:20.180
و شێوەکانی بەکارهێنانی شەکر.

0:03:20.180,0:03:24.559
دوای شۆڕشی پیشەسازی، ڕێژەی [br]توشبوونی مرۆڤ بە کلۆری ددان زیادی کرد

0:03:24.559,0:03:27.308
چونکە لەناکاو[br]پێشکەوتنی تەکنەلۆجیمان هەبوو

0:03:27.308,0:03:31.209
کە وای کرد شەکری دووبارە بووەوە[br]هەرزانتر بێت و دەست بکەوێت

0:03:31.209,0:03:37.058
ئەمڕۆ، ٩٢% کەسە پێگەشتووە ئەمریکییەکان[br]کلۆریان هەیە لە ددانەکانیان دا.

0:03:37.058,0:03:39.947
هەندێك مرۆڤ زیاتر ئەگەری توشبوون[br]بە کلۆری هەیە بەهۆی جیناتەوە

0:03:39.947,0:03:42.998
کە ڕەنگە ببێتە هۆی لاوازی تەواو،[br]وەکو مینای ددانی لووستر،

0:03:42.998,0:03:46.928
بەڵام زۆربەی تاوانەکە دەکەوێتە[br]سەر بەکارهێنانی ڕێژەی زۆری شەکر.

0:03:46.928,0:03:50.218
لەگەڵ ئەوەشدا، ئێمە رێگەی دیکەمان [br]دۆزیەوە بۆ بچوک کردنەوەی کلۆری

0:03:50.218,0:03:53.750
سەرەڕای کەمکردنەوەی [br]بڕی وەرگیراو لە شەکر و نیشاستە.

0:03:53.750,0:03:56.630
لە زۆربەی هەویرەکانی ددان [br]و زۆربەی سامانەکانی ئاودا،

0:03:56.630,0:03:59.328
ئێمە بڕێکی کەم لە فلۆرید بەکار دەهێنین.

0:03:59.328,0:04:03.109
ئەوە ددانەکە بەهێز دەکات و[br]هانی گەشەکردنی بلوری مینا دەدات

0:04:03.109,0:04:06.470
کە پاڵپشتی بەرگری ددانەکە دەکات دژ بە ترش.

0:04:06.470,0:04:08.020
کاتێك کلۆریەکە زیاد دەکات،

0:04:08.020,0:04:11.909
ئێمە پڕکەرەوەی ددان بەکاردێنین بۆ[br]پڕکردنەوە و داخستنی ناوچە توش بووەکە،

0:04:11.909,0:04:13.989
ئەمە ڕێ دەگرێت لە خراپتر بوونیان.

0:04:13.989,0:04:18.120
باشترین ڕێگە بۆ خۆ دوورخستنەوە لە کلۆری[br]هەر کەمکردنەوەی بڕی وەرگیراوی شەکر

0:04:18.120,0:04:20.151
و پاراستنی و خاوێندکردنەوەی ددانەکانە

0:04:20.151,0:04:22.971
بۆ ڕزگار بوون لە بەکتریا[br]و سەرچاوەکانی خواردنیان.

0:04:22.971,0:04:24.900
ئەوەش شوشتنی ڕێکوپێکی ددانی پێویستە[br]وەکو

0:04:24.900,0:04:25.909
پاککردنەوە بە پەت،

0:04:25.909,0:04:27.160
خۆپاراستن لە شەکر و

0:04:27.160,0:04:28.003
نیشاستە و

0:04:28.003,0:04:31.671
و خواردنە لکێنەرەکان کە کە دەلکێت[br]بە ددانەکاتەوە لە نێوان ژەمەکاندا.

0:04:31.671,0:04:36.050
بەهێواشی، ڕێژەی میکرۆبە شەکر-[br]-ویستەکان لە ناو دەمتدا کەم دەبێتەوە.

0:04:36.050,0:04:38.102
جیاواز لە پیاوانی ئەشکەوتی جاری جاران،

0:04:38.102,0:04:41.950
ئەمڕۆ ئێمە زانیاری پێویستمان هەیە[br]بۆ خۆ دوورگرتن لە کارەساتی کلۆری.

0:04:41.950,0:04:43.700
تەنها پێویستە بەکاری بهێنین.