1
00:00:07,839 --> 00:00:10,077
Υπάρχει ένας οργανισμός 
που άλλαξε τον κόσμο.

2
00:00:10,247 --> 00:00:13,548
Προκάλεσε την πρώτη μαζική 
εξαφάνιση στην ιστορία της Γης,

3
00:00:13,548 --> 00:00:16,417
αλλά και έστρωσε
τον δρόμο της περίπλοκης ζωής.

4
00:00:16,547 --> 00:00:17,278
Πώς;

5
00:00:17,378 --> 00:00:21,530
Στέλνοντας τα πρώτα μόρια 
ελεύθερου οξυγόνου στην ατμόσφαιρά μας

6
00:00:21,530 --> 00:00:24,789
και όλα αυτά ως μονοκύτταρες μορφές ζωής.

7
00:00:24,979 --> 00:00:26,619
Είναι τα κυανοβακτήρια

8
00:00:26,619 --> 00:00:28,576
και η ιστορία αυτών των απλών οργανισμών,

9
00:00:28,576 --> 00:00:31,393
που δεν έχουν καν πυρήνα
ή άλλα παρόμοια οργανίδια,

10
00:00:31,393 --> 00:00:34,479
είναι ένα καίριο κεφάλαιο 
της ιστορίας της ζωής πάνω στη Γη.

11
00:00:34,639 --> 00:00:37,749
Η ατμόσφαιρα της Γης δεν ήταν
πάντα το μείγμα πλούσιο σε οξυγόνο

12
00:00:37,749 --> 00:00:39,149
που αναπνέουμε σήμερα.

13
00:00:39,309 --> 00:00:43,301
Πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια
στην ατμόσφαιρα υπήρχαν κυρίως άζωτο,

14
00:00:43,301 --> 00:00:45,260
διοξείδιο του άνθρακα, και μεθάνιο.

15
00:00:45,330 --> 00:00:48,662
Όλο σχεδόν το οξυγόνο ήταν 
εγκλωβισμένο σε μόρια όπως του νερού

16
00:00:48,662 --> 00:00:50,429
και δεν επέπλεε στον αέρα.

17
00:00:50,489 --> 00:00:53,350
Οι ωκεανοί έβριθαν από αναερόβια μικρόβια.

18
00:00:53,460 --> 00:00:57,291
Είναι απλοί μονοκύταροι οργανισμοί
που ευδοκιμούν δίχως οξυγόνο

19
00:00:57,291 --> 00:01:00,290
και απομυζούν ενέργεια
από ό,τι μόρια βρίσκουν.

20
00:01:00,490 --> 00:01:04,332
Αλλά κάπου ανάμεσα στα 2,5 με 3,5 
δισεκατομμύρια χρόνια πριν,

21
00:01:04,332 --> 00:01:06,370
ένα από αυτά τα μικροβιακά είδη

22
00:01:06,370 --> 00:01:08,810
που πιθανόν ενώ επέπλεε
στην επιφάνεια του ωκεανού,

23
00:01:08,810 --> 00:01:11,551
ανέπτυξε μια νέα ικανότητα: τη φωτοσύνθεση

24
00:01:11,551 --> 00:01:13,292
Δομές στην κυτταρική τους μεμβράνη

25
00:01:13,292 --> 00:01:15,991
μπορούσαν να αξιοποιήσουν
την ενέργεια του ηλιακού φωτός

26
00:01:15,991 --> 00:01:18,581
και να μετατρέψουν το διοξείδιο
του άνθρακα και το νερό

27
00:01:18,581 --> 00:01:21,492
σε αέριο οξυγόνο και σάκχαρα για ενέργεια.

28
00:01:21,692 --> 00:01:26,571
Αυτοί οι οργανισμοί ήταν οι πρόγονοι
των αποκαλούμενων κυανοβακτηρίων.

29
00:01:26,711 --> 00:01:30,093
Παίρνουν το γαλαζωπό τους χρώμα
από τις μπλε-πράσινες χρωστικές ουσίες

30
00:01:30,093 --> 00:01:31,904
που δεσμεύουν το αναγκαίο ηλιακό φως.

31
00:01:31,904 --> 00:01:36,092
Χάρη στη φωτοσύνθεση τα αρχαία αυτά
βακτήρια έχουν πλεονέκτημα έναντι άλλων.

32
00:01:36,092 --> 00:01:38,142
Μπορούσαν να παράγουν δική τους ενέργεια

33
00:01:38,142 --> 00:01:40,991
από μια σχεδόν ανεξάντλητη
παροχή πρώτων υλών,

34
00:01:40,991 --> 00:01:43,182
έτσι εκτοξεύθηκαν πληθυσμιακά

35
00:01:43,182 --> 00:01:47,252
και άρχισαν να μολύνουν την ατμόσφαιρα 
με ένα νέο απόβλητο: το οξυγόνο.

36
00:01:47,552 --> 00:01:51,227
Αρχικά, η διάχυση του οξυγόνου 
απορροφήθηκε από χημικές αντιδράσεις

37
00:01:51,227 --> 00:01:53,544
με σίδηρο ή κύτταρα σε αποσύνθεση,

38
00:01:53,544 --> 00:01:56,042
όμως μετά από μερικές
εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια,

39
00:01:56,042 --> 00:01:59,672
τα κυανοβακτήρια παρήγαγαν οξυγόνο
ταχύτερα από τη δυνατότητα απορρόφησης

40
00:01:59,672 --> 00:02:02,033
και ξεκίνησε η συσσώρευση
αερίου στην ατμόσφαιρα.

41
00:02:02,033 --> 00:02:04,979
Αυτό ήταν μεγάλο πρόβλημα
για τους άλλους κατοίκους της Γης.

42
00:02:04,979 --> 00:02:07,743
Ο πλούσιος σε οξυγόνο αέρας
ήταν τοξικός γι' αυτά.

43
00:02:07,743 --> 00:02:08,631
Το αποτέλεσμα;

44
00:02:08,631 --> 00:02:13,821
Συνεπώς, σχεδόν κάθε ίχνος ζωής στη Γη
εξαλείφθηκε πριν από 2,5 δις χρόνια,

45
00:02:13,821 --> 00:02:15,863
και μόλις που γλίτωσαν τα κυανοβακτήρια.

46
00:02:15,863 --> 00:02:19,353
Αυτό ονομάστηκε από τους γεωλόγους
Γεγονός της Μεγάλης Οξυγόνωσης,

47
00:02:19,353 --> 00:02:21,642
ή επίσης Καταστροφή από το Οξυγόνο.

48
00:02:21,802 --> 00:02:23,254
Δεν ήταν το μόνο πρόβλημα.

49
00:02:23,314 --> 00:02:26,914
Το μεθάνιο λειτουργούσε ως εν δυνάμει 
αέριο θερμοκηπίου που ζέσταινε τη Γη,

50
00:02:26,914 --> 00:02:30,635
τώρα όμως το παραπάνω οξυγόνο
αντέδρασε με το μεθάνιο,

51
00:02:30,635 --> 00:02:34,505
σχηματίζοντας διοξείδιο του άνθρακα
και νερό που δεν παγίδευαν τόση θερμότητα.

52
00:02:34,665 --> 00:02:36,294
Η λεπτότερη ατμοσφαιρική στρώση

53
00:02:36,294 --> 00:02:39,944
προκάλεσε τη πρώτη και μάλλον
μακρύτερη εποχή των Παγετώνων,

54
00:02:39,944 --> 00:02:41,765
την Παγετοποίηση Huronian.

55
00:02:41,765 --> 00:02:43,896
Ο πλανήτης ήταν μια γιγάντια χιονόμπαλα

56
00:02:43,896 --> 00:02:46,013
για πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια.

57
00:02:46,123 --> 00:02:47,895
Τελικά, η ζωή προσαρμόστηκε.

58
00:02:48,045 --> 00:02:51,365
Οι αερόβιοι οργανισμοί,
που χρησιμοποιούν οξυγόνο για ενέργεια,

59
00:02:51,365 --> 00:02:54,897
άρχισαν να απορροφούν ποσότητες
του περισσού αερίου της ατμόσφαιρας.

60
00:02:54,897 --> 00:02:57,185
Η συγκέντρωση του οξυγόνου
αυξήθηκε και μειώθηκε

61
00:02:57,185 --> 00:03:00,865
μέχρι που έφτασε στο σημερινό 21%.

62
00:03:01,095 --> 00:03:03,875
Η ικανότητα χρήσης
της χημικής ενέργειας του οξυγόνου

63
00:03:03,875 --> 00:03:06,156
έδωσε στους οργανισμούς
την απαραίτητη ώθηση

64
00:03:06,156 --> 00:03:09,055
για διαφοροποίηση και εξέλιξη
σε πιο περίπλοκους οργανισμούς.

65
00:03:09,215 --> 00:03:12,187
Τα κυανοβακτήρια έπαιξαν ρόλο και σε αυτό.

66
00:03:12,367 --> 00:03:14,145
Εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια πριν,

67
00:03:14,145 --> 00:03:18,688
ένα άλλο προϊστορικό μικρόβιο
κατάπιε ένα ακέραιο κυανοβακτήριο

68
00:03:18,688 --> 00:03:21,396
σε μια διαδικασία
που λέγεται ενδοσυμβίωση.

69
00:03:21,556 --> 00:03:25,946
Ετσι, το μικρόβιο απόκτησε το δικό του 
εσωτερικό εργοστάσιο φωτοσύνθεσης.

70
00:03:26,036 --> 00:03:28,826
Ήταν ο πρόγονος των φυτικών κυττάρων.

71
00:03:29,006 --> 00:03:31,856
Τα κυανοβακτήρια έγιναν χλωροπλάστες,

72
00:03:31,856 --> 00:03:35,038
τα οργανίδια που εκτελούν
τη φωτοσύνθεση σήμερα.

73
00:03:35,198 --> 00:03:39,337
Τα κυανοβακτήρια εξακολουθούν
να κυκλοφορούν στο περιβάλλον της Γης:

74
00:03:39,337 --> 00:03:41,067
στους ωκεανούς, στο φρέσκο νερό,

75
00:03:41,067 --> 00:03:42,948
στο έδαφος, στους ανταρκτικούς βράχους,

76
00:03:42,948 --> 00:03:44,269
στο τρίχωμα του βραδύποδα.

77
00:03:44,269 --> 00:03:46,398
Διοχετεύουν συνεχώς οξυγόνο
στην ατμόσφαιρα,

78
00:03:46,398 --> 00:03:50,927
και αφαιρούν το διοξείδιο για γονιμοποίηση
των φυτών που βοήθησαν να δημιουργήσουν.

79
00:03:50,927 --> 00:03:53,107
Χωρίς αυτά δεν θα είχαμε ζωή στη Γη.

80
00:03:53,107 --> 00:03:54,447
Αλλά και εξαιτίας αυτών,

81
00:03:54,447 --> 00:03:56,898
παραλίγο να μην έχουμε καθόλου ζωή 
στον Πλανήτη Γη.