Hoe kunnen we gebruik
maken van computers,
camera's, microfoons, om de wereld
weer te geven
op een alternatieve manier,
zo veel als mogelijk is?
Hoe is het misschien mogelijk
het internet te gebruiken
om een nieuwe vorm
van cinema te creëren?
Waarom leggen we eigenlijk dingen vast?
Nou, met deze simpele vraag
in mijn achterhoofd
begon ik 10 jaar geleden films te maken,
eerst met een vriend, Christophe Abric.
Hij had een website, La Blogothéque,
gewijd aan onafhankelijke muziek.
We waren gek op muziek.
We wilden muziek op een
andere manier weergeven,
de door ons geliefde muziek
en bewonderde musici filmen,
indien mogelijk, ver weg
van de muziekindustrie
en ver verwijderd van
de bijbehorende clichés.
We begonnen met het wekelijks publiceren
van sessies op internet.
We zullen nu een aantal
fragmenten bekijken
Van 'Grizzly Bear' in de douche
tot 'Sigur Ros' vanuit een café in Parijs.
Van 'Phoenix' bij de Eiffeltoren
tot Tom Jones vanuit
zijn hotelkamer in New York.
Van 'Arcade Fire' in een lift
in de Olympiades
tot 'Beirut' die een trap
afdaalt in Brooklyn.
Van 'R.E.M.' in een auto
tot 'The National'
rond een tafel bij nacht
in het Zuiden van Frankrijk.
Van 'Bon Iver' spelend met wat vrienden
in een appartement in Montmartre
tot 'Yeasayer' die
een lange avond beleefde
en vele, vele anderen
onbekende of juist beroemde bands,
Al deze films publiceerden we
gratis op internet.
We wilden dit delen,
al deze films, en muziek weergeven
op een alternatieve manier.
We wilden een ander
soort intimiteit vormen
via deze nieuwe technologieën.
Op dat moment, 10 jaar geleden,
bestond zo'n project nog niet op internet
en ik denk dat daarom ons project,
de 'Take Away Shows',
zo succesvol is geworden,
en miljoenen kijkers
heeft weten te bereiken.
Na een tijdje, werd ik een beetje --
ik wilde ergens anders naartoe.
Ik had de drang om te reizen en
andere muziek te ontdekken,
de wereld te verkennen,
naar andere uithoeken te gaan,
en eigenlijk was het ook
het idee van nomaden-cinema,
of zoiets, dat in mijn hoofd zat.
Hoe zouden nieuwe technologieën en
zo'n reis bij elkaar kunnen passen?
Hoe mijn films te bewerken in een bus
terwijl die de Andes oversteekt?
Dus ging ik vijf jaar reizen
over de hele wereld.
Ik begon toen bij de digitale film- en
muzieklabel-collectie 'Petites Planètes'.
Dit was ook een eerbetoon aan
Franse filmmaker Chris Marker.
We gaan nu nog een
aantal fragmenten bekijken
van deze nieuwe films.
Van de tecno brega diva uit
noord Brazilië, Gaby Amarantos
tot een vrouwengroep in Tsjetsjenië.
Van experimentele elektronische muziek
in Singapore met 'One Man Nation'
tot Braziliaans icoon Tom Ze,
zingend op zijn dakterras in São Paulo.
Van 'The Bambir', de grote rockband
afkomstig uit Armenië
tot enkele traditionele liedjes
vanuit een restaurant in Tblisi, Georgië.
Van 'White Shoes', een grootse
retro-pop band uit Jakarta, Indonesië
tot 'DakhaBrakha', de revolutionaire
band uit Kiev, Oekraïne.
Van Tomi Lebrero
met zijn bandoneon en z'n vrienden
in Buenos Aires, Argentinië,
tot vele andere plekken
en muzikanten over de hele wereld.
Mijn verlangen was om het
als een trektocht te maken.
Al deze films maken
zou niet mogelijk zijn geweest
met een groot bedrijf achter me,
met een structuur of zoiets.
Ik reisde alleen, met een rugzak --
computer, camera, microfoons erin.
Alleen, tussen de lokale mensen.
Mijn team ontmoeten,
absoluut geen professionals,
daar op de plek zelf,
van de ene naar de andere plek gaan
en film maken in een trektocht.
Ik geloofde echt dat cinema
iets heel simpels kon zijn:
ik wil een film maken en jij geeft mij
een plek om te overnachten.
Ik geef jou een moment van cinema
en jij biedt me een Caipirinha aan.
Nouja, of een ander drankje,
afhankelijk van waar je bent.
In Peru drinken ze pisco sour.
Nou, toen ik aankwam in Peru
had ik eigenlijk geen idee
wat ik er zou gaan doen.
Ik had slechts één telefoonnummer,
van één persoon.
Drie maanden later,
na het hele land af te reizen,
had ik 33 films opgenomen,
met behulp van alleen maar lokale mensen,
slechts met de hulp van mensen
die ik constant dezelfde vraag stelde:
Wat is belangrijk om hier
vandaag op te nemen?
Door op deze manier te leven,
door zonder structuur te werken,
kon ik reageren op het moment
en beslissen of iets belangrijk
was om op dat moment te maken.
Het is belangrijk om déze
hele persoon te filmen.
Het is belangrijk om déze
interactie te creëren.
Ik ging naar Tsjetsjenië
en de eerste persoon die ik ontmoette
keek naar me en zei:
"Wat kom je hier doen?
Ben je een journalist? Ngo? Politiek?
Welke problemen ga je bestuderen?"
Nou, ik was daar om onderzoek te doen
naar Soefi-rituelen
in Tsjetsjenië, in feite --
de ongelooflijke cultuur
van het Soefisme in Tsjetsjenië,
die absoluut onbekend is
buiten deze regio.
Zo gauw als mensen begrepen
dat ik ze deze films zou geven --
ik zou ze gratis online posten
onder een CC-licentie,
maar ik zou ze ook écht
aan de mensen geven
en ze ermee laten doen wat ze willen.
Ik wil ze slechts mooi neerzetten.
Ik wil ze portretteren op een manier
dat hun kleinkinderen
naar opa zullen kijken
en kunnen zeggen:
"Wauw, mijn opa is net zo
cool als Beyoncé." (Gelach)
Het is echt heel belangrijk.
(Applaus)
Het is zo belangrijk,
omdat dat de manier is waardoor
mensen anders naar hun eigen cultuur,
hun eigen land zullen gaan kijken.
Ze zullen er niet hetzelfde over denken.
Het kan een manier zijn om een
bepaalde diversiteit te onderhouden.
Waarom ga je iets opnemen?
Hmm. Er is een heel goed citaat
van de Amerikaanse denker Hakim Bey:
"Elke opname..
is een grafsteen van een live optreden."
Het is een hele mooie
zinsnede om te onthouden
in dit tijdperk dat
verzadigd is met beelden.
Wat heeft het voor zin?
Waar gaan we ermee naartoe?
Ik onderzocht, en hield
dit idee in mijn achterhoofd:
wat is het nut?
Ik onderzocht muziek en probeerde
dichter bij een bepaalde
oorsprong ervan te komen.
Waar komt dit allemaal vandaan?
Ik ben Fransman, ik had geen idee
wat ik zou ontdekken.
Iets heel simpels:
Alles was in beginsel heilig,
muziek was spirituele genezing.
Hoe kon ik mijn camera gebruiken,
mijn kleine werktuigje,
om dichterbij te komen
en misschien niet alleen
de trance te registreren,
maar een soortgelijke,
cine-trance te vinden misschien,
iets in totale eendracht
met de mensen?
Dat is mijn nieuwe onderzoek
wat ik op dit moment doe
naar spiritualiteit, naar nieuwe
geesten over de hele wereld.
Misschien is het nu tijd voor
nog een aantal fragmenten.
Van het begrafenisritueel van
de 'Tana Toraja' in Indonesië
tot een Paas-ceremonie in
het noorden van Ethiopië.
Van 'jathilan',
een populair tranceritueel
op het eiland Java,
tot Umbanda in het
noorden van Brazilië.
De Soefi-rituelen van Tsjetsjenië,
tot een mis in de
heiligste kerk van Armenië.
Enkele Soefi-liederen in Harar,
de heilige stad van Ethiopië,
tot een Ayahuasca-ceremonie
diep in de Amazone in
Peru met de Shipibo.
Tot mijn nieuwe project dat nu loopt
hier in Brazilië: 'Hibridos'.
Ik doe 't samen met Priscilla Telmon.
Het is onderzoek naar nieuwe
spiritualiteit door het hele land.
Dit is mijn zoektocht, mijn eigen kleine
zoektocht in 'experimentele etnografie',
het proberen samen te voegen
van deze verschillende onderdelen,
trachten een bepaalde
complexiteit terug te krijgen.
Waarom nemen we op?
Ik was nog steeds daar.
Ik geloof echt dat cinema
ons leert om te zien.
Hoe we de wereld tonen,
zal veranderen hoe we
deze wereld bekijken.
We leven in een tijd dat de massamedia
afschuwelijk falen
in hun weergave van de wereld:
geweld, extremisten,
alleen spectaculaire gebeurtenissen,
slechts simplificaties
van het dagelijks leven.
Ik denk dat wij dingen opnemen
om een bepaalde ingewikkeldheid
terug te kunnen winnen.
Om het hedendaagse leven
opnieuw uit te vinden,
moeten we nieuwe vormen van beelden maken.
En dat is heel eenvoudig.
Muito obrigado. (Dankjewel)
(Applaus)
Bruno Giussani: Vincent, Vincent, Vincent.
Merci. We moeten het volgende
optreden voorbereiden
en ik heb een vraag voor je, namelijk:
je duikt op in plekken zoals
je ons net hebt laten zien
en je hebt een camera bij je
en ik neem aan dat je welkom bent,
maar je bent niet altijd helemaal welkom.
Je loopt heilige rituelen binnen,
persoonlijke momenten
in een dorp, een stad,
bij een groep mensen.
Hoe doorbreek je de barrière
als je aankomt met een cameralens?
Vincent: Je doorbreekt die met je lichaam,
meer dan met je kennis.
Dat heeft reizen me geleerd.
Vertrouwen hebben in de
herinneringen van het lichaam,
boven de herinneringen van de hersens.
Respect is een stap naar voren doen,
geen stap naar achteren, en ik denk echt
dat door je lichaam in het moment
te zetten, in de ceremonie,
in die plaatsen, mensen je verwelkomen
en je energie begrijpen.
Bruno: Je zei dat de meeste videos
die je maakt, bestaan
uit een enkele opname.
Je bewerkt ze vrijwel niet.
De video's heb je voor ons geknipt
aan het begin van de sessie,
vanwege de duur, enz.
Anders ga je gewoon en film je
wat er ook maar voor je ogen gebeurt,
zonder veel planning.
Is dat het geval?
Klopt dat?
Vincent: Mijn idee is dat
zolang we niet knippen,
op een bepaalde manier,
zolang we de toeschouwer laten kijken,
kijkers zich steeds meer
verbonden gaan voelen,
dichter bij het moment zullen komen,
tot dat moment en die bepaalde plek.
Ik denk echt dat het van
respect voor de kijker getuigt
om niet steeds te knippen
van de ene naar de andere plek
en de tijd gewoon te laten gaan.
Bruno: Vertel kort over je nieuwe project,
'Hibridos', hier in Brazilië.
Vlak voor je naar TEDGlobal kwam,
heb je het hele land daarvoor afgereisd.
Vertel ons eens wat meer daarover.
Vincent: 'Hibridos' is --
ik geloof dat Brazilië,
buiten alle clichés, het grootste
religieuze land van de wereld is,
het mooiste land qua spiritualiteit
en experimenten in spiritualiteit.
Het is een groot project
dat ik dit jaar zal doen,
het onderzoeken van
verschillende regio's in Brazilië,
bij verschillende soorten gemeenschappen,
en trachten te begrijpen
hoe men tegenwoordig
met spiritualiteit samenleeft.
Bruno: De man die zo
het podium gaat betreden,
Vincent zal hem introduceren,
is een van de onderwerpen
van een van zijn video's.
Wanneer maakte je de video met hem?
Vincent: Ik denk vier jaar geleden,
tijdens mijn eerste reis.
Bruno: Dus het was een
van de eerste in Brazilië?
Vincent: Deze zat bij de eerste hier, ja.
Ik nam de film op in Recife,
de plek waar hij vandaan komt.
Bruno: Laten we hem introduceren.
Op wie wachten we nou?
Vincent: Ik ga het kort maken.
Het is een grote eer voor me
om hier te verwelkomen,
een van de grootste Braziliaanse
muzikanten aller tijden.
Graag een warm welkom
voor Naná Vasconcelos.
Bruno: Naná Vasconcelos!
(Applaus)
(Muziek)
Naná Vasconcelos:
Laten we naar het oerwoud gaan.
(Applaus)