[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:07.73,0:00:10.16,Default,,0000,0000,0000,,Dünyayı değiştirmiş bir canlı var.
Dialogue: 0,0:00:10.16,0:00:13.49,Default,,0000,0000,0000,,Bu canlı, hem dünya tarihindeki\Nilk kitlesel yok oluşa,
Dialogue: 0,0:00:13.49,0:00:16.23,Default,,0000,0000,0000,,hem de kompleks yaşamın\Noluşumuna yol açtı.
Dialogue: 0,0:00:16.23,0:00:17.39,Default,,0000,0000,0000,,Peki nasıl?
Dialogue: 0,0:00:17.39,0:00:21.43,Default,,0000,0000,0000,,Atmosferimize ilk serbest oksijen\Nmoleküllerini göndererek
Dialogue: 0,0:00:21.43,0:00:24.85,Default,,0000,0000,0000,,ve tüm bunları tek hücreli yaşam\Nformları olarak yaptılar.
Dialogue: 0,0:00:24.85,0:00:26.54,Default,,0000,0000,0000,,Onlar siyanobakteriler
Dialogue: 0,0:00:26.54,0:00:29.43,Default,,0000,0000,0000,,ve bu çekirdeği ya da başka\Norganeli olmayan
Dialogue: 0,0:00:29.43,0:00:31.55,Default,,0000,0000,0000,,basit canlıların hikâyesi,
Dialogue: 0,0:00:31.55,0:00:34.65,Default,,0000,0000,0000,,dünya üzerindeki canlılığın hikâyesinde\Nçok önemli bir bölüm.
Dialogue: 0,0:00:34.65,0:00:39.32,Default,,0000,0000,0000,,Dünyanın atmosferi her zaman bugün\Nsoluduğumuz gibi oksijen zengini değildi.
Dialogue: 0,0:00:39.32,0:00:43.02,Default,,0000,0000,0000,,3,5 milyar yıl önce atmosfer,\Nçoğunlukla azot,
Dialogue: 0,0:00:43.02,0:00:44.13,Default,,0000,0000,0000,,karbondioksit
Dialogue: 0,0:00:44.13,0:00:45.27,Default,,0000,0000,0000,,ve metandan oluşuyordu.
Dialogue: 0,0:00:45.27,0:00:48.64,Default,,0000,0000,0000,,Neredeyse tüm oksijen, su molekülü\Ngibi moleküller içine hapsedilmişti,
Dialogue: 0,0:00:48.64,0:00:50.38,Default,,0000,0000,0000,,havada dolaşmıyordu.
Dialogue: 0,0:00:50.38,0:00:53.33,Default,,0000,0000,0000,,Okyanuslar anaerobik mikroplarla\Ndoluydu.
Dialogue: 0,0:00:53.33,0:00:56.12,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar, oksijensiz hayatta kalabilen
Dialogue: 0,0:00:56.12,0:01:00.43,Default,,0000,0000,0000,,ve bulabildikleri moleküllerle beslenen,\Nbasit, tek hücreli yaşam formlarıydı.
Dialogue: 0,0:01:00.43,0:01:04.47,Default,,0000,0000,0000,,Ama 2,5 ila 3,5 milyar yıl öncesi\Nbir zamanda,
Dialogue: 0,0:01:04.47,0:01:06.51,Default,,0000,0000,0000,,bu mikrobiyal türlerden biri,
Dialogue: 0,0:01:06.51,0:01:08.83,Default,,0000,0000,0000,,muhtemelen okyanus yüzeyinde\Nyüzen bir tür,
Dialogue: 0,0:01:08.83,0:01:11.79,Default,,0000,0000,0000,,yeni bir yetenek geliştirdi: Fotosentez.
Dialogue: 0,0:01:11.79,0:01:15.50,Default,,0000,0000,0000,,Bu canlıların hücre zarındaki yapılar,\Ngüneş ışığından gelen enerji ile
Dialogue: 0,0:01:15.50,0:01:19.94,Default,,0000,0000,0000,,karbondioksit ve suyu, oksijen gazına\Nve enerji için kullanılabilecek
Dialogue: 0,0:01:19.94,0:01:21.70,Default,,0000,0000,0000,,şekerlere dönüştürüyordu.
Dialogue: 0,0:01:21.70,0:01:26.63,Default,,0000,0000,0000,,Bu canlılar, şimdi siyanobakteri\Ndediğimiz canlıların atalarıydı.
Dialogue: 0,0:01:26.63,0:01:27.92,Default,,0000,0000,0000,,Mavimsi renkleri,
Dialogue: 0,0:01:27.92,0:01:31.43,Default,,0000,0000,0000,,ihtiyaçları olan güneş ışığını tutan\Nmavi-yeşil pigmentlerden geliyor.
Dialogue: 0,0:01:31.43,0:01:35.94,Default,,0000,0000,0000,,Fotosentez, bu antik bakterilere diğer\Ntürler üzerinde muazzam üstünlük sağladı.
Dialogue: 0,0:01:35.94,0:01:39.15,Default,,0000,0000,0000,,Artık onlar, neredeyse sınırsız\Nmiktardaki ham bileşenden
Dialogue: 0,0:01:39.15,0:01:40.90,Default,,0000,0000,0000,,kendi enerjilerini üretebiliyordu.
Dialogue: 0,0:01:40.90,0:01:43.15,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden nüfusları çok arttı
Dialogue: 0,0:01:43.15,0:01:47.36,Default,,0000,0000,0000,,ve atmosferi yeni bir yan ürünle\Nkirletmeye başladılar: Oksijen.
Dialogue: 0,0:01:47.36,0:01:51.85,Default,,0000,0000,0000,,Başlangıçta, sızan fazla oksijen,\Ndemir ile kimyasal reaksiyona girerek
Dialogue: 0,0:01:51.85,0:01:53.89,Default,,0000,0000,0000,,ya da hücrelerin \Nparçalanmasıyla emiliyordu.
Dialogue: 0,0:01:53.89,0:01:55.72,Default,,0000,0000,0000,,Ama birkaç milyon yıl sonra,
Dialogue: 0,0:01:55.72,0:01:59.49,Default,,0000,0000,0000,,siyanobakteriler emilebileceğinden\Ndaha hızlı oksijen üretiyordu
Dialogue: 0,0:01:59.49,0:02:01.83,Default,,0000,0000,0000,,ve gaz, atmosferde birikmeye başlamıştı.
Dialogue: 0,0:02:01.83,0:02:04.90,Default,,0000,0000,0000,,Bu, dünyanın geri kalan sakinleri için\Nçok büyük bir sorundu.
Dialogue: 0,0:02:04.90,0:02:07.48,Default,,0000,0000,0000,,Oksijen zengini hava, aslında\Nonlar için zehirliydi.
Dialogue: 0,0:02:07.48,0:02:08.63,Default,,0000,0000,0000,,Ya sonuç?
Dialogue: 0,0:02:08.63,0:02:12.57,Default,,0000,0000,0000,,2,5 milyar yıl önce dünyadaki\Nyaşamı neredeyse bitiren,
Dialogue: 0,0:02:12.57,0:02:15.95,Default,,0000,0000,0000,,sadece siyanobakterileri koruyan\Nbir kitlesel yok oluş yaşandı.
Dialogue: 0,0:02:15.95,0:02:19.21,Default,,0000,0000,0000,,Jeologlar buna Büyük Oksijenlenme Olayı
Dialogue: 0,0:02:19.21,0:02:21.65,Default,,0000,0000,0000,,ya da Oksijen Felaketi diyorlar.
Dialogue: 0,0:02:21.65,0:02:23.16,Default,,0000,0000,0000,,Tek sorun bu değildi.
Dialogue: 0,0:02:23.16,0:02:27.35,Default,,0000,0000,0000,,Metan o zamana kadar dünyayı sıcak tutan\Ngüçlü bir sera gazı gibi davranıyordu.
Dialogue: 0,0:02:27.35,0:02:32.92,Default,,0000,0000,0000,,Ama şimdi, fazla oksijen metanla tepkimeye\Ngirip karbondioksit ve su oluşturuyordu,
Dialogue: 0,0:02:32.92,0:02:34.56,Default,,0000,0000,0000,,bu da o kadar çok ısı tutmuyordu.
Dialogue: 0,0:02:34.56,0:02:36.32,Default,,0000,0000,0000,,Daha ince atmosferik örtü,
Dialogue: 0,0:02:36.32,0:02:39.86,Default,,0000,0000,0000,,dünyanın ilk ve muhtemelen en uzun\Nbuzul çağına yol açtı,
Dialogue: 0,0:02:39.86,0:02:41.62,Default,,0000,0000,0000,,Huronian Buzul Çağı.
Dialogue: 0,0:02:41.62,0:02:44.09,Default,,0000,0000,0000,,Gezegen, birkaç yüz milyon yıl boyunca
Dialogue: 0,0:02:44.09,0:02:45.94,Default,,0000,0000,0000,,koca bir kartopu gibiydi.
Dialogue: 0,0:02:45.94,0:02:48.04,Default,,0000,0000,0000,,Zamanla, hayat uyum sağladı.
Dialogue: 0,0:02:48.04,0:02:51.56,Default,,0000,0000,0000,,Oksijeni enerji için kullanabilen\Naerobik organizmalar,
Dialogue: 0,0:02:51.56,0:02:54.78,Default,,0000,0000,0000,,atmosferdeki gaz fazlasını\Nemmeye başladılar.
Dialogue: 0,0:02:54.78,0:02:57.02,Default,,0000,0000,0000,,Oksijen derişimi yükseldi ve düştü,
Dialogue: 0,0:02:57.02,0:03:01.10,Default,,0000,0000,0000,,en sonunda bugün sahip olduğumuz\Nyaklaşık %21 değerine geldi.
Dialogue: 0,0:03:01.10,0:03:03.88,Default,,0000,0000,0000,,Oksijendeki kimyasal enerjiyi\Nkullanabilme becerisi,
Dialogue: 0,0:03:03.88,0:03:06.83,Default,,0000,0000,0000,,canlılara, çeşitlenmek ve daha\Nkarmaşık formlara evrilmek için
Dialogue: 0,0:03:06.83,0:03:09.06,Default,,0000,0000,0000,,ihtiyaç duydukları desteği verdi.
Dialogue: 0,0:03:09.06,0:03:12.30,Default,,0000,0000,0000,,Siyanobakterilerin bu \Nhikâyede de rolü var.
Dialogue: 0,0:03:12.30,0:03:14.32,Default,,0000,0000,0000,,Yüzlerce milyon yıl önce,
Dialogue: 0,0:03:14.32,0:03:18.32,Default,,0000,0000,0000,,başka bir tarih öncesi mikrop,\Nendosimbiyoz denilen bir süreçle
Dialogue: 0,0:03:18.32,0:03:21.32,Default,,0000,0000,0000,,bir siyanobakteriyi bütün olarak yuttu.
Dialogue: 0,0:03:21.32,0:03:26.04,Default,,0000,0000,0000,,Mikrop bunu yaparak, kendi dâhili\Nfotosentez fabrikasını kazandı.
Dialogue: 0,0:03:26.04,0:03:28.83,Default,,0000,0000,0000,,Bu hücre bitki hücrelerinin atasıydı.
Dialogue: 0,0:03:28.83,0:03:33.08,Default,,0000,0000,0000,,Ve siyanobakteriler de bugün\Nfotosentez yapan organel olan
Dialogue: 0,0:03:33.08,0:03:35.14,Default,,0000,0000,0000,,kloroplastlara dönüştü.
Dialogue: 0,0:03:35.14,0:03:39.39,Default,,0000,0000,0000,,Siyanobakteriler bugün hâlâ dünyadaki\Ntüm ortamlarda bulunuyor:
Dialogue: 0,0:03:39.39,0:03:40.18,Default,,0000,0000,0000,,Denizler,
Dialogue: 0,0:03:40.18,0:03:41.04,Default,,0000,0000,0000,,tatlı su,
Dialogue: 0,0:03:41.04,0:03:41.80,Default,,0000,0000,0000,,toprak,
Dialogue: 0,0:03:41.80,0:03:43.01,Default,,0000,0000,0000,,güney kutbu kayaları,
Dialogue: 0,0:03:43.01,0:03:44.32,Default,,0000,0000,0000,,tembel hayvan kürkü.
Dialogue: 0,0:03:44.32,0:03:46.70,Default,,0000,0000,0000,,Hâlâ atmosfere oksijen pompalıyorlar
Dialogue: 0,0:03:46.70,0:03:50.77,Default,,0000,0000,0000,,ve yaratımına yardımcı oldukları bitkileri\Nverimlileştirmek için de azotu çekiyorlar.
Dialogue: 0,0:03:50.77,0:03:53.22,Default,,0000,0000,0000,,Onlar olmadan dünya üzerindeki\Nhayatı tanıyamazdık.
Dialogue: 0,0:03:53.22,0:03:54.44,Default,,0000,0000,0000,,Ama yine onlar yüzünden
Dialogue: 0,0:03:54.44,0:03:56.60,Default,,0000,0000,0000,,dünyada neredeyse hayat kalmıyordu.