Năm 1997, một người phụ nữ
người Pháp tên Jeanne Calment
chết sau khi đã sống 122 năm và 164 ngày,
khiến bà trở thành người già nhất lịch sử.
Tuổi của bà thật đáng kinh ngạc
đến mức một triệu phú treo giải 1 triệu đô
cho bất kỳ ai sống thọ hơn bà.
Nhưng trong thực tế,
sống được đến tuổi này hoặc hơn nữa
là một thử thách mà rất ít,
thậm chí không có người nào
có thể làm được.
Cơ thể con người không được thiết kế
cho việc sống quá lâu.
Cơ thể chúng ta được quy định
vào tầm 90 năm.
Nhưng sự già đi thật sự có ý nghĩa gì
và nó tương tác thế nào
với nỗ lực sống của cơ thể?
Chúng ta hiểu theo bản năng
sự lão hóa là gì.
Đối với một số người,
nó có nghĩa là lớn lên.
với những người khác,
nó nghĩa là già đi.
Tìm ra một định nghĩa khoa học chính xác
cho sự lão hóa là một thử thách.
Điều chúng ta có thể nói là sự lão hóa
xảy ra khi những quá trình trong cơ thể
và những trao đổi với ngoài môi trường,
như ánh sáng,
và những chất độc trong không khí,
nước, và chế độ ăn uống của mình,
gây nên những thay đổi về mặt cấu trúc
và chức năng của những phân tử
và tế bào trong cơ thể.
Những thay đổi đó
sẽ dẫn đến sự suy giảm chức năng,
và theo đó, là sự chết dần của cả cơ thể.
Không ai hiểu chính xác
cơ chế già đi của cơ thể.
Nhưng gần đây, các nhà khoa học
đã xác định chín tính trạng sinh lý học,
từ những thay đổi về mặt di truyền
đến những thay đổi về
khả năng tự tái tạo của tế bào
đóng góp chủ đạo trong sự lão hóa.
Đầu tiên, qua thời gian, cơ thể chúng ta
tích tụ những tổn thương về mặt di truyền
qua những tổn thương trên DNA.
Quá trình này xảy ra tự nhiên
khi DNA tự nhân đôi,
cũng như trong những tế bào
không phân chia.
Những bào quan như ti thể
đặc biệt dễ bị loại tổn thương này.
Ti thể sản sinh ra adenosine triphosphate,
viết tắt là ATP,
nguồn năng lượng chính
cho mọi quá trình trao đổi chất tế bào,
hơn nữa, ti thể điều hòa
nhiều hoạt động khác của tế bào
và đóng vai trò quan trọng
trong việc quy định tế bào chết.
Nếu chức năng của ti thể suy giảm,
thì tế bào và tiếp đến là
cả cơ quan nội tạng đó sẽ dần suy kiệt.
Những thay đổi khác xảy ra
qua quá trình biểu hiện gen,
còn được biết đến là
sự thay đổi trên di truyền.
ảnh hưởng đến mô và tế bào của cơ thể.
Những gen được biểu hiện hoặc im lặng
với tần suất thấp ở trẻ sơ sinh
sẽ hoạt động mạnh hơn ở người lớn tuổi,
dẫn đến sự phát triển
của những bệnh thoái hóa,
như là Alzheimer,
phát triển dần theo tuổi tác.
Ngay cả khi ta có thể tránh tất cả
những sự biến đổi gen nguy hiểm này,
ngay cả những tế bào của ta
cũng không thể cứu được ta.
Sự thật là sự tái tạo tế bào,
cái gốc của sự sống,
suy giảm khi chúng ta già đi.
DNA trong tế bào của chúng ta
cuộn lại trong những nhiễm sắc thể,
mỗi cái có hai vùng được bảo vệ ở đầu
được gọi là telomere.
Các đầu này ngắn lại
mỗi khi tế bào nhân đôi.
Khi telomere trở nên quá ngắn,
tế bào sẽ ngừng nhân đôi và chết,
làm chậm khả năng phục hồi của cơ thể.
Theo tuổi tác,
các tế bào cũng dần trở nên già đi.
một quá trình làm ngưng
vòng đời của tế bào khi gặp nguy hiểm,
như khi các tế bào ung thư
phát triển quá mức.
Nhưng phản ứng này xảy ra nhiều hơn
khi chúng ta già đi,
làm ngăn sự phát triển của tế bào
và giảm khả năng nhân đôi của chúng.
Sự lão hóa cũng ảnh hưởng đến
những tế bào gốc nằm sâu trong các mô
và có khả năng nhân đôi không giới hạn
để thay thế cho các tế bào khác.
Khi chúng ta già đi,
số lượng tế bào gốc giảm dần
và mất dần khả năng tái tạo,
ảnh hưởng đến quá trình tái tạo mô
và bảo trì những chức năng nguyên thủy
của các cơ quan.
Những thay đổi khác xoay quanh
khả năng hoạt động bình thường của tế bào.
Khi chúng già đi, chúng mất dần
khả năng điều khiển protein,
dẫn đến việc tích tụ những dưỡng chất
bị tổn thương hoặc có nguy cơ độc hại,
dẫn đến dư thừa những hoạt động chuyển hóa
có thể gây nguy hiểm cho chúng.
Sự liên lạc giữa các tế bào
cũng bị chậm lại,
cuối cùng phá hủy hoàn toàn
chức năng của cơ thể.
Có rất nhiều thứ
chúng ta vẫn chưa hiểu rõ về sự lão hóa.
Cuối cùng thì liệu cuộc sống của chúng ta
được kéo dài do chế độ dinh dưỡng,
tập thể dục,
thuốc men,
hay là thứ gì khác?
Liệu những công nghệ trong tương lai
như nanobot khắc phục tế bào,
hay là điều trị gen,
sẽ giúp kéo dài cuộc sống của ta?
Và liệu chúng ta có thật sự muốn
sống lâu hơn không?
Bắt đầu với cảm hứng là mốc 122 năm,
không có gì nói trước được
trí tò mò của ta sẽ đưa ta đến đâu.