WEBVTT

00:00:01.960 --> 00:00:04.070
De menselijke stem.

00:00:04.070 --> 00:00:05.992
Een instrument dat we allen bespelen.

00:00:05.992 --> 00:00:08.348
Waarschijnlijk 
het krachtigste geluid ter wereld.

00:00:08.348 --> 00:00:11.946
Het kan als enige een oorlog beginnen 
of zeggen: "Ik hou van je."

00:00:11.946 --> 00:00:16.216
Maar toch hebben veel mensen het gevoel
dat niemand naar ze luistert.

00:00:16.216 --> 00:00:17.346
Hoe komt dat?

00:00:17.346 --> 00:00:21.126
Hoe kunnen we zo krachtig spreken
dat we de wereld veranderen?

00:00:21.136 --> 00:00:24.985
Ik denk dat we hebbelijkheden hebben
waar we vanaf moeten komen.

00:00:24.985 --> 00:00:29.441
Voor jullie vermaak geef ik 
de zeven dodelijke zonden van spreken.

00:00:29.448 --> 00:00:31.876
Ik zeg niet dat de lijst compleet is,

00:00:31.876 --> 00:00:37.134
maar dit zijn zeven vrij grote, foute 
gewoonten die we allen delen.

00:00:37.134 --> 00:00:42.709
Als eerste: roddelen, slecht spreken
over mensen die er niet bij zijn.

00:00:42.709 --> 00:00:49.041
Een slechte gewoonte. En we weten ook wel
dat er straks over ons geroddeld wordt.

00:00:49.771 --> 00:00:51.515
Als tweede: een oordeel vellen.

00:00:51.515 --> 00:00:53.929
We kennen mensen
die zo zijn in een gesprek.

00:00:53.929 --> 00:00:59.645
Het is erg moeilijk om naar iemand
te luisteren die slecht over je denkt.

00:01:00.265 --> 00:01:03.662
Ten derde: negatief doen.
Dat kan een gewoonte worden.

00:01:03.662 --> 00:01:06.604
Mijn moeder werd erg negatief
aan het einde van haar leven

00:01:06.619 --> 00:01:08.143
en dan wordt luisteren moeizaam.

00:01:08.143 --> 00:01:10.762
Ik weet nog dat ik eens zei:
"Vandaag is het 1 oktober."

00:01:10.762 --> 00:01:13.260
Ze antwoordde:
"Ja, is dat niet verschrikkelijk?"

00:01:13.260 --> 00:01:15.262
(Gelach)

00:01:15.262 --> 00:01:18.440
Het is moeilijk luisteren
naar iemand die zo negatief is.

00:01:18.440 --> 00:01:21.281
Klagen is ook negatief gedrag.

00:01:21.281 --> 00:01:25.542
Engelsen hebben daar
een kunst van gemaakt.

00:01:25.542 --> 00:01:26.956
Het is onze nationale sport.

00:01:26.956 --> 00:01:30.680
We klagen over het weer, over sport,
over politiek, over alles.

00:01:30.680 --> 00:01:32.785
Maar klagen is
elkaar aansteken met ellende.

00:01:32.785 --> 00:01:35.795
Je brengt geen zonneschijn
en luchtigheid in de wereld.

00:01:36.348 --> 00:01:37.817
Uitvluchten.

00:01:37.824 --> 00:01:41.169
Deze man kennen we allemaal
en zijn we misschien ook wel eens geweest.

00:01:41.169 --> 00:01:43.490
Sommige mensen strooien met verwijten.

00:01:43.490 --> 00:01:47.431
Altijd is iemand anders
dan zij verantwoordelijk.

00:01:47.431 --> 00:01:50.558
Ook naar zo iemand
kan je moeilijk luisteren.

00:01:50.558 --> 00:01:55.290
Als zesde en voorlaatste: overdrijven.

00:01:56.093 --> 00:01:58.824
Daarmee doen we onze taal soms tekort.

00:01:58.824 --> 00:02:01.926
Als ik bijvoorbeeld ooit iets tegenkom
dat echt waanzinnig is,

00:02:01.930 --> 00:02:03.926
hoe zeg ik dat dan nog?

00:02:03.926 --> 00:02:05.890
(Gelach)

00:02:05.890 --> 00:02:09.446
Dat overdrijven vervalt uiteindelijk
in doodgewoon liegen

00:02:09.446 --> 00:02:12.343
en we luisteren niet graag
naar mensen die tegen ons liegen.

00:02:12.343 --> 00:02:15.444
Als laatste: dogmatisme.

00:02:15.444 --> 00:02:19.323
Feiten met opinies verwarren.

00:02:19.323 --> 00:02:22.932
Als die twee samensmelten,
dan luister je tegen de wind in.

00:02:22.937 --> 00:02:25.987
Ze bombarderen je met opinies
die als waarheid worden verkocht.

00:02:25.997 --> 00:02:28.547
Dat is moeilijk aan te horen.

00:02:28.547 --> 00:02:31.588
Dat zijn ze dus, de zeven
dodelijke zonden van spreken.

00:02:31.588 --> 00:02:34.021
Dit is wat we volgens mij
moeten vermijden.

00:02:34.021 --> 00:02:36.880
Maar kunnen we dit
ook positief bekijken?

00:02:36.880 --> 00:02:38.173
Jawel.

00:02:38.173 --> 00:02:44.889
Ik denk dat er vier krachtige hoekstenen
zijn waar we op kunnen staan als we

00:02:44.889 --> 00:02:49.650
krachtig willen spreken en
een verschil in de wereld willen maken.

00:02:49.655 --> 00:02:52.523
In het Engels is dat gelukkig
in een woord te spellen.

00:02:52.523 --> 00:02:55.619
Dat woord is "HAIL" en
de betekenis past ook.

00:02:55.619 --> 00:02:58.877
Niet hagel natuurlijk, die
uit de lucht op je hoofd valt.

00:02:58.877 --> 00:03:02.840
Maar in de betekenis van
enthousiast groeten of toejuichen.

00:03:02.850 --> 00:03:05.437
Ik denk dat onze woorden
zo worden ontvangen

00:03:05.437 --> 00:03:08.249
als we op deze vier dingen bouwen.
Dus wat betekent het?

00:03:08.249 --> 00:03:10.175
Misschien kunnen jullie dat raden?

00:03:10.175 --> 00:03:13.283
De H voor <i>honesty</i>, eerlijkheid.

00:03:13.283 --> 00:03:16.254
Eerlijk, oprecht en duidelijk zijn
in je woorden.

00:03:16.254 --> 00:03:20.295
A staat voor authenticiteit,
gewoon jezelf zijn.

00:03:20.295 --> 00:03:23.499
Een vriend noemt dat
' in je eigen waarheid staan',

00:03:23.505 --> 00:03:25.443
wat ik een mooie definitie vind.

00:03:25.443 --> 00:03:28.329
I is integriteit, staan voor wat je zegt.

00:03:28.329 --> 00:03:31.947
Doen wat je zegt en betrouwbaar zijn.

00:03:31.947 --> 00:03:35.130
L staat voor liefde.

00:03:35.130 --> 00:03:39.502
Geen romantische liefde, maar wel
mensen het beste wensen.

00:03:39.514 --> 00:03:41.047
Daar zijn twee redenen voor.

00:03:41.047 --> 00:03:44.131
Ten eerste omdat we niet altijd
de harde waarheid willen horen.

00:03:44.131 --> 00:03:47.025
Zoals: "Wat zie je er vandaag lelijk uit."

00:03:47.025 --> 00:03:50.021
Dat kunnen we misschien wel laten.
(Gelach)

00:03:50.021 --> 00:03:53.379
Met liefde gematigd,
is eerlijkheid prachtig.

00:03:53.379 --> 00:03:56.474
Maar het is ook zo dat
als je iemand het beste wenst,

00:03:56.474 --> 00:03:59.321
je moeilijk tegelijkertijd
een oordeel over ze kunt vellen.

00:03:59.321 --> 00:04:03.094
Ik zou niet eens weten of dat mogelijk is.

00:04:03.100 --> 00:04:04.910
Hail dus.

00:04:04.910 --> 00:04:07.877
Dat is dus wat je zegt, maar
zoals een oud liedje al zegt,

00:04:07.885 --> 00:04:10.338
gaat het erom wat je zegt
en hoe je het zegt.

00:04:10.338 --> 00:04:12.410
Je hebt een uitgebreide gereedschapskist.

00:04:12.410 --> 00:04:14.270
Een ongelooflijk instrument,

00:04:14.270 --> 00:04:17.810
maar er zijn maar weinig mensen
die de gereedschapskist openen.

00:04:17.810 --> 00:04:19.961
Ik zou daar nu samen
eens in willen rommelen

00:04:19.971 --> 00:04:23.440
en er wat gereedschappen uithalen
die jullie zouden kunnen gebruiken

00:04:23.440 --> 00:04:26.242
om krachtiger te spreken.

00:04:26.242 --> 00:04:27.986
Bijvoorbeeld het register.

00:04:27.986 --> 00:04:32.180
Praten in falsetto zal je
meestal niet veel brengen,

00:04:32.180 --> 00:04:33.994
maar het register is veel groter.

00:04:33.994 --> 00:04:35.833
Zonder te technisch te worden

00:04:35.833 --> 00:04:37.572
voor de stemcoaches onder jullie.

00:04:37.572 --> 00:04:39.242
Maar je kunt je stem plaatsen.

00:04:39.242 --> 00:04:42.786
Als ik door mijn neus praat,
zullen jullie het verschil horen.

00:04:42.796 --> 00:04:46.784
Of als ik door mijn keel praat,
wat we meestal doen.

00:04:46.785 --> 00:04:51.112
Maar als je gewicht wilt hebben,
dan moet je naar de borst gaan.

00:04:51.120 --> 00:04:52.730
Horen jullie het verschil?

00:04:52.730 --> 00:04:56.770
Het is waar dat we stemmen
op politici met een lagere stem,

00:04:56.770 --> 00:05:01.898
omdat we die diepte met macht
en autoriteit associëren.

00:05:02.445 --> 00:05:04.134
Dat is dus register.

00:05:04.134 --> 00:05:05.501
Dan komt timbre.

00:05:05.501 --> 00:05:07.270
Dat is hoe je stem aanvoelt.

00:05:07.270 --> 00:05:10.100
Ook hier heeft onderzoek aangetoond
dat we stemmen waarderen

00:05:10.100 --> 00:05:14.635
die rijk, glad en warm aanvoelen, 
zoals hete chocolademelk.

00:05:14.635 --> 00:05:17.923
Als jullie niet zo'n stem hebben,
dan is dat geen ramp,

00:05:17.923 --> 00:05:20.595
want daar kun je op trainen
met een stemcoach.

00:05:20.609 --> 00:05:24.935
Je kunt fantastische dingen bereiken
met ademen, houding en oefeningen

00:05:24.935 --> 00:05:27.435
om het timbre van je stem te verbeteren.

00:05:27.435 --> 00:05:29.227
Dan prosodie, daar hou ik van.

00:05:29.227 --> 00:05:33.483
Dat is de dreun, de metataal
om de betekenis te onderstrepen.

00:05:33.483 --> 00:05:36.315
De wortel van betekenis in een gesprek.

00:05:36.315 --> 00:05:40.388
Mensen die in één toon spreken,
zijn moeilijk te volgen

00:05:40.395 --> 00:05:43.121
als ze geen gebruik maken van prosodie.

00:05:43.121 --> 00:05:48.296
Daar komt het woord monotoon vandaan,
of monotonie, eentonigheid.

00:05:48.306 --> 00:05:51.603
We zien ook steeds meer
herhalende prosodie,

00:05:51.603 --> 00:05:56.373
waarbij elke zin eindigt als een vraag,
terwijl het eigenlijk een bewering is.

00:05:56.373 --> 00:05:59.154
(Gelach)

00:05:59.154 --> 00:06:02.577
Als je dat telkens doet,
dan belemmer je je mogelijkheden

00:06:02.577 --> 00:06:05.985
om te communiceren
met prosodie, wat ik jammer vind.

00:06:05.985 --> 00:06:08.651
Laten we die gewoonte dan afleren.

00:06:09.101 --> 00:06:12.491
Tempo. Ik kan heel opgewonden raken
door iets heel snel te zeggen

00:06:12.491 --> 00:06:18.890
of ik kan afremmen om nadruk te leggen,
en aan het einde zien we onze oude vriend:

00:06:18.890 --> 00:06:20.279
stilte.

00:06:22.435 --> 00:06:25.386
Er is niets mis met een stukje stilte
in een voordracht, toch?

00:06:26.561 --> 00:06:29.415
Dat hoeven we niet
op te vullen met ah en och.

00:06:29.429 --> 00:06:31.013
Het kan heel krachtig zijn.

00:06:31.013 --> 00:06:34.731
Vaak wordt een hoge toon gebruikt
met tempo om opwinding aan te geven

00:06:34.731 --> 00:06:36.719
maar een hoge stem alleen is ook genoeg.

00:06:36.719 --> 00:06:38.383
Waar heb je mijn sleutels gelaten?

00:06:38.383 --> 00:06:40.287
Waar heb je mijn sleutels gelaten?

00:06:40.287 --> 00:06:44.150
Een klein verschil in betekenis
in de manier van uitspraak.

00:06:44.156 --> 00:06:46.402
Als laatste, volume.

00:06:46.402 --> 00:06:49.803
Ik kan erg opgewonden doen
door volume te gebruiken.

00:06:49.803 --> 00:06:51.980
Excuses als iemand daarvan schrok.

00:06:51.980 --> 00:06:56.321
Maar ik kan ook je aandacht trekken
door erg stil te worden.

00:06:56.332 --> 00:06:58.427
Sommige mensen zijn altijd
aan het omroepen.

00:06:58.427 --> 00:06:59.900
Probeer dat te laten.

00:06:59.900 --> 00:07:05.855
Dat is overlast veroorzaken,
jouw geluid aan anderen opdringen,

00:07:05.855 --> 00:07:08.915
nonchalant en onachtzaam. Niet netjes.

00:07:08.915 --> 00:07:13.911
Dit alles is natuurlijk vooral van nut
als je iets echt belangrijks te doen hebt.

00:07:13.911 --> 00:07:17.005
Als je op een podium als dit staat
en een voordracht houdt.

00:07:17.010 --> 00:07:19.539
Maar ook als je een huwelijksaanzoek doet,

00:07:19.539 --> 00:07:22.693
vraagt om loonsverhoging
of een bruiloftsspeech.

00:07:22.693 --> 00:07:28.149
Wat het ook is, als het belangrijk is,
kijk dan in deze gereedschapskist

00:07:28.149 --> 00:07:30.509
en naar de machine waar mee gewerkt wordt.

00:07:30.509 --> 00:07:33.604
Om goed te presteren,
moet een machine opgewarmd worden.

00:07:33.604 --> 00:07:35.580
Warm je stem dus op.

00:07:35.580 --> 00:07:37.428
Ik zal laten zien hoe je dat doet.

00:07:37.428 --> 00:07:40.536
Kunnen jullie allemaal even opstaan?

00:07:40.536 --> 00:07:43.452
Ik zal zes oefeningen doornemen
om de stem op te warmen

00:07:43.452 --> 00:07:46.925
die ik voor elke voordracht doe.

00:07:46.925 --> 00:07:49.696
Doe dit telkens
voor een belangrijk gesprek.

00:07:49.696 --> 00:07:52.662
Eerst de armen omhoog en diep inademen,

00:07:52.662 --> 00:07:55.764
en zucht dan zo: huhhhh.

00:07:55.764 --> 00:07:57.392
Nog een keer.

00:07:57.392 --> 00:08:00.390
Huhhh, heel goed.

00:08:00.390 --> 00:08:06.472
Nu gaan we onze lippen opwarmen
en doen we bop, bop, bop, bop...

00:08:06.476 --> 00:08:08.426
Goed zo.

00:08:08.426 --> 00:08:12.466
Nu bbbbrrrbbrrrbbrrr, 
zoals we als kind deden.

00:08:12.466 --> 00:08:14.853
Je lippen zouden nu
tot leven moeten komen.

00:08:14.853 --> 00:08:20.838
We gaan nu verder met de tong,
met overdreven la la la's...

00:08:20.838 --> 00:08:22.890
Mooi zo. Dat doen jullie goed.

00:08:22.890 --> 00:08:25.955
En een R rollen. Rrrrrrr...

00:08:25.955 --> 00:08:28.171
Dat lijkt wel op champagne voor je tong.

00:08:28.171 --> 00:08:30.491
Als laatste, en ik ben al blij
als ik er een red,

00:08:30.491 --> 00:08:32.458
de professionals noemen dit de sirene.

00:08:32.458 --> 00:08:35.010
Een hele goeie. Hij begint
met wie en eindigt op ohh.

00:08:35.010 --> 00:08:42.711
De wie is hoog en de ohh is laag.
Dus we doen: wieeeohhhh, wieeeohhh...

00:08:42.711 --> 00:08:44.882
Fantastisch. Geef jezelf applaus.

00:08:44.882 --> 00:08:47.562
Ga maar weer zitten en bedankt.
(Applaus)

00:08:47.572 --> 00:08:50.336
Doe deze oefeningen
voor je volgende gesprek of voordracht.

00:08:50.336 --> 00:08:52.976
Laat ik dit nog even in context zetten.

00:08:52.976 --> 00:08:55.272
Dit is belangrijk.

00:08:55.272 --> 00:08:57.103
We staan nu dus hier?

00:08:57.103 --> 00:09:00.116
We spreken niet goed tegen mensen
die gewoonweg niet luisteren

00:09:00.116 --> 00:09:03.045
in een omgeving die rumoerig
en akoestisch slecht is.

00:09:03.045 --> 00:09:06.788
Daar heb ik het op dit podium
al verschillende keren over gehad.

00:09:06.788 --> 00:09:10.152
Hoe zou de wereld eruit zien
als we krachtig zouden spreken

00:09:10.152 --> 00:09:15.598
tegen mensen die aandachtig luisteren
in geschikte omgevingen?

00:09:15.602 --> 00:09:19.685
Of, om het algemener te zeggen:
hoe zou de wereld eruit zien

00:09:19.685 --> 00:09:22.310
als we bewust geluid creëerden

00:09:22.310 --> 00:09:24.343
en bewust luisterden

00:09:24.343 --> 00:09:27.520
en onze omgevingen ontwierpen
met geluid in het achterhoofd?

00:09:27.520 --> 00:09:30.671
Zo'n wereld klinkt prachtig

00:09:30.671 --> 00:09:34.577
en daar zou begrip de norm worden.

00:09:34.582 --> 00:09:37.255
Dat is een idee dat verbreid mag worden.

00:09:37.255 --> 00:09:38.493
Dank je.

00:09:38.493 --> 00:09:39.693
(Applaus)