WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:22.184
Hôm nay tôi ở đây là để thách thức

00:00:22.184 --> 00:00:26.012
cách mà chúng ta thường nghĩ
về lương thực và nền văn minh.

00:00:27.066 --> 00:00:33.377
Chúng ta đang sống nền văn minh linh hoạt,
công nghệ cao, đông đúc và chật chội

00:00:34.020 --> 00:00:38.925
nơi mà thị trường thực phẩm của chúng ta
đang sản xuất bùng nổ.

00:00:38.925 --> 00:00:41.919
Chúng ta có một hệ thống
liên kết toàn cầu tuyệt vời

00:00:41.919 --> 00:00:46.862
mang thực phẩm từ khắp thế giới,
đến cho những người có thể mua chúng

00:00:46.862 --> 00:00:51.459
vấn đề là: ĐẾN CHO NGƯỜI CÓ THỂ MUA CHÚNG

00:00:53.180 --> 00:00:57.322
Vào năm 2008, giá thực phẩm tăng chóng mặt

00:00:57.322 --> 00:01:02.152
và nhiều cuộc khủng hoảng lương thực đã 
xảy ra tại 30 nước; nhiều chính phủ sụp đổ.

00:01:02.996 --> 00:01:05.780
vào thời điểm đó, tôi đang là cố vấn khoa học

00:01:05.780 --> 00:01:09.184
cho Thư ký Liên Bang Hoa Kỳ, 
Condoleezza Rice

00:01:09.557 --> 00:01:11.897
Bà ấy đã yêu cầu tôi tổ chức

00:01:11.897 --> 00:01:16.215
một cuộc họp thượng đỉnh
bàn về vấn đề khủng hoàng giá lương thực.

00:01:16.745 --> 00:01:22.837
Thư ký bộ Quốc Phòng Bob Gates đã ở đó;
và ông ấy hiểu ý nghĩa của những hệ quả.

00:01:24.533 --> 00:01:27.736
Trong những năm sau đó, 
giá thực phẩm đã giàm tốc một ít

00:01:28.426 --> 00:01:32.990
rồi chạm đỉnh thêm một lần nữa.
Và phong trào Mùa xuân Ả Rập nổi ra

00:01:34.267 --> 00:01:37.892
(Video bắt đầu) (Lời tường thuật)
Các phần tử cực đoan đang đốt lốp xe,

00:01:37.892 --> 00:01:41.588
chặn đường cao tốc, và tấn công
cảnh sát với pháo hoa cầm tay

00:01:41.588 --> 00:01:43.487
tại thủ đô của Algerian.

00:01:43.487 --> 00:01:45.299
Họ đang đấu tranh phản đối

00:01:45.299 --> 00:01:48.924
việc thực phẩm tăng giá
và nạn thất nghiệp.

00:01:48.924 --> 00:01:51.806
(Tiếng Ả Rập) Chúng tôi không chấp nhận 
chính phủ này

00:01:51.806 --> 00:01:53.789
chúng tôi đã cam chịu,
trong suốt 10 năm.

00:01:53.789 --> 00:01:56.706
và 10 năm nữa đang tới,
mà sẽ không có gì thay đổi.

00:01:56.706 --> 00:01:59.216
(Lời thuyết minh) Lực lượng chống bạo động

00:01:59.216 --> 00:02:01.585
được phân bổ đến nhiều thành phố ở Algeria

00:02:01.585 --> 00:02:05.183
như là một nỗ lực để ngăn chặn
một cuộc đảo chính quy mô lớn.

00:02:05.183 --> 00:02:08.281
tại đất nước Bắc Phi 
giàu có về dầu mỏ và khí đốt này.

00:02:08.281 --> 00:02:10.365
Chính phủ đang diễu cợt chúng tôi,

00:02:10.365 --> 00:02:12.125
Họ tăng giá đường.

00:02:12.125 --> 00:02:13.454
Chúng tôi còn phải trả tiền nhà,

00:02:13.454 --> 00:02:16.607
điện, nước, đường và dầu nữa;
chúng tôi đều nghèo.

00:02:16.607 --> 00:02:17.937
(Video kết thúc)

00:02:18.657 --> 00:02:21.270
Nina Fedoroff: Các bạn đều biết
cách mà điều đó diễn ra;

00:02:21.759 --> 00:02:25.552
và nếu bạn nghĩ
đó chỉ là sự trùng hợp, thì xem đây:

00:02:27.005 --> 00:02:30.194
đường màu đỏ thể hiện thời điểm,

00:02:30.704 --> 00:02:33.935
và những lá cờ cho thấy
nơi diễn ra khủng hoảng lương thực.

00:02:37.309 --> 00:02:38.713
Thật đáng sợ.

00:02:39.433 --> 00:02:44.267
Phải chăng sự ổn định của chính phủ 
và tất nhiên là cả các nền văn minh

00:02:44.267 --> 00:02:47.267
phụ thuộc vào thực phẩm?

00:02:47.267 --> 00:02:52.850
Hãy nhớ lại khoảng thời gian
mà các nền văn minh hình thành.

00:02:53.766 --> 00:02:57.929
Phần lớn trong lịch sử đó,
ta săn bắn và hái lượm

00:02:57.929 --> 00:03:02.381
Tổ tiên chúng ta đã dành cả ngày
để tìm kiếm thức ăn.

00:03:02.658 --> 00:03:05.813
Sau đó, khoảng 10 hoặc 20.000 năm trước,

00:03:05.813 --> 00:03:10.849
chúng ta tận dụng cây cối và động vật
để cải thiện cuộc sống,

00:03:10.849 --> 00:03:14.668
rồi định cư để trồng và chăn nuôi chúng.

00:03:14.668 --> 00:03:17.316
Đó, dĩ nhiên chính là nông nghiệp,

00:03:17.316 --> 00:03:20.668
Từ đó, ta có thể cung cấp nhiều hơn 
là chỉ cho bản thân và gia đình.

00:03:21.488 --> 00:03:27.802
Ta còn nuôi các thầy tu,
nghệ nhân, chiến binh và vua chúa.

00:03:27.804 --> 00:03:32.430
Đây là bức tranh, được tạc vào
3000 năm trước ở lăng mộ Ai Cập

00:03:33.447 --> 00:03:36.216
Những thành phố và nền văn minh
phát triển mạnh mẽ.

00:03:36.216 --> 00:03:42.042
Điều tôi muốn nói đơn giản là
những văn minh của nhân loại xuất hiện

00:03:42.042 --> 00:03:46.262
khi mà chúng ta biết cách 
sản xuất nhiều thực phẩm hơn.

00:03:46.262 --> 00:03:51.812
Qua rất nhiều thiên niên kỷ,
các nền văn minh trỗi dậy và suy tàn,

00:03:51.812 --> 00:03:55.342
nó tồn tại đến khi đất đai khô cằn

00:03:55.342 --> 00:03:58.354
hoặc bị láng giềng xâm lược
cướp đi tất cả.

00:04:00.757 --> 00:04:04.866
Thậm chí, vào đầu thế kỷ 18

00:04:07.546 --> 00:04:09.983
Thomas Malthus đã nói với chúng tôi

00:04:09.983 --> 00:04:13.958
rằng nạn đói và xung đột diễn ra

00:04:13.958 --> 00:04:19.346
bởi vì dân số của chúng ta đã tăng nhanh
hơn khả năng cung ứng thực phẩm.

00:04:19.346 --> 00:04:22.304
Nếu Malthus nghĩ rằng tận thế xảy ra

00:04:22.304 --> 00:04:25.528
khi có đến 1 tỷ người 
sống trên mặt trái đất,

00:04:25.528 --> 00:04:28.443
Thì làm sao mà chúng ta có đến 
tận 7 tỷ như hôm nay?

00:04:29.368 --> 00:04:32.507
Vào đúng thời điểm mà

00:04:32.507 --> 00:04:36.507
Malthus kết thúc những dự đoán 
buồn bã của mình

00:04:36.927 --> 00:04:40.927
khoa học đã bắt đầu được áp dụng
vào nông nghiệp một cách nghiêm túc

00:04:41.752 --> 00:04:44.089
Trong hơn hai thế kỷ sau đó,

00:04:44.669 --> 00:04:50.086
ba cải tiến đột phá,
đã thay đổi nền nông nghiệp.

00:04:50.916 --> 00:04:54.146
Đó là: phân bón tổng hợp,

00:04:54.146 --> 00:04:58.327
di truyền học và động cơ đốt trong.

00:05:00.211 --> 00:05:04.855
Ba cải tiến này đã thiết lập nên
những thay đổi sâu sắc nhất

00:05:04.855 --> 00:05:08.722
của nền văn minh nhân loại.

00:05:12.911 --> 00:05:17.090
Thực vật có thể làm những việc 
khá phi thường

00:05:18.168 --> 00:05:21.954
chúng có thể tạo ra đường từ nước,
trong môi trường hiếm khí;

00:05:21.954 --> 00:05:24.670
bằng cách tận dụng CO2 trong không khí.

00:05:24.670 --> 00:05:26.837
Chúng cũng cần đến Ni-tơ

00:05:26.837 --> 00:05:30.316
nhưng phần lớn thực vật không thể sử dụng
Ni-tơ trong khí quyển.


00:05:30.316 --> 00:05:35.835
Phân bón chứa nitơ
trong các loại hợp chất thích hợp,

00:05:35.835 --> 00:05:40.458
và đương nhiên, nó đã liên tục được
sử dụng để bón cho các nông trại

00:05:41.215 --> 00:05:45.229
Vấn đề ở đây là không có nhiều Ni-tơ
trong phân bón hữu cơ

00:05:45.229 --> 00:05:49.057
cho nên phải cần rất nhiều phân hữu cơ
để có thể cung cấp cho các nông trại

00:05:49.057 --> 00:05:52.949
và đương nhiên, chúng ta cũng phải
cho gia súc ăn để sản xuất phân.

00:05:52.949 --> 00:05:57.396
Khoảng một thể kỷ trước, Fritz Haber
và Carl Bosch đã tìm ra

00:05:57.396 --> 00:06:02.952
cách chuyển đổi Ni-tơ trong không khí
thành các hợp chất mà cây có thể hấp thụ

00:06:02.952 --> 00:06:06.741
Hợp chất đó đã được ứng dụng rộng rãi
trên thế giới đến ngày nay.

00:06:08.247 --> 00:06:09.978
Sau đó là Di truyền học.

00:06:09.978 --> 00:06:15.539
Chủ nhân giải Nobel Norman Borlaug
cha đẻ của cuộc Cách mạng Xanh

00:06:15.539 --> 00:06:20.221
cuộc cách mạng đã giúp cho nhiều quốc gia
Châu Á đông dân, lạc hậu

00:06:20.221 --> 00:06:22.484
thoát ra khỏi sự nghèo đói.

00:06:23.055 --> 00:06:25.143
Điều mà các bạn có thể không biết

00:06:25.143 --> 00:06:29.149
là cuộc Cách mạng Xanh 
vốn dựa trên hiện tượng đột biến,

00:06:29.149 --> 00:06:35.224
Sự thay đổi Gen đã cho phép thực vật
sử dụng phân bón, phân hữu cơ,

00:06:35.224 --> 00:06:39.434
hiệu quả hơn và
nhân đôi, nhân ba năng suất thu hoạch.

00:06:41.468 --> 00:06:45.972
Đó chính là biến đồi Gen (GM), điều mà
hiện nay chúng ta đang phản đối.

00:06:45.972 --> 00:06:47.888
Tôi sẽ quay lại vấn đề đó sau.

00:06:48.539 --> 00:06:50.593
Và cuối cùng là động cơ đốt trong:

00:06:50.593 --> 00:06:52.815
Trong suốt lịch sử nhân loại,

00:06:53.795 --> 00:06:58.747
nông nghiệp được xem là một nghề cực nhọc
và đòi hỏi rất nhiều nhân công

00:06:59.814 --> 00:07:04.057
Phần lớn dân số vẫn tập trung ở nông thôn
thâm chí ngay tại các nước phát triển,

00:07:04.057 --> 00:07:06.958
cho đến đầu thế kỷ 20.

00:07:08.928 --> 00:07:13.520
Máy móc dần dần đảm nhiệm nhiều công việc,

00:07:13.520 --> 00:07:18.600
đòi hỏi ngày càng cần ít nhân công
nhưng lại tạo ra nhiều sản phẩm hơn,

00:07:18.600 --> 00:07:23.643
Dân cư chuyển lên thành thị, các thành phố
trở thành trung tâm của đổi mới và hợp tác

00:07:24.897 --> 00:07:30.732
Sự khá giả được thúc đẩy bởi công nghệ
tăng lên

00:07:30.732 --> 00:07:35.948
cho chúng ta có được những thiết bị,
tiện nghi, an toàn từ đời sống hiện đại,

00:07:35.948 --> 00:07:38.303
thậm chí là Internet và cả Twitter.

00:07:40.317 --> 00:07:42.020
Vậy tương lai đang ẩn chứa điều gì?

00:07:42.840 --> 00:07:47.018
Có phải Malthus đã sai khi
đã không nghĩ đến khoa học?

00:07:47.524 --> 00:07:49.248
Có giới hạn nào ở đây không?

00:07:50.568 --> 00:07:55.372
Hành tinh chúng ta có thể nuôi sống được
bao nhiêu người?

00:07:55.903 --> 00:07:59.342
Liệu biến đổi khí hậu là tốt hay nguy hại?

00:07:59.342 --> 00:08:01.003
Hãy nhìn vào một số dấu hiệu.

00:08:01.713 --> 00:08:04.224
Tốc độ tăng dân số đang giảm

00:08:04.224 --> 00:08:08.961
nhưng chúng sẽ không dừng lại
ở mức 10 tỷ người

00:08:08.961 --> 00:08:10.726
mà có lẽ sẽ nhiều hơn thế.

00:08:13.134 --> 00:08:17.186
Nhờ vào công nghệ, các quốc gia
lần lượt thoát khỏi nghèo đói.

00:08:17.186 --> 00:08:20.694
Con người muốn ăn nhiều thịt hơn.

00:08:20.694 --> 00:08:27.107
Sự thay đổi từ chế độ ăn ngũ cốc sang
chế độ ăn nhiều thịt sẽ cần nhiều hạt hơn

00:08:28.469 --> 00:08:33.273
trồng nhiều ngũ cốc sẽ cần nhiều đất
nhưng đất thì không còn nữa.

00:08:34.350 --> 00:08:37.107
Thật ra, chúng ta bị mất đất nông nghiệp
còn nhanh hơn

00:08:37.107 --> 00:08:41.930
do quá trình đô thị hóa,
xâm nhập mặn, và sa mạc hóa.

00:08:42.079 --> 00:08:44.561
Nếu như chúng ta không làm gì khác đi

00:08:44.561 --> 00:08:47.109
thì mọi thứ sẽ diễn ra 
đúng như Malthus đã nói.

00:08:47.109 --> 00:08:53.011
Có thể điều đó không diễn ra với tôi
nhưng chắc chắn là với bạn và con cái bạn.

00:08:55.845 --> 00:08:58.205
Thêm nữa là biến đổi khí hậu.

00:08:58.205 --> 00:09:03.997
Phần lớn những gì chúng ta ăn phát triển
tốt nhất ở nhiệt độ

00:09:03.997 --> 00:09:06.070
mà chúng ta cảm thấy thoải mái.

00:09:06.070 --> 00:09:10.309
Để tôi nhắc lại mùa hè nóng kỷ lục 2003

00:09:10.309 --> 00:09:12.207
mà có thể bạn đã phải trải qua.

00:09:12.937 --> 00:09:17.971
Nhiệt độ chỉ cao hơn 3 độ C so với
nhiệt độ trung bình của thế kỷ trước thôi,

00:09:18.971 --> 00:09:23.951
thế nhưng sản lượng lương thực thu hoạch
đã giảm khoảng 30%

00:09:23.951 --> 00:09:29.796
Hãy nghĩ xem, nhiệt độ này sẽ là mức nhiệt
trung bình trong vài thập kỷ tới

00:09:30.666 --> 00:09:34.266
Và sẽ trở thành một mùa hè mát mẻ 
vào cuối thế kỷ 21.

00:09:36.833 --> 00:09:38.660
Nói về nguồn nước

00:09:38.660 --> 00:09:41.989
Nền nông nghiệp hiệu quả nhất là
là nên nông nghiệp được tưới tiêu,

00:09:41.989 --> 00:09:45.075
và nguồn nước đáng tin cậy nhất
đến từ lòng đất,

00:09:45.075 --> 00:09:46.638
và từ các tầng nước cổ.

00:09:47.658 --> 00:09:51.884
Chúng vắt kiệt ngày càng nhanh
mọi thứ xung quanh.

00:09:53.120 --> 00:09:55.312
Điều đó không tốt chút nào.

00:09:56.722 --> 00:10:03.344
Tôi nghĩ những thành công mà chúng ta
đạt được khi thị trường thực phẩm bùng nổ

00:10:04.044 --> 00:10:09.853
đã làm cho nhiều cư dân thành thị
nghĩ rằng Malthus đã là dĩ vãng.

00:10:10.743 --> 00:10:14.260
Tuy nhiên, Norman Borlaug lại nghĩ khác

00:10:14.737 --> 00:10:17.535
Trong bài phát biểu 
nhận giải Nobel của mình, ông nói:

00:10:17.535 --> 00:10:22.704
"Có thể chúng ta đang ở lúc triều dâng cao
nhưng triều rồi cũng sẽ xuống sớm thôi

00:10:22.704 --> 00:10:26.843
nếu chúng ta thỏa mãn và ngừng cố gắng."

00:10:26.843 --> 00:10:28.766
và đó là những gì chúng ta đã làm.

00:10:29.342 --> 00:10:34.065
Chúng ta đã đầu tư vào nghiên cứu
nông nghiệp rất nhiều

00:10:34.065 --> 00:10:38.687
giao nhiệm vụ 
cho các tập đoàn nông nghiệp hùng mạnh,

00:10:38.687 --> 00:10:41.813
và rồi trách móc họ - 
hãy nghĩ đến trường hợp Monsanto.

00:10:41.813 --> 00:10:46.525
Chúng ta đã chấp nhận khái niệm 
thực phẩm hữu cơ vì chúng tự nhiên hơn

00:10:46.525 --> 00:10:47.983
Đừng nhầm lẫn

00:10:47.983 --> 00:10:51.785
Vấn đề cơ bản của nuôi trồng hữu cơ
là quy định cấm

00:10:51.785 --> 00:10:56.368
sử dụng phân bón tổng hợp, mà phân bón
hữu cơ lại không thể đáp ứng đủ yêu cầu.

00:10:56.368 --> 00:10:59.775
Nếu chúng ta, tất cả thế giới,
dùng sản phẩm hữu cơ ngay ngày mai,

00:10:59.775 --> 00:11:03.857
thì có thể nuôi một nửa dân số.

00:11:05.348 --> 00:11:08.653
Vậy liệu chúng ta có thể nuôi
được 10 tỷ người không?

00:11:10.489 --> 00:11:15.354
Tôi nghĩ là có, nhưng chúng ta
phải nghĩ và hành động khác đi.

00:11:17.063 --> 00:11:22.759
Nông nghiệp là một hệ thống phức tạp gồm
nước, năng lượng, dưỡng chất hóa học,

00:11:22.759 --> 00:11:25.597
môi trường, và tất nhiên, cả con người.

00:11:25.597 --> 00:11:29.469
Chúng ta phải tôi ưu hóa hệ thống đó
một cách toàn diện

00:11:29.469 --> 00:11:31.767
và làm cho chúng bền vững hơn.

00:11:31.767 --> 00:11:34.980
Nói thì dễ nhưng làm mới khó.

00:11:34.980 --> 00:11:37.870
Hãy để tôi nói cụ thể hơn

00:11:37.870 --> 00:11:40.395
chúng ta cần gia tăng năng suất

00:11:40.395 --> 00:11:45.160
trên đất mà chúng ta vốn dĩ đang
khai thác nhưng dùng ít nước hơn.

00:11:45.160 --> 00:11:50.737
Một trong những sáng kiến
đó là trồng cây trong nhà.

00:11:51.078 --> 00:11:54.714
Có một căn nhà kính rất hiện đại
tại Nam California

00:11:54.714 --> 00:11:57.254
cà chua được trồng trên một sợi dây
thẳng đứng

00:11:57.254 --> 00:12:02.421
đạt sản lượng 5 đến 10 lần
khi chúng được trồng ngoài trời,

00:12:02.421 --> 00:12:06.941
tương đương với 100 kg 
trên một mét vuông hàng năm.

00:12:06.941 --> 00:12:10.397
nhưng chỉ sử dụng 1 phần 10 lượng nước

00:12:10.397 --> 00:12:14.829
Chúng ta có thể xây dựng nhà kính
trên nóc nhà trong thành phố,

00:12:16.626 --> 00:12:19.123
và thậm chí ngay trên sa mạc 
với một ít điều chỉnh,

00:12:19.892 --> 00:12:22.450
nhưng chúng ta không trồng chúng dưới kính

00:12:23.668 --> 00:12:26.974
Ngày nay, người nông dân sử dụng

00:12:26.974 --> 00:12:31.200
100 triệu tấn phân hóa học

00:12:31.200 --> 00:12:34.195
trên đồng ruộng của họ hàng năm

00:12:34.195 --> 00:12:38.263
phần lớn số phân ấy làm ô nhiễm 
và giết chết nguồn nước.

00:12:38.263 --> 00:12:42.291
tìm ra cách cung cấp chất dinh dưỡng
cho cây khi ngay khi chúng cần

00:12:42.291 --> 00:12:46.248
và ngay nơi chúng cần là một trong những
thách thức trong tương lai

00:12:46.248 --> 00:12:48.542
Có một hệ thống, 
được gọi là tưới tiêu tự động

00:12:48.542 --> 00:12:53.164
và bạn có thể thấy được chất dinh dưỡng
cùng với nước được chuyển thẳng đến rễ

00:12:53.164 --> 00:12:55.595
Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều thứ phải làm.

00:12:55.595 --> 00:12:57.664
Thuốc trừ sâu chẳng hạn

00:12:57.664 --> 00:13:02.191
chúng ta sử dụng 1 tỷ pounds thuốc
hàng năm trên toàn cầu

00:13:02.191 --> 00:13:08.549
để giết côn trùng như sâu hại ngô, nhưng
chúng cũng giết côn trùng có lợi khác.

00:13:08.549 --> 00:13:16.451
Rachel Carson, tác giả Mùa xuân Lặng lẽ 
đã châm ngòi cho các động thái môi trường

00:13:16.451 --> 00:13:17.758
mơ tới một ngày

00:13:17.758 --> 00:13:21.964
chúng ta sẽ dùng các phương pháp sinh học
chứ không phải hóa học độc hại.

00:13:21.964 --> 00:13:26.399
Hãy nhìn trái bắp này,
nó được gọi là bắp BT.

00:13:26.399 --> 00:13:30.061
Nó giống như những trái thông thường
nhưng lại có dư một gen bên trong

00:13:30.061 --> 00:13:35.480
gen được lấy từ một loại vi khuẩn an toàn
dùng làm thuốc trừ sâu sinh học

00:13:35.480 --> 00:13:39.486
và được cấy trực tiếp vào hệ gen của cây.

00:13:40.083 --> 00:13:44.093
Đây là 
công nghệ Biến đổi Gen (GM) hiện đại:

00:13:44.093 --> 00:13:47.805
Cây trồng sẽ sản sinh protein kháng khuẩn

00:13:47.805 --> 00:13:53.513
và nó chỉ tác động 
đến côn trùng gây hại cho cây

00:13:53.513 --> 00:13:57.654
vieecc sử dụng thuốc trừ sâu
đã giảm xuống trên toàn cầu

00:13:57.654 --> 00:14:01.527
nhờ việc sử dụng những giống cây đó

00:14:03.477 --> 00:14:07.055
đã giúp côn trùng có lợi phát triển
từ đó giá thực phẩm giảm xuống

00:14:07.055 --> 00:14:09.868
nhưng còn có rất, rất nhiều điều
phải làm nữa.

00:14:09.868 --> 00:14:13.982
Chúng ta có thể hy vọng vào trồng trọt
có thể chịu được hạn hán

00:14:13.982 --> 00:14:18.674
sử dụng Ni-tơ có hiệu quả hơn,
có khả năng chịu nhiệt

00:14:18.674 --> 00:14:22.597
và thực sự bổ dưỡng hơn.

00:14:23.857 --> 00:14:31.065
nhưng đồng thời
nông nghiệp biến đổi Gen

00:14:31.945 --> 00:14:35.452
lại có biệt danh là GMO

00:14:35.452 --> 00:14:37.038
và GMO nghe thật đáng sợ.

00:14:37.038 --> 00:14:40.425
Tra GMO trên Google, bạn sẽ thấy

00:14:40.865 --> 00:14:44.572
GMOs đã nhiều lần bị cho là nguyên nhân
khiến cho nông dân tự tử ở Ấn Độ

00:14:44.572 --> 00:14:49.313
Bứu xuất hiện ở chuột,
và nhiều triệu chứng của bệnh trên người

00:14:49.313 --> 00:14:53.797
từ tự kỷ, tiểu đường
đến vô sinh và ung thư.

00:14:55.883 --> 00:15:00.789
Đáng sợ - nhưng may mắn thay,
đó không phải sự thật.

00:15:02.677 --> 00:15:07.333
Trên thực tế, sau 25 năm
nghiên cứu của chính phủ,

00:15:07.333 --> 00:15:14.934
EU đã công bố một báo cáo, cơ bản
thống kê kết quả nghiên cứu trong 25 năm

00:15:14.934 --> 00:15:18.171
tiêu tốn hơn 300 triệu euro

00:15:18.171 --> 00:15:24.549
kết luận rằng, sản phẩm biến đổi Gen
từ kỹ thuật GM

00:15:24.549 --> 00:15:29.619
thì không hề nguy hiểm 
hơn những kỹ thuật khác.

00:15:31.369 --> 00:15:39.615
Nhưng cuộc chiến GMO vẫn tiếp tục
được dấy lên qua những lời đồn trên mạng

00:15:39.615 --> 00:15:44.421
bởi các tổ chức
lợi dụng sự sợ hãi để kiếm lời.

00:15:44.421 --> 00:15:48.807
Nỗi sợ luôn đặt giá hơn sự thật.

00:15:50.602 --> 00:15:55.431
Nghiên cứu quan trọng về GM đã bị
phản đối trên thế giới

00:15:55.431 --> 00:16:00.165
giống như nghiên cứu về giống gạo vàng,
gạo giàu vitamin A

00:16:01.811 --> 00:16:04.377
Tôi cũng đã bị dính vào vụ này

00:16:04.377 --> 00:16:09.205
luôn bị xúc phạm,
đối mặt với những bức thư căm ghét

00:16:09.205 --> 00:16:11.934
và thậm chí bị tấn công trực tiếp

00:16:11.934 --> 00:16:14.561
tất cả chỉ vì tôi luôn cố giải thích

00:16:14.561 --> 00:16:20.101
khoa học và ý nghĩa
đằng sau cuộc cách mạng tuyệt vời này.

00:16:21.450 --> 00:16:24.684
Chúng ta đang gần tới giới hạn

00:16:26.484 --> 00:16:32.331
có 10 tỷ người cần ăn tối
trong tương lai không xa.

00:16:34.727 --> 00:16:40.243
Cách mà chúng ta cung cấp đủ thực phẩm
cho họ sẽ định hình lại nền văn minh

00:16:41.513 --> 00:16:46.683
Liệu chúng ta sẽ tiếp tự lờ đi sự thật
và bám vào nỗi sợ hãi mù quáng

00:16:47.703 --> 00:16:52.034
với ngọn lửa nghèo đói và bất ổn
đang nhen nhóm

00:16:52.604 --> 00:16:56.752
để bùng lên thành đám cháy lớn
thiêu rụi nền văn minh?

00:16:59.159 --> 00:17:05.252
Hay là chúng ta sẽ thử nghiệm, phát triển
và thực sự áp dụng những kỹ thuật mới?

00:17:07.645 --> 00:17:12.804
Liệu chúng ta có nhận ra được
điều mà nền văn minh

00:17:12.804 --> 00:17:14.953
của chúng ta đang hướng đến?

00:17:17.267 --> 00:17:20.148
Liệu chúng ta có đủ thông thái
để đầu tư

00:17:20.148 --> 00:17:25.140
vào khoa học
và công nghệ cái tiến

00:17:26.608 --> 00:17:32.759
mà có thể cho mọi người công việc
chỗ trong bàn ăn và đầy đủ thực phẩm?

00:17:34.736 --> 00:17:36.306
Tôi tin chúng ta có thể

00:17:37.506 --> 00:17:41.419
Phải không? Tôi không biết.

00:17:42.358 --> 00:17:43.602
Xin cảm ơn