Op 4 januari 1934
gaf een jongeman een rapport af
bij het Congres van de Verenigde Staten
dat 80 jaar later,
nog steeds het leven van iedereen
in deze zaal beïnvloedt.
Nog steeds het leven van iedereen
op deze planeet beïnvloedt.
Die jongeman was geen politicus,
hij was geen zakenman,
geen burgerrechtenactivist
en geen godsdienstig leider.
Hij was de meest
onwaarschijnlijke held,
een econoom.
Hij heette Simon Kuznets
en het rapport dat hij
afleverde, had de titel:
"Nationaal inkomen, 1929-1932."
Je denkt nu misschien
dat dit een droog en saai rapport was.
Je hebt helemaal gelijk.
Het was kurkdroog.
Maar dat rapport was de basis
van hoe we tegenwoordig
het succes van landen beoordelen:
wat we kennen als
bruto binnenlands product,
het bbp.
Het bbp heeft ons leven
gedefinieerd en gevormd
in de afgelopen 80 jaar.
Vandaag wil ik praten over
een andere manier om
het succes van landen te meten.
Een andere manier om ons leven
te definiëren en vorm te geven
voor de volgende 80 jaar.
Maar eerst moeten we begrijpen
hoe het bbp onze levens kon overheersen.
Kuznets' rapport werd afgeleverd
tijdens een crisis.
De Amerikaanse economie kelderde
de Grote Depressie in
en beleidsmakers worstelden
met het antwoord.
Ze worstelden, omdat ze niet
wisten wat er gebeurde.
Ze hadden geen data of statistieken.
Dus Kuznets' rapport gaf hen
betrouwbare data van de productie
van de Amerikaanse economie
van jaar tot jaar.
Gewapend met deze informatie
konden beleidsmakers uiteindelijk
een uitweg vinden uit de malaise.
Omdat Kuznets' uitvinding
zo bruikbaar werd gevonden,
verspreidde zij zich over de wereld.
Tegenwoordig produceert
elk land bbp-statistieken.
Maar in dat eerste rapport
plaatste Kuznets zelf een waarschuwing.
Het staat in de inleiding.
Op bladzijde zeven zegt hij:
"Het welzijn van een natie kan daarom
nauwelijks worden afgeleid
uit het meten van het nationaal inkomen
zoals hierboven is gedefinieerd."
Het is niet het beste slogan ter wereld
en het is verpakt in de behoedzame
taal van economen.
Maar zijn boodschap was duidelijk:
bbp is een hulpmiddel
om economische prestaties te meten.
Het meet niet ons welzijn.
Het zou geen gids voor het
nemen van alle beslissingen mogen zijn.
Maar wij hebben Kuznets'
waarschuwing genegeerd.
We leven in een wereld waarin
het bbp een maatstaf voor succes is
in de wereldeconomie.
Onze politici scheppen op
als het bbp stijgt.
Markten komen in beweging
en biljoenen aan kapitaal
verhuizen over de wereld
afgaande op welke landen stijgen
en welke landen dalen,
gemeten in bbp.
Onze maatschappij is
een machine geworden
om meer bbp te creëren.
Maar we weten dat het bbp gebrekkig is.
Het negeert het milieu.
Het telt bommen en gevangenissen
mee als vooruitgang.
Het kan geen geluk of
gemeenschapszin meetellen.
En het zegt niets over
eerlijkheid of gerechtigheid.
Is het daarom verrassend dat onze wereld,
marcherend op het ritme van het bbp,
balanceert op het randje
van een milieuramp
en gevuld is met woede en conflicten?
We hebben een betere manier
nodig om onze maatschappij te meten.
Een meting die gebaseerd is op echte
dingen die ertoe doen voor echte mensen.
Heb ik genoeg te eten?
Kan ik lezen en schrijven?
Ben ik veilig?
Heb ik rechten?
Leef ik in een maatschappij
waar ik niet gediscrimineerd word?
Is mijn toekomst en die van mijn kinderen
beschermd tegen een verwoest milieu?
Dit zijn vragen die het bbp
niet beantwoordt en niet kan beantwoorden.
Natuurlijk zijn er in het
verleden pogingen geweest
om verder dan het bbp te komen.
Maar ik denk dat we
in een tijd leven dat we
klaar zijn voor
een revolutie in de meting.
We zijn er klaar voor, want we zagen,
tijdens de financiële crisis van 2008,
hoe onze fetisj voor economische groei
ons op een dwaalspoor zette.
We zagen tijdens de Arabische lente
hoe landen als Tunesië
als economische supersterren
werden beschouwd,
terwijl het maatschappijen waren
die kolkten van ontevredenheid.
We zijn er klaar voor, want we
hebben tegenwoordig de technologie
om data te verzamelen en te analyseren
op een manier die onvoorstelbaar
was voor Kuznets.
Vandaag wil ik jullie kennis laten
maken met de Index Sociale Vooruitgang.
Hij meet het welzijn van een maatschappij
volledig los van het bbp.
Het is een totaal nieuwe
manier om naar de wereld te kijken.
De Index Sociale Vooruitgang
begint bij de definitie van
wat een goede maatschappij is,
gebaseerd op drie dimensies.
Ten eerste: heeft iedereen
de basisbehoeften om te overleven:
voeding, water, onderdak, veiligheid?
Ten tweede: heeft iedereen
toegang tot bouwstenen
om het leven te verbeteren:
onderwijs, informatie, gezondheid
en een duurzame omgeving?
En ten derde: heeft iedereen
de kans om doelen, dromen
en ambities na te streven,
zonder belemmeringen?
Hebben ze rechten,
keuzevrijheid,
vrij van discriminatie
en toegang tot de meest
geavanceerde kennis in de wereld?
Samen vormen deze 12 componenten
het raamwerk voor Sociale Vooruitgang.
Voor elk van deze 12 componenten
hebben we indicatoren om te meten
hoe de landen presteren.
Geen indicatoren voor
inspanning of intentie,
maar echte verwezenlijking.
We meten niet hoeveel een land
besteedt aan gezondheidszorg,
maar we meten de lengte en
de kwaliteit van de levens van mensen.
We meten niet of regeringen
wetten uitvaardigen tegen discriminatie,
maar we meten of mensen
discriminatie ervaren.
Jullie willen graag weten
wie het beste scoort, of niet?
Ik wist het, ik wist het, ik wist het.
Ok, ik zal het laten zien.
Ik laat het zien op deze grafiek.
Dus hier is het dan.
Ik heb sociale vooruitgang op de
verticale as uitgezet.
Hoger is beter.
En dan, ter vergelijking,
voor de lol,
op de horizontale as,
het bbp per inwoner.
Verder naar recht is meer.
Dus het land met de hoogste
sociale vooruitgang in de wereld,
land nummer één op sociale vooruitgang
is
Nieuw-Zeeland.
(Applaus)
Goed gedaan!
Ik moet er maar eens heen gaan.
(Gelach)
Het land met de laagste
sociale vooruitgang,
het spijt me, is Tsjaad.
Misschien volgend jaar naar toe.
(Gelach)
Of misschien het jaar daarna.
Ik weet wat jullie nu denken.
Jullie denken: "Aha,
maar Nieuw-Zeeland heeft een hoger bbp
dan Tsjaad!"
Dat klopt, goed gezien.
Dan laat ik twee andere landen zien.
Hier is de Verenigde Staten --
aanzienlijk rijker dan Nieuw-Zeeland,
maar met een lager niveau
van sociale vooruitgang.
En dan hier Senegal --
heeft een hoger niveau van
sociale vooruitgang dan Tsjaad,
maar een vergelijkbaar bbp.
Dus wat gebeurt hier? Kijk.
Ik zal de overige landen
van de wereld erbij zetten,
de 132 die we konden meten,
elk aangeduid als een stip.
Zo. Een heleboel stipjes.
Ik kan ze uiteraard niet
allemaal behandelen,
dus een paar opvallende.
Het hoogst scorende G7-land is Canada.
Mijn land, het Verenigd Koninkrijk,
is wat middelmatig, wat saai,
maar wat maakt het uit --
we overtreffen Frankrijk tenminste.
(Gelach) (Applaus)
En dan naar de opkomende
economieën, de BRICS,
de leider van de BRICS is Brazilië,
tot mijn genoegen.
(Applaus)
Juich even mee!
Hup, Brazilië.
Het verslaat Zuid-Afrika,
Rusland,
China
en India.
Weggestopt aan de rechterkant,
daar zie je een stip van
een land met veel bbp
maar niet zo veel
sociale vooruitgang --
dat is Koeweit.
Net boven Brazilië
staat een supermacht
in sociale vooruitgang --
dat is Costa Rica.
In sociale vooruitgang gelijk aan
sommige West-Europese landen,
met veel minder bbp.
Mijn plaatje is nu een beetje
rommelig geworden
en ik wil een stapje achteruit.
Dus ik haal even die landen weg
en teken de regressielijn erin.
Deze toont dus de gemiddelde relatie
tussen bbp en sociale vooruitgang.
Het eerste dat opvalt,
is dat er veel ruis ligt
rondom de trendlijn.
Wat dat aantoont,
wat dat empirisch laat zien,
is dat bbp geen noodlot is.
Op elk niveau van bbp per inwoner
bestaan mogelijkheden
voor meer sociale vooruitgang,
of het risico op minder.
Het tweede dat opvalt
is dat de curve voor arme landen
behoorlijk steil is.
Dat betekent dat als
arme landen een klein beetje
meer bbp kunnen opbrengen
en dat herinvesteren
in artsen, verpleegsters,
watervoorziening,
hygiëne, etc.
dan krijg je een hoop
sociale vooruitgang
voor je bbp-geld.
Dat is goed nieuws: dat hebben we de
afgelopen 20, 30 jaar zien gebeuren
met veel mensen die aan de armoede
werden onttrokken
door economische groei en goed bestuur
in armere landen.
Maar wat hoger op de curve
zien we dat ze afvlakt.
Met elke extra dollar bbp
kun je minder en minder
sociale vooruitgang kopen.
Een steeds groter deel
van de wereldbevolking
leeft in dit deel van de curve,
betekent dat bbp steeds minder
bruikbaar wordt
als leidraad voor onze ontwikkeling.
Ik geef het voorbeeld van Brazilië.
Dit is Brazilië:
de sociale vooruitgang is
ongeveer 70 op 100.
Het bbp per inwoner ligt
rond 14.000 dollar per jaar.
En kijk, Brazilië zit boven de lijn.
Het lukt Brazilië behoorlijk goed om
bbp om te zetten in sociale vooruitgang.
Maar waar gaat Brazilië naartoe?
Laten we aannemen dat Brazilië
kiest voor een gewaagd economisch plan
om het bbp te verdubbelen
in het volgende decennium.
Dat is slechts een half plan.
Het is minder dan een half plan,
want waar wil Brazilië naar toe
in sociale vooruitgang?
Brazilië, het is mogelijk
om te groeien,
het bbp laten groeien,
terwijl de sociale vooruitgang
stagneert of terugloopt.
We willen niet dat Brazilië
wordt als Rusland.
Je wilt dat Brazilië
dat het steeds efficiënter sociale
vooruitgang maakt uit zijn bbp,
zodat het meer wordt als Nieuw-Zeeland.
Dat betekent dat
Brazilië voorrang moet geven aan
sociale vooruitgang
in zijn ontwikkelingsplan
en erop moet toezien dat
er niet alleen groei is,
maar groei met sociale vooruitgang.
Dat is wat de Index Sociale Vooruitgang doet:
hij plaatst de discussie over ontwikkeling
in een nieuw kader,
niet alleen over bbp,
maar inclusieve, duurzame groei
die echte verbetering in het leven
van de mensen brengt.
Het gaat niet alleen over landen.
Eerder dit jaar brachten we
samen met onze vrienden van de
non-profit Imazon hier in Brazilië,
de eerste subnationale
Index Sociale Vooruitgang.
We deden dat voor de Amazoneregio.
Een gebied zo groot als Europa,
24 miljoen mensen,
één van de meest achtergebleven
delen van het land.
Hier zijn de resultaten,
uitgesplitst
in bijna 800 verschillende gemeenschappen.
Met deze gedetailleerde informatie
over de echte kwaliteit van leven
in dit deel van het land,
kunnen Imazon en andere partners
van de overheid, zakenleven en
burgerorganisaties
samenwerken om een ontwikkelingsplan
op te stellen
dat helpt om het leven van mensen
echt te verbeteren
en tegelijkertijd bescherming te bieden
aan het kostbare wereldgoed
van het Amazone-regenwoud.
Dat is pas het begin.
Je kunt een Index Sociale Vooruitgang
opstellen voor elke staat, regio,
stad of gemeenschap.
We kennen allemaal TEDx.
Dit is Sociale Vooruitgang-x.
Dit is een gereedschap
dat iedereen kan gebruiken.
In tegenstelling tot hoe we er
soms over praten,
werd bbp niet door God op
stenen tafelen overgeleverd. (Gelach)
Het is een meetmethode, die
in de 20e eeuw is uitgevonden
om de uitdagingen van de 20e eeuw
het hoofd te bieden.
In de 21e eeuw hebben we
te maken met nieuwe uitdagingen:
vergrijzing, obesitas,
klimaatverandering, etc.
Om die uitdagingen aan te gaan,
hebben we een nieuwe set werktuigen nodig,
nieuwe manieren om
vooruitgang te waarderen.
Stel je voor dat we konden meten
wat non-profit- en
liefdadigheidsinstellingen,
vrijwilligers,
maatschappelijke organisaties
werkelijk bijdragen aan onze maatschappij.
Stel je voor dat bedrijven niet alleen
concurreerden op hun
economische bijdrage,
maar op hun bijdrage
aan sociale vooruitgang.
Stel je voor dat we politici
konden afrekenen
op het werkelijk verbeteren van
de levens van mensen.
Stel je voor dat we konden samenwerken --
overheid, bedrijven,
maatschappelijke organisaties, ik, jij --
en zorgen dat deze eeuw
de eeuw van de sociale vooruitgang wordt.
Dankjewel.
(Applaus)