0:00:00.823,0:00:03.191
Tôi đến từ nhóm người cao nhất [br]trên thế giới --

0:00:03.215,0:00:04.365
người Hà Lan.

0:00:05.383,0:00:07.069
Không phải lúc nào cũng là như vậy.

0:00:07.093,0:00:10.307
Thật ra trên toàn cầu, [br]chiều cao của mọi người đang tăng.

0:00:10.331,0:00:11.894
Trong 150 năm qua,

0:00:11.918,0:00:13.079
ở các nước phát triển,

0:00:13.103,0:00:15.611
trung bình, chiều cao của chúng ra[br]tăng lên 10 cm

0:00:16.139,0:00:18.918
Và các nhà khoa học có nhiều[br]lý thuyết về việc tại sao lại thế

0:00:18.942,0:00:21.362
phần lớn liên quan đến [br]chế độ dinh dưỡng

0:00:21.386,0:00:23.670
cụ thể là sự gia tăng của [br]thực phẩm từ sữa và thịt.

0:00:24.432,0:00:25.940
Trong 50 năm qua,

0:00:25.964,0:00:28.838
việc tiêu thụ thịt toàn cầu đã[br]tăng 4 lần,

0:00:28.862,0:00:32.189
từ 71 triệu tấn lên [br]310 trệu tấn.

0:00:32.705,0:00:36.436
Tương tự với sữa và trứng.

0:00:36.460,0:00:41.029
Ở các xã hội mà nguồn thu nhập tăng,[br]việc tiêu thụ thịt cũng vậy.

0:00:41.053,0:00:43.982
Và chúng ta biết rằng trên toàn cầu,[br]chúng ta đang trở nên giàu có hơn.

0:00:44.006,0:00:47.211
Song song với việc gia tăng [br]của tầng lớp trung lưu là dân số thế giới

0:00:47.235,0:00:52.186
từ 7 tỉ người trong hiện tại[br]tới 9.7 tỉ người vào năm 2050,

0:00:52.210,0:00:53.673
có nghĩa rằng đến năm 2050,

0:00:53.697,0:00:56.224
chúng ta sẽ cần nhiều hơn[br]ít nhất là 70% lượng đạm

0:00:56.248,0:00:58.681
so với những gì hiện tại [br]loài người đang có

0:00:59.322,0:01:02.341
Và gần đây nhất Liên Hợp Quốc dự đoán

0:01:02.365,0:01:04.825
cuối thế kỉ này, dân số sẽ ở 11 tỉ người

0:01:04.849,0:01:07.809
nghĩa là chúng ta sẽ cần hơn[br]rất nhiều đạm

0:01:09.027,0:01:10.566
Thách thức này thật[br]đáng kinh ngạc --

0:01:10.590,0:01:12.397
đến mức, gần đây,

0:01:12.421,0:01:15.539
một nhóm ở Viện Bền Vững Toàn Cầu[br]Anglia Ruskin đã đề nghị

0:01:15.563,0:01:17.699
rằng nếu chúng ta không thay đổi[br]các chính sách toàn cầu[br]

0:01:17.723,0:01:19.271
và hệ thống sản xuất thực phẩm,

0:01:19.295,0:01:22.557
xã hội của chúng ta sẽ sụp đổ[br]trong 30 năm tới.

0:01:24.143,0:01:28.463
Hiện tại, đại dương của chúng ta cung cấp[br]nguồn đạm động vật chính

0:01:28.487,0:01:32.169
Hơn 2.6 tỉ người dựa vào[br]nguồn này từng ngày.

0:01:33.177,0:01:34.360
Đồng thời,

0:01:34.384,0:01:37.035
Các đầm thủy sản trên toàn cầu[br]đang 2.5 lần lớn hơn

0:01:37.059,0:01:39.583
so với các vùng biển có thể cung cấp[br]một cách bền vững,

0:01:39.607,0:01:42.329
nghĩa rằng con người lấy từ đại dương[br]nhiều cá hơn

0:01:42.353,0:01:44.657
đại dương có thể tự thay thế.

0:01:44.681,0:01:49.473
Quỹ Bảo Vệ Thiên Nhiên Quốc Tế gần đây đưa ra[br]một báo cáo cho thấy trong 40 năm qua

0:01:49.497,0:01:52.087
toàn cầu, hệ sinh vật biển [br]đã bị cắt một nửa.

0:01:52.595,0:01:57.298
Một báo cáo gần đây cho rằng[br]các loài ăn thịt lớn nhất,

0:01:57.322,0:01:59.670
như cá kiếm và cá ngừ vây xanh,

0:01:59.694,0:02:02.944
hơn 90% đã biến mắt từ năm 1950.

0:02:03.653,0:02:07.426
Và có rất nhiều những khởi đầu tuyệt vời,[br]mang tính bền vững về thủy sản ở khắp hành tinh

0:02:07.450,0:02:11.056
hướng tới cách làm việc tốt hơn và quản lý[br]các đầm thủy sản tốt hơn.

0:02:11.080,0:02:12.231
Nhưng cuối cùng,

0:02:12.255,0:02:15.857
tất cả những khởi đầu này đều để giữ[br]nguồn bắt cá hiện tại liên tục.[br]

0:02:16.564,0:02:17.715
Nhưng rất không có khả năng,

0:02:17.739,0:02:19.529
kể cả với những đầm thủy sản [br]được quản lý tốt nhất,

0:02:19.553,0:02:22.516
rằng chúng ta sẽ có thể lấy nhiều hơn[br]từ đại dương

0:02:22.540,0:02:23.695
hơn những gì chúng ta đang lấy hiện nay.

0:02:23.719,0:02:26.464
Chúng ta phải dừng việc cướp bóc[br]đại dương

0:02:26.488,0:02:28.646
Chúng ta phải giảm áp lực lên đại dương.

0:02:28.670,0:02:29.988
Và chúng ta đang ở thời điểm

0:02:30.012,0:02:32.777
mà nếu chúng ta ép thêm sản lượng,

0:02:32.801,0:02:34.500
chúng ta sẽ phải đối mặt với[br]sự sụp đổ hoàn toàn.

0:02:35.226,0:02:39.869
Hệ thống hiện tại của chúng ra sẽ không[br]cung cấp cho dân số đang gia tăng.[br]

0:02:40.860,0:02:42.129
Vậy làm thế nào để sửa điều này?

0:02:42.153,0:02:44.891
Thế giới sẽ thế nào chỉ trong 35 năm[br]ngắn ngủi

0:02:44.915,0:02:48.514
khi có thêm 2.7 tỉ người cùng chung[br]một nguồn cung cấp?

0:02:49.059,0:02:50.931
Chúng ta có thể cùng ăn chay.

0:02:50.955,0:02:52.708
Nghe có vẻ như một ý kiến hay,

0:02:52.732,0:02:54.036
nhưng không thực tế

0:02:54.060,0:02:56.405
và khó một cách không tưởng[br]để chỉ thị toàn cầu.

0:02:56.977,0:03:00.013
Người ta ăn thịt[br]dù chúng ta có thích hay không.

0:03:00.564,0:03:02.396
Và cho rằng chúng ta [br]không thay đổi được

0:03:02.420,0:03:04.546
và tiếp tục trên con đường này,

0:03:04.570,0:03:06.404
không đáp ứng được nhu cầu.

0:03:06.428,0:03:08.650
Tổ Chức Y Tế Thế Giới[br]gần đây đã báo cáo rằng

0:03:08.674,0:03:12.836
800 triệu người đang bị suy dinh dưỡng[br]và thiếu thực phẩm,

0:03:12.860,0:03:16.271
do dân số toàn cầu đang gia tăng

0:03:16.295,0:03:20.317
và sự tiếp cận tới các nguồn tài nguyên [br]như nước, năng lượng và đất đai đang giảm.

0:03:21.212,0:03:23.272
Không cần trí tưởng tượng nhiều

0:03:23.296,0:03:28.246
để thấy một thế giới với sự bất ổn [br]bạo loạn và suy dinh dưỡng.

0:03:28.270,0:03:29.896
Con người đang đói,

0:03:29.920,0:03:32.958
và các nguồn tài nguyên đang ở[br]mức thấp một cách nguy hiểm

0:03:33.328,0:03:34.884
Bởi rất, rất nhiều lí do

0:03:34.908,0:03:37.662
chúng ta cần thay đổi hệ thống sản xuất[br]thực phẩm toàn cầu.

0:03:38.255,0:03:39.679
Chúng ta cần phải làm tốt hơn

0:03:39.703,0:03:40.868
và có một giải pháp.

0:03:40.892,0:03:43.477
Và giải pháp đó là từ nuôi trồng[br]thủy sản--

0:03:43.501,0:03:47.447
nuôi cá, thực vật như rong biển,[br]và các loài có vỏ và giáp xác.

0:03:47.861,0:03:50.290
Như vị anh hùng đại dương [br]Jacques Cousteau từng nói

0:03:50.314,0:03:53.188
"Chúng ta cần bắt đầu sử dụng đại dương[br]như người nông dân thay vì thợ săn

0:03:53.212,0:03:56.742
Đây chính là nền văn minh--[br]trồng thay vì săn."

0:03:57.402,0:03:59.830
Cá là thực phẩm cuối cùng chúng ta săn

0:04:00.374,0:04:03.682
Và tại sao mà chúng ta cứ nghe[br]những câu như;

0:04:03.706,0:04:05.389
"Cuộc đời quá ngắn để (ăn) cá nuôi"

0:04:05.413,0:04:07.001
hoặc, "Tất nhiên là cá bắt rồi!"

0:04:07.025,0:04:09.374
về cá mà chúng ta chẳng biết gì về?

0:04:09.398,0:04:11.609
Chúng ta không biết cả đời hắn đã ăn gì

0:04:11.633,0:04:13.825
và chúng ta không biết sự ô nhiễm[br]hắn phải đối mặt với.

0:04:13.829,0:04:15.739
Và nếu hắn là một loài săn mồi,

0:04:15.773,0:04:18.602
hắn có thể đã phải bơi dọc bờ[br]Fukushima ngày hôm qua.

0:04:18.626,0:04:19.970
Chúng ta không biết.

0:04:19.994,0:04:21.337
Rất ít người nhận ra

0:04:21.361,0:04:25.003
khả năng tìm nguồn gốc của hải sản[br]không bao giờ đi quá người thợ săn

0:04:25.027,0:04:26.542
đã bắt hải sản hoang dã đó.

0:04:26.566,0:04:28.003
Những hãy lùi lại 1 giây

0:04:28.027,0:04:30.614
và nói về việc tại sao cá[br]là lựa chọn thực phẩm tốt nhất.

0:04:30.638,0:04:31.789
Nó tốt cho sức khỏe,

0:04:31.813,0:04:33.069
ngăn ngừa bệnh tim,

0:04:33.093,0:04:34.536
nó cung cấp các amino acid[br]chủ chốt

0:04:34.560,0:04:37.313
và các acid béo chủ chốt như[br]Omega-3,

0:04:37.337,0:04:40.214
rất khác so với bất kể[br]một loại thịt nào.

0:04:40.238,0:04:41.848
Và ngoài việc tốt cho sức khỏe,

0:04:41.872,0:04:44.469
nó còn thú vị và phong phú[br]hơn rất nhiều.

0:04:44.493,0:04:47.676
Hãy nghĩ về điều này-- phần lớn các trại [br]chăn nuôi đều khá đơn điệu.

0:04:47.700,0:04:50.351
Bò là bò, cừu là cừu, lợn là lợn,

0:04:50.375,0:04:54.452
và gia cầm-- gà tây, vịt, gà --[br]tóm lại là như vậy.

0:04:54.476,0:04:59.291
Và rồi còn có 500 loài cá[br]hiện tại đang được nuôi.

0:04:59.315,0:05:02.243
Các siêu thị phương Tây không hẳn[br]phản ánh điều này trên các giá hàng,

0:05:02.267,0:05:03.664
nhưng đó nằm ngoài điểm này.

0:05:03.688,0:05:06.439
Và bạn có thể chăn cá [br]một cách rất lành mạnh

0:05:06.479,0:05:09.479
điều này tốt cho chúng ta, cho hành tinh[br]và tốt cho loài cá.

0:05:10.062,0:05:11.998
Tôi biết tôi nghe có vẻ như bị[br]ám ảnh bởi cá --

0:05:12.022,0:05:14.148
(Cười)

0:05:14.172,0:05:15.323
Hãy để tôi giải thích:

0:05:15.347,0:05:18.506
Tôi và người đồng hành cũng như[br]vợ của tôi, Amy Novograntz,

0:05:18.530,0:05:20.481
tham gia nuôi trồng thủy sản [br]vài năm trước.

0:05:20.505,0:05:22.777
Chúng tôi lấy cảm hứng từ[br]Sylvia Earle,

0:05:22.801,0:05:25.097
người đã đạt giải TED năm 2009.

0:05:25.121,0:05:28.255
Chúng tôi gặp nhau tại Mission Blue I[br]tại Galapagos.

0:05:29.157,0:05:31.094
Amy ở đó với tư cách là[br]Giám Đốc Giải TED;[br]

0:05:31.118,0:05:34.308
tôi, một doanh nhân từ Hà Lan[br]một công dân đầy mối quan tâm,

0:05:34.332,0:05:36.705
yêu thích lặn, đam mê đại dương.

0:05:37.292,0:05:39.626
Mission Blue thực sự đã thay đổi[br]cuộc đời của chúng tôi.

0:05:39.650,0:05:40.801
Chúng tôi đã yêu nhau,

0:05:40.825,0:05:42.301
cưới nhau

0:05:42.325,0:05:44.566
và đi với rất nhiều cảm hứng,

0:05:44.590,0:05:47.799
nghĩ rằng chúng tôi rất muốn làm[br]một điều gì đó để bảo tồn đại dương--

0:05:47.823,0:05:49.558
một cái gì đó bền vững,

0:05:49.582,0:05:52.138
thật sự có thể mang lại[br]một điều khác biệt

0:05:52.162,0:05:54.788
một điều gì đó chúng tôi có thể[br]làm cùng nhau.

0:05:55.741,0:05:59.031
Chúng tôi không ngờ rằng nó sẽ[br]đưa chúng tôi tới chăn cá.

0:05:59.741,0:06:01.839
Nhưng vài tháng sau khi[br]xuống tàu,

0:06:01.863,0:06:04.397
chúng tôi đến một cuộc họp [br]tại Quỹ Bảo Tồn Quốc Tế,

0:06:04.421,0:06:08.448
mà Tổng Giám Đốc Ngành Cá Thế Giới[br]nói về nuôi trồng thủy sản,

0:06:08.472,0:06:12.218
thỉnh cầu cả phòng đầy những nhà môi trường học[br]đừng quay mặt lại với nó,

0:06:12.242,0:06:14.003
để nhận thấy điều gì đang xảy ra

0:06:14.027,0:06:15.448
và để thật sự tham gia

0:06:15.472,0:06:17.584
bới vì nuôi trồng thủy sản có tiềm năng

0:06:17.608,0:06:20.694
để trở thành thứ mà đại dương[br]và dân số của chúng ta cần.

0:06:21.184,0:06:23.067
Chúng tôi choáng váng khi nghe [br]các thống kê

0:06:23.091,0:06:25.627
mà chúng tôi chưa biết nhiều[br]về ngành công nghiệp này

0:06:25.651,0:06:28.558
và hào hứng về cơ hội[br]để giúp làm cho đúng.

0:06:29.042,0:06:30.789
Và nói về các thống kê --

0:06:30.813,0:06:33.589
hiện tại, lượng cá tiêu thụ toàn cầu

0:06:33.613,0:06:35.669
bao gồm cả đánh bắt và chăn nuôi.

0:06:35.693,0:06:38.025
gấp đôi lượng tấn của tổng số [br]thịt bò

0:06:38.049,0:06:39.922
được sản xuất trên toàn trái đất năm ngoái.

0:06:40.439,0:06:42.746
Kết hợp từng thuyền đánh cá,

0:06:42.770,0:06:44.701
to và bé, trên toàn thế giới,

0:06:44.725,0:06:48.602
sản xuất tổng cộng 65 triệu tấn [br]hải sản hoang dã

0:06:48.626,0:06:50.023
cho tiêu thụ của con người.

0:06:50.623,0:06:51.929
Nuôi trồng thủy sản năm nay,

0:06:51.953,0:06:53.532
lần đầu tiên trong lịch sử,

0:06:53.556,0:06:56.413
thật sự sản xuất nhiều hơn[br]những gì chúng ta đánh bắt trong tự nhiên.

0:06:56.874,0:06:58.025
Nhưng giờ:

0:06:58.049,0:06:59.403
Nhu cầu đang tăng lên.

0:07:00.157,0:07:01.666
Trong 35 năm tới,

0:07:01.690,0:07:06.685
chúng ta sẽ cần thêm 85 triệu tấn[br]để đạt nhu cầu,

0:07:06.709,0:07:09.304
nghĩa là gần như gấp 1.5 lần,

0:07:09.328,0:07:11.887
so với những gì chúng ta bắt[br]từ đại dương toàn cầu.

0:07:13.140,0:07:14.466
Một con số khổng lồ.

0:07:14.812,0:07:17.911
Có thể an toàn mà cho rằng, con số này[br]sẽ không đến từ đại dương.

0:07:17.935,0:07:19.604
Chúng cần đến từ chăn nuôi.

0:07:20.163,0:07:21.478
Và nói về việc chăn nuôi --

0:07:21.502,0:07:23.469
để chăn nuôi bạn cần tài nguyên.

0:07:24.313,0:07:27.242
Cũng như con người cần ăn[br]để phát triển và để sống,

0:07:27.266,0:07:28.739
loài vật cũng vậy.

0:07:28.763,0:07:31.658
Một con bò cần ăn[br]4 đến 5 cân thức ăn

0:07:31.682,0:07:34.133
và uống gần 8,000 lít nước

0:07:34.157,0:07:36.037
để cung cấp chỉ nửa cân thịt.

0:07:36.535,0:07:38.578
Các chuyên gia đồng ý rằng

0:07:38.602,0:07:41.754
để nuôi bò cho tất cả dân cư của[br]hành tinh này là không thể.

0:07:41.778,0:07:44.516
Chúng ta không có đủ thức ăn và nước.

0:07:44.540,0:07:47.294
Và chúng ta không thể tiếp tục[br]chặt đốn rừng nhiệt đới để làm điều này.

0:07:47.318,0:07:50.827
Và nước ngọt -- trái đất có một nguồn[br]cung cấp có hạn.

0:07:50.851,0:07:52.962
Chúng ta cần một cái gì đó[br]hiệu quả hơn

0:07:52.986,0:07:55.867
để giúp con người tồn tại[br]trên hành tinh này.

0:07:56.517,0:07:58.664
Giờ hãy so sánh điều đó [br]với chăn nuôi cá.

0:07:59.164,0:08:03.102
Chúng ta có thể chăn nửa cân cá[br]chỉ với nửa cân thức ăn,

0:08:03.126,0:08:05.458
và tùy thuộc vào loài,[br]thậm chí còn ít hơn.

0:08:05.845,0:08:07.075
Tại sao lại vậy?

0:08:08.099,0:08:10.868
Bởi vì cá, thứ nhất, nổi.

0:08:10.892,0:08:14.478
Chúng không cần đứng cả ngày,[br]chống chọi với lực hấp dẫn như chúng ta

0:08:14.806,0:08:16.560
Và phần lớn loài cá là máu lạnh --

0:08:16.584,0:08:18.264
chúng không cần giữ nhiệt.

0:08:18.288,0:08:19.456
Khá là thảnh thơi.

0:08:19.480,0:08:21.101
(Cười)

0:08:21.125,0:08:22.665
Và cần rất ít nước,

0:08:22.689,0:08:23.967
có vẻ không lô gic,

0:08:23.991,0:08:25.378
nhưng như ta nói,

0:08:25.402,0:08:27.796
bơi trong nước mà ít bao giờ uống.

0:08:27.820,0:08:32.233
Cá là nguồn đạm hiệu quả nhất[br]mà loài người có,

0:08:32.257,0:08:33.692
bên cạnh côn trùng.

0:08:35.297,0:08:36.911
Chúng ta đã học được bao nhiêu

0:08:37.482,0:08:40.919
Ví dụ, thêm vào[br]65 triệu tấn được bắt hàng năm

0:08:40.943,0:08:42.553
cho loài người tiêu thụ,

0:08:42.577,0:08:46.564
là 30 nghìn tấn bắt để nuôi[br]động vật,

0:08:46.588,0:08:50.129
chủ yếu là cá mòi và cá cơm[br]để ngành thủy sản[br]

0:08:50.153,0:08:52.190
chế biến thành bột cá và dầu cá.

0:08:52.602,0:08:53.949
Thật là điên rồ.

0:08:54.548,0:08:58.120
65% trang trại cá,[br]toàn cầu, được quản lý rất tồi.

0:08:58.144,0:09:00.854
Một số những vấn đề xấu nhất [br]của thời đại có liên quan đến điều này.

0:09:00.878,0:09:02.176
Chúng đang phá hủy đại dương[br]của chúng ta.

0:09:02.200,0:09:05.218
Những vấn đề bóc lột tồi tệ nhất[br]có liên quan đến chúng.

0:09:05.702,0:09:08.512
Gần đây một bài viết của Stanford

0:09:08.536,0:09:11.409
nói rằng nếu 50% ngành thủy sản [br]trên thế giới

0:09:11.433,0:09:12.735
dừng việc sử dụng cá bột,

0:09:12.759,0:09:14.409
đại dương của chúng ta sẽ được cứu.

0:09:14.837,0:09:16.492
Giờ hãy nghĩ về điều này một phút.

0:09:16.516,0:09:19.536
Chúng ta biết rằng[br]đại dương có nhiều vấn đề --

0:09:19.560,0:09:22.345
ô nhiễm, a xít hóa,

0:09:22.369,0:09:23.952
rạng san hô bị hủy hoại,[br]vân vân.

0:09:23.976,0:09:26.513
Nhưng chúng nhấn mạnh ảnh hưởng[br]của thủy sản,

0:09:26.537,0:09:29.112
và nhấn mạnh mọi thứ đều[br]kết nốt với nhau như thế nào.

0:09:29.608,0:09:33.224
Đánh bắt cá, ngành thủy sản, chặt phá rừng,

0:09:33.248,0:09:36.282
biến đổi khí hậu, đảm bảo lương thực[br]vân vân

0:09:36.834,0:09:38.336
Trong cuộc tìm kiếm [br]các giải pháp thay thế,

0:09:38.360,0:09:40.415
ngành công nghiệp, trên quy mô lớn

0:09:40.439,0:09:42.602
đã quay lại các giải pháp dựa vào thực vật

0:09:42.626,0:09:45.479
như đậu nành, thịt vụn từ gà công nghiệp,

0:09:45.503,0:09:47.345
vụn máu từ các lò mổ

0:09:47.369,0:09:48.624
vân vân.

0:09:48.648,0:09:51.112
Và chúng tôi hiểu những lựa chọn này[br]là từ đâu mà ra,

0:09:51.136,0:09:53.265
nhưng đây không phải là cách tiếp cận đúng.

0:09:53.289,0:09:54.544
Nó không bền vững,

0:09:54.568,0:09:55.742
không tốt cho sức khỏe.

0:09:55.766,0:09:58.429
Bạn đã bao giờ thấy một con gà[br]ở đáy biển chưa?

0:09:58.453,0:09:59.804
Tất nhiên là chưa.

0:09:59.828,0:10:02.024
Nếu bạn cho cá hồi ăn đậu nành và không gì cả,

0:10:02.048,0:10:03.810
hắn sẽ nổ tung.

0:10:04.463,0:10:05.615
Cá hồi là loài ăn thịt,

0:10:05.639,0:10:07.534
hắn không thể tiêu hóa đậu nành.

0:10:09.049,0:10:11.171
Chăn nuôi cá, cho đến nay

0:10:11.195,0:10:13.512
là cách chăn nuôi động vật tốt nhất[br]mà loài người có.

0:10:13.536,0:10:15.908
Nhưng nó đã có tai tiếng không hay.

0:10:16.373,0:10:18.552
Đã có việc sử dụng hóa chất quá độ,

0:10:18.576,0:10:21.756
đã có vi rút và bệnh tật[br]lây lan tới quần thể hoang dã,

0:10:21.780,0:10:24.109
phá hủy và ô nhiễm hệ sinh thái,

0:10:24.133,0:10:26.347
cá nuôi thoát và lai giống[br]với quần thể hoang dã,

0:10:26.371,0:10:28.371
thay đổi nguồn gen tổng thể,

0:10:28.395,0:10:30.861
và tất nhiên, như đã nói tới,

0:10:30.885,0:10:32.964
các thành phần thức ăn thiếu tính [br]bền vững.

0:10:33.396,0:10:34.639
Thật may mắn làm sao, những ngày

0:10:34.663,0:10:37.110
khi chúng ta có thể thưởng thức[br]đồ ăn trên đĩa của mình,

0:10:37.134,0:10:38.339
dù nó là cái gì.

0:10:38.825,0:10:40.364
Giờ khi đã biết, bạn không thể

0:10:40.388,0:10:41.594
quay trở lại.

0:10:41.618,0:10:42.769
Không vui vẻ chút nào.

0:10:42.793,0:10:45.982
Chúng ta thật sự cần một hệ thống [br]thực phẩm minh bạch [br]

0:10:46.006,0:10:47.680
mà chúng ta tin tưởng sản xuất[br]thực phẩm lành mạnh.

0:10:48.726,0:10:49.925
Nhưng tin tốt là

0:10:49.949,0:10:52.862
hàng thập kỉ phát triển và [br]nghiên cứu

0:10:52.886,0:10:55.348
đã dẫn tới nhiều công nghệ và[br]kiến thức

0:10:55.372,0:10:57.184
cho phép chúng ta làm tốt hơn nhiều.

0:10:57.208,0:10:59.854
Chúng ta giờ có thể chăn cá[br]mà không có những vấn đề trên.

0:11:00.548,0:11:03.429
Tôi nghĩ đến ngành nông nghiệp[br]trước cuộc cách mạng xanh --

0:11:03.453,0:11:06.476
chúng ta đang ở ngành thủy sản[br]và cuộc cách mạng xanh dương.

0:11:07.817,0:11:09.054
Công nghệ mới có nghĩa là

0:11:09.078,0:11:12.646
chúng ta giờ có thể tạo ra thức ăn[br]hoàn toàn tự nhiên,

0:11:12.670,0:11:13.854
giảm thiểu dấn chân sinh thái

0:11:13.878,0:11:17.823
bao gồm vi khuẩn, côn trùng[br]rong biển và vi tảo.

0:11:18.689,0:11:19.992
Tốt cho người,

0:11:20.016,0:11:21.167
tốt cho cá,

0:11:21.191,0:11:22.512
tốt cho hành tinh.

0:11:23.293,0:11:24.443
Ví dụ như vi khuẩn

0:11:24.467,0:11:27.316
có thể thay thế[br]bột cá cao cấp --

0:11:27.340,0:11:28.495
trên vi mô.

0:11:28.801,0:11:30.884
Côn trùng--

0:11:30.908,0:11:32.869
trước hết, là sự tái chế hoàn hảo

0:11:32.893,0:11:34.623
vì chúng lớn từ thức ăn thừa;

0:11:34.647,0:11:35.799
và thứ hai,

0:11:35.823,0:11:36.974
nghĩ đến cách câu cá[br]bằng ruồi nhân tạo,

0:11:36.998,0:11:40.311
và bạn biết sẽ lô gic thế nào khi[br]sử dụng nó để nuôi cá.

0:11:40.712,0:11:42.735
Bạn không cần nhiều đất

0:11:42.759,0:11:45.169
và bạn cũng không cần chặt [br]rừng nhiệt đới.

0:11:45.870,0:11:48.959
Và vi khuẩn và côn trùng thật ra[br]có thể sản xuất thêm nước.

0:11:49.509,0:11:51.738
Cuộc cách mạng này đang bắt đầu

0:11:51.762,0:11:53.239
nó chỉ cần thêm quy mô.

0:11:54.492,0:11:57.559
Chúng ta giờ có thể chăn nuôi nhiều loài[br]hơn bao giờ hết

0:11:57.583,0:12:01.220
ở các điều kiện được kiểm soát, tự nhiên,[br]tạo ra cá lành mạnh.

0:12:01.897,0:12:03.181
Tôi tưởng tượng rằng, ví dụ,

0:12:03.205,0:12:08.813
một hệ thống kín có hiệu quả[br]hơn chăn nuôi côn trùng,

0:12:08.837,0:12:12.081
nơi bạn có thể sản xuất những con cá[br]khỏe mạnh, hạnh phúc, thơm ngon

0:12:12.105,0:12:13.477
với ít hoặc không chất thải,

0:12:13.501,0:12:15.961
gần như không tốn năng lượng và nước

0:12:15.985,0:12:18.294
và nguồn thức ăn tự nhiên[br]với ít dấu ấn sinh thái.

0:12:19.084,0:12:22.311
Hoặc một hệ thống mà bạn nuôi[br]đến tận 10 loài cạnh nhau --

0:12:22.335,0:12:23.711
sống nhờ nhau,

0:12:23.735,0:12:25.175
bắt chước tự nhiên.

0:12:25.918,0:12:27.288
Bạn cần rất ít thức ăn,

0:12:27.312,0:12:28.534
rất ít dấu ấn sinh thái.

0:12:28.558,0:12:32.459
Tôi nghĩ đến, ví dụ như việc trồng tảo biển[br]từ chất thải của cá.

0:12:34.453,0:12:37.248
Có những công nghệ tuyệt vời xuất hiện[br]trên toàn cầu.

0:12:37.574,0:12:39.753
Từ những phương pháp chống bệnh tật

0:12:39.777,0:12:42.642
để chúng ta không cần kháng sinh[br]và chất hóa học,

0:12:42.666,0:12:46.322
cho đến những bộ máy cho ăn tự động[br]có thể biết được khi cá đói,

0:12:46.346,0:12:49.637
để chúng ta có thể tiết kiệm thức ăn[br]và giảm thiểu ô nhiễm.

0:12:50.016,0:12:52.619
Các hệ thống phần mềm thu thập[br]dữ liệu từ các trại,

0:12:52.643,0:12:54.529
để chúng ta có thể cải tiến[br]cách chăn nuôi.

0:12:55.127,0:12:57.983
Có những thứ rất tuyệt đang xảy ra[br]trên toàn cầu.

0:12:58.670,0:13:01.313
Xin đừng nhầm lẫn -- tất cả[br]những thứ trên đều có thể

0:13:01.337,0:13:04.472
với mức giá cạnh tranh được với giá[br]mà một nông dân hiện tại đang chi trả.

0:13:05.024,0:13:08.971
Ngày mai, sẽ không còn lí do gì[br]để bất cứ ai không làm điều đúng đắn.

0:13:10.164,0:13:12.423
Bởi vậy ai đó phải kết nối các điểm[br]lại với nhau

0:13:12.447,0:13:15.030
và cho những phát kiến này một cú đá[br]từ đằng sau.

0:13:15.054,0:13:18.071
Và đây là thứ chúng tôi đã bắt tay vào làm[br]trong những năm qua,

0:13:18.095,0:13:20.581
và đây là thứ chúng tôi cần[br]để tiếp tục cùng nhau làm --

0:13:21.049,0:13:23.400
nghĩ lại mọi thứ theo hường từ dưới lên,

0:13:23.424,0:13:25.943
với một cái nhìn các chuỗi giá trị[br]một cách toàn diện,

0:13:25.967,0:13:28.101
nối tất cả các thứ này[br]trên toàn cầu,

0:13:28.125,0:13:30.173
bên cạnh các doanh nhân giỏi

0:13:30.197,0:13:32.770
sẵn sàng chung một cái nhìn tập thể.

0:13:33.474,0:13:36.307
Giờ là lúc tạo ra thay đổi trong ngành này

0:13:36.331,0:13:38.542
và đẩy nó đi vào một hướng[br]có tình bền vững.

0:13:38.566,0:13:39.988
Ngành này vẫn còn trẻ,

0:13:40.012,0:13:41.704
nhiều sự trưởng thành vẫn còn[br]ở phía trước.

0:13:42.041,0:13:44.875
Đây là một công việc lớn, nhưng không[br]quá xa vời như bạn nghĩ.

0:13:44.899,0:13:46.049
Điều này là có thể.

0:13:47.032,0:13:49.209
Và chúng ta cần giảm bớt áp lực[br]lên đại dương.

0:13:49.233,0:13:50.780
Chúng ta muốn ăn ngon và tốt cho sức khỏe.

0:13:50.804,0:13:52.876
Và nếu chúng ta ăn động vật,[br]nó cần phải có

0:13:52.900,0:13:54.558
một cuộc sống hạnh phúc và mạnh khỏe.

0:13:54.582,0:13:56.789
Chúng ta cần có một bữa ăn mà chúng ta[br]có thể tin tương,

0:13:56.813,0:13:58.026
đã sống lâu.

0:13:58.577,0:14:02.476
Và đây không chỉ là cho những người[br]sống ở San Francisco hay Bắc Âu --

0:14:02.500,0:14:04.346
mà là cho tất cả chúng ta.

0:14:04.370,0:14:06.030
Kể cả ở những nước nghèo nhất,

0:14:06.054,0:14:07.564
Đây không phải là về tiền.

0:14:07.588,0:14:11.404
Con người thích những thứ tươi và tốt cho sức khỏe[br]mà họ có thể tin tưởng

0:14:11.428,0:14:15.220
hơn là những thứ từ những nơi xa xôi[br]mà họ không biết gì về.

0:14:15.244,0:14:16.560
Chúng ta đều giống nhau.

0:14:18.267,0:14:19.418
Ngày đó sẽ đến

0:14:19.442,0:14:22.683
khi con người nhận ra -- không, yêu cầu --[br]cá nuôi trên đĩa của họ

0:14:22.727,0:14:25.084
cá được chăn tốt[br]và chăn một cách khỏe mạnh --

0:14:26.204,0:14:27.458
và từ chối bất kì những thứ gì ít hơn thế.

0:14:27.482,0:14:28.851
Bạn có thể giúp tăng tiến độ.

0:14:29.163,0:14:31.521
Hỏi khi bạn gọi hải sản.

0:14:31.545,0:14:33.402
Cá của tôi từ đâu ra?

0:14:33.426,0:14:34.941
Ai nuôi nó,

0:14:34.965,0:14:36.330
và nó ăn gì?

0:14:37.008,0:14:40.667
Thông tin về cá từ đâu ra và[br]được sản xuất thế nào

0:14:40.691,0:14:42.833
cần phải có sẵn và nhiều hơn.

0:14:43.663,0:14:46.847
Và người tiêu dùng cần tạo áp lực[br]lên ngành thủy sản

0:14:46.871,0:14:48.163
để làm điều đúng đắn.

0:14:48.653,0:14:50.696
Vậy nên mỗi lần gọi món,

0:14:50.720,0:14:52.687
hỏi chi tiết

0:14:52.711,0:14:55.193
và cho họ biết rằng bạn thật sự quan tâm[br]đến những gì bạn ăn

0:14:55.217,0:14:56.647
và những gì được đưa cho bạn.

0:14:56.999,0:14:59.343
Và dần dần, họ sẽ lắng nghe.

0:14:59.367,0:15:01.164
Và tất cả chúng ta sẽ được lợi.

0:15:01.575,0:15:02.726
Cảm ơn.

0:15:02.750,0:15:05.333
(Vỗ tay)