0:00:07.839,0:00:10.077
Υπάρχει ένας οργανισμός [br]που άλλαξε τον κόσμο.

0:00:10.247,0:00:13.548
Προκάλεσε την πρώτη μαζική [br]εξαφάνιση στην ιστορία της Γης,

0:00:13.548,0:00:16.417
αλλά και έστρωσε[br]τον δρόμο της περίπλοκης ζωής.

0:00:16.547,0:00:17.278
Πώς;

0:00:17.378,0:00:21.530
Στέλνοντας τα πρώτα μόρια [br]ελεύθερου οξυγόνου στην ατμόσφαιρά μας

0:00:21.530,0:00:24.789
και όλα αυτά ως μονοκύτταρες μορφές ζωής.

0:00:24.979,0:00:26.619
Είναι τα κυανοβακτήρια

0:00:26.619,0:00:28.576
και η ιστορία αυτών των απλών οργανισμών,

0:00:28.576,0:00:31.393
που δεν έχουν καν πυρήνα[br]ή άλλα παρόμοια οργανίδια,

0:00:31.393,0:00:34.479
είναι ένα καίριο κεφάλαιο [br]της ιστορίας της ζωής πάνω στη Γη.

0:00:34.639,0:00:37.749
Η ατμόσφαιρα της Γης δεν ήταν[br]πάντα το μείγμα πλούσιο σε οξυγόνο

0:00:37.749,0:00:39.149
που αναπνέουμε σήμερα.

0:00:39.309,0:00:43.301
Πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια[br]στην ατμόσφαιρα υπήρχαν κυρίως άζωτο,

0:00:43.301,0:00:45.260
διοξείδιο του άνθρακα, και μεθάνιο.

0:00:45.330,0:00:48.662
Όλο σχεδόν το οξυγόνο ήταν [br]εγκλωβισμένο σε μόρια όπως του νερού

0:00:48.662,0:00:50.429
και δεν επέπλεε στον αέρα.

0:00:50.489,0:00:53.350
Οι ωκεανοί έβριθαν από αναερόβια μικρόβια.

0:00:53.460,0:00:57.291
Είναι απλοί μονοκύταροι οργανισμοί[br]που ευδοκιμούν δίχως οξυγόνο

0:00:57.291,0:01:00.290
και απομυζούν ενέργεια[br]από ό,τι μόρια βρίσκουν.

0:01:00.490,0:01:04.332
Αλλά κάπου ανάμεσα στα 2,5 με 3,5 [br]δισεκατομμύρια χρόνια πριν,

0:01:04.332,0:01:06.370
ένα από αυτά τα μικροβιακά είδη

0:01:06.370,0:01:08.810
που πιθανόν ενώ επέπλεε[br]στην επιφάνεια του ωκεανού,

0:01:08.810,0:01:11.551
ανέπτυξε μια νέα ικανότητα: τη φωτοσύνθεση

0:01:11.551,0:01:13.292
Δομές στην κυτταρική τους μεμβράνη

0:01:13.292,0:01:15.991
μπορούσαν να αξιοποιήσουν[br]την ενέργεια του ηλιακού φωτός

0:01:15.991,0:01:18.581
και να μετατρέψουν το διοξείδιο[br]του άνθρακα και το νερό

0:01:18.581,0:01:21.492
σε αέριο οξυγόνο και σάκχαρα για ενέργεια.

0:01:21.692,0:01:26.571
Αυτοί οι οργανισμοί ήταν οι πρόγονοι[br]των αποκαλούμενων κυανοβακτηρίων.

0:01:26.711,0:01:30.093
Παίρνουν το γαλαζωπό τους χρώμα[br]από τις μπλε-πράσινες χρωστικές ουσίες

0:01:30.093,0:01:31.904
που δεσμεύουν το αναγκαίο ηλιακό φως.

0:01:31.904,0:01:36.092
Χάρη στη φωτοσύνθεση τα αρχαία αυτά[br]βακτήρια έχουν πλεονέκτημα έναντι άλλων.

0:01:36.092,0:01:38.142
Μπορούσαν να παράγουν δική τους ενέργεια

0:01:38.142,0:01:40.991
από μια σχεδόν ανεξάντλητη[br]παροχή πρώτων υλών,

0:01:40.991,0:01:43.182
έτσι εκτοξεύθηκαν πληθυσμιακά

0:01:43.182,0:01:47.252
και άρχισαν να μολύνουν την ατμόσφαιρα [br]με ένα νέο απόβλητο: το οξυγόνο.

0:01:47.552,0:01:51.227
Αρχικά, η διάχυση του οξυγόνου [br]απορροφήθηκε από χημικές αντιδράσεις

0:01:51.227,0:01:53.544
με σίδηρο ή κύτταρα σε αποσύνθεση,

0:01:53.544,0:01:56.042
όμως μετά από μερικές[br]εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια,

0:01:56.042,0:01:59.672
τα κυανοβακτήρια παρήγαγαν οξυγόνο[br]ταχύτερα από τη δυνατότητα απορρόφησης

0:01:59.672,0:02:02.033
και ξεκίνησε η συσσώρευση[br]αερίου στην ατμόσφαιρα.

0:02:02.033,0:02:04.979
Αυτό ήταν μεγάλο πρόβλημα[br]για τους άλλους κατοίκους της Γης.

0:02:04.979,0:02:07.743
Ο πλούσιος σε οξυγόνο αέρας[br]ήταν τοξικός γι' αυτά.

0:02:07.743,0:02:08.631
Το αποτέλεσμα;

0:02:08.631,0:02:13.821
Συνεπώς, σχεδόν κάθε ίχνος ζωής στη Γη[br]εξαλείφθηκε πριν από 2,5 δις χρόνια,

0:02:13.821,0:02:15.863
και μόλις που γλίτωσαν τα κυανοβακτήρια.

0:02:15.863,0:02:19.353
Αυτό ονομάστηκε από τους γεωλόγους[br]Γεγονός της Μεγάλης Οξυγόνωσης,

0:02:19.353,0:02:21.642
ή επίσης Καταστροφή από το Οξυγόνο.

0:02:21.802,0:02:23.254
Δεν ήταν το μόνο πρόβλημα.

0:02:23.314,0:02:26.914
Το μεθάνιο λειτουργούσε ως εν δυνάμει [br]αέριο θερμοκηπίου που ζέσταινε τη Γη,

0:02:26.914,0:02:30.635
τώρα όμως το παραπάνω οξυγόνο[br]αντέδρασε με το μεθάνιο,

0:02:30.635,0:02:34.505
σχηματίζοντας διοξείδιο του άνθρακα[br]και νερό που δεν παγίδευαν τόση θερμότητα.

0:02:34.665,0:02:36.294
Η λεπτότερη ατμοσφαιρική στρώση

0:02:36.294,0:02:39.944
προκάλεσε τη πρώτη και μάλλον[br]μακρύτερη εποχή των Παγετώνων,

0:02:39.944,0:02:41.765
την Παγετοποίηση Huronian.

0:02:41.765,0:02:43.896
Ο πλανήτης ήταν μια γιγάντια χιονόμπαλα

0:02:43.896,0:02:46.013
για πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια.

0:02:46.123,0:02:47.895
Τελικά, η ζωή προσαρμόστηκε.

0:02:48.045,0:02:51.365
Οι αερόβιοι οργανισμοί,[br]που χρησιμοποιούν οξυγόνο για ενέργεια,

0:02:51.365,0:02:54.897
άρχισαν να απορροφούν ποσότητες[br]του περισσού αερίου της ατμόσφαιρας.

0:02:54.897,0:02:57.185
Η συγκέντρωση του οξυγόνου[br]αυξήθηκε και μειώθηκε

0:02:57.185,0:03:00.865
μέχρι που έφτασε στο σημερινό 21%.

0:03:01.095,0:03:03.875
Η ικανότητα χρήσης[br]της χημικής ενέργειας του οξυγόνου

0:03:03.875,0:03:06.156
έδωσε στους οργανισμούς[br]την απαραίτητη ώθηση

0:03:06.156,0:03:09.055
για διαφοροποίηση και εξέλιξη[br]σε πιο περίπλοκους οργανισμούς.

0:03:09.215,0:03:12.187
Τα κυανοβακτήρια έπαιξαν ρόλο και σε αυτό.

0:03:12.367,0:03:14.145
Εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια πριν,

0:03:14.145,0:03:18.688
ένα άλλο προϊστορικό μικρόβιο[br]κατάπιε ένα ακέραιο κυανοβακτήριο

0:03:18.688,0:03:21.396
σε μια διαδικασία[br]που λέγεται ενδοσυμβίωση.

0:03:21.556,0:03:25.946
Ετσι, το μικρόβιο απόκτησε το δικό του [br]εσωτερικό εργοστάσιο φωτοσύνθεσης.

0:03:26.036,0:03:28.826
Ήταν ο πρόγονος των φυτικών κυττάρων.

0:03:29.006,0:03:31.856
Τα κυανοβακτήρια έγιναν χλωροπλάστες,

0:03:31.856,0:03:35.038
τα οργανίδια που εκτελούν[br]τη φωτοσύνθεση σήμερα.

0:03:35.198,0:03:39.337
Τα κυανοβακτήρια εξακολουθούν[br]να κυκλοφορούν στο περιβάλλον της Γης:

0:03:39.337,0:03:41.067
στους ωκεανούς, στο φρέσκο νερό,

0:03:41.067,0:03:42.948
στο έδαφος, στους ανταρκτικούς βράχους,

0:03:42.948,0:03:44.269
στο τρίχωμα του βραδύποδα.

0:03:44.269,0:03:46.398
Διοχετεύουν συνεχώς οξυγόνο[br]στην ατμόσφαιρα,

0:03:46.398,0:03:50.927
και αφαιρούν το διοξείδιο για γονιμοποίηση[br]των φυτών που βοήθησαν να δημιουργήσουν.

0:03:50.927,0:03:53.107
Χωρίς αυτά δεν θα είχαμε ζωή στη Γη.

0:03:53.107,0:03:54.447
Αλλά και εξαιτίας αυτών,

0:03:54.447,0:03:56.898
παραλίγο να μην έχουμε καθόλου ζωή [br]στον Πλανήτη Γη.