Þetta er önnur heimsókn mín til Íslands, í fyrra skiptið var ég nemandi, fyrir 59 árum, og stoppaði hér á leið minni til Bandaríkjanna. Mér þykir leitt að hafa ekki haft meiri tíma þá, en nú hef ég viku sem ég mun njóta með athyglisverðu fólki. Sérsvið mitt er á sviði orku og því kom ég til að kynna mér hvað fólkið hér er að gera í þeim efnum, með þær auðlindir sem hér eru t.d. jarðvarma Og merkilegt að nota orkuna og forðast þannig þær hættur sem fylgja því að nota olíu og gas. Ég lít út um gluggan hérna og sé hundruðir bíla, strætivagna og flutningabíla sem munu stöðvast nánast samstundis ef innflutningur eldsneytis legðist af. Sem er sérstaklega athyglisvert, því innflutningur mun stöðvast. Olíuvinnsla náði hámarki 2006, nú er notast við torsóttari olíulindir, sanda og á hafsbotni. Þær munu endast í 30 til 40 ár, og þá verðum við að hverfa aftur að svæðisbundinni orku. Sem er áhugavert fyrir Ísland, þið hafið rafmagn og orku til húshitunar, en hvað með samgöngur og flutninga? Því eru mögulegar olíulindir sem hugsanlega eru í norðuhöfum svo mikilvægar. Og skoða samband ykkar við önnur lönd. Hrunið sem skall á 2008 var mjög erfitt, og vondandi skilaði það einhverri reynslu. Því við vitum að það mun gerast aftur. Allar forsendur hrunsins 2008 eru meiri og sterkari nú en þá. En auðlindir og aðstaða stjórnvalda til að bregðast við eru veikari því skuldastaðan er verri. Með sama öryggi og við getum sagt að það muni gjósa á Íslandi, þó við getum ekki tímasett það nákvæmlega, getum við staðhæft að það verði annð hrun. Og, frekar fjlótlega, örugglega fyrir 2020. Svo, hvað getum við gert? Ég mun tala um stefnubreytinguna frá því að sækjast eftir sjálfbærni yfir í sveigjanleika og þrautseigju. Byggja samfélög þannig að þau geti tekið áföllum en haldið virkni og rekstri – með sæmilega friðsælum hætti. Ísland hefur marga spennandi möguleika á þessu sviði. Sem þið getið nýtt ykkur, en þá þurfið þið að hætta að hugsa um tíunda áratug síðustu aldar. Það var ágætur tími og skemmtilegur fyrir marga, en kemur ekki aftur. Nú erum við á leið í tímbil án vaxtar og jafnvel hjöðnunar. Og samfélög verða að reiða sig á eigin auðlindir og getu. Mikilvægt er að hafa það í huga að Ísland ber meiri umhyggju fyrir sjálfu sér en nokkur annar. Staða landsins er mjög sérstök, ekki síst þegar siglingaleiðir opnast í norðurhöfum. En þeir sem sækjast eftir höfnum ykkar og aðstöðu hafa engan áhuga á afkomu ykkar, fólksins í landinu. Þeir ásælast hagstæða stöðu landsins og auðlindum þess. Svo ef þið viljið eiga þokkalega framtíð, er það eitthvað sem þið verðið að gera sjálf. Það mun enginn gera það fyrir ykkur og þess er ekki að vænta frá öðrum, eða farsæld sé sjálfkrafa afleiðing þess stjórnmála- eða hagkerfis sem við búum við. Þið hafið heilmikið af auðlindum og gæðum til þess. Staða landsins verður mikilvægari með tímanum. Og vonandi getið þið notað aðstæðurnar til hagsbóta fyrir þjóðina. Ég er hér fyrst og fremst til að læra. Og mér finnst athyglisvert hvernig unnið er með orku og matvælaöryggi. Engu að síður standið þið frammi fyrir vali milli skammtímagróða eða uppbyggingar sem skilar stöðugu samfélgi sem getur brugðist við áföllum til lengri tíma. Þeir sem vilja græða í dag þrýsta alltaf á um skammtímalausnir. Þeir sem hinsvegar vilja sjálfir og að börn þeirra og afkomendur geti lifað sómasamlegu lífi áfram í landinu um ókomna tíð, leita þeirra leiða sem eru öruggari betur til þess fallnar að viðhalda stöðugleika. Og það er von mín að þið veljið þá leið.