0:00:06.608,0:00:08.269
Genel bir yanlış kanı var:

0:00:08.269,0:00:11.000
Eğer eşyalarını titizlikle düzenlemekten[br]hoşlanıyorsan,

0:00:11.000,0:00:12.573
ellerini temiz tutuyorsan

0:00:12.573,0:00:15.727
ya da hafta sonunu en ince ayrıntısına[br]kadar planlıyorsan

0:00:15.727,0:00:19.152
OKB hastası olabilirsin.

0:00:19.152,0:00:20.949
Aslında, OKB

0:00:20.949,0:00:24.129
ya da obsesif kompulsif bozukluk

0:00:24.129,0:00:26.238
ciddi bir psikiyatrik durumdur.

0:00:26.238,0:00:28.173
Sıklıkla da toplum

0:00:28.173,0:00:31.739
ve akıl sağlığı uzmanları tarafından[br]eşit derecede yanlış anlaşılmaktadır.

0:00:31.739,0:00:34.299
Öyleyse bazı efsaneleri çürüterek[br]işe başlayalım.

0:00:34.299,0:00:35.285
Efsane bir:

0:00:35.285,0:00:40.005
Tekrarlayıcı ya da törensel davranışlar,[br]OKB ile eş anlamlıdır.

0:00:40.008,0:00:41.951
Adının da belirttiği gibi,

0:00:41.951,0:00:45.102
obsesif kompulsif bozukluğun[br]iki boyutu vardır:

0:00:45.102,0:00:48.446
İşgalci düşünceler, görüntüler[br]ya da dürtüler;

0:00:48.446,0:00:49.966
yani obsesyonlar

0:00:49.966,0:00:51.876
ve davranışsal kompulsiyonlar,

0:00:51.876,0:00:55.262
yani insanların obsesyonların yol açtığı[br]kaygıyı gidermek

0:00:55.262,0:00:56.942
için yaptığı davranışlar.

0:00:56.942,0:01:00.232
İnsanların sıklıkla OKB ile[br]ilişkilendirdiği eylemler,

0:01:00.232,0:01:02.052
aşırı el yıkama

0:01:02.052,0:01:04.079
veya birşeyi[br]defalarca kontrol etme gibi,

0:01:04.079,0:01:08.029
obsesif ya da kompulsif eğilimlerin[br]örnekleri olabilse de

0:01:08.029,0:01:10.847
pek çoğumuz zaman zaman[br]bu tür eylemler sergileriz.

0:01:10.847,0:01:13.894
Ancak gerçek rahatsızlık çok daha nadirdir

0:01:13.894,0:01:16.264
ve son derece yıpratıcı olabilir.

0:01:16.264,0:01:20.279
Etkilenen kişilerin obsesif düşünce[br]ve kompulsif davranışları üzerinde

0:01:20.279,0:01:22.333
kontrolleri ya çok azdır ya da hiç yoktur.

0:01:22.333,0:01:24.708
Bu da zaman tüketici olabilir[br]ve

0:01:24.708,0:01:28.405
iş, okul hayatını ya da sosyal[br]hayatı

0:01:28.405,0:01:31.230
kaydadeğer şekilde sıkıntıya sokar.

0:01:31.230,0:01:36.506
Bu tanı kriterleri OKB'li kişileri

0:01:36.506,0:01:39.702
sadece normalden biraz daha titiz

0:01:39.702,0:01:42.368
ya da temizlik takıntılı olanlardan[br]ayırır.

0:01:42.368,0:01:43.399
Efsane iki:

0:01:43.399,0:01:47.239
OKB'nin başlıca semptomu[br]aşırı el yıkamadır.

0:01:47.239,0:01:51.864
El yıkamak, OKB'nin popüler kültürde[br]en sık yansıtılan imajı da olsa,

0:01:51.864,0:01:55.718
obsesyonlar ve kompulsiyonlar[br]pek çok şekil alabilir.

0:01:55.718,0:01:59.847
Obsesyonlar kendini[br]pislik ve hastalık korkusu,

0:01:59.847,0:02:02.256
diğerlerine zarar verme korkusu[br]ya da

0:02:02.256,0:02:05.685
sayılar, örüntüler, ahlak, cinsel kimlik

0:02:05.685,0:02:08.035
konularıyla meşguliyet olarak gösterebilir

0:02:08.035,0:02:11.623
ve kompulsiyonlar aşırı temizlik ya da[br]çifte kontrol etmekten

0:02:11.623,0:02:14.938
eşyaları aşırı bir titizlikle düzenlemeye[br]

0:02:14.938,0:02:18.534
ya da önceden belirlenmiş bir düzende[br]yürümeye varabilir.

0:02:18.534,0:02:19.856
Efsane üç:

0:02:19.856,0:02:24.857
OKB hastası bireyler mantık dışı[br]davrandıklarını anlamazlar.

0:02:24.857,0:02:28.712
Aslında OKB'li pek çok kişi

0:02:28.712,0:02:32.729
obsesyonları ve kompulsiyonları[br]arasındaki ilişkiyi oldukça iyi anlar.

0:02:32.729,0:02:35.358
Bu düşünce ve davranışlardan

0:02:35.358,0:02:38.444
onların mantıksızlığının farkında olduğu[br]halde kaçınamamak

0:02:38.444,0:02:42.040
OKB'nin bu kadar sıkıntı verici[br]olmasının nedenlerindendir.

0:02:42.040,0:02:43.029
OKB hastaları

0:02:43.029,0:02:45.815
mantıksız düşüncelere bağlı kaygı[br]yaşadıkları için

0:02:45.815,0:02:47.606
çıldırmış hissettiklerini

0:02:47.606,0:02:50.836
ve tepkilerini kontrol etmede[br]zorlandıklarını belirtmektedir.

0:02:50.836,0:02:53.371
Peki OKB'ye tam olarak ne yol açar?

0:02:53.371,0:02:56.381
Düş kırıklığı yaratan cevap şu ki[br]bunu kesin olarak bilmiyoruz.

0:02:56.381,0:02:58.765
Ama elimizde bazı önemli ip uçları var.

0:02:58.765,0:03:02.236
OKB'nin nörobiyolojik bir hastalık[br]olduğu düşünülüyor.

0:03:02.236,0:03:03.466
Başka bir ifadeyle,

0:03:03.466,0:03:07.036
araştırmalar OKB'li hastaların[br]beyinlerinin gerçekten de

0:03:07.036,0:03:10.228
belli bir şekilde davranmaya[br]programlı olduğunu gösteriyor.

0:03:10.228,0:03:12.701
Araştırmalar beyinde üç bölgenin

0:03:12.701,0:03:16.900
sosyal davranış ve kompleks[br]zihinsel planlama,

0:03:16.900,0:03:18.595
istemli hareket ve

0:03:18.595,0:03:22.261
duygusal ve motivasyonel cevaplarla[br]ilgili olduğunu gösteriyor.

0:03:22.261,0:03:24.089
Bulmacanın diğer parçası

0:03:24.089,0:03:28.271
OKB'nin düşük serotonin seviyeleriyle[br]ilişkili olmasıdır.

0:03:28.271,0:03:32.023
Serotonin beyin yapıları arasında[br]bağlantı kuran bir nörotransmitterdir

0:03:32.023,0:03:34.594
ve yaşamsal süreçlerin kontrolüne[br]yardımcı olur.

0:03:34.594,0:03:37.417
Duygudurum, saldırganlık, dürtü kontrolü,

0:03:37.417,0:03:42.095
uyku, iştah, vücut sıcaklığı[br]ve ağrı gibi.

0:03:42.095,0:03:45.238
Ama bu beyin bölgelerindeki serotonin[br]ve aktivite

0:03:45.238,0:03:46.728
OKB'nin kaynağı mı

0:03:46.728,0:03:49.747
yoksa hastalığın altta yatan bilinmeyen[br]bir nedeninin

0:03:49.747,0:03:51.227
yol açtığı semptomlar mı?

0:03:51.227,0:03:52.768
Bunu muhtemelen

0:03:52.768,0:03:56.726
beyni çok daha yakından inceleyip[br]anlayana kadar bilemeyeceğiz.

0:03:56.726,0:03:57.726
İyi haber,

0:03:57.726,0:04:00.254
OKB için etkili[br]tedaviler bulunmakta.

0:04:00.254,0:04:03.212
Beyindeki serotonini arttıran[br]ilaçlar gibi,

0:04:03.212,0:04:06.513
bunlar serotoninin beyin hücrelerine[br]geri alınmasını engelliyor.

0:04:06.513,0:04:10.147
Hastayı aşamalı olarak kaygılarına[br]duyarsızlaştıran

0:04:10.147,0:04:11.517
davranışsal terapi

0:04:11.517,0:04:14.660
ya da bazı durumlarda[br]elektrokonvulsif terapi

0:04:14.660,0:04:19.188
ya da ameliyat; OKB diğer tedavilere[br]cevap vermediğinde.

0:04:19.188,0:04:21.762
Kendi beyninin sana yalan söylediğini[br]bilirken

0:04:21.762,0:04:25.900
onun emirlerine direnememek[br]çok acı verici olabilir.

0:04:25.900,0:04:30.000
Ama hastalık hakkında bilgi ve anlayışla[br]birlikte yardım arama gücü gelir

0:04:30.000,0:04:32.240
ve beyinle ilgili daha ileri araştırmalar

0:04:32.240,0:04:35.072
sonunda bize aradığımız cevabı[br]sağlayabilir.