[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.95,0:00:09.86,Default,,0000,0000,0000,,Hayalinizde ideal bir dünya \Ncanlandırmayı denediniz mi? Dialogue: 0,0:00:09.86,0:00:12.68,Default,,0000,0000,0000,,İçinde savaşın, fakirliğin veya\Nsuçun olmadığı türden? Dialogue: 0,0:00:12.68,0:00:14.64,Default,,0000,0000,0000,,Cevabınız evetse yalnız değilsiniz. Dialogue: 0,0:00:14.64,0:00:19.21,Default,,0000,0000,0000,,Platon, filozof kralların yönettiği \Naydın bir cumhuriyet hayal etmişti. Dialogue: 0,0:00:19.21,0:00:22.08,Default,,0000,0000,0000,,Birçok din öbür dünyada mutluluk vadeder, Dialogue: 0,0:00:22.08,0:00:23.38,Default,,0000,0000,0000,,tarih boyunca da Dialogue: 0,0:00:23.38,0:00:27.45,Default,,0000,0000,0000,,çeşitli topluluklar Dünya'da \Ncenneti kurmaya çalışmıştır. Dialogue: 0,0:00:27.45,0:00:32.61,Default,,0000,0000,0000,,Thomas More'nin 1516 yılında yazdığı\N"Ütopya", bu konsepte Dialogue: 0,0:00:32.93,0:00:35.52,Default,,0000,0000,0000,,Yunanca "olmayan yer" \Nanlamına gelen bir isim verir. Dialogue: 0,0:00:35.52,0:00:37.71,Default,,0000,0000,0000,,Kelime olarak imkânsızlığı çağrıştırsa da Dialogue: 0,0:00:37.71,0:00:40.08,Default,,0000,0000,0000,,bugünkü bilimsel ve politik gelişmeler, Dialogue: 0,0:00:40.08,0:00:44.07,Default,,0000,0000,0000,,bu hayallerin nihayet\Ngerçekleşeceği umutlarını artırdı. Dialogue: 0,0:00:44.07,0:00:48.01,Default,,0000,0000,0000,,Fakat her seferinde, savaş, kıtlık ve Dialogue: 0,0:00:48.01,0:00:50.84,Default,,0000,0000,0000,,baskı kâbuslarına dönüştüler. Dialogue: 0,0:00:50.84,0:00:53.99,Default,,0000,0000,0000,,Sanatçılar ütopik düşünceyi\Nsorgulamaya başladığında ise Dialogue: 0,0:00:53.99,0:00:58.77,Default,,0000,0000,0000,,distopya türü;\N"iyi olmayan yer" ortaya çıktı. Dialogue: 0,0:00:58.77,0:01:03.42,Default,,0000,0000,0000,,Jonathan Swift'in "Güliver'in Maceraları"\Ndistopik eserlerin ilk örneklerindendir. Dialogue: 0,0:01:03.42,0:01:06.62,Default,,0000,0000,0000,,Yolculuğu boyunca Güliver, \Nilk bakışta bazıları etkileyici görünen Dialogue: 0,0:01:06.74,0:01:11.73,Default,,0000,0000,0000,,ancak sonra ciddi kusurları ortaya çıkan\Nhayali toplumlarla karşılaşır. Dialogue: 0,0:01:11.73,0:01:13.63,Default,,0000,0000,0000,,Uçan ada Laputa'da, Dialogue: 0,0:01:13.63,0:01:18.29,Default,,0000,0000,0000,,bilim adamları ve sosyal planlayıcılar\Nsıradan insanların temel ihtiyaçlarını Dialogue: 0,0:01:18.29,0:01:22.15,Default,,0000,0000,0000,,göz ardı ederken, saçma ve gereksiz \Nprogramlar uygular. Dialogue: 0,0:01:22.15,0:01:25.17,Default,,0000,0000,0000,,Mükemmel bir mantık uyumu içinde \Nyaşayan Houyhnhnm'lerin ise Dialogue: 0,0:01:25.17,0:01:30.13,Default,,0000,0000,0000,,gerçek insanların kusurlarına\Ntoleransları hiç yoktur. Dialogue: 0,0:01:30.13,0:01:33.49,Default,,0000,0000,0000,,Bu romanıyla Swift, çağdaş toplumların Dialogue: 0,0:01:33.49,0:01:37.18,Default,,0000,0000,0000,,temel eksikliklerini ortaya çıkaran\Nbazı meselelerin abartıldığı Dialogue: 0,0:01:37.18,0:01:38.93,Default,,0000,0000,0000,,bir dünya hayal ederek Dialogue: 0,0:01:38.93,0:01:42.26,Default,,0000,0000,0000,,distopyanın temelini kurmuştur. Dialogue: 0,0:01:42.26,0:01:46.95,Default,,0000,0000,0000,,Sonraki yüzyıllar ise \Nbirçok malzeme sunacaktı. Dialogue: 0,0:01:46.95,0:01:50.13,Default,,0000,0000,0000,,İşçilere özgürlük vadeden \Nendüstriyel teknoloji, Dialogue: 0,0:01:50.13,0:01:54.53,Default,,0000,0000,0000,,onları tam tersi gecekondulara ve\Nfabrikalara hapsederken Dialogue: 0,0:01:54.53,0:01:57.86,Default,,0000,0000,0000,,büyük iş adamlarını \Nkrallardan daha zengin etmişti. Dialogue: 0,0:01:57.86,0:02:02.70,Default,,0000,0000,0000,,1800'lerin sonlarına doğru, birçoğu\Nbu durumun sonuçlarından korkuyordu. Dialogue: 0,0:02:02.70,0:02:06.49,Default,,0000,0000,0000,,H.G. Wells'in "Zaman Makinesi", \Nüst sınıf ve işçileri Dialogue: 0,0:02:06.49,0:02:09.21,Default,,0000,0000,0000,,karmaşık bölünmüş topluluklar\Nolarak resmederken Dialogue: 0,0:02:09.21,0:02:13.84,Default,,0000,0000,0000,,Jack London'ın "Demir Ökçe"si,\Nfakirleştirilmiş kalabalıklara hükmeden Dialogue: 0,0:02:13.84,0:02:17.40,Default,,0000,0000,0000,,zalim bir oligarşi resmeder. Dialogue: 0,0:02:17.40,0:02:22.61,Default,,0000,0000,0000,,Yeni yüzyıl çok etkileyici ve korkutucu\Ndeğişikliklere sebep olmuştur. Dialogue: 0,0:02:22.61,0:02:26.68,Default,,0000,0000,0000,,Tıptaki ilerlemeler, biyolojik sınırların\Nötesine geçmeyi mümkün kılarken Dialogue: 0,0:02:26.68,0:02:29.35,Default,,0000,0000,0000,,kitle iletişim araçları liderler ve\Nhalk arasında Dialogue: 0,0:02:29.35,0:02:31.98,Default,,0000,0000,0000,,hızlı iletişime olanak sağlamaktadır. Dialogue: 0,0:02:31.98,0:02:36.16,Default,,0000,0000,0000,,Aldous Huxley'in "Cesur Yeni Dünya"sında\Nkarakterler genetik olarak Dialogue: 0,0:02:36.16,0:02:39.91,Default,,0000,0000,0000,,toplumsal rollerine göre ayarlanmış ve\Nşartlara uygun hâle getirilmişlerdir. Dialogue: 0,0:02:39.91,0:02:42.69,Default,,0000,0000,0000,,Propaganda ve uyuşturucular toplumu\Nhuzurlu yaşatırken, Dialogue: 0,0:02:42.69,0:02:46.49,Default,,0000,0000,0000,,insanlık için çok önemli bazı değerlerin\Nyok olduğu anlaşılır. Dialogue: 0,0:02:46.49,0:02:51.96,Default,,0000,0000,0000,,Fakat en meşhur distopyalar\Nhiç de hayali değildir. Dialogue: 0,0:02:51.96,0:02:55.10,Default,,0000,0000,0000,,Avrupa, benzeri görülmemiş\Nendüstriyel savaştan zarar gördükçe Dialogue: 0,0:02:55.10,0:02:57.67,Default,,0000,0000,0000,,yeni politik hareketler gücü ele aldı. Dialogue: 0,0:02:57.67,0:03:01.10,Default,,0000,0000,0000,,Bazısı sosyal ayrımcılıkları tümüyle\Nyok etmeyi vadederken, Dialogue: 0,0:03:01.10,0:03:04.33,Default,,0000,0000,0000,,bazısı da insanları hayali miraslar\Netrafında birleştirmeyi amaçladı. Dialogue: 0,0:03:04.33,0:03:07.50,Default,,0000,0000,0000,,Sonuçlar, hayatın \N Dialogue: 0,0:03:07.62,0:03:11.57,Default,,0000,0000,0000,,devlet gözetimi altında geçtiği Dialogue: 0,0:03:11.57,0:03:16.90,Default,,0000,0000,0000,,ve ölümün hak etmeyene zalimce\Ngeldiği gerçek dünya distopyalarıydı. Dialogue: 0,0:03:16.90,0:03:19.81,Default,,0000,0000,0000,,Dönemin çoğu yazarı sadece bu\Nkorkulara seyirci kalmayıp Dialogue: 0,0:03:19.81,0:03:22.23,Default,,0000,0000,0000,,ayrıca bunları tecrübe etmişlerdir. Dialogue: 0,0:03:22.23,0:03:26.78,Default,,0000,0000,0000,,Sovyet yazar Yevgeny Zamyatin\N"Biz" romanında, Dialogue: 0,0:03:26.78,0:03:30.65,Default,,0000,0000,0000,,özgür iradenin ve bireyselliğin\Nyok edildiği bir gelecek resmi çizer. Dialogue: 0,0:03:30.65,0:03:34.83,Default,,0000,0000,0000,,SSCB'de yasaklanan kitap, faşizm ve \Nkomünizme karşı George Orwell gibi Dialogue: 0,0:03:34.83,0:03:39.53,Default,,0000,0000,0000,,ön saflarda savaşan \Nyazarlara ilham vermiştir. Dialogue: 0,0:03:39.53,0:03:43.36,Default,,0000,0000,0000,,Orwell'ın "Hayvan Çiftliği" romanı \NSovyet rejimiyle doğrudan alay ederken Dialogue: 0,0:03:43.36,0:03:50.44,Default,,0000,0000,0000,,klasik yapıtı "1984", totaliterlik, medya \Nve dilin kapsamlı bir eleştirisidir. Dialogue: 0,0:03:50.44,0:03:54.01,Default,,0000,0000,0000,,ABD'de ise Sinclair Lewis'in\N"It Can't Happen Here" romanı Dialogue: 0,0:03:54.01,0:03:59.41,Default,,0000,0000,0000,,demokrasinin kolaylıkla faşizme \Nboyun eğmesini anlatır. Dialogue: 0,0:03:59.41,0:04:01.29,Default,,0000,0000,0000,,II. Dünya Savaşını takip eden yıllarda, Dialogue: 0,0:04:01.29,0:04:03.21,Default,,0000,0000,0000,,yazarlar atom enerjisi, Dialogue: 0,0:04:03.21,0:04:06.87,Default,,0000,0000,0000,,yapay zekâ ve uzay seyahati gibi \Nyeni teknolojilerin Dialogue: 0,0:04:06.87,0:04:09.55,Default,,0000,0000,0000,,insanlığın geleceği için\Nne hazırladığını merak etmiştir. Dialogue: 0,0:04:09.55,0:04:12.42,Default,,0000,0000,0000,,Parlak ilerleyişin \Nyaygın görüşlerine zıt olarak Dialogue: 0,0:04:12.42,0:04:18.04,Default,,0000,0000,0000,,distopik bilim kurgular film, mizah ve\Noyunlara konu olmuşlardır. Dialogue: 0,0:04:18.04,0:04:21.40,Default,,0000,0000,0000,,Robotlar yaratıcılarına karşı çıkarken Dialogue: 0,0:04:21.40,0:04:25.49,Default,,0000,0000,0000,,TV ekranları sıkıcı kitle eğlence\Nyayınları yapmaktadır. Dialogue: 0,0:04:25.49,0:04:30.15,Default,,0000,0000,0000,,İşçiler, uzay kolonilerinde\Nkaynakları tükenmiş ve aşırı kalabalık, Dialogue: 0,0:04:30.15,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,şehirlerde suçun kol gezdiği bir Dünya'da\Nzorluk içinde çalışmaktadır. Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:36.64,Default,,0000,0000,0000,,Ancak politikadan uzak durulmamıştır. Dialogue: 0,0:04:36.64,0:04:42.06,Default,,0000,0000,0000,,"Dr. Garipaşk" ve "Watchmen" gibi yapıtlar\Nnükleer savaşın asıl tehdidini incelerken Dialogue: 0,0:04:42.06,0:04:44.64,Default,,0000,0000,0000,,"V for Vendetta" ve\N"Damızlık Kızın Öyküsü" Dialogue: 0,0:04:44.64,0:04:49.63,Default,,0000,0000,0000,,haklarımızın kriz durumunda ne kadar \Nkolay yok olacağına dair uyarıda bulunur. Dialogue: 0,0:04:49.63,0:04:53.29,Default,,0000,0000,0000,,Günümüzün distopik kurgusu ise\N Dialogue: 0,0:04:53.29,0:04:54.64,Default,,0000,0000,0000,,eşitsizlik, Dialogue: 0,0:04:54.64,0:04:55.63,Default,,0000,0000,0000,,iklim değişikliği, Dialogue: 0,0:04:55.63,0:04:56.54,Default,,0000,0000,0000,,iktidar gücü ve Dialogue: 0,0:04:56.54,0:04:58.91,Default,,0000,0000,0000,,küresel salgınlara dair\Nmodern kaygıları resmeder. Dialogue: 0,0:04:58.91,0:05:01.56,Default,,0000,0000,0000,,Peki tüm bu karamsarlığa ne gerek var? Dialogue: 0,0:05:01.56,0:05:04.98,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü distopyalar özünde \Nuyarı niteliğinde hikâyelerdir, Dialogue: 0,0:05:04.98,0:05:08.10,Default,,0000,0000,0000,,belli bir yönetim veya teknoloji\Nile ilgili değil, Dialogue: 0,0:05:08.10,0:05:14.34,Default,,0000,0000,0000,,ancak insanlığı ideal bir kalıba\Nsokma fikriyle ilgilidir. Dialogue: 0,0:05:14.34,0:05:17.66,Default,,0000,0000,0000,,Hayalini kurduğunuz \Nmükemmel dünyayı tekrar düşünün. Dialogue: 0,0:05:17.66,0:05:20.94,Default,,0000,0000,0000,,Gerçekleşmesi için neler gerektiğini de\Ndüşünmüş müydünüz? Dialogue: 0,0:05:20.94,0:05:24.36,Default,,0000,0000,0000,,İnsanları nasıl\Niş birliği içinde tutardınız? Dialogue: 0,0:05:24.36,0:05:28.06,Default,,0000,0000,0000,,Bunun devam edeceğinden\Nnasıl emin olurdunuz? Dialogue: 0,0:05:28.06,0:05:30.06,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi tekrar bakın. Dialogue: 0,0:05:30.06,0:05:32.51,Default,,0000,0000,0000,,O dünya hâlâ mükemmel görünüyor mu?